Hans Münstermann: Schrijven is een misverstand

Roel bespreekt Dromen van Schalkwijk

jaar ­boekenkrant 2007-2012

pag

4 >>> | Sanne kiest het feminisme

Martin Lindstrom Ook jij bent gebrandwashed! pag 19 >>>

pag

21 >>>

adve rte n ti e

Spectaculaire luchtgevechten in de Eerste Wereldoorlog

www.silvesterstrips.nl

b o e k e n k r a n t v o o r n e d e r l a n d e n v l a a n d e r e n • G r a t i s • j a a r g a n g 6 • n u m m e r 2 • m a a r t 2 0 1 2 • w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

Hans Münstermann: ‘Schrijven is een misverstand’

Arthur Umbgrove vrienden van Hotel Sofia pag 5

Wanda Reisel Een idyllisch dorp? pag 7

Liesbeth Dolk Vindplaatsen

Hans Münstermann zoekt nieuwe horizonten op in Hou me vast. Is Andreas Klein de hoofdpersoon van veel van zijn boeken, nu kruipt Münstermann in de huid van de jonge vrouw Zelda. Maar: ‘Andreas Klein is natuurlijk niet weg. Hij is een deel van mij.’ verder op pagina 5 >>>

19 >>>

Geert-Jan Knoops een Spannende advocaat pag

11

Wim Daniels Komkomma

>>> pag 3

Nerea Riesco De ivoren olifant

>>> pag 9

F. Springer Met stille trom

>>> pag 10

Hans Vervoort Weg uit Indië

>>> pag 21

Strips Boekhandels Win een boek

pagina 16 pagina 22 pagina 23

a dv e rt e nt i es

www.kewlox.nl

pag

10

Verder in dit nummer:

Met onder meer:

Hoe doe je dat, gelukkig zijn?

pag

Kijk voor meer informatie op www.kasteelgroeneveld.nl

1

LOSSE DELEN

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m a a r t

Heeft u opmerkelijke feiten of bijzondere wetenswaardigheden rondom boeken te melden? Wilde u altijd al een boze brief schrijven, maar wist u niet aan wie? Losse delen plaatst niet alles, maar ontvangt wel graag uw post.

Meldpunt Friesland

Mijn bericht aan de wereld is een indrukwekkend boek uit de Cossee Centuryreeks. Het is geschreven door Jan Karski, geheime koerier, verzetstrijder en eerste ooggetuige van de Holocaust. Hij was een Pool en dat was in de tijd waarover hij schrijft, de Tweede Wereldoorlog, in het geheel niet best. Via een meldpunt belandde Karski in handen van de Gestapo. Eveneens van Poolse oorsprong zijn Silvana en haar man Janusz uit Britannia Road 22. (Oorspronkelijke titel: 22 Britannia Road.) Silvana moet na de Duits/Russische inval in Polen zes jaar lang met haar zoontje overleven in de bossen. Na de oorlog wordt het gezin herenigd in Engeland, maar niemand is onveranderd gebleven en of het geluk ooit terugkeert? Niet Pools, maar wel Moldavisch, is een belangrijk personage uit De vrouwenfabriek, een geëngageerde thriller van Bert Muns, Nederlander, over vrouwenhandel en prostitutie. Tijdens de Boekenweek kunt u deze en/of andere boeken gaan kopen, en dan krijgt u het door Tom Lanoye geschreven Boekenweekgeschenk cadeau. Tom Lanoye is een Belg. Een van de mooiste boeken ooit geschreven is het Boekenweekgeschenk van 1966: Het zwaard, de zee en het valse hart van Theun de Vries. Ik, hoofdredacteur, kom uit Friesland. Ik dacht, ik meld het maar voor het geval dit voorwoord u tot enigerlei overlast is. Siebe Huizinga hoofdredacteur

Verstuur dit boek als covercard www.covercards.nl

boekenkrant tIp 3

2012, week 9

Gerrit Komrij – De loopjongen De Bezige Bij - € 17,50 Gerrit Komrij probeert te ontrafelen wat vriendschap inhoudt en hoe je die het beste kunt aangaan.

[email protected]

Giphart uit het ziekenhuis

Het VUmc, in opspraak geraakt door de verborgen camera’s van Eyeworks, heeft nu ook het project ‘Schrijvers op de Afdeling’ tijdelijk stopgezet. Ronald Giphart, die meeliep op de afdeling cardiologie, moest zijn witte jas en badge ‘stagiair’ inleveren.

F. Springer - Met stille trom Querido - € 19,95 Met stille trom, de oorspronkelijke debuutroman van F. Springer, is 50 jaar na dato alsnog verschenen.

Stripboeken voor 2,6 miljoen euro

Een collectie met 345 stripboeken is in New York geveild voor 2,6 miljoen euro. In de collectie onder meer een exemplaar van Action Comics No. 1 waarin Superman voor het eerst voorkomt, de eerste Batman-comic uit 1940 en de tweede Captain America, met een bange A. Hitler op de cover. De stripboeken werden gepubliceerd tussen 1930 en 1950, de ‘gouden eeuw’ van de comics.

Amanda Hodgkinson ­Britannia Road 22 Orlando - € 19,95 Ontroerend portret van een gezin dat na de oorlog in Engeland is herenigd.

De Vierde Vlaming

Tom Lanoye is de vierde Vlaamse auteur die een Boekenweekgeschenk schrijft. Hubert Lampo (1969), Marnix Gijsen (1978) en Hugo Claus (1989) gingen hem voor. De traditie van het Boekenweekgeschenk gaat terug tot 1930. In de periode 1942-1945 was er geen Boekenweek. Wel was er sprake van collectieve propaganda.

nederland top 3

2012, week 9

Paulien Cornelisse - En dan nog iets Contact - € 12,50 Opvolger van ‘Taal is zeg maar echt mijn ding’. Onnuttige en amusante analyses van ons taalgebruik.

Lekkere jongens!

De populaire Britse tv-kok Jamie Oliver verkoopt in Nederland jaarlijks 220.000 kookboeken. De populaire Nederlandse tv-kok Herman den Blijker verkoopt er 50.000 per jaar.

Spaanse Lof der Zotheid

Onderzoekers hebben een zeventiende-eeuwse Spaanse vertaling ontdekt van ‘Lof der Zotheid’ (1512). Dit werk van Erasmus stond tijdens de Spaanse Inquisitie (1478-1834) op de lijst met verboden literatuur. Een gedrukte vertaling uit 1842 was al wel bekend. De nu ontdekte vertaling lag in de bibliotheek van de Portugese Synagoge in Amsterdam.

Paulien Cornelisse - Taal is zeg maar echt mijn ding Contact - € 7,50 Mensen zeggen bijna nooit wat ze bedoelen. Over de taal zoals die nu gesproken wordt.

Doeschka Meijsing

Dit is Het Kauwgomkind van Doeschka Meijsing. Het zou in januari 2012 verschijnen. Meijsing overleed op 30 januari jongsleden.

John Flanagan - De Grijze Jager 11. De verloren verhalen Gottmer - € 14,95 Wat vooraf ging aan de gebeurtenissen in de eerste tien delen. En wat er nog komen gaat.

Vlaamse prijs voor Nederlanders

De Gouden Boekenuil is de belangrijkste Vlaamse literatuurprijs en vier van de vijf genomineerden komen uit… Nederland. Dimitri Verhulst is met Monoloog van iemand die het gewoon werd tegen zichzelf te praten de enige genomineerde Vlaming. De winnaar wordt bekendgemaakt op 5 mei aanstaande in de Vlaamse stad Gent. De prijs: 25.000 Vlaamse euro’s en een kunstwerk van de Vlaming Philip Aguirre.

Mooiste van de wereld? Geert-Jan Alexander Knoops, Het Petronius mysterie, A.W. Bruna Uitgevers, ISBN 978 90 229 9943 1 (€ 19,95)

Volgens de Amerikaanse culturele website Flavorpill heeft Nederland twee van de mooiste boekwinkels ter wereld. Een ervan is Selexyz in Maastricht, in de oude Dominicaanse kerk. En de tweede? Juist, de American Book Center in Amsterdam.

LUstrum – uit het archief van de boekenkrant

2012

De Boekenkrant geeft een overzicht van de 3 meest verkochte boeken in de eerste week van de maand van uitgave van de krant. Bron: Stichting CPNB. De Stichting CPNB stelt De Bestseller 60 samen op basis van door de Stichting Marktonderzoek Boekenvak / GfK Benelux Marketing Services verzamelde verkoopgegevens van meer dan 900 Nederlandse boekwinkels.

vlaanderen top 3

2012, week 9

Merho - De Kiekeboes: Omtrent Oscar Standaard Uitgeverij € 5,95 De Kiekeboes zijn eigenlijk een doodnormaal gezin dat allerlei abnormale dingen meemaakt.

Willy Vandersteen - Suske en Wiske: Krimsonia Standaard Uitgeverij € 5,95 Deel 316 (!) uit de Suske en Wiske-reeks. Met de boef Krimson in een hoofdrol.

Jef Nys - De belevenissen van Jommeke: De kwakzalver Ballon Comics - € 4,95 Kwak stuit op een medicijnboek en ruikt geld. Maar de wonderzalf heeft vreemde bijwerkingen...

2

Voor meer boekentips: www.boekenkrant.com

maart

2012 •

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

thema boekenweek

Komrij maakt vrienden Het thema van de Boekenweek 2012 is ‘Vriendschap en andere ongemakken’. Gerrit Komrij publiceert De loopjongen, een roman over het ongemak van vriendschap – maar nog meer over het ongemak van het kiezen van een vriend. Wie is zijn vriendschap waard? Die vraag kwelt Arend in zijn jeugd. Je vrienden kies je, maar hoe weet Arend dat hij de juiste keuze maakt? Arend beseft dat het beantwoorden van die vraag zelfreflectie vereist, dus keert hij zich keer op keer in zichzelf, maar kan de vraag niet beantwoorden. Arend is een dagdromer en een nestblijver. De loopjongen begint dan ook in zijn ouderlijk huis. Als hij mijmert over zijn

beroepskeuze, vallen de sociale beroepen zoals leraar al snel af. ‘Je moest vooral uitkijken dat ze je fiets niet sloopten.’ Wiskundige, dat lijkt hem wel wat. Ook als student tobt Arend over vriendschap. Hij kiest ervoor zich te verliezen in radicalisme en voert grote discussies over geld, wapens, macht, narcisme en ‘het volledige ik’ met mensen. Protest, extreme standpunten en het opzij zetten van zichzelf voor het hogere doel blijken van doorslaggevend belang. Hij durft met anderen ook over vriendschap te praten. Niet alleen de grote vragen van de adolescent, maar ook persoonlijke vragen liggen Arend op het puntje van zijn tong: ‘Zou jij wel vriend met iemand kunnen zijn? Zou jij vrienden kunnen hebben?’

uitgelicht

Taalwondertjes

Schrijver en columnist Wim Daniëls is wellicht het best te typeren als een taalfanaticus. Met een stijl die licht, anekdotisch en vaak ook grappig is, bekijkt hij kleine taalwondertjes waar de meeste mensen aan voorbij gaan.

Komkomma is zijn meest recente selectie van columns die hij uitsprak in het radioprogramma ‘Spijkers met koppen’, waarvan Daniëls al jaren een van de vaste columnisten is. Wat overheerst zijn de luchtige teksten, zoals zijn analyse van een caissière die een zak perziken omhooghoudt met de vraag: ‘Wat is dat?’ Alleen al taalkundig blijkt er veel mis te gaan in dit drie woorden tellende zinnetje. Of over de favoriete leden van een kabinet: ‘Bij het laatste kabinet-Balkenende kon ik geen favoriet vinden, al had ik even een warm gevoel voor Gerda Verburg toen ik haar met een zweepje in de hand achterstevoren op een steigerende Shetlandse pony aantrof in haar eigen glossy Gerda.’ Ook de opmars van het woord canon, en het verschil tussen ‘canon’ en ‘kanon’, voorziet hij van taalkundig sterke kwinkslagen. Maar ernstig en boos is Daniëls soms ook. Boos op Paul de Leeuw bijvoorbeeld,

vanwege smakeloosheid in zijn tvprogramma. De Leeuw leverde satirisch bedoeld commentaar bij een brand in een Chinese wolkenkrabber. Daniëls veegt nietsontziend de vloer aan met Paul de Leeuw: ‘weerzinwekkend’. En hij is boos op de verkiezing van het tv-moment van 2009. Het drama tijdens Koninginnedag in Apeldoorn won. Daniëls’ reactie is puur sarcasme: ‘Ik zag meteen ook voor me hoe de nabestaanden van de slachtoffers elkaar in hun huiskamer om de hals vlogen. En wat zouden ze ook bij het koninklijk huis blij zijn. Had het jaar toch nog een happy end gekregen.’ De afwisseling van onderwerpen en toon is groot. Constant scherp is Wim Daniëls’ pen. En niet alleen bij grote onderwerpen, maar ook wanneer hij schrijft over het behoud van de tijdloze Nederlandse voornaam Wim, of de ontdekking van de zingende penis van het vijverdwergduikertje. Geen onderwerp is hem te klein. Wim Daniëls,

Komkomma, Thomas Rap, ISBN 978 94 004 0371 0 (€ 7,90)

a d v e r t e nt i e

NEEM NU EEN ABONNEMENT EN ONTVANG DE BOEKENKRANT THUIS! 6 NUMMERS VOOR € 15.

