Afbeelding \\ 1: Waterschap Rivierenland Tiel (Foto: Peter Blieck fotografie Nijmegen)
H e t N i e u w e We r k e n vanuit het perspectief van de eindgebruiker H e t N i e u we We r ke n i s a l s i n d s b e g i n j a r e n n e g e n t i g i n o p ko m s t e n ra a k t ste e ds me er ingeburgerd, zowel bij priva te als bij publieke orga nisa ties. D it a r tikel gaa t in op de b ela ngrijkste kenmerken en drijf veren, er va ringen va n gebruikers, vereiste gebouweigenschappen en instrumenten ter ondersteuning va n de b e s luit vo rmi n g. D o o r : T h e o v a n d e r Vo o r d t e n M a r c d ’A n c o n a H e t N i e u we We r k e n ( H N W ) i s n i e t n i e u w. B e gi n jare n ne g e ntig we rd al volop g e ëxp e r im e nte e rd m e t wat toe n nog k antoor innovatie he e tte, late r aangeduid als organisatiegericht of activiteitenge richt huisvesten en nu bekend als HNW. I nterpolis i n Ti l b u rg, d e R i j k s g e b o u we n d i e n s t ( D y n a m i s c h K antoor Haar le m e n e nke le hote lk antore n e n sate llie tk antore n), AB N AM R O e n IB M zochte n ook toen al naar nieuwe manieren van werken en bijpassende huisvesting. Andere “ear ly adopters” zijn bijvoorbeeld Ahold, Arcadis, Deloitte, Essent,
16
| NR 48 | BOSS MAGAZINE | JULI 2013
Heineken, Hewlett Pack ard, K luwer, MEE U trecht, O r b i s m e d i s c h c e n t r u m , R a b o b a n k , Ym e r e, d e Belastingdienst, gemeenten, provincies en ministeries. Kor tom, een variëteit aan organisaties, p ub lie k e n p r ivaat. Kenmerken van Het N i euwe Werken De belangrijkste pijlers van HNW zijn tijd- en plaats onafhankelijk werken, sturen van medewerkers op resultaat, vrije toegang tot en gebruik van kennis, er varingen en ideeën, en flexibele arbeidsrelaties
WETENSCHAP
(B aane e.a. , 2 0 1 1 ). He t g aat v r ijwe l altijd om e e n combinatie van drie bouwstenen: (1) flexibele h u i s ve s t i n g m e t e e n va r i ë te i t a a n we r k p l e k k e n d i e z i j n a fg e s t e m d o p d e a c t i v i t e i t e n v a n d a t m o m e n t , ( 2 ) i n n ov a t i e ve I C T e n ( 3 ) a a n p a s s i n g va n h e t ve r wa c hte g e d ra g va n m e d e we r k e r s e n van de spe lre g e ls in de org anisatie. Er is een grote verscheidenheid in de wijze waarop HN W vor m k r ijg t in org anisatie s. Op he t g e bie d van de huisvesting zien we veel overeenkomste n in (ac tiv ite it g e re late e rde ) k antoorconce p ten, maar er zijn grote verschillen in de mate waarin thuiswerken en andere vormen van tijd- en plaatsonaf hanke lijk we r ke n worde n toe g e staan. Op he t g e b ie d van de IC T ve rschilt de hardware die wordt ingezet en verstrekt aan medewerkers en zijn er grote verschillen in gebruik van shareware toepassingen. Op het vlak van mens en organisatie zijn de ve rschille n he t grootst. Volg e ns g oe roe s zoals E r ic Ve ldhoe n e n B as van de Hate rd b e oog t HNW de rol van de medewerker belangrijker, leuker en uitdagender te maken. Dit moet leiden tot meer bevlogenheid, energie, dynamiek , veerk racht en veranderzin. In de praktijk zie je hier nog b e t re k k e l i j k we i n i g va n te r u g. E r z i j n u i t zo n d e r ing e n, zoals f inancië le die nst ve r le ne r Finex t in Vo o r b u rg, m a a r i n d e m e e s te H N W- o rg a n i s at i e s zijn de ar beidsver houdingen (nog) niet wezenlijk ve rande rd. A a nle i di n g en en dr i j f ve re n A anle iding e n voor nie uwe m anie re n van we r ke n zijn de beschik baarheid van moderne technologie, de behoef te van werk nemers aan meer autonomie in tijd, plaats en manier van werken, en de vraag van het management naar efficiënter ruimtegebruik , k o s t e n re d u c t i e, s t i m u l e re n v a n c o m m u n i c a t i e,
