Handboek Maatschappelijke Stage
Voorwoord
Bij Day for Change is het mogelijk om op een zelfstandige manier een Maatschappelijke Stage te vervullen. Dit kan namelijk door het uitvoeren van de Klasse!Actie bij jou op school. Eigen creativiteit, ondernemerschap en samenwerking zijn hierbij de belangrijkste competenties die ontwikkeld worden. “De Klasse!Actie is een goede manier om de theorie in de praktijk toe te passen en kan ook goed worden gekoppeld aan de Maatschappelijke Stage. Dat zijn twee vliegen in een klap!” Voorzitter, Marc Klein Essink In dit handboek staat alles over de Day for Change MaS. Lees daarom voorafgaand deze handleiding goed door. Deelname aan de MaS is het hele schooljaar mogelijk. Inschrijven kan door een email te sturen naar
[email protected]. Vermeld hierin de naam van de school en het aantal leerlingen dat gaan deelnemen. In hoofdstuk 3 staan alle noodzakelijke stappen voor het opzetten van een succesvolle stage. Als er nog vragen of opmerkingen zijn, neem dan gerust via onderstaande gegevens contact met ons op. Wij wensen jullie veel succes en plezier met de Day for Change Maatschappelijke Stage!
Emmalaan 25, 1075 AT Amsterdam www.dayforchange.nl
Telefoon: 020 570 0130 E-mail:
[email protected]
Giro: 8000
Inhoudsopgave 1 Day for Change 2 Maatschappelijke Stage De Klasse!Actie en de Maatschappelijke Stage In de praktijk Begeleiding Stageovereenkomst Evaluatie Aanvullende bekostiging Overige fondsen 3 Klasse!Actie Stappenplan
Bijlage 1 Uren verantwoording Maatschappelijk Stage Bijlage 2 Vaardighedenlijst Bijlage 3 Acties verspreiden via Hyves
1 Day for Change Stichting Day for Change is in 2006 opgericht door Marc Klein Essink, Arthur Hoogendijk en Diederik Laman Trip. De organisatie stelt zich ten doel in Nederland de kennis over en steun voor microfinanciering te vergroten én microkrediet voor meer mensen in ontwikkelingslanden mogelijk te maken. Day for Change wil een bijdrage leveren aan het toegankelijk maken van microkrediet en financiële dienstverlening. Dit doet zij door bij te dragen aan projecten gericht op het openen van lokale microkredietbanken, het trainen van lokaal personeel of door uitbreiding van bestaande dienstverlening (zoals de mogelijkheid tot veilig sparen of afsluiten van verzekeringen). Met de projecten die Day for Change ondersteunt, bereiken wij vooral de allerarmsten . Microfinanciering is een moderne vorm van ontwikkelingssamenwerking die uitgaat van de positieve en ondernemende instelling van mensen. Het doel van het verstrekken van microkredieten is duurzame verbetering te bewerkstelligen door mensen de kans te bieden een zelfstandig bestaan op te bouwen. Op dit moment profiteren ruim 154 miljoen mensen met hun gezinnen van een microkrediet. Zij hebben meer zekerheid over hun inkomen, een betere gezondheid en sturen hun kinderen vaker naar school. Microkrediet levert hierdoor een bijdrage aan duurzame vrede en onafhankelijkheid. Day for Change ziet de participatie van kinderen en jongeren als essentieel startpunt in het creëren van draagvlak en de bewustwording dat microkrediet een effectief middel is in de strijd tegen armoede en het bereiken van de millenniumdoelen. De kennis die de kinderen en jongeren opdoen, brengen ze binnen in hun gezinnen en vanuit de gezinnen wordt deze kennis verspreid onder volwassenen. Educatie van Nederlandse kinderen en jongeren is dan ook een van de kernactiviteiten van Day for Change. Dit doen wij onder andere door middel van de Klasse!Actie. Door deel te nemen aan de Klasse!Actie raken de leerlingen bekend met microkrediet en ervaren zij dat zij door hun ondernemendheid, verantwoordelijkheid en inzet een bijdrage kunnen leveren in de strijd tegen armoede. Met een klein geldbedrag dat ze van Day for Change krijgen, zetten ze een eigen onderneming op. De winst die ze maken gaan naar microkrediet projecten in ontwikkelingslanden. Om daadwerkelijk meer microkrediet voor miljoenen mensen mogelijk te maken combineert de stichting de educatieve en draagvlak vergrotende activiteiten met fondsenwerving. Day for Change wil, onder het motto ‘onderneem een dag in je leven om een ander een zelfstandig bestaan te geven’ , Nederland inspireren om met eigen initiatieven geld te verdienen, dat - via microfinanciering - volledig ten goede komt aan ondernemers daar.