Ja,

ik wil een abonnement op de Boekenkrant – 6 nummers voor € 15,inclusief bezorgkosten

Naam Straat Postcode Land e-mail Handtekening

: : : : : :

Plaats

Stuur deze bon naar : Boekenkrant Visschersplein 160 3511 LX Utrecht Nederland

De golf waardoor hij wordt meegenomen, maakt dat hij geen controle meer kan uitoefenen over zichzelf. En daarna brengt de golf hem bij een vriend. Komrij en ironie zijn een tweeling. Veel minder besproken is dat vriendschap een wezenlijk thema is, vooral van zijn proza. Zijn luchtige roman De klopgeest speelt in het eind van de 19e eeuw en draait om de vriendschap tussen Hector en George. Hector is een laconieke, goedlachse levensgenieter zonder financiële zorgen, die zich als charlatan laat inhuren om overleden naasten op te roepen. George, veel jonger, is een berooide arbeider die pleit voor het opkomende socialisme. Hun tegenstrijdige achtergrond en interesse, én hun vriendschap, symboliseren de maatschappelijke tweespalt. En in Pagode denkt Thomas, een bediende, terug aan zijn tijd in het kasteel en zijn verstandhouding – vriendschap is meer op zijn plaats – met de jongens Edmund en Victor. Hun vriendschap heeft een professionele grens, maar ook een letterlijke: de jongens bezitten een pagode in het meer bij hun kasteel, waar Thomas natuurlijk niet mag komen. Met De loopjongen schrijft Komrij wederom een prozawerk over vriendschap. En net als in Pagode en De klop-

column

Gerrit Komrij geest blijkt de lading van dat ondefinieerbare woord ‘vriendschap’ voer voor tegenstrijdige gedachten en ontwikkelingen. Een antwoord op Arends vraag blijft natuurlijk uit. Het zoeken naar het antwoord is voor een literair schrijver immers veel prettiger. Gerrit Komrij, De loopjongen, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 6868 4 (€ 17,50)

Dichter luister

Poëzie is het grensgebied tussen taal en muziek. Klank, ritme, assonanties en alliteraties tegenover metaforen, grammatica en verhaaltechniek. Wanneer ik bladmuziek lees, hoor ik in mijn hoofd hoe het klinkt, en zo zie ik een gedicht voor me wanneer ik naar een dichter luister. Opnieuw was het iPoetry-podium van het Utrechtse Moira gevuld met dichters uit mijn vrienden- en kennissenkring. Dichters die nieuwe bundels en een roman publiceren. David Troch schreef Laat[avond]taal en brengt later dit jaar Buiten westen uit. Zijn vrouw Sylvie Marie is al twee bundels rijk en blijft fel doorschrijven. Kira Wuck debuteert eind 2012 en Marjolijn van Heemstra publiceert binnenkort haar eerste roman De laatste Aedema. Van Heemstra draagt, naast een fragment uit de nieuwe roman, uiteraard gedichten voor uit haar bundel Als Mozes had doorgevraagd. Zo schetst ze het beeld van een kerstdiner met dementerende bejaarden. De zinnen tikken als een langzame pendule, een statig slotdeel van een symfonie, maar het gedicht is meer taal dan muziek. Droog, zonder metaforen en met een vertederende sympathie voor het trage uitdoven van de geest. Haar gedicht over wraakacties richting haar ex is echter puur muziek. Met een mitrailleurritme van bijtende

woorden maakt ze de strijd tussen het afstoten van, en het verlangen naar de ex bijna woest. Ook bij Dichter des Vaderlands Ramsey Nasr is muziek present in zijn gedichten. Een lang liefdesgedicht met parallellen aan Romeo en Julia klinkt als een felle tarantella. Muziek klinkt ook als Nasr zich maatschappelijk geëngageerd betoont in een gedicht dat in het Rotterdam van 2054 speelt. Het laat de bekrompenheid van de conservatieve ‘gewone man’ zien: de Rotterdammer vloekt op ‘de buitenlanders’ maar met een dialect dat rechtstreeks van de multiculturele straat komt. Poëzie ontmoet hiphop – ook muzikaal taalgebruik, trouwens. Sylvie Marie’s gedichten ademen, sinds haar huwelijk, liefde. Ze wil het laatste restje schuim in de douche zijn, dat maar niet door het putje wil wegspoelen. Haar recente werk heeft rust in zich gekregen, en heldere metaforen, maar met onderhuids onbehagen. Dit zijn nocturnes, ontdekte ik al luisterend. Na haar stond de nacht op ons te wachten. Ja, poëzie is muziek op taal, of andersom. Sluit de wereld buiten en verzuip jezelf gewillig – dan ervaar je dit het best. Roel Weerheijm

3

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m a a r t

bespreking

uitgelicht

Drinken, blowen, puberen Victor Schiferli debuteert als romancier met Dromen van Schalkwijk. Na drie dichtbundels volgt nu een kleine roman over de puber Felix Swammerdam en een rebelse punkband. Door Roel Weerheijm Via het leven van Felix Swammerdam geeft Victor Schiferli een inkijk in de jaren ’70, begin jaren ’80. Felix woont in Schalkwijk, een nieuwbouwwijk in Haarlem. Hij is verliefd maar durft niets, houdt zich rustig, doet geen overdreven moeite voor school. Hij heeft gescheiden ouders. Zijn vader, fotograaf, gaat naar zichzelf op zoek en wisselt vaker van vriendinnen dan van kleding. Zijn moeder hertrouwt met een strenggelovige man voor wie leven een oorlog is, met hem als het grootste slachtoffer. Dagelijks vertelt hij over de Apocalyps. Dan krijgt Felix een klasgenoot: David Bergman, een zwijgzame, mysterieuze jongen. Hij is zanger van de band New Dark Age. Felix kijkt tegen hem op en zou nooit toenadering verwachten, maar David maakt hem tot zijn verbazing manager van de band. Hij moet New Dark Age beroemd maken, maar voorlopig hebben manager en band het druk

column

met drinken, blowen, muziek beluisteren en Serieuze Gesprekken voeren over andere bands. Ook Davids onvoorspelbaarheid is een obstakel.

In twee opzichten, de karakterontwikkeling en de tijdschets, is Dromen van Schalkwijk ijzersterk. De puberende Felix wordt door intense ervaringen gevormd. Schiferli geeft grondig, oprecht en kwetsbaar inzicht in de puberziel. Omdat Felix zo nadrukkelijk de aandacht krijgt, staan andere personages (David en zijn bandleden, Felix’ ouders) er helaas mager bij. David is soms meer een karikatuur van Ian Curtis dan een geloofwaardig karakter, en de stiefvader blijft veelal in clichés steken. De coming-ofage van Felix heeft plaats tussen ongeveer 1975 en 1985. Grauwe nieuwe flatgebouwen, gescheiden ouders, en actuele muziek en literatuur passeren. Gelukkig blijven verbale

vitrines achterwege: Schiferli brengt die tijd tot leven. Felix mag van zijn stiefvader geen Jan Wolkers lezen – maar doet dat natuurlijk wel – en zegt braaf ook W.F. Hermans en Maarten ’t Hart op zijn lijst te zetten. Zijn stiefvader moet vanzelfsprekend niets hebben van Nederlandse literatuur, die ‘smeerlapperij’. En naast die stapel boeken valt een hele platenkast om: John Waite, Elvis Costello, Lionel Richie, Captain Beefheart, de Rolling Stones en vele anderen komen met naam, teksten en stemmingen in het boek voor. Het is meer dan symbolisch benoemen: David en New Dark Age staan voor vernieuwing, met punk en new wave, tegenover de commerciële, sleetse artiesten uit de top-40 van die jaren. Dromen van Schalkwijk is licht en toegankelijk. De dromerige scènes blijven nog dagen hangen. Maar daarnaast was ik teleurgesteld dat ik niet meer te lezen had gekregen. Het verhaal was mij iets te luchtig. Zelfs achter Felix lijkt soms een dimensie van diepgang te ontbreken. Er blijft echter genoeg over wat Dromen van Schalkwijk een goed boek maakt: een empathisch verhaal, een overtuigende Bildungsroman en een uitnodigende reis door de jaren ’70 en ’80.

Marleen

Marleen en Pieter krijgen een relatie. Hoe ze elkaar ontmoetten en hoe hun relatie zich ontwikkelt, is het onderwerp van Marleen, de eersteling van jurist Guus Meijer. Meijer debuteert op 52-jarige leeftijd met een roman over adolescenten. Maar gelukkig: Marleen is vrijwel helemaal vrij van ballast zoals leeftijd, ervaring en wijsheid. Marleen en Pieter, ontmoeten elkaar en zoeken het maar uit – zoals dat in het echt ook gaat. Ze krijgen een relatie, die Meijer beschrijft vanuit het perspectief van Pieter. Geen alwetende (betwetende?) verteller, die ze zegt hoe het wel en niet zou moeten, en geen vroeg-oude personages. Wel aanwezig: typische, romantisch ingestelde adolescentenwijsheden, zoals de waarde van rituelen in het leven. Marleens clichématige vraag of het leven zin heeft, lokt bij Pieter een reactie uit die uitsluitend uit de mond van een adolescent kan komen. Verliefdheid, een beetje verveling, een tikje onwil om volwassen te worden en vooral onzekerheid domineren de roman. Een psychologische roman wordt het nergens, de schoonheid blijkt in Marleen aan de oppervlakte te liggen. Guus Meijer,

Paardje Hu

evaar met gespreide vleugels door een Ik herinner me die eerste betovering gelige lucht vliegt. In haar bek heeft ze nog heel goed. Hoe oud zou ik geweest een touw waaraan een houten paardje zijn? Een jaar of zeven. Iets ouder op wieltjes bungelt. Dat paardje kijkt misschien? In de nepleren bank die in verschrikt. de keuken stond – de zitkamer diende Paardje Hu heeft ook samen met mij voor de weekends – gebeurde de avonturen beleefd. Het heeft minstens initia­tie. Daar werd ik, voor het eerst vijftien verhuizingen mee gemaakt. in mijn jonge leven, openlijk verleid. Doos in, doos uit, nieuw huis in, nieuw Ik kon geen weerstand meer bieden huis uit. De gebonden uitgave - van en geraakte, pagina na pagina, feller uitgeverij Heideland in Hasselt - ziet in de greep van de avonturen van het er gehavend uit. houten Paardje Hu. Binnenin heb ik, in al te keurig handPaardje Hu is mijn eerste grote liefde. schrift, mijn naam Ik ging met hem slapen. in potlood geschreIk stond met hem op. ven, jammer genoeg Ondertussen droomde noteerde ik er geen ik van hem. Van het jaartal bij. Ik ontving heldhaftige paardje dat het van een juffrouw zijn bejaarde baasje, die met pensioen ging, oom Peter, wil helpen dat weet ik wel nog. om aan geld te geraken Franz Caspar (1916en van de ene uitdaging 1977) is de man die mijn in de andere belandt. eerste liefde uitvond. Lang niet alle avonturen Caspar – dat ben ik zijn vrolijk. Het paardje later gaan opzoeken lijdt. Het paardje raakt – was een Zwitsers psygewond. Het paardje choloog die de waarde komt hebzuchtige en Foto: Tom van Nuffel van kinder- en jeugdslechte mensen tegen. literatuur zo hoog inschatte dat hij Het paardje belandt zelfs in een niet alleen zelf boeken schreef, maar lawine! ook een Instituut voor Jeugdliteratuur Ik las paardje Hu zoals je een hoornoprichtte. Ik ben Franz Caspar vantje versgedraaid vanille-ijs eet. De daag nog steeds erg dankbaar. Hij summiere tekeningen die de verhaheeft voor mij nieuwe werelden len sporadisch versieren, gaven mijn geopend. Hij heeft me de weg gewezen fantasie waarschijnlijk nog een extra naar de kracht en de noodzaak van duwtje. ‘Hu ontmoet negers die het verhalen. Me aangetoond dat voor de paardje willen braden en opeten’; aan geest alles toegankelijk is. de tand des tijds viel duidelijk ook niet Misschien heeft hij – en al die anderen te ontsnappen. Het boek De avonturen die volgden – me wel doen schrijven. van Paardje Hu heb ik nog steeds. Het Margot Vanderstraeten heeft een hard omslag waarop een ooi-

4

2012

Victor Schiferli, Dromen van Schalkwijk,

Marleen, Uitgeverij

Uitgeverij De Arbeiderspers,

Wereldbibliotheek,

ISBN 978 90 295 7837 0 (€ 18,95)

ISBN 978 90 284 2435 7 (€ 17,90)

Adv_Hermsen_Blind_Boekenk_DEF:Adv_Hermsen_Blind

21-02-2012

10:08

adve rte n ti e

De nieuwe roman van Joke J. Hermsen Schrijfster van Stil de tijd

* Zelden werd eenzaamheid in een huwelijk zo pijnlijk neergezet. – de Groene www.arbeiderspers.nl

Pagina 1

maart

2012 •

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

interview

Hans Münstermann

‘Schrijven is een misverstand’ Zelda onderneemt een zoektocht naar een geheim van haar docent. Wie Hou me vast leest, vraagt zich af wie de hoofdpersoon van dit boek is: de jonge studente zelf, of haar docent. Of datgene wat hen bindt: de kunst.

Wie is Zelda? ‘Ze is een jonge studente aan de kunstacademie. Gevoelig, kwetsbaar en vooringenomen – op een goede manier tenminste: Zelda heeft een onwrikbaar beeld van zichzelf. Ze vindt zichzelf een goed mens en ze wil dat nadrukkelijk aan zichzelf en anderen duidelijk maken.’ Deze studente onderneemt een zoektocht naar een geheim van haar docent. Wat heeft hij te verbergen? ‘Daar moet de lezer zelf achterkomen. Zelda is door hem en zijn geheim gefascineerd. Die man is een heel atypische verschijning op de kunstacademie waar hij werkt. Dat valt op.’ Wat is dat atypische aan hem? ‘Je zou zijn houding kunnen vergelijken met die van Karel van het Reve, die een expert was in de Slavische letterkunde,

ping. Kunstenaars zijn priesters, zoals in een religie, die claimen een “waarheid” te vertellen over mensen. Kunstenaars en hun kunstwerken staan nooit in een kwade reuk en ze hoeven hun bevindingen nooit te funderen of te nuanceren. Kunt is religie in een andere vorm.’

dat tegenstrijdig. Waar komt het belang van de emotie vandaan? ‘Veel is veranderd sinds ik vader ben. Ik ben als mens sentimenteler geworden, als schrijver natuurlijk ook. Emotie werkt, als je het goed doet, het pakt de lezer in.’

Het grote verschil lijkt me dat kunstenaars weten, en uitdragen, dat hun creatie door mensenwerk is gemaakt, terwijl religie juist bovenmenselijk is… ‘Dat verschil bestaat niet: kunstenaars claimen ook het bovenmenselijke. Vreemd genoeg is de irrationele liefde voor kunst me nog heel lang bijgebleven, nadat ik na mijn katholieke jeugd ontdekte dat rationeel denken het fundament onder mijn geloof verpulverde.’

Is die lezer belangrijk voor je? ‘Zeer! Anders hoef ik niet te schrijven. Het is tegennatuurlijk om jezelf uren per dag af te zonderen van andere mensen. Schrijven is een misverstand.’

Hans Münstermann, Hou me vast, Uitgeverij

In je boeken valt met name de grote rol van emotie op. Maar met deze benadering van de kunst, de literatuur wellicht, lijkt

Nieuw Amsterdam, ISBN 978 90 468 1210 5 (€ 17,95)

illustratie abe borst

maar tegelijkertijd de academische studie daarin maar onzin vond. Die docent is relativerend en rationeel, iets wat in een kunstacademie op zichzelf al vreemd is. Daarmee heeft hij iets tegenstrijdigs. Tegenstrijdigheid keert terug in de aan hem opgedrongen verstandhouding met Zelda. Om een voorbeeld te noemen: hij ontvangt een brief van haar, maar laat die ongeopend.’

Dat moet toch iets emotioneels zijn, zou je zeggen. Het is eenvoudig om een envelop te openen en een brief te lezen, waarna je een rationele beslissing neemt… ‘Maar zo blijkt het niet te werken, het is veel vreemder. Zo heb ik thuis een boek in de kast dat ik twintig jaar geleden heb gekocht. Het staat, nog steeds in papier ingepakt, tussen de andere boeken. Ik weet niet meer welk boek het is en waarom ik het gekocht heb. En ik weiger het pakje te openen. Waarom? Geen idee.’ Via Zelda en haar docent vertel je veel over de kunstwereld. ‘Kunst is gebaseerd op dezelfde principes als religie. Kunst heeft dogma’s. Net als religie is kunst een menselijke schep-

a d v e r t e nt i e

Bekijk het interview met bert natter over zijn boek ‘hoe staat het met de liefde?’ Op www.Boekenkrant.Tv!

