Hartaanval? Bel 1-1-2; de snelste weg naar de beste zorg

Februari 2009 De ambulancezorg en het Hartcentrum werken samen aan de snelste zorg bij een hartaanval

Hartaanval? Bel 1-1-2; de snelste weg naar de beste zorg Een unieke samenwerking in de regio Den Haag tussen de ambulancezorg en het Hartcentrum van het HagaZiekenhuis leidt ertoe dat mensen met een hartaanval (hartinfarct) sneller worden geholpen. Alle ambulances in de regio Haaglanden zijn uitgerust met apparatuur die draadloos in verbinding staat met het Hartcentrum. Het ambulancepersoneel is opgeleid om samen met de interventiecardioloog in het Hartcentrum de diagnose te stellen of het een hartinfarct betreft waarvoor de patiënt gedotterd moet worden. Bij aankomst in het Hartcentrum op de

Leyweg staat een deskundig team klaar om de geplande dotterbehandeling direct uit te voeren. Door deze samenwerking is een patiënt binnen 90 minuten geholpen nadat 1-1-2 is gebeld. Meer dan de helft belt te laat De snelle samenwerking nadat 1-1-2 is gebeld redt levens. Maar er is nog meer tijd

HagaZiekenhuis kiest voor ‘Planetree’ Het HagaZiekenhuis heeft zich in 2008 verbonden aan Planetree. Dit is een manier van werken waarbij een zorginstelling de mens helemaal voorop stelt. Het HagaZiekenhuis werkt volgens Planetree omdat elk individu telt. Ook in een groot ziekenhuis. Of juist in een groot ziekenhuis. Menselijke zorg is het handelsmerk van een ziekenhuis dat werkt volgens Planetree. Meer over de zorg volgens Planetree kunt u lezen op de pagina’s 6 en 7 van deze krant.

Na drie jaar voor­bereiding is het certificaat toegekend aan de afdelingen Neonatologie, Verloskunde en Unit I van het HagaZiekenhuis. Het gelijktijdig onderscheiden van drie afdelingen in één ziekenhuis is landelijk uniek. Het WHO/Unicef certificaat is gebaseerd op internationaal erkend onderzoek. Na het behalen van het certificaat vindt elke drie jaar een herbeoordeling plaats door de stichting Zorg voor Borstvoeding. Vrouwen die in het HagaZiekenhuis bevallen krijgen gewaarborgde deskundige begeleiding bij het geven van borstvoeding

2 HagaZiekenhuis voert campagne 3 Tumor nauwkeurig opsporen 4 Bij hartinfarct naar het Hartcentrum 5 Behandeling hartinfarct in beeld

te winnen. Uit onderzoek blijkt dat de helft van de mensen met een acuut hartinfarct niet of te laat 1-1-2 belt. Daardoor sterven onnodig veel mensen of lijden ze nodeloos aan blijvende hartklachten. Om hierin verbetering te brengen is in februari een campagne is gehouden in de regio Haag­ landen. Deze campagne moet mensen ertoe bewegen sneller 1-1-2 te bellen bij de symptomen van een hartinfarct.

6 Menselijke zorg volgens Planetree

1-1-2 in beeld Op pagina 5 van deze krant wordt in een beeldverhaal verteld wat er met een patiënt met een hartinfarct gebeurt als hij 1-1-2 belt.

14 Sleutelgatoperaties voor baby’s

Babyvriendelijk ziekenhuis Het HagaZiekenhuis heeft het certificaat ‘World Health Organization/Unicef - Zorg voor borstvoeding’ ontvangen voor de hoge kwaliteit die wordt geleverd in de begeleiding bij borstvoeding.

In dit nummer

7 Patiënten praten mee over zorg 8 Vind uw weg in het HagaZiekenhuis 10 Nieuwe heupoperatiemethode 11 Topzorg op Intensive Care 12 Keelamandelen laseren 13 Metamorfose voor HagaZiekenhuis

15 Zelf pijnstilling regelen bij bevalling

Harten en vaten in goede handen Wie last heeft van zijn ‘vaten’ heeft eigenlijk last van aders of slagaders. Speciaal voor deze patiënten richt het HagaZiekenhuis een Vaatcentrum op. Het Vaatcentrum richt zich op het voorkomen en behandelen van klachten én verleent ook nazorg na behandeling. In het Vaatcentrum brengt het Haga­ Ziekenhuis de kennis van verschillende specialisten bij elkaar. Internisten, vaatchirurgen, radiologen, neurologen en nefrologen werken er nauw samen. Natuurlijk wordt er ook goed samengewerkt met het Hartcentrum, want ook zij hebben te maken met vaatpatiënten; alle aders staan immers in verbinding met het hart. Op die manier worden harten en bloedvaten goed in de gaten gehouden, en goed behandeld als dat nodig is.



HagaZiekenhuis voert campagne

Radiotherapie is toonaangevend De afdeling Radiotherapie van het HagaZiekenhuis is in 1999 als eerste ziekenhuis in Nederland gaan werken met het computerprogramma Mosaiq. Als gevolg hiervan is de Radiotherapie nu de meest gedigitaliseerde afdeling van Nederland en daarmee toonaangevend. De sleutelwoorden van het programma Mosaiq zijn vitale informatie opslaan, archiveren, stroomlijnen, kwaliteitstool en managen. De artsen en laboranten voeren het behandelplan in, inclusief de bestralingsdosering. Het programma heeft meerdere kwaliteitschecks ingebouwd. Het biedt daardoor de hoogste kwaliteit en veiligheid in de behandeling. Totaalbeeld Digitale foto’s, afspraken, een behandelschema, bestralingsdosering, alles is van de patiënt terug te vinden in de computer op iedere behandelplek en op ieder moment. Ook de follow-up van de patiënt komt in het systeem, waardoor er een totaalbeeld van de behandeling van de patiënt ontstaat.

Opvallende trams vertellen de boodschap van het HagaZiekenhuis

Sinds eind januari rijden er enkele opvallende Haga-trams door Den Haag. Zij maken deel uit van de campagne die het HagaZiekenhuis voert. Met de campagne wil het Haga­ Ziekenhuis duidelijk maken dat de oude namen Leyenburg en Rode kruis Ziekenhuis tot het verleden

behoren. Ook wil het HagaZiekenhuis tonen dat het een warm kloppend hart heeft voor Den Haag en voor z’n inwoners. Het HagaZie-

Specialisten op Zorgplein Westland

kenhuis is hét opleidingsziekenhuis van Den Haag. Dat mag iedereen best weten. Daarom laat het HagaZiekenhuis zich zo nadrukkelijk zien.

In één oogopslag zijn het verloop van de behandeling en de ziektegeschiedenis van de patiënt te zien. Ook alle afspraken en handelingen van de medewerkers zijn in het programma terug te vinden.

Radiotherapie betekent letterlijk: behandeling met stralen. Deze behandeling met radioactieve stralen wordt vaak toegepast bij de behandeling van kanker.

Patiënten tevreden met spataderbehandeling

Zorgplein Westland brengt medische zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt. Het Zorgplein biedt zorg van verschillende zorgaanbieders onder één dak. Sinds 1 januari kunnen patiënten met reuma er ook terecht voor een afspraak met de reumatoloog Karel Ronday van het HagaZiekenhuis. Mensen uit het Westland kunnen bij Zorgplein Westland terecht voor bijna al hun zorgvragen. Het Zorgplein biedt medische zorg zo dicht mogelijk bij de patiënt. De verschillende zorgaanbieders zitten onder één dak en op één plein. Daardoor kan de zorg goed op elkaar afgestemd worden. Specialisten Op het zorgplein zijn al veel zorgaanbieders te vinden. Van huisartsen, priklab en apotheek tot logopedie, fysiotherapie en jeugdzorg. In januari is daaraan de reumatologie toegevoegd. In de loop van het jaar volgen meer specialisten van het HagaZiekenhuis. Onder anderen internist dr. J.E.A. Portielje, een reumaverpleegkundige en een sociaal geriatrisch verpleegkundige. Westlanders hoeven dus niet meer naar Den Haag te rijden voor een afspraak met hun specialist. Zeker voor mensen die afhankelijk zijn van streekvervoer kan dit een uitkomst zijn. Dr. H.K. Ronday houdt eenmaal per maand spreekuur op donderdagochtend. Dr. J.E.A. Portielje houdt spreekuur vanaf eind februari. Zorgplein Westland is gevestigd op het Zandeveltplein te ’s Gravenzande.

Colofon Vaatchirurg Jan Wever: “De nieuwe spataderbehandeling is veel minder belastend voor de patiënt” “Als het nodig is kies ik de volgende keer weer voor zo’n behandeling”, zeggen patiënten die een spataderbehandeling in het HagaZiekenhuis hebben ondergaan volgens de VNUS Closure methode. Zowel bij de vaatchirurg als bij de dermatoloog kunnen patiënten terecht voor de nieuwste spataderbehandeling. Bij de VNUS Closure methode brengt de chirurg een dun buisje aan in de spatader, de zogenoemde Closure katheter. Dit buisje wordt verhit, waardoor de wand van het bloedvat krimpt. Daardoor sluit het bloedvat. Het bloed kan er niet meer door. Automatisch wordt het dan omgeleid via andere gezonde aderen. Het grote voordeel is dat er geen pijnlijke of gezwollen blauwe plekken ontstaan. Er is geen napijn. Patiënten kunnen direct hun dagelijkse bezigheden hervatten. Voor een korte periode krijgen

de patiënten een elastische kous. De VNUS Closure methode vindt poliklinisch plaats. De patiënt hoeft dus niet te worden opgenomen. Toename aantal patiënten Het HagaZiekenhuis behandelt jaarlijks meer dan tweehonderd patiënten met spataderen. Het merendeel daarvan kan in aan­merking komen voor de nieuwe behandelmethode. Dat kan zowel bij de vaatchirurg als bij de dermatoloog. Deze twee specialismen werken nauw samen bij deze methode.

De krant “HagaZiekenhuis van Den Haag” is een uitgave van het HagaZiekenhuis in Den Haag en wordt huis-aan-huis verspreid in de regio Haaglanden Tekst en samenstelling Afdeling Communicatie, HagaZiekenhuis Vormgeving De VormCompagnie Druk Thieme Rotatie Fotografie Hans Oostrum Fotografie, Peter Paul Klapwijk (pagina 16) Verspreiding TNT Post Contact HagaZiekenhuis Leyweg 275 2545 CH Den Haag Telefoon (070) 210 40 22 [email protected]

www.hagaziekenhuis.nl



Tumor nauwkeurig opsporen

HagaApotheek voor iedereen Wie medicijnen nodig heeft, kan tegenwoordig bij het HagaZiekenhuis terecht. Ook wie er geen patiënt is, is welkom in de HagaApotheek. Sinds eind 2007 is in de polikliniek aan de Leyweg de HagaApotheek gevestigd. In de regio is het HagaZiekenhuis daarmee de eerste met een eigen apotheek. Maarten Ploeger is hoofdapotheker van de HagaApotheek: “De apotheek is prettig binnen handbereik voor patiënten van het ziekenhuis. Maar ook het publiek, bezoekers of omwonenden, kunnen terecht bij de HagaApotheek. De HagaApotheek kan voor iedereen de vaste apotheek worden.” Huidverzorging Net als andere apotheken verkoopt de HagaApotheek geneesmiddelen op recept, maar ook zelfzorgmiddelen. Denk daarbij aan pijnstillers, neusdruppels en producten voor huidverzorging. Daarnaast verkoopt de HagaApotheek meetapparatuur, zoals bloeddrukmeters en glucosemeters voor diabetici.

