werkmap
hh aal ll Ol o Dit is de werkmap die bij de voorstelling Geen voeten maar hoort. De werkmap is opgebouwd rond de verschillende hoeken die in een kleuterklas aanwezig (kunnen) zijn. Als de kinderen Geen voeten maar gezien hebben, kan er dus nog volop in de klas rond gewerkt, gepraat, geëxperimenteerd, gespeeld,... worden. De gedichten die in Geen voeten maar gebruikt worden, staan ook in deze werkmap op de plek waar ze eventueel van toepassing kunnen zijn in de klas. Voel je vrij om de werkmap op jouw manier toe te passen!
☝ Wie of wat is In Vanelle huist Nelle De Maeyer. Vanelle maakt (vertel)theater voor mensen vanaf 2,5 jaar. Voor kleuters dus. Vanelle is kwalitatief kleutertheater met de nadruk op taal en beeld. Het is geen figurentheater, geen poppenkast; wel gezellig, fijn en intiem verteltheater. Vanelle speelt in culturele centra, scholen, bibliotheken...
Veel ontdekplezier gewenst! Nelle De Maeyer
zithoek De voorstelling is gezien; tijd voor een klasgesprek over communiceren/praten met handen! - dikke duim - pico bello - high five - zwaaien/wuiven/zwuiven - vinger op voorhoofd: beetje gek/zot - vinger opsteken: ik wil iets vertellen, - hand tussen de benen: ik moet dringend naar toilet - wijsvinger heen en weer bewegen - peuteren in de neus - ... Tip 1!
gebarentaal Dit is ook een leuke kans om rond gebarentaal te werken. Leuke filmpjes, liedjes gebaren vind je op www.lottemax.nl In Geen voeten maar is er een moment dat het gebaar voor schildpad wordt gegeven. Dit kan een leuke kwisvraag zijn. (Dit is wanneer Nelle een choreografie doet met kletsen, klappen, stampvoeten en kloppen op haar lichaam). Het gebaar: handen vlak op elkaar leggen (palm van je ene hand op de rug van je andere hand), duimen uitsteken en ermee draaien = schildpad
GOED ZO! Mijn boterhammen én mijn korsten zijn op, dan staat de duim van mama en papa rechtop! Dikke duim! Mijn t-shirt heb ik zélf aangedaan! oei, de poes staat niet op mijn buik maar op mijn rug. Toch maken wijsvinger en duim een rondje en waaien mama’s vingers: Pico bello! In bad heb ik shampoostekels op mijn kop. Ik gibberlach! Plots is papa daar met de douchekop. Ik gil! Ik wil geen schuim in mijn gezicht! Hij zegt: ‘Kijk naar boven! En leg een nat washandje op je ogen.’ Papa spoelt, zonder me te prikken, al het schuim uit mijn stekelharen. ‘Wij zijn echte slimmeriken!’ Hij steekt zijn hand omhoog en zegt: ‘High five!’
werkmap ❘ geen voeten maar 3
Tip 2!
spiegeltje spiegeltje Laat de kleuters per 2 staan en laat ze kijken naar elkaar. Ze zijn nu elkaars spiegelbeeld. Eén iemand is de leider en bepaalt welke bewegingen gemaakt worden, de andere volgt zo precies en nauwkeurig mogelijk zijn tegenspeler. Na een tijdje wisselen ze om: leider wordt volger en volger wordt leider. Beperk de bewegingen tot de handbewegingen die in deze oefening aanbod gekomen zijn. In een later stadium kan je de rest van het lichaam ook mee laten doen (voeten, benen, romp, armen, vingers, hoofd)
WAT ZEGT DE WIJSVINGER? heen en weer bewegen: dat is fout, opgelet! op mijn voorhoofd tikken: jij bent een beetje gek ongeduldig opsteken: ik moet naar het toilet! in mijn neusgat zitten: iemand heeft mij besmet in mijn neus zit snot en dat eet ik lekker op
ZWAAIEN mijn hand beweegt elke keer van links naar rechts, heen en weer ZWAAIEN doe ik naar iemand die ik ken of gewoon als ik beleefd ben WUIVEN nu reikt mijn hand veel hoger en maak ik mezelf groter WUIVEN doe ik als iemand mij moet zien want af en toe ben ik subliem ZWUIVEN beide handen gaan de lucht in en spelen daar voor koningin dat gebaar is alleen van mij ik wacht tot iemand terugzwuift...
zithoek 4
huishoek In de voorstelling zitten een paar leuke elementen die hun weg in de huishoek perfect zullen vinden: ❊ boterhammen en een doos hagelslag (muizenstront). Laat de kleuters zoeken en proeven hoe ze de korreltjes die op het bord vallen terug in hun mond krijgen, eventueel met bijhorend gedicht. ❊ Een douchekop (eventueel met doucheslang), een washandje, een lege shampoofles, een borstel en het wassen van de haren kan beginnen! ❊ Kledingstukken open en toe doen: schoenen met veters, veters, een stuk stof met knopen en knoopsgaten, ritsen, haakjes...
