HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

2



De HBD Monitor Betalingsverkeer 2011 is een periodiek onderzoek van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel, uitgevoerd door onderzoeksbureau Stratus. Het onderzoek brengt het betalingsverkeer van verschillende detailhandelsbranches uitvoerig in kaart. In 2006 is dit onderzoek voor het eerst uitgevoerd. Deze rapportage geeft de kerncijfers weer over 2011. Voor de totale detailhandel wordt, indien mogelijk, eveneens een vergelijking gemaakt met voorgaande jaren.

In totaal hebben in 2011 2.458 detailhandelsvestigingen deelgenomen aan de monitor. Tijdens de vorige metingen ging het om vergelijkbare aantallen. Het onderzoek vertegenwoordigt ruim 90% van de fysieke detailhandel. Op de laatste pagina bevindt zich een overzicht van de onderscheiden branches en de indeling in brancheclusters.

De opbouw van de rapportage is als volgt: 1. Acceptatie van betaalmiddelen

4

2. Aanwezigheid en leeftijd van betaalautomaten

5

3. Type telecomverbinding pinverkeer

6

4. Redenen voor accepteren pinnen

7

5. Klanten stimuleren in keuze betaalmiddel

8

6. Actief vragen om te pinnen

9

7. Bijbetalen voor pinnen

10

8. Oordeel betrouwbaarheid pinbetalingsverkeer

11

9. Ervaring met skimming

12

10. Oordeel veiligheid gebruik verschillende betaalmiddelen

13

11. Kassasysteem

16

12. Plannen voor pin-only kassa’s

17

13. Koppeling van betaalautomaat aan de kassa

18

14. Scannen van artikelen aan de kassa

19

15. Gebruik van klantenpassen

20

16. Wijze van bankieren

21

17. Aanwezigheid detectieapparatuur

22

18. Onderscheiden branches en clusters

23


3

1. Acceptatie van betaalmiddelen

In 2011 kan in 92% van de winkels gepind worden, in 2006 was dit nog maar 82%. Bij diverse brancheclusters ligt de acceptatiegraad van pin nog hoger dan dit gemiddelde van 92%. Bij supermarkten met meer dan 5 werkzame personen is de dekking al een paar jaar zelfs 100%. Foodspeciaalzaken zijn met een inhaalslag bezig: in 2008 had 65% een pinautomaat, in 2011 87%. Ook in de ambulante handel is sprake van een sterke toename van pinfaciliteiten: van 21% in 2009 naar 30% in 2011.

Chippen wordt minder gangbaar, nog slechts een derde van de winkels biedt deze betaalmogelijkheid aan, terwijl dit in 2007 nog 57% was. Creditcards worden daarentegen juist steeds meer geaccepteerd: in 45% van de winkels kan met creditcard worden betaald. Het aandeel winkels dat betalen op rekening aanbiedt is de laatste 3 jaar vrijwel gelijk gebleven, na een opmars van 50% in 2006 naar 60% in 2009.

Klanten kunnen gebruik maken van: Food speciaal Supermarkten (≥ 5 werkz. pers.)

Pinnen

Chippen

Creditcard

Op rekening

Via internet

87%

28%

18%

76%

36%

100%

49%

31%

62%

17%

Genotmiddelen

96%

18%

56%

55%

21%

Kleding, schoenen en lederwaren

99%

39%

80%

42%

30%

Persoonlijke verzorging

98%

31%

56%

47%

26%

Woon en verlichting

83%

39%

27%

74%

63%

Huishoudelijke artikelen

81%

20%

32%

57%

28%

Consumentenelektronica

91%

37%

44%

76%

53%

Doe-het-zelf

81%

36%

21%

85%

43%

Media

90%

29%

46%

50%

45%

Overige non food

92%

37%

28%

74%

55%

Totaal gevestigde detailhandel

92%

33%

45%

61%

37%

Ambulante handel en rijdende winkels

30%

7%

8%

48%

38%

Totaal gevestigde detailhandel 100

80

60

40

20

0 Pinnen 2006

4

Chippen 2007

2008

Creditcard 2009

2010

Op rekening betalen 2011


2. Aanwezigheid en leeftijd van betaalautomaten Slechts 8% van de winkels beschikt niet over een betaalautomaat. In 2006 had 19% van de winkels geen betaalautomaat. De leeftijd van de betaalautomaten neemt weer wat toe, na een verjongingsslag in 2009 en 2010. Die was het gevolg van de verplichte vervanging van bepaalde typen betaalterminals vanwege de overgang naar het nieuwe pinnen. Een kwart van de winkeliers heeft in 2011 een betaalautomaat aange-

schaft. Slechts 6% van de betaalautomaten in de gevestigde detailhandel is ouder dan 5 jaar. De leeftijd van de automaten verschilt voor de brancheclusters. Zo is meer dan een derde van de betaalautomaten in de genotsmiddelenbranche jonger dan een jaar en is 17% van de betaalautomaten in de supermarktbranche ouder dan 5 jaar.

Aanwezigheid en leeftijd van betaalautomaten Indien meerdere betaalautomaten, gaat het om de leeftijd van de oudste betaalautomaat.

Geen betaalautomaat

Food speciaal Supermarkten (≥ 5 werkz. pers.)