PET-CT-deskundige Christianne Duchateau en manager Peter Kraaijeveld van het Radiologisch Centrum van het HagaZiekenhuis zien veel mogelijkheden voor de bijzondere scan

De HagaApotheek is gevestigd in het HagaZiekenhuis, direct naast de ingang van de polikliniek aan de Leyweg.

Het HagaZiekenhuis heeft sinds kort een PET-CT-scan. Dat is een belangrijk apparaat voor kankerpatiënten. Met deze scan kan een tumor heel precies in beeld worden gebracht. De PET-CT-scan is de enige in Den Haag. Patiënten van Medisch Centrum Haaglanden kunnen er ook gebruik van maken. De nieuwe scan is een grote vooruitgang voor kanker­ patiënten. Dankzij de PET-CT kan er namelijk heel gericht worden bestraald. Daardoor wordt minder omliggend gezond weefsel geraakt. Ook hoeft de patiënt voor onderzoek en behandeling niet meer naar een ander ziekenhuis.

Het apparaat wordt nu vooral gebruikt voor het opsporen van tumoren en uitzaaiingen. Afwijkingen kunnen met dit geavanceerde apparaat heel precies in beeld worden gebracht. De arts kan daardoor nauwkeuriger en sneller zijn diagnose stellen. Hij kan ook zien in welk stadium de ziekte zich bevindt.

Ridderorde voor cardiologen

Impuls voor gezondheid in Haagse krachtwijken

Cardiologen George van der Kleij en Joost van Wesemael van het HagaZiekenhuis zijn op 11 december 2008 benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Burgemeester J.J. van Aartsen overhandigde namens Hare Majesteit de Koningin de onderscheidingen in het bijzijn van de medewerkers van het Hartcentrum.

Een groep instellingen en bewoners werkt samen aan de gezondheid in de Haagse krachtwijken. Het is een extra impuls voor de krachtwijken, aanvullend op het bestaande kabinetsbeleid. Het HagaZiekenhuis heeft zich, als grote zorgpartner in de Haagse regio, enthousiast aangesloten bij het initiatief. Alle betrokken partners willen samen met de bewoners de gezondheidsachterstanden in de Haagse krachtwijken aanpakken.

De bewoners van krachtwijken geven namelijk aan zich minder gezond te voelen, ze hebben vaker chronische aandoeningen, ze hebben vaker

Iedereen kan voor medicijnen terecht bij de HagaApotheek

overgewicht en ze sporten minder. Bovendien hebben bewoners moeite om de weg naar voorzieningen te vinden die de gezondheid kunnen bevorderen. Den Haag vervult met deze aanpak een voorlopersrol en is een voorbeeld voor andere gemeenten. In het samenwerkingsverband zitten naast het HagaZiekenhuis verschillende zorg- en welzijnsorganisaties in de wijken, woningcorporaties, zorgverzekeraars, gezondheidsfondsen, de Kamer van Koophandel en de gemeente Den Haag/GGD.

Speciale polikliniek voor ouderen Het HagaZiekenhuis heeft een polikliniek speciaal voor ouderen, de zogenaamde Sociaal Geriatrisch Verpleegkundige Polikliniek ofwel SGV-polikliniek. De poli is bedoeld voor ouderen vanaf ongeveer 65 jaar die thuis tegen problemen aanlopen. Burgemeester Van Aartsen van Den Haag eert de cardiologen van het HagaZiekenhuis Van der Kleij (midden) en Van Wesemael (rechts) Beide cardiologen hebben steeds het belang van een Haags Hartcentrum met grote inzet onder de aandacht gebracht bij ziekenhuisdirecties, beleidsmakers, beroepsverenigingen, zorgverzekeraars en collega’s in de regio. Dit heeft uiteindelijk geleid tot het verkrijgen van de vergunning voor het uitvoeren van open hartoperaties en dotterprocedures. In 2003 was de opening van het Hartcentrum op de locatie Leyweg van het HagaZiekenhuis. Het Hartcentrum heeft zijn bestaansrecht inmiddels bewezen: jaarlijks worden 1000 open hartoperaties en 1600 dotter­ behandelingen verricht.

Vaak gaat het om een combinatie van lichamelijke, psychische en sociale problemen of om problemen met de mobiliteit zoals duizeligheid, angst om te vallen of valneigingen. Daardoor kunnen deze mensen minder goed voor zichzelf zorgen. Regio Haaglanden heeft relatief veel oudere bewoners die ook steeds ouder worden. Ouderenproblematiek wordt niet altijd herkend, maar die is er wel degelijk. Door lichamelijke gebreken, geheugenstoornissen of ondervoeding kan de conditie van

een oudere achteruitgaan. Sommige ouderen gebruiken meerdere geneesmiddelen of hebben een vitaminetekort, wat een slechte invloed kan hebben op de conditie en het denkvermogen. Er zijn ook ouderen die liever geen bezoek aan de dokter brengen, terwijl ze wel klachten hebben. Zo kan het gebeuren dat ouderen meerdere aandoeningen tegelijk hebben die niet of onvoldoende aan het licht komen. Vaak loopt zo iemand dan vast.

Kwetsbaar De polikliniek Geriatrie van het HagaZiekenhuis zet zich in voor deze kwetsbare ouderen. Verpleegkundig consulenten geriatrie Jan Kaffa en Miep Terlouw runnen de polikliniek onder leiding van geriater Sabine Lonterman, gespecialiseerd in ouderdomsziekten. Zowel de patiënt als zijn familie heeft voordeel van dit specialistische spreekuur. De Sociaal Geriatrisch Verpleeg­ kundige polikliniek is gevestigd op de Leyweg. En is bereikbaar via het secretariaat Geriatrie 070-2102917/ 2109. Langs komen kan ook, derde etage van het polikliniekgebouw, route 56.



Hartritmestoornissen goed te behandelen Zeker 27 procent van hart- en herseninfarcten worden veroorzaakt door hartritmestoornissen. De hartchirurgen Krishna Khargi en Kees Prenger opereren beiden patiënten met hartritmestoornissen via een chirurgische methode. De methode, waarop hartchirurg Khargi is gepromoveerd, is zeer effectief. “De stoornis van het hartritme wordt veroorzaakt door een elektrische ontlading in de boezemkamer”, vertelt Krishna Khargi. “Deze ontlading veroorzaakt kleine elektrisch geladen ‘tornado’s’ waardoor ritmestoornissen ontstaan. Onze behandeling schakelt die elektrische ontlading uit. Hierna herwint het hart het natuurlijke ritme, na een herstelfase van een paar maanden.” De chirurgische behandeling heeft nauwelijks bijwerkingen. Na de ingreep kan bij driekwart van de patiënten het medicijngebruik -waaronder bloedverdunners- worden gestopt.

Bij acuut hartinfarct direct naar het Hartcentrum

Hartproblemen? Bel zo snel mogelijk 1-1-2

“Als mensen denken dat er iets met hun hart is moeten ze zo snel mogelijk 1-1-2 bellen”, stelt cardioloog Matthijs Bax van het HagaZiekenhuis. “Bij een acuut hartinfarct is er geen tijd te verliezen. Een snelle behandeling zorgt voor een beter herstel. Dat kan bij ons in het Hartcentrum in het HagaZiekenhuis.” Als een van de aders om het hart is vernauwd, ontstaat op die plek een ophoping van bloed. Er komt geen bloed in een deel van het hart. Dat deel van het hart sterft af. De methode die gebruikt wordt om

De chirurgische behandeling van hartritmestoornissen heeft nauwelijks bijwerkingen

het bloed weer te laten stromen heet dotteren. Daarbij wordt het bloedvat opgerekt met behulp van een ballonnetje. Hoe sneller iemand met een acuut hartinfarct gedotterd wordt, hoe beter dat is.

Haagse Cardiologen werken samen Het Hartcentrum op locatie Leyweg heeft een regionale functie voor zo’n 1,1 miljoen inwoners. Per jaar worden in het Hartcentrum gemiddeld 1600 dotterbehandelingen uitgevoerd en 1000 hartoperaties. Het HagaZiekenhuis heeft hiervoor de vereiste vergunningen. Vanwege die exclusiviteit werken de cardiologen in Den Haag nauw samen om alle patiënten in de regio de juiste zorg te kunnen bieden. Dit betekent dat patiënten van MC Haaglanden en Reinier de Graaf door hun ‘eigen’ cardioloog behandeld kunnen worden. Zij verwijzen indien nodig door naar de hartchirurgen van het HagaZiekenhuis.

Hartpatiënt herstelt dicht bij huis Een patiënt die in het Hartcentrum in het HagaZiekenhuis is behandeld, begint al in het ziekenhuis met hartrevalidatie. Aan die hartrevalidatie werken het HagaZiekenhuis en Sophia Revalidatie samen onder de naam Hartrevalidatie Den Haag. “Wie ziek is geweest, wil graag zo snel mogelijk weer normaal kunnen functioneren en een goede conditie hebben. Herstellen na een hartinfarct of een hartoperatie is niet zo eenvoudig. De patiënt heeft daar speciale hulp bij nodig. Als eerste is het belangrijk om de angst en onzekerheid weg te nemen, bij de patiënt én bij zijn familie”, vertelt cardioloog Matthijs Bax van het HagaZiekenhuis. Hartrevalidatie Den Haag nodigt patiënten daarom zo snel mogelijk uit voor een informatiebijeenkomst. Daarvoor zijn geen wachttijden. Binnen twee weken na zijn ontslag uit het ziekenhuis kan de patiënt er terecht. Informatie Het geven van informatie is een heel belangrijk onderdeel van de hartrevalidatie. Revalidatiearts Fuad el

1-1-2 bellen: snelheid is belangrijk Volgens cardioloog Matthijs Bax van het Hartcentrum trekken mensen soms te laat aan de bel. “Sommigen wachten de hele nacht om pas in de ochtend naar de dokter te gaan. Als iemand een hartstilstand heeft of klachten die passen bij een hartinfarct dan moet onmiddellijk 1-1-2 gebeld worden. Probeer kalm te blijven en geef zo veel mogelijk informatie door aan de meldkamer van 1-1-2, zoals de plaats- en straatnaam waar je je op dat moment bevindt.” Cardioloog Matthijs Bax benadrukt nogmaals: “Het is echt belangrijk om er snel bij te zijn. Hiermee behoud je veel meer pompkracht van het hart waardoor het herstel aanzienlijk wordt verbeterd.”