Mijn dag begint met een boterham vol hagelslag. Maar ik zeg veel liever een boterham vol muizenstront. Als de boterham op is en mijn buik rond, ligt mijn boterham vol heerlijke chocolade muizenstront. Ik steek mijn vinger in mijn mond. Hé, die is nu nat! Mijn zever lijmt de chocolade drolletjes vast aan mijn vingertop. Dat is top! Want nu lik ik die muizenstront lekker op! In bad heb ik shampoostekels op mijn kop. Ik gibberlach! Plots is papa daar met de douchekop. Ik gil! Ik wil geen schuim in mijn gezicht! Hij zegt: ‘Kijk naar boven, en leg een nat washandje op je ogen.’ Papa spoelt, zonder me te prikken, al het schuim uit mijn stekelharen. ‘Wij zijn echte slimmerikken!’ Hij steekt zijn hand omhoog en zegt: ‘High five!’
huishoek 5
muziekho eK Muziek op lichaam maken! In de voorstelling is er een moment dat Nelle een choreografie doet met klappen op het lichaam, in de handen, stampen op de grond... Dit kan je de kleuters ook laten doen! Kopieer de kaartjes (enkele keren) die op het einde van de werkmap zitten bij de bijlagen (p. 15). Elk kaartje staat voor een geluid dat je met je lichaam kan maken. De kleuter neemt de kaartjes en legt ze op een rij. Hij beslist zelf de volgorde. Identieke kaartjes mogen meerdere keren gelegd worden, zodat er een ‘muziekbewegingszin’ ontstaat. Handelingen op kaartjes: klappen in de handen - voetstamp op de grond - tokkelende vingertoppen op de wangen - handkus - met vuisten op de borst kloppen
zithoek 6
spelletjes ho eK ❊ puzzelen! ❊ rekenoefeningen maken met de vingers. ❊ verschillende soorten handschoenen bij de juiste handeling/job leggen.
Passen de stukjes in elkaar? dan pas is de puzzel klaar. Eerst de hoeken en de kanten zoeken, passen, vergelijken... tot de plaatjes wel een tweeling lijken.
REKENLES tel jij mee? een pink en een pink zijn samen 2 een hand plus een duim zijn samen 6 dat leer ik in de rekenles 2 groepjes van 5 zijn samen 10 6 7 8 9 10 mijn handen zijn een rekenmachien
zithoek 7
z a n d en w a t e r ho eK ❊ Laat ze de ene dag experimenteren met zand en met de handen een kommetje maken, de andere dag laat je hen met hun handen een kommetje maken voor water. Op de derde dag breng je water en zand samen; met hun handen maken ze nu een modderkommetje én kunnen ze ook vormpjes maken met plastic zandfiguurtjes. ❊ Laat hen in het zand een ijsje tekenen (zoals je op het natte strand met een stok je naam schrijft of een tekening maakt) ❊ Met lijm en zand een ijsje tekenen en knutselen op papier.
OP HET STRAND mijn hand oefent voor kommetje met mijn vingers aangesloten kan stout zand niet weglopen ik schep een kuiltje en een bergje met mijn vingers rond gebogen kan zout water niet weglopen ik schep een golfje in mijn emmer mijn twee handen oefenen samen voor kom. ZOMERSE WENS op het strand schrijft mijn hand een zomerse wens in het zand.
zithoek 8
winkel Leg in de winkel van de klas windels, plakkers, thermometers in alle soorten en maten. Tip! Misschien kan een bedje ook wel leuk zijn om de patiënten te verzorgen. Andere doktersattributen zijn natuurlijk ook welkom.
ik wikkel lekkiw wikkel lekkiw wikkel lekkiw wikkel bovenarm elleboog onderarm pols en hand in een wit verband Wat is hier aan de hand? ZIEK Mijn mama legt een hand op mijn voorhoofd mijn wang mijn rug en beweert net als een rood streepje op de thermometer jij hebt koorts!
zithoek 9
dramahoek In de dramahoek kan je allerlei poppenkastpoppen leggen en hen laten fantaseren en experimenteren met de poppen. Laat ze spelen met hun stem om verschillende personages/typetjes te creëren. Waar moeten ze juist hun vingers steken om de poppen tot leven te brengen?
Stop je wijsvinger in de kop en het wordt een levende pop want door praten met gebaren kan je veel duidelijk maken: JA jajaja ja ja ja zeg je door te knikken met het hoofd NEE neeneenee nee nee nee schud je wanneer je het niet gelooft stop nu je duim in de ene poppenhand en je middelvinger aan de andere kant zo kan je heks of prins ook zwaaien wijzen, kloppen, strelen of aaien poppenkastpoppen komen tot leven door ze een duim en twee vingers te geven
z i t h o e k 10
o n t d e k en e x p e r i m e n teerhoek ❊ Hier kan je een donker hoekje van maken met daarin een spotje. Met hun handen en vingers kunnen ze schaduwfiguren maken. (hond, vlinder) Je kan er ook silhouetten leggen van figuren waarmee ze dan een schaduwspel maken. ❊ Een overheadprojector is ook altijd leuk en uitstekend materiaal om met licht en verschillende materialen (doorschijnende snoeppapiertjes, transparante plastiek, watten, spullen die ze vinden op straat, speelplaats; ...) te experimenteren.
