Handelsingenieur in de beleidsinformatica

bacheloropleiding

Handelsingenieur in de beleidsinformatica faculteit toegepaste economische wetenschappen

2009

2 | Colofon

Redactie

Departement Studentgerichte Diensten Toegepaste Economische Wetenschappen.

Vormgeving A. Engelen Fotografie

J. Crab, Photo Alto, Photo Disc

Deze brochure is met grote zorg samengesteld. Studieprogramma’s veranderen echter voortdurend. Het is daarom mogelijk dat het aanbod van opleidingsonderdelen van de verschillende studierichtingen enigszins afwijkt van de informatie van deze brochure.

Inhoud | 3

Voorwoord

5

Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? Studentgerichtheid Innoverende academische opleidingen Infrastructuur Vorming Antwerpen

6 6 6 6 7 7

Over Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Veelzijdige bacheloropleiding Meer dan beleidsinformaticaonderdelen Nauwe contacten met de bedrijfswereld

8 8 8 9

Studieopbouw BaMa-structuur Studieopbouw bacheloropleiding Studieopbouw masteropleiding Verder studeren na je universitair diploma

10 10 10 10 11

Handelsingenieur in de Beleidsinformatica, iets voor jou? Je hebt een ruime belangstelling Voorkennis? Belangrijke troeven

12 12 12 12

Hoe begin je eraan? Welk diploma heb je nodig? Introductieweek

13 13 13

Bachelor Handelsingenieur in de Beleidsinformatica: studieprogramma Bachelor eerste jaar Bachelor tweede jaar Bachelor derde jaar

14 15 16 17

Opleidingsonderdelen Bachelor eerste jaar Bachelor tweede en derde jaar

18 18 25

4 | Inhoud

De master Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Kiezen na je bacheloropleiding

26 26

Onderwijs en examens Onderwijs Studiepunten Semestersysteem - Examens Internationaal

27 27 27 28 29

Studiebegeleiding Overgang naar universitair onderwijs Algemene studie- en studentenbegeleiding Vakspecifieke begeleiding

30 30 30 31

Je kansen op de arbeidsmarkt Vorming van hogere kaderleden en leidinggevende personen Op maat van je ambities

32 32 32

Voortstuderen na Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Specifieke lerarenopleiding Master na masteropleidingen

33 33 33

Hoe bereik je makkelijk de campussen? Wegbeschrijving Met de fiets Met de bus of de tram Met de trein Met de auto

34 34 34 34 34 34

Plattegrond van de campussen Stadscampus Campus Groenenborger Campus Middelheim Campus Drie Eiken

35 35 36 37 38

Bijkomende informatie Provinciale informatiedagen Informatiedagen aan onze instelling Brochures over andere opleidingen Internet Departement Studentgerichte Diensten Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen

39 39 39 39 39 40 40

Voorwoord | 5

Welkom bij de Universiteit Antwerpen. Je hebt je weg naar onze universiteit gevonden en je wenst wellicht wat meer informatie over onze instelling en de studierichtingen die wij bieden. Het boekje dat je nu ter hand neemt, brengt je al een hele stap vooruit in je keuzeproces. De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit met 11.000 studenten. De bestaande opleidingen werden met ingang van het academiejaar 2004-2005 omgevormd naar de bachelor- en masterstructuur. Vanaf 2007-2008 zijn de masteropleidingen gestart die aansluiten op de academische bacheloropleidingen. Binnen de associatie wordt de samenwerking bevorderd met de Plantijnhogeschool, de Karel de Grote Hogeschool, de Artesis Hogeschool Antwerpen en de Hogere Zeevaartschool. Studeren aan de universiteit is het begin van een nieuwe periode in je leven. Belangrijk is dat je je goed voelt op de universiteit van je keuze en dat je je nadien goed voelt met je behaalde diploma. Daarom stelt de Universiteit Antwerpen alles in het werk om je studietijd aangenaam te maken en de kwaliteit van de opleiding op topniveau te houden. Onze opleidingen worden regelmatig bijgestuurd en aangepast aan de maatschappelijke evolutie. Als je naar één van onze informatiedagen komt, zal je merken dat het aangenaam is om aan de Universiteit Antwerpen te studeren. Zowel onze medewerkers als studenten zullen je er graag over vertellen en kijken alvast uit naar de kennismaking! Universiteit Antwerpen Prof. dr. Alain Verschoren Rector

6 | Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren?

Studentgerichtheid De Universiteit Antwerpen staat voor studentgerichtheid. Dit betekent onder andere dat je zoveel mogelijk college volgt in kleine groepen, hetgeen een vlotte interactie mogelijk maakt. De kleine afstand tussen studenten en het docentencorps zorgt ervoor dat je bij je profs terecht kan met allerlei vragen en problemen. De vlotte communicatie tussen docenten, assistenten en studenten wordt mee ondersteund door de digitale leeromgeving Blackboard; dit biedt ook nieuwe kansen voor een interactief onderwijssysteem. Studenten worden bovendien ook uitgenodigd om actief deel te nemen aan het beleid: in verschillende adviesorganen en raden zijn zij vertegenwoordigd. Tenslotte is de Universiteit Antwerpen bekend voor haar goede studentenbegeleiding en –ondersteuning, waarbij wordt ingespeeld op de individuele noden van alle studenten. Innoverende academische opleidingen De Universiteit Antwerpen biedt innoverende academische opleidingen aan, waarbij de opleidingen zowel oog hebben voor theorie als voor praktijk. De opleidingen zijn stevig verankerd in sterk wetenschappelijk onderzoek, dat ook internationale faam geniet. De academische ‘ivoren’ toren werd echter reeds lang geleden gesloopt: academici hechten veel belang aan een voortdurende uitwisseling met de steeds evoluerende samenleving. Bij je studie aan de Universiteit Antwerpen staat niet zozeer het memoriseren van feitenkennis centraal: je verwerft relevante kennis en vaardigheden die je nodig hebt om beroepsrelevante opdrachten en problemen op te lossen. De BaMa-structuur werd gezien als een kans tot vernieuwing en verbetering. Nieuwe opleidingen werden ingevoerd, keuzemogelijkheden binnen bestaande opleidingen verruimd. Infrastructuur Voor haar onderwijs beschikt de Universiteit Antwerpen over de meest moderne infrastructuur: goed uitgeruste les- en computerlokalen, laboratoria, bibliotheken en meerdere studielandschappen. In alle publieke ruimten (bibliotheken, cafetaria’s, aula’s) zijn er “hotspots” waar je draadloos kan surfen met je eigen laptop. De laatste jaren werd grootschalig geïnvesteerd in nieuwe gebouwen om het toenemend aantal studenten op te vangen en hen een aangename leeromgeving aan te bieden.

