Guide d évaluation et de certification Evaluatie en certificatiegids THEME 8 EAU THEMA 8 WATER

Elaboration d’un référentiel pour la labellisation et la certification des bâtiments durables - Thème 8 Eau De opmaak van een referentieel voor de labeling en certificatie van duurzame gebouwen – Théma 8 – Water

Guide d’évaluation et de certification Evaluatie en certificatiegids THEME 8– EAU THEMA 8 – WATER Inleiding Belang: We verwijzen naar de doelstellingen geformuleerd in de Europese kaderrichtlijn1 Water, artikel 1 “Het doel van deze richtlijn is de vaststelling van een kader voor de bescherming van landoppervlaktewater, overgangswater, kustwateren en grondwater, waarmee: a) aquatische ecosystemen en, wat de waterbehoeften ervan betreft, terrestrische ecosystemen en waterrijke gebieden die rechtstreeks afhankelijk zijn van aquatische ecosystemen, voor verdere achteruitgang worden behoed en worden beschermd en verbeterd; b) duurzaam gebruik van water wordt bevorderd, op basis van bescherming van de beschikbare waterbronnen op lange termijn; c) verhoogde bescherming en verbetering van het aquatische milieu worden beoogd, onder andere door specifieke maatregelen voor de progressieve vermindering van lozingen, emissies en verliezen van prioritaire stoffen en door het stopzetten of geleidelijk beëindigen van lozingen, emissies of verliezen van prioritaire gevaarlijke stoffen; d) wordt gezorgd voor de progressieve vermindering van de verontreiniging van grondwater en verdere verontreiniging hiervan wordt voorkomen; e) wordt bijgedragen tot afzwakking van de gevolgen van overstromingen en perioden van droogte, en dat zodoende bijdraagt tot : - de beschikbaarheid van voldoende oppervlaktewater en grondwater van goede kwaliteit voor een duurzaam, evenwichtig en billijk gebruik van water; - een significante vermindering van de verontreiniging van het grondwater; - de bescherming van territoriale en mariene wateren; - het bereiken van de doelstellingen van de relevante internationale overeenkomsten, met inbegrip van die welke tot doel hebben de verontreiniging van het mariene milieu te voorkomen en te elimineren, door communautaire maatregelen uit hoofde van artikel 16, lid 3, tot stopzetting of geleidelijke beëindiging van lozingen, emissies en verliezen van prioritaire gevaarlijke stoffen, om uiteindelijk te komen tot concentraties in het mariene milieu die voor in de natuur voorkomende stoffen dichtbij de achtergrondwaarden liggen en voor door de mens vervaardigde synthetische stoffen vrijwel nul bedragen.”

Bijkomend heeft oppervlaktewater ook een landschappelijk en recreatief potentieel en een temperend effect op het microklimaat. Bijvoorbeeld grondwater kan worden ingezet bij de productie van hernieuwbare energie (met bescherming van de bron) 2 Gezien de verschillende dimensies van het waterbeheer, het belang van elke schakel in het watersysteem en de dikwijls fundamentele rol van water als hulpbron in andere ecosystemen, dient elke actie zich in te schrijven in een integraal waterbeleid.

Te evalueren maatregelen Volgende maatregelen worden beoordeeld: WONINGEN KANTOREN RUBRIEK 08-01 AFTOETSEN EN VOORSTUDIE WATERHUISHOUDEN MAATREGEL 08-01 -01- A MAATREGEL 08-01 -02- A MAATREGEL 08-01 -03- A RUBRIEK 08-02 BEPERKING VAN HET WATERGEBRUIK MAATREGEL 08-02 -01- A MAATREGEL 08-02 -02- A RUBRIEK 08-03 WATERBRONNEN MAATREGEL 08-03 -02- A MAATREGEL 08-03 -03- A MAATREGEL 08-03 -04- A RUBRIEK 08-04 VUILWATERAFVOER MAATREGEL 08-04 -01- A MAATREGEL 08-04 -02- A RUBRIEK 08-05 REGENWATERAFVOER MAATREGEL 08-05 -01- A RUBRIEK 08-06 GLOBALE WATERPRESTATIE MAATREGEL 08-06 -01- A MAATREGEL 08-06 -02- A RUBRIEK 08-07 VOORBEREIDING WATERBEHEER MAATREGEL 08-07 -01- A

