Handleiding sectoronderzoek V4 2014-2015
1
Inhoudsopgave 1
Inleiding
2
2
Het kompas
3
2.1
Aanleiding
3
2.2
Betekenis
3
2.3
Doelen
3
2.4
Definitie van “sectoronderzoek gereed”
4
2.5
Waarde
4
2.6
Kompas
5
3
Tijdlijn sectoronderzoek
6
4
De twee kanten van het sectoronderzoek
7
4.1
De individuele kant
7
4.2
Het samenwerken
9
Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
2
1 Inleiding Je gaat deel uit maken van een groep van vier leerlingen. Het sectoronderzoek is bedoeld om je meer inzicht te geven in je gekozen sector en de daarbij behorende vervolgopleidingen en beroepsgroepen. Omdat je in een groep werkt, maak je via drie klasgenoten ook kennis met de interesses van anderen. Er zijn voor het sectoronderzoek twee centrale vragen:
Welk beroep denk ik over 10 jaar uit te oefenen? Wat ga ik in het volgende schooljaar doen om dit te bereiken?
Het antwoord op deze vragen en het onderzoek dat daaraan voorafgaat, is je sectoronderzoek. Dit bestaat uit twee onderdelen: 1. Een onderzoeksverslag; 2. Een presentatie.
In de beoordeling wegen we drie elementen mee: 1. De kwaliteit van je onderzoeksverslag; 2. De kwaliteit van je presentatie; 3. De manier waarop je hebt samengewerkt met je groepsgenoten.
Voor elk onderdeel moet je minimaal een voldoende hebben. Het is een flinke klus, maar je krijgt daarom ondersteuning van een docent. Deze begeleider spreekt eenmaal per twee weken de voortgang met je groep door.
Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
3
2 Het Kompas 2.1 Aanleiding Je hebt de afgelopen jaren veel geleerd. Dan gaat het niet alleen om kennis, maar ook om de nodige vaardigheden, zoals presenteren, samenwerken en het tonen van creativiteit. Dit alles heb je nodig om succesvol te zijn in een vervolgstudie en daarna goed te zijn in je beroep. Met dit sectoronderzoek kun je laten zien of je inderdaad goed bent voorbereid.
2.2 Betekenis Het belang van dit Sectoronderzoek is groot. ‘Vijf op een schaal van vijf’, zeg maar. Voor je vervolgopleiding en latere werk is het namelijk belangrijk dat je:
kunt samenwerken; je werk kunt plannen; informatie kunt zoeken en verwerken; je bevindingen kunt presenteren; 0p je eigen werkwijze en die van anderen kunt reflecteren en die kunt evalueren.
Voor dit sectoronderzoek heb je deze vaardigheden nodig en kun je laten zien wat je weet en wat je kunt.
2.3 Doelen Concreet levert dit sectoronderzoek op: a) een onderzoeksverslag dat voldoet aan de voorwaarden zoals die zijn vermeld in ‘Opmaak, opbouw en stijl’ dat gereed is op 12 december 2014. b) een presentatie: die voldoet aan de voorwaarden zoals die zijn vermeld in ‘De presentatie’ die gereed is op 12 januari 2015. c) een evaluatie a. van wat je zelf geleerd of ontdekt hebt over samenwerken, plannen, enz…; b. van wat je geleerd hebt van het sectoronderzoek van een of meer je teamgenoten. d) een persoonlijke motivatie voor een te kiezen studierichting en een beroep dat je zou willen uitoefenen. Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
4
Je demonstreert door middel van je verslag en de mondelinge toelichting bij de presentatie een helder en realistisch beeld van het beroep dat je wilt uitoefenen en de vervolgstudie die daar voor nodig is.
2.4
Definitie van “sectoronderzoek gereed”
Het sectoronderzoek heb je afgerond wanneer je: 1. Voor alle onderdelen van 2.3 minimaal een beoordeling ‘voldoende’ hebt gekregen. 2. Je zodanig hebt samengewerkt met je groepsgenoten en de begeleidende docent dat je het certificaat ‘Supergeleider’ hebt gehaald.
2.5 Waarde Alhoewel het niet zo eenvoudig is om de waarde van dit onderzoek concreet in geld uit te drukken geven we je toch graag een indicatie. De waarde voor de leerling Goed kunnen samen werken, plannen, informatie zoeken en verwerken, jezelf en je werk presenteren en je manier van werken en die van anderen evalueren, is voor elk bedrijf en voor de mensen met wie je gaat werken heel belangrijk. Het vergroot je kansen op een mooie carrière en je kunt je voorstellen dat dit ook aan je salaris te zien zal zijn. De waarde voor de school Het Sectoronderzoek is ook voor de school belangrijk. Net als jullie worden wij als school ook elk jaar beoordeeld. We doen als het ware ook elk jaar ‘examen’. Goede resultaten versterken ons imago, betekent dat er veel leerlingen naar onze school willen en dit betekent dat er jaarlijks werk is voor de docenten. De waarde kun je op allerlei manieren uitdrukken. Doen we het in euro’s, dan is het aardig om te weten dat het totale jaarbudget van de school in Langedijk ruim drie miljoen euro is en honderd leerlingen meer of minder scheelt € 750.000.
Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
5
2.6 Kompas Onderstaand ‘kompas’ kan je gedurende het hele sectoronderzoek helpen om het nut te blijven zien van wat je te doen staat, slimme keuzes te maken ten aanzien van hoe je zaken gaat aanpakken en te weten wat je precies te doen staat.
Afbeelding 1 - Het nut en de betekenis van het sectoronderzoek
Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
6
3 Tijdlijn sectoronderzoek Je hebt een startbijeenkomst gehad. Dat heeft uiteindelijk de groep opgeleverd waarmee je aan het werk gaat. Je hebt als huiswerk meegekregen dat je deze beknopte handleiding goed doorneemt, zodat je je alvast een beeld kunt vormen van wat er te gebeuren staat.
Tabel 1 – tijdlijn sectoronderzoek
datum en tijdstip
activiteiten
28/8: 1e lesuur
Startbijeenkomst plenair en in de klas
Eerste week van september
Startbijeenkomst met je team en begeleider
Eerste week van september t/m 12 januari:
Werkbijeenkomsten
Statafel-bijeenkomsten 4x per week
15 min. aan einde 3e lesuur van de maandag; 15 min. tijdens mentoruur; tweemaal tijdens een middagpauze.
Sprintplanning volgens afspraak met de begeleider
2-wekelijkse sprintplanningsbijeenkomsten
In schoolexamenperiode A
Workshop Word In overleg met de begeleider nemen twee groepsleden hieraan deel.
In schoolexamenperiode B
Workshop presenteren met Prezi of Powerpoint In overleg met de begeleider nemen twee groepsleden hieraan deel.
In een les Nederlands (november/december)
In deze periode zijn er workshops Drama. Datum en tijd volgen later. Iedereen neemt hieraan deel.
12 december
Het verslag van het sectoronderzoek is in het bezit van de begeleider.
ma. 12/1: ‘s avonds
De presentaties van alle groepen. Daarna invullen van de persoonlijke evaluatie.
vr. 16/1
De beoordeling is afgerond.
Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
7
4 De twee kanten van het sectoronderzoek. Bij het uitvoeren van dit sectoronderzoek maak je deel uit van een groep van vier leerlingen die gezamenlijk aan het sectoronderzoek werken. Er zitten dus twee kanten aan dit sectoronderzoek, namelijk het samenwerken en je eigen onderzoek van je sector. Daardoor werkt je altijd op een of andere manier samen met als doel elkaar te helpen een goed sectoronderzoek te doen. Het individuele onderzoek heeft betrekking op de sector waarin je je vmbo-diploma gaat halen en waarin je mogelijk gaat doorleren en/of werken. Daarin betrek je twee vakken: het verplichte vak van je sector en een tweede vak naar keuze. Het samenwerken komt op twee manieren tot uiting: 1. In de manier waarop je elkaar helpt bij het uitvoeren van het onderzoek; 2. Bij het maken van het gezamenlijke verslag en de presentatie voor publiek. De beoordeling van beide onderdelen van het sectoronderzoek gebeurt aan de hand van een beoordelingsmodel. Dit model kan je dus goed als een checklist gebruiken.
4.1
De individuele kant
Keuze studierichtingen Kies drie studierichtingen die je kunt doen met jouw sectorkeuze. Raadpleeg daarvoor de bijlage ‘Overzicht sectoren en studierichtingen’. Mocht je een studierichting vinden die niet in de lijst staat, maar wel aansluit op je sector, dan overleg je dit met je begeleider. Brengt het overzicht je onvoldoende verder, gebruik dan een of meer van de volgende bronnen:
Kijk nog eens terug op je stage van de derde klas; Wat levert de beroepentest van Qompas op. Je hebt de test vorig jaar vast eens gedaan, maar het is ook verstandig om het nog eens te doen. Zijn er familieleden of kennissen die door hun baan of opleiding nuttige informatie hebben over jouw onderwerp? Vaak kunnen ze je goed op weg helpen; Bibliotheek of mediatheek. Er zijn tijdschriften, boeken knipselkranten, kranten, naslagwerken, dvd's, cd-roms; Internet; Kamer van Koophandel; Musea, bedrijven, instellingen. Je kunt er dingen te weten komen en bekijken, maar ook veel documentatie vinden.
Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
8
Geef een algemene beschrijving van de drie studierichtingen. Deze beschrijving bestaat uit:
Duur van de studie; Inhoud van de vakken die je moet volgen; Inhoud van de stages die je moet lopen; Verdeling van de vakken en stages over de duur van de studie.
Bezoek onderwijsinstelling Kies van de drie studierichtingen één studierichting (MBO) die je gaat bezoeken. Dit kan door middel van een meeloopdag, open dag of bezoekdag. Dit bezoek plan je in de periode september – midden november. De informatie verwerk je in je verslag onder het kopje MBO-bezoekdag. Denk goed na over wat je hier wilt vermelden. Het hoeft geen verslag op zich te worden. Beroepen Kies uit de drie studierichtingen twee beroepen. Werk gedetailleerd uit hoe bij de twee gekozen beroepen de opleiding precies in elkaar steekt en maak daarbij onder andere gebruik van de informatie die je tijdens de bezoekdag hebt verzameld. Plan in de periode september – midden november een bezoek aan een uitzendbureau of UWV werkbedrijf. Het doel van dit bezoek is het vaststellen hoe groot de kansen zijn op de arbeidsmarkt. Naast dit bezoek mag je ook gebruik maken van de media om de nodige informatie te vinden. Bedrijfsbezoek
Plan in de periode september – midden november een bedrijfsbezoek bij een bedrijf waar het beroep wordt uitgeoefend waar je meer over wilt weten. Een van je groepsgenoten gaat met je mee. Bij het bedrijfsbezoek horen twee opdrachten. OPDRACHT 1: BESCHRIJVING
Beschrijf hoe de bedrijfsorganisatie van het gekozen bedrijf eruit ziet. Maak hierbij gebruik van de volgende punten: beschrijving van de werkzaamheden, werkgebied (lokaal-> internationaal), verschillende afdelingen binnen het bedrijf (organigram), CAO onderwerpen zoals, salaris, arbeidsomstandigheden en secundaire arbeidsvoorwaarden.
Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
9
OPDRACHT 2: INTERVIEW
Interview een beoefenaar van het beroep waarin je geïnteresseerd bent. In de gereedschapskist zit een instructie voor het interview. Je mag niet een direct familielid interviewen.
Besteed in het interview ook aandacht aan de mate waarin samenwerken en plannen in de functie van belang zijn. Geef daarnaast een overzicht van de taken/werkzaamheden tijdens een normale werkdag van het beroep dat je beschrijft.
Persoonlijke motivatie studiekeuze en beroep Schrijf een persoonlijke motivatie voor een te kiezen studierichting. Doe dat ook voor het beroep dat je zou willen uitoefenen. Wat spreekt je aan?
4.2 Het samenwerken Bij het beoordelen van het sectoronderzoek is de kwaliteit van de samenwerking tijdens het uitvoeren van het onderzoek een belangrijk element. Om de samenwerking vorm te geven, hebben we voor de Supergeleiding-methodiek gekozen. Tijdens de diverse bijeenkomsten zal de begeleidende docent de samenwerking beoordelen. Is het samenwerken voor elkaar, dan krijg je het certificaat “Supergeleider”, want voor de vervolgopleiding en voor je werk is het interessant dat je hebt leren samenwerken. Het samenwerken beoordelen we ook aan de hand van de inhoud van je verslag en je presentatie. Je kunt dat als volgt laten zien: Alle teksten van het persoonlijke deel worden steeds ook door tenminste een groepslid beoordeeld en nagekeken; Het bedrijfsbezoek doe je altijd met een leerling van je groep; Je bent met z’n allen verantwoordelijk voor het totale verslag en de presentatie; Je geeft in je verslag en in je presentatie ook aan wat je van de keuzes vindt die je groepsleden maken.
Tijdens de startbijeenkomst hebben jullie kennis gemaakt met Supergeleiding, de manier waarop jullie als viertal dit sectoronderzoek gaan uitvoeren. We vatten dit in afbeelding 2 voor je samen. Heb je hierover vragen, bespreek die dan steeds eerst met je teamgenoten. Kom je er samen niet goed uit, stel je vraag dan zo snel mogelijk aan Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk
10
je begeleider en bespreek het antwoord tijdens de dagelijkse statafel bijeenkomst. Wacht niet tot de volgende sprintplanningsbijeenkomst.
Afbeelding 2 – schematisch overzicht van sectoronderzoek
Onderdeel van Gereedschapskist Leerlingen behorende bij het sectoronderzoek voor V4
Jan Arentsz Langedijk