Waarom aan de Universiteit Antwerpen studeren? | 7

De Universiteit Antwerpen is een middelgrote universiteit, met 11.000 studenten, verspreid over vier campussen en zeven faculteiten. De campussen Middelheim, Groenenborger en Drie Eiken liggen aan de stadsrand, in een groene omgeving. De campussen Middelheim en Groenenborger grenzen aan het openluchtmuseum voor Beeldhouwkunst Middelheim en het Nachtegalenpark. Studeer je op de campus Drie Eiken? Dan kan je volop genieten van de groene oase van Fort VI en de mooie vijvers rondom de campus. De Stadscampus, met zijn kern van prachtig gerenoveerde 16deeeuwse gebouwen, ligt in hartje Antwerpen. De opleiding Handelsingenieur in de beleidsinformatica is gesitueerd op de Stadscampus. Vorming De Universiteit Antwerpen wil niet alleen opleidingen aanbieden, maar ook een brede vorming. Ze wil jonge mensen laten opgroeien tot professionelen met een kritische ingesteldheid, een tolerante en constructieve houding. De Universiteit Antwerpen kiest resoluut voor pluralisme en verwelkomt diversiteit in haar curricula, personeel en studenten. Antwerpen Tenslotte kies je voor de stad Antwerpen. Studeren is meer dan met je neus in de boeken zitten. Wie in Antwerpen komt studeren, kiest voor een studentenstad. Antwerpen is, naast een universiteitsstad, een bruisende metropool met een uniek cultuurhistorisch aanbod, een wereldhaven, een overvloed aan cafés en restaurants, clubs, gezellige pleintjes, cultuur, architectuur, mode, sportinfrastructuur, .... Kortom: een stad waarin Antwerpenaars, bezoekers en studenten graag wegzinken. Speciaal voor de lancering van de nieuwe huisstijl van de Universiteit Antwerpen, schreef Pieter Embrechts een lied “U Aan het woord”. In deze brochure vertellen wij graag over onze universiteit, daarna is het woord aan “A” !

8 | Over Handelsingenieur in de Beleidsinformatica

Veelzijdige bacheloropleiding Sinds vele jaren gaan innovatie en ICT hand in hand. De doorbraak van het internet heeft deze tendens nog versterkt. Steeds meer aspecten van het moderne bedrijfsleven worden door ICT gestuurd en geïntegreerd. ICT zorgt voor informatie voor het management, integreert bedrijfsprocessen, coördineert productieactiviteiten en verzorgt het verkopen van producten en diensten via elektronische weg. De nood aan deskundigen die organisaties kunnen leiden in hun zoektocht naar de gepaste ICT-ondersteuning voor hun activiteiten is dan ook zeer groot. Uit onderzoek blijkt dat de beste resultaten worden bereikt door deskundigen die zowel bedrijfs- als ICT-kennis bezitten en deze harmonisch op elkaar kunnen afstemmen. De Universiteit Antwerpen speelt in op deze evolutie door een veelzijdige bacheloropleiding aan te bieden: de opleiding is erop gericht om studenten op te leiden die ICT-intensieve oplossingen voor bedrijfseconomische vraagstukken kunnen identificeren, uitwerken en implementeren. Meer dan beleidsinformaticaonderdelen Deze opleiding biedt meer dan puur informaticagerichte vakken. In de eerste jaren verwerf je een stevige basis in economie en bedrijfsbeheer. Financiële, juridische en organisatorische aspecten van het bedrijfsleven worden belicht. Je maakt bovendien kennis met beleidsinformatica en informatiesystemen. In maatschappelijk gerichte opleidingsonderdelen (psychologie, sociologie, filosofie, ...) worden deze (bedrijfs)economische thematieken en problemen in een ruimere context gesitueerd. Om vlot te kunnen functioneren in een nationale of internationale context, wordt veel aandacht besteed aan talenonderwijs. In hoorcolleges en taalpractica leer je vlot en correct, schriftelijk en mondeling communiceren en verruim je je economische woordenschat. In het tweede en derde jaar van de Bachelor krijgen de beleidsinformaticaonderdelen een steeds belangrijkere plaats in het curriculum. Dit beleidsinformaticagedeelte bestaat uit 3 grote pijlers: 1. Managementaspecten van ICT: in dit deel bekijken we hoe informatiesystemen bedrijfsprocessen in organisaties kunnen ondersteunen, alsook het management van ICT-projecten en -departementen. Verschillende deelaspecten hiervan zijn onder meer ontwikkeling van ICT-strategie, ontwerp van bedrijfsprocessen, ICT-governance en management & audit van ICT-projecten.

Over Handelsingenieur in de Beleidsinformatica | 9

2. 3.

Ontwikkeling van informatiesystemen: het bouwen van informatiesystemen; hierbij komen zowel analyse, ontwerp, implementatie als onderhoud aan bod. Onderliggende technologieën van ICT: op hardware-, software- en communicatie- en netwerkniveau.

Nauwe contacten met de bedrijfswereld De opleiding Handelsingenieur in de Beleidsinformatica bereidt je voor op een managementfunctie in een bedrijf of bij de overheid. Om de realiteit van het bedrijfsleven dichter bij de universiteit te brengen, worden zowel in de bachelor- als in de master-opleiding verschillende initiatieven genomen. In een aantal colleges worden gastsprekers uit de praktijk uitgenodigd. Managers lichten theoretisch besproken onderwerpen toe vanuit hun ruime ervaring en brengen verrijkende discussies op gang met de studenten. Ook de docenten die advies verlenen aan bedrijven en overheidsinstellingen, reiken je interessante vraagstukken en mogelijke oplossingen aan. Verder krijg je tijdens bedrijfsbezoeken de kans om (aspecten van) de werking van grote en kleine ondernemingen te bestuderen. De nauwe band tussen de faculteit TEW en management blijkt ook uit het ruime opleidings- en cursusaanbod van de managementschool van de Universiteit Antwerpen (UAMS). De bedrijfswereld stelt de vorming aan de Universiteit Antwerpen erg op prijs: elk jaar geeft de plaatsingsdienst een groot aantal vacatures uit en laatstejaars hebben vaak een contract op zak, nog vóór ze afstuderen.

Sinds april 2005 is de Universiteit Antwerpen voor de managementopleidingen die worden verstrekt door de faculteit TEW en de UAMS geaccrediteerd bij AACSB International. AACSB staat voor de ‘Association to Advance Collegiate Schools of Business’. AACSB International heeft 555 geaccrediteerde leden wereldwijd die het ‘business accreditation label’ dragen, waaronder de belangrijkste managementscholen zoals Harvard Business School, London Business School, Warwick, Stanford, Columbia Business School, ...

10 | Studieopbouw

BaMa-structuur De opleidingsprogramma’s van de universiteiten werden vanaf academiejaar 2004-2005 omgevormd tot een drie jaar durende academische bacheloropleiding en een één- of meerjarige Master. De masteropleiding Handelsingenieur in de beleidsinformatica is een tweejarige masteropleiding (120 sp). Belangrijk is dat het bachelordiploma, anders dan het vroegere kandidaatsdiploma, een einddiploma is. Met een academisch bachelordiploma in handen heb je dus zowel optimale kansen om een master aan te vangen, als goede perspectieven op de arbeidsmarkt. Studieopbouw bacheloropleiding In de loop van de drie bachelorjaren kun je je algemene intellectuele vorming verbreden, krijg je een stevige theoretische basis in economie, kwantitatieve methoden, beleidsinformatica en verbeter je je communicatieve vaardigheden. Je leert bedrijfsproblemen analyseren en je leert op systematische wijze nadenken over uiteenlopende problemen die in de verschillende opleidingsdomeinen worden behandeld. In het eerste jaar maak je kennis met een aantal basisbeginselen van beleidsinformatica en met de werking en functie van informatiesystemen; in het tweede jaar wordt aandacht besteed aan de ontwikkelingsaspecten van informatica. In het derde jaar worden o.a. de managementaspecten van informatica besproken, en krijgen de studenten de gelegenheid om de kennis opgedaan in de voorgaande jaren toe te passen in één integrerend project. Studieopbouw masteropleiding Het diploma Bachelor Handelsingenieur in de Beleidsinformatica geeft automatisch toegang tot de masteropleiding. Hierin krijg je de kans om je verder te verdiepen in beleidsinformatica. Naargelang de invulling van het pakket van opleidingsonderdelen en de keuze van de afstudeerrichting, kan het aandeel van de beleidsinformaticagerichte opleidingsonderdelen oplopen tot 75%.