Blz. AFWEZIGHEID VAN OVERSTROMINGSRISICO COLLECTIEVE WATERINFRASTRUCTUUR VOORSTUDIE WATERBEHEER ONTWERP WATERDISTRIBUTIE GEBRUIK VAN WATERZUINIGE TOESTELLEN REGENWATER GRIJSWATER DRINKWATER GESCHEIDEN AFVOERSYSTEMEN VERMIJDEN VAN WATERVERVUILING INFILTRATIE EN BUFFERING VAN REGENWATER DRINKWATERVERBRUIK AFVOERDEBIET NAAR RIOLERING VOORBEREIDING WATERBEHEER

Grenzen van de evaluatie

1

2

Europese kaderrichtlijn Water, artikel 1 doel, RICHTLIJN 2000/60/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 23 oktober 2000 Zie ook de 8 pijlers uit het ONTWERP VOOR HET WATERBERHEERPLAN, leefmilieu Brussel, versie van 09/12/2010

1

Version Consultation Novembre 2011


Ponderatie en prestatie niveaus Aan elke maatregel wordt een bepaald aantal punten (P) op 10 toegekend, samen met een ponderatiefactor (W) in functie van de gebouwkenmerken. De gepondereerde punten (W*P) worden opgeteld en het bekomen resultaat (R) geeft het prestatieniveau van het gebouw voor de betrokken rubriek. Les points pondérés (W*P) sont additionnés et le résultat (R) ainsi obtenu est exprimé sur 10 et indique le niveau de performance du bâtiment pour la rubrique «Opportunité d’échanges». WONINGEN Criterium

KANTOREN

P

W

W*P

P

W

W*P

RUBRIEK 08-01 AFTOETSEN EN VOORSTUDIE WATERHUISHOUDEN MAATREGEL 08-01 -01MAATREGEL 08-01 -02

AFWEZIGHEID VAN OVERSTROMINGSRISICO COLLECTIEVE WATERINFRASTRUCTUUR VOORSTUDIE WATERBEHEER

MAATREGEL 08-01 -03 RUBRIEK 08-02 BEPERKING VAN HET WATERGEBRUIK MAATREGEL 08-02 -01 ONTWERP WATERDISTRIBUTIE MAATREGEL 08-02 -02 GEBRUIK VAN WATERZUINIGE RUBRIEK 08-03 WATERBRONNEN MAATREGEL 08-03 -02 REGENWATER

TOESTELLEN

MAATREGEL 08-03 -03 GRIJSWATER RUBRIEK 08-04 VUILWATERAFVOER MAATREGEL 08-04 -01GESCHEIDEN AFVOERSYSTEMEN MAATREGEL 08-04 -02 VERMIJDEN VAN WATERVERVUILING RUBRIEK 08-05GLOBALE WATERPRESTATIE MAATREGEL 08-05 -01 DRINKWATERVERBRUIK MAATREGEL 08-05-02 AFVOERDEBIET NAAR RIOLERING RUBRIEK 08-06 VOORBEREIDING WATERBEHEER MAATREGEL 08-06 -01 VOORBEREIDING WATERBEHEER

En fonction du résultat obtenu, le bâtiment reçoit un label de prestation pour la rubrique «Confort visuel». Label A B C D E

LOGEMENTS Score global ondéré 85 % ≤ R ≤ 00 % 76 % ≤ R < 85 % 65 % ≤ R < 76 % 50 % ≤ R< 65 % R < 50 %

Signification Résultat exc ptionnel Très bon r sultat Bon résultat Satis ait a x exigences de base Inférieur à 50 %

BUREAUX Scor global pondéré 85 % ≤ R ≤ 100 % 76 % ≤ R 85 % 65 % ≤ R < 76 % 50 % ≤ R< 65 % R < 50 %