Thema Boekenweek

Arthur Umbgrove

De vrienden van Hotel Sofia Ooit was het zijn plan om één roman te schrijven, maar inmiddels ligt de derde van zanger, cabaretier en schrijver Arthur Umbgrove in de boekhandel: Hotel Sofia. Met als grootste inspiratiebron zijn eigen leven en vriendschap. Door Leoni Nijland De zeventienjarige Sofia heeft de zorg voor haar doodzieke vader Harold op zich genomen. Samen wonen ze in een huis in Italië dat ze cynisch ‘Hotel Sofia’ noemt. In oude fotoalbums ontdekt ze dat haar vader in zijn studententijd drie vrienden had met wie hij lief en leed deelde. Sofia weet ze te achterhalen, waarna de vrienden besluiten naar Italië te reizen om na 28 jaar hun oude kameraad te bezoeken voordat hij sterft. ‘Hotel Sofia gaat over levens die anders lopen dan gedacht. Daarvoor wilde ik gebruik maken van een mozaïekvertelling. Vijf korte verhalen die uiteindelijk allemaal iets met elkaar te maken blijken te hebben. Na de ontmoeting met Harold moest er bij de drie vrienden iets veranderen, ze moesten geraakt zijn door de ontmoeting.’ Net als de personages zat jij bij studentenvereniging Vindicat in Groningen. Was je eigen vriendschap te vergelijken met die

foto tessa posthuma de boer

van de hoofdpersonen? ‘Het leven van deze jongens is zeker voor een groot deel gebaseerd op dat van mij en mijn vrienden. Ik woonde in een corpshuis, dus ik ken het jargon en de humor maar al te goed, een beetje afzeikerig en bijdehand. Maar ons leven was een stuk minder nihilistisch. Wij zaten van het begin af aan in de culturele hoek van Vindicat, waar we bezig waren met literatuur en toneel.’ In hoeverre identificeer je jezelf met de hoofdpersonages? ‘Nu ik er over praat zie ik eigenlijk pas in dat Wilbert vooral de humor heeft waar ik zo van hou en Jules - net als ik toen zoekende is naar een andere dimensie. Adriaan volgt het pad dat voor hem was uitgestippeld, en, ja, dat deed ik ook. Ik ging studeren en werd lid van het corps, aangezien mijn broer, vader en grootvader dat ook hadden gedaan. En ik lijk in die zin op Harold, dat hij zich bevoorrecht voelt dat hij met deze vrienden om mag gaan. Hij maakt dingen mee die hij zichzelf niet voor mogelijk had gehouden. In die zin is vriendschap misschien wel, althans in die tijd, elkaar over een bepaalde grens heen helpen. Die opwinding die nog steeds leeft...’ Arthur Umbgrove,

Hotel Sofia, Uitgeverij Contact, ISBN 978 90 254 3749 7 (€ 19,95)

5

a dv e rt e nt i e

PETER BUWALDA ‘Een staande ovatie.’ –  

‘Verbluffend.’ –   ‘Weergaloos.’ – ⁄  ‘Subliem.’ –  

©  

. verkocht! ‘Eindelijk weer een boek dat net zo lekker is als Joe Speedboot.’ –  ‘Het beste Nederlandse debuut van dit jaar.’ –  ‘Het schrijfplezier spat van elke pagina.’ –  

‘Verbijsterend vakmanschap.’ –   ‘Een nauwelijks in te tomen verteltalent.’ –   ‘En wammes, opeens is daar een schrijver met een debuut dat inslaat als een meteoriet.’ – .

De Bezige Bij 6

maart

2012 •

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Oplossingen als schoonmaakmiddeltjes Nacht over Westwoud is hoogst actueel. Want in het idyllische dorpje Westwoud is de ‘vreemdelingenproblematiek’ een hot issue – herkent u dat? Is Westwoud een politiek boek? Zeker niet. ‘Ik probeer de tijd te duiden en in een roman te verdichten,’ zegt Wanda Reisel. Vanaf zijn aankomst in het dorp Westwoud heeft waarnemend huisarts Levi het gevoel dat hij bekeken wordt. Hij is wat dat betreft niet de enige. Bij schapenboer Tinus Lamberts kopen elk jaar honderden moslims een schaap voor hun Offerfeest, en daarmee zijn maar weinig dorpelingen blij. ‘Westwoud smetvrij’ is de slogan wanneer er een buitenlander wordt beschuldigd van verkrachting en poging tot doodslag. ‘In Westwoud probeer ik bepaalde denkfouten te constateren,’ vertelt Reisel. ‘Zoals tijdens de dorpsvergadering: we plaatsen een slagboom, sluiten de schapenslachterij, want dan zijn we ook de mensen kwijt en daarmee het probleem. Klinkt dat te simpel? Wijkvergaderingen verlopen werkelijk zo. Oorzaak en gevolg worden aan elkaar geknoopt en oplossingen zijn schoonmaakmiddeltjes. Alsof de realiteit werkelijk zo weinig complex zou zijn…’ Is Nacht over Westwoud een state-

ment tegen die vereenvoudiging van de werkelijkheid? ‘Zeker niet. Nacht over Westwoud is niet meer dan een plotgedreven roman,

‘Nacht over Westwoud is niet meer dan een plotgedreven roman, pure fictie, en geen politiek boek.’ pure fictie, en geen politiek boek. Het interesseert me vooral te weten hoe het klimaat waarin we nu leven is ontstaan. Het empathisch vermogen lijkt bijvoorbeeld de afgelopen tien, vijftien jaar te zijn afgenomen. Mensen zetten natuurlijk niet expres hun fiets midden op de stoep voor de ingang van een supermarkt, maar ze denken er gewoon niet bij na omdat ze niet meer zo zijn opgevoed. En zo probeer ik de tijd te duiden en in een roman als Westwoud te verdichten.’

Het boek staat ook erg dicht bij jezelf... ‘De achtergrond van mijn jeugd is inderdaad vergelijkbaar met die van Levi, mijn romanfiguur. Dit komt bij interviews dan ook vaak ter sprake. Maar waar leg je de verbinding tussen het boek en mijzelf? Dat kan zijn bij mijn achtergrond en bij de Tweede Wereldoorlog. Maar ook bij mijn theaterervaring en daardoor bij de dialoog in de roman. Of bij mijn filmische kant en de invloed daarvan op mijn schrijven.’ Je schrijft proza, toneel, film- en televisiescenario’s. Mogen we Westwoud verwachten op het doek of op de planken? ‘Toneelbewerkingen of verfilmingen van boeken vormen zinvol amusement, en de vrije productie bracht het afgelopen decennium flink wat boeken op de planken. Zoals Anne Frank, en, eigentijdser, Heren van de Thee van Hella Haasse, Het diner van Herman Koch, De eetclub van Saskia Noort… Nacht over Westwoud heeft meer filmische kwaliteiten en zie ik dus niet zo snel op het toneel.’ Wanda Reisel, Nacht over Westwoud, Uitgeverij Contact, ISBN 978 90 254 3751 0 (€ 19,95)

Wanda Reisel

foto t.p. de boer

achtergrond

Natuur is een dier K. Michel is een geliefd dichter. Dat blijkt uit de herdrukken die zijn bundels beleven (iets bijzonders voor poëzie), en anders wel uit de prijzen die hij ontving: de Herman Gorterprijs voor Boem de nacht in 1994, de Jan Campertprijs en de VSB Poëzieprijs voor Waterstudies en de Awater Poëzieprijs 2011 voor Bij eb is je eiland groter.

Als je het hardop herhaalt zie je landschappen zich ontvouwen een novemberse zandplaat in de Waddenzee de desolate vlaktes ten zuidoosten van Glen Coe en ga je turf ruiken, leisteen twee adelende hazen in de schuur

Door Roel Weerheijm

In een van de gedichten uit zijn debuut zoekt K. Michel de natuur expliciet op: ‘We gaan de wind een hand geven. We gaan de horizon begroeten.’ K. Michel betoont zich vaak een uitbundig schrijvende dichter, grossierend in uitroeptekens en positivisme. Zijn zinnen zijn kraakhelder en toegankelijk. Aan het begin van zijn dichtersloopbaan sloot hij zich aan bij de Maximalen, een poëziestroming die zich eind jaren tachtig verzette tegen, wat zij zagen als het verstarren en indutten van de poëzie. Het gaf

K. Michel K. Michels werk blijvend een extraverte lading. Vermoedelijk zocht hij daarom wel de natuur op: het is de plek waar je echt vrij bent. En waar je onophoudelijk verrast wordt door iets wat Oscar Wilde al constateerde: het geheim van de wereld is het zichtbare. En de schilder zwijgt en ziet hoe de zon door de wolken breekt en het licht als een zeilsteen even ketst op de vleugels van een meeuw klein en verloren in het overvolle vlak boven de uiterwaarden van de Waal (Uit: Waterstudies) Ook als K. Michiel over, of met de natuur dicht – veel van zijn poëzie is filosofisch of psychologisch van aard – speelt die natuur geregeld een rol. Waterstudies bevat een gedicht dat het principe beschrijft, dat taal een aparte, nieuwe interpretatie is van de werkelijkheid. K.  Michel legt dit allegorisch uit, met de

En ook in heel andere gedichten duikt soms de natuur onverwacht op, zoals in een gedicht over het historische bezoek

van Karl Marx aan Zaltbommel. Aan het einde van het gedicht is de linkse wereldverbeteraar eenzaam achtergelaten door de rivier: ‘Het water zoekt en volgt de laagste weg. Voorwaarts naar zee naar zee en verder. Het wassende water sleept alle bootjes mee.’ Dit artikel is onderdeel van de Groeneveldreeks over landschapsliteratuur. Kasteel Groeneveld wil mensen zodanig raken, dat ze zich verantwoordelijk (gaan) voelen voor landschap en platteland.

adve rte n ti e

Trots en Vooroordeel Als Elizabeth Bennet, de hoofdpersoon uit dit boek, de charmante Wickham en de trotse, hooghartige Darcy ontmoet, zijn haar gevoelens ten opzichte van beiden snel bepaald. Haar belevenissen en die van haar vriendin Charlotte Lucas en haar zusje Jane dwingen haar echter om haar mening over vele zaken te herzien. Elizabeth is telkens weer in staat de humor van haar situatie in te zien. ISBN 9789054021544 Prijs: 10,00 euro Kemper Conseil Publishing • Westvlietweg 67-F • 2495 AA - Den Haag tel.: 070 - 386 80 31 • fax: 070 - 386 14 98 • website: www.kemperconseil.com

Boeken zijn verkrijgbaar via de boekhandel of via de uitgever

In zijn debuutbundel Ja! Naakt als de stenen zag recensent Guus Middag ‘het uitvergroten van momenten, net zo lang tot ze stilstaan’. Natuur is dan ook een van de dankbaarste en belangrijkste onderwerpen voor dichter K. Michel. Het is geen decor: natuur is een dier met talrijke kleuren en gedaantes. Zoals veel dichters over zichzelf, of tegen een (onbereikbare) jij praten, is bij K. Michel de natuur vaak het handelende personage. En wat geen natuur is, kan hij vergelijken met de natuur: ‘De vlakte is een droge zonnebloem’.

natuur als metafoor:

7

leesclub

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m a a r t

2012

Hallo leesclub!

De Boekenkrant stelt elke maand een nieuw boek en zijn schrijver/schrijfster aan u voor. Hierbij geven wij ook een stelling en een aantal vragen. Deze zijn om met nog meer gevoel en betrokkenheid van het boek te kunnen genieten. Alleen of samen, in de leesclub! dossier

David Vann

David Vann (1966) werd geboren op het eiland Adak in Alaska en bracht zijn jeugd door in Ketchikan. Hij schrijft voor tijdschriften als The Atlantic Monthly, Esquire en Outside. Legende van een zelfmoord werd een groot succes in de Verenigde Staten, Engeland en Frankrijk en is onder meer bekroond met de Prix Médicis étranger, de Grace Paley Prize for Short Fiction en de lezersprijs van L›Express.

Legende van een zelfmoord

Roy Fenn is nog jong wanneer zijn vader – een mislukte tandarts en een matige visser – op zijn geliefde boot de loop van zijn geweer in zijn mond steekt en de trekker overhaalt. De rest van zijn leven komt Roy altijd weer uit bij die ene, allesbepalende gebeurtenis die een schaduw over zijn jeugd werpt. In het semi-autobiografische Legende van een zelfmoord keert David Vann na dertig jaar terug naar het Alaska van zijn jeugd. Hij vertelt scherpzinnig en met een ongekende precisie over het tragische huwelijk van zijn ouders, hun onvermijdelijke scheiding en de beslissende momenten van zijn leven.

David Vann, Legende van een zelfmoord, Uitgeverij De Bezige Bij,

David Vann

(foto diana matar)

ISBN 978 90 234 5842 5 (€ 16,90)

vragen en stellingen

Uitnodiging

• Vann’s vader pleegde zelfmoord in 1980. Hij was ontrouw geweest, en met zijn ex-vrouw nog aan de telefoon, schoot hij zich door zijn hoofd. Legende van een zelfmoord vertelt echter een ander verhaal. Waarom schrijft de auteur niet over de daadwerkelijke gebeurtenis? • Is Legende van een zelfmoord een verhalenbundel of een roman? En welke overeenkomst is denkbaar tussen Legende van een zelfmoord en Geoffrey Chaucers Legend of Good Women (1387)? • Kun je verklaren hoe het boekomslag zich verhoudt tot de titel en de inhoud van het boek? • Waarom zijn het weer, de bossen en het water in de roman zo belangrijk? Welke rol speelt de natuur in Sukkwan Island? • Is fictie een methode om de onwerkelijkheid van iemands zelfmoord te kunnen begrijpen? Kan het lezen van Legende van een zelfmoord helpen bij het krijgen van inzicht in een dergelijke daad?

8

inzendingen Maak kans op een leuk boekenpakket GRNVLD Sociëteit Literair

Op de zondagmiddagen 22 april, 17 juni, 16 september (Groeneveld Festival!) en 9 december 2012 bent u vanaf 14.00 uur meer dan welkom op de GRNVLD Sociëteit Literair, georganiseerd in samenwerking met de Boekenkrant Leesclub. Het geheel gerenoveerde Koetshuis van Kasteel Groeneveld staat in het teken van literatuur, poëzie en tekenkunst. Ontmoet schrijvers, dichters en tekenaars, en luister naar hun verhaal. Test uw kennis van boeken, laat u interviewen door de auteur, ervaar hoe de verbeelding werkt, geniet van poëzie,

en vergeet daarbij vooral niet te eten en te drinken! De entree bedraagt vijf euro per persoon, een vloeibare consumptie is inbegrepen. Het programma begint om 15.00 uur. U kunt uw belangstelling kenbaar maken via [email protected]. Wij stellen u dan op de hoogte van de invulling van het programma. We adviseren u wel vroegtijdig te reserveren! Kasteel Groeneveld Groeneveld 2 3744 ML Baarn

De Boekenkrant wil meer doen voor de leesclubs. Daarom komen wij graag met u in contact. Beantwoord de volgende vragen en maak kans op een leuk boekenpakket of op een meet & greet met een echte schrijver!

• Hoeveel deelnemers telt uw leesclub? • Hoe vaak komt u samen? • In welke plaats komt u samen? • Wat is uw laatst gelezen boek? Stuur uw antwoorden met uw naam en adres naar: [email protected]

maart

2012 •

internationaal

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

de wereld van boeken We selecteerden drie boeken van over de grens, die we graag aan u voorstellen. De vertalingen zijn van Tjadine Stheeman, Henk van den Heuvel en Aleid van Eekelen-Benders & Marijke Versluys.