M o g e l i j k r i s i co
M i n d e r te a m co h e s i e, m e e r s o l i s t i s c h o p t re d e n N i e t g e s c h i k t vo o r i e d e re e n S t u re n o p o u t p u t i s l a s t i g B e s t u u r b a a r h e i d b e d r i j f wo rd t m i n d e r M e n to re n j o n g e m e d e we r k e r s wo rd t l a s t i g e r Af n a m e co n ce n t r a t i e e n p r i v a c y E x t r a co m p e te n t i e s n o d i g v a n m e d e we r k e r s
kennisuit wisseling en innovatiek racht, ver hogen v a n d e a r b e i d s p ro d u c t i v i te i t e n d u u r z a a m h e i d d o o r te r u g d r i n g e n va n h e t r u i mte g e b r u i k ( I k i z K oppe jan e.a ., 20 09). Dat HNW bij moderne organisaties aan populariteit wint is vooral te danken aan quick wins zoals een reduc tie van m² door flexibel gebruik van gedeelde wer k plek ken en reduc tie in reistijd en reiskosten d o o r t e l e we r k e n , t h u i s, b i j d e k l a n t o f o p e e n de rde we r k p le k in e e n hore ca g e le g e nhe id of b ij org a nisatie s zoals S e ats2M e e t. M anag e rs zette n HN W o o k i n vo o r a n d e re d o e l e n , zo a l s e e n a a n trek kelijker wer kgever willen zijn voor de nieuwe g e n e r a t i e o m zo j o n g t a l e n t a a n t e t re k k e n e n aan de org anisatie te b inde n, e e n be te re balans t u s s e n we r k e n e n p r i vé, m i n d e r z i e k te ve r z u i m , h o g e re a r b e i d s p a r t i c i p a t i e, m e e r o n d e r n e m e rs c h a p e n i n n ov a t i e k ra c h t , m i n d e r f i l e s, m i n d e r CO 2 - u i t s to o t, k o r to m e e n w i n -w i n s i t u at i e vo o r we r k g e ve r s, we r k n e m e r s e n d e s a m e n l e v i n g a l s g e he e l. Wie wil dat nu nie t?
“ Vo o r H N W i s z o r g v u l d i g e s t u r i n g n o d i g o m ve r s c h i l l e n d e d i l e m m a’s o p te lo s se n .” To c h z i j n e r o o k t e g e n g e l u i d e n t e h o re n . N i e t iedereen stapt moeiteloos over op flexibele werkplekken, zonder een eigen identiteit en va a k s l e c ht s vo o r z i e n va n 1 m e te r p e r s o o n l i j k e archiefruimte. En niet iedereen k an goed omgaan met minder struc tuur en meer zelfstur ing, of een thuissituatie die zich minder goed leent voor ge concentreerd thuis werken. Sommige organisaties doen dit af als koudwater vrees of een k westie van wennen en pareren bez waren met “gemak kelijke” oplossing e n, zie tab e l 1. M o g e l i j ke o p l o s s i n g e n
- - > E l k e m a a n d e e n te a m b o r re l - - > I e d e r k i e s t e e n we r k s t i j l d i e h e m / h a a r p a s t - - > E e n g o e d e t r a i n i n g d o e t wo n d e re n - - > Kwe s t i e v a n K P I ’s a a n p a s s e n - - > E e n we r k gro e p k o m t m e t o p l o s s i n g e n - - > E r z i j n s t i l te p l e k k e n e n j e k u n t t h u i s we r k e n - - > D a t m a g j e ve r w a c h te n v a n m o d e r n e we r k n e m e r s
A r b o r i s i co’s ro n d d e t h u i s we r k p l e k
- - > A r b o re g e l s z i j n ve r s o e p e l d
H e t we r k s to p t n o o i t . R i s i co v a n ove r b e l a s t i n g
- - > Wa a r s c h u we n e n m o n i to re n
Cu l t u u ro m s l a g, i n gr i j p e n d ve r a n d e r t r a j e c t
- - > G o e d o m d e z a a k e e n s f l i n k o p te s c h u d d e n
Tabel \\ 1, mogelijke risico’s van het nieuwe werken en mogelijke oplossingen
JULI 2013 | BOSS MAGAZINE | NR 48 |
17
Afbeelding \\ 2, Waterschap Rivierenland Tiel (Foto: Peter Blieck fotografie Nijmegen)
Afbeelding \\ 3, Belastingdienst Leiden
Succe s f ac tore n H N W s t e l t s p e c i f i e k e e i s e n a a n d e h u i s ve s t i n g en de facilitaire voorzieningen. Op basis van e valuatie studie s van he t Ce nte r for Pe op le and B uilding s in D e lf t zijn de volg e nde k r itische suc ce sf ac tore n te b e noe m e n, de e ls p roduc tg e r icht, de e ls p roce sg e r icht ( Van de r Voordt e n D e B e e n, 2 0 1 0 ):
e e n groot aantal asp e c te n plus de bandb ree dte, gemeten in ruim 70 projec ten, zowel traditioneel als innovatie f, zie Tabe l 1.O ve r alle onde r zochte kantoren gemeten scoren bereikbaarheid van het gebouw en communicatiemogelijkheden opvallend goed en privac y, concentratiemogelijkhe de n, archie f e n binne nk limaat opvalle nd laag.
t t t t t t t t t
t t
E e n g o e d e b a l a n s t u s s e n o p e n e n g e s l o te n (open: ruimtelijk heid, communicatie; gesloten: pr ivac y, conce ntratie ) Juist aantal werk plek ken per type werk plek (te we inig : g e voe l van drukte e n te kor t; te ve e l: ine f f icië nt e n re mt f lexe n af ) Vle k ke loos f unc tione re nde te chnologie A a nt re k k e l i j k e a rc h i te c t u u r va n g e b o u w e n inr ichting M ooi en ergonomisch verant woord meubilair Ade q uate archive r ing A a n t re k k e l i j k b i n n e n k l i m a a t ( t e m p e r a t u u r, ve ntilatie ) Goede akoestiek, verlichting (daglicht, k unstlicht)e n uitzicht Zorgvuldige voorbereiding en implementatie ( c re ë re n va n d ra a g v l a k d o o r co m m u n i c at i e, participatie, voorbeeldfunctie van het m anag e m e nt) Zorg v uldig e nazorg e n b e he e r Heldere gedragsafspraken (over flexen, clean de sk , arc hive r ing e tc. )
Wanne e r aan de ze e ise n wordt voldaan le idt dat tot een hoge medewerkerstevredenheid. Dat k an toor huisve sting ste r k ve rschilt op me de we r ke rs te v re de nhe id b lijkt onde r m e e r uit de Te v re de n heidsindex van het Center for People and Buildings (Brunia, 2013). Deze geeft de gemiddelde tev re d e n h e i d s p e rc e n t a g e s p e r a s p e c t we e r vo o r
18
| NR 48 | BOSS MAGAZINE | JULI 2013
G edifferentieerd naar t ype k antoor ( Tabel 2) zien we i n f l e x i b e l e k a n t o re n e e n b o ve n g e m i d d e l d hoog p e rce ntag e te v re de n me de we r ke rs over de a rc h i te c t u u r e n u i t s t r a l i n g v a n h e t g e b o u w e n het interieur en over de indeling van het gebouw, en een aanzienlijk lager percentage tevreden m e d e we r k e r s o p p r i va c y, co n ce nt rat i e e n – i e t s minder sterk –het archief. Soor tgelijke cijfers over de er varen ondersteuning van de ar beidsproduc t i v i te i t d o o r d e we r k o m g e v i n g l ate n e e n l i c hte daling zie n van traditione e l naar comb i-vast e n combi- f lexibe l.
“ Vo o r H N W i s z o r g v u l d i g e s t u r i n g n o d i g o m ve r s c h i l l e n d e d i l e m m a’s o p te lo s se n.” He t N ie uwe We r ke n in b e staa nde g e bouwe n Hoewel het nieuwe werken in principe in elk gebouw toepasbaar is, kunnen gebouwkenmerken dit func tioneel en technisch gezien gemak kelijker of moe ilijke r make n e n daar me e me e r of minde r kostbare ingrepen vereisen (De Groot, 2012). Naast e e n g o e d e b e re i k b a a r h e i d p e r a u to e n O V ( e e n generieke eis, niet specifiek gekoppeld aan HNW ) z i j n e e n g o e d e i n d e l i n g s f l ex i b i l i te i t, vo l d o e n d e capaciteit van de installaties en voldoende v l o e r g ro o t t e ( m i n i m a a l 8 0 0 m 2 ) k r i t i s c h e s u c c e s f a c t o r e n . Va n w e g e d e g r o t e r e v a r i a t i e i n ve rschille nde t ype n ruimte n is he t we nselijk d at t u s s e nw a n d e n o p b i j n a e l k e w i l l e k e u r i g p l e k
WETENSCHAP
Werk(omgeving)aspecten Organisatie Inhoud en complexiteit van het werk Inbreng ideeën over de werkomgeving Bereikbaarheid van het gebouw Architectuur en uitstraling van het gebouw Indeling van het gehele gebouw Hoeveelheid en diversiteit van plekken en ruimten Positie van de ruimten t.o.v. elkaar Openheid en transparantie van de werkomgeving Comfort van de werkplek Sfeer en uitstraling van het interieur Privacy Concentratiemogelijkheden Communicatiemogelijkheden Archief en de opslagmogelijkheden ICT voorzieningen Aangeboden faciliteiten in het gebouw Binnenklimaat Verlichting Akoestiek Mogelijkheden om buiten eigen kantoor te werken
Indicator tevredenheid 2013 67 80 44 78 55 46 44 53 53 56 50 37 39 71 36 53 53 33 58 44 48
Minimaal % tevreden 26 40 7 19 7 13 13 20 19 17 4 8 9 44 2 17 23 0 23 18 5
Maximaal % tevreden 90 100 78 99 96 83 81 80 89 82 88 89 86 92 71 95 82 78 85 79 90
Spreiding
64 60 71 80 89 70 68 60 70 65 84 81 77 48 69 78 59 78 62 61 85
Tabel \\ 2, Gemiddelde tevredenheidspercentages en bandbreedte (Brunia, 2013) Groen = opvallend hoog percentage tevreden medewerkers (> 70%) Rood = opvallend laag percentage tevreden medewerkers (< 40%)
Werk(omgeving)aspecten Organisatie Inhoud en complexiteit van het werk Inbreng ideeën over de werkomgeving Bereikbaarheid van het gebouw Architectuur en uitstraling van het gebouw Indeling van het gehele gebouw Hoeveelheid en diversiteit van plekken en ruimten Positie van de ruimten t.o.v. elkaar Openheid en transparantie van de werkomgeving Comfort van de werkplek Sfeer en uitstraling van het interieur Privacy Concentratiemogelijkheden Communicatiemogelijkheden Archief en de opslagmogelijkheden ICT voorzieningen Aangeboden faciliteiten in het gebouw Binnenklimaat Verlichting Akoestiek Mogelijkheden om buiten eigen kantoor te werken
CfPB Indicator tevredenheid totaal 2013 67 80 44 78 55 46 44 53 53 56 50 37 39 71 36 53 53 33 58 44 48
Indicator tevredenheid traditionele kantoren 66 83 47 81 41 41 40 54 49 57 36 50 46 71 41 55 52 35 54 46 46
Indicator tevredenheid combikantoren vast gebruik 67 77 48 76 58 50 50 54 54 62 59 31 36 75 41 58 61 33 65 47 48
Indicator tevredenheid combikantoren flexibel gebruik 66 78 39 78 65 50 46 53 55 55 60 30 35 70 32 51 52 33 60 41 51
Tabel \\ 3, Gemiddelde tevredenheidspercentages per type kantoorconcept (Brunia, 2013) Groen = opvallend méér tevreden medewerkers in een combikantoor Rood = opvallend minder tevreden medewerkers in een combikantoor
JULI 2013 | BOSS MAGAZINE | NR 48 |
19
g e p l a a t s t k u n n e n wo rd e n . D i t v ra a g t o m gro te vrije overspanningen met voldoende aansluitingsp u nte n vo o r ve r l i c ht i n g, e l e k t ra e n i n s t a l l at i e s. D e installatie s m oe te n q ua ve ntilatie e n koe ling b e re k e n d z i j n o p e e n h o g e re b e ze t t i n g s g r a a d, d i e ove r i g e n s p e r r u i m t e s t e r k k a n w i s s e l e n . I n e e n wo r k s h o p m e t e i n d g e b r u i k e r s n o e m d e n d e d e e l n e m e r s d e vo l g e n d e f a c to re n g u n s t i g vo o r toepassing van HNW in een bestaand gebouw (M e zg e r e. a. , 2 0 1 3):
t t t t t t t t t t
G ro te v r i j e v l o e r ve l d e n ( t u s s e n d e 1 5 0 0 e n 2 0 0 0 m2 ) vanwe g e de grote re inde ling sv r ij he id. Mogelijkheid tot het maken van ver ticale ve r b inding e n (trap p e n, v ide s ). Voldoe nde g e b ouwdie p te (1 2 . 80 m . k an we l m aar is e ig e nlijk te sm al) Te c h n i s c h e i n s t a l l a t i e s i n g o e d e s t a a t , voldoe nde cap acite it, adap tie f ve r m og e n. G oe de akoe stie k . M u l t i f u n c t i o n e e l r u i m t e g e b r u i k ( b. v. h e t re staurant ook g e sc hikt om te we r ke n) Mogelijkheid om teams een eigen plek te g e ve n. Vo o r z i e n i n g e n o m b u i t e n k a n t o o r u r e n t e k unne n we r ke n. Mogelijkheid tot aantrekkelijke inrichting (be le v ing swaarde, thuisg e voe l) Draagvlak onder management en medewerkers, zorg v uldig ve rande r m anag e m e nt, insp iratie u i t v o o r b e e l d p r o j e c t e n e n p i l o t s ( ‘ z a c h t e’ f ac tore n)
D e l a at s te j a re n z i j n h e e l w at to o l s o nt w i k k e l d o m d e vo o r b e re i d i n g, i m p l e m e nt at i e e n n a zo rg van Het N ieuwe Werken in goede banen te leiden. Het Center for People and Buildings ont wik kelde h e t zo g e n a a m d e H u i s ve s t i n g s k e u ze m o d e l, e e n procesmodel voor organisatieger icht wer ken dat d e s t a p p e n e n a c t i v i te i te n b e s c h r i j f t d i e n o d i g z i j n va n i n i t i at i e f to t i n g e b r u i k n a m e, z i e f i g u u r 1 (I k iz- K oppe jan e. a., 2 009 ). An d e re i n s t r u m e nte n va n h e t Ce nte r fo r Pe o p l e and B uilding s zijn bijvoor be e ld:
t t
t
t
t t
To ols
t
K e u ze m at r i x : e e n h u l p m i d d e l o m a b s t ra c te h u i s ve s t i n g s d o e l e n te ve r t a l e n i n co n c re te huisve sting ske uze s. Werk plekspel: een k aar tspel om met gebruikers h u n k e n n i s va n e n h o u d i n g te g e n ove r H N W te bespreken, als input voor programma’s van e ise n e n be he e rafs prake n WOD I Toolk it: instrume nte n voor he t m e te n van medewerkerstevredenheid over een aantal huisvestingsaspec ten, vergelijk ing van projec tscores met de Tevredenheidsindicator, e n p r i o r i t e r i n g q u a b e l a n g vo o r p re t t i g e n produc tie f k unne n we r ke n. SUM (Space Utilization Monitor): een methode o m d e b e ze t t i n g s gr a a d e n d e a a rd v a n h e t g e b r u i k v a n we r k p l e k k e n e n f a c i l i t e i t e n i n k aar t te bre ng e n. We r k p l e k w i j z e r : e e n c a t a l o g u s v a n v e e l voor kome nde k a ntoor- e n we r k p le kt yp e n e n e r var ing e n hie r me e in de pra