Acute Hersenhulp belangrijk bij beroerte Een beroerte is een van de belangrijkste oorzaken van invaliditeit in Nederland. Als de patiënt binnen drie uur wordt behandeld, kunnen ernstige gevolgen beperkt blijven. De neurologen van het HagaZiekenhuis geven aan dat snelheid bij een beroerte belangrijk is: “Bij een beroerte wordt de bloedvoorziening naar de hersenen plotseling ergens onderbroken. De gevolgen ervan kunnen heel ernstig zijn. Naast overlijden is er grote kans op blijvende invaliditeit. Als de patiënt binnen drie uur wordt behandeld, kunnen de gevolgen beperkt blijven.”

Hartpatiënten worden aangespoord om te bewegen Jammal van Sophia Revalidatie legt uit waarom: “Hartpatiënten moeten hun levensstijl aanpassen. We vragen ze om te stoppen met roken en anders te gaan eten. Daarnaast sporen we mensen aan om te gaan bewegen. Het is belangrijk dat ze dat zélf willen. Daarnaast moet de patiënt zijn leven lang medicijnen slikken. Dat moet hij elke dag op het juiste tijdstip doen. Dat is geen kleinigheid.” Zelfvertrouwen Goede revalidatie geeft mensen zelfvertrouwen. Om de patiënt te helpen revalideren staat een heel team van zorgverleners klaar (zie

kader). Het hartrevalidatieprogramma in het HagaZiekenhuis is heel succesvol dankzij de jarenlange ervaring die het HagaZiekenhuis en Sophia Revalidatie op dit gebied hebben opgedaan. De zorgverleners van het hartrevalidatieteam • Revalidatiearts • Cardioloog • Fysiotherapeut • Diëtist • Maatschappelijk werker • Psycholoog • Gespecialiseerde verpleegkundige

24/7 De Acute Hersenhulp van het HagaZiekenhuis biedt 24 uur per dag, zeven dagen per week de beste hulp. Met behulp van een CT-scan kan de arts meteen zien wat de oorzaak van de beroerte is. Dat kan een bloedpropje zijn of een bloeding in de hersenen. Aan de hand van die informatie kan het medisch personeel direct met de juiste behandeling beginnen. Drie uur Als de patiënt binnen drie uur op de Acute Hersenhulp van het HagaZiekenhuis is, kan hij bijvoorbeeld een trombolyse krijgen. Bij die behandeling krijgt de patiënt een middel waardoor het propje wordt opgelost. Ná die belangrijke eerste drie uur biedt het centrum andere mogelijkheden voor behandeling. www.hagahersencentrum.nl Het centrum voor Acute Hersenhulp is gevestigd op de Spoedeisende Hulp van het HagaZiekenhuis aan de Leyweg. Kijk voor meer informatie op de website, www.hagahersencentrum.nl



Behandeling hartinfarct in beeld Als iemand een hartinfarct heeft dan is snelheid geboden. Direct 1-1-2 bellen is de belangrijkste maatregel die iedereen moet onthouden. Maar wat gebeurt er daarna? De gebeurtenissen van een patiënt met een hartinfarct brengen wij hier in beeld: van het moment van het infarct, de komst van de ambulance, de opname in het Hartcentrum in het HagaZiekenhuis, tot aan het moment dat de patiënt weer normaal functioneert.

Heeft u een drukkende pijn op de borst? Eventueel in combinatie met misselijkheid? Bel onmiddellijk 1-1-2! De kans bestaat dat u een hartinfarct heeft.

De medewerker van 1-1-2 stelt u enkele vragen. Bij vermoeden van een hartinfarct wordt direct de ambulance naar u toegestuurd.

De ambulanceverpleegkundige onderzoekt uw klachten. U wordt aangesloten op een bewakingsmonitor voor vitale lichaamsfuncties, krijgt zuurstof, een infuus en uw bloeddruk wordt gemeten.

U krijgt nitroglycerine spray onder de tong gespoten om de klachten te behandelen.

Een volledig hartfilmpje (ECG) wordt ter plaatse gemaakt.

Alle ambulances in de Haagse regio zijn uitgerust met apparatuur om hartfilmpjes te maken en ook te verzenden naar het Hartcentrum.

Het hartfilmpje wordt draadloos verzonden naar het Hartcentrum in het HagaZiekenhuis.

Deskundigen van het Hartcentrum ontvangen het hartfilmpje en beoordelen uw toestand.

De interventiecardioloog van het Hartcentrum belt met de ambulanceverpleegkundige om te bepalen of er gedotterd moet worden. Als wordt besloten tot een spoed dotterbehandeling, dan krijgt u al in de ambulance de benodigde medicijnen toegediend.

Aangekomen bij het HagaZiekenhuis, wordt u naar het Hartcentrum gebracht.

In het Hartcentrum staan de deskundigen klaar om de geplande dotterbehandeling uit te voeren. Hierbij wordt de verstopte kransslagader opgespoord en weer open gemaakt, zodat de bloedcirculatie zich herstelt.

Als bij een hartinfarct voldoende snel wordt ingegrepen, kunt u meestal na enkele dagen het ziekenhuis verlaten en normaal functioneren.



Smakelijk eten Ziekenhuis-eten vies? Niet bij het HagaZiekenhuis! De maaltijden zijn er heerlijk. Als patiënt kies je ter plekke waar je op dat moment zin in hebt. De voedingsassistent komt twee keer per dag met een buffetwagen op de afdeling. Op die wagen liggen alleen maar verse producten, die warm of juist koel gehouden worden. De patiënt kan ter plekke kiezen wat en hoeveel hij wil eten.

Uitgebreide keuze­ mogelijkheden op de buffet­ wagens van het HagaZiekenhuis

Croissantjes Voor het ontbijt en de lunch kunnen patiënten kiezen uit een uitgebreid assortiment broodsoorten, inclusief luxe croissantjes, en diverse soorten beleg. Het HagaZiekenhuis serveert de warme maaltijd ’s avonds. De meeste patiënten vinden dat tijdstip prettiger dan ‘s middags. Er is een grote keuze aan vlees, groenten en aardappelen. En ook wie vegetarisch wil eten, wordt op zijn wenken bediend.

Patiëntveiligheid, onze zorg! Het HagaZiekenhuis doet veel om de veiligheid van patiënten te verbeteren. Alles dat onverhoopt anders loopt dan bedoeld, wordt onder de loep genomen. Het HagaZiekenhuis leert van onbedoelde schade en heeft de ambitie om een van de veiligste ziekenhuizen in Nederland te worden.

Voormalig burgemeester Deetman van Den Haag is veiligheids-VIP van het HagaZiekenhuis

Het personeel van een ziekenhuis gaat met de grootst mogelijke zorg om met patiënten. Toch komt er elk jaar onbedoelde schade voor in de Nederlandse ziekenhuizen. In 2007 verscheen daarover een rapport. Vervolgens verscheen er in 2008 een landelijk plan met de naam ‘Voorkom schade, werk veilig’. Bijna alle Nederlandse ziekenhuizen doen eraan mee. Ook het HagaZiekenhuis. Beeldvorming Voor het HagaZiekenhuis werkt een zogeheten veiligheids-VIP: de heer Deetman. Als burgemeester van Den Haag was hij bewaker van de veiligheid in de stad en nu het boegbeeld van veiligheid in het HagaZiekenhuis. Tijdens een bijeenkomst voor de Week van de patientveiligheid, afgelopen november, heeft hij speciale aandacht gevraagd voor de beeld­ vorming. “Vroeger dachten mensen dat het ziekenhuis de veiligste plek was voor een patiënt. Tegenwoordig is dat beeld niet meer zo sterk. Dat komt door de openheid die tegenwoordig normaal is. Vroeger gingen er ook dingen mis in het ziekenhuis, maar dat werd allemaal niet zo breed uitgemeten. Het is belangrijk om je dat goed te realiseren.” Voor uitgebreide informatie over patiëntveiligheid kunt u kijken op www.vmszorg.nl.

Medewerkers van het HagaZiekenhuis, zoals Annemarie Bos van de Spoedeisende Hulp, zorgen ervoor dat patiënten zich prettig voelen; dat is Planetree!

Planetree = zorg met een menselijke maat Uitstekende medische zorg? Uiteraard! Een prettige, warme menselijke sfeer? Nog niet altijd en overal. ‘Planetree’ brengt hier verandering in. Het HagaZiekenhuis werkt sinds kort als eerste ziekenhuis in de regio met het Planetree zorgconcept. Planetree is een vernieuwende manier van zorgen waarbij de patiënt centraal staat, in een prettige en zorgzame omgeving. Een ziekenhuis met veel licht, warme kleuren en natuurlijke elementen, waar patiënten en bezoekers zich op hun gemak voelen. Want als mensen zich prettig voelen, dan is dat goed voor hun herstel. Dat is het doel van Planetree en dat is ook het doel van het HagaZiekenhuis.

Luisteren Zorg verlenen volgens Planetree betekent vooral veel luisteren. We vragen onze patiënten naar hun ervaringen met de geleverde zorg. De reacties van patiënten en de ervaringen van medewerkers dienen als basis om de zorg nog beter af te stemmen op de wensen van de patiënt. De patiënt beslist Centraal in het Planetree zorgconcept staat een actieve en zelfstandige patiënt, die – waar dat kan – zijn MENSGERICHTE ZORG Voorbeelden van mensgerichte zorg zijn in het HagaZiekenhuis inmiddels overal te vinden. Een kleine greep. Intensive Care Vooruitlopend op de vernieuwde kamers kocht de afdeling op eigen initiatief een slaapbank voor in de familiekamer. Zo wordt deze ruimte wat huiselijker en aangenamer voor de familie. Poli’s interne geneeskunde/ reumatologie Op de locatie Sportlaan voorzien vrijwilligers patiënten van koffie en thee en wijzen ze de weg in het ziekenhuis. Ook is er een gezellig zitje, met de krant van de dag en diverse bladen.

eigen keuzes kan maken in zijn genezingsproces. Dat begint al aan het begin. Zo kunnen patiënten niet alleen aan de balie terecht voor een afspraak, maar in de toekomst ook gebruik maken van internet. Naast een verkorting van wachttijden wil het HagaZiekenhuis patiënten actief informeren wanneer ze aan de beurt zijn en waardoor eventuele vertragingen komen. Patiënten kunnen hun eigen dossier inzien en hier ook zelf informatie aan toevoegen. De arts / behandelaar is een coach in de keuzeprocessen, maar de patiënt is, zoveel mogelijk, de baas over zijn behandeling. Room service Ook op andere vlakken komt er keuzevrijheid voor de patiënt. Zo is het mogelijk om te kiezen wanneer je wilt eten, en wat je eet. Je hoeft dus niet meer vandaag te beslissen waar je overmorgen om twaalf uur ‘s middags waarschijnlijk zin in hebt. Dialyse Ook op de afdeling Dialyse zijn vrijwilligers actief. Dialysepatiënten moeten tijdens de behandeling vaak langere tijd zitten. De vrijwilligers houden de patiënten gezelschap, doen een spelletje of komen gewoon even langs om te praten. Dagbehandeling Ziekenbezoek is op de dagbehandeling een heel ander verhaal dan op andere afdelingen. Deze afdeling houdt zich dan ook niet aan de bezoekuren van het ziekenhuis. Familie kan langskomen op een tijdstip dat hen en de patiënt goed uitkomt.