2 Maatschappelijke Stage Vanaf schooljaar 2011-2012 is de Maatschappelijke Stage verplicht voor alle middelbare scholieren. Leerlingen op het vwo dienen 72 uur Maatschappelijke Stage lopen, op de havo 60 uur en op het vmbo en praktijkonderwijs, 48 uur. De Maatschappelijke Stage houdt in dat jongeren vrijwilligerswerk doen tijdens hun middelbare schoolperiode. Dit kan binnen of buiten school plaatsvinden. Door vrijwilligerswerk te doen leer je de samenleving beter kennen en maak je kennis met het dragen van verantwoordelijkheid voor maatschappelijke belangen. Gewone stages zijn gericht op het beroep dat je later gaat doen; de Maatschappelijke Stage heeft als doel op een leuke manier je maatschappelijke betrokkenheid te vergroten. Dat is goed voor anderen en voor de persoonlijke ontwikkeling. De Klasse!Actie en de Maatschappelijke Stage De Day for Change Klasse!Actie biedt leerlingen van het voortgezet onderwijs de kans om zich vrijwillig in te zetten voor een ander. In het kader van de MaS starten de leerlingen een eigen bedrijf met een microkrediet van Day for Change. Terwijl zij creativiteit en ondernemerschap in praktijk brengen, leren ze over microkrediet en worden ze geprikkeld om na te denken over hun eigen rol in de samenleving. Het geld dat de leerlingen verdienen met hun bedrijf gebruikt Day for Change om microkrediet voor meer mensen in ontwikkelingslanden mogelijk te maken. De Day for Change Maatschappelijke Stage biedt jongeren het volgende: Leerlingen werken in de leukste sector die er is, de ontwikkelingssector; Leerlingen krijgen veel eigen verantwoordelijkheden doordat ze zelf een project opzetten; Leerlingen krijgen veel nieuwe informatie te horen over wereldburgerschap, armoede, microkrediet en ondernemen; Tijdens het project zijn leerlingen actief met financiën en ondernemerschap; Leerlingen ervaren hoe zij zelf bij kunnen dragen aan de situatie in ontwikkelingslanden en hoe betekenisvol vrijwilligerswerk is. Competenties voor de stage: Creativiteit Samenwerken Organiseren Plannen Verantwoordelijkheid nemen Ondernemerschap
In de praktijk Deelname aan de Day for Change Klasse!Actie in het kader van de MaS is op elk gewenst moment mogelijk. Eigen initiatief van de jongeren is daarbij erg belangrijk. De leerlingen zitten niet vast aan een stageplek binnen onze organisatie, maar zijn vrij om hun eigen actie in te vullen. Er zijn verschillende manieren om de MaS in te richten. Zo kan de activiteit van de leerlingen gedurende een week afspelen, of zelfs gedurende een paar maanden. Hieronder een aantal voorbeelden ter inspiratie: De leerlingen organiseren een schoolfeest in de plaatselijke kroeg of discotheek. De winst van de kaartverkoop gaat naar Day for Change. Elke vrijdagmiddag openen de leerlingen hun restaurant voor ouders, docenten en buurtbewoners. De leerlingen hebben de leiding over een klusbedrijfje; gedurende een week helpen zij de bewoners van een bejaardentehuis met hun klusjes. Op onze website staan nog veel meer leuke, creatieve voorbeelden van andere scholen.
Tips!
