HAND EN POLS CFM Welters Regiomaatschap Plastische Reconstructieve en Handchirugie
Maatschap plastische chirurgie
Hand- en Polsklachten - Voorkomen - 125 per 1000 personen - Huisarts ziet gemiddeld 8 op 1000 - Vrouwen > mannen
- Serieus probleem - Sterk invaliderend - Dagelijks functioneren - Beroepsmatig functioneren
NHG Standaard Hand en polsklachten • • • • • • •
Carpaal tunnel syndroom Ganglion Triggerfinger Dupuytren Tendovaginitis van de Quervain Artrose (Mallet finger)
Carpaal Tunnel Syndroom
• Compressie nervus medianus in carpale tunnel
Carpaal Tunnel Syndroom Voorkomen:
vrouwen 90 per 1000 mannen 6 per 1000 Nieuwe patiënten: vrouwen 4 per 1000 mannen 1 per 1000
Risicofactoren -Overgewicht -Reumatoïde artritis -Zwangerschap -Diabetes mellitus -Snel repeterende bewegingen -Zonder duidelijke oorzaak
-Hogere leeftijd -Vormafwijkingen carpale tunnel -Ovariectomie -Hypo- en hyperthyreoïdie -Hand- en armtrillingen -Ongunstige werkhouding (> 30 graden flexie of extensie pols)
Oorzaak Hogere druk in carpale tunnel Slechtere doorbloeding nervus medianus Verminderde geleiding stroom door zenuw -tintelingen -gevoelsverlies -pijn -krachtsverlies/verdwijnen van duimmuis spier
Klinische diagnose: • Pijnlijke tintelingen • Doof / verminderd gevoel • Lokalisatie: vinger 1 t/m 4 (medianus gebied) • Vaak ‘s nachts • Wapperen met handen geeft vaak verlichting
Conservatieve behandeling
- Polsbrace (‘s nachts) - Corticosteroid injecties
Operatieve behandeling Indicatie bij: -Verdwijnen duimmuis spier -Continu gevoelsvermindering vingers
Operatieve behandeling 1. Open carpaal tunnel release 2. Endoscopische carpaal tunnel release
Endoscopisch: Eerder aan het werk Meer kans op complicaties
Mogelijke complicaties • • • • •
Infectie Nabloeding Pillar pain Stijfheid Letsel aan medianus (endoscopisch)
Ganglion Uitstulping gevuld met gewrichtsvloeistof uitgaande van: - gewrichtskapsel - peesschede
Dorsaal pols ganglion Van S-L gewricht
Radiovolair polsganglion
Uitgaande van radio-naviculair gewrichtskapsel
Peesschede ganglion
Mucoidcyste Uitgaande van het DIP gewricht
Symptomen
• • • •
Meestal geen klachten Pijnklachten bij bewegingen Mechanische klachten Esthetische klachten
Oorzaak - Meestal geen oorzaak - Geen relatie met werk of sport - Kan echter uiting zijn van artrose (bij mucoid cyste meestal het geval) - Soms dorsaal ganglion bij polsinstabiliteit - 50% verdwijnt spontaan
Diagnostiek • • • •
Bij onderzoek vaste zwelling te voelen Puncteren Echografie bij twijfel Röntgenfoto eventueel bij verdenking op artrose of polsinstabiliteit
Conservatieve behandeling • Expectatief • Uitzuigen met naald (50% recidief) • Spalk (tijdelijke oplossing)
Operatieve behandeling
• Excisie ganglion • Eventueel behandeling van onderliggende oorzaak: - operatie ivm polsinstabiliteit - behandelen artrotisch gewricht
Mogelijke complicaties • • • •
Infectie Nabloeding Stijfheid Recidief (1-40%)
Triggerfinger Pijn bij buigen en ‘hokken’ bij strekken door: • zwelling in de pees • en/of vernauwing peesschede
Voorkomen • Vrouwen > mannen • < 6 jaar (ook zuigelingen) • Tussen 40 en 60 jaar
Diagnostiek • • • •
Hokken van vinger bij strekken Pijn MCP gewricht bij bewegen Palpatie volair MCP is pijnlijk Voelbare zwelling voor het MCP gewricht
Behandeling • Geringe kortdurende klachten: expectatief • Aanpassen ADL icm ontstekingsremmers en/of spalk • Hinderlijke klachten: corticosteroid injectie 60% verbetering na 1 injectie 88% na eventuele herhaling na 3 weken Onvoldoende resultaat: Opereren
Mogelijke complicaties Zenuwletsel
Bowstringing
Infectie: panaritium
Ziekte van Dupuytren Strengvorming met samentrekkingen van de peesplaat in de handpalm
Ledderhosen
Klinische presentatie Klinische presentatie
Geisoleerde nodulus
Ingetrokken huid
Palmaire streng tot in vinger
Voorkomen Meestal ringvinger en pink Meer mannen dan vrouwen Familiair voorkomen
Behandeling Conservatieve behandeling zinloos Injectie met collagenase: Kostbaar, beperkt en tijdelijk resultaat
Chirurgische behandeling: • Fasciotomie (percutaan) • Fasciectomie
Behandeling
Behandeling • Recidief op zelfde of andere plaats = 60% • Wacht met opereren tot ontstaan van kromstand • Bij sterke kromstand veel slechtere uitkomst operatie • Kans op slechtere uitkomst operatie ook hoger bij recidief
Postoperatieve behandeling • oefentherapie en spalktherapie • littekenmassage • gewrichtsmobilisatie
Tendovaginitis van De quervain Irritatie pezen eerste extensorcompartiment: - pijn - beperkte functie duim - zwelling radiale zijde pols
Voorkomen Mannen 5 per 1000 Vrouwen 13 per 1000 Voorkomen bij vrouwen: Tussen 35 en 55 jaar Tijdens zwangerschap
Door vastlopen strekpezen van de duim in de peestunnel Let op: klachten kunnen ook van eventuele duimbasis slijtage komen
Diagnostiek • Lokalisatie is eerste extensor compartiment • Pijn bij aanraken • Test van Finkelstein
Conservatieve behandeling • Aanpassen ADL • Expectatief / analgetica • Spalk • Bij persisterende klachten: corticosteriodinjecties (80% respons)
Operatieve behandeling
Mogelijke complicaties beschadiging oppervlakkige tak nervus radialis
Arthrose van de Hand • Gewrichtspijn • Stijfheid • Functiebeperking
Arthrose van de Hand • Duimbasis (CMC-1) • Proximale vingergewrichten (PIP) • Distale vingergewrichten (DIP)
Arthrose van de Hand
>50 jaar: meestal arthose op rontgenfoto Echter 20% klinische symptomen Vrouwen meer dan mannen Neemt toe met leeftijd Duimbasis (CMC-1) artrose vaak op jongere leeftijd
Oorzaken
• • • • •
Langdurige mechanische belasting Trauma Instabiliteit gewricht Ontsteking (bijv RA) Zonder oorzaak (primaire artrose)
Lichamelijk onderzoek • Grinding test
Aanvullend onderzoek • Laboratorium onderzoek niet geïndiceerd • Röntgenonderzoek niet noodzakelijk: klinische diagnose
Behandeling Conservatief (zo lang mogelijk) • Rust / ontzien – Behoud gewrichtsfunctie • Uitleg / advies – Dagelijkse activiteiten – Gezond gebruik hand • Spalk • Medicamenteus: NSAIDs
Chirurgische behandeling DIP gewricht • Artrodese PIP gewricht • Artrodese • PIP prothese
Operatie CMC-1
-Trapeziectomie -Artrodese -CMC-1 prothese
Handig
Heel handig
Te handig
Mallet finger Letsel strekapparaat leidt tot onvermogen tot volledig strekken
Pathofysiologie Letsel door met kracht buigen van distale falanx - Sport: basketbal, voetbal (keeper), volleybal - Stoten vinger bij dagelijkse activiteiten (opmaken van bed) - Bij ouderen vaak maar een gering trauma
Diagnostiek Lichamelijk onderzoek • Permanente flexie stand DIP • Actieve extensie onmogelijk • Lokale zwelling dorsum DIP • Swann-neck deformity (vaak na langere tijd) • Rontgenonderzoek ter uitsluiting van ossale mallet met groter fragment
Conservatieve behandeling • spalk – Custom made ipv prefab – 6-8 weken ZONDER dat top 1x buigt!!
.
Operatieve behandeling Bij > 30 % fractuur gewrichtsoppervlak: Osteosynthese
Operatieve behandeling -Tenodermodese of -Fowlerse tenotomie