Het ideaal is à la carte dineren, met room service en de verzorging door een gastvrouw. Bezoektijden zijn vrij en patiënten slapen in een eigen kamer. Hierdoor slaap je rustiger. Voor familie bestaat de mogelijkheid om op de kamer te blijven slapen. Zo kunnen zij ook deel zijn van het zorgproces. Op deze manier wordt de zelfredzaamheid van de patiënt vergroot en ervaart deze een gevoel van veiligheid. De plataan van Hippocrates De letterlijke vertaling van het Engelse woord planetree is ‘plataan’, een boomsoort met een ruim bladerdak. In de schaduw van zo’n boom zou Hippocrates, de grondlegger van de moderne geneeskunde, hebben lesgegeven in het oude Griekenland. De bewuste eeuwenoude plataan is nog te zien op het Griekse eiland Kos. Vrolijke kleuren Deze zorg past natuurlijk niet in een omgeving waarin alles wit, grijs en grauw is! Daarom krijgt het Haga­ Ziekenhuis een warme, huiselijke en open sfeer, met mooie kleuren. Van het lichtgeel van een maïsveld tot het diepblauw van een tropische zee. En een logische indeling met duidelijke bewegwijzering en veel licht en glas, zodat de patiënt of bezoeker zich goed kan oriënteren. In het nieuwe HagaZiekenhuis vind je niet alleen makkelijk je weg, maar voel je je meteen thuis! Enthousiasme In het HagaZiekenhuis zijn in de loop van 2008 ruim twintig afdelingen enthousiast gestart met het werken volgens Planetree. Andere afdelingen staan te trappelen om ermee te beginnen. De nieuwe werkwijze spreekt aan. Dat blijkt wel uit de reactie van een van onze verpleegkundigen: “Planetree geeft precies weer waarom ik in de zorg werk”. Kijk ook op: www.planetree.nl.



Patiënten praten mee over zorg

Vrijwilligers onmisbaar Artsen, verpleegkundigen, schoonmakers, koks, operatieassistenten... De rij professionals die in het HagaZiekenhuis werkt, is bijna eindeloos. Daarnaast spelen vele vrijwilligers een belangrijke rol. Het zijn allemaal mensen die graag iets voor de zieke medemens doen. Op de drie locaties van het HagaZiekenhuis werken zo’n 135 vrijwilligers. De meesten die er werken, doen dat al jaren. De werkzaamheden zijn uiteenlopend. Op elke locatie van het HagaZiekenhuis zit bijvoorbeeld een bureau dat bemand wordt door vrijwilligers. Daar kunnen patiënten en bezoekers terecht met algemene vragen. Dat kunnen vragen zijn over onderzoeken, ziektebeelden en behandelingen. Het kan ook informatie over een patiëntenvereniging zijn of het adres van een hulpverlenende instantie. De vrijwilligers geven zoveel mogelijk direct antwoord. Als dat niet kan, sturen ze de informatie na. Bovendien zorgen ze ervoor dat elke afdeling steeds voldoende folders heeft om mee te geven aan de patiënt.

De voltallige Cliënten Adviesraad met linksachter voorzitter Hans Dijkstal. Rechtsachter: Iwan Banens Op de middelste rij v.l.n.r. Astrid Hoge-Johannesma, Anna Verster, Soebhas Mahesh. Op de voorste rij v.l.n.r. Marlies Jansen, Karla van Duyn, Viola Süto “Een patiënt medezeggenschap geven gaat niet. Hij ligt gemiddeld maar zes dagen in het ziekenhuis”, zo redeneert voormalig minister Hans Dijkstal. “Je kunt wel mensen laten meepraten over de zorg vanuit het gezichtspunt van de patiënt.” En dat doet de Cliënten Adviesraad. Hans Dijkstal is voorzitter van deze raad. De Cliënten Adviesraad geeft advies aan de directie van het ziekenhuis. Voorzitter Hans Dijkstal vindt het goed dat het ziekenhuis een adviesraad heeft die van buitenaf naar het ziekenhuis kijkt. Een raad die af en toe vraagt: “Waarom doet het ziekenhuis dit zo? Kunt u dat niet beter zo en zo doen?” De raad brengt gevraagd en ongevraagd advies uit en werkt onafhankelijk van het ziekenhuis.

Samenstelling Cliënten Adviesraad • De heer Iwan Banens, manager portals bij ANWB.nl • Mevrouw Karla van Duyn, achtergrond in HRM/interim management organisatieveranderingen • Mevrouw Astrid Hoge-Johannesma, marketing manager TNT post • Mevrouw Marlies Jansen, achtergrond als management consultant bij Logica CMG met als belangrijkste aandachtsgebied kwaliteitsmanagement • De heer Soebhas Mahesh, bedrijfsarts Achmea • Mevrouw Viola Süto, advocaat Bird&Bird en fellow bij de Universiteit Leiden • Mevrouw Anna Verster, consultant, gepensioneerd directeur bij de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

Gastvrouwen verwelkomen en begeleiden patiënten Een opname in het ziekenhuis roept vooral zorg op over de eigen gezondheid. Daarnaast rijzen er tal van praktische vragen. De patiënt kent heg noch steg in het ziekenhuis. Hoe gaat het allemaal in zijn werk? Wat zijn de bezoektijden? In het HagaZiekenhuis hoeft de patiënt hierover niet in te zitten. Een van de gastvrouwen ontvangt de patiënt en maakt hem wegwijs.

De gastvrouwen van het HagaZiekenhuis staan letterlijk klaar voor de patiënt. Ze komen in actie, als duidelijk wordt dat een patiënt wordt opgenomen op een verpleegafdeling. Ze halen de patiënt op bij de receptie, het bureau opname of bij de Spoedeisende Hulp, en begeleiden deze vervolgens naar de afdeling. Praatje Met een gasten toilettas en een welkomstpraatje wordt de patiënt op de afdeling ontvangen. Onder het genot van een kop koffie maakt de gastvrouw hem verder wegwijs. Hoe werkt het bed, waar kan de patiënt

Vrijwilliger worden? Kijk op de website www.hagaziekenhuis.nl. Klik op het onderdeel ‘werken’ en vervolgens op het kopje ‘vrijwilligers’. Bellen kan ook: • HagaZiekenhuis, afdeling Patiëntencommunicatie: 070 - 210 6052 / 070 - 210 2495. • Unie van Vrijwilligers Haga. Vragen naar Elise van Schelt, op werkdagen tussen 8.30 en 11.30 bereikbaar op: 070 – 210 2891. Buiten deze tijden op: 0174 - 414191. Of stuur een e-mail naar: [email protected]

Nazorg gaat digitaal Na een ziekenhuisopname of bezoek aan onze polikliniek hebben sommige patiënten/bezoekers nog zorg nodig. Dit komt steeds vaker voor, omdat mensen korter in het ziekenhuis liggen. De zorg krijgt een poliklinisch vervolg. Het HagaZiekenhuis heeft de juiste kennis en ervaring om die zorg - tijdelijk of blijvend buiten het ziekenhuis goed te regelen.

Bij het verlaten van het ziekenhuis is de nazorg al geregeld door het transferpunt

Patiënten van het HagaZiekenhuis worden tijdens hun verblijf begeleid door een gastvrouw zijn kostbare spullen opbergen? Daarmee houdt het niet op. De gastvrouw is er voor de patiënt tot aan zijn vertrek. Tijdens het verblijf komt de gastvrouw regelmatig een spelletje doen of een praatje maken. Even een krantje halen is ook geen probleem. Soms eet ze samen met de patiënt of ze maken samen een wandeling in het ziekenhuis. Als de patiënt weer naar huis mag, helpt

de gastvrouw met het inpakken van de tas. En als het nodig is, begeleidt ze de patiënt naar de uitgang. Voedingsassistent De gastvrouwen houden zich ook regelmatig bezig met de voeding van de patiënt. Daarom zijn ze allemaal gediplomeerd voedingsassistent. Daarnaast hebben ze een training gastgerichtheid in de zorg gevolgd.

Om de zorg voor de patiënt op het juiste moment te kunnen regelen, is het digitale overdrachtssysteem POINT ontwikkeld. De verpleegkundigen op de verpleegafdeling of de polikliniek vragen digitaal zorg aan via het ziekenhuis informatiesysteem. Ze houden bij wanneer de zorg kan worden overgenomen. Als het zover is, zendt het transferpunt een verpleegkundige overdracht via POINT naar de zorgaanbieder. Het project brengt vernieuwing in de Nederlandse zorgsector. Daarom kreeg POINT in 2008 een prijs voor zorginnovatie. Minister Klink van VWS reikte de prijs uit. Hij gaf daarbij aan dat dit soort vernieuwende projecten belangrijk zijn. “We kunnen daardoor beter reageren op de veranderde zorgvraag.”