Wel betaalautomaat, met leeftijd: < 1 jr

1 - 2 jr

2 - 3 jr

3 - 4 jr

4 – 5 jr

Onbekend

≥ 5 jr

13%

20%

29%

13%

13%

3%

6%

3%

0%

22%

17%

14%

9%

8%

17%

14%

Genotmiddelen

4%

35%

21%

12%

9%

6%

7%

6%


1%

24%

34%

15%

11%

2%

5%

9%


4%

25%

22%

21%

10%

2%

7%

8%

Woon en verlichting

22%

23%

26%

15%

2%

4%

3%

5%


19%

14%

28%

14%

9%

6%

6%

4%


12%

30%

24%

16%

5%

2%

6%

4%

Doe-het-zelf

21%

20%

28%

15%

6%

0%

5%

4%

Media

11%

19%

28%

16%

7%

3%

6%

10%

Overige non food

9%

24%

34%

16%

5%

3%

6%

3%


8%

24%

28%

15%

8%

3%

6%

6%

71%

3%

12%

7%

4%

2%

2%

0%


Totaal gevestigde detailhandel 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Geen betaalautomaat

2006

Wel betaalautomaat, met leeftijd: < 1 jr

2007


1 - 2 jr

2008

2009

4 - 5 jr

3 - 4 jr

2 - 3 jr

2010

≥5 jr

Onbekend

2011

5

3. Type telecomverbinding pinverkeer

Aan de detaillisten die over een betaalautomaat beschikken is gevraagd via welke telecomverbinding het pinverkeer verloopt. Bij bijna de helft van de ondernemers vindt het pinverkeer plaats via een breedbandverbinding. De inbelverbinding komt steeds minder voor. Bij nog maar een kwart van de ondernemers vindt het pinverkeer plaats met behulp van een inbelverbinding, in 2009 was dit nog 45%. Pinverkeer via de kabel heeft in 2010 een enorme vlucht genomen, maar stagneert nu. Daarnaast heeft 2% van de winkels een mobiele pinautomaat, in de ambulante handel is dit maar liefst 44%.

Vergeleken met 2010 zijn in alle brancheclusters, met uitzondering van de supermarkten, veel winkels afgestapt van de inbelverbinding naar breedband/DSL. De woon- en verlichtingszaken blijven achter bij de rest wat betreft pinverkeer via breedband en kabel, in deze winkels heeft nog 41% een inbelverbinding. De foodspeciaalzaken maken het vaakst gebruik van pinverkeer via de kabel.

Het pinverkeer verloopt via: Alleen de detaillisten die over een betaalautomaat beschikken. Deze vraag is in 2009 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

Inbelverbinding

Breedband/DSL

Kabel

GPRS/mobiel

Weet niet/

pinnen

wil niet zeggen

Food speciaal

14%

51%

25%

3%

6%

Supermarkten (≥ 5 werkz. pers.)

17%

42%

18%

2%

22%

Genotmiddelen

15%

55%

20%

2%

8%


33%

41%

14%

1%

12%


22%

48%

17%

2%

10%

Woon en verlichting

41%

30%

13%

7%

9%


17%

55%

15%

0%

12%


23%

54%

18%

3%

3%

Doe-het-zelf

28%

43%

18%

3%

9%

Media

26%

51%

16%

1%

7%

Overige non food

28%

45%

22%

1%

4%


25%

45%

18%

2%

9%


28%

26%

1%

44%

1%


10

20

30

40

50 2009

Inbelverbinding

2010 2011

Breedband/DSL

Kabel

Weet niet/ wil niet zeggen

6


4. Redenen voor accepteren pinnen

De belangrijkste redenen om pinnen te accepteren in een winkel zijn de veiligheid voor het personeel, gemak voor de winkelier en gemak voor de klant. Elk van deze redenen wordt door bijna de helft van de winkeliers genoemd. Ook de snelheid van betalingen is voor een op de vijf winkeliers een reden om pinbetalingen te accepteren.

Vooral voor de supermarkten geldt als reden voor accepteren van pinnen de veiligheid voor het personeel, liefst 80% van de supermarktondernemers noemt dit als een reden. Supermarkten accepteren pin vaker dan de andere brancheclusters vanwege de kostenbesparing die het betalen met pin oplevert. Opvallend is ook het hogere aandeel winkels in huishoudelijke artikelen dat pinnen accepteert omdat de concurrentie het ook doet.

Wat zijn voor u de belangrijkste factoren voor het accepteren van pinnen? Alleen ondernemers die pin-mogelijkheid aanbieden. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

weet niet/wil niet zeggen

(nog) anders, te weten:

concurrentie doet het ook

omzetvergroting

35%

15%

55%

47%

2%

10%

4%

5%

3%

80%

29%

17%

46%

9%

0%

2%

5%

0%

Genotmiddelen

55%

17%

41%

41%

5%

4%

3%

5%

3%

afstortingen)