MIJN BEESTJE heeft alleen een kop na mijn pols houdt het op elke avond, sluit het de dag met een soort geblaf van mijn ring- en middelvinger op mijn duim zijn snuit staat niet stil en vertelt wat ik wil bij grappige dingen staan de oortjes rechtop bij verdriet liggen mijn pink en wijsvinger plat naast zijn kop een duw op de lichtknop en mijn beestje verdwijnt in het donker van de nacht handig beestje, slaap zacht
zithoek 10
opdrachten hele klas met de
❊ Pannenkoekenfeest waarbij de pannenkoeken zelf met de handjes gerold mogen worden. Een bijhorend flesje chocolademelk dat op eigen wijze geschud mag worden hoort hier natuurlijk ook bij!
DRIE MANIEREN om een flesje chocolademelk te schudden zodat de cacao verdwijnt en oplost in de melk eerste manier neem het flesje in één hand schud het één keer op en neer tweede manier neem het flesje in één hand schud het flink op en neer draai het zijwaarts op zijn kant en beweeg het heen en weer derde manier neem het flesje in twee handen schud het heftig op en neer draai het in allerlei standen en doe het nog en nog een keer zo zwemt de cacao naar alle kanten
FEEST Hier vind je mijn lievelingseten wat het is mag je straks pas weten hoeveel het er zijn wil ik niet vertellen je moet ze zelf maar even tellen het lekkerst vind ik ze met siroop wat boter en schilfers amandelnoot deze laat ik staan dan hebben anderen er ook nog wat aan en deze is voor jou ik heb alvast een rolletje gemaakt zodat de pannenkoek nog feestelijker smaakt.
verwijder nu de dop en drink slok na slok na slok de chocolademelk helemaal op
zithoek 11
❊ Soep eten met zelf gedraaide balletjes!
ZELFGEMAAKTE BALLEN
❊ Speeldeeg maken, kleuren knijpen en balletjes draaien. In groep wordt speeldeeg gemaakt met bloem, olie, water en verf: blauw, rood en geel deeg. Hiermee kunnen ze vrij spelen en experimenteren: knijpen, snijden, pletten, rollen... Laat ze een tijdje met twee kleuren spelen. Zo zullen ze zelf ontdekken dat je door twee kleuren met elkaar te mengen, een andere kleur bekomt. (rood + geel - blauw + geel - rood + blauw)
bal 1 neem een hoopje gehakt kruid het met zout en peper en rol het tussen twee handen daar komen gehaktballen van om te bakken in een hete pan
Laat de werkjes drogen of bakken in een oven (100°C). Benodigdheden: 2 koppen zout 2 koppen bloem 1 kop water 1 eetlepel olie 1 eetlepel verf uit een bus plakkaatverf bvb.
bal 2 neem een hoopje vaste sneeuw verwijder de aarde en druk de sneeuw aan met twee handen daar komen sneeuwballen van om te gooien zo hard je kan wissel bal 1 en 2 niet om, want dat is stom!
❊ Experimenteren met vingerverf: hoe voelt de verf aan op je huid/handen? Met de handen kleuren mengen. ❊ Op bezoek gaan naar de boerderij/park en de dieren eten gaan geven. Want in Geen voeten maar... worden broodkorstjes naar de vogels gestrooid. ❊ Magische papieren bloem De kleuters knippen de bloem uit (zie achteraan bij de bijlagen, p. 16) en maken eventueel nog een potloodtekening op de bloem of kleuren de blaadjes in. De blaadjes naar binnen plooien, ze op het water leggen en zien hoe de blaadjes van de bloemen open komen op het water.
zithoek 12
❊ Kriebels wonen op mijn lijf Doe eerst een kort kringgesprek over kriebelen. - Wat doe je om iemand te laten lachen? - Wie kan er tegen kriebelen? - Wat gebeurt er als iemand je kriebelt? Wat doe je dan? - ... Vervolgens gaat de begeleider het gedicht vertellen. De kleuters gaan het gedicht uitvoeren/spelen bij zichzelf. tip! De kleuters kunnen het gedicht ook per 2 spelen. Dan zullen ze elkaar kriebelen.
Kriebels wonen op mijn lijf: in de glooiing van mijn nek onder het kuiltje van mijn kin in het veldje van mijn oksel in het putje van mijn navel op het pleintje van mijn buik om het hoekje van mijn knie op de vlakte van mijn voet waar de meeste kriebels wonen zullen ze zich giechelend tonen.
zithoek 13
Bijlagen
Muziekhoek: muziek op lichaam maken: p. 16
klappen in de handen
met de voeten stampen op de grond
met de vingertoppen tokkelen op de
handkus gooien
met de vuisten op de borstkas kloppen (zoals een aap)
opdrachten met de hele klas: magische papieren bloem: p. 12 Knip de sterrebloem uit, laat de kleuters de bloem kleuren. Vouw vervolgens de blaadjes naar binnen toe en leg ze in het water. De bloem zal op het water ‘openbloeien’.