Referenties  Maatstaf duurzaam bouwen en wonen V4.0, evr Architecten, Daidalos Peutz, WTCB & SUM research in opdracht van het LNE Vlaams Gewest  Valideo 2010 Guide de l’asseseur  BREEAM_Europe_Commercial_2009  BREEAM International : Bespoke 2008  Han Vandevyvere, STRATEGIEËN VOOR EEN VERHOOGDE IMPLEMENTATIE VAN DUURZAAM BOUWEN IN VLAANDEREN, toepassing op het schaalniveau van het stadsfragment, doctoraat KULeuven, oktober 2010  Filip De Rynck, Karolien Dezeure, BURGERPARTICIPATIE IN VLAAMSE STEDEN, Naar een innoverend participatiebeleid, Rapport van de Werkgroep Participatie voor Minister Marino Keulen, Maart 2009  Meetinstrument duurzaamheid stadsprojecten stad Gent V4.3, evr Architecten, Daidalos Peutz, & SUM research in opdracht van de stad Gent  Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), Waterwegwijzer bouwen en verbouwen, Erembodegem

 NBN-EN 12056-1 (2000/09) Réseaux d'évacuation gravitaire à l'intérieur des bâtiments - Partie 1: Prescriptions générales et de performance  -NBN-EN 12056-2 (2000/09) Réseaux d'évacuation gravitaire à l'intérieur des bâtiments - Partie 2 : Systèmes pour les eaux usées, conception et calculs  NBN-EN 12056-3 (2000/9) Réseaux d'évacuation gravitaire à l'intérieur des bâtiments - Partie 3 : Système d'évacuation des eaux pluviales, conception et calculs  NBN-EN 12056 (10/2000) Réseaux d'évacuation gravitaire à l'intérieur des bâtiments - Partie 4: Stations de relevage d'effluents - Conception et calculs  NBN-EN 12056 (10/2000) Réseaux d'évacuation gravitaire à l'intérieur des bâtiments - Partie 5: Mise en œuvre, essai, instructions de service, d'exploitation et d'entretien  Ministerie van de Vlaamse gemeenschap 1 oktober 2004 – Besluit van de Vlaamse Regering houdende vaststelling van een gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratievoorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater  Règlement du Gouvernement de la Région de Bruxelles-Capitale du 21 novembre 2006 – Titre Caractéristiques des constructions et de leurs abords · Article 13 - Maintien d’une surface perméable · Article 16 – Collecte des eaux pluviales  Les eaux pluviales - récupération, gestion, réutilisation par J. CHERON et A. PUZENAT Ed. JOHANET  L’utilisation de l’eau de pluie dans le bâtiment. Les résultats d’opérations expérimentales en France, B.DE GOUVELLO, B. BERTHINEAU, I. CROUM, C. FRANCOIS - Ed. Annales du Bâtiment et des Travaux Publics (F), juin 2005  Guide Technique de l’assainissement par M. SATIN, B. SELMI Ed. Le Moniteur (2° édition)  Fédération Belge du Secteur de l'Eau : http//www.belgaqua.be  PluvioTest - http//www.agoria.be (AGORIA Vlaanderen)  Bruxelles : www.curbain.be Practische Handleiding Leefmilieu Brussel:

Glossaire

Glossarium

 …



2



MAATREGEL 08-01-01-A WONINGEN

Afwezigheid van overstromingsrisico

MAATREGEL 08-01-01-B KANTOREN


Doelstelling de maatregel heeft als doel bij inplanting en schetsontwerp aftoetsing te maken betreffende de aanwezigheid van overstromingsrisico

Evaluatie criteria van de maatregel Volgende criteria worden geëvalueerd: - Afwezigheid van overstromingsrisico of de aanwezigheid van verplichte tegenmaatregelen (overstromingsvrij bouwen) MAATREGEL 08-0101-A WONINGEN


SCORE PER FAZE :

0

1

2

3

4

5

6

x

X

X

X

X

X

X

VERPLICHT :

X

TYPE CRITERIUM :

absoluut

BONUS :

MAATREGEL 08-0101-B KANTOREN


SCORE PER FAZE ::

0 x

VERPLICHT

X

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :

Overeenstemming BREEAM : /

Overeenstemming BREEAM/

Maatregel :

Maatregel :

Equivalentie :

Equivalentie :

VOORNAAMSTE BETROKKEN :

1

Klein project (< 1000 m²)

BH

Groot projet (> 1000 m²)

BH

VOORNAAMSTE BETROKKEN ::


BH


BH

Toepassingsdomein van de maatregel

MAATREGEL 08-0101-A WONINGEN




Evaluatiemethode Overstromingsgevoelige gebieden worden aangeduid op de overstromingskaarten of zijn gebieden die recent te kampen hebben gehad met overstromingen, die mogelijks niet zijn opgenomen in de cartografie. -

Vlaams gewest (http://geo-vlaanderen.agiv.be/geo-vlaanderen/watertoets/).