Studieopbouw | 11

Verder studeren na je universitair diploma De verdere studie- en specialisatiemogelijkheden zijn: • Specifieke lerarenopleiding • Master na masteropleiding • Doctoraatsopleiding • Postacademische vorming Afzonderlijke brochures i.v.m. de verdere studie- en specialisatiemogelijkheden en de doctoraatsopleiding zijn verkrijgbaar bij de achteraan vermelde diensten.

Handelsingenieur in de Beleidsinformatica: een drie jaar durende academische bacheloropleiding en een tweejarige master.

12 | Handelsingenieur in de Beleidsinformatica, iets voor jou?

Je hebt een ruime belangstelling Voor Handelsingenieur in de Beleidsinformatica kies je vanuit een ruime belangstelling voor industrie en handel, economie en informatica. Je wil de taal leren spreken van economen, ingenieurs en informatici, en je bent bereid om in een multidisciplinair team een aantal managementactiviteiten op te nemen. Voorkennis? Voor economie, bedrijfskunde, boekhouden en Duits of Spaans wordt geen specifieke voorkennis verwacht. Ook op het gebied van beleidsinformatica is geen specifieke voorkennis nodig. Een goede basis wiskunde is wel noodzakelijk. Vanaf juli kunnen de ingeschreven studenten gebruik maken van een volledig uitgewerkt zelfstudiepakket voor de opfrissing van wiskunde, beschikbaar op het elektronisch leerplatform van de Universiteit Antwerpen. Voor Engels en Frans wordt uitgegaan van het niveau van het algemeen secundair onderwijs. Belangrijke troeven Verder kunnen een aantal andere vaardigheden je slaagkansen gevoelig verhogen. Zo zijn logisch inzicht, de vaardigheid om verbanden te leggen en om aspecten in een ruimere context te bekijken én oog voor wetenschappelijke exactheid belangrijke troeven. Je wordt verwacht zelfstandig te kunnen werken: je moet zelf de leerstof het hele semester of jaar bijhouden, op tijd je vragen formuleren, papers schrijven, enz. Om de groepsopdrachten tot een goed einde te brengen, moet je in staat zijn om op een constructieve manier met je jaargenoten samen te werken. Zoals voor elke universitaire studie, zijn ook voor Handelsingenieur in de Beleidsinformatica een goed doorzettingsvermogen en een positieve werkattitude vereist.

Hoe begin je eraan? | 13

Welk diploma heb je nodig? Om te worden toegelaten tot de bachelorstudie Handelsingenieur in de Beleidsinformatica, moet je in principe een diploma van het secundair onderwijs bezitten. Ook kunnen mensen zonder diploma secundair onderwijs ook op basis van ‘elders verworven competenties’ (vb: werkervaring) worden toegelaten tot een universitaire studie. Buitenlandse studenten moeten beschikken over een equivalent getuigschrift of over een diploma dat hen in eigen land toegang verleent tot een gelijkwaardige studierichting. Wie in het secundair onderwijs aan een niet-Nederlandstalige school les volgde, neemt deel aan de Universiteit Antwerpen-taaltest: een gestandaardiseerde test die je schriftelijke en mondelinge taalbeheersing van het Nederlands nagaat. Als je vragen hebt in verband met de toelatingsvoorwaarden, neem je best contact op met de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding. Introductieweek Tijdens de eerste week van het academiejaar worden de opleidingsonderdelen van het eerste jaar uitvoerig ingeleid. Je krijgt een overzicht van de inhoud van elk opleidingsonderdeel, de verwachtingen van de docent, de examenvorm, en de begeleidingsmogelijkheden.

14 | Bachelor Handelsingenieur in de Beleidsinformatica: studieprogramma

www.ua.ac.be/collegeroosters Zoek je een voorbeeld van een collegerooster? Surf dan naar www.ua.ac.be/collegeroosters. Daar vind je een overzicht van de huidige collegeroosters.

Opleidingsonderdelen De kolom met de studiepunten geeft een idee van de belasting die het vak binnen de totale opleiding vertegenwoordigt. De studiepunten geven een indicatie van de geschatte studielast per opleidingsonderdeel. In het berekenen van het totale examenresultaat wordt hiermee rekening gehouden: een opleidingsonderdeel met een groot aantal studiepunten heeft een groter gewicht op de deliberatie. Het is mogelijk dat er aan het curriculum nog kleine aanpassingen worden aangebracht. Raadpleeg voor een laatste stand van zaken www.ua.ac.be/TEW.

Bachelor eerste jaar: studieprogramma | 15

Bachelor eerste jaar

sp

Verbredende studiedomeinen Inleiding tot de psychologie

3

Inleiding tot de sociologie

3

Inleiding tot het recht

6

Filosofie

3

Algemene economie Inleiding tot de algemene economie

6

Kwantitatieve methoden Wiskunde met (bedrijfs)economische toepassingen

6

Statistiek met (bedrijfs)economische toepassingen 1

3

Statistiek met (bedrijfs)economische toepassingen 2

3

Bedrijfskunde Management en organisatie

6

Accountancy

6

Informatietechnologie en beleidsinformatica Informatiesystemen

6

Digitale elektronica

3

Talen

6

Studenten kiezen in het eerste jaar van de Bachelor twee talen uit het pakket van vier talen dat door de faculteit TEW wordt aangeboden nl. Frans, Engels, Duits en Spaans. Elke taal staat voor drie studiepunten. Totaal

60

16 | Bachelor tweede jaar: studieprogramma

Bachelor tweede jaar

sp

Algemene economie Micro-economie

6

Macro-economie

6

Kwantitatieve methoden Beslissingsondersteunende methoden

6

Bedrijfskunde Financiële rapportering en analyse

6

Onderneming en recht

6

Marketingbeleid

6

Informatietechnologie en beleidsinformatica Systeemontwerp

6

Programmeren en datastructuren

6

Talen

6/9*

Vrije keuze

6/3**

Totaal

60

* De studenten kiezen voor bachelor tweede en derde jaar uit één van de volgende twee tracks: • TRACK 1: Jaar 2: 6 sp talen en 6 sp vrije keuze Jaar 3: 6 sp talen en 0 sp vrije keuze • TRACK 2: Jaar 2: 9 sp talen en 3 sp vrije keuze Jaar 3: 3 sp talen en 3 sp vrije keuze In totaal volgen de studenten minimum 18 sp en maximum 24 sp talen. Er moet minimum van drie talen niveau twee bereikt worden of van twee talen niveau drie. ** Studenten kunnen de keuze invullen ofwel met een OO talen ofwel met een KOO van de keuzelijst. De mogelijkheid bestaat om de SP van de keuze samen (6) te benutten in jaar 2 of jaar 3 van de opleiding.

Bachelor derde jaar: studieprogramma | 17

Bachelor derde jaar

sp

Verbredende studiedomeinen Levensbeschouwing vraagstukken

3

Kwantitatieve methoden Kwantitatieve beleidsmethoden

6

Bedrijfskunde Financieel management

6

HRM en arbeidsrecht

6

Management, accounting & controle

3

Informatietechnologie en beleidsinformatica Computernetwerken en databanken

6

Beleidsinformatica

6

Systeemanalyse

6

E-business

6

Bachelorproef HIB

6

Talen

6/3*

Vrije keuze

0/3*

Totaal

60

* De studenten kiezen voor bachelor tweede en derde jaar uit één van de volgende twee tracks: • TRACK 1: Jaar 2: 6 sp talen en 6 sp vrije keuze Jaar 3: 6 sp talen en 0 sp vrije keuze • TRACK 2: Jaar 2: 9 sp talen en 3 sp vrije keuze Jaar 3: 3 sp talen en 3 sp vrije keuze In totaal volgen de studenten minimum 18 sp en maximum 24 sp talen. Er moet minimum van drie talen niveau twee bereikt worden of van twee talen niveau drie. ** Studenten kunnen de keuze invullen ofwel met een OO talen ofwel met een KOO van de keuzelijst. De mogelijkheid bestaat om de SP van de keuze samen (6) te benutten in jaar 2 of jaar 3 van de opleiding.