Vind uw weg in het HagaZiekenhuis

• Anesthesiologie • Apotheek • Bloedafname • Cardiologie • Dermatologie • Diabetespoli • Dialyse • Diëtetiek • Fysiotherapie • Gynaecologie • Heelkunde • Interne geneeskunde • Keel- Neus- Oorheelkunde

• Anesthesiologie • Apotheek • Bloedafname • Cystic Fibrosis Centrum • Dermatologie • Diabetespoli • Dialyse • Diëtetiek • Fysiotherapie • Geriatrie • Gynaecologie • Hartcentrum (Cardiochirurgie,

• Klinisch Chemisch Hematologisch Laboratorium • Klinische Neurofysiologie • Klinische pathologie • Longziekten • Maag- Darm- Leverziekten • Mondziekten, Kaakchirurgie en Bijzondere Tandheelkunde • Neurologie • Oncologie • Oogheelkunde • Orthopedie

• Plastische Chirurgie • Psychiatrie • Radiologisch centrum • Radiotherapeutisch Centrum • Reumatologie • Spoedeisende Hulp • Urologie • Verloskunde

• Interne geneeskunde • Keel- Neus- Oorheelkunde • Klinisch Chemisch Hematologisch Laboratorium • Klinische Neurofysiologie • Klinische pathologie • Longziekten • Maag- Darm- Leverziekten • Microbiologie • Neurochirurgie • Neurologie • Neuroseksuologie • Neurospychologie • Nucleaire Geneeskunde

• Oncologie • Oogheelkunde • Orthopedie • Plastische Chirurgie • Psychiatrie • Psychologie • Radiologisch Centrum • Radiotherapeutisch Centrum • Reumatologie • Spoedeisende Hulp • Urologie • Verloskunde



Cardiologie, Interventie cardiologie) Heelkunde Hematologie Hemofilie Centrum HIV Centrum

• • • •









Anesthesiologie Astmazorg Cardiologie Cystic Fibrosis Centrum Dermatologie Diabetes team Diëtetiek Down Syndroom Team Eetteam Epilepsieverpleegkundige Fysiotherapie Heelkunde Hemoglobinepoli Interne geneeskunde Interventiecardiologie Keel- Neus- Oorheelkunde Kinderchirurgie Kindergeneeskunde

• • • • • • • • • • • • • • • • • •

Klinische genetica Klinische Neurofysiologie Logopedie Longziekten Maag- Darm- Leverziekten Neonatologie Neurologie Oncologie Oogheelkunde Orthopedie Pedagogische zorg Perinatologie Plastische Chirurgie Poli “bYzondere” kinderen Poli Dikke kinderen Radiologisch centrum Reumatologie Schisisteam Spoedeisende Hulp Urologie

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

Samenwerkingsverbanden van het HagaZiekenhuis met externe partijen

• “DialyseCentrum Zoetermeer” in samen

werking met ‘t Lange Land Ziekenhuis Zoetermeer • “Geboortehotel Haga” in samenwerking met Kraamzorg Rotterdam en Omstreken en de Verloskundige Zorggroep Haaglanden • Gezamenlijke bloedafnamepunten in samenwerking met Ziekenhuis Bronovo, Medisch Centrum Haaglanden en de Trombosedienst • “Haga Hand- en Polscentrum” in samen werking met Sophia Revalidatie • “Hartcentrum Den Haag – Delft” in samen werking met Medisch Centrum Haaglanden en Reinier de Graaf Groep Delft • “Hartrevalidatie Den Haag” in samen werking met Sophia Revalidatie • Reumatologie Poliklinisch spreekuur in Zorgplein Westland, ‘s Gravenzande • “Regionaal Traumacentrum West Nederland” in samenwerking met Leids Universitair Medisch Centrum en het Medisch Centrum Haaglanden

Bloedafname Dermatologie Gynaecologie Interne geneeskunde Keel- Neus - Oorheelkunde Kindergeneeskunde Reumatologie Verloskunde

• • • • • • • •

Digitale plattegrond kunt u thuis al bekijken Al vóór u naar uw afspraak op onze polikliniek op locatie Leyweg gaat, kunt u thuis alvast via internet kijken waar u in het ziekenhuis moet zijn. U kunt de plattegrond met daarop de juiste route uitprinten en meenemen. Op onze internet site www.hagaziekenhuis.nl klikt u op “plattegrond poliklinieken”.

Daar kunt u in een lijst de polikliniek aanklikken waar u een afspraak heeft. Een kaartje met de juiste route van de ingang naar de balie van deze polikliniek verschijnt dan op het scherm. De geprinte route kunt u bij uw bezoek aan het ziekenhuis meenemen, zodat u makkelijk de weg kunt vinden. Bij de geprinte route staat ook een plattegrond van de omgeving

van het ziekenhuis, met de buslijnen en parkeerterreinen. Op dit moment is de plattegrond alleen nog voor de locatie Leyweg beschikbaar. Binnenkort wordt het ook mogelijk om op deze manier uw route op de poliklinieken van de locatie Sportlaan en het Juliana Kinderziekenhuis thuis al op te zoeken.

De juiste route naar uw afspraak in het HagaZiekenhuis kunt u al thuis via internet bekijken

10

Nieuwe heupoperatie maakt patiënt sneller mobiel

HagaZiekenhuis dialyseert ook in Zoetermeer Nierpatiënten uit Zoetermeer en omgeving kunnen sinds afgelopen december voor dialyse terecht in Zoetermeer. ‘t Lange Land Ziekenhuis en het HagaZiekenhuis hebben hier samen een nieuw nierdialysecentrum opgezet. Fijn voor de patiënten uit de omgeving Zoetermeer, want het scheelt heel wat reis- en wachttijd. Bij een gezond persoon zuiveren de nieren het bloed van afvalstoffen. Dat is noodzakelijk om te blijven leven. Als je nieren hun werk niet doen, moet je je bloed op een andere manier laten zuiveren. Dat proces heet nierdialyse. De behandeling duurt vier tot vijf uur per keer. Nierpatiënten gaan daarvoor drie keer per week naar het ziekenhuis. Voor en meteen na een behandeling voelen patiënten zich vaak niet lekker. Daarom is reizen voor hen een hele belasting. Tot voor kort moesten patiënten uit Zoetermeer en omgeving toch een flinke reis afleggen. Zij gingen drie keer per week met een taxi naar dialysecentra in Leiden, Den Haag of Rotterdam. Het Dialysecentrum Zoetermeer is dan ook een uitkomst voor deze mensen.

Orthopeed Henkus geeft een patiënt uitleg over de nieuwe heupoperatiemethode

Binnen twee dagen na een heupoperatie goed kunnen lopen. Het lijkt onmogelijk. Maar dankzij de nieuwe heupoperatiemethode op de afdeling Orthopedie in het HagaZiekenhuis is het werkelijkheid. Bij de nieuwe methode wordt een operatie via de voorkant van de heup uitgevoerd in plaats van de zij- of achterkant. Orthopeed Hans-Erik Henkus van het HagaZiekenhuis is de eerste orthopeed in Nederland die deze nieuwe methode om de heupkop te vervangen, (her)introduceerde. Het is een moeilijker techniek dan de conventionele methode en het vereist behendigheid en kunde van de orthopeed. Henkus: “In Frankrijk wordt al decennia lang via deze methode geopereerd. Ik heb daar enkele jaren geleden scholing gevolgd en pas deze techniek, de Franse methode genoemd, toe in het HagaZiekenhuis op locatie Sportlaan.” Voordelen De nieuwe operatiemethode heeft veel voordelen. De patiënt ligt tijdens de operatie in rugligging en niet op zijn zij. De ademhaling gaat dan makkelijker omdat de luchtwegen

beter open blijven. Dat is ook voor de anesthesist prettiger bij het geven van narcose. De operatiesnede wordt via de voorkant gemaakt. Het grote voordeel is dat er geen spieren worden doorgenomen wat een sneller herstel na de operatie bevordert. Want juist de spieren rondom de heupkop zijn bij de revalidatie hard nodig. De patiënt ervaart dankzij de Franse methode veel minder pijn. Ook de beenlengte kan in rugligging beter worden gecontroleerd. Ervaring Inmiddels heeft Henkus samen met zijn collega Hogervorst meer dan 200 patiënten volgens de Franse methode geopereerd. Vanwege zijn ruime ervaring komen collega-orthopeden van andere ziekenhuizen de opera-

tietechniek bij Henkus ‘afkijken’. “De techniek is niet eenvoudig, het vraagt de nodige ervaring. Je moet behendigheid en kunde ontwikkelen. De heupoperatie vereist precisiewerk waardoor deze soms langer duurt, maar er is geen (spier)weefselschade. De opnameduur voor patiënten is veel korter. En nog een groot voordeel, patiënten hebben veel minder pijnstilling nodig na de operatie.”

Goede maaltijd Na de dialyse krijgen patiënten een warme maaltijd aangeboden. Ze hebben daarbij keuze uit 24 verschillende menu’s. Dat is geen overbodige luxe. Bij een dialyse worden niet alleen afvalstoffen uit het bloed verwijderd, maar ook voedingsstoffen. Sommige mensen hebben daarom na de behandeling last van een zogenaamde ‘dialysekater’. Vaak knappen ze op van een goede maaltijd. In het Dialysecentrum werkt personeel van het HagaZiekenhuis. De zes nierspecialisten en de dialyseverpleegkundigen van het HagaZiekenhuis werken om de beurt in Zoetermeer. Het Dialysecentrum is drie dagen per week geopend. Later wordt dit uitgebreid naar zes dagen.

Allergie? Kom naar het HagaZiekenhuis!

Wie heupklachten heeft kan via de huisarts worden verwezen naar de Orthopedie van het HagaZiekenhuis. Meer informatie staat op de website van de orthopeden van het Haga­ Ziekenhuis, www.hagaziekenhuis.nl via patiënten/overzicht poliklinieken/ orthopedie. Bellen naar Orthopedie kan ook: 070- 210 6459.

Nierpatiënt fitter door nachtelijke dialyse ’s Nachts naar het HagaZiekenhuis komen voor dialyse. Vroeger kon het niet, maar nu wel. Slapend brengt de nierpatiënt de dialyse door en dat is veel prettiger. Bovendien wordt zijn bloed beter gezuiverd. De dialyse ’s nachts duurt acht uur in plaats van vier uur. Dat blijkt veel voordelen te hebben. Het bloed wordt langzamer, maar uiteindelijk wel beter gezuiverd. Ook de hoeveelheid vocht wordt langzamer verwijderd, waardoor de patiënt minder last heeft van een dialyse-kater. Uiteindelijk zorgt het ook voor een betere conditie van de patiënt. De ochtend na de dialyse verlaat hij fit en uitgerust het ziekenhuis, zonder de hoofdpijn en misselijkheid die hij normaal gesproken na de dialyse had. Een ander belangrijk voordeel is dat de patiënt nu tijdens de dialyse slaapt en dus

’s Nachts dialyseren zorgt voor fittere nierpatiënten

overdag tijd over heeft om bijvoorbeeld weer aan het werk te gaan. Minder medicijnen “Op de langere termijn heeft de nachtdialyse nog meer voordelen voor de patiënt”, legt internistnefroloog Marjolijn van Buren uit. “Doordat de patiënt een betere conditie heeft, hoeft hij minder vaak in het ziekenhuis te worden opgenomen. Hij heeft bovendien minder medicijnen nodig voor zijn bloeddruk. Al met al wordt het leven van de patiënt een stuk prettiger en heeft hij meer kans om weer een normaal leven te kunnen leiden.” De nachtdialyse vindt plaats van maandag tot en met vrijdag. Meer informatie: www.hagaziekenhuis.nl.