Britannia Road 22

In de zomer van 1937 worden Silvana en Janusz verliefd. De oorlog breekt uit, en nauwelijks een jaar na de geboorte van hun eerste kind vertrekt Janusz als soldaat. Silvana probeert met zoon Aurek haar schoonfamilie te bereiken, maar strandt in de Poolse bossen. Zes jaar lang moeten ze hier overleven. De oorlog is voorbij. Janusz heeft een huis gekocht in het Britse Ipswich. Hij weet zijn vrouw en zoon op te sporen en te laten overkomen. Het begin van hernieuwd geluk, zo lijkt het. Maar worden ze ooit nog gelukkig aan Britannia Road 22? Amanda Hodgkinson, Britannia Road 22, Orlando

uitgevers, ISBN 978 90 229 5987 9 (€ 19,95) Vertaling: Tjadine Stheeman. Oorspronkelijke title: 22 Britannia Road

De ivoren olifant

Fantoomliefde

Nerea Riesco, De ivoren olifant, Wereldbibliotheek, ISBN

Amsterdam, ISBN 978 90 468 1194 8 (€ 24,95) Vertaling: Aleid

Een mohammedaanse vorst en een christelijke koning betwisten elkaar de macht in Zuid-Spanje. Ze komen overeen dat de winnaar van vijf schaakpartijen de heerschappij over Sevilla krijgt. Vier partijen zijn gespeeld, maar pas eeuwen later, in 1755, ziet het ernaar uit dat de laatste schaakpartij kan beginnen. Op Allerzielen van dat jaar doet een aardbeving Sevilla op zijn grondvesten schudden en beslist het lot van doña Julia. Nadat deze mooie weduwe de ramp heeft overleefd, besluit ze haar hart te volgen en dat leidt haar naar Léon Montenegro. Hij wordt de liefde van haar leven, al weet doña Julia niet dat hij met een gevaarlijke geheime missie is belast die hij aan zijn nageslacht zal overdragen: de laatste schaakpartij mogelijk maken.

De Engelse psychiater Adrian Lockheart wil afstand nemen van zijn saaie huwelijk en praktijk in Engeland. Hij gaat in het ziekenhuis van Freetown werken, waar hij wekelijks naar het meeslepende liefdesverhaal luistert van de stervende Elias Cole en diens passie voor de vrouw van zijn collega en vriend Julius. Cole is Adrians enige patiënt, want in Sierra Leone gelooft niemand in psychotherapie. ‘Je valt, je staat weer op’ is er het motto. Ook de chirurg Kai, met wie Adrian bevriend raakt, praat niet over zijn nachtmerries, al trillen zijn handen door slapeloosheid. Wanneer Adrian verliefd wordt op Mamakay ontdekt hij dat de mensen om hem heen op een ingewikkelde manier met elkaar zijn verbonden. Aminatta Forna, Fantoomliefde, Uitgeverij Nieuw

978 90 284 2442 5 (€ 24,90) Vertaling: Henk van den Heuvel.

van Eekelen-Benders & Marijke Versluys. Oorspronkelijke

Oorspronkelijke titel: El elefante de marfil.

titel: The Memory of Love.

9

LITERATUUR

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m a a r t

interview

2012

nieuwe titels Vrienden, Vriendinnen En De Rest Van De Wereld

In Vrienden, vriendinnen en de rest van de wereld figureren vele karakters in evenveel kleine verhalen. De lezer maakt kennis met Hetty, die zich na een lang arbeidzaam leven realiseert dat ze niet langer nuttig is voor de maatschappij. Verder is er Lex, die zich terwijl hij zijn vrouw in de keuken helpt, verliest in zijn fantasie grootindustrieel te worden met zelfgeknipte peterselie. Sommige verhalen hebben een plot, andere schetsen enkel een situatie.

Remco Campert, Vrienden, Vriendinnen En De Rest Van De Wereld, Uitgeverij De Bezige Bij, ISBN 978 90 234 6888 2 (€ 14,90)

Copyright erven F. Springer

Maart 1934. Op het voorerf van de Grisseeweg 7 met djongos Iman en een Eton-cap van modemagazijn Gerzon, die was opgestuurd uit Nederland.

F. Springer Altijd terug naar Indië

foto hans kleijn

F. Springer, pseudoniem van Carel Jan Schneider, (Batavia 1932 – Den Haag 2011) was een van de laatste schrijvers die Indië nog bewust heeft meegemaakt. Zijn jonge jaren waren van grote invloed op zijn werk, net als zijn latere ervaringen als bestuursambtenaar en diplomaat. Liesbeth Dolk maakte een biografische studie van Springers jeugd, Vindplaatsen.

F. Springer wordt toch veel meer gezien als de schrijver/diplomaat dan als de ‘Indische schrijver’? ‘Is dat zo? Hij was beide, denk ik. Zijn ervaringen als bestuursambtenaar en diplomaat en zijn schrijverschap zijn ook nauw verstrengeld. Het afscheid van Nieuw-Guinea, de islamitische revolutie in Iran, het ontstaan van Bangladesh… Hij was getuige van vele tijdperken en verwerkte die ervaringen in zijn romans en verhalen. Tijs Goldschmidt typeerde hem op prachtige wijze als een punctuated equilibrium hopper, iemand die van het ene verstoorde evenwicht naar het andere ging.’ Bestaat er wel zoiets als een Indisch schrijverschap? ‘Mensen uit Indië zijn verhalenvertel-

‘Vindplaatsen laat zien hoe belangrijk de Indische tijd is geweest voor Springer als persoon en als schrijver,’ vertelt Liesbeth Dolk, die met de auteur naar het land van zijn jeugd reisde. ‘Springers jonge jaren in het voormalig Nederlands-Indië, en dan met name de kamptijd, hebben hem sterk gevormd en ze waren een enorme inspiratiebron voor zijn romans.’ Hoe toont zich dat? ‘Bijvoorbeeld in het thema van deze Boekenweek, dat ook een belangrijk thema is in Springers werk: vriendschap. In zijn kamptijd leerde Springer goed wie zijn vrienden waren en wie je wel en niet kon vertrouwen. Daar heeft hij een leven lang profijt van gehad. Sommige personages in zijn romans en verhalen zijn geïnspireerd op vroegere Indische vriendjes. De Tommie Vaulant uit Bougainville, bijvoorbeeld, is terug te voeren op de vriendschap die Springer als kleuter had met een jongetje in Malang. En in Tabee,New York en in Bandoeng-Bandung spelen vroegere klasgenootjes een rol.’

10

lers en uit die verhalen is de Indische literatuur voortgekomen. Dat was precies wat Springer vooral was: een verhalenverteller. “Een goed verhaal vertellen, is al moeilijk genoeg,” zei hij. Bij hem maakten aspecten als de structuur en het schrijverscommentaar zo’n verhaal tot literatuur. Dat typisch Indische verhalen vertellen in die vorm lijkt voorbij. Dat wil trouwens niet zeggen dat “Indië” daarmee ook is afgesloten. Als lieu de mémoire leeft het ongetwijfeld voort in nieuwe verhalen van de na-oorlogse generatie.’ Springers Indische jaren waren belangrijk. Gold dit zijn leven lang? ‘Ja, want terug naar Indië ging hij altijd. Zelfs nog in Quadriga, zijn roman uit 2010. Die speelt dan wel in Oost-Berlijn, maar hij kon het toch niet laten om een personage een portie nasi goreng met sambal te laten eten.’ Liesbeth Dolk,

Vindplaatsen, De

Scènes uit de provincie

De romans Jongensjaren, Portret van een jongeman en Zomertijd zijn nu verschenen in één band: Scènes uit de provincie. Coetzee vertelt over het opgroeien van een eenzaam en verloren jongetje in Zuid-Afrika, over de jongeman die dichter wil worden, maar zijn geld bij IBM moet verdienen. En via interviews met bekenden en familie schetst hij een fictief portret van de inmiddels overleden schrijver Coetzee.

J.M. Coetzee, Scènes uit de provincie,

Uitgeverij Cossee, ISBN 978 90 593 6347 2

Met stille trom

‘Vertrouwen is een sleutelwoord tussen zowel vrienden als tussen de biograaf en de gebiografeerde. Bij het beschrijven van een leven bestaat het gevaar dat je elkaar te goed leert kennen, waardoor er te weinig afstand ontstaat voor de biografie. Maar wordt de biografie beter als er meer afstand maar geen vertrouwen is?’ – Liesbeth Dolk.

Podium, ISBN 978 90 575 9456 4 (€19,50)

(€ 20,00)

(€ 29,95)

Over vriendschap

Jon Bauer, Hoeveel regen, Uitgeverij

F. Springer, Uitgeverij Querido,

foto hans kleijn

Een achtjarige jongen heeft zijn ouders altijd moeten delen met pleegbroertjes. Dit maakt heftige gevoelens van jaloezie in hem los. De komst van weer een nieuw pleegbroertje, Robert, loopt uit op een dramatische gebeurtenis. Op zijn achtentwintigste keert de zoon terug naar zijn ouderlijk huis. Hij hunkert nog altijd naar de warmte van zijn moeder, maar koestert ook haatgevoelens. De dominante vrouw van toen is echter ziek en afhankelijk - de machtsverhoudingen tussen moeder en zoon zijn omgedraaid. Althans, zo lijkt het.

Indische jaren van

ISBN 978 90 214 3322 6

Liesbeth Dolk

Hoeveel regen

Met stille trom, de oorspronkelijke debuutroman van F. Springer, is 50 jaar na dato alsnog verschenen. De roman beschrijft de laatste stuiptrekkingen van het Nederlandse koloniale bewind in Nieuw-Guinea. Springer miste in zijn boek destijds het drama van de inheemse bevolking, en trok het om die reden terug, iets waarvan hij later spijt had. F. Springer, Met stille trom, Querido,

De hemelverdiener

Nog voordat hij haar ooit ontmoet heeft, is de twaalfjarige Hayat al gebiologeerd door Mina, een goede vriendin van zijn moeder. Mina is Pakistan ontvlucht en komt bij hen in Amerika wonen. Haar komst brengt vrolijkheid en geluk in het gezin, waarin vaak onenigheid heerst. Ze laat Hayat kennismaken met de schoonheid en kracht van de Koran. Wanneer Mina het gezin weer verlaat, wordt hij diep getroffen door jaloezie en zijn gedrag heeft rampzalige gevolgen voor de mensen van wie hij het meest houdt.

ISBN 978 90 214 4212 9

Ayad Akhtar, De hemelverdiener, Uitgeverij

(€ 19,95)

Cargo, ISBN 978 90 234 7193 6 (€ 19,90)

maart

2012 •

SPANNING

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Het Petronius mysterie Het Petronius mysterie: een ernstig ongeluk vindt plaats op het olieplatform Petronius van Benson Oil Productions (BOP). Elf werknemers komen om, miljoenen liters olie stromen in zee. Jay Nolan, voorman van het platform, wordt veroordeeld vanwege grove nalatigheid. Het Innocence Project van Walter ‘Wiz’ Griffiths onderzoekt de zaak; advocaat Matthew Baldwin assisteert. Is Nolan slachtoffer van een duister spel? Het Petronius mysterie is een Amerikaanse thriller van eigen bodem, geschreven door Geert-Jan Knoops, advocaat, strafrechtsadvocaat én schrijver. De thriller biedt een stroboscopisch effect van acties en perspectieven, en jaagt de lezer in bijna driehonderd snelle bladzijden van proloog tot epiloog. ‘Advocaten krijgen dikwijls te horen dat ze lang van stof zijn, en juist om die reden beperken ze zich tot een kort en krachtig optreden. Zoals de stijl van het boek ook is: kort en krachtig. Hoog tempo, snelle zinnen, scenariowisselingen en geen moment om in te slapen. Zo lees ik het zelf graag. Daarbij volgt de thriller

een real time scenario en heeft het boek een hoog realiteitsgehalte,’ aldus GeertJan Knoops.

Uw eerste thriller uit de Matthew Baldwinreeks had Guantanamo als uitgangspunt, het tweede baseerde u op de inval in Irak. Dit boek vertrekt vanuit de waargebeurde ramp in de Golf van Mexico. Sluiten deze keuzes aan op uw persoonlijke betrokkenheid? ‘Het Petronius mysterie gaat inderdaad uit van de olieramp in de Golf van Mexico in 2010. Een dergelijke dramatische gebeurtenis brengt veel teweeg en ik wil niet verhelen dat ik hierdoor persoonlijk, als mens en als jurist, geïntrigeerd ben. Als diepzeeduiker en zeezeiler ben ik enorm gefascineerd door het leven in zee en vroeger wilde ik al zeebioloog worden. Ik volg de ontwikkelingen rondom global warming en een milieuramp raakt me persoonlijk. Wist u dat op de wereldzeeën nu al drie gigantische plastic vuilnisbelten drijven, één daarvan ter grootte van de staat Texas. De zee is kwetsbaar; vroeg of laat gaat het mis.’ En uw betrokkenheid als advocaat?

column

Recht voor z’n raap

Na het lezen van de nieuwe Michael Connelly, Het recht om te zwijgen, ben ik even stil op de bank blijven zitten. Wat een kanjer is die Connelly toch. Een schier eindeloze rij thrillers van uitzonderlijke kwaliteit. Ook die nieuwe is weer uitstekend. Wat maakt hem tot zo’n krachtige schrijver? Dit: Connelly verspilt geen woorden. Gewoon het kronkelende plot, de hoofdpersonen en een droog verslag van de gebeurtenissen. Zijn boek leest bijna als een journalistiek artikel. Nu klopt dat gevoel aardig met zijn achtergrond, want Connelly is ooit gestart als verslaggever in Los Angeles.

Die terughoudendheid mis ik bij Nederlandse schrijvers. Deze leunen zwaar op de successen uit de Scandinavische hoek. Hoeveel gepsychologiseer wilt u hebben? Een onsje meer kan zo maar. Geen probleem. Een terugblik op de ellendige jeugd, het adoptieverleden, de zondes van de pubertijd? Een beschrijving van het kantoor, de wandelgang, het bos? Het past allemaal in de sfeerbeschrijvingen van de Nederlandse thriller. Soms is dat heerlijk om te lezen, maar bij veel schrijvers loopt het langzamerhand de spuigaten uit. Dan heb ik het gewoon even gehad met de haardracht van de rechercheur, de terugblik op een vorige geliefde of weer een plastische beschrijving van seks. Als het iets toevoegt aan het verhaal, prima, geen probleem. Maar zo heel vaak voegt het

gewoon niets toe en is het overbodige ballast die het snelle thrillerschip tot zinken brengt. Wat heb ik aan de wetenschap hoe op internet documenten kunnen worden verstopt? Schiet ik er iets mee op in het ontrafelen van een mysterie als ik weet hoe de rechercheur de borsten van zijn geliefde streelt? Soms vindt een schrijver de juiste balans. Lia Peters bijvoorbeeld, met Zusjesliefde. Ze lijkt een onbekende schrijver, een debutant, maar achter deze naam gaan Peter de Zwaan, gelouterd thrillerauteur, en zijn vrouw Lia Krijnen schuil. Ze hebben samen een lekker boek geschreven over ‘hun’ stad Enschede en omgeving. Tegenover zo’n onverwacht diamantje staat een rij auteurs die ongetwijfeld hun uiterste best doen en vol goede bedoelingen hun boek schrijven, maar er niet in slagen aan de valkuil van omslachtigheid te ontsnappen. We zijn natuurlijk niet allemaal van het kaliber Charles den Tex of Saskia Noort en ik zou dan ook willen dat eindredacteuren de rode pen meer hanteren. Laten al die schrijvers en eindredacteuren zich niet blind staren op het succes van Stieg Larsson of Henning Mankell. Lees eens Het recht om te zwijgen van Michael Connelly en zie hoe hij zijn verhaal vertelt. Zonder poespas, zonder liflafjes. Gewoon recht voor z’n raap.