18 | Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar

www.ua.ac.be/TEW In deze brochure laten we je kennis maken met de inhoud van de opleidingsonderdelen van de eerste bachelor. Op de website www.ua.ac.be/tew vind je meer uitgebreide informatie terug over de begin- en eindtermen, werkvormen, evaluatie, noodzakelijk en aanbevolen studiemateriaal.

Bachelor eerste jaar Verbredende studiedomeinen Inleiding tot de psychologie Psychologie benadert menselijk gedrag op het niveau van het individu. Onderwerpen die behandeld worden zijn: neurowetenschappen, persoonlijkheid, bewustzijn, aandacht, perceptie, leerprocessen, geheugen, motivatie, emoties en sociale psychologie. Via het bespreken van klassiek en origineel onderzoek in de psychologie, alsook eventuele, rechtstreekse deelname in korte experimenten, genieten de studenten van uitzonderlijke ervaringen die niet alleen de kennis van de algemene psychologie bevorderen, maar tegelijkertijd ook noodzakelijk zijn om diepere inzichten te verwerven. Tot besluit van elk experiment wordt het verband tussen de toepassing en de theorie gezamenlijk besproken. Het is vooral de bedoeling om aan de hand van experimenten aan te tonen wat Kurt Lewin ooit beweerde: er is niets zo praktisch als een goede theorie. Inleiding tot de sociologie Sociologie is de wetenschappelijke studie van de samenleving en de diverse groeperingen die met elkaar - elke dag opnieuw - die samenleving ‘maken’. Sociologie steunt enerzijds op theoretische inzichten om de complexe sociale realiteit te verduidelijken, anderzijds op onderzoek naar die sociale werkelijkheid. De focus van sociologie ligt op de (onderliggende) structuren van een samenleving. Denk aan groepen, organisaties, culturen, macht en sociale stratificatie. De al dan niet bestaande structuren verduidelijken waarom er wel of niet verandering voorkomt of kan voorkomen. Sociologen ontwikkelen niet alleen theoretische inzichten in het maatschappelijk gedrag, maar passen theorieën ook toe op (actuele) sociale vraagstuk-

Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar | 19

ken (bv. armoede) en geven zo aanzetten tot sociaal beleid (bv. herverdeling van inkomen). Centrale vragen binnen de sociologie zijn: Het hoe en waarom van ‘orde’ en ‘conflict’? Het hoe en waarom van ‘stabiliteit’ en ‘verandering’? Het hoe en waarom van ‘ongelijkheid’ en ‘macht’? Het hoe en waarom van ‘conformistisch’ en ‘deviant gedrag’? Ook vanuit bedrijfskundig oogpunt zijn dergelijke vragen zeer relevant en actueel. Een aanzet tot antwoord op deze vragen helpt ons immers om met kennis van zaken de ontwikkelingen in onze samenleving te begrijpen en te volgen. Ook krijgen wij zo een betere kijk op onze eigen positie in die samenleving, op hoe een maatschappij ons eigen gedrag bepaalt. Gebrek aan kennis van de regels van het maatschappelijke spel kan immers tot uitsluiting leiden. De eerstejaarsstudent bachelor wordt vertrouwd gemaakt met de belangrijkste sociologische vragen, de onderzoekstradities, de sociologische concepten en de actuele thema’s van het onderzoek. Daarbij steunen wij, zowel op klassieke als op hedendaagse sociologen: hun sociologische concepten, hun ‘sociologische verbeelding’, hun analyses en hun centrale sociologische vragen. Inleiding tot het recht In dit opleidingsonderdeel komen de volgende onderwerpen aan bod: Enkele basisbegrippen van het recht en van de rechtsorde, het publiek recht en de bronnen van het recht, de gerechtelijke orde (en het verloop van een gerechtelijke procedure), het personen- en familierecht. Een inleiding tot het bewijsrecht; het goederen- en zakenrecht (en de zakelijke zekerheden), de verbintenissen en contracten; enkele bijzondere overeenkomsten, de onrechtmatige daad en de foutaansprakelijkheid. Enkele begrippen uit het handelsrecht: handelstussenpersonen, distributiecontracten en waardepapieren. Filosofie Allereerst wordt een systematisch overzicht gegeven van de belangrijkste filosofische denkers en stromingen. Uiteraard worden deze die van belang zijn naar economie toe, het sterkst belicht. Zo wordt speciale thematische aandacht geschonken aan de evolutie van het Griekse oikonomia begrip tot

20 | Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar

het actuele economieconcept, aan het onderscheid tussen positieve en normatieve economie, aan de wijsgerige oorsprong van het instrumentalisme, het utilitarisme en rationaliteit in economie en aan de filosofische wortels van de economische globalisering waarbij de markt voorop staat. Tenslotte wordt in het bijzonder stilgestaan bij wat vooraanstaande auteurs van de moderne en de hedendaagse wijsbegeerte verhelderen omtrent economisch gezien belangrijke begrippen als behoefte, schaarste, arbeid, macht, en rechtvaardigheid.

ALGEMENE ECONOMIE Inleiding tot de algemene economie Na een omschrijving van het economisch probleem en de methode van de economische wetenschap komen micro-economisch onderwerpen aanbod: het marktmechanisme; het overheidsingrijpen in de markt; de studie van consumptiebeslissingen; het beschrijven van productieprocessen door middel van productie- en kostenfuncties; het gedrag van de producent onder alternatieve marktvormen. Verder volgen onderwerpen uit de macroeconomie: macro-economische grootheden, economische groei en macroeconomisch evenwicht; werkloosheid en inflatie; monetaire en budgettaire politiek. Het laatste deel is specifiek gewijd aan de internationale dimensie van de economie: internationale handel, betalingsbalans, wisselkoers, monetaire unie.

KWANTITATIEVE METHODEN Wiskunde met (bedrijfs)economische toepassingen Na een korte algemene inleiding besteden we voornamelijk aandacht aan drie grote onderwerpen: de analyse, integraalrekening en reeksen. Voor elk onderdeel herhalen we eerst de belangrijkste topics uit de basisleerstof uit het S.O., waarna we deze thema’s verdiepen en verbreden, en toepassen op economische en bedrijfseconomische problemen. Bij het hoofdstuk analyse gaat het zowel om functies van één veranderlijke als om functies van meer veranderlijken; daarbij bekijken we o.m. het onderzoek van functies, de afgeleiden en extremenonderzoek, een vrij belangrijk onderwerp binnen een faculteit toegepaste economische wetenschappen. Bij de integraalrekening besteden we aandacht aan enkelvoudige en meervoudige integralen, en aan onbepaalde en bepaalde integralen. Beide grote onderwerpen worden nadien gecombineerd in een hoofdstuk over differentiaalvergelijkingen, waarin wordt geleerd hoe bepaalde types van (bedrijfs)economische pro-

Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar | 21

bleemstellingen kunnen opgelost worden door over te stappen op gewone differentiaalvergelijkingen. In het hoofdstuk reeksen tenslotte, staan we stil bij oneindige getallenreeksen en bij machtreeksen. Statistiek met (bedrijfs)economische toepassingen 1 De cursus start met een algemene inleiding over o.a. de zin van de statistiek, paradigma van de statistiek, het verzamelen en meten van data, meetschalen, soorten steekproeven en steekproeffouten. Ook het belang van kansrekenen voor de statistische besluitvorming wordt belicht. Om gegevens samen te vatten, behandelen we in de beschrijvende statistiek de belangrijkste grafische en numerieke voorstellingen en de keuze van de meest correcte voorstelling. Na een kort overzicht van de kanstheorie volgt een studie van toevallige variabelen, met de belangrijkste discrete en continue verdelingen als voorbeelden. Tenslotte wordt de centrale limietstelling geïntroduceerd en wordt het gebruik van simulatie als probleemoplossende techniek geïllustreerd. De opbouw van de cursus gebeurt volledig aan de hand van (bedrijfs)economische toepassingen. Statistiek met (bedrijfs)economische toepassingen 2 Als inleiding tot de verklarende of inferentiële statistiek wordt het begrip schatter uitgelegd. De klemtoon ligt hierbij op de steekproefproportie, het steekproef-gemiddelde en de steekproefvariantie. Voor elk van deze schatters wordt de steekproefverdeling afgeleid. Het belang van de centrale limietstelling wordt hierbij beklemtoond. De onderwerpen die hierna aan bod komen zijn het opstellen van betrouwbaarheidsintervallen en het toetsen van hypothesen. Na een algemene inleiding over toetsen worden de belangrijkste toetsen voor ligging, spreiding en verdeling behandeld, voor verschillende meetschalen en voor één, twee en meer dan twee populaties. De opbouw van de cursus gebeurt volledig aan de hand van (bedrijfs)economische toepassingen.

BEDRIJFSKUNDE Management en organisatie De leerstof zit vervat in 3 delen die telkens bestaan uit diverse subdelen of hoofdstukken . Deel I kan beschouwd worden als een algemeen duidend en positionerend deel. Hoofdstuk 1 omschrijft of duidt het begrip “organisatie” en hoofdstuk 2 doet hetzelfde met het begrip “management”. Hoofdstuk 2 verduidelijkt

22 | Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar

eveneens het vakgebied management én positioneert het t.o.v. andere vakgebieden.Ten slotte behandelt hoofdstuk 3 de voornaamste managementperspectieven. Deel II behandelt de kern van het managementgebeuren of de zogenaamde “managementcyclus”. Deze cyclus bestaat traditioneel uit 4 functies: plannen, organiseren, leiding geven en controleren. Elk van deze functies komt uitvoering aan bod in een afzonderlijk hoofdstuk (4, 5, 6 en 7). Telkens staan we stil bij de volgende centrale vragen: wat is/impliceert de desbetreffende functie? Welke concrete activiteiten kunnen we binnen deze functie onderscheiden? Wat zijn de typische kenmerken en aandachtspunten van deze activiteit? Welke technieken en instrumenten kunnen hierbij gebruikt worden? In deel III staan we stil bij de verschillende “deel”vakgebieden of managementdomeinen binnen het algemeen vakgebied management. Enerzijds behandelen we enkele specialistische of functionele managementdomeinen (vb. aankoopmanagement, marketingmanagement, HRM, communicatiemanagement, ...). Anderzijds behandelen we enkele generalistische managementdomeinen (vb. strategisch management, cultuurmanagement, ...). Telkens staan we stil bij de volgende centrale vragen: wat is de centrale focus van het managementdomein in kwestie? Welke concrete activiteiten kunnen we onderscheiden (vertrekkend vanuit de managementcyclus deel II)? Welke specifieke technieken en instrumenten kunnen we hierbij gebruiken? De leerstof vormt het voorwerp van een begeleid zelfstudietraject gebaseerd op een handboek en een begeleiding en/of ondersteuning via de digitale leeromgeving (Blackboard) en facultatieve (!) werkcolleges. De studenten kunnen inzake de begeleiding en/of ondersteuning een aantal keuzes maken waardoor er gedeeltelijk een geïndividualiseerd leertraject ontstaat. Doorheen het begeleide zelfstudietraject worden er verplicht te realiseren opdrachten voorzien, 4 in totaal. De opdrachten hebben tot doel om de in het theoretisch luik aangereikte inzichten te leren gebruiken als “analysebril” om op een meer gesystematiseerde, gerichte en wetenschappelijke wijze te kijken naar de complexe werkelijkheid van organisaties en het management van deze organisaties. Via de digitale leeromgeving (Blackboard) wordt elke opdracht gespecificeerd én door de student gerealiseerd. De vorm van de opdrachten loopt parallel met het examen. Zo bestaan de opdrachten uit een mix van meerkeuzevragen en open vragen. In dat opzicht vormen ze naast een permanente evaluatie ook een goede voorbereiding op het examen.

Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar | 23

De opdrachten tellen onder de vorm van “permanente evaluatie” mee voor de uiteindelijke evaluatie van het vak. Ze bedragen 5 van de 20 punten. De behaalde score op 5 telt zowel mee voor de 1ste als de 2de zittijd van een academiejaar. Het cijfer is uiteraard niet overdraagbaar indien de student het vak in een volgend academiejaar opnieuw moet afleggen. Accountancy Deze cursus introduceert de student in het proces dat leidt tot de opstelling van een jaarrekening, d.w.z. dat hij een inleiding krijgt op de techniek van het dubbel boekhouden, het openen en afsluiten van de boekhouding. Daarna wordt de aandacht toegespitst op de enkelvoudige jaarrekening. Het juridisch kader dat hierbij gevolgd wordt, is de Belgische wetgeving op de boekhouding en de jaarrekening van de industriële en handelsonderneming. De posten van de volledige jaarrekening zullen uitvoerig besproken worden, zodanig dat iedere student op zinvolle wijze de cijfergegevens achter iedere post kan interpreteren en weet via welk proces deze bedragen gegenereerd worden. Een door een onderneming gerapporteerd resultaat is immers geen exact objectief cijfer, maar een bedrag dat de uitkomst is van een reeks keuzes binnen een wettelijk kader.

WETENSCHAP EN TECHNOLOGIE Informatiesystemen In het eerste deel van de cursus wordt de werking van de hardware besproken. Hierbij wordt ingegaan op de technologie gebruikt voor alle componenten van het moederbord (geheugen, processor, bus, poort,...) en van de randapparatuur (harde schijf, printer,...). Het tweede deel van de cursus behandelt de systeem- en toepassingssoftware. Hierbij wordt een inleiding gegeven op de werking van Windows en Linux besturingssystemen. Tevens wordt Excel meer gedetailleerd besproken als illustratie van toepassingssoftware. In het derde deel van de cursus worden computernetwerken behandeld. Vooral de hardware (modems, hubs, routers, ...) en de software (protocollen) van moderne computernetwerken (Internet, ADSL, ISDN, draadloos,...) wordt uitgewerkt. Het vierde deel van de cursus behandelt het gegevensbeheer. In dit deel worden een aantal klassieke bestandsorganisaties besproken als inleiding op de behandeling van relationele databanken. Microsoft Access wordt gebruikt als illustratie van een eenvoudig databankpakket. Het vijfde deel van de cursus behandelt Internet. Door middel van een aantal voorbeelden zal een eenvoudige website worden ontwikkeld gebruik makend van HTML en van XML.

24 | Opleidingsonderdelen bachelor eerste jaar

Digitale elektronica Er wordt een globaal overzicht gegeven van de basisconcepten en architecturen van enkele belangrijke digitale elektronische systemen. In een eerste deel wordt een aantal basistechnieken uitgelegd in de werking van computersystemen. We denken hier bijvoorbeeld aan het uitvoeren van een optelling of bewerking in een computerprocessor, en aan het opslaan van data in geheugens van computers. Het tweede deel behandelt de opslag van gegevens in fysische media, zoals een harde schijf, of een CD of DVD. Hierbij gaat het niet enkel over de fysische principes van deze opslagmedia, maar wordt tevens uitgelegd hoe niet alleen gegevens maar ook audio en video in een formaat worden gebracht waarin ze worden opgeslagen. Een derde deel verklaart tenslotte de werking van digitale elektronische communicatiesystemen in hun geheel. Hierbij komen vragen aan bod als: hoe communiceren computers met elkaar, hoe werken digitale radio en televisie, hoe worden beelden vanuit Mars naar de aarde doorgestuurd, enz. Ook moderne standaarden voor digitale radio (DAB) en digitale televisie (DVB) worden hier verduidelijkt.