-

Localisation des sinistres reconnus par le Fonds des Calamités (1993-2005) – Données : SPF Intérieur ; Cartographie : IBGE zie

Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Plan régional de lutte contre les inondations - Plan PLUIE 2008-2011 de la Région de Bruxelles-Capitale adopté le 25 novembre 2008 (M.B., 9 février 2009) http://documentation.bruxellesenvironnement.be/documents/Plan_pluie_2008-2011_FR.PDF ) (recentere kaarten zijn in opmaak.)

-

Waals gewest: http://cartographie.wallonie.be/NewPortailCarto/index.jsp?page=subMenuInondations&node=32&snode=321#

Bouwen in overstromingsgevoelige gebieden (plaats van de gebouwen, niet het perceel) vormt een risico voor het gebouw zelf en voor de omgeving omdat het waterbergend vermogen wordt aangetast. Ongeacht een hoog of laag overstromingsrisico aangeeft, moeten volgende maatregelen3 worden getroffen als toch wordt gebouwd in overstromingsgevoelig gebied.. Hierbij wordt elkens rekening gehouden met het hoogste waargenomen waterpeil. 1 waterveilig bouwen De vloer van de benedenverdieping moet ongeveer 30 cm hoger liggen dan de hoogst gekende overstromingshoogte. Maak geen toegangen of ramen onder dit peil. Garandeer in alle omstandigheden de waterafvoer van het gebouw. Desnoods door een pompinstallatie. Een overstroming veroorzaakt extra druk op de riolen. Met omgekeerde stroming als mogelijk gevolg. Terugslagkleppen op de regenwaterafvoer en de vuilwaterafvoer verhinderen dat. Vermijd een ondergrondse stookolietank of een tank met vul- en ontluchtingsopeningen onder het hoogste waterpeil. De tank kan opdrijven of stookolie verliezen. Bouw geen ondergrondse constructies bij nieuwbouw, tenzij als kruipkelder. Zorg voor (regen)putten met waterdichte en verankerde deksels. Zo voorkomt u dat overstromings water insijpelt.

3

Cf http://www.watertoets.be/waterveilig-bouwen-en-wonen

3



2 het bewaren en herstellen van de ruimte voor water Bouw op kolommen of werk met een overstroombare kruipkelder. Zo neemt u geen overstromingsruimte in. Hoog het terrein alleen op waar dit echt noodzakelijk is.

Het volume onder de hoogste waterstand dat toch wordt ingenomen, ofwel door het gebouw, ofwel door terreinophogingen, moet in de onmiddellijke omgeving of op het perceel worden gecompenseerd, door bvb éénzelfde volume af te graven onder de hoogste waterstand.

Benodigde elementen voor evaluatie -

Benodigde elementen voor evaluatie

Bouwsite wordt gesitueerd op de officiële kaart met overstromingsgevoelige gebieden.



Berekening van het perfomantieniveau Criterium

Afwezigheid van overstromingsr isico

Evaluatie

score

De bouwplaats ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied

V


Criterium

Behaal de scores

Afwezigheid van overstromingsr isico

Of er is waterveilig gebouwd en het waterbergend vermogen is behouden.

score

De bouwplaats ligt niet in een overstromingsgevoelig gebied

V

Behaal de scores

Of er is waterveilig gebouwd en het waterbergend vermogen is behouden.

x

x

Uitreiksel overstromingskaart

x

x

x

Bewijs van waterveilig bouwen en behoud van waterbergend vermogen

Inventaris van de bewijslast CERTIFICATIE

CERTIFICATIE

x


LABELISERING

LABELISERING

VEREISTE DOCUMENTEN


UITVOERINGSDO SS OPLEVERING


Inventaris van de bewijslast UITVOERINGSDO SS OPLEVERING

Evaluatie

Score


X


Berekening van het perfomantieniveau

Score

X

Bouwsite wordt gesitueerd op de officiële kaart met overstromingsgevoelige gebieden.

-

VEREISTE DOCUMENTEN

x

x

x

Uitreiksel overstromingskaart

x

x

x

Bewijs van waterveilig bouwen en behoud van waterbergend vermogen

X X

Bijkomende informatie


Niet van toepassing

Niet van toepassing

4




Collectieve waterinfrastructuur



Doelstelling de maatregel heeft als doel bij inplanting en schetsontwerp aftoetsing te maken betreffende de aanwezigheid van natuurlijke of artificiële watersystemen (aan- en afvoer).