aan de klant

kostenbesparing

gemak voor winkelier

(beperking wisselgeld en

gemak voor de klant/service

snelheid van betaling

veiligheid voor het personeel


55%

16%

50%

48%

1%

4%

5%

5%

0%


54%

22%

48%

52%

3%

4%

2%

7%

1%

Woon en verlichting

36%

31%

42%

47%

3%

1%

2%

5%

2%


48%

17%

45%

44%

5%

5%

11%

7%

5%


41%

26%

45%

44%

2%

3%

3%

11%

1%

Doe-het-zelf

32%

26%

45%

51%

1%

2%

2%

9%

3%

Media

51%

15%

49%

49%

4%

5%

2%

9%

2%

Overige non food

43%

21%

46%

54%

3%

3%

5%

7%

2%


49%

20%

46%

48%

3%

4%

4%

6%

2%


47%

22%

65%

41%

0%

8%

0%

7%

0%


7

5. Klanten stimuleren in keuze betaalmiddel Ruim de helft van de winkeliers geeft aan dat zij hun klanten niet sturen naar een bepaalde betaalwijze. Meer dan een derde probeert echter klanten wel te sturen naar betalen met hun pinpas, 7% stuurt naar contante betaling, 3% naar betalen via internet en 1% stuurt nog naar andere betaalmiddelen.

De branchecluster waar het meest wordt gestuurd naar een bepaalde betaalwijze, is de supermarktbranche. Slechts een derde van de supermarkten stuurt niet, terwijl twee derde klanten richting pinbetaling stuurt. Foodspeciaalzaken, winkels in kleding, schoenen en lederwaren en ambulante handelaren sturen het minst vaak klanten richting een bepaalde betalingswijze.

Probeert u klanten te sturen in de wijze waarop zij betalen? Alle ondernemers. Meerdere antwoorden mogelijk. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

1%

67%

zeggen

nee

0%

weet niet/wil niet

naar internet

24%

naar ander

naar pin

9%

betaalmiddel

naar contant

Food speciaal

0%


2%

68%

0%

0%

32%

0%

Genotmiddelen

7%

40%

3%

1%

52%

0%


5%

29%

1%

1%

68%

0%


6%

48%

1%

1%

49%

0%

Woon en verlichting Huishoudelijke artikelen

6%

40%

4%

8%

46%

1%

14%

30%

2%

4%

55%

0%


8%

37%

1%

5%

53%

0%

Doe-het-zelf

9%

27%

2%

4%

60%

0%

Media

6%

30%

0%

1%

63%

0%

Overige non food

7%

36%

1%

6%

57%

0%


7%

36%

1%

3%

57%

0%

22%

5%

0%

5%

68%

0%


8


6. Actief vragen om te pinnen

Aan de ondernemers die aan hebben gegeven dat ze klanten sturen naar pinbetaling, is de vraag gesteld of ze klanten vragen om te pinnen als zij contant willen gaan betalen. Van hen geeft ruim de helft aan hier nooit actief naar te vragen. De sturing gebeurt dus op een andere manier. 7% geeft aan hier altijd naar te vragen als een klant contant wil betalen, 11% doet dit regelmatig en ruim een kwart soms.

Van de ondernemers die klanten sturen naar pinbetaling, blijken vooral veel ondernemers in de woon- en verlichtingszaken en doe-het-zelfzaken actief te vragen om met pin te betalen als een klant contant wil betalen. Winkeliers in supermarkten, kleding, schoenen en lederwarenwinkels en winkels in overig non-food doen dit het minst.

Vraagt u klanten te pinnen als zij contant willen gaan betalen? Alleen ondernemers die klanten proberen te sturen naar pinbetaling. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

Totaal

zeggen

Nooit

Soms

Regelmatig

Altijd

Weet niet/wil niet

Food speciaal

8%

2%

41%

49%

0%

100%


7%

13%

15%

66%

0%

100%

Genotmiddelen

4%

19%

29%

46%

2%

100%


0%

8%

27%

65%

0%

100%


3%

10%

35%

52%

0%

100%

Woon en verlichting Huishoudelijke artikelen Consumentenelektronica Doe-het-zelf Media

19%

15%

23%

43%

0%

100%

6%

20%

20%

54%

0%

100%

6%

13%

26%

55%

0%

100%

17%

10%

22%

50%

0%

100%

5%

17%

43%

36%

0%

100%

Overige non food

8%

8%

24%

60%

0%

100%


7%

11%

27%

55%

0%

100%


0%

0%

44%

56%

0%

100%


9

7. Bijbetalen voor pinnen

Het aantal ondernemers dat klanten extra laat bijbe talen voor pinnen is wederom gedaald. Soms worden klanten nog gevraagd om bij te betalen voor een pintransactie, met name als het om een relatief laag aankoopbedrag gaat. Momenteel zegt nog slechts 2% van de ondernemers een extra bedrag in rekening te brengen wanneer de klant kiest voor pinnen. Vorig jaar was dit nog 3%, in 2009 nog 5%.

Ook het bedrag dat de klant minimaal moet besteden om zonder bijbetaling te mogen pinnen, is gedaald ten opzichte van de vorige beide jaren. In 2011 was dit € 7,81, in 2009 was dit nog € 9,48. Het bij te betalen bedrag is in 2011 gelijk als in 2010, namelijk gemiddeld € 0,22. In 2009 was dit € 0,24. In foodspeciaalzaken, genotmiddelenzaken en huishoudelijke artikelenzaken worden het vaakst extra kosten voor pinnen in rekening gebracht bij de klant.