De leerlingen kunnen een logboek bijhouden waarin zij de tijd rapporteren die zij inzetten voor de MaS (datum, activiteiten, aantal uur). Zie bijlage 1 Het is handig om een draaiboek te maken waarin je de planning en organisatie rondom de MaS uitwerkt. Neem hier bijvoorbeeld een stappenplan en rooster in op en stel één persoon als coördinator aan.
Begeleiding Probeer voor de leerlingen begeleiding op maat te verzorgen. Als docent kan je de rol van begeleider op je nemen, maar hiervoor kan bijvoorbeeld ook de, speciaal voor de MaS aangestelde, coördinator of een ouder/verzorger worden ingeschakeld. Uiteraard zijn wij altijd beschikbaar voor vragen of hulp. We denken graag met jullie mee over hoe we de Day for Change Klasse!Actie het beste kunnen inbedden in de Maatschappelijke Stage.
Stageovereenkomst Een stageovereenkomst is niet nodig omdat leerlingen hun projecten vanuit school opzetten. Hierdoor zijn leerlingen vanuit school verzekerd. De bevestiging vanuit Day for Change na de aanmelding voor deelname is hierdoor voldoende. Evaluatie Reflectie op de stage is belangrijk voor het effect van de MaS. Het is daarom goed om aan het einde van de stage een evaluatiemoment in te bouwen. Kijk samen met de leerlingen terug op wat zij tijdens de stage hebben geleerd. Hoe is het bewustwordingsproces verlopen? Wat zouden ze de volgende keer anders doen en wat juist niet? Wellicht zitten zij na de stage boordevol ideeën over manieren waarop ze hun ondernemerschap kunnen inzetten voor de maatschappij! In bijlage 2 is een competentielijst opgenomen vanuit Day for Change. Voor elke leerling kan worden gekeken in welke mate zij de verschillende competenties hebben behaald. Tip! Gemeenten hebben soms fondsen beschikbaar om opbrengsten van goede doelen-acties te verhogen. Dit kun je nagaan door contact op te nemen met de gemeente waarin de school is gevestigd. Meer dan 100 gemeenten zijn ‘Millennium Gemeente’, dit houdt in dat ze extra ondersteuning geven aan projecten zoals de Klasse!Actie om de VN Millenniumdoelen in 2015 te behalen. Aanvullende bekostiging Alle scholen die van start gaan met de Maatschappelijke Stage kunnen gebruikmaken van de Regeling Aanvullende Bekostiging Maatschappelijke Stage in het voortgezet onderwijs. Hoeveel subsidie de school krijgt, hangt af van het aantal leerlingen. Scholen vragen subsidie aan via Agentschap NL. Ze krijgen een bedrag per telleerling. Een telleerling is een leerling die staat ingeschreven bij een school. In 2008/2009 was het bedrag € 28 en in 2009/2010 € 48 per telleerling. In 2010/2011 is dit verhoogd naar € 60. Overige fondsen Naast de subsidie van het ministerie van OCW kan je subsidies aanvragen bij jouw eigen gemeente of provincie. Je maakt de meeste kans als je samen met een andere partij, zoals een stagelocatie- of makelaar, een plan opstelt en dit indient. Ook kan je sponsoring vragen van lokale ondernemers of fondsen. Kijk voor actuele informatie op: www.maatschappelijkstage.nl
3 Klasse!Actie Met de Day for Change Klasse!Actie leren leerlingen ondernemen met een microkrediet. Met dit ‘startkapitaal', dat beschikbaar wordt gesteld door Day for Change, zetten leerlingen eigen slimme en creatieve bedrijven op waarmee zij echt geld gaan verdienen! Leerlingen maken zo op een speelse manier kennis met ondernemerschap en leveren een bijdrage aan ontwikkelingssamenwerking. Met de winst die leerlingen hier maken, worden in ontwikkelingslanden meer echte microkredieten mogelijk gemaakt!