Evaluatie criteria van de maatregel Volgende criteria worden geëvalueerd: - Aanwezigheid van collectieve waterinfrastructuur MAATREGEL 08-0102-A WONINGEN


0

SCORE PER FAZE : VERPLICHT :

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

BONUS :



SCORE PER FAZE ::

0

VERPLICHT TYPE CRITERIUM :



Maatregel :

Maatregel :

Equivalentie :

Equivalentie : Klein project (< 1000 m²)

BH


BH


2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :


1


BH


BH






Evaluatiemethode Doel van het criterium is de keuze van een bouwplaats stimuleren waarbij de aanwezige collectieve waterinfrastructuur het toepassen van duurzame watermaatregelen vereenvoudigt en goedkoper maakt.

Uitleg: Bouwplaatsen die aangesloten kunnen worden op een collectieve waterinfrastructuur krijgen de voorkeur. De volgende infrastructuur komt in aanmerking: -

Gemeentelijk gemengd rioleringsstelsel: Het afvalwater en het regenwater wordt opgevangen in een riool, aangesloten op een waterzuiveringsinstallatie.

Gemeentelijk gescheiden rioleringsstelsel: Bij een gescheiden rioleringsstelsel worden het afvalwater en het regenwater door twee aparte stelsels afgevoerd. Terwijl het afvalwater naar het zuiveringsstation wordt geleid, wordt het regenwater in het oppervlaktewater geloosd of ter plaatse geïnfiltreerd. Informatie over de aanwezigheid van een gescheiden rioleringsstelsel kan opgevraagd worden bij de technische dienst van de gemeente of de rioolbeheerder. - Collectieve infiltratievoorzieningen: Op wijkniveau wordt het regenwater afgevoerd via een systeem van grachten of wadi’s, waardoor het geleidelijk kan infiltreren. -

o o

o

De zones in Vlaanderen die reeds aangesloten zijn op een zuiveringsstation, worden aangeduid op de zoneringsplannen van de Vlaamse Milieumaatschappij VMM (http://geoloket.vmm.be/zonering/). Brussels Hoofdstedelijk gewest: carte IBDE-CIRB-CIRG-Vivaqua des zones non connectées au réseau d’égout http://app.bruxellesenvironnement.be/guide_batiment_durable/%28S%28fvk40555mh3lcwiebgk55k3c%29%29/d ocs/EAU04_FR.pdf Waals gewest : zie kaart http://www.spge.be/xml/index.html



Situering van de bouwsite opkaart met collectieve - Situering van de bouwsite opkaart met collectieve uitrusting uitrusting - Eventueel grachtenstelsel of collectieve - Eventueel grachtenstelsel of collectieve regenwaterinfiltratievoorziening adhv recent kaartmateriaal of regenwaterinfiltratievoorziening adhv recent opmeting en aanduiding van afvloei van het stelsel. kaartmateriaal of opmeting en aanduiding van afvloei van het stelsel. -

5







Collectieve waterinfrastructuur (onderscheidend)


Evaluatie

score

Het afval- en regenwater van de bouwplaats kan op een gemeentelijk rioleringsstelsel aangesloten worden die naar een collectieve waterzuiveingsinstallatie leidt.

3

Het afval- en regenwater van de bouwplaats kan op een gemeentelijk gescheiden rioleringsstelsel aangesloten worden die naar een collectieve waterzuiveingsinstallatie leidt. Het afvalwater van de bouwplaats kan op een gemeentelijk rioleringsstelsel aangesloten worden die naar een collectieve waterzuiveingsinstallatie leidt. en het regenwater kan via collectieve infiltratievoorzieningen afgevoerd worden


Criterium

Behaal de scores

7

Collectieve waterinfrastructuur (onderscheidend)

10

Score

Evaluatie

score

Het afval- en regenwater van de bouwplaats kan op een gemeentelijk rioleringsstelsel aangesloten worden die naar een collectieve waterzuiveingsinstalla tie leidt.

3

Het afval- en regenwater van de bouwplaats kan op een gemeentelijk gescheiden rioleringsstelsel aangesloten worden die naar een collectieve waterzuiveingsinstalla tie leidt.