Worden extra kosten voor pinnen in rekening gebracht? Deze vraag is in 2009 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

Aan alle

Aan deel van

Aan geen

Weet niet/wil

klanten

de klanten

klanten

niet zeggen

Food speciaal

0%

5%

95%

1%


0%

2%

98%

1%

Genotmiddelen

0%

5%

95%

0%


0%

0%

100%

0%


0%

1%

99%

0%

Woon en verlichting

0%

1%

98%

0%


0%

5%

95%

0%


0%

1%

99%

0%

Doe-het-zelf

0%

1%

99%

0%

Media

0%

4%

96%

0%

Overige non food

1%

3%

96%

0%


0%

2%

98%

0%


0%

8%

92%

0%

0

20

40

60

80

100 2009 2010

Aan alle klanten

2011

Aan deel van de klanten

Aan geen klanten


Tot welk bedrag en hoeveel pinkosten worden in rekening gebracht? Deze vraag is in 2009 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Vanwege het geringe aantal ondernemers dat extra kosten in rekening brengt voor pinnen, is een uitsplitsing naar branchecluster niet mogelijk.

Gemiddeld bedrag tot welke

Gemiddeld in rekening

kosten in rekening gebracht

gebracht bedrag

2011

€ 7,81

€ 0,22

2010

€ 8,95

€ 0,22

2009

€ 9,48

€ 0,24

10


8. Oordeel betrouwbaarheid pinbetalingsverkeer Het overgrote deel van de winkeliers die beschikken over een betaalautomaat, is van mening dat het pinbetalingsverkeer zeer betrouwbaar of betrouwbaar is. Slechts een enkeling bestempelt pinbetalingsverkeer als (zeer) onbetrouwbaar.

Supermarktondernemers hebben het meeste vertrouwen in het pinbetalingsverkeer, ondernemers in de doe-hetzelfbranche en de branche voor huishoudelijke artikelen noemen het juist minder vaak zeer betrouwbaar.

Wat is uw oordeel over de betrouwbaarheid van het pinbetalingsverkeer? Gevraagd aan ondernemers die ondernemers die pin-mogelijkheid aanbieden. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

onbetrouwbaar

weet niet/wil niet

totaal

40%

3%

2%

0%

0%

100%


0%

58%

35%

5%

2%

0%

0%

100%

zeggen

neutraal

42%

zeer

betrouwbaar

Food speciaal

onbetrouwbaar

zeer betrouwbaar

13%

mogelijkheid

Geen pin-

Genotmiddelen

4%

44%

46%

4%

2%

0%

0%

100%


1%

43%

52%

4%

0%

0%

0%

100%

2%

50%

44%

3%

0%

1%

0%

100%

Woon en verlichting


17%

46%

33%

3%

1%

0%

1%

100%


19%

32%

43%

6%

0%

0%

0%

100%

9%

49%

36%

5%

1%

0%

0%

100%

Doe-het-zelf

19%

32%

45%

2%

3%

0%

0%

100%

Media

10%

48%

38%

2%

1%

0%

1%

100%

8%

42%

42%

6%

2%

0%

0%

100%

8%

44%

43%

4%

1%

0%

0%

100%

70%

12%

17%

0%

0%

0%

0%

100%


Overige non food Totaal gevestigde detailhandel Ambulante handel en rijdende winkels


11

9. Ervaring met skimming

In 2010 is voor het eerst gevraagd of men het afgelopen jaar te maken heeft gehad met skimming. In 2011 blijkt 1% van de winkeliers blijkt hier in het afgelopen jaar mee te maken te hebben gehad. In 2010 was dit eveneens 1%.

In een groot aantal brancheclusters zegt geen van de ondervraagde ondernemers het afgelopen jaar te maken te hebben gehad met skimming. Dit geldt ook voor de genotsmiddelenbranche, terwijl vorig jaar in die branche nog 4% te maken had gehad met skimming. In winkels in kleding, schoenen en lederwaren heeft 3% te maken gehad met skimming.

Heeft u in uw onderneming in het afgelopen jaar te maken gekregen met skimming? Het betreft alleen ondernemingen die beschikken over een betaalautomaat. Deze vraag is in 2010 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Ja

Nee


Food speciaal

0%

100%

0%

Supermarkten (≥ 5 werkz. pers.) Genotmiddelen

3%

97%

0%

0%

100%

0%


2%

98%

0%


0%

100%

0%

Woon en verlichting

0%

100%

0%


0%

100%

0%


0%

99%

1%

Doe-het-zelf

0%

100%

0%

Media

1%

99%

0%

Overige non food

1%

99%

0%


1%

99%

0%


0%

100%

0%

0

20

40

60

80

100 2010

Ja

2011

Nee


12


10. Oordeel veiligheid gebruik verschillende betaalmiddelen 10.1 Contante betaling 15% van de winkeliers vindt contante betalingen (zeer) onveilig, de helft vindt het juist (zeer) veilig en een derde antwoordt ‘neutraal’.

De branchecluster die contante betalingen het minst veilig vindt, is de supermarktbranche: maar liefst 40% noemt contante betalingen onveilig of zeer onveilig, een kwart noemt het veilig.