De Klasse!Actie wordt binnen het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs aangeboden. De actie sluit zowel bij de kerndoelen als de afzonderlijke vakken, zoals Nederlands, wiskunde en aardrijkskunde, aan. Volgens uw collega docenten is de Klasse!Actie een leuke methode om (wereld)burgerschap in de praktijk te brengen! De combinatie van leren ondernemen met een microkrediet en het openen van de blik op de wereld maakt de Klasse!Actie uniek. Voor de docent zijn er gratis Klasse!Actie handleidingen beschikbaar en voor de leerlingen zijn er werkbladen te downloaden via de website. Op de website staat uitgebreide informatie over de projecten die Day for Change steunt en diverse korte video's over microfinanciering.
Aan de slag Hoe gaat de Klasse!Actie na aanmelding in zijn werk? Simpel: volg gewoon deze stappen. Stap 1 Introduceer het thema microkrediet bij de leerlingen. Gebruik hiervoor de informatie onder ‘Microkrediet’ in de Klasse!Actie handleiding die je ontvangt bij inschrijving. Of geef ze een van de werkbladen over microkrediet. Ook kan het thema microkrediet door een gastspreker worden geïntroduceerd. (Een gastles is aan te vragen via het inschrijfformulier). De microkrediet projecten die Day for Change dit schooljaar ondersteunt staan op www.dayforchange.nl. Stap 2 Laat de leerlingen kiezen welke onderneming ze gaan beginnen. Stap 3 Gebruik tijdens de lessen Nederlands, Aardrijkskunde, Economie,Wiskunde, etc. de verschillende werkbladen. De werkbladen kunnen worden gedownload via de website. Kijk voor een overzicht van de werkbladen hier op de website. Stap 4 Houd in het Klasse!Actie-kostenoverzicht de stand van zaken bij. Meerdere bedrijven? Maak een kopie voor iedere groep. Stap 5 Geef bekendheid aan de Klasse!Actie op jullie school door een evenement rondom de actie te organiseren en daarbij de lokale pers uit te nodigen. Gebruik hiervoor het evenementenpakket op de website van Day for Change. Om extra publiciteit te genereren, Day for Change op de hoogte te houden én ervaringen uit te wisselen met andere scholen, kan een Hyves profiel aangemaakt worden. Zie bijlage 3 voor uitleg over de ‘Klasse!Actie op Hyves’. Stap 6 Denk na over een leuke afronding van de actie. Ook hiervoor kun je het evenementenpakket op onze website raadplegen. Bedenk een manier om de klanten van de bedrijfjes te bedanken en evalueer de Klasse!Actie met de leerlingen. Hoeveel hebben de leerlingen met de actie verdiend? Sluit het project definitief af door de opbrengst op te tellen en deze te noteren op het Klasse!Actie-certificaat. Dit is te vinden onder het kopje ‘Afronding’ op de website. Om te meten of de kennis over microkrediet bij de leerlingen is toegenomen, verzoeken we je de vragenlijst (te vinden achterin de handleiding) door de leerlingen te laten invullen. Stap 7 Stort de ontvangen microkrediet(en) en de meeropbrengst op giro 8000 van Day for Change onder vermelding van de naam en plaats van de school. Het kan handig zijn het muntgeld eerst om te wisselen voor briefgeld. Plaatselijke winkeliers zijn er vaak blij mee. Om stortingskosten bij de bank te vermijden, raden wij aan de opbrengst eerst op de schoolrekening of de eigen (spaar)rekening storten en vervolgens over te maken op giro 8000.