7

Het afvalwater van de bouwplaats kan op een gemeentelijk rioleringsstelsel aangesloten worden die naar een collectieve waterzuiveingsinstalla tie leidt. en het regenwater kan via collectieve infiltratievoorzieninge n afgevoerd worden

10

Behaal de scores

Score

VEREISTE DOCUMENTEN

x

x

Uitreiksel inplantingsplan bouwvergunningsaanvraag



x

CERTIFICATIE

X

LABELISERING


Inventaris van de bewijslast


LABELISERING




VEREISTE DOCUMENTEN

x

x

x

Uitreiksel inplantingsplan bouwvergunningsaanvraag

X



Niet van toepassing

Niet van toepassing

6




Voorstudie waterbeheer



Doelstelling de maatregel heeft als doel bij inplanting en schetsontwerp aftoetsing te maken betreffende het verdere waterbeheer zodat de nodige ruimte kan worden gevrijwaard.

Evaluatie criteria van de maatregel Volgende criteria worden geëvalueerd: - Conceptnota waterbeheer MAATREGEL 08-0103-A WONINGEN


0

SCORE PER FAZE : VERPLICHT :

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

BONUS :



SCORE PER FAZE ::

0

VERPLICHT

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :

TYPE CRITERIUM :


Overeenstemming BREEAM: /

Maatregel :

Maatregel :

Equivalentie :

1 X

Equivalentie :



Ar


Ar



Ar


Ar

Toepassingsdomein van de maatregel MAATREGEL 08-01-03-A WONINGEN




Evaluatiemethode Voorstudie waterbeheer Doel van het criterium is het waterbeheer op het perceel in een korte voorstudie onderzoeken als basis voor een duurzaam waterproject. Uitleg De voorstudie van het waterbeheer bestaat uit twee onderdelen: opmaak van conceptnota en realiseren van watertoets 1. Conceptnota waterbeheer Voor de opmaak van de conceptnota moeten eerst een aantal watergerelateerde gegevens over het perceel verzameld worden:

-

Overstromingsrisico en tegenmaatregelen (zie maatregel 08-01-01)

-

indicatieve samenstelling bodem en doorlaatbaarheidsfactor van de bodem om infiltratiemogelijkheden in te schatten; o Vlaams gewest: (http://geo-vlaanderen.gisvlaanderen.be/geo-vlaanderen/bodemkaart/) o Brussels Hoofdstedelijk Gewest: carte existante (Claeys P., De Bondt K. 2008. « Cartographie du potentiel d’infiltration-percolation en Région bruxelloise - Rapport de l’étude sur les capacités naturelles d’absorption de l’eau de pluie par les sols en Région de Bruxelles Capitale », étude de la VUB réalisée pour Bruxelles Environnement) o Waals gewest : http://webgisdgarne.intra.spw.wallonie.be/CIGALE/viewer.htm?APPNAME=CNSW&APPMODE=VIEWER .

-

vervuilingsgraad van de bodem; zie bodemattest of cartografische indicatie

-

grondwaterstanden () in functie van bronbemalingen tijdens de aanleg en voorkomen van permanente drainages tijdens de exploitatie; aan de hand van sonderingen op of in de buurt van het perceel. Aanvullende informatie kan worden gevonden op: o Vlaams gewest: zie Databank Ondergrond Vlaanderen: www.dov.vlaanderen.be o Brussels Hoofdstedelijk gewest: http://www.sciencesnaturelles.be/institute/structure/geology/gsb_website/products/geolmaps o Waals gewest : http://environnement.wallonie.be ( http://environnement.wallonie.be/de/eso/atlas/ )

-

eventuele ligging in een ‘beschermingszone drinkwater’ nagaan (zone waar men grondwater wint voor de productie van drinkwater; in deze zones gelden strengere maatregelen voor grondwaterkwaliteit en kan infiltratie van regenwater meestal niet toegepast worden). o Vlaams gewest: De afbakening van de beschermingszones is te vinden in het geoloket ‘Vlaamse Hydrografische Atlas’ (www.agiv.be) o Brussels Hoofdstedelijk gewest: Bruxelles Environnement, Sous-division, 2010 ( http://documentation.bruxellesenvironnement.be/documents/RIE_Plan_Eau_PrM2011_rapport_et_annexes1et2.P DF ) o Waals gewest: http://environnement.wallonie.be ( http://environnement.wallonie.be/de/eso/atlas/ )