Dermatoloog Rob Teepe en allergietest-deskundige Mieke Goor doen jaarlijks meer dan 400 allergietests Hevige jeuk, tranende ogen of flinke benauwdheid? Deze verschijnselen kunnen optreden bij een allergie, ofwel een overgevoeligheid. Het is niet altijd eenvoudig vast te stellen waar iemand allergisch voor is. Maar het kán wel. De specialisten van het HagaZiekenhuis hebben al meer dan dertig jaar ervaring in het opsporen en behandelen van allergieën. De Allergologie van het HagaZiekenhuis onderhoudt nauwe contacten met de VU in Amsterdam en de Katholieke Universiteit Leuven, België. Door die contacten is de Allergologie op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen, wat ten goede komt aan de zorg voor de allergische patiënt.

11

Zorg op maat voor hand en pols Wie klachten heeft aan hand of pols kan terecht in het Haga Hand- en Polscentrum. De patiënt krijgt er deskundige behandeling van specialisten van het HagaZiekenhuis én Sophia Revalidatie. Een aandoening aan hand of pols zorgt voor pijn en lichamelijk ongemak. Bovendien geeft het een flinke beperking in het dagelijks leven. Daarnaast kan het plotseling ontbreken van de handfunctie een behoorlijke invloed hebben op iemands gemoed. De patiënt kan niet meer doen wat hij altijd kon, thuis of op zijn werk. En in sommige gevallen is hij ineens afhankelijk van anderen.

Zorg op maat Met een goede behandeling kunnen de restklachten beperkt gehouden worden. “Maar”, legt plastisch chirurg Richard Koch uit, “dat is nog niet zo eenvoudig. De opbouw van de hand en de pols zijn behoorlijk ingewikkeld. En de aandoeningen die iemand aan hand of pols kan krijgen zijn heel divers. Of het nu sportletsel, reuma of een aangeboren afwijking is, bijna geen aandoening is hetzelfde. En dus heeft de patiënt zorg op maat nodig.” Efficiënt In het Haga Hand- en Polscentrum is deze zorg te krijgen. Handchirurgen, revalidatieartsen, reumatologen,

fysiotherapeuten en ergotherapeuten werken er samen. Ze kunnen makkelijk met elkaar overleggen, omdat ze allemaal in hetzelfde gebouw zitten. Dat scheelt doorverwijzingen en wachttijden. De patiënt wordt er snel en efficiënt geholpen. Ook voor kinderen Het Haga Hand- en Polscentrum is gevestigd in het polikliniekgebouw aan de Leyweg. Voor kinderen is er een hand- en polscentrum in het Juliana Kinderziekenhuis. Kijk ook op de website: www.hagahandenpolscentrum.nl.

Plastisch chirurg Richard Koch zorgt ervoor dat de patiënt met handletsel zo snel mogelijk weer optimaal functioneert

Hoge status voor Hematologisch Centrum

Computer verbetert zorg op Intensive Care

De afdeling Hematologie van het HagaZiekenhuis is het enige Level B hematologisch centrum in de Haagse regio. Level B houdt in dat het ziekenhuis een vergunning heeft om intensieve behandelingen met stamceltransplantatie van de eigen cellen van de patiënt te doen. Door deze vergunning is het HagaZiekenhuis het aanspreekpunt voor ziekenhuizen in de regio. In 1988 werd de eerste stamceltransplantatie in het HagaZiekenhuis verricht. Inmiddels zijn er meer dan 250 stamceltransplantaties uitgevoerd door de afdeling Hematologie (bloedziekten). Pierre Wijermans, één van de vijf internist-hematologen, zegt dat de behandeling een geweldige uitkomst kan zijn voor patiënten met leukemie, maligne lymfoom en multipel myeloom.

Het Haga­ Ziekenhuis voldoet aan de hoge eisen van een Level B Hematologisch Centrum

Hoogste kwaliteit op de Intensive Care van het HagaZiekenhuis

De Intensive Care afdeling van het HagaZiekenhuis maakt gebruik van een computersysteem. Daarin worden alle gegevens van elke patiënt geregistreerd. Dit systeem heet Patiënt Data Management Systeem, afgekort tot PDMS. Het geeft veel mogelijkheden om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Tegenwoordig wordt in ziekenhuizen ook al gewerkt met een Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Dat biedt al veel voordelen, doordat de gegevens van de patiënt altijd kunnen worden ingezien. En doordat verschillende zorgverleners er hun informatie aan toe kunnen voegen. Dat is een verbetering van de veiligheid.

samen met een vijftal IC-verpleegkundigen, het PDMS. Dit systeem registreert de bewakingsfuncties van alle apparatuur. Daarnaast zorgt het PDMS ervoor dat de gegevens van de patiënt steeds actueel zijn. Ten slotte wordt in het systeem gezet welke medicijnen de patiënt bijvoorbeeld krijgt en hoe het met zijn bloed is.

Speciale apparatuur Een EPD is op de Intensive Care (IC) niet genoeg. Er wordt gewerkt met speciale apparatuur die op andere afdelingen niet gebruikt wordt. Denk aan de hartmonitor en de beademing. Intensivisten Piet Melief en John Vogelaar ontwikkelden daarom,

Veilig Doordat de IC in het HagaZiekenhuis helemaal digitaal is, is de IC veiliger. Een arts of verpleegkundige moet zich eerst aanmelden voordat hij nieuwe informatie in het systeem kan zetten. Bij een verandering in de medicatie moet ook een tweede

collega de controle uitvoeren. Het systeem geeft aan of de volgende stap gezet kan worden. Er komt een waarschuwing van het systeem als een bepaalde handeling nog niet is verricht. Regionale functie Intensive Care De Intensive Care (IC) van het HagaZiekenhuis heeft een regionale functie. Michael Frank, anesthesioloog-intensivist, is medisch manager van de IC. “Onze IC-afdeling heeft achttien bedden en is de modernste in de regio. Wij behandelen patiënten van verschillende specialismen, onder meer: traumatologie, neurochirurgie en interne geneeskunde. Sinds 2004 neemt de opvang na cardiochirurgische ingrepen (hartoperaties) een belangrijke plaats in op de afdeling. Dit hangt samen met de komst van het Hartcentrum.”

“Gezonde stamcellen worden afgenomen en bewaard voor teruggave. Vervolgens krijgt de patiënt een zware behandeling met hoge doses chemotherapie en/of radiotherapie. Na deze behandeling krijgt de patiënt zijn eigen stamcellen weer terug, zodat er weer herstel van de bloedcelaanmaak mogelijk is. Hierdoor kan op een veilige manier een zwaardere behandeling gegeven worden.” Stamcellen uit bloed De stamcellen worden tegenwoordig niet meer uit het beenmerg gehaald, maar uit het bloed zelf. Dat is minder belastend voor de patiënt. Om de cellen uit het bloed te kunnen halen (‘oogsten’) wordt het bloed gestimuleerd met groeihormonen. De geoogste stamcellen worden bewerkt. Vervolgens bewaart het laboratorium de cellen bij een extreem lage temperatuur van -196°C. Daarna kunnen de stamcellen weer uitgroeien tot volwassen bloedcellen en kunnen de functies als afweer, stolling en zuurstoftransport herstellen. Met deze behandeling neemt de kans op verlenging van de ziektevrije periode spectaculair toe. En soms is zelfs genezing mogelijk. De afdeling Hematologie neemt deel aan klinisch wetenschappelijk onderzoek. Deze zorg is geconcentreerd rond tien consultverlenende centra: acht Universitaire medische centra, het Medisch Spectrum Twente in Enschede en het HagaZiekenhuis in Den Haag.

12

Gespecialiseerde artsen op Spoed­ eisende Hulp Als eerste in de Haagse regio had het HagaZiekenhuis begin 2005 een gespecialiseerde arts Spoedeisende Hulp (SEH). De SEH-arts moet van bijna alle specialismen het een en ander weten. Om goed te functioneren moet hij én snel een diagnose stellen én adequaat handelen. De gespecialiseerde SEH-arts is een betrekkelijk nieuw soort medisch specialist binnen de Nederlandse geneeskunde. Voorheen werden de afdelingen Spoedeisende Hulp bemand door afgestudeerde basisartsen, in opleiding tot medisch specialist. In sommige ziekenhuizen is dit nu nog zo. De opleiding tot SEH-arts leidt ertoe dat de patiëntenzorg sterk verbetert en dat onnodige extra kosten voorkomen worden. In drie jaar worden artsen opgeleid tot generalist met een brede en gedegen kennis van alle voorkomende (acute) ziektebeelden. Erkenning Sinds 1 januari van dit jaar is de Spoedeisende geneeskunde officieel erkend als zelfstandig specialisme. Het HagaZiekenhuis was al langer overtuigd van het belang van dit specialisme. Opleider Hub van der Meulen, traumatoloog, licht toe: “Het HagaZiekenhuis was een van de eerste ziekenhuizen die er het belang van inzagen dat patiënten aan de poort door ervaren artsen zouden worden gezien. Deze opleiding past in het streven naar verdergaande professionalisering en verbetering van zorg op onze SEH-afdeling.”

KNO-arts Henk Blom verwijdert met poli-assistente Cecilia Westerouen de amandelen door middel van lasertechniek

Keelamandelen; niet knippen maar laseren

Ontstoken keelamandelen? Ai! Wie ze moet laten ‘knippen’ gaat een pijnlijke tijd tegemoet. De keelpijn na de operatie blijft zeker tien dagen. En helemaal fit is de patiënt pas na twee weken. KNO-arts Henk Blom van het HagaZiekenhuis doet het anders. Hij gebruikt de lasertechniek. Dat is veel minder pijnlijk en de patiënt herstelt sneller.

De SEH-afdeling van het HagaZiekenhuis is de drukst bezochte van Nederland

De behandeling van keelamandelen met een laser lijkt op een behandeling bij de tandarts. Je zit onder plaatselijke verdoving in een behandelstoel. Daarin moet je twintig minuten zitten met de mond open. En na de behandeling kun je meteen weer naar huis.

delen van de amandel blijven zitten. De pijn is minder en het herstel sneller. Ook de kans op nabloeden is kleiner dan wanneer de amandelen helemaal verwijderd worden. Gewoonlijk kunnen de patiënten na ongeveer vier dagen weer aan het werk.