Geert-Jan Knoops ‘De drijfveer voor het verhaal is juridisch: wat gebeurt er wanneer een dergelijke ramp uitmondt in een rechtszaak? Bij het verhaal dat ik creëer vraag ik me af of het in de juridische werkelijkheid had kunnen gebeuren. Helaas is het in die werkelijkheid maar al te vaak zo dat de zwakste schakel er wordt uitgehaald en wordt vervolgd. De underdog, de kleine man, is de zondebok, de upperdog, de grote organisatie, blijft veelal buiten schot.’ Het Petronius mysterie draait ook om het Innocence Project… ‘Advocaten en wetenschappers van het Innocence Project maken zich sterk voor onterecht veroordeelden. Zo zijn er in de afgelopen jaren al 288 ter dood veroordeelden vrijgekomen door nieuw onderzoek. Deze advocaten en wetenschappers werken belangeloos. Wat kun je meer doen voor je medemens in nood die onterecht is beschuldigd en veroordeeld? Sinds januari is ons kantoor Europees partner in dit netwerk. Het Petronius mysterie wil lezers doen inzien dat het strafrechtelijk systeem heel kwetsbaar is. Verdachten moet je niet zomaar juridisch en maatschappelijk veroordelen, en het

rechtssysteem moet mogelijkheden kennen om fouten te herstellen. Primair is Het Petronius mysterie natuurlijk een spannend boek, waarin ik veel van mezelf kwijt kan.’ Zoveel dat het autobiografisch is? ‘Was de thriller autobiografisch geweest, dan had ik het verhaal geschreven vanuit Ina Post, Ernest Louwes of de “Twee van Putten”. Maar stel Jay Nolan had ons een brief gestuurd, dan zouden wij als kantoor de zaak op dezelfde manier hebben bejegend. En ja, de bejegening door advocaat Matthew Baldwin en professor Griffith zou ook mijn stijl zijn. Als kantoor hebben we ook teveel zaken meegemaakt om iemand die zegt onschuldig te zijn op voorhand niet te geloven. Zeker in het strafrecht is mij niets meer vreemd.’

Geert-Jan Alexander Knoops, Het Petronius mysterie, A.W. Bruna Uitgevers, ISBN 978 90 229 9943 1 (€ 19,95)

adve rte n ti e

KARL OVE KNAUSGÅRD VADER Bij inlevering van deze bon bij de erkende Nederlandse boekhandel betaalt u voor Vader van Karl Ove Knausgård € 20,00 in plaats van € 25,00. Deze aanbieding is geldig van 1 maart 2012 tot en met 31 mei 2012. NEDERLAND: ACTIENUMMER 901-92722 EAN 00000 901-92722

HYPE UIT NOORWEGEN: NU OOK IN NEDERLAND ‘Een oprechte zoektocht, die bewijst dat het rauwe leven, mits goed verteld, al verhaal genoeg kan zijn.’ – de Volkskrant

Gijs Korevaar

Adv Knausgard(128x94,5)@1.indd 1

11

23-02-12 11:28

a dv e rt e nt i e

BOEKFRAGMENT

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m a a r t

2012

De Watsons & Sanditon Jane Austen, De Watsons & Sanditon, Kemper Conseil Publishing, ISBN 978 90 765 4219 5 (€ 10,00 )

In het sprankelende en hoogst vermakelijke verhaal De Watsons staan de vitaliteit en optimisme centraal, die de zusters koesteren over hun huwelijksverwachtingen in een kleine provinciestad. In een badplaats aan de kust speelt Sanditon de laatste ‘roman’ van Jane Austen. Het thema is de bezorgdheid over en beschouwing van de groei van de consumentenmaatschappij, die zijn schaduw vooruitwerpt op de maatschappelijke omwentelingen van de industriële revolutie.

De Watsons Het eerste winterbal in het stadje D. in Surrey zou worden gehouden op dinsdag 13 oktober en iedereen verwachtte dat het een heel geslaagd bal zou worden; men was er vast van overtuigd dat er een hele reeks deftige plattelandsfami-

lies zou komen en men koesterde de levendige hoop dat de Osbornes zelf aanwezig zouden zijn. Het was vanzelfsprekend dat de Watsons een uitnodiging ontvingen van de familie Edwards. Dit was een welgestelde familie die in de stad woonde en er een rijtuig op na hield. De Watsons woonden in een dorp zo’n vijf kilometer ervandaan, waren arm en hadden geen gesloten rijtuig; en vanaf het eerste bal dat in die plaats werd gegeven, plachten de eersten de laatsten uit te nodigen om zich gedurende de hele winter bij elke maandelijkse feestavond in hun huis te verkleden, er te dineren en te slapen.

rijden. Hij had zo gemopperd en met zijn schouders geschokt, en zijn paarden zo beklaagd en zo scherp ingehouden, dat men hem ervan had kunnen verdenken dat hij hen met opzet had laten omslaan (vooral omdat het rijtuig niet van zijn meester zelf was), ware het niet dat de weg ontegenzeggelijk veel slechter was geworden dan eerst, zodra ze het eerder genoemde huis waren gepasseerd; daarbij had hij met een hoogst intelligente, gewichtige uitdrukking op zijn gezicht verklaard dat alleen karrenwielen veilig verder konden rijden.

GRNVLD

TYPISCH NEDERLAND

sociëteit-culinair

De Elfstedentocht, Sinterklaas, oranje voetbalsupporters, het boerenbestaan, het broodtrommeltje – in Typisch Nederland komen alle puzzelstukjes die de Nederlandse identiteit van toen en nu vormen tot leven! ISBN NUR prijst formaat uitvoering aantal pagina’s

Sanditon Een heer en een dame die op weg waren van Tonbridge naar dat deel van de kust van Sussex dat ligt tussen Hastings en Eastbourne, en die om zakelijke redenen de hoofdweg hadden moeten verlaten en over een heel slechte weg moesten zien te komen, sloegen om met hun rijtuig toen ze moeizaam de lange glooiing van half steen, half zand beklommen. Het ongeluk gebeurde even voorbij het enige voorname huis dat aan die laan lag. Toen hun koetsier de opdracht kreeg die richting te nemen, had hij eerst gedacht dat dat huis hun doel moest zijn en had zeer nors gekeken toen hij werd gedwongen er voorbij te

2012

978 90 6407 983 2 612 € 49,90 268,8 x 230,4 mm gebonden, leeslint 496

GEEF ZIEKTEN GEEN KANS De sleutel naar een langer en gezonder leven? Geef ziekten geen kans helpt allerhande klachten en ziekten heel eenvoudig verminderen en zelfs voorkomen! ISBN NUR prijs formaat uitvoering aantal pagina’s

978 90 6407 965 8 860 € 39,90 201 x 260 mm gebonden 400

w w w.readersdigest .nl w w w.readersdigest .be

12

Marjan Ippel - Jeroen Thijssen - Anneke AmmerlaanKarin Luiten - Meneer Wateetons - Edwin FlorèsYneke Vocking - Lizet Kruyff - Dick Veerman In 2012 organiseert Grand Café Groeneveld samen met wetenschapsjournalist Lizet Kruyff een serie culinaire lezingen met bijpassende lunch. De relatie tussen Dier & Mens is de aanleiding voor signalering van hedendaagse voedselstromingen uit de underground. De buffetten worden samengesteld én geïntroduceerd door een culinair journalist. Aanmelden via email: [email protected]. Actuele informatie over deze en andere evenementen: www.kasteelgroenveld.nl of facebook GRNVLD magazine

maart

2012 •

SPANNING

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

bespreking

Meldpunt Moldavië Het westen wil over het algemeen niet echt weten waar de welvaart vandaan komt. Ergens in ons bewustzijn is het bekend dat mensen in lage-lonenlanden een armzalig leventje leiden zodat wij de vruchten kunnen plukken. Wanneer deze mensen hierheen komen om een beter bestaan op te bouwen, staan wij op onze achterste benen en stellen we een meldpunt in. Bert Muns meldt ons in De vrouwenfabriek iets heel anders Door Gijs Korevaar Bert Muns, agent in Amsterdam, heeft als uitgangspunt voor zijn boek De vrouwenfabriek de troosteloze gang van een vrouw uit Moldavië genomen. Ze woont in een arme streek waar één fabriek staat. De chemische fabriek, een dochteronderneming van een Westers concern, houdt de kosten laag door het met de veiligheid en het milieu niet zo nauw te nemen. Er gebeurt dan ook een ongeluk en een giftige walm trekt door de buurt. De vrouw staat er nu met haar twee jonge kinderen alleen voor. Ze besluit op advies van een oom in Turkije te gaan werken. Maar die oom verkoopt haar genadeloos aan vrouwenhandelaren die haar in een bordeel zetten om als prostituee aan de slag te gaan. Een Nederlandse onderzoeksjournalist raakt geïnteresseerd in de

milieuramp in Moldavië en gaat naar de vrouw op zoek om de daders van de ramp ter verantwoording te roepen. Om dat te doen moet de journalist wel de vrouw uit de handen van de vrouwenhandelaren zien te krijgen... Muns snijdt met De vrouwenfabriek een actueel thema aan. De problemen van de arme landen aan de randen van de EU en de manier waarop multinationals in die landen aan allerlei regelgeving ontkomen. Het gevolg van die handelwijze is de trek van mensen naar rijke landen waar zij hopen op een betere toekomst. Maar al te vaak eindigen die tochten voor vrouwen in de prostitutie. De auteur schrijft met een duidelijke passie voor de underdog het verhaal in een snelle stijl op. Dat hij weet waarover hij het heeft, blijkt uit alle details in het boek en uit het degelijke en geloofwaardige plot. Een goede thriller met een actueel randje en een sociale inslag die niet al te veel wordt vertoond. Bert Muns, De vrouwenfabriek, Uitgeverij Sijthoff, ISBN 978 90 218 0578 8 (€ 18,95)

uitgelicht

Gruwelijke kindermoorden

Stuart McBride heeft keiharde boeken op zijn naam staan, waarbij die van Karin Slaughter kinderspel zijn. Bij Vers bloed lopen de rillingen de lezer over de rug – en nu ook bij Dertien. In Dertien verhaalt de auteur over een seriemoordenaar die kinderen ontvoert en afslacht. Op hun dertiende verjaardag sterven de slachtoffers een vreselijke dood en de dader stuur ieder jaar naar de ouders een verjaardagskaart met een foto van de marteldood van het kind. Hoe wreed kan je het maken? Ook de dochter van rechercheur Henderson is verdwenen en in de handen gevallen van de psychopaat die het op dertienjarige meisjes heeft gemunt. De agent heeft niets gezegd tegen zijn werkgever uit angst dat hij van het onderzoek wordt gehaald. Hij

leeft nog maar voor één ding: wraak. Ondertussen zakt Henderson steeds verder weg in eenzaamheid en dronkenschap. Hij is inmiddels gescheiden, gedegradeerd en verdacht van corruptie, maar hij vecht door met de moed der wanhoop. Dertien is een fascinerend boek, uitstekend geschreven en met een bewonderenswaardig plot. De lezer kan zich identificeren met de hoofdpersoon, want wie zou er geen wraak willen nemen op zo’n afgrijselijke crimineel? Maar zoals gezegd moet de lezer wel houden van een thriller die dicht in de buurt van het horrorgenre ligt…

Stuart MacBride, Dertien, Uitgeverij Unieboek, ISBN 978 90 003 0445 5 (€ 19,99)

nieuwe titels Dode hoek

De primeur

Enkele gedetineerden ontsnappen op spectaculaire wijze uit de gevangenis van SintGillis. Een van hen is tot achttien jaar cel veroordeeld voor een overval met moord. De kans dat hij zich op zijn (ex) vriendin zal wreken is niet denkbeeldig. Commissaris Mark Van Den Eede en zijn FAST-team, gaan achter de voortvluchtige aan, maar die maakt het hen niet gemakkelijk… Dan is er ook nog dat hoertje dat is veroordeeld voor poging tot moord en een aantal magistraten die FAST liever kwijt zijn dan rijk.

Timo lijkt in alle opzichten de ideale verslaggever: serieus, ambitieus en sympathiek. Op een koude herfstochtend wordt hij dood gevonden op het dak onder de balustrade van zijn appartement. De ervaren journalist Evelien Bos dacht haar collega goed te kennen, en ook de adjunct-hoofdredacteur van de krant, Ted Damen, is verbijsterd door de plotselinge dood van sterverslaggever Timo. Hij heeft zelf de jonge onderzoeksjournalist weggekaapt bij een opinieweekblad. Heeft hij een fout gemaakt?

Manteau, ISBN 978 90 223 2673 2 (€ 21,95)

ISBN 978 90 214 4135 1 (€ 18,95)

De Zaak Louis XVII

Jacob is van mij

Koen Vermeiren, Dode hoek, Uitgeverij

1795. Louis XVI en Marie Antoinette hebben hun hoofd al onder de guillotine. Dan sterft ook hun zoontje, troonopvolger Louis Charles de Bourbon. Of toch niet? Ruim tweehonderd jaar later. Was Frans Rombaut, die in 1875 overleed, inderdaad Louis XVII? Hebben zijn nakomelingen recht op een fabelachtig fortuin, dat hen ontstolen werd door een samenzwering van valse en echte Bourbons, het Vaticaan, de Rothschilds en Leopold II?

Patrick Bernauw, De Zaak Louis XVII,

Uitgeverij Manteau, ISBN 978 90 223 2666 4 (€ 19,95)

Ellen den Hollander, De primeur, Querido,

Ben en Sarah zijn pas een paar jaar bij elkaar als zij sterft. Na de begrafenis doet Ben een vervelende ontdekking: de zesjarige Jacob, voor wie hij als een vader zorgt, is niet Sarahs eigen zoontje. De echte vader blijkt een schofterige ex-militair die handelt in autowrakken. Deze John Cole neemt Jacob meteen bij zich in huis en weigert Ben toegang. Het loopt uit op een gevecht tussen de vaders. Een gevecht dat op een verschrikkelijke manier uit de hand loopt… Simon Beckett, Jacob is van mij, Uitgeverij Sijthoff, ISBN 978 90 218 0602 0 (€ 18,95)

13

a dv e rt e nt i e

een Kewlox boekenkast past ook bij jou in huis

3 boekenkasten van h 286, b 80, d 32 cm. uitvoering beuken, staal en mdf naturel, prijs per kast 249,-

? t s a k e d r u le k e g e g of heb je lieve r een la ! jk li e g o m s e ll a is x lo w e Bij K Kewloxkasten kan je eenvoudig online samenstellen en bestellen op kewlox.nl, je hebt ze dan binnen twee weken in huis. Kijk op kewlox.nl voor nog veel meer mooie voorbeelden en ideeën van Kewloxkasten. Kom je liever langs in onze showroom? Je bent van harte welkom. De koffie staat klaar. In de showroom staan veel mooie voorbeelden, een aantal is uit voorraad leverbaar. Showroom Nieuwegein Ravenswade 98b Showroom Amsterdam Overtoom 205 Open van maandag t/m zaterdag

www.kewlox.nl GRATIS BROCHURE! met stalenkaart en DVD. Vraag ‘m aan op Kewlox.nl of bel 030 2314041.