-

hydrologische situering (aanwezigheid van waterlopen en grachten in de buurt)

7


Elaboration d’un référentiel pour la labellisation et la certification des bâtiments durables - Thème 8 Eau De opmaak van een referentieel voor de labeling en certificatie van duurzame gebouwen – Théma 8 – Water positie van de riolering reglementering omtrent het scheiden van hemel- en afvalwater o Vlaams gewest: (zie Vlarem-reglementeringen en stedenbouwkundige verordeningen) o Brussels Hoofdstedelijk gewest: http://www.cerbc.be/FR/2003/41-2003_politique_eau.pdf o Waals gewest :

-

Informeer bij de gemeente naar de inkleuring van uw perceel op het zoneringsplan. Hiervan hangen de verplichtingen inzake afvoer en/of individuele zuivering van uw afvalwater af.

-

Als de bestaande situatie in kaart is gebracht, wordt een korte nota opgemaakt met volgende gegevens: Ambitieniveau = beoogde ambitie voor het waterbeheer op de site Beschrijving van de waterverwerking op het perceel met vermelding van: o de waterafvoerstromen (regenwater, grijs water, afvalwater) o de watervoorzieningen (drinkwater, regenwater, grijs water) o de waterbehandelingen en waterzuivering o -de infiltratiemogelijkheden (wadi’s, grachten, enz.) - Waterbalans = balans van alle waterinstromen (wateraanvoer, neerslag, instroming door de bodem) en wateruitstromen (waterafvoer, verdamping) -

2.

Watertoets

Bij de aanvraag van een stedenbouwkundige vergunningsaanvraagwordt er aan de hand van het watertoetsinstrument nagegaan of er schadelijke effecten te verwachten zijn op het watersysteem en of er maatregelen of alternatieven nodig zijn om die te voorkomen, te compenseren of te verminderen. Verder wordt nagegaan of het ontwerp voldoet aan de geldende gewestelijke en provinciale stedenbouwkundige verordeningen inzake regenwaterputten e.a.. Op basis van de resultaten van de watertoets kan de conceptnota eventueel bijgestuurd worden. o o o

Vlaams gewest: www.watertoets.be Brussels Hoofdstedelijk gewest: / Waals gewest :



Situering bouwsite op bodemkaart vervuilingsgraad van de bodem; grondwaterstand eventuele ligging in een ‘beschermingszone drinkwater’ hydrologische situering (aanwezigheid van waterlopen en grachten in de buurt) - positie van de riolering - verplichtingen inzake afvoer en/of individuele zuivering van uw afvalwater af. - conceptnota waterbeheer

-



-




Evaluatie

scor e

Maak een conceptnota op voor het waterbeheer op het perceel, rekening houdend met de resultaten van de watertoets

10

Situering bouwsite op bodemkaart vervuilingsgraad van de bodem; grondwaterstand eventuele ligging in een ‘beschermingszone drinkwater’ hydrologische situering (aanwezigheid van waterlopen en grachten in de buurt) - positie van de riolering - verplichtingen inzake afvoer en/of individuele zuivering van uw afvalwater af. - conceptnota waterbeheer


Behaalde scores


Score

Maak een conceptnota op voor het waterbeheer op het perceel, rekening houdend met de resultaten van de watertoets

10

Behaalde scores

x

x

Conceptnota waterbeheer

X

x x

CERTIFICATIE

CERTIFICATIE

VEREISTE DOCUMENTEN

VEREISTE DOCUMENTEN

x

Conceptnota waterbeheer



Niet van toepassing

Niet van toepassing

8


Inventaris van de bewijslast LABELISERING

LABELISERING


score





x

Evaluatie

Score


X





Ontwerp waterdistributie



Doelstelling door ontwerp een zuinig waterverbruik mogelijk maken en alternatieve waterbronnen (regenwater of grijswater) stimuleren.