Bijlage 1: Uren verantwoording Maatschappelijk Stage Datum
Uren
Omschrijving
Paraaf docent
Bijlage 2 Vaardighedenlijst
Ingevuld door Day for Change: de vaardigheden die bij de stage komen kijken zijn aangekruist. VAARDIGHEDEN Organisatorische: vaardigheden Uit jezelf iets doen
BELANGRIJK
MINDER BELANGRIJK
X
Zelfstandig werken
X
Afspraken en beloftes nakomen
X
Oplossingen verzinnen
X
Houden aan regels
X
Sociale vaardigheden: Communicatief Zeggen wat je vindt
X
Een gesprek beginnen
X
Afspraken maken
X
Luisteren naar anderen
X
Vragen durven stellen
X
Samenwerken Complimenten geven
X
Complimenten ontvangen
X
Om hulp vragen
X
Met verschillende mensen kunnen omgaan Leiding accepteren
X X
Bijlage 3 Klasse!Actie op Hyves Day for Change wil deelnemende scholen de mogelijkheid bieden om met elkaar in contact te komen. Hiervoor werken wij samen met het sociale medium Hyves. Via Hyves kunnen alle deelnemende leerlingen zien welke ondernemingen worden opgezet, ze kunnen van elkaar leren en elkaar handige tips geven. Bovendien kunnen de leerlingen aan Day for Change laten zien wat ze allemaal doen, waarmee ze een plekje in de eregalerij op de website van Day for Change kunnen verdienen. Hieronder leggen we uit wat de beste manier is om de microkredietonderneming(en) te presenteren op Hyves. Uiteraard is het in acht nemen van de privacy van de leerlingen hierbij van belang. Op www.dayforchange.nl/hyves geven wij meer informatie over de mogelijkheden die Hyves hiervoor biedt. Zoals foto’s en berichten alleen toegankelijk maken voor je Hyves-‘vrienden’. Voor een leuk en nuttig gebruik van Hyves is het raadzaam dat iemand uit de klas of groep voor zijn onderneming een profiel aanmaakt. Er is altijd wel iemand in de klas die dit eerder heeft gedaan en die dit zou kunnen doen. Een groep zou er zelfs voor kunnen kiezen om een hoofd Communicatie aan te stellen, die dan ook verantwoordelijk is voor dit profiel. Kies als naam van het profiel de naam van de onderneming of de projectgroep. Bijvoorbeeld College De Eilanden, Groep 7A. Of omdat dit wat lang is: Eilanden 7A. Vanaf nu kan de onderneming alle activiteiten op de Day for Change-Hyve plaatsen in de vorm van foto’s en geschreven verslagen. Zo kunnen wij jullie microkredietonderneming volgen en een leuk verhaal foto van jullie activiteiten op onze website plaatsen. Hyves en de kracht van het netwerk Om ervoor te zorgen dat de kracht van het Hyves-netwerk wordt ingezet ter ondersteuning van de Klasse!Actie zijn de volgende stappen van belang: 1. Zorg dat veel mensen ‘vrienden’ worden van jullie Klasse!Actie project Hyvespagina. Dit zijn bijvoorbeeld: a. de leden van de projectgroep zelf die op Hyves al een profiel hebben of kunnen aanmaken b. andere leerlingen van de school c. familie en vrienden buiten school Bij Hyves kan je zelf aan iemand vragen vrienden te worden, maar ook anderen kunnen vriend met jou worden op eigen initiatief. Druk de beheerder van de Hyvespagina (het hoofd Communicatie) op het hart uitsluitend mensen als ‘vriend’ te accepteren als iemand van de projectgroep hem/haar kent. Zo blijft de privacy gewaarborgd. 2. Word lid van Day for Change [http://dayforchange.hyves.nl] Door lid te worden van de Day for Change-Hyve, blijven wij op de hoogte van alle mooie initiatieven die de ondernemingen ontplooien. Daarnaast kunnen de leerlingen ook de projecten van andere scholen volgen en zo weer nieuwe ideeën opdoen.
Samenvattend Maak als onderneming een profiel aan op Hyves, www.hyves.nl. Kies een goede naam, bijv. naam en klas van de school. Wijs een hoofd Communicatie aan die de Hyves-pagina beheert; vrienden uitnodigen, vriendenverzoeken accepteren, de foto’s en tekstjes erop plaatsen etc. Check de privacyinstellingen (op Hyves, via menu, privacy). Word vrienden met alle projectleden, alle leerlingen in de hele klas of school, de docent, ouders, vrienden, etc. Word lid van de Day for Change-Hyve: [http://dayforchange.hyves.nl]. Zet elke keer als er iets te melden is, een berichtje of foto op het forum van Day for Change. Denk aan: nieuwe klanten, stijging van de omzet, grote tegenvallers, ziekte onder de medewerkers en vooral ook aan wat je leert. Kijk ter inspiratie of motivatie af en toe op de Hyve van Day for Change of op www.dayforchange.nl en zoek contact met andere deelnemende scholen.