Contante betaling Alle ondernemers Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

zeer veilig

veilig

neutraal

onveilig

zeer

weet niet/

onveilig

wil niet

totaal

zeggen Food speciaal

7%

54%

26%

12%

0%

0%

100%


0%

25%

35%

28%

12%

0%

100%

Genotmiddelen

2%

43%

38%

14%

1%

0%

100%


3%

53%

34%

8%

1%

1%

100%


5%

41%

38%

15%

1%

0%

100%

Woon en verlichting

7%

41%

31%

17%

3%

2%

100%


2%

51%

27%

15%

2%

2%

100%


6%

43%

36%

12%

2%

2%

100%

Doe-het-zelf

6%

49%

30%

11%

2%

2%

100%

Media

7%

46%

38%

8%

0%

1%

100%

Overige non food

4%

42%

39%

13%

1%

1%

100%


4%

46%

34%

13%

2%

1%

100%


8%

44%

28%

14%

4%

2%

100%

10.2 Pinnen Pinnen wordt gezien als een veilige betaalmethode. Maar liefst 98% bestempelt deze betaalmethode als

(zeer) veilig. De verschillen tussen de brancheclusters zijn klein.

Pinnen Alleen ondernemers die pinnen als betaalmogelijkheid aanbieden. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

zeer veilig

veilig

neutraal

onveilig

zeer

weet niet/

onveilig

wil niet

totaal


41%

54%

3%

1%

0%

1%

100%


55%

42%

2%

2%

0%

0%

100%

Genotmiddelen

45%

52%

3%

0%

0%

0%

100%


45%

53%

2%

0%

0%

0%

100%


44%

52%

4%

0%

0%

0%

100%

Woon en verlichting

49%

50%

1%

0%

0%

0%

100%


35%

65%

0%

0%

0%

0%

100%


46%

48%

4%

1%

0%

0%

100%

Doe-het-zelf

38%

59%

3%

0%

0%

0%

100%

Media

52%

47%

0%

0%

0%

0%

100%

Overige non food

41%

55%

3%

0%

0%

0%

100%


44%

53%

2%

0%

0%

0%

100%


44%

49%

7%

0%

0%

0%

100%


13

10.3 Chippen Van de winkeliers die de chipmogelijkheid aanbieden vindt 86% chippen een (zeer) veilige betaalmethode, 1% vindt chippen onveilig en 7% antwoordt ‘neutraal’.

Chippen Alleen ondernemers die chippen als betaalmogelijkheid aanbieden. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

zeer veilig

veilig

neutraal

onveilig

zeer

weet niet/

onveilig

wil niet

totaal


28%

50%

7%

4%

0%

11%

100%


38%

59%

3%

0%

0%

0%

100%

Genotmiddelen

30%

61%

7%

1%

0%

1%

100%


35%

49%

9%

0%

0%

7%

100%


30%

61%

3%

0%

0%

6%

100%

Woon en verlichting

35%

43%

6%

0%

0%

15%

100%


30%

59%

11%

0%

0%

0%

100%


29%

52%

9%

3%

0%

7%

100%

Doe-het-zelf

26%

67%

3%

0%

0%

4%

100%

Media

35%

50%

3%

0%

0%

11%

100%

Overige non food

30%

60%

6%

0%

0%

4%

100%


32%

54%

7%

1%

0%

7%

100%


33%

39%

0%

0%

0%

27%

100%

10.4 Creditcard Een kwart van de ondernemers die de creditcard accepteren als betaalmiddel, noemt deze kaart zeer veilig,

terwijl 59% de kaart veilig vindt. Ook staat 12% hier neutraal tegenover, dat is een wat hoger percentage dan we zagen bij pinnen en chippen.

Creditcard Alle ondernemers. Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

zeer veilig

Veilig

neutraal

onveilig

zeer

weet niet/

onveilig

wil niet

totaal


21%

50%

11%

7%

0%

12%

100%


40%

45%

10%

5%

0%

0%

100%

Genotmiddelen

17%

54%

19%

8%

1%

2%

100%


26%

62%

8%

2%

0%

2%

100%


25%

65%

9%

0%

0%

2%

100%

Woon en verlichting

25%

50%

10%

8%

0%

7%

100%


21%

49%

29%

1%

0%

0%

100%


24%

50%

14%

4%

0%

7%

100%

Doe-het-zelf

28%

63%

1%

0%

0%

7%

100%

Media

26%

54%

15%

5%

0%

0%

100%

Overige non food

14%

68%

17%

0%

0%

1%

100%


24%

59%

12%

3%

0%

3%

100%


45%

30%

0%

0%

0%

25%

100%

14


10.5 Internet Betalen via internet wordt door ruim een kwart van de winkeliers die deze betaalmogelijkheid aanbieden, als zeer veilig gezien, 56% vindt het een veilige en 3% een

onveilige betaalmethode. Daarnaast antwoordt 11% ‘neutraal’.

