Ik reken Vak/onderwerp zintuiglijke oefening, rekenen/voorbereidend rekenen Hardware-eisen MS-DOS 4.0, VGA-kaart, kleurenscherm, muis (actief in DOS), 2 Mb vrije schijfruimte Algemeen Oefenprogramma met oefeningen voor de ontwikkeling van het voorbereidend rekenen. Uitgangspunten en doelstellingen De auteur formuleert in de handleiding een aantal uitgangspunten. Samengevat: Naast rekenvaardigheid ook 'muis'-vaardigheid aanleren; zelfvertrouwen bevorderen; zelfstandig werken; afwisseling in oefenvormen etc. Als doelstellingen worden genoemd: het aanleren van (o.a.) de volgende vaardigheden: sorteren, ordenen, tellen, cijferkennis, getalbegrip, structuur van hoeveelheden, logisch nadenken, kunnen hanteren van vergelijkende begrippen als grootste, kleinste etc. Leerstof Inhoud Het programma bevat tien niveaus die elk onderverdeeld zijn in vijf verschillende oefenvormen. Daarbij komen (o.a.) de volgende vaardigheden aan de orde: Niveau 1: Drie dezelfde plaatjes selecteren uit een groep van 20; het seriëren (van klein naar groot) van vijf objecten; tellen van objecten (max. 5); het voortzetten van een gegeven patroon. Niveau 2: Seriëren (van groot naar klein) van vijf objecten; uit een verzameling plaatjes die plaatjes selecteren die overeenkomen met het gegeven voorbeeld; vijf staven van verschillende lengte aanklikken in opklimmende of dalende volgorde van grootte; gelijke hoeveelheden herkennen; mozaïek-patronen namaken op basis van een gegeven voorbeeld. Niveau 3: Tellen van (max. vijf) op het scherm afgebeelde blokjes; gelijke hoeveelheden herkennen; sorteren van plaatjes in twee groepen; bij een gegeven getal behorende hoeveelheid selecteren; domino-rij maken (op basis van hoeveelheden). Niveau 4: Gegeven getal aan bijbehorende hoeveelheid koppelen; gelijke hoeveelheden herkennen; aantal gegeven hoeveelheden in opklimmende volgorde seriëren; mozaïek-patronen naleggen op basis van een gegeven voorbeeld. Niveau 5: Domino-rij maken (op basis van hoeveelheden en getallen); kleurplaat maken op basis van met kleuren corresponderende hoeveelheden/getallen; gelijke hoeveelheden herkennen; hoeveelheden (van 1 tot 10) in opklimmende volgorde seriëren; tellen van hoeveelheden tot en met tien. Niveau 6: Vijf staven aanklikken in opklimmende of dalende volgorde van grootte; sorteren van plaatjes in drie groepen; bij een gegeven getal de juiste hoeveelheid selecteren; getallen in de juiste volgorde zetten; hoeveelheden seriëren in de dalende volgorde. Niveau 7:
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 1 van 5
Gelijke hoeveelheden (max. 10) herkennen; hoeveelheden seriëren in dalende volgorde; gegeven patroon voortzetten op basis van kleuren en hoeveelheden; driedimensionale blokkenpatronen tellen (max. 10); hoeveelheden aan getallen koppelen (max. 10). Niveau 8: Optellen van een hoeveelheid bij een gegeven getal; vijf gegeven getallen seriëren in opklimmende volgorde van grootte; gegeven hoeveelheid (bijv. 4) aanvullen tot een ander gegeven hoeveelheid (bijv. 7); mozaïek-patronen naleggen op basis van een gegeven voorbeeld; getallen (1 t/m 10) seriëren in dalende volgorde. Niveau 9: Getallen in de juiste volgorde zetten; getallen en hoeveelheden bij elkaar zoeken; getallen op de getallenlijn benoemen; gegeven hoeveelheid aanvullen tot gegeven getal; splitsen van hoeveelheden. Niveau 10: Vijf niet opeenvolgende getallen seriëren in dalende volgorde van grootte; mozaïek-patronen naleggen op basis van een gegeven voorbeeld; sprongen op de getallenlijn benoemen; splitsen van getallen en hoeveelheden tot 10; gegeven hoeveelheden aanvullen tot een gegeven getal. Ordening Direct na de start van het programma verschijnt het hoofdmenu. De leerkracht kan hierin eerst een keus maken uit één van de tien aanwezige niveaus en daarna uit één van de vijf bij dat niveau beschikbare oefenvormen. Het programma bevat dus in totaal 50 verschillende oefenvormen. Daarbij zijn diverse oefenvormen die alleen qua moeilijkheidsgraad van elkaar verschillen. Zo moeten bij niveau 2 mozaïekpatronen nagemaakt worden met een voorbeeld van vijf bij vijf hokjes en bij niveau 8 van zeven bij acht hokjes. Bij andere oefenvormen zit een opklimming in moeilijkheid. Bij serieeroefeningen worden bij de lagere niveaus alleen hoeveelheden tot 5 en bij de hogere getallen tot 10 aangeboden. Bij wijze van voorbeeld volgen hieronder korte beschrijvingen van enkele oefenvormen: Niveau 1, oefenvorm 1: De leerling ziet rechts op het scherm een rooster van vijf bij vijf hokjes. In elk hokje staat een figuurtje. Links naast het rooster staat ook een figuurtje dat als voorbeeld dient. De leerling moet nu in het rooster op die (3) figuurtjes klikken