Verdampen Dankzij de nieuwe methode hoeft niet de hele amandel verwijderd te worden. De arts ‘verdampt’ met de laser alleen de ontstoken delen van de amandel. Het kapsel en de rustige

Minder pijn Het laseren van de keelamandelen is een behandelmethode, die nog nergens anders in Nederland wordt toegepast. KNO-arts Henk Blom volgde zijn patiënten twee jaar om te

Longarts leidt Cystic Fibrosis centrum Het HagaZiekenhuis heeft al meer dan 18 jaar een Cystic Fibrosis centrum. Uit de regio Haaglanden, maar ook van ver daarbuiten, worden patiënten met Cystic Fibrosis in het CF-centrum behandeld. In Nederland zijn er in totaal zeven CF-centra. Longarts Harry Heijerman heeft het CF-centrum van het HagaZiekenhuis opgericht. “Voor CFpatiënten is er verbetering opgetreden in behandeling en medicatievoorziening. Hierdoor is de levensverwachting toegenomen.” Taai slijm CF-patiënten kampen met een verstoorde zouthuishouding, wat in de luchtwegen leidt tot de vorming van dik, taai slijm. Het taaie slijm bemoeilijkt de ademhaling waardoor chronische luchtweginfecties ontstaan. Ook in andere organen, zoals de alvleesklier, de darmen en

de lever kan de taaiheid van lichaamsvloeistoffen tot problemen leiden. In Nederland zijn er ongeveer 1300 mensen met CF. Zo’n 700 daarvan zijn kinderen. De levensverwachting van de patiënten is gemiddeld veertig jaar. Heijerman: “In het Cystic Fibrosis centrum van het HagaZiekenhuis zijn gemiddeld 200 patiënten op locatie Leyweg en vijftig kinderen in het Juliana Kinderziekenhuis onder behandeling.”

In het HagaZiekenhuis bevindt zich één van de zeven centra voor Cystic Fibrosis in Nederland

onderzoeken hoe zij de laserbehandeling ervaren. De uitkomst was positief. De meeste patiënten prefereerden de nieuwe methode boven knippen. Ze hadden veel minder pijn. Stilzitten Voor jonge kinderen is deze methode overigens niet geschikt. Zij houden het niet vol om twintig minuten met de mond open in een behandelstoel te zitten. Bloms jongste patiënt tot nu toe is veertien jaar.

13

Metamorfose voor HagaZiekenhuis

Locatie Sportlaan wordt kleinschalig en veelzijdig Het Hagaziekenhuis vindt het belangrijk dat we zoveel mogelijk mensen goede en bereikbare zorg kunnen bieden. Daarom blijft de zorg op de locatie Sportlaan beschikbaar. Ook op deze locatie wordt al in 2009 flink verbouwd.

Het aanzien van het HagaZiekenhuis zal ingrijpend veranderen Nóg betere zorg. Daar bouwt het HagaZiekenhuis de komende jaren aan. Het HagaZiekenhuis wordt een onderscheidend en nog gastvrijer ziekenhuis. Een ziekenhuis waar de patiënt centraal staat. Het realiseren van vernieuwende zorg in een prettige omgeving vraagt om een andere manier van werken. Maar ook om vernieuwing van de gebouwen. Het HagaZiekenhuis staat dan ook aan de vooravond van een complete metamorfose. Dit jaar gaat de vernieuwbouw van start.

komt er ook nieuwbouw bij op deze locatie. Het hoofdgebouw zal worden omringd door verschillende nieuwe gebouwen. Zo krijgt bijvoorbeeld het Juliana Kinderziekenhuis een nieuw gebouw aan de Leyweg.

De locatie Leyweg is de plek voor acute zorg; alle zorg die plotseling nodig is. De afdeling Spoedeisende Hulp is daarbij heel belangrijk. Het HagaZiekenhuis heeft immers een regionale traumafunctie. Daarnaast is deze locatie de plaats voor complexe zorg, dus zorg die wat ingewikkelder is. Denk bijvoorbeeld aan de Intensive Care en het Hartcentrum. Ook vinden aan de Leyweg ziekenhuisopnames plaats die langer duren dan een dag.

Sophia Revalidatie Het HagaZiekenhuis werkt nauw samen met Sophia Revalidatie. Daarom zal Sophia Revalidatie aan de Leyweg de hoofdlocatie vestigen, tegen het ziekenhuis aan. Zorgboulevard Bij het HagaZiekenhuis aan de locatie Leyweg zijn straks verschillende zorginstellingen en zorgwinkels te vinden. Dat wordt ook wel een ‘zorgboulevard’ genoemd. De zorgboulevard is bovendien goed bereikbaar. Voor de deur ligt het openbaar vervoer knooppunt van Randstad Rail.

Bouwen aan een gezonde toekomst Om deze zorg te kunnen bieden wordt het bestaande hoofdgebouw aan de Leyweg verbouwd. Daar beginnen we nu al mee! Daarna

Proefslapen in toekomstige verpleegkamers Het HagaZiekenhuis vernieuwt het ziekenhuis. Ook de verpleegafdelingen van het ziekenhuis krijgen een volledig nieuwe look. Leuke bijzonderheid: de patiënten mogen meedenken over de toekomstige inrichting. De nieuwe verpleegafdelingen krijgen een warme, open en huiselijke sfeer. Warme zacht oranje tinten geven een geborgen gevoel. Er zijn geen eindeloze witte gangen meer, maar muren met een crème basis, indirecte wandverlichting en nissen in accentkleur. Op de grond komt een mooie

Deze proefkamer heeft een frisse, huiselijke sfeer

houtstructuur. De verpleegkamers worden hierbij natuurlijk niet vergeten. Maar hoe ziet de ideale verpleegkamer eruit? Zelf proberen Het HagaZiekenhuis wil van patiënten en personeel graag weten in wat

voor soort kamer ze het liefst verblijven. Daarom bouwt het ziekenhuis twee proefkamers, die door patiënten en medewerkers uitgeprobeerd worden. Op basis van de ervaringen van de ‘proefbewoners’ wordt de verpleegkamer gekozen die het HagaZiekenhuis gaat bouwen. Daarbij worden de beste elementen uit beide kamers gecombineerd. Zo slaapt de patiënt straks in de kamer die hij zelf heeft uitgekozen! De verschillen zitten vooral in licht, materiaalgebruik en kleur. De eerste verpleegkamer heeft een huiselijke, frisse uitstraling. De andere variant heeft een chique, hotelachtige sfeer.

Deze variant heeft een chique, hotelachtige sfeer

De locatie Sportlaan ontwikkelt zich tot een veelzijdig en kleinschalig ziekenhuis voor zorg die van tevoren te plannen is. Zo kunt u voor bijvoorbeeld een knieband operatie terecht aan de Sportlaan. De bouw van de geheel vernieuwde polikliniek Orthopedie is inmiddels al gestart. Ook komt er een nieuwe poli Cardiologie en een nieuwe poli van het Hand- en Pols centrum. Uiteindelijk zullen hier poliklinieken voor bijna alle specialismen gevestigd zijn. En ook onderzoeken kunnen hier worden uitgevoerd. Daarnaast komt er een Eerste Hulppost. En er komt iets nieuws dat het HagaZiekenhuis nu nog niet heeft: een zorghotel met zestig bedden. Het zorghotel is bedoeld voor patienten die geen medische zorg meer nodig hebben, maar nog niet naar huis kunnen. Zo kunt u op een prettige manier rustig herstellen. Buitenpolikliniek De buitenpolikliniek Wateringse Veld blijft onveranderd. Daar biedt het HagaZiekenhuis als altijd zorg dicht bij huis. Speciaal voor de bewoners van Wateringse Veld, Rijswijk en het Westland.

Lucht centraal in muurschilderingen

Voormalig minister Hans Dijkstal (links) onthult de muurschilderingen samen met schrijfster Kim Moelands en longarts Bert Roldaan Kunstenares Roos van der Meijden heeft voor de afdeling Longziekten van het HagaZiekenhuis vijf bijzondere muurschilderingen gemaakt. ‘Lucht in Den Haag’ is het centrale thema in de kunstwerken voor patiënten die, soms letterlijk, naar adem snakken. De muurschilderingen zijn afgelopen december onthuld door Hans Dijkstal, voormalig minister, VVDprominent en voorzitter van de Cliënten Adviesraad van het HagaZiekenhuis, en Cystic Fibrosis patiënte Kim Moelands. Zij is auteur van het boek Ademloos. Hierin schrijft zij over het overlijden van haar vriend Ron die leed aan de ziekte Cystic Fibrosis. De muurschilderingen kwamen tot stand in samenspraak met de afdeling Longziekten. Kunstenares Roos van der Meijden koos naast het thema lucht voor herkenbare Haagse beelden van de stad en het strand. Met dit kunstzinnig initiatief wil het ziekenhuis de wachtruimte van de afdeling een bijzonder accent geven, om zo het wachten enigszins te veraangenamen. Het initiatief sluit ook goed aan bij het Planetree zorgconcept van het HagaZiekenhuis, dat het welbevinden van de patiënt voorop stelt.

14

Poppendokter in Juliana Kinderziekenhuis

De poppendokter overlegt met de poppenmoeder hoe de patiënt het beste kan worden behandeld Kinderen die patiënt zijn van het Juliana Kinderziekenhuis kunnen er met hun pop of beer naar de poppendokter. De dokter onderzoekt de pop en overlegt met de poppenmoeder of -vader wat er moet gebeuren. Zo zien de kinderen hun eigen ervaringen in het ziekenhuis eens van de andere kant. Het spel begint als de poppenmoeder of -vader aan de dokter vertelt wat er aan scheelt bij de patiënt. De poppendokter gaat serieus in op de klacht. Hij onderzoekt de pop, luistert naar de longen en het hart. Natuurlijk doet de dokter ook een voorstel voor de behandeling, waarna de pop een tijdje rust moet hebben. Het poppenspreekuur wordt één keer per maand gehouden in de hal van het Juliana Kinderziekenhuis. Het spreekuur is bedoeld voor kinderen die patiënt zijn op de polikliniek of die opgenomen liggen in het ziekenhuis.

Sleutelgatoperaties voor baby’s

Of kleine kinderen en baby’s pijn hebben is moeilijk vast te stellen. Zelf kunnen ze dat nog niet goed aangeven. Het Juliana Kinder­ziekenhuis gebruikt een speciale meetmethode om daar toch achter te komen. Na een operatie krijgt een kind in principe altijd pijnstillers. De hoeveelheid pijnstillers is daarbij belangrijk. Kinderen moeten niet teveel pijnstillers krijgen. Vooral heel kleine kinderen zijn namelijk erg gevoelig voor bijwerkingen van medicijnen. Maar ze moeten zeker ook niet te weinig pijnstillers krijgen. Dan zouden ze onnodig pijn hebben en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Daarnaast duurt hun herstel langer als ze veel pijn hebben. En er is meer kans op complicaties. Liniaal Om de juiste hoeveelheid pijnstillers vast te stellen is het nodig dat de arts weet hoeveel pijn een kind heeft. Kinderen die al wat ouder zijn, kunnen op een speciaal liniaaltje aangeven hoeveel pijn ze hebben. Dat liniaaltje gaat van 0 naar 10. Daarbij is 0 ‘helemaal geen pijn’ en 10 ‘de ergst denkbare pijn’.

Optimale pijnbestrijding bij kinderen

Kinderverpleegkundige Mariëlle Moerenhout bepaalt bij haar patiënten de pijnscore Op het liniaaltje staan ook gezichtjes met verschillende emoties. Van blij tot heel verdrietig. Die gezichtjes helpen kinderen om aan te geven of ze pijn hebben. En zo ja hoeveel. Baby’s en kleine kinderen kunnen nog niet aangeven hoeveel pijn ze hebben. Toch kan de verpleegkundige voortaan bepalen hoeveel pijn deze jonge patiënten hebben. Daarvoor is in Amerika een lijst gemaakt, de Comfort© gedragschaal. Deze lijst geeft heel goed weer wat de kinderen voelen.

Twee minuten De verpleegkundige kijkt twee minuten lang hoe het kind zich gedraagt. Daarbij let ze op zeven kenmerken, zoals lichaamsbeweging, gezichtsuitdrukking en ademhaling. Elk kenmerk geeft ze een score op een lijstje. Daarnaast geeft ze zelf aan hoeveel pijn zij denkt dat het kind heeft. De scores telt ze bij elkaar op. De verpleegkundige schrijft de score op de lijst waarop ze ook de bloeddruk en de temperatuur schrijft. De kinderarts neemt de gegevens daarna mee bij de beslissing over pijnbestrijding.

Voor een standaardoperatie kan de chirurg tegenwoordig ‘door een sleutelgat’ opereren. Daarvoor is geen grote snee meer nodig. Een paar kleine sneetjes is genoeg. De patiënt herstelt daardoor sneller en heeft minder pijn. De techniek is ook geschikt voor kinderen en zelfs baby’s. Het Juliana Kinderziekenhuis heeft speciaal daarvoor extra kleine instrumenten in huis. Bij een sleutelgatoperatie brengt de chirurg door een sneetje een slangetje met een camera naar binnen. Daarmee maakt hij opnames die rechtstreeks op een videoscherm te zien zijn. Via andere sneetjes brengt de chirurg de instrumenten om te opereren naar binnen. Terwijl hij naar het beeldscherm kijkt, voert de chirurg de operatie uit. Minder pijn Het voordeel van deze manier van opereren is dat de wonden klein zijn. Daardoor herstellen de patiëntjes sneller en hebben ze minder pijn. En bovendien houden ze geen groot litteken aan de operatie over. In 2008 zijn ongeveer vijftig kinderen door middel van een kijkoperatie geopereerd. Het JKZ is van plan om dat aantal uit te breiden naar ongeveer 200 per jaar.

Het Ronald McDonald Huis staat open voor alle ouders met een opgenomen kind

Ronald McDonald Huis staat op Juliana Kinderziekenhuis Een kind dat in het ziekenhuis ligt heeft in de eerste plaats medische zorg nodig. Daarnaast is het belangrijk dat zijn ouders in de buurt zijn. Dat geeft zowel ouders als kind een veilig gevoel. Daarom kunnen ouders dichtbij logeren in het Ronald McDonald huis. In Den Haag staat het Ronald McDonaldhuis op het Juliana Kinderziekenhuis aan de Sportlaan.

De kinderchirurg volgt de ingreep bij de baby via het beeldscherm

In het Ronald McDonald Huis Den Haag kunnen ouders, broertjes, zusjes en familieleden logeren van kinderen die worden behandeld in het Juliana Kinderziekenhuis, dat

deel uitmaakt van het HagaZiekenhuis. Voor het kind is het een veilig gevoel dat zijn ouders in de buurt zijn. In het Ronald McDonald Huis kan het leven ondanks alles toch

een beetje doorgaan. Dankzij bijdragen van particuliere donateurs en bedrijven en de belangeloze inzet van vrijwilligers is het mogelijk de kosten voor het gezin laag te houden. Ongeacht de grootte van het gezin, kunnen ouders voor € 12.50 per nacht logeren in het Huis. Kijk eens op: www.kinderfonds.nl.

15

Vrienden van het JKZ zijn goed bezig Een ziekenhuisopname is voor de meeste kinderen een ingrijpende ervaring. De Stichting Vrienden van het JKZ zet zich in om het verblijf in het ziekenhuis voor de kinderen iets aangenamer te maken. Daarbij gaat de club wat verder dan het uitdelen van beren aan de zieke kinderen. Liesbeth Frequin van de Stichting Vrienden van het JKZ (links) en kinderarts Madelon Ruige helpen de stichting om het ziekenhuisverblijf van kinderen te veraangenamen

Een kraamvrouw regelt zelf haar pijnstilling in het HagaZiekenhuis

Zelf pijnstilling regelen bij bevalling Er bestaat helaas niet zoiets als een pijnloze bevalling. Bij een bevalling hoort pijn in meer of mindere mate. Maar vandaag de dag is het heel normaal om deze pijn te verminderen. In het HagaZiekenhuis kan de kraamvrouw dit zelf regelen. Het HagaZiekenhuis heeft al langere tijd de beschikking over de ruggenprik of een injectie in het bovenbeen. Naast deze middelen biedt het HagaZiekenhuis een andere mogelijkheid: een pijnstiller die de kraamvrouw zichzelf kan toedienen. De nieuwe pijnstiller komt via een

infuus in het bloed. De kraamvrouw bepaalt zelf wanneer en hoeveel pijnstilling zij nodig heeft. Zodra ze pijnstilling nodig heeft, drukt ze op de knop van de infuuspomp. Het middel doet zijn werk binnen een minuut. De werking is kort: vijf tot tien minuten. Daardoor kan de kraamvrouw deze pijnstiller nog tot

kort voor de geboorte van het kind gebruiken.

Kijk ook eens op: www.vriendenjkz.nl. Maximum De dokter bepaalt van tevoren hoeveel van het middel de vrouw mag hebben. Vervolgens kan de kraamvrouw zo vaak op de knop drukken als ze wil. Ze kan geen overdosis krijgen. Als de maximale hoeveelheid bereikt is, blokkeert de pomp automatisch.

Sommige zwangere vrouwen moeten dagelijks gecontroleerd worden. Voorheen moesten zij dan worden opgenomen in het ziekenhuis. Maar tegenwoordig hoeft dat niet meer. Het HagaZiekenhuis komt naar ze toe. Deze controle aan huis heet thuismonitoring. bezoekt de vrouwen dagelijks. Hij of zij heeft de nodige apparatuur bij zich om controles uit te voeren. Via de computer stuurt de verpleegkundige de gegevens direct naar het ziekenhuis. Daar kan de arts ze beoordelen.

Informatie over bevallen Als je zwanger bent, is het prettig om te weten wat je te wachten staat bij de bevalling. Wie van plan is in het HagaZiekenhuis te bevallen, is er welkom op de informatiebijeenkomst. Drie deskundigen leggen uit wat er gebeurt bij een bevalling in het ziekenhuis. De bijeenkomst is bedoeld voor zwangeren en hun partner. In het eerste deel van de bijeenkomst vertelt de verpleegkundige haar verhaal. Zij laat daarbij wat dia’s zien. Zo krijgen de zwangere vrouwen een levendig beeld van wat ze kunnen verwachten van de bevalling in het HagaZiekenhuis. Daarna komt de lactatiekundige aan bod. Dat is iemand die is opgeleid voor het begeleiden van borstvoe-

ding bij moeder en kind. Zij vertelt over de voor- en nadelen van borsten flesvoeding. Kiwi In de pauze kunnen mensen folders krijgen en hulpstukken bekijken, zoals een baarkruk. Die is speciaal gemaakt voor vrouwen die zittend willen bevallen. Een ander voorbeeld is de ‘kiwi’, een kleine vacuümpomp. Deze kan worden ingezet als de baby niet spontaan komt. Na de pauze komt de gynaecoloog, ofwel de vrouwenarts, aan het woord. Vaak komen dan de meeste vragen los. Veel mensen zijn benieuwd naar wat er gebeurt bij een medische bevalling. Dat is een bevalling waarbij een gynaecoloog

Geboorteloket aan Sportlaan Na een bevalling in het HagaZiekenhuis kunnen de jonge ouders samen aangifte doen bij het geboorte­ loket ín het ziekenhuis. Op werkdagen is er iedere ochtend van 9.00-11.00 uur in het HagaZiekenhuis aan de Sportlaan een ambtenaar van de burgerlijke stand aanwezig om de geboorteaangiftes te verwerken. Dit zijn er gemiddeld vijf per dag.

Zwangeren krijgen bezoek aan huis

Het voordeel is dat zwangere vrouwen niet meer wekenlang in het ziekenhuis hoeven te worden opgenomen. Ze blijven in hun eigen vertrouwde omgeving en krijgen toch medische zorg. De verpleegkundige van de afdeling Verloskunde

De stichting zamelt geld in voor projecten die niet uit het ziekenhuisbudget betaald worden. Op het lijstje van de stichting staan grote en kleine wensen: speelgoed voor in wachtkamers en op afdelingen; camera’s voor permanente observatie van de kinderen door artsen; speelfilms die zijn afgestemd op de leeftijd van het kind; dvd-spelers en niet te vergeten geld voor onderzoek. Bovendien krijgt elk kind bij opname een speciale JKZ-beer voor in bed! De artsen en het verplegend personeel van het JKZ doen de voorstellen voor projecten. De stichting maakt ze mogelijk met hulp van sponsoren.

Een hotel om te bevallen De verpleegkundige bezoekt zwangere vrouwen dagelijks

aanwezig moet zijn. Daarvoor kunnen verschillende redenen zijn. Soms is dat al voor de bevalling duidelijk, maar het kan ook pas tijdens de bevalling nodig blijken. Ook zijn veel vrouwen benieuwd naar de mogelijke vormen van pijnbestrijding.

Veel kraamvrouwen willen tegenwoordig graag bevallen in een huiselijke sfeer. Maar ze willen ook graag dat medische zorg binnen handbereik is. Daarom kiezen ze liever niet voor een thuisbevalling. Het GeboorteHotel Haga biedt hiervoor een oplossing.

Bridget Maasland trok veel belangstelling bij de opening van het Geboortehotel Haga

Informatiebijeenkomst voor zwangeren De bijeenkomst is elke laatste donderdag van de maand en duurt van 16.00 tot 17.30 uur. Inschrijven kan bij de afdeling Verloskunde op telefoonnummer: 070 - 210 7570 tussen 10.00 en 15.00 uur. De bijeenkomst vindt plaats op de locatie Sportlaan van het HagaZiekenhuis in het personeelsrestaurant.

Eind 2008 is het GeboorteHotel Haga aan de Sportlaan geopend. Dit is een samenwerking tussen Kraamzorg Rotterdam & Omstreken, het HagaZiekenhuis en de Verloskundige Zorggroep Haaglanden. Het GeboorteHotel Haga komt aan de wensen van zwangere vrouwen tegemoet. In het Geboortehotel hangt een huiselijke sfeer en de inrichting is gezellig. De bevalling gebeurt onder deskundige begeleiding van een verloskundige. Doordat het geboortehotel in het ziekenhuis is gevestigd, is de medische zorg desgewenst binnen handbereik.

16

Loevesteinlaan, februari 2009