Evaluatie criteria van de maatregel Volgende criteria worden geëvalueerd:

-


MAATREGEL 08-0201-A WONINGEN SCORE PER FAZE :


0

1

VERPLICHT :

2

3

4

5

6

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :



SCORE PER FAZE ::

0

VERPLICHT

absoluut

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :

Overeenstemming BREEAM :

Overeenstemming BREEAM : Wat 3 – major Leak Detection

Maatregel :

Maatregel :

Equivalentie :

Equivalentie :



Ir


Ar



Ir


Ar






Evaluatiemethode Ontwerp waterdistributie4 in het gebouw Doel van het criteria is het ontwerpen van een waterzuinige toevoerinstallatie met aandacht voor de drukregeling en het voorkomen van waterlekken. Uitleg : De volgende aandachtspunten vallen te overwegen bij het ontwerp van de waterinstallatie: - Drukverlager of –regelaar Element dat de watertoevoerinstallatie beschermt tegen een te hoge druk van het waterleidingnet. Naast een verminderd watergebruik zorgt het toestel ook voor minder schade door overdruk en voor minder lawaai van de waterstroom in de leidingen. - Nabijheid van de warmwaterbereiders Een grote afstand tussen de warmwaterproductie en de aftappunten zorgt voor een dubbel verlies: het onnodig laten lopen van koud water en een energieverlies door de afkoeling van het water in de leidingen tussen de aftapmomenten. - Waterlekken Lekken in de waterinstallatie zorgen voor belangrijke waterverspilling. Zo kan een lekkende kraan leiden tot een verspilling van ongeveer 170 liter water per maand. Het risico op waterlekken kan in eerste instantie worden beperkt door een logisch ontwerp van de waterleidingen met zo korte mogelijke leidinglengtes. Verder kunnen lekbegrenzers op de waterleidingen worden geplaatst, die zorgen voor een afsluiting van leidingen waar systematisch waterverlies optreedt (bv. lekkende kranen). Lekdetectoren zijn watertellers die minieme waterdebieten registreren wanneer in princiepe alle tappunten zijn afgesloten.



- Ontwerpplan of schema waterdistributie met locatie - Ontwerpplan of schema waterdistributie met locatie drukregelaar, plaats warmwaterbereiders en drukregelaar, plaats warmwaterbereiders en lekbegrenzers lekbegrenzers

4

BIM Infofiches Eco-Bouwen WAT02, Rationeel omspringen met water

9







Ontwerp waterdistrib utie

Evaluatie

score

Het ontwerp van de watertoevoerinstallatie voldoet aan minstens 1van de 3 volgende aandachtspunten:

5


Behaal de scores

Evaluatie

Het ontwerp van de watertoevoerinstallatie voldoet aan minstens 1 van de 3 volgende aandachtspunten:

- Plaats drukregelaars op de waterinstallatie van het gebouw (absoluut criterium) - Beperk de lengte van de warmwaterleidingen van de wooneenheid door een logisch ontwerp (leidinglengte tot maximaal 12 m tussen de warmwaterproductie en elk aftappunt van de wooneenheid) (effectief criterium) - Plaats lekbegrenzers op de waterleidingen, minstens bij elke waterteller van het gebouw (absoluut criterium) Het ontwerp van de watertoevoerinstallatie voldoet aan minstens 2 van de 3 vaandachtspunten


-

-

Ontwerp waterdistrib utie

-

Behaal de scores

5

Plaats drukregelaars op de waterinstallatie van het gebouw Beperk de lengte van de warmwaterleidingen door een logisch ontwerp (leidinglengte tot maximaal 12 m tussen de warmwaterproductie en elk aftappunt Plaats lekbegrenzers op de waterleidingen van het gebouw, minstens bij elke waterteller

Het ontwerp van de watertoevoerinstallatie voldoet aan minstens 2 van de 3 aandachtspunten

10

score

10

Score

Score

x

x

VEREISTE DOCUMENTEN Ontwerpplan of schema waterdistributie met locatie drukregelaar, plaats warmwaterbereiders en lekbegrenzers



x

CERTIFICATIE

x

LABELISERING




LABELISERING




x

x

x

x

VEREISTE DOCUMENTEN Ontwerpplan of schema waterdistributie met locatie drukregelaar, plaats warmwaterbereiders en lekbegrenzers



Niet van toepassing

Niet van toepassing

10




Gebruik van waterzuinige toestellen



Doelstelling Doel is de installatie van waterzuinige eindtoestellen bevorderen


volgende toestellen worden geëvalueerd: - Kranen - Toiletten en urinoirs - Huishoudtoestellