H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat Roeselare

H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat 2 - 8800 Roeselare

Lieven Maertens Tilcoach/ergonomie HHRM

27/01/2011

Trekkracht bij gebruik glijzeil

Ergonomische benadering bij procedure ‘hogerop in bed’

Overzicht

!! Opzet onderzoek !! Resultaten onderzoek !! Conclusies !! Toepassingen in het ziekenhuis

1

Overzicht


Opzet onderzoek !! Gebruik glijzeil in ziekenhuis !! Ingevoerd sedert 5 tal jaar na opleiding personeel rugpreventie !! Sommige afdelingen intens gebruik, andere moeizaam !! Wetten en richtlijnen !! Welzijnswet !! KB manueel hanteren van lasten !! Richtlijn ideaal tilgewicht !! Richtlijnen trekkrachten !! RoFiJo-P schema !! Beïnvloedbare factoren bij ‘hogerop in bed plaatsen’ !! Neuro-muscular approach (NMA) !! Onderzoeksvragen: !! Is het gebruik van een glijzeil steeds nodig bij hogerop plaatsen? !! Is er verschil tussen de verschillende merken en types van afmeting/vorm?

2

Welzijnswet

!! De welzijnswet (’96) omvat acht welzijnsdomeinen: !! De arbeidsveiligheid !! De bescherming van de gezondheid van de werknemer op het werk !! De psychosociale belasting veroorzaakt door het werk !! De ergonomie !! De arbeidshygiëne !! De verfraaiing van de arbeidsplaatsen !! De interne maatregelen van de onderneming inzake leefmilieu !! De bescherming tegen geweld/pesterijen/ongewenst seksueel gedrag op het werk

KB manueel hanteren van lasten(12/8/1993)

!! Is verplichting voor werkgever om werknemer te beschermen om rugletsels te voorkomen tgv manueel hanteren van lasten !! Voorzien van !! Organisatorische / mechanische middelen !! Beperken van risico’s !! Inrichting werkplek !! Voorlichting en opleiding van de werknemers !! Praktisch: !! Voldoende glijzeilen !! Voldoende ruimte !! Training gebruik glijzeilen met opvolging

3

Richtlijn: max. te hanteren gewicht voor vrouwen en mannen (kg)(aanbeveling)

!!

Naar Preventie van klachten van het bewegingsstelsel bij hulpverleners, Vandevyvere et al, 2005, p67 en Bron: The guide to the handling of patients. Introducing a safer handling policy. Danielle Holmes. National Back Pain Association. The Royal College of Nursing. Teddington, Middelsex,UK. 1997, pp. 95.)

Kruinhoogte 7

3,5

10

5

20

10

25

15

20

10

Schouderhoogte 13,5 7 17

10

13,5

7

7

3,5

vrouw

Ellebooghoogte Kneukelhoogte / vuisthoogte Halfweg onderbeen

10

5

man

Richtlijnen trekkrachten ISONORM

!! ISO Norm 11228-2: trekken en duwen !!

!!

In dit gedeelte wordt het trekken en duwen omschreven als één persoon met twee handen een last op een gecontroleerde manier trekt of duwt. Dit gebeurt vanuit een staande houding waarbij het ganse lichaam ingezet wordt. frequentie en duur, afstand, object, omgeving, individu, organisatie

4

Richtlijnen trekkrachten

!! Richtlijnen voor het manueel verplaatsen van lasten volgens Mital, Nicholson en Ayoub !! Trekken 2 handen !! vrouwen op hoogte van 89 cm, mannen 95 cm !! Aanbevolen startkracht (kg) !! Snooktabellen !! idem

Start trekkracht, 2 handen Vrouwen (mannen) , hoogte 89 (95 cm) Populatie percentiel

1 / min

1/5 min

P90

18 (25) kg

21 (27) kg

P75

21 (31) kg

25 (32) kg

P50

25 (36) kg

29 (39) kg

P25

29 ( 42) kg 33 (45) kg

RoFiJo-P schema !!

Uit: Preventie van klachten van het bewegingsstelsel bij hulpverleners, 2005, Buckens, Vandevyvere et al, p 37)

Basismodel

Omgevingsfactoren

Risico’s Actie Hulpvrager

Hulpverlener

5

Beïnvloedbare factoren

!! Hogerop in bed plaatsen !! Vroeger: tillend via techniek PDotte, strek-buig !! Heden: schuivend, trekkend via NMA !! Factor omgeving !! Zachtere matrassen in kader van decubituspreventie: traagfoammatrassen (tempur), alternateringsmatrassen (alfa-excell) !! Vroeger bedzeil voor incontinentie = gladheid !! Bed opgemaakt met hoeslaken ipv laken !! Factor hulpvrager !! toename zorgtegraad !! gewichtstoename (?) !! Factor hulpverlener !! grotere werkdruk, toename taken !! minder personeel, toename leeftijd

Patiënten gewicht

!! In maatschappij: toename obesitas (BMI >30)

Belg. Gezondheidsenquête (’10) mannen

vrouwen

2001

10 %

12%

2008

14 %

14%

6

Uit registratie Interne liason Geriatrie HHRM

Voor data afdeling Geriatrie: frequentiematen N : 1500 P Mean: 65,2 kg Std: 14,96 kg

Min: 29 kg Max: 140 kg

P25: 55 kg P50: 63 kg P75: 74 kg

Voor data afdeling Interne: frequentiematen N : 1149 P Mean: 72,3 kg Std: 16,38 kg

Min: 30 kg Max: 144 kg

P25: 60 kg P50: 70 kg P75: 83 kg

Geriatrie

Count (n)

%

< 55 kg

423

27,6%

55-94 kg

1030

67,3%

> 94 kg

68

4,4%

1500

100%

Interne

Count (n)

%

< 56kg

170

14,7

56-94 kg

873

76,1%

> 94 kg

106

9,2%

1149

100%

Neuro Muscular Approach (NMA)

!! Aandacht voor spierstelsel: !! Zachtheid, traagheid van bewegingen !! Stretchen van spieren !! Optimaliseren van O! en voedingsstoffen

!! dynamisch bewegen te stimuleren !! Daling startkrachten bij duwen en trekken waardoor daling belasting op zachte structuren (spieren, gewrichten, pezen)

7

Opzet onderzoek

!! In labo situatie, data-collectie via biofysiololische maat !! Met elektronische dynamometer Chatillon® TurboGauge DFT 200 DFT series digital force gauge !! Elke meting werd 5 keer uitgevoerd en daarvan werd het gemiddelde berekend, !! Eenheid in kg uitgedrukt !! Patiënt lag op een steeklaken met touw waarop ingehaakt werd, uitvoerende had toestel met beide handen vast !! Bias: geteste glijzeilen variëren in leeftijdsduur en gebruiksduur met kans op vertekening door slijtage.

Variabelen

!! Type matras: !! Haelvoet® matras een met densiteit van 40 Kg/m", !! Alternateringsmatras opleg type Alfa-excell® met pomp instelling op lichaamsgewicht van overeenstemmende persoon !! Tempur® matras met densiteit van 85 kg/m" !! Lichaamsgewicht: een persoon met lichaamsgewicht van !! 60 kg met lichaamslengte van 178 cm !! 78 kg met lichaamslengte van 182 cm !! 94 kg met lichaamslengte van 178 cm !! 118 kg met lichaamslengte van 180 cm !! Positie bed !! Plat horizontaal !! Trendlenburg met 30° hoofdcorrectie

8

Variabelen

!! Positie benen: !! Geplooid !! Gestrekt !! zwevend bijv. hier op een kuitrol !! Type glijzeil: !! Geen gebruik van een glijzeil !! Hyperslide® types MH5150 en MH1150 !! Hyperglide® types TLEM10070, TLEM70100, TLEM100100, TLEM13070 !! Phil-E-Slide® groen type !! Multiglide® type TL7070 !! Handi-slide® type Standard en Compact !! Liko® type Stat HandyTube wide M met handvaten, Stat Handysheet Long met handvaten M !! Arjo® type Maxislide sheet XL !! Soort startkracht: !! Traag met beweging van Neuro Muscular Approach !! Snel

Richting gemeten trekkracht

Richting 1: aan hoofdzijde met 1 uitvoerende

Richting 2: aan zijkant met 2 uitvoerenden

9

Besluit aanbevolen trekkrachten en tillen

!! Uit literatuur onthouden we en streven we na: !! Tillen: niet meer dan 17 kg !! Trekken: niet meer dan 25 kg (P75) of voor grotere groep (p90) niet meer dan 21 kg Tot 21 kg

Tussen 21 en 25 kg

Overzicht


10

Hogerop in bed

!! Klassiek manueel tillen !! Via methode PDotte met twee uitvoerenden !! Variabelen: !!Het type matras: Haelvoet® matras met een densiteit 40kg/m", opgemaakt met een hoeslaken !!Het gewicht persoon: 94 kg !!De bedpositie: plat horizontaal !!De positie van de benen: geplooid !! Gemiddelde tilkracht: 39,5 kg !! Besluit: is niet veilig

Hogerop in bed schuivend, trekkracht richting 1

1/3 Gewicht persoon

94 kg

Type matras

Haelvoet®met densiteit 40kg/m!

Bedpositie

plat horizontaal

Type glijzeil

startsnelheid

(lengte/breedte)

Geen glijzeil

snel

Positie benen geplooid

gestrekt

Op kuitrol

41,26

42,52

43,88

traag

31,5

44,9

38,16

snel

30,46

35,88

33,66

traag

17,78

27

24,38

Multiglide® 70cm/ snel 70cm traag

33,78

39,22

34,54

18,78

30,98

27,5

Phil-e-Slide ® 63cm/60cm

snel

32,66

37,92

33,84

traag

16,98

27,94

24,42

Hyperglide® 70cm/70cm

11


2/3 Gewicht persoon

94 kg

Type matras


Bedpositie

plat horizontaal

Type glijzeil

startsnelheid

(lengte/breedte)


gestrekt

Op kuitrol

Hyperslide® 74cm/60cm

snel

32,6

39,84

40,14

traag

22,78

32,6

29,34

Handi-slide® 72cm/70cm

snel

36,02

43,52

40,28

traag

19,42

30,12

25,4


snel

34,06

42,02

33,52

traag

22,58

32,3

26,58

Hyperglide ® 100cm/70cm

snel

31,3

41,52

32,86

traag

18,68

29,72

23,36


3/3 Gewicht persoon

94 kg

Type matras


Bedpositie

plat horizontaal

Type glijzeil

startsnelheid

(lengte/breedte)


gestrekt

Op kuitrol


snel

30,94

37,1

31,96

traag

15,6

27,66

19,32

HandyTube ® 140cm/140cm

snel

30,48

35,7

26,54

traag

15,26

20,86

14,38

Trekrichting

12


Gewicht persoon

94 kg

Type matras

Tempur®met densiteit 85kg/m!

Bedpositie

plat horizontaal

Type glijlaken

startsnelheid

(lengte/breedte)


gestrekt

snel

54,06

60,9

traag

44,52

50,2


snel

34,16

35,04

traag

20,44

24,46


snel

37,2

40,4

traag

24,36

30,46

Geen glijzeil


Gewicht persoon

94 kg

Type matras

Alternateringsmatras alfa-excell®

Bedpositie

plat horizontaal

Type glijzeil

startsnelheid

(lengte/breedte)

Geen glijzeil


gestrekt

snel

48,64

51,2

traag

40,62

46,14


snel

28,62

32,62

traag

18,78

23


snel

33,82

39,1

traag

23,16

30,54


snel

27,8

29,2

traag

14,94

23,14

13


Gewicht persoon

94 kg

Type matras


Bedpositie

Trendlenburg + hoofdeinde 30°

Type glijzeil

startsnelheid

Positie benen

(lengte/breedte)

Geen glijzeil

geplooid snel

38,98

traag

34,38


snel

23,04

traag

17,28


snel

25,94

traag

16,48


snel

19,44

traag

13,26

Hogerop in bed schuivend, trekkracht zijkant, bijv bij wisselhouding

Gewicht persoon

94 kg

Type matras


Bedpositie

Plat horizontaal

Type glijzeil

startsnelheid

(lengte/breedte)

Geen glijzeil

Via zijlig, benen plat voor WH Passieve persoon

snel

50,66

traag

41,02


snel

21,88

traag

14,16


snel

29,52

traag

19,44


snel

27,66

traag

19,32

14


Positie benen

geplooid

Type matras

Tempur ® met densiteit 85kg/m!

Bedpositie

plat horizontaal

Gewicht persoon

startsnelheid

glijzeil Hyperslide® 134cm/74cm

60 kg 78 kg 94 kg 118 kg

geen

snel

23

40,84

traag

15,98

28,5

snel

39,2

49,04

traag

24,48

40,44

snel

37,2

54,06

traag

24,36

44,52

snel

46,84

53,58

traag

27,42

37,46


Positie benen

geplooid

Type matras


Bedpositie

Trendlenburg met hoofdeinde 30°

Gewicht persoon

startsnelheid

60 kg 78 kg 118 kg


geen

snel

20,76

30,38

traag

9,56

19,26

snel

26,02

44,94

traag

15,8

35,04

snel

37,86

51,06

traag

19,06

41,32

15


Positie benen

geplooid

Type matras

Alternateringsmatras alfa-excell ®

Bedpositie

plat horizontaal

Gewicht persoon

startsnelheid

78 kg 94 kg 118 kg


geen

snel

32,98

51,48

traag

18,54

38,92

snel

33,82

48,64

traag

23,16

40,62

snel

47,28

66

traag

36,96

60,08


Positie benen

geplooid

Type matras


Bedpositie

Trendlenburg + hoofdeinde 30°

Gewicht persoon

startsnelheid

78 kg 94 kg 118 kg


geen

snel

28,16

39,16

traag

13,22

28,84

snel

25,94

38,98

traag

16,48

34,38

snel

40,66

58,04

traag

28,06

51,86

16

Hogerop in bed schuivend, trekkracht richting 2 uitvoering met 2 hvl, getal gemeten bij 1 hvl

Positie benen

geplooid

Type matras


Bedpositie

plat horizontaal

Gewicht persoon

startsnelheid

78 kg


geen

snel

19,06

29.08

traag

11,14

21,6

Bedpositie


78 kg

snel

118 kg

15,84

23,32

traag

11,08

20,56

traag

20,76

-

Hogerop in bed schuivend, trekkracht richting 2 uitvoering met 2 hvl, getal gemeten bij 1 hvl

Positie benen

geplooid

Type matras


Bedpositie

plat horizontaal

Gewicht persoon

startsnelheid

78 kg


geen

snel

28,88

43,58

traag

18,46

32,86

Bedpositie


78 kg

snel

25,2

34,4

traag

16,66

26,54

17


Positie benen

Volledig plat

Type matras


Bedpositie

plat horizontaal

Gewicht persoon

startsnelheid

78 kg


geen

snel

38,76

53,98

traag

28,7

46,48

Bedpositie


78 kg

snel

-

44,52

traag

-

35,28


Positie benen

Volledig plat

Type matras

‘klassieke’ mousse matras

Bedpositie

plat horizontaal

Gewicht persoon

startsnelheid

78 kg


geen

snel

32,98

47,24

traag

18,36

37,08

Bedpositie


78 kg

snel

24,08

35,6

traag

18,78

23,98

18


Gewicht persoon

94 kg

Type matras


Bedpositie

plat horizontaal

Type glijlaken (lengte/ breedte)

Opstelling glijlaken startsnelheid

2 lkns

1 lkn

Sit 1

Sit 2

Lopital ®handysheet long M 185cm/90cm

snel

33,04

44,6

45,56

40,64

traag

20,32

32,74

33,4

27,2

Arjo ®maxislide sheet XL 198cm/107 cm

snel

31,88

50,76

47,36

42,16

traag

20,98

39,36

38,08

30,32

1 lkn: pat ligt op glijlaken, Sit1: pat op steeklkn en dan op glijlaken met gestrekte benen, Sit 2: pat op steeklkn en dan op glijlaken met geplooide benen en voeten niet op glijlaken

Pallet dozen

Verplaatsen van pallet met 872 kg netto baxters , gemiddelde kg kracht nodig om te verplaatsen Rappe start

Trage start met NMA

duwen

25,84

20,6

trekken

30,88

19, 18

19

Overzicht


Conclusies

!! Is het gebruik glijzeil steeds nodig? !! Ja, enkel niet bij patiënt met LG van 60 kg en minder LG, maar steeds met gebruik van NMA om trage startsnelheid te creëren !! Is er verschil tussen de verschillende merken en types? !! Toch verschil, maar niet mega groot !! Grootste verschil !! in al of niet gebruik van glijzeil !! gebruik NMA, om trage start te bekomen !! Positie bed !! Met 1 of 2 uitvoerenden

20

Conclusies

!! Hoe meer decubituspreventie aanwezig in vorm van zachte bedsystemen, hoe meer risico er is voor grote trekkrachten bij verplaatsing !! Hoe zwaarder de patiënt, hoe meer combinatie van glijzeil, trage snelheid, positie bed, 2 hvl nodig is om veilig te kunnen blijven werken !! Steeds zijn 2 gladde lagen nodig bij glijlakens !! Plooien van benen of laten zweven doet trekkracht dalen !! Nek-schouder en ellebogen zijn lichaamsdelen die meer belasting kunnen ondervinden dan lage rugzone !! Aandacht voor correct uitgevoerde procedure, indien niet: risicotoename nek-schouderlast

Conclusies

!! Keuze glijzeil !! Niet enkel door glijcapaciteit !! Prijs !! Onderhoud !! Levensduur !! Stevigheid van stof !! Gebruiksvriendelijkheid !! Grootte !! Type toepassing !! …

21

Overzicht


Toepassing: glijzeilen

!! Aankoop glijzeilen: !! Onbeperkt, volgens noodzaak per afdeling !! Bijv op IC: elke patiënt ligt er 24/24 op glijzeil !! Elke afdeling is voorzien en kan bijbestellen !! Verschillende types volgens toepassing per afdeling !!Verpleegafdelingen: hyperslide 134/74cm !!Op radiologie: hyperslide 200/74cm !!Op endoscopie/OK: type voor buiklig !!Op OK: lopital 140/140 cm om te verbedden bij bepaalde houdingsgebonden ingrepen

22

Toepassing: opgestelde richtlijnen

!! Richtlijnen in ziekenhuis: !! Bij patiëntgewicht >85kg: steeds glijzeil mee naar operatiezaal !! Bij passieve patiënten: steeds glijzeil gebruiken voor hogerop plaatsing in bed en voor wisselhouding bij decubituspreventie !! Op IC: glijzeil gebruiken voor plaatsing RX plaat om RX thorax te nemen !! Aanpassing van bed-trendlenburg, met combinatie van glijzeil en actieve medewerking van patiënt voor hogerop plaatsing !! Uitwerking procedures met verplicht gebruik van glijzeil bijv bij transfer van ruglig naar buiklig

Toepassing: opleiding

!! Opleiding !! In ‘05 elke verpleegkundige heeft opleiding gekregen van gebruik glijzeil en procedures !! Jaarlijks nieuwe verpleegkundigen opleiding met uitleg over glijzeil

23

Toepassing: bij renovatie

!! Bed centrale opstelling !! Ruimte aan hoofdeinde bed !! Geen plaatsing tegen muur !!Bijv. op IC 80cm ruimte !!Voor plannen nieuw ziekenhuis: bedopstelling 40 cm van muur om torsie rug te mijden

Vragen-discussie

Van harte dank Lieven Maertens [email protected]

24

H.-Hartziekenhuis Roeselare - Menen vzw Wilgenstraat Roeselare

Recommend Documents