ktijk . PAC T, Plek ken en AC Tiviteiten: een computerp ro gra m m a o m o p b a s i s va n g e g e ve n s ove r aantallen medewer kers, f.t.e. en ac tiviteitenp ro f i e l e n e e n i n s c h at t i n g te k u n n e n m a k e n va n h e t b e n o d i g d e a a nt a l p l e k k e n p e r t y p e we r k ple k . PA R A P : e e n r e k e n m o d e l w a a r m e e i n d e b e g i n f a s e v a n h e t p l a nvo r m i n g s p ro c e s o p basis van een elementenbegroting schattingen kunnen worden gemaakt van de investeringse n ex p l o i t at i e k o s te n va n k a nto o rg e b o u we n in re latie tot ge maakte huisve stings ke uze n.
Voor een uitgebreidere beschrijving ver wijzen we naa r de we b site w w w. c f p b. nl.
Afbeelding \\ 4, Huisvestingskeuzemodel op hoofdlijnen (Bron: CfPB)
20
| NR 48 | BOSS MAGAZINE | JULI 2013
Con c lus ie H o e we l H e t N i e u we We r k e n o n m i s k e n b a a r ve e l voordelen kan hebben, voor organisaties als geheel en voor de individuele medewerkers, i s zo rg v u l d i g e s t u r i n g n o d i g o m ve r s c h i l l e n d e
WETENSCHAP
t t
t
Afbeelding \\ 5, Waterschap Rivierenland Tiel (Foto: Peter Blieck fotografie Nijmegen)
d i l e m m a’s o p te l o s s e n . H o e we l d e m e e s te k a ntoormedewerkers mobiel en thuis kunnen werken, g e ve n ve e l m e de we r ke rs e r de voor ke ur aa n om naar k antoor te kom e n om colle g a’s te sp re ke n, gebruik te maken van alle faciliteiten, en gezien te worden door hun manager en collega’s om zo hun toegevoegde waarde te tonen (CoreNet, 2012). Dit v raag t om e e n g oe de b alans tusse n thuiswe r ke n en op k antoor zijn. HNW vraagt ook om een goede b a l a n s t u s s e n h e t f a c i l i te re n va n co m m u n i c at i e e n c o n c e n t r a t i e. D e j u i s t e b a l a n s ve r s c h i l t p e r t y p e o rg a n i s a t i e e n d e we r k p ro ce s s e n . Fa c i l i t y sharing biedt mogelijk heden tot sociale interac tie en kostenreductie. Het is verstandig om een m2-bespar ing door nieuwe manieren van wer ken g e de e lte lijk in te ze tte n voor e e n hoog waardig e we r k o m g e v i n g e n e e n zo rg v u l d i g i m p l e m e n t a t i e p ro c e s ( B e c k e r e t a l, 1 9 9 4 ) . N a a s t a a n d a c h t voor f unc tionalite it, p roduc tiv ite it e n e f f icie nc y i s e ve n ze e r a a n d a c ht n o d i g vo o r m e e r “z a c hte” f a c to re n zo a l s i d e nt i te i t e n s o c i a l e co h e s i e. Al s e e n org anisatie e cht e e n sp rong voor waar ts wil m a k e n , m o e t f u n d a m e n te e l n a g e d a c h t wo rd e n over de vraag wat er nog meer moet gebeuren om de medewer ker daadwer kelijk centraal te stellen, bijvoor be e ld die ne nd le ide rschap of ande re be loning ssyste m e n. B ron n e n t B aar ne, R. , Houtk amp, P. , K notte r, M. (2109 ), H e t n i e u we we r k e n o n t r a fe l d. O ve r b r i c k s, byte s & b e hav ior. Asse n: Van G orcum . t B e c k e r, F. D. , Q u i n n , K . L . , R a p p a p o r t , A . J . , S i m s, W. R . ( 1 9 9 4 ) , I m p l e m e nt i n g I n n ovat i ve Wo r k p l a c e s . I t h a c a , N Y: C o r n e l l U n i v e r s i t y I nte r national Wor k p lace Studie s Program t B r u n i a , S . ( 2 0 1 3 ) , C f P B I n d i c ato r. G e b a s e e rd o p ze s j a a r W O D I - L i g ht c a s e s. D e l f t : Ce nte r for Pe op le and B uilding s.