TALEN Zakelijk en economisch Engels 1 Capita selecta uit Business Vocabulary in Use: Intermediate met als volgende thema’s: • Employment and Organizations • Marketing • Time Management • Dealing with Stress • Doing Business across Cultures Capita selecta uit de Engelse grammatica: • Present, past and future tenses • Continuous v. simple verb forms • Relative pronouns • The noun phrase Begrijpen van teksten uit de Engelstalige media in verband met bovengenoemde thema’s; luisteroefeningen (o.a. interviews met bekende internationale ‘business gurus’, radio reportages over het leven op de werkvloer in

Opleidingsonderdelen bachelor eerste, tweede en derde jaar | 25

een internetbedrijf); spreekoefeningen (bvb. class discussions, eenvoudige presentaties en business simulations); schrijfoefeningen (zakelijke e-mails; summary writing); persoonlijke lectuur van een aantal krantenartikels over economische en actuele thema’s. Zakelijk en economisch Frans 1 De cursus omvat • een herhaling van de grammatica (vnl. morfologie) • zakelijke en economische terminologie • (de belangrijkste component) zakelijke communicatie in het Frans: luisteroefeningen en leesvaardigheid, actieve gesprekssituaties en discussies, redigeren van teksten (zakenbrieven, e-mails, teksten die een opinie uitdrukken en verdedigen). Zakelijk en economisch Spaans 1 • Grammatica: deze cursus legt de basis van de Spaanse grammatica, die wordt ingeoefend o.a. met computerondersteuning; • Woordenschat: hoewel de nadruk valt op de algemene basiswoordenschat, wordt er ook een aanzet gegeven tot economisch taalgebruik aan de hand van enkele zakelijk georiënteerde thema’s. De woordenschat wordt actief ingeoefend door middel van communicatieve en functionele oefeningen (met aandacht voor de vier basisvaardigheden); • Land- en cultuurkunde: er worden een aantal relevante aspecten aangebracht van de Spaanse samenleving; een lectuuropdracht sluit hierbij aan. Zakelijk en economisch Duits 1 • Actieve kennis van de algemene en specifieke Duitse basiswoordenschat (500 hoogstfrequente woorden in hun frequentste collocaties). • Actieve kennis van de grammaticale bouwstenen van de Duitse hoofdzin. Met concentrische opbouw van woord naar woordgroep, van woordgroep naar zin, van zin naar tekst. • Begrijpen van en (geleid) spreken over teksten uit kwaliteitsmedia i.v.m. algemene of Duitstalige sociaal-economische realiteit. • Een vijftal zakelijke gespreksvormen.

BACHELOR TWEEDE EN DERDE JAAR Via de website www.ua.ac.be/TEW kan je bij het overzicht van de opleidingsonderdelen de vakbeschrijvingen van de bachelor tweede en derde jaar terugvinden.

26 | De master Handelsingenieur in de Beleidsinformatica

Kiezen na je bacheloropleiding Vanuit je Bachelor Handelsingenieur in de Beleidsinformatica kun je zonder meer doorstromen naar de Master Handelsingenieur in de Beleidsinformatica. Het masterprogramma omvat twee jaar studie en bevat de volgende domeinen: • Informatietechnologie en beleidsinformatica (36 studiepunten) • Management (30 studiepunten) • Afstudeerrichting (30 studiepunten) • Masterproef (24 studiepunten) Naargelang de invulling van het vakkenpakket en de keuze van de afstudeerrichting, kan het aandeel van de beleidsinformaticagerichte opleidingsonderdelen dus oplopen tot 75%. Je hebt de keuze uit volgende afstudeerrichtingen: • Accountancy • Financiering • Marketing • Europees en internationaal ondernemen • Informatietechnologie • Strategie en Organisatie • Transport en Logistiek Na het beëindigen van de masteropleiding Handelsingenieur in de Beleidsinformatica, bekom je het diploma van Master in de TEW: Handelsingenieur in de Beleidsinformatica en de titel van Handelsingenieur in de Beleidsinformatica. Meer informatie vind je in de brochure ‘Handelsingenieur in de Beleidsinformatica, masteropleidingen’ of op de website www.ua.ac.be/studiekiezer.

Onderwijs en examens | 27

Onderwijs Voor de meeste vakken worden hoorcolleges georganiseerd. Je volgt in groep een uiteenzetting van de docent, al dan niet ondersteund door audio-visueel materiaal. Voor bepaalde vakken zijn er ook werkcolleges, waar de leerstof uit de hoorcolleges in kleinere groepen wordt uitgediept en ingeoefend. Als universiteitsstudent leer je zelfstandig, kritisch en probleemoplossend denken. Je bepaalt zelf je studietempo en bereidt tussentijdse evaluatiemomenten voor. Zo krijg je de nodige bagage en ontwikkel je de nodige creativiteit om een grote diversiteit aan problemen te behandelen. Dit heeft tot gevolg dat het bedrijfsleven voor de invulling van hogere functies de voorkeur geeft aan universitairen. De digitale leeromgeving Blackboard speelt in deze context een grote rol. Opdrachten worden via dit medium doorgegeven en interactief verwerkt en je kan docenten te allen tijde om feedback vragen. Het contact met professoren en assistenten is niet altijd even intens als met je leerkrachten in het secundair onderwijs, maar je wordt allerminst aan je lot overgelaten. Wanneer je zelf het initiatief neemt om hulp te zoeken, zijn deze mensen zeker bereid een antwoord of oplossing te formuleren voor je vragen of problemen. Het uitgebreide gamma aan begeleidingsmogelijkheden wordt verderop in deze brochure besproken. Studiepunten De studieomvang van elke opleiding wordt uitgedrukt in studiepunten. Een voltijds academiejaar telt voor 60 studiepunten. Deze norm werd overgenomen van het Europees ECTS-project (European Community Course Credit Transfer System). Deze studiepunten zijn een relatieve maatstaf voor de studieomvang van de opleidingsonderdelen in het jaarprogramma. De volledige bacheloropleiding Handelsingenieur in de beleidsinformatica omvat 180 studiepunten, de masteropleiding 120 studiepunten. Elk studiepunt komt overeen met een studietijd van 25 tot 30 uren. Hierin zijn zowel het bijwonen van de colleges of practica, de voorbereidingstijd en het studeren voor de examens vervat. De studietijd van een voltijds academiejaar varieert van 1500 tot 1800 uren studie. Het aantal studiepunten van een opleidingsonderdeel zegt dus veel meer over hoeveel tijd je er uiteindelijk aan zal besteden, dan enkel het aantal uren dat je les hebt. De normen zijn overal in Vlaanderen en in Europa gelijkaardig, dus gemakkelijk vergelijkbaar.