Internet Alle ondernemers Deze vraag is in 2011 voor het eerst opgenomen in het onderzoek.

zeer veilig

veilig

neutraal

onveilig

zeer

weet niet/

onveilig

wil niet

totaal


22%

54%

15%

0%

0%

8%

100%


27%

45%

27%

0%

0%

0%

100%

Genotmiddelen

21%

54%

21%

0%

0%

4%

100%


31%

50%

10%

5%

0%

4%

100%


24%

65%

8%

0%

0%

3%

100%

Woon en verlichting

33%

55%

10%

0%

0%

2%

100%


16%

74%

8%

1%

0%

2%

100%


27%

53%

9%

7%

0%

5%

100%

Doe-het-zelf

22%

66%

9%

1%

0%

2%

100%

Media

32%

57%

8%

0%

1%

2%

100%

Overige non food

24%

58%

7%

6%

2%

2%

100%


27%

56%

11%

3%

0%

3%

100%


16%

70%

13%

0%

0%

1%

100%


15

11. Kassasysteem

De computerkassa met verkoopregistratie en afrekenen is sterk in opkomst, 40% van de ondernemers in de gevestigde detailhandel heeft een dergelijke kassa. In 2006 was dit nog maar een kwart van de ondernemers. Deze toename gaat ten koste van de eenvoudige groepenkassa (in 2011 33%, in 2006 42%) en de elektronische kassa die niet is gekoppeld met beheersoftware (in 2011 5%, in 2006 10%). Het aandeel van de elektronische kassa die wel met beheersoftware is gekoppeld, is in de periode 2006-2011 vrij constant, tussen 11% en 14%.

Net als vorig jaar blijkt dat de supermarktbranche wat betreft hun kassasysteem vooruit loopt op de overige brancheclusters. In de supermarkten bevinden zich relatief weinig eenvoudige groepenkassa’s, maar juist veel computerkassa’s en aan beheersoftware gekoppelde elektronische kassa’s. De eenvoudige groepenkassa wordt net als in de afgelopen jaren nog het meest gebruikt door winkels in overige non-food en winkels in huishoudelijke artikelen.

Type kassasysteem: Eenvoudige

Elektronische

Elektronische

Computerkassa met

Nog een ander

Weet niet/wil

groepenkassa

kassa die niet

kassa die wel

verkoopregistratie

kassasysteem,

niet zeggen

gekoppeld is met

gekoppeld is met

en afrekenen

namelijk:

Food speciaal

beheersoftware

beheersoftware

40%

14%

15%

29%

2%

1%

5%

0%

28%

65%

0%

3%

22%

3%

16%

56%

3%

0%

Supermarkten (≥ 5 werkz. pers.) Genotmiddelen Kleding, schoenen en lederwaren

31%

3%

11%

48%

6%

1%


21%

3%

15%

53%

6%

2%

Woon en verlichting

35%

4%

1%

15%

44%

0%


44%

2%

4%

29%

21%

0%


33%

4%

11%

39%

14%

0%

Doe-het-zelf

37%

6%

7%

28%

22%

2%

Media

33%

3%

10%

44%

9%

1%

Overige non food

52%

3%

7%

31%

7%

0%

detailhandel

33%

5%

11%

40%

11%

1%

Ambulante handel en

20%

4%

0%

8%

68%

0%

Totaal gevestigde

rijdende winkels

60

45

30

15

0 Elektronische kassa die niet gekoppeld is met beheersoftware

Eenvoudige groepenkassa

2006

16

2007

2008

Elektronische kassa die wel gekoppeld is met beheersoftware 2009

Computerkassa met verkoopregistratie en afrekenen 2010

Nog een ander kassasysteem, namelijk:


2011


12. Plannen voor pin-only kassa’s

In 2010 is voor het eerst gevraagd of men plannen heeft om over te gaan op pin-only kassa’s. Dat wil zeggen kassa’s waarbij niet meer contant kan worden betaald. Deze kassa’s hebben geen geld meer in de kassaladen en contant geld wordt door de caissières bij deze kassa’s niet meer aangenomen of uitbetaald. Op die manier worden contante betalingen, en dus contant geld, uitgebannen.

Het aantal ondernemers dat overweegt om pin-only kassa’s te plaatsen is vergelijkbaar met vorig jaar. Met name supermarktondernemers spelen met de gedachten om een pin-only kassa aan te schaffen. Meer dan een op de vijf supermarktondernemers denkt na over een overstap op pin-only kassa’s. In de overige brancheclusters is dit lager.

Heeft u plannen om het aantal contante betalingen in uw bedrijf te verminderen door te gaan werken met pin-only kassa’s, dat wil zeggen kassa’s waarbij de klant alleen nog maar kan betalen met pin-, chip- en/of credit card? Deze vraag is in 2010 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Ja

Nee



0%

100%

0%

22%

74%

4%

Genotmiddelen

3%

96%

1%


1%

97%

2%


2%

96%

2%

Woon en verlichting

0%

99%

1%


0%

100%

0%


1%

98%

1%

Doe-het-zelf

1%

99%

0%

Media

1%

97%

2%

Overige non food

1%

98%

1%


2%

96%

2%

0

20

40

60

80

100 2010

Ja

2011

Nee



17

13. Koppeling van betaalautomaat aan de kassa In 2009 is de vraag of de pinautomaat gekoppeld is aan de kassa voor het eerst meegenomen in de monitor. Er is in 2011 geen verbetering te zien ten opzichte van 2010, het aandeel winkels waar de betaalautomaat niet is gekoppeld aan de kassa is in 2011 65%, in 2010 64%. Ruim een derde heeft alle betaalautomaten aan de kassa gekoppeld, 1% een deel van de betaalautomaten.

Er bestaan duidelijk verschillen tussen de brancheclusters. In de supermarktbranche geven bijna alle winkeliers aan dat de pinautomaten aan de kassasystemen gekoppeld zijn. Bij winkels in woon- en verlichtingsartikelen is dit slechts 9%.