t
t
C o r e N e t ( 2 0 1 2 ) , S t a t e o f t h e I n d u s t r y. Cor porate R e al E state in a R e de f ined Wor ld. Atlanta, U SA: Core N e t Glob al. D e Groot, F. (2 012), G e b ouwe nscan voor he t nie uwe we r ke n in b e staande k antoorg e b o u we n. Afstude e rscr iptie Faculte it B ouwk unde TU D e lf t. I k iz-Koppejan, Y., Van der Voordt, Th., Har tjesGosselink , A. (2009), Huisvestingskeuzemodel: p ro ce s m o d e l vo o r m e n s - e n o rg a n i s at i e g e r icht huisvesten. D elf t: Center for People and B uildings. Twe e de druk . Va n d e r Vo o rd t , T h . , e n D e B e e n , I . ( 2 0 1 0 ) , Werkomgeving: breinbreker of tevredenheidsgenerator? I n: I. Bak ker (red), D e Breinwer ker. N aarde n: U itg e ve r ij FMN . M e z g e r, A . , Va n V l i m m e r e n C . , Va n d e r Vo o rd t, Th . ( 2 0 1 3 ) , Th e m a we r k p l e k co n ce p t e n , f l e x i b i l i t e i t e n vo o r z i e n i n g e n . I n : Va n D a m , E . ( re d ) , O p n a a r e e n v r a a g g e s t u u rd e k antore nma r kt. I nzicht in g e bruike rswense n k antoren. CoreNet Global B enelux& beroeps ve re n i gi n g Fa c i l i t y M a n a g e m e nt N e d e r l a n d (FMN ).
T h e o v a n d e r Vo o r d t is Universi t a i r H o o fd d o ce nt Co r p o rate R e a l Estate Management bij de afdeling R e a l E s t a te & H o u s i n g, Fa c u l te i t Bouwkunde TU Delft, en senior o n d e r z o e k e r b i j h e t Ce n t e r fo r Pe o p l e a n d B u i l d i n g s (C f P B ) i n D e l f t . H i j p u b l i ce e r t re g e l m a t i g o ve r n i e u we k a n t o o rc o n c e p t e n en andere CREM-gerelateerde o n d e r we r p e n ( z i e w w w. t u d e l f t . n l / d j mv a n d e r vo o rd t ) . M a r c d ’A n c o n a s t u d e e rd e b e d r i j fs k u n d e ( 1 9 8 4 ) e n a r b e i d s - e n o r g a n i s a t i e p s yc h o l o g i e ( 1 9 8 8 ) . H i j i s t h a n s m e d e we r k e r P R e n i n fo r m at i e b e h e e r b i j h e t C f P B e n ondersteunt een aantal activite i te n ro n d H e t N i e u we We r k e n .
JULI 2013 | BOSS MAGAZINE | NR 48 |
21