28 | Onderwijs en examens

Semestersysteem - Examens Het academiejaar wordt verdeeld in twee semesters, met een examenperiode na elk semester. In januari leg je examens af voor ongeveer de helft van het jaarprogramma, in juni voor de overige vakken van de eerste zittijd. Voor wie niet geslaagd is na de eerste zittijd, wordt in september de tweede zittijd ingericht. Door de flexibilisering in het hoger onderwijs bestaan er geen “studiejaren” meer. Wel worden nog modeltrajecten vastgesteld. Als je voor een voltijds modeltraject kiest rond je een bacheloropleiding (180 sp) af in drie jaar tijd: 60 studiepunten per jaar. Wanneer je geslaagd bent voor een opleidingsonderdeel en dus minstens 10 op 20 behaalt, verwerf je een creditbewijs dat overeenkomt met het aantal studiepunten van dit opleidingsonderdeel. Zelfs indien je niet alle creditbewijzen voor je studieprogramma behaalt, mag je verder met je studie. De faculteit moet dan je programma - een geïndividualiseerd traject of GT - goedkeuren. Omdat de studieprogramma’s volgens een logische volgorde werden ingebouwd, zijn er voorwaarden vastgelegd om welbepaalde vakken al te mogen volgen. Dit noemt men volgtijdelijkheid. Je slaagt voor een opleiding als je creditbewijzen haalt voor alle opleidingsonderdelen van de opleiding. Dankzij de nieuwe bachelor- en masterstructuur en het flexibiliseringssysteem heb je als student meer keuzemogelijkheden gekregen om je studieprogramma in te vullen. In elke faculteit adviseren studietrajectbegeleiders over de samenstelling van je programma en over de aangeboden keuzemogelijkheden. Het is echter belangrijk voldoende vooruitgang te boeken in je studietraject en in een redelijke tijd je diploma te behalen. Daarom heeft de Universiteit Antwerpen een systeem van studievoortgangbewaking en –begeleiding opgezet; de faculteit zal je studieprestaties volgen en kan je bindende voorwaarden opleggen wanneer je niet de helft van de studiepunten van het goedgekeurde studieprogramma van het academiejaar hebt behaald! Het onderwijs- en examenreglement kan je terugvinden op www.ua.ac.be/OER. Tijdens de examens kan je met problemen (examenregeling, uitstel van examen, onderbreking of definitief stopzetten van examens, conflict met de

Onderwijs en examens | 29

docent) terecht bij de ombudspersoon. De ombudspersoon zorgt ervoor dat het examenreglement correct wordt opgevolgd en bemiddelt tussen studenten en docenten. De ombuds is ook aanwezig bij de deliberatie en kan - op basis van verzachtende omstandigheden zoals ziekte of ongeval - je ‘zaak’ bepleiten. Je kan steeds de gegevens van jouw ombudspersoon terugvinden op www.ua.ac.be, onder de rubriek ‘huidig student’, ombudspersoon. Internationaal De Universiteit Antwerpen neemt actief deel aan de Europese uitwisselingsprogramma’s zoals ERASMUS. Elk jaar studeert een aanzienlijk grote groep studenten één semester aan een buitenlandse universiteit. In het kader van het ERASMUS-programma heeft de Universiteit Antwerpen samenwerkingsakkoorden gesloten met heel wat universiteiten in West- en Centraal Europa. Maar de Universiteit Antwerpen kijkt verder dan Europa. Op bilaterale basis (buiten het kader van ERASMUS) werden wereldwijd uitwisselingsprogramma’s uitgewerkt. In het kader van Internationale Ontwikkelingssamenwerking kan je met een beurs een aantal maanden in een ontwikkelingsland studeren. Je studieperiode aan één van de buitenlandse partneruniversiteiten wordt erkend als onderdeel van je studie aan de Universiteit Antwerpen.

30 | Studiebegeleiding

Overgang naar universitair onderwijs Aan de universiteit studeren is een verrijkende ervaring: je komt terecht in een nieuwe leef- en leeromgeving, met nieuwe mensen, nieuwe cursussen, nieuwe collegeroosters. Toch is deze overgang niet voor iedereen alleen maar fijn en boeiend. Je wordt geconfronteerd met stapels leerstof, en met een examensysteem waar je nog geen ervaring mee hebt. Plots wordt van je verwacht dat je zelf de verantwoordelijkheid opneemt voor je studie, dat je je studie kan plannen, dat je weet hoe je elk afzonderlijk vak aanpakt, enz. Omdat dit alles niet zo evident is, wil de Universiteit Antwerpen je graag helpen om je eerste jaar zo vlot mogelijk te laten verlopen. We geven een overzicht van de begeleidingsvormen waar je gebruik van kan maken. Algemene studie- en studentenbegeleiding Tijdens het academiejaar kan je terecht bij de dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding, zowel met studie- als met persoonlijke problemen. Zowel groepsactiviteiten als individuele begeleiding zijn volledig gratis. Afspraken met de begeleiders van deze dienst kan je maken via het Studenten Informatie Punt (STIP). Studiekeuze De dienst Studieadvies en Studentenbegeleiding geeft je advies over je studiekeuze, eventueel heroriëntatie en helpt je bij alle keuzemomenten van het begin van je studieloopbaan tot bij het afstuderen. De dienst werkt ook mee aan het Trampolineproject dat heroriëntatie beoogt wanneer blijkt dat de gekozen richting voor jou minder geschikt zou zijn. Algemene studiebegeleiding: studievaardigheden en studieplanning Studentenbegeleiders organiseren trainingen en begeleidingen over studievaardigheden: studiemethode, studieplanning voor eerstejaarsstudenten. Na de examens van het eerste semester worden remediërende trainingen aangeboden (bv. uitstelgedrag aanpakken en examenstress onder controle krijgen). Je kan er ook terecht voor individuele begeleiding. Psychosociale begeleiding Ook wanneer je last hebt om je te concentreren, twijfelt aan je studiekeuze, kampt met examenangst of persoonlijke problemen zoals het afspringen van een relatie, ernstige ziekte in je onmiddellijke omgeving ... kan je een afspraak maken met een studentenbegeleider.

Studiebegeleiding | 31

Indien nodig wordt een individuele begeleiding opgestart, of word je doorverwezen naar gepaste trainingen in kleine groepjes. Dit gebeurt steeds op vrijwillige basis. Het aanbod aan individuele, groepsgerichte en digitale begeleiding wordt in het begin van elk semester bekend gemaakt in alle mogelijke publicaties voor studenten. Je vindt ook heel wat informatie op www.ua.ac.be/adstud of www.ua.ac.be/studentenportaal. Begeleiding van studenten met specifieke noden: aanvragen bijzondere faciliteiten Studenten met functiebeperkingen (fysische handicap of chronische ziekte, leerstoornis zoals dyslexie, ADHD, psychische problemen ...) of met bijzondere vragen omwille van sport op topniveau of kunstbeoefening kunnen via de dienst voor Studieadvies en Studentenbegeleiding bijzondere faciliteiten voor onderwijs en/of examens aanvragen. Dit is voorzien in het Onderwijs- en examenreglement van de Universiteit Antwerpen. Na het indienen van je aanvraag, word je uitgenodigd voor een intakegesprek met een studentenbegeleider. In onderling overleg worden de nodige afspraken gemaakt. Als je dossier helemaal in orde is en voorzien van de nodige attestering zal de dienst je dossier ter goedkeuring voorleggen aan de rector. Vervolgens kunnen bepaalde faciliteiten toegekend worden. Vakspecifieke begeleiding Met vragen over of problemen met één van je cursussen kan je steeds terecht bij de prof die deze cursus doceert of bij zijn of haar assistent. Gewoon even langslopen of een e-mail schrijven: je zal merken dat je snel geholpen wordt. Voor bepaalde vakken worden extra groepssessies georganiseerd, om de besproken theorie uit hoorcolleges toe te lichten en in oefeningen toe te passen. Bij deze sessies is vooral de wisselwerking tussen studenten en begeleider belangrijk: je kan hulp vragen waar je vastloopt, je begeleider houdt rekening met de gekende knelpunten van de cursus, en je krijgt nuttige tips voor de studie van de leerstof. De masteropleiding biedt je de mogelijkheid je in de praktijk voor te bereiden op een werksector naar keuze.