Is de betaalautomaat gekoppeld aan de kassa? Deze vraag is in 2009 voor het eerst opgenomen in het onderzoek. Ja, alle

Ja, deel

automaten

van de

Nee

Weet niet/wil niet zeggen

automaten Food speciaal

18%

0%

82%

0%


95%

2%

3%

0%

Genotmiddelen

63%

2%

35%

0%


35%

2%

63%

0%


41%

0%

58%

0%

9%

1%

90%

0%


30%

2%

68%

0%


17%

1%

82%

0%

Doe-het-zelf

24%

2%

74%

0%

Media

36%

0%

64%

0%

Overige non food

21%

1%

78%

0%


34%

1%

65%

0%

6%

0%

94%

0%



0

20

30

40

50

60

70

80

Ja, alle automaten

Ja, deel van de automaten

Nee

2009 2010 2011

18


14. Scannen van artikelen aan de kassa Sinds 2006 vertoont het percentage ondernemers dat artikelen scant aan de kassa, een stijgende lijn. In 2006 gaf nog 35% aan artikelen te scannen, in 2011 is dit 44%.

Tussen de brancheclusters zijn sterke verschillen zichtbaar. Zo wordt in slechts 9% van de foodspecialiteitenwinkels en de woon- en verlichtingszaken gescand. Daarentegen scant vrijwel elke supermarkt. De andere brancheclusters zitten hier tussenin.

Scannen van artikelen aan de kassa

Food speciaal

Ja

Nee

9%

91%


95%

5%

Genotmiddelen

72%

28%


59%

41%


59%

41%

Woon en verlichting

9%

91%


33%

67%


46%

54%

Doe-het-zelf

35%

65%

Media

63%

37%

Overige non food

30%

70%


44%

56%

7%

93%



10

20

30

40

50

60

70

80 2006 2007

Ja

2008 2009 2010 2011

Nee


19

15. Gebruik van klantenpassen

In het gebruik van klantenkaarten zijn geen grote verschuivingen te zien. Het gebruik varieert in de periode 2006 tot en met 2011 van 20% in 2006 en 24% in 2011.

kels wordt het meest gewerkt met klantenpassen. In woon- en verlichtingszaken en de winkels in huishoudelijke artikelen is de uitgifte van klantenkaarten daarentegen weinig gangbaar. Waarschijnlijk heeft dit te maken met de lage aankoopfrequentie in deze brancheclusters, waardoor minder sprake is van vaste klanten. Ook onder ambulante handelaren en rijdende winkels wordt bijna geen gebruik gemaakt van klantenkaarten.

Als we inzoomen op de branchecluster, zien we dezelfde verschillen als in de voorgaande jaren. In de brancheclusters genotmiddelenzaken, winkels in persoonlijk verzorging en de kleding-, schoenen- en lederwarenwin-

Gebruik van klantenpassen

Food speciaal

Ja

Nee

20%

80%


22%

78%

Genotmiddelen

45%

55%


33%

67%


43%

57%

5%

95%


7%

93%


9%

91%

20%

80%

Doe-het-zelf Media

27%

73%

Overige non food

18%

82%


24%

76%

2%

98%



10

20

30

40

50

60

70

80 2006 2007

Ja

2008 2009 2010 2011

Nee

20


16. Wijze van bankieren

De wijze van bankieren is in 2011 weinig veranderd ten opzichte van 2010. Wel opvallend is de toename van het percentage ondernemers dat het bankieren uitbesteedt. Deze bankiervorm vertoont een opmerkelijk patroon: in 2011 was dit 12%, in 2010 12%, in 2006 was dit echter 11% en in de jaren daarna was sprake van een daling. Tele- en internetbankieren blijkt ook in 2011 de meest gebruikte manier van bankieren: 81% van de winkeliers doet zijn bankzaken op één van deze beide manieren. In 2008 ging het nog om 84%. Het bankieren zonder

computer is een aflopende zaak: van 12% in 2006 naar 3% in 2011. Tussen de brancheclusters zijn verschillen te zien. Vooral supermarkten, winkels in kleding, schoenen en lederwaren en genotmiddelenzaken besteden het bankieren uit. In deze brancheclusters wordt als gevolg daarvan minder vaak gebankierd via tele- of internetbankieren.

Wijze van bankieren, met name de betalingsopdrachten aan de bank Zelf bankieren Tele- of internet-

Bankieren

bankieren

Zonder computer

uitbesteed

Anders/weet niet

Food speciaal

90%


69%

4%

4%

2%

0%

23%

8%

Genotmiddelen Kleding, schoenen en lederwaren

74%

4%

18%

4%

70%

4%

19%

7%


78%

3%

12%

7%

Woon en verlichting

84%

1%

10%

4%


87%

2%

9%

2%


86%

0%

12%

3%

Doe-het-zelf

92%

2%

4%

1%

Media

81%

2%

12%

6%

Overige non food

90%

3%

4%

3%


81%

3%

12%

4%


80%

16%

2%

2%

100

80

60

40

20

0 Zelf bankieren Tele- of internetbankieren 2006

2007


Zonder computer 2008

Bankieren uitbesteed 2009

2010

Anders/ weet niet 2011

21

17. Aanwezigheid detectieapparatuur

Het percentage winkeliers dat over detectieapparatuur beschikt, neemt sinds 2006 elk jaar toe. In 2006 gebruikte 55% van de winkeliers detectieapparatuur, in 2011 is dit gestegen tot 64%. De stijging wordt voor een groot deel verklaard door een toename van het gebruik van autodetectieapparatuur. In 2011 beschikt 30% hierover tegenover 16% in 2007. De ultravioletlamp wordt nog steeds iets meer gebruikt, maar het aandeel neemt af.