14

maart

2012 •

BOEKFRAGMENT

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

Dromen van Schalkwijk Victor Schiferli, Dromen van Schalkwijk, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 7837 0, (€ 18,95)

Haarlem, begin jaren tachtig. Felix Swammerdam woont samen met zijn moeder en streng-religieuze stiefvader op een flat in Schalkwijk. Op school sluit hij vriendschap met David en Ivo van de rebelse, veelbelovende band New Dark Age. Mijn naam is Felix Swammerdam. Ik ben geboren op 22 juli 1967, de zomer van de liefde. Overal ter wereld liepen mensen met bloemen in hun haar op weg naar San Francisco of de Dam, ze sliepen in parken en bedreven de liefde – die vrij was en van iedereen. Ze organiseerden popfestivals die uit de hand liepen en verregenden maar toch legendarisch werden. We are stardust, we are golden / and we’ve got to get ourselves / back to the garden, zoals Joni Mitchell zong. Maar welke tuin dat nu precies was ben ik nooit te weten gekomen. In elk geval was die niet in Schalkwijk, de buitenwijk aan de zuidrand van Haarlem gebouwd in de jaren zestig. Als ik terugdenk aan mijn jeugd zie ik de sport-

schoenen voor me (geen Adidas maar Vendex) die knelden maar die ik stoer vond, eindeloze middagen onder een grijs wolkendek tussen de flats, de slingerende weg langs het Spaarne waar ik fietste op weg naar de binnenstad, de voetbalwedstrijden waaraan ik meedeed zonder ooit een bal te krijgen. Ik was gemiddeld in alles. Niet groot en niet klein, niet goed en niet slecht met leren, niet stoer en geen mietje, niet punk en niet disco, niet mooi en niet lelijk. Dat zat in mijn eigen hoofd, op de een of andere manier – ik hoorde nooit bij het ene of het andere kamp. Gewoon een jongen met een sweater en spijkerbroek en een bril, die ik liever niet opzette. Wel had ik sproeten en flaporen

waardoor ik er nog het meest uitzag als Alfred E. Neuman van het tijdschrift Mad. Het mooist vond ik het om ’s nachts naar de sterren te kijken. Grote Beer, Kleine Beer, dat soort dingen. En de steelpan – dat was wel het gekste voorwerp dat je je zwevend in de ruimte kon voorstellen. Ik vroeg me vaak af of het heelal zelf ook een omtrek had, of er ergens een einde kwam aan al dat zwart. En als er een einde aan het universum was: of er nog meer universums waren of dat het dan gewoon ophield. Kortom, ik was iemand die nog wel eens tegen een lantaarnpaal aan liep. Het was een echte jarenzeventigjeugd, compleet met gescheiden ouders: vader zoekt zichzelf en vertrekt naar de grote

stad, moeder blijft achter in de buitenwijk, kind blijft bij de moeder, begrijpt er niets van maar doet alsof hij het begrijpt – ook al omdat er niet veel anders op zit. Mijn moeder hertrouwde met iemand die ook al eerder gescheiden was en een zoon had, die bij zijn moeder woonde. Mijn vader hertrouwde niet. Thuis lag ik op de plavuizen vloer met een koptelefoon voor de stereo-installatie te dromen van Blondie (de goede fee) en Nina Hagen (de slechte heks). Echt kiezen tussen de twee kon ik nooit.

Het Petronius Mysterie Geert-Jan Alexander Knoops, Het Petronius Mysterie, A.W. Bruna Uitgevers, ISBN 978 90 229 9943 1 (€ 19,95)

Eén man wordt verantwoordelijk gehouden voor de grootste olieramp uit de Amerikaanse geschiedenis. Als hij tot levenslang wordt veroordeeld stuit zijn advocaat op een duister complot. Locatie: Golf van Mexico Datum: 20 april 2010 Jay Nolan genoot die nacht van het geruis van de zee. De lichtvonk van de Golf, een fosforescerend soort plankton, gaf hem, in combinatie met de schijnwerpers van Pedro, het gevoel dat het gewoon dag was. Toen Nolan voor de keuze stond om een gewone baan op het vasteland te accepteren of in de slopende offshoreolie-industrie te stappen, was zijn beslissing snel gemaakt. Hij koos voor avontuur, spanning en gevaar. Elk jaar waren er weer een aantal doden te betreuren; werknemers die de veiligheidsvoorschriften verwaarloosden en van het 75 meter hoge platform naar beneden stortten. Nolan wist ook dat zijn keuze voor het offshorewerk het inleveren van privacy betekende, omdat de boorwerkers met vier man een cabine moesten delen. En om de twee

weken was hij twee weken weg van zijn vrouw. De meeste werknemers van het olieplatform compenseerden dit door pornofilms te huren. En omdat het 64 bij 43 meter mat konden de ploegen soms ook een partijtje voetbal spelen op het hoofddek van Pedro. Tegenover al deze ongemakken stond wel een minimumloon van vijftigduizend dollar; een jaarsalaris terwijl de bop-mannen slechts zes maanden per jaar werkten. Jay Nolan had op die manier, na elf jaar voor bop te hebben gewerkt, een aardige oudedagsvoorziening weten op te bouwen voor zichzelf en zijn vrouw. Nolan had geen kinderen, dus speelde hij met het idee om te verhuizen naar een Caribisch eiland en de rest van zijn dagen te slijten onder het genot van

zon en margarita’s. Misschien zou hij zelfs een boot kopen zodat hij van eiland naar eiland kon varen. Het mooiste was dat hij over twee jaar al genoeg gespaard zou hebben om zijn droom te kunnen realiseren. De voorman werd uit zijn overpeinzingen opgeschrikt door zijn tweede man, Bill Penrod uit New Orleans, die een torso had waar Nolan twee keer in paste. ‘Hé boss, afsluiter nummer drie doet vreemd.’ ‘Wat nou weer, Bill. Kan een mens niet eens één shift draaien zonder problemen?’ bromde Nolan. ‘Ik weet het, boss. Sorry. Afsluiter drie trilt als een dronken tor. Het lijkt wel of er beneden iets aan vastzit,’ antwoordde Penrod. Voordat Nolan hem kon antwoorden, hoorde hij een onheilspellend

gerommel in het water. Een paar seconden later brak er een enorme lichtbal door de golven. Aan de grond genageld van verbijstering voelde Nolan het 43.000 ton wegende platform onder zijn voeten bewegen als rubber. De lichtbal werd een vuurbal, gevolgd door een gigantische waterfontein, die Pedro als een monsterlijke inktvis in zijn greep nam. Jay Nolan zag dat Penrod door de losgeslagen borgketting van een container werd geraakt en in een gat verdween; Pedro werd in tweeën gespleten alsof hij een reep chocolade was. Nolan voelde dat dit het einde was. Heb ik hiervoor geleefd, flitste het door zijn hoofd. Een enorme explosie volgde. Pedro’s olie ontbrandde en met de olie, het platform. Toen werd het donker voor Jay Nolan.

15

stripwereld

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m a a r t

2012

nieuwe titel

uitgelicht

Koning Lear

Ceci n’est pas un strip ‘’Die Jappen zijn hartstikke scheel” zegt mijn vader,’ vertelde Ronnie Eekhof, Hans’ beste schoolvriend, ‘en die kunnen dus absoluut niet rechtuit schieten.’ Het kon kloppen, er woonde een Japanse fotograaf in de buurt en Hans had zelf gezien hoe scheef zijn ogen stonden. ‘En hun tanks zijn van blik,’ vervolgde Ronnie, ‘als je ertegenaan duwt krijgen ze meteen een deuk. En hun schepen zinken allang voordat ze hier zijn.’ Maar het liep anders. Het omslag van Weg uit Indië is in strip,

het binnenwerk is in tekst – maar dan wel geïllustreerd, zoals in die goede oude tijd vaker gebeurde met spannende jeugdboeken. De tekeningen zijn van Peter van Dongen, die eerder onder meer Rampokan: Java en Rampokan: Celebes maakte, een tweeluik dat zich afspeelt aan de vooravond van de Politionele Acties in Indonesië. Weg uit Indië vertelt wat de titel zegt. Hans en Sonja wonen in Nederlands-Indië als de oorlog uitbreekt. Het Japanse leger valt binnen (1942) en de twee belanden met hun moeders in een Jappenkamp.

Zodra Japan is verslagen, begint een nieuw avontuur: de opstand. Iedereen vlucht en ook Hans en Sonja moeten Weg uit Indië Zal het ze lukken?

King Lear : een tragedie. Vorst aan de grond, vorst onder de grond, maar in de grond: een vorst. Een oude man verdeelt zijn bezit onder zijn drie dochters en creëert daarmee een burgeroorlog op zijn erf en in zijn hoofd. Wat is een koning als hij geen koning meer is? Koning Lear is een verhaal over ambitie en familieverdriet. En de moraal van het verhaal: wat doe je eraan? Eind goed niks goed. Erik Bindervoet, Robbert-Jan Henkes, Aart Clerkx, Koning Lear - Vorst aan de grond, Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 616 9539 4 (€ 16,90)

Hans Vervoort, Weg uit Indië. Het grote

Koning Lear - Vorst aan de grond komt

avontuur van Hans en Sonja, Uitgeverij

vanaf dit voorjaar ook op toneel. Voor de

Conserve, ISBN 978 90 5429 336 1 (€ 17,99)

speellijst zie www.barreland.nl

adve rte n ti e

bespreking

Waterdicht Waterdicht is een beeldgedicht over een walvisvaarder die vrouwlief achterlaat en het ruime sop kiest. De walvisvaarder keert terug als een ander mens. De dubbelzinnige titel dekt de lading: het is een gedicht over water, maar waterdicht blijkt de walvisvaarder niet te zijn... Door Wendy Claes Peter Theunynck, biograaf-dichter van Eeklo, heeft zijn eerste gedicht aangepast voor deze graphic poem. Lies Van Gasse, beeldend kunstenaar en dichter uit SintNiklaas ging aan de slag met zijn poëziedebuut. Gedichtregels trok ze uiteen en voorzag ze van beeld. Haar illustraties zijn even poëtisch als zijn tekst. De grauwgetinte tekeningen ogen soms ruw als schetsen, zijn eenlijnig en abstract. De golvende, handgeschreven tot gekrabbelde tekst krijgt tevens een vormelijke functie toegedicht. Verschillende scènes per pagina scheppen ruimte om de tekst te verwerken en lopen soms in elkaar over. Persoonlijk ben ik minder fan van het ‘elitaire’ vakjargon zoals brandaen, ledi-

16

kanten, sextant, basaltudsen, ... waardoor het prikkelende verloren gaat. Hoe dan ook vonden Theunynck en Van Gasse een bijzondere vermenging van beeld en tekst. Waterdicht verrast poëzie- en strip­ liefhebbers, maar geeft zich niet zomaar prijs. Zowel het gedicht als de illustraties hebben tijd nodig. Eens gewaagd, keer je als een ander terug.

Peter Theunynck & Lies Van Gasse, Waterdicht, Uitgeverij Wereldbibliotheek, ISBN 978 90 284 2428 9 (€ 19,90)

Boordevol prikkelende adviezen

In de boekhandel € 9,90

www.deharmonie.nl

maart

2012 •

STRIPWERELD

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

klassieke heruitgave

geschenk

Gerard Leever

Tijdens de Stripboekgeschenkdagen van 1 tot 11 maart 2012 krijg je bij aankoop van twee stripboeken of bij € 12,12 aan strips het exclusieve album Gleevers D ­ agboek 2 van Gerard Leever cadeau. De winkelwaarde is € 8,95. Maar dan moet de boekhandel in Nederland en België natuurlijk wel meedoen aan deze mooie dagen voor de stripliefhebber. Gerard Leever is vooral bekend met zijn jeugdstrips Suus & Sas, Oktoknopie, De Vloek van Bangebroek en Het Felix Flux-Museum. In 2006 werd zijn werk bekroond met de Stripschapprijs. Gleevers Dagboek 2 is het zevende Stripboekgeschenk in de wereldgeschiedenis. Eerdere geschenken besteedden aandacht aan achtereenvolgens Henk Kuijpers, Jan Kruis, Peter de Wit, Gerrit de Jager, Don Lawrence en Studio Vandersteen. Het Stripboekgeschenk is een initiatief van de Stichting Stripboekgeschenk. Tijdens de Stripdagen in Gorinchem, 10 en 11 maart 2012, signeert Gerard Leever zijn album.

nieuwe titel

Silvester Strips gaat gewoon verder met het fantastische werk waarover we twee jaar geleden al berichtten: het heruitgeven van de avonturen van Prins Valiant. Zojuist is deel 12 (1959-1960) verschenen,

squalies.blogspot.com

en voor wie de grote, luxe edities heeft gemist, zijn en komen er nu ook de verkleinde uitgaven. Nog even ter opfrissing: Valiant, de dappere jonge prins, geboren als Prins van Thule, vluchtte als 6-jarige

met zijn familie en getrouwen naar een moerasgebied aan de Engelse oostkust. Het was ‘in de dagen van Koning Arthur.’ Vanuit de moerassen (‘een onbekende wereld vol mysterie en avontuur’) trekt hij als jongeling naar het hof van de legendarische Koning Arthur om als schildknaap en later ridder de mooiste en spannendste avonturen te beleven. Hal Foster,

Prins Valiant 12, jaargang 19591960, Silvester Strips, ISBN 978 90 588 5340 0 (€ 59,00)

Heeft het gesmaakt?

Heeft het gesmaakt?, de nieuwe bundeling van Peter van Straaten, bevat de allerbeste tekeningen in het restaurant, met grofgebekte obers, anorectische tafeldames en frauduleuze wijnkenners in de hoofdrol. Het verschijnt als zesde deel in de succesvolle serie themabundelingen met titels als Roken Neuken Drinken, Zo zijn we niet getrouwd, Weet mama hiervan? en Hoe was je dag, schat?. Peter van Straaten, Heeft het gesmaakt?,

Uitgeverij De Harmonie, ISBN 978 90 761 6831 9 (€ 14,90)

17

a dv e rt e nt i e

Vriendschap in oorlog, liefde en politiek

Verschijnt Maart

Verschijnt Maart

Verschijnt Maart

Verschijnt April

Verschijnt Maart

www.conserve.nl Postbus 74, 1870 AB schoorl [email protected]

‘Een aangrijpend boek over liefde en trouw’ – Red ‘Hodgkinson weet haar lezers te ontroeren’ – Trouw Voor de lezers van Haar naam was Sarah en Het familieportret. www.orlandouitgevers.nl www.leescluborlando.nl

18

maart

2012 •

NON-FICTIE

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

interview

Hoe doe je dat, gelukkig zijn?

Tiplijst voor geluk Tip 1: Focus op geluk. Er is altijd negativiteit te vinden in de wereld, maar zoek er niet naar. Zoek juist naar dingen die je inspireren, je blij maken en kracht geven. Tip 2: Accepteer de dingen die gebeuren en laat ze los. Niets is echt belangrijk behalve de harmonie in jezelf. Tip 3: Leef niet in het verleden of in de toekomst, maar neem iedere dag een moment voor jezelf om het ‘’nu” te ervaren. Tip 4: Leef van binnen naar buiten; de wereld om je heen is altijd een spiegel van je hart en je krijgt je gedachten en gevoelens terug als ervaringen. Tip 5: Geluk begint met geven. Wie geeft uit zijn hart, ontvangt geluk en dankbaarheid.