die overeenkomen met het gegeven voorbeeld. Klikt de leerling op het goede figuurtje dan verhuist dit naar een hokje onder op het scherm. Als alle drie de figuurtjes zijn aangeklikt dan verschijnt een knop met een lachend gezichtje ten teken dat de opdracht goed is gemaakt. Met een klik op die knop wordt de volgende opdracht op het scherm gebracht. Niveau 4, oefenvorm 3: (hoeveelheden seriëren) De leerling ziet rechts op het scherm een rooster met 6 hokjes. In elk hokje van het rooster zijn een aantal voorwerpen afgebeeld. (bijv. twee vlaggen, zes ballen, etc.). De bedoeling is dat de leerling eerst klikt op het hokje met de minste voorwerpen. Die hoeveelheid verhuist dan naar een soort staafdiagram links op het scherm (zie schermfoto). Daarna moet het volgende hokje met de minste voorwerpen worden aangeklikt. Klikt de leerling op een verkeerde hoeveelheid dan reageert het programma door de hokjes van het rooster van plaats te doen verwisselen. Hiermee wordt voorkomen dat de leerling door systematisch op alle hokjes te klikken door trial-and-error het antwoord vindt. Niveau 9, oefenvorm 3: (springen op de getallenlijn) De leerling ziet op het scherm een getallenlijn. Daaronder staat een knoppenbalk afgebeeld met daarop de getallen 1 t/m 12. Op de getallenlijn staat op een bepaalde positie een blauwe stip afgebeeld. De leerling moet nu klikken op het getal dat hoort bij de getoonde positie op de getallenlijn. Is het antwoord goed dan verspringt de blauwe stip naar de volgende positie. Dit gaat zo door tot het eind van de getallenlijn is bereikt. Daarna volgt de volgende opgave waarbij in plaats van sprongen van 1, sprongen van 2 of 3 gemaakt worden. Verwerking
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 2 van 5
De bediening van het programma is geheel muisgestuurd. De leerkracht kan kiezen voor het werken met 'Beurten'. In dat geval verschijnt na Control-R een lijst met leerlingnamen op het scherm. Afhankelijk van de instelling gemaakt in het leerkrachtgedeelte kan de leerkracht het doorgeven van de beurt aan een volgende leerling zelf verzorgen of aan de computer overlaten. De feedback wisselt per oefenvorm. Onderbreken van het programma kan op ieder gewenst moment door op de knop met de rode stip te klikken. Het programma keert dan terug naar het hoofdmenu. Van hieruit kan eventueel een ander niveau of een andere oefenvorm gekozen worden. Gebruik leerkracht Met behulp van de F1-toets kan de leerkracht binnen elke oefenvorm hulp oproepen. Deze geeft in het kort de bedoeling van de oefening weer. Er is een leerkrachtengedeelte, dat via de toetscombinatie Control-F10 vanuit het hoofdmenu geactiveerd kan worden. Het leerkrachtenmenu bevat de onderdelen: 'Registratie' (invoer/mutatie leerlinggegevens, bekijken/afdrukken van leerlingresultaten), 'Informatie' (achtergrondinformatie over het programma, o.a. uitgangspunten en doelstellingen), 'Beurten' (wijze waarop beurten worden doorgegeven). Differentiatie Differentiatie naar oefenvorm en naar niveau is mogelijk. Evaluatie Indien er gewerkt is met 'Beurten' worden de resultaten van leerlingen opgeslagen. De resultaten zijn via het leerkrachtgedeelte op te vragen en af te drukken. Documentatie Formaat: A4. Bindwijze: spiraal. Geïllustreerd met schermafdrukken. De handleiding geeft informatie over; installatie en dé-installatie, gebruik in de klas, uitgangspunten en doelstellingen, opbouw keuzescherm (hoofdmenu), opbouw leerkrachtgedeelte, de inhoud van alle opgenomen oefeningen.
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 3 van 5
Schermvoorbeelden
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 4 van 5
Colofon: SLO, Stichting leerplanontwikkeling Nationaal informatiecentrum leermiddelen ® Postbus 2041, 7500 CA Enschede Telefoon: (053) 4840246 Fax: (053) 4307 692 Website: http://www.slo.nl/nicl E-mail:
[email protected] Copyright: Op deze tekst berust copyright. Niets uit deze beschrijving mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in geautomatiseerde gegevensbestanden, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, het zij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enige andere manier zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Bron: Deze beschrijving is afkomstig uit de leermiddelendatabase van het Nationaal informatiecentrum leermiddelen. Voor actuele gegevens over de samenstelling en leverbaarheid van het hierboven beschreven softwarepakket verwijzen wij u naar deze leermiddelendatabase (http://www.slo.nl/nicl). De beschrijving is samengesteld conform het 'Beschrijvingsmodel Educatieve Software'. Dit model is opvraagbaar via de hier bovengenoemde website.
© SLO/NICL – 2002 – pagina: 5 van 5