32 | Je kansen op de arbeidsmarkt na Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Vorming van hogere kaderleden en leidinggevende personen De opleidingen Handelsingenieur (HI), Handelsingenieur in de Beleidsinformatica (HIB) en Toegepaste economische wetenschappen - bedrijfskunde (TEW-BK) en Toegepaste economische wetenschappen - economisch beleid (TEW-EB) zijn gericht op de vorming van hogere kaderleden en leidinggevende personen. De afgestudeerden zijn vaak verantwoordelijk voor beleidsbeslissingen in ondernemingen, openbare diensten en organisaties in de non-profitsector. Op maat van je ambities Het diploma Handelsingenieur in de Beleidsinformatica effent het pad voor aantrekkelijk werk-met-doorgroeimogelijkheden op maat van je ambities. Handelsingenieurs in de Beleidsinformatica worden gevraagd om hun brede kennis. Je komt in aanmerking voor erg uiteenlopende functies in de industrie, de handel of de dienstverlening. Je bent dus zeker niet gebonden aan een job in de informatica-sector of binnen de informatica-afdeling binnen een bedrijf. Handelsingenieurs in de Beleidsinformatica werken vaak intensief samen met economen, burgerlijke of industriële ingenieurs en informatici. Hoezeer de arbeidsmarkt ook evolueert, de vraag naar Handelsingenieurs in de Beleidsinformatica blijft even groot. Voor het zoeken naar een job kan je terecht bij onze plaatsingsdienst. Alumni met belangrijke functies in het economische en maatschappelijke leven hebben hierbij vaak een waardevolle inbreng.

Voortstuderen na | 33 Handelsingenieur in de Beleidsinformatica Specifieke lerarenopleiding -> www.ua.ac.be/IOIW Je kan de lerarenopleiding volgen tijdens de masteropleiding of nadien. De opleiding beperkt zich niet tot de vorming van studenten die willen gaan lesgeven. De voortdurende veranderingen in het sociale en economische leven hebben het fenomeen van de buitenschoolse vorming en opleiding – ondermeer in de bedrijven zelf – in belang doen toenemen. Daarom wil de academische lerarenopleiding niet alleen in een vorming van toekomstige leraars economie voorzien, maar ook een algemene ‘vorming voor vormers’ aanbieden. Master na masteropleidingen Op de webstek van de Universiteit Antwerpen kan je steeds een actueel overzicht vinden op www.ua.ac.be/studiekiezer.

34 | Hoe bereik je makkelijk de campussen?

Wegbeschrijving Op www.ua.ac.be/route kan je de wegbeschrijving naar de verschillende campussen terugvinden. Met de fiets De campussen zijn gemakkelijk te bereiken met de fiets! Meer en meer studenten kiezen voor dit transportmiddel. Je kan je op deze manier immers snel verplaatsen. Op elke campus staan verschillende fietsparkings ter beschikking van de studenten. Met de bus of de tram De Lijn info: 070 220 200 Voor alle informatie over reiswegen, dienstregelingen, verloren voorwerpen en algemene inlichtingen: op weekdagen van 7u tot 19u, za-, zo- en feestdagen van 10u tot 18u. Je kan ook terecht in één van de Lijnwinkels om dienstregelingsboekje te kopen. Die bieden een overzicht van alle bus- en/of tramlijnen in een streek. Op veel bussen en trams vind je een folder met de dienstregeling van de lijn waarop je rijdt. Natuurlijk kan je ook steeds één van de chauffeurs aanspreken of surfen naar de website: www.delijn.be. De website van De Lijn beschikt ook over een routeplanner die voor jou de reis van deur tot deur met bus, tram en/of trein uitstippelt. Dienst Abonnementen van De Lijn Antwerpen Grotehondstraat 58, 2018 Antwerpen, tel. +32 (0)3 218 14 11 op weekdagen van 8u30 tot 16u e-mail: [email protected] Met de trein Voor alle informatie over reiswegen, dienstregelingen, vertrek- en aankomst‑ tijden kan je terecht op de website van de NMBS, www.b-rail.be. Met de auto Alle campussen beschikken over ruime parkings, behalve de Stadscampus. Wens je toch in de buurt van de Stadscampus te parkeren, volg dan best de blauwe parkeerroute “Meir Universiteit”. Parkeren in Antwerpen is echter niet gratis! Meer info kan je terugvinden op www.parkereninantwerpen.be

Plattegrond van de campussen | 35

Hoofdadres Stadscampus Prinsstraat 13 - 2000 Antwerpen

36 | Plattegrond van de campussen

Hoofdadres campus Groenenborger Groenenborgerlaan 171 - 2020 Antwerpen

Plattegrond van de campussen | 37

Hoofdadres campus Middelheim Middelheimlaan 1 - 2020 Antwerpen

38 | Plattegrond van de campussen

Hoofdadres campus Drie Eiken Universiteitsplein 1 - 2610 Antwerpen

Bijkomende informatie | 39

Provinciale informatiedagen De studiebegeleiders en medewerkers van de Universiteit Antwerpen nemen jaarlijks deel aan de netoverschrijdende studie-infobeurzen (Sidin’s). Deze worden per provincie georganiseerd op initiatief van het Ministerie van Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de Centra voor Leerlingenbegeleiding. Informatiedagen aan onze instelling Elk jaar organiseert de Universiteit Antwerpen informatiedagen voor leerlingen van het secundair onderwijs. Deze hebben meestal plaats in de lente. Naast een algemene en een specifiek studiegerichte infosessie kan je aan de infostands de cursussen inkijken en een aantal brochures verkrijgen. Je krijgt de gelegenheid tot vragen stellen en desgewenst tot een persoonlijk gesprek. Vooraf inschrijven is niet nodig. De data vind je op onze website onder: www.ua.ac.be/infodagen, in onze brochures en in de kranten. Brochures over andere opleidingen Andere publicaties in deze reeks (alfabetisch gerangschikt): Biochemie en biotechnologie, Bio-ingenieurswetenschappen, Biologie, Biomedische wetenschappen, Chemie, Communicatiewetenschappen, Diergeneeskunde, Farmaceutische wetenschappen, Fysica, Geneeskunde, Geschiedenis, Handelsingenieur, Informatica, Politieke wetenschappen, Rechten, Sociaal economische wetenschappen, Sociologie, Taal- en letterkunde, TEW: bedrijfskunde, TEW: economisch beleid, Wijsbegeerte, Wiskunde. Wil je meer informatie dan kan je een brochure van één van deze opleidingen aanvragen bij het Studenten Informatie Punt (STIP) of via www.ua.ac.be/brochures. Internet Surf gerust eens naar de volgende website van de Universiteit Antwerpen: www.ua.ac.be. Je vindt er uitgebreide informatie over alles wat je als student moet weten: studieaanbod, internationale programma’s, studiebegeleiding, voorbereidende cursussen, sociale voorzieningen, studentenleven, bibliotheken, examenreglement, enz.

40 | Bijkomende informatie

Departement Studentgerichte Diensten Studenten Informatie Punt (STIP) Agoragebouw, 1ste verdieping Grote Kauwenberg 2 2000 Antwerpen Tel.: + 32 (0)3 220 48 72 [email protected] Faculteit Toegepaste Economische Wetenschappen Faculteit TEW Decanaat Prinsstraat 13 2000 Antwerpen Tel.: + 32 (0)3 220 45 42 [email protected]

www.ua.ac.be/studiekiezer www.ua.ac.be/tew