‘Iedereen is zelf verantwoordelijk voor het eigen geluk,’ meent Camilla Jenn Smith. Ze schreef Hoeveel lijntjes. Maar hoe doen we dat dan, gelukkig zijn? Door Sanne Wolters ‘Veel gedachten gaan op de automatische piloot. Als je bijvoorbeeld iedere dag bij het opstaan ergens aan denkt, dan gaat dit denken op een gegeven moment vanzelf. Mensen denken voornamelijk aan hun zorgen en moeilijkheden, terwijl ze zich zouden kunnen aanleren om aan positieve dingen te denken: het visualiseren van een droom of een fijne gebeurtenis uit het verleden. Je kunt je eigen geluk dus creëren door je gedachtepatronen te analyseren.’ Heb je een paar ‘one liners’ die ons kunnen helpen bij het omzetten van eventuele negatieve energie? ‘Geluk is niet afhankelijk van de dingen je meemaakt, maar van de wijze waarop je met die dingen omgaat. En: verzorg niet alleen je lichaam maar ook je ziel,

Camilla Jenn Smith

marloes fotografie

door jezelf te voeden met positieve gedachten.’ Hoe kun je belemmeringen doorbreken om succes en geluk in je leven te vinden? ‘Je denkt en voelt altijd binnen de grenzen die je jezelf oplegt. Verken die grenzen en zoek naar manieren om je denken te verbeteren. Je kunt een bepaald beeld of geluid kiezen, waardoor je als het ware even wakker wordt geschud. Bijvoorbeeld

bespreking

Gezondheid straal je uit Live, Love & Laugh is een boek rond fysieke en mentale gezondheid. Met als ondertitel Martines lifestylegids. Het is het debuut van Martine Prenen, voorheen Vlaams omroepster en presentatrice, nu schrijfster en zeer gezond van geest, lijf en leden. Door Wendy Claes Live, Love & Laugh: een luchtig boek van een bekende Vlaamse naam werkt drempelverlagend. Martine wil haar lifestylegids immers onderscheiden van andere door het belerende vingertje weg te laten. Haar persoonlijke bevindingen kunnen stimuleren. Zo neemt ze haar gezin vaak als voorbeeld en bekent ze ook af en toe te zondigen. Het boek bevat leuke weetjes en tips die eenvoudig zijn toe te passen. Zoals natuurlijke middels tegen kwaaltjes, wake up-taomassage (je lichaam wakker ‘kloppen’) en water drinken bevorderen door ijs met een vruchtje of munt toe te voegen. Ieder subhoofdstuk wordt afgesloten met telkens tien tips & tricks en

laat ruimte voor notities. Fijn is dat het boek ook negentien recepten en massage­ technieken aanreikt. Prenen bewandelt echter wel enkele platgetreden paden. Zo komen de voedsel­ piramide en tabellen met vitaminen nogal schools over en voegen ze weinig toe. Het boek leest weliswaar vlot en vermakelijk, maar de Engelse termen (kids, heppie in leuvvv, ...) en spreektaal (leute, slaapmutskes, lekkeur, ...) zijn storend. Wel benadrukken ze het alledaagse. Live, Love & Laugh is mooi vormgegeven met eenvoudige illustraties en kleurrijke foto’s van Martine en haar naasten. Afsluiten doet ze met een bronnenlijst en inspiraties. Deze gids zet je dus op weg naar een beter leven en dit op informatieve én recreatieve wijze. Lees! Leef!

Martine Prenen, Live, Love & Laugh - Martines lifestylegids, Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts, ISBN 978 90 893 1227 3 (€ 29,95)

door iedere keer dat je een stoplicht ziet te denken: “Stop, waar denk ik nu allemaal aan? Wat voel ik daarbij? Wat ga ik nu verbeteren?” Iedereen koppelt automatisch gedachten en gevoelens aan situaties of een geur of geluid. Doe dit bewust, en zoveel mogelijk positief.’

moeten uitgooien om iets te kunnen vangen. Vanwaar die metafoor? ‘Iedereen probeert bij alles te bedenken of iets goed of slecht uit zal pakken. Maar eigenlijk weet je het nooit, dus kun je net zo goed alles proberen. Angst en geluk gaan daarbij niet samen. Als je niets probeert, gebeurt er ook niets, dus zet je angst overboord door alles minder serieus te nemen. Gooi een lijntje uit en wie weet, misschien vang je wel wat!’ Camilla Jenn Smith, Hoeveel lijntjes, Uitgeverij Aquazz,

Je boek heet Hoeveel lijntjes, daarmee bedoel je de lijntjes die we in het leven

ISBN 978 94 905 3536 0 (€ 16,95)

uitgelicht

Hoe bedrijven ons manipuleren Brandwashed van marketinggoeroe Martin Lindstrom geeft een humoristisch, onthullend en shockerend beeld van alle trucs en valstrikken van marketeers en adverteerders. Vergeet het maar: ook jij bent gebrandwashed! Kopen maar, baby. Zo luidt het eerste hoofdstuk van Brandwashed en al in de baarmoeder begint de marketing die je tot in het graf achtervolgt. Martin Lindstrom strijdt al twintig jaar aan de frontlinie van de merkenoorlog. In Brandwashed beschrijft hij de trucs en valstrikken die marketeers en adverteerders gebruiken om de waarheid te verhullen, ons te manipuleren en over te halen om te kopen. Paniek en paranoia helpen daarbij, want angst ver-

koopt – en niet alleen in de politiek. Producenten creëren naast nicotine-, vet- en suikerverslaafden ook merkenjunkies en shopaholics. Seks is te koop en verkoopt, net zoals nostalgie. Hoop zit in een potje en wij zitten in een database waaruit we niet kunnen ontsnappen. Wist je dat producenten van cosmetica expres verslavende componenten aan hun producten toevoegen? Dat er lippenbalsems zijn die de huid juist verschralen, opdat je er meer van nodig hebt? En dat onze vrienden en buren de grootste verborgen verleider zijn? Ooit iets geliked op Facebook? Dan ben ook jij gebrandwashed! Martin Lindstrom, Brandwashed,

Uitgeverij Lev., ISBN 978 94 005 0083 9 (€ 22,95)

19

a dv e rt e nt i e

yan n

hu ga ult

Boek 1 - Valentine

ISBn 978 90 5885 754 5

Eerste wereldoorlog 1917 - Boven de loopgraven van de slagvelden in Noord-Frankrijk en Vlaanderen, waar wanhopige fransozen en gedesillusioneerde punthelmen elkaar in de modder afslachten, creëren Franse en Duitse vliegers iets geheel nieuws. Ze vechten boven de linies genadeloze duels in de lucht uit, elke dag weer. En telkens is er maar één uitkomst: de ene piloot overleeft het, de andere is dood. Op een dag verschijnt er aan de hemel een Duits toestel, een Albatros, een dubbeldekker met een fraaie edelweiss op de bovenste vleugel. De piloot met de edelweiss, zoals

hij direct al genoemd wordt, zaait dood en verderf in het Ooievaareskader, het elite-eskader van de piepjonge Franse luchtmacht. Waarom schrikt de onverschrokken toppiloot Henri Castillac, door iedereen erkend als een van de besten in het luchtgevecht, wanneer de piloot met de edelweiss zich in de strijd mengt? Heeft het misschien iets te maken met het akelige geheim dat Henri en zijn broer Alphonse met elkaar delen? En waarom is Alphonse, net als zijn broer een eersteklas piloot, de luchtmacht uit gegooid?

EERSTE AFLEVERING VAN EEN VERHAAL IN DRIE DELEN w w w. S I LV E ST E R ST R I p S .n L

20

Le pilote à l’Edelweiss © 2012 Editions Paquet / Hugault / Yann. Voor de Nederlandse uitgave © 2012 Silvester Strips Uitgeverij B.V. All Rights Reserved.

1 . Val ent ine

maart

2012 •

non-fictie

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

uitgelicht

Een boek dat goed doet Janice Aliar schreef in 2011 een boek over haar ervaringen met straatkinderen in Mumbai, India: Mumbai Massala. De opbrengst van de boekverkoop ging naar een project in India. Nu, een jaar na de verschijning, vragen we Janice hoe haar boek heeft bijgedragen aan de projecten. ‘Tienduizend euro hebben we opgehaald, mede dankzij Mumbai Massala. Het geld gaat naar een gezondheidskliniek voor vrouwen in Bihar. De moedersterfte daar is erg hoog. In de kliniek kunnen jaarlijks 600 vrouwen op een veilige en hygiënische manier bevallen. Het geld wordt ook gebruikt om voorlichting te geven aan

vrouwen en om een aantal vrouwen een vaktraining aan te bieden tot vroedvrouw of verpleegster. Behalve het verminderen van moedersterfte, wordt er dus ook gewerkt aan een betere economische en sociale positie van de vrouw. Een moeder is de motor van het gezin, en wanneer de situatie voor een moeder verbetert, wordt het hele gezin geholpen. Wil je ook een bijdrage leveren aan de gezondheidskliniek? Ga naar www.sapnafoundation.com en bestel het boek Mumbai Massala. De gehele opbrengst gaat naar het project van de stichting. Er is 45.000 euro nodig om het plan van de gezondheidskliniek te verwezenlijken!’

wat leest… mirjam sterk?

bespreking

IK BEN EEN FEMINISTE! Caitlin Moran is een vroegrijpe krantencolumnist en parttime tvcriticus. Ze is ook, naar eigen zeggen, een ‘militante feministe’. Haar missie: het aanwakkeren van de feministische vuurtjes die zich in elke vrouw schuil­ houden. Ze schreef daartoe Vrouw zijn, hoe doe je dat? Door Sanne Wolters Vrouw zijn, hoe doe je dat? behandelt alle kleine en grote, stomme en dagelijkse probleempjes van het vrouw-zijn. Zo schrijft Moran over haar eerste menstruatie, over flirten, sexy zijn, haar pijnlijke eerste bevalling, een abortus die ze onderging en het moederschap. Ze weegt de voors en tegens hiervan af. Moeten vrouwen kiezen voor het moederschap, of is het verstandig om kinderloos te blijven? Moeten vrouwen zich laten meeslepen in het schoonheidsideaal (om de mannen een plezier te doen) of kan er ook keihard ‘nee’ worden gezegd tegen alle schoonheidsregeltjes? Moran juicht nieuwe rolmodellen zoals Lady Gaga toe, omdat het bij hen niet meer uitmaakt of

je nerd, freak, buitenbeentje of vrijwel cuploos bent. Vrouwen moeten simpelweg net zo vrij zijn als mannen! Moran beschrijft de genante zaken, de vrouwelijke ongemakken en de problemen met de mannelijke maatschappij op een taboedoorbrekende, hilarische en vooral erg herkenbare manier. Door alle duidelijke standpunten en het enthousiasme waarmee ze haar boek heeft geschreven, zou je je bijna direct tot het feminisme bekeren. Ze maakt van dat feminisme namelijk een tastbaar, concreet en toegankelijk begrip. Vrouw zijn, hoe doe je dat? is hiermee een half memoir – alle vrouwelijke zaken vanaf het dertiende levensjaar worden belicht – en een half feministisch manifest. Moran raadt alle lezeressen aan om op een stoel te gaan staan en te schreeuwen ‘IK BEN EEN FEMINISTE!’ Caitlin Moran, Vrouw zijn, hoe doe je dat?, Uitgeverij De Arbeiderspers, ISBN 978 90 295 8336 7 (€ 19,95)

nieuwe titels ‘De snelheid van vertrouwen door Stephen Covey, een boek dat ik onlangs heb gekocht bij Van Stockum, hier in Den Haag. Volgens Covey is vertrouwen een managementinstrument dat je economisch kunt meten. Het is een kritische succesfactor voor de economie. In de samenleving is er een roep om direct te communiceren. Politici sturen twitter-berichten en kiezers stemmen op onderwerpen, niet op beleid, waardoor er een zapcultuur heerst. Als politicus kun je denk ik alleen vanuit eerlijkheid succesvol zijn. Ook in de politiek is vertrouwen een succesfactor.’ Mirjam Sterk (1973) is sinds 2002 Kamerlid namens het ChristenDemocratisch Appèl (CDA). S.M.R. Covey, De snelheid van vertrouwen, Business Contact,

ISBN 978 90 470 0087 7 (€ 29,90). Oorspr. The Speed Of Trust

a d v e r t e nt i e

VISSEN IN DE TAAL Frans Collignon De vis is over de hele wereld van oudsher een belangrijke voedselbron voor de mens. Ook heeft de vis nog steeds een grote invloed op ons taalgebruik. Aan de namen van vissen kan je afleiden hoe vroeger over deze koudbloedige dieren werd gedacht. Frans Collignon heeft een zoektocht gedaan die hem zelfs voerde langs viswateren van voor onze jaartelling. Hij kwam meer tegen dan alleen maar visserslatijn. In dit boek toont de auteur het resultaat van zijn speurwerk: een verzameling vermakelijke verhalen over snotolven, zolderkarpers, minnehandel en het armeluisvarken. Het zijn verhalen over vis die zorgde voor weelde op tafel, maar ook diende als spijs van de bedelaar. ISBN 978 907 6542 638 – Prijs: € 12,50 Kemper Conseil Publishing – Westvlietweg 67 F, 2495 AA ’s-Gravenhage. T: 070 - 386 80 31. www.kemperconseil.nl

Schakers

Jan Timman (1951) was geruime tijd de derde speler ter wereld na Kasparov en Karpov. Hij zat tegenover menig groot schaker, en keek op hun handen en in hun ziel. Boris Spasski, Bobby Fischer en Garry Kasparov zijn drie van de belangrijkste oudere schakers die hij portretteert – naast jongere als Judit Polgar en Magnus Carlsen. Timman vertelt onder meer over de invloed die Mikhail Botwinnik en Mischa Tal op hem hebben uitgeoefend, zowel op als buiten het bord.

Jan Timman, Schakers, Uitgeverij De Bezige

Maak er wat van!

Maak er wat van! gaat over lastige situaties in ons leven en ons werk. De kunst is, volgens Joep Schrijvers, vindingrijk te zijn en er iets van te maken. Want situaties worden pas lastig als ze te zwaar zijn voor wat je aankunt. Het toeval speelt je parten, de tijd werkt je tegen of je bent blind voor nieuwe mogelijkheden. Maak er wat van! bevat vier vuistregels: ‘bricoleer’, bespeel het toeval, maak de tijd tot bondgenoot en definieer je situatie opnieuw. Wie deze vuistregels toepast, kan er altijd wat van maken.

Bij, ISBN 978 90 234 7144 8 (€ 17,90)

Joep Schrijvers, Maak er wat van!,

En toch werkt het

(€ 17,50)

Wat zou er zijn gebeurd als de Hindenburg niet in brand was gevlogen? Als de elektrische auto geen eeuw in de coulissen had staan wachten en Lodewijk XIV een badkuip had gehad? En toch werkt het geeft een overzicht van producten die de wereld hadden moeten veranderen, maar waar je toch nooit van gehoord hebt. Van een zelfmoordpistool, een waterskitrein, het stoompaard tot geparfumeerde winden. Ontdek hoe de wereld had kunnen zijn!

Uitgeverij Lebowski, ISBN 978 90 488 0296 8

Een krankzinnig avontuur

Een krankzinnig avontuur is een selectie uit het nagelaten archief van Hans van Mierlo met politieke, culturele en literaire beschouwingen. Zijn werk is gekenmerkt door een heldere, laconieke toon, door humor en eruditie en door een passie voor duidelijke taal. Alle reden om zijn belangrijkste geschriften bijeen te brengen in een fors boek.

Pieter Van Dooren, En toch werkt het,

Hans van Mierlo: Een krankzinnig

Davidsfonds Uitgeverij,

avontuur, Uitgeverij De Bezige Bij,

ISBN 978 90 5826 859 4 (€24,95)

ISBN 978 90 234 6359 7 (€ 24,90)

21

boekhandel

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m • m a a r t

2012

Hallo boekhandel!

De Boekenkrant stelt elke maand enkele boekhandelaren aan u voor. Waarschijnlijk kent u ze. Dankzij hen leest u immers de Boekenkrant – en heel veel goede boeken! boekhandels die de boekenkrant verspreiden Alblasserdam Boekhandel de Krekel dekrekel.nl

Beilen Boekhandel Het Logboek hetlogboek.org

Emmen Plantage Vermeer vermeer.plantage.nl

Hengelo Boekhandel Broekhuis boekhandelbroekhuis.nl

Nieuwegein Boekhandel Manschot boekhandelmanschot.nl

Veghel Bek Boeken bekboeken.nl

Alkmaar Boekhandel Feijn feijn.nl

Bergen NH Eerste Bergensche Boekhandel eerstebergenscheboek­handel.nl

Enkhuizen Smit en Co Boek- en Kantoorboekhandel kantoorboekhandelsmitenco.nl

Hoevelaken De Hoevelakense Boekhandel hoevelakenseboekhandel.nl

Nuenen Boekhandel van de Moosdijk moosdijk.com

Boekhandel Van der Meulen’s vandermeulensboekhandel.nl

Bilthoven Bilthovense Boekhandel bilthovenseboekhandel.nl

Etten-Leur Plantage Etten-Leur plantage-ettenleur.nl

Holten Heusinkveld – Holten meerdaneenboekhandel.nl

Purmerend Het Boekeneiland boekeneiland.nl

Velp GLD Boekhandel Jansen & de Feijter eenpassievoorboeken.nl

Alphen a/d Rijn Boekhandel Haasbeek haasbeek-libris.nl

Bleiswijk Boekhandel Muilenburg boekhandelmuilenburg.nl

Exloo Geerts Warenhuis geertswarenhuis.nl

Hoorn Hoornse Boekhandel hoornseboekhandel.nl

Boekhandel Van den Hoorn [email protected]

Amersfoort De Algemene Boekhandel algemeneboekhandel.nl

Bloemendaal Boekhandel Bloemendaal boekhandelbloemendaal.nl

Amsterdam De Nieuwe Boekhandel denieuweboekhandel.nl Boekhandel Mulder boekhandelmulder.nl

Boxtel Boekhandel Elckerlijc elckerlijc.nl

Franeker Wever boek- en kantoorvakhandel boekhandelwever.nl

Boekhandel Het Keerpunt boekhandelhetkeerpunt.nl

Amsterdam-Z.O. Boekhandel Barends & Donkersloot boekhandelbend.nl Apeldoorn Nawijn & Polak Boekverkopers nawijn-polak.nl Arnhem De Arnhemse Kinderboekwinkel lezenisleuk.nl Assen Boekhandel Iwema iwema.nl Baarn Boekhandel Den Boer denboer.nl

Castricum Scholte boek-en kantoorboekhandel boekhandelscholte.nl

Groningen Boekhandel Wolters boekhandelwolters.nl Haarlem Boekhandel Gillissen & Co boekhandelgillissen.nl

Kerkrade Boekhandel Leeskunst leeskunst.nl Krimpen aan den IJssel Boekhandel De Korf boekhandeldekorf.nl Leiden Boekhandel Cazemier Boekhandelcazemier.nl Lochem Boekhandel Lovink boekhandellovink.nl

Den Haag Boekhandel Van Stockum vanstockum.nl

Haren GN Boomker Boeken boomker.nl

Doorn Boekhandel Binkhorst [email protected]

Harlingen Wever boek- en kantoorvakhandel boekhandelwever.nl

Dronten Voster Boek & Kantoor voster.nl

Heemstede Boekhandel Blokker boekhandelblokker.nl

Middelburg De Drvkkery de-drvkkery.nl

Druten Boekhandel Maas & Waal boekhandelmaasenwaal.nl

Heerlen Bij Het Raethuys bijhetraethuys.nl

Mijdrecht Boekhandel Mondria boekhandelmondria.nl

Eindhoven Plantage Doomen plantagebooksandmore.nl

Heeze BLZ Lektura lektura.nl

Monnickendam Nimo Boek nimoboek.nl

zoek mijn boek

Maassluis Boekhandel Het Keizerrijk hetkeizerrijk.nl Meppel Boekhandel Barth boekhandelbarth.nl

Puttershoek Boekhandel Marjan Houtman marjanhoutman.nl Roosendaal Boekhandel De Boekenwurm deboekenwurm.info Rotterdam Plantage Benissimo plantagebenissimo.nl Scheveningen Boekhandel Scheveningen boekhandelscheveningen.nl

Venlo Boekhandel Koops koophetbijkoops.nl Wormerveer Pasman Boek & Hobby pasmanboekenhobby.nl Zeist Groenveld Boeken [email protected] Zeist Boekhandel Kramer & Van Doorn kramerenvandoorn.nl Zwolle Waanders Boekverkopers waandersboekverkopers.nl

Sittard Deeder Boekhandel deeder.nl Boekhandel Krings boekhandelkrings.nl Steenwijk Steenwijcks Boeckhuys boekwinkel.com Utrecht Boekhandel Libris boekhandellibrisutrecht.nl Veenendaal Boekhandel van Kooten boekhandelvankooten.nl

wat leest…

Staat uw naam niet op de lijst, of heeft u aanpassingen? Geef het door via [email protected]

hartelijk welkom! Sinds kort hebben we onderstaande boekhandels welkom mogen heten! • Boekhandel Wolters, Groningen www.boekhandelwolters.nl • Boekhandel Boomker, Haren www.boomker.nl • Boekhandel Waanders, Zwolle www.waandersboekverkopers.nl

waar is mijn boekhandel? Dit is Boekhandel Mondria in Mijdrecht. Zoek op deze foto naar drie boektitels en stuur ze naar [email protected] o.v.v. ‘Mondria’. Misschien wint u een boek!

tip van boekhandelaar Richard Bollema en Marije Kingma van het Steenwijcks Boeckhuys (in Steenwijk) adviseren: • Britannia road 22 - Amanda Hodgkinson • De gehele 3=2 actie - Harlan Coben • De reis van mijn leven - Lex Harding

22

wat is er te doen bij… Waanders Boek­verkopers in Zwolle

• Maandag 19 maart - Lezing Connie Palmen i.s.m. Literaire Activiteiten Zwolle • Donderdag 22 maart - Boekpresentatie Hans la Faille - Showbizz Blues i.s.m. Johan Derksen • Zondag 25 maart - Lezing Nico Dijkshoorn i.s.m. Bibliotheek Zwolle • Zondag 1 april - Lezing Auke van der Woud i.s.m. Historisch Centrum Overijssel • Donderdag 12 april - Presentatie Sandra di Bortolo - Spaghetti met hutspot

Michael van Buizen van Boekhandel Feijn in Alkmaar leest de Boekenkrant!

Kent u een boekhandel die ook op deze pagina thuishoort? Omdat het zo’n mooie winkel is met een prachtige collectie en fantastische medewerkers? Mail de plaats en de naam naar info@ boekenkrant.com, o.v.v. ‘waar is mijn boekhandel’.

met dank aan… Willeke van der Meer en Arno Koek (Boekhandel Blokker, Heemstede), Anko Cazemier (Boek- en Kantoorboekhandel Cazemier, Leiden), Olaf Tigchelaar (Boekhandel Kramer & Van Doorn, Zeist), Ria Odijk (Lektura, Heeze), Ynez Zevenbergen (Boekhandel Van Stockum, Den Haag / Leiden), Inge Happé (Boekhandel Bloemendaal, Bloemendaal), Rudolf Sietsema (Boekhandel Barth, Meppel). Iemand vergeten? Sorry!

maart

2012 •

WIN EEN BOEK

w w w. b o e k e n k r a n t. c o m

GESPLETEN PERSOONLIJKHEID

nieuwsbrief

Deze schrijver heeft last van een gespleten persoon­ lijkheid. Welke drie zijn in dit beeld verborgen? Stuur de drie namen tot en met maandag 2 april 2012 naar: ­[email protected].

Meld je nu aan voor de digitale Boekenkrant Nieuwsbrief op www.boekenkrant.com.

agenda Amsterdam, 10 maart 2012, Feest der Letteren in De Bijenkorf Amsterdam Woerden, 14 maart 2012, auteursontmoeting Geert Mak bij Karssen boeken & kantoor + Regiobibliotheek Het Groene Hart Almelo, 14 maart 2012, Liefde heeft geen hersens bij Boekhandel Hilarius Broekhuis Leeuwarden, 14 maart 2012, Schrijfwedstrijd over vriendschap, bij bliotheken Midden-Fryslân Den Haag, 14 maart 2012, Boekenweek rondleiding in het Letterkundig Museum Breda, 14 maart 2012, Tom Lanoye in de Grote Kerk Breda Soest, 14 maart 2012, Bert Natter in gesprek met Jean-Marc van Tol bij Boekhandel Van de Ven Den Haag, 15 maart 2012 Robert Vuijsje op bezoek bij Boekhandel Paagman Haarlem, 15 maart 2012, Frenk van der Linden interviewt Bram Bakker, bij H. de Vries Boeken Winterswijk, 16 maart 2012, Joke J. Hermsen vertelt o.a. over Blindgangers bij boekhandel Kramer Gouda, 16 maart 2012, auteursontmoeting met Jan Siebelink bij Karssen boeken & kantoor Hengelo, 16 maart 2012, Jaap Scholten vertelt bij Boekhandel Broekhuis Hilversum, 16 maart 2012, Lezing Maarten van Rossem, bij De Hilversumse Boekhandel Heemstede, 16 maart 2012, Joke J. Hermsen over Blindgangers, bij Boekhandel Blokker Den Haag, 18 maart 2012 Jan Siebelink, op bezoek bij Boekhandel Paagman Amsterdam, 18 maart 2012, Boekenweekvoorstelling Kleine Komedie Groningen, 18 maart 2012, Boek en boekontwerp in Het Paleis, Het Paleis & Uitgeverij Passage Almere, 19 maart 2012, Tom Lanoye signeert bij Selexyz Scheltema Maarssen, 20 maart 2012, Stephan Enter bij Bouwman Boeken Lisse, 20 maart 2012, Tom Lanoye signeert bij Grimbergen Boeken Haarlem, 20 maart 2012, Lezing Liesbeth Dolk bij Kennemer Boekhandel Veenendaal, 21 maart 2012, Schrijversavond met Robert Vuijsje bij Boekhandel Van Kooten Soest, 21 maart 2012, In gesprek met Jessica Durlacher, bij Stichting Literaire Activiteiten Soest Purmerend, 22 maart 2012, Lezing door Joke Hermsen, bij Het Boekeneiland Bloemendaal, 22 maart 2012, Tom Lanoye signeert, Boekhandel Bloemendaal trakteert Breda, 23 maart 2012, Stefan Brijs in de Vrije Boekhandel Heemstede, 23 maart 2012, Victor Schiferli over Dromen van Schalkwijk bij Boekhandel Blokker

dit kunt u winnen

Den Haag, 24 maart 2012, Anna Enquist op bezoek bij boekhandel Paagman

Een ernstig ongeluk vindt plaats op het olieplatform Petronius van Benson Oil Productions (BOP). Elf werknemers komen om, miljoenen liters olie stromen in zee. Jay Nolan, voorman van het platform, wordt veroordeeld. Is hij slachtoffer van een duister spel?

Het Petronius Mysterie

Geert-Jan Alexander

Knoops, Het Petronius mysterie, A.W. Bruna Uitgevers, ISBN 978 90 229 9943 1 (€ 19,95)

winnaars Wie waren de drie schrijvers met een gespleten persoonlijkheid? Het goede antwoord was: Jan Siebelink, Bert Natter en Ruben van Gogh. Uit de wederom vele inzendingen trokken wij Joke van

Overbruggen uit Nuenen als winnaar. Je wint een exemplaar van Beestenboek door Joëlle Jolivet, ter beschikking gesteld door Uitgeverij De Harmonie.

Van harte gefeliciteerd!

adverteren?

Lisse, 25 maart 2012, Ferry Mingelen graaft rond het Binnenhof en bezoekt Grimbergen Boeken en Bibliotheek Enschede, 03 april 2012, Nico Dijkshoorn & Gitaar bij boekhandel Broekhuis Meer evenementen op www.boekenkrant.com

vrienden en volgers

De Boekenkrant is ook actief op Twitter en Facebook! Kijk op twitter.com/ boekenkrant. Intussen hebben we 6474 vrienden en volgers. adve rte n ti e

Adverteren in de Boekenkrant? Informeer naar de mogelijkheden via [email protected] of kijk op www.boekenkrant.com

vrIje BewerkINg vaN de romaN vaN PIerre mac orlaN

medewerkers

Wendy Claes

Siebe Huizinga Sanne Wolters Roel Weerheijm Margot Vanderstraeten Leoni Nijland



Bram Bakker

Gijs Korevaar

COLOFON COLOFON – De Boekenkrant is een uitgave van Uphill Battle boekpromotie i.s.m. de boekhandels.

Redactieadres Uphill Battle boekpromotie, Visschersplein 160, Kamer 22, 3511 LX Utrecht, Nederland. Telefoon +31 30 2231718; fax +31 30 2145823; e-mail [email protected]. Redacteuren Abe Borst, Leoni Nijland, Sanne

Wolters, Roel Weerheijm, literair redacteur, Siebe Huizinga, hoofdredacteur ([email protected]); Gijs Korevaar, redacteur spanning. Vormgeving en lay-out Titus Vegter. Concept & realisatie Uphill Battle boekpromotie,

Utrecht. Uitgever Jan Louwers ([email protected]). Met dank aan Wendy Claes, Bram Bakker. Oplage 21.000.

Abonnementenservice [email protected]. Informatie over adverteren? tel. +31 30 2231718; [email protected]

www.boekenkrant.com. De Boekenkrant thuis ontvangen? Dat kan! Meldt u aan via www.boekenkrant.com. Of vul de bon in op pagina 3. De volgende Boekenkrant verschijnt op 2 april 2012!

Het tekenwerk van reb’s is geweldig! De Telegraaf



vloedgolf Hoogte! Veronica MagaZine ISBN 978-90-5885-676-0

silvesterstrips.nl

23

a dv e rt e nt i e

De nieuwe bestseller van Stephen King

Een grootse what if thriller over John F. Kennedy ‘…poëtische thriller…’ – NRC Handelsblad

Nu al 60.000 exemplaren verkocht! www.uitgeverijluitingh.nl

24