Net als in 2009 wordt op de markt en in rijdende winkels het minst gebruik gemaakt van detectieapparatuur. Ook in het branchecluster ‘woon en verlichting’ gebruikt minder dan de helft van de ondernemers detectieapparatuur. Bij supermarkten is het vaakst detectieapparatuur aanwezig, veelal autodetectieapparatuur. In 54% van de genotmiddelenzaken is autodetectieapparatuur aanwezig, in 2010 was dit nog 43%.

Aanwezigheid detectieapparatuur Geen detectie-

Ultraviolet-

Infrarood-

Apparaat met

Auto-

apparatuur

lamp

apparaat

vergrootglas of

detectie-

spiegel

apparaat

Anders


Food speciaal

41%

32%

2%

0%

25%

2%

2%


15%

37%

0%

0%

57%

2%

0%

Genotmiddelen

21%

24%

4%

1%

54%

2%

0%


30%

33%

2%

0%

30%

7%

1%


30%

32%

3%

0%

34%

4%

0%

Woon en verlichting

56%

32%

2%

1%

8%

3%

0%


40%

24%

2%

0%

34%

2%

0%


31%

35%

5%

1%

33%

2%

0%

Doe-het-zelf

42%

32%

2%

1%

24%

2%

1%

Media

45%

30%

0%

1%

20%

5%

1%

Overige non food

43%

28%

4%

0%

25%

2%

0%


36%

31%

3%

0%

30%

3%

1%


66%

17%

4%

0%

8%

8%

0%

50

40

30

20

10

0 Geen detectie apparatuur

2007

22

Ultravioletlamp 2008

Infraroodapparaat 2009

Apparaat met vergroot glas of spiegel 2010

Autodetectieapparaat

Anders


2011


18. Onderscheiden branches en brancheclusters Branche

Aantal interviews

Branchecluster

Aantal interviews

groentezaken

50

food speciaal

300

slagerijen

50

poeliers

50

viswinkels

50

(banket)bakkerijen

50

kaas & delicatessen

50

algemene levensmiddelen/supermarkten

65

supermarkten

65

slijterijen

50

genotmiddelen

251

tabak & gemak

50

natuur & reform

50

pompshops

50

winkels buitenlandse levensmiddelen

51

dames- & herenbovenkleding

88

kleding, schoenen, lederwaren

288

bodyfashion

50

sportkleding

50

schoenen

50

lederwaren

50

drogisterijen

52

persoonlijke verzorging

202

parfumerieën

50

juweliers

50

optiek

50

woonzaken: textiel, vloer, gemengd

50

woon- en verlichting

301

keukens

51

badkamers

50

parket

50

woonzaken: meubels

50

verlichting

50

gemengde branche

51

huishoudelijke artikelen

101

glas, porselein, aardewerk

50

wit- en bruingoed

50

consumentenelektronica

200

telecom

50

computershops

50

fotohandel

50

bouwmarkten

75

doe-het-zelf

200

ijzerwaren en gereedschap

60

verf- en behang

65

videotheken

50

media

200

boekhandel

50

cd-zaken

50

kantoorvakhandel

50

dierenspeciaalzaken

50

overige non food

250

speelgoedzaken

50

bloemenwinkels

50

tuincentra

50

rijwielhandel

50

ambulante handel

50

detailhandel niet in winkel

rijdende winkels

50

TOTAAL

100 2.458

Bedrijven die uitsluitend op rekening incasseren (44 van de totale steekproef) zijn buiten beschouwing gelaten, evenals de volgende branches: snoep- en chocolateriezaken, supermarkten met minder dan 5 werkzame personen, baby- en kinderkledingzaken, algemene textielzaken, modeartikelen- en bijouteriezaken, textielsupermarkten, apotheken, slaapkamerspeciaalzaken, tegelhandel, kunst- en antiekhandel, breedpakketzaken, muziekhandel, kampeerzaken, caravanhandel en warenhuizen. Cijfers over de totale gevestigde detailhandel zijn dus exclusief deze branches. Hierin zijn tevens de postorder- en internetbedrijven, ambulante handel en rijdende winkels niet meegenomen.


23

Hoofdbedrijfschap Detailhandel Postbus 90703 2509 LS Den Haag t (070) 338 56 00 f (070) 338 57 11 e [email protected] i www.hbd.nl

Het HBD maakt zich sterk voor een gezonde detailhandel waarin het goed ondernemen en werken is. Het HBD houdt zich onder andere bezig met de bestrijding van winkelcriminaliteit, werkt aan de bereikbaarheid en de aantrekkelijkheid van winkelgebieden, zorgt voor voldoende en goed opgeleid personeel en stimuleert innovatie en duurzaamheid. Het HBD is bovendien het kenniscentrum voor de detailhandel.

HBD Monitor Betalingsverkeer 2011

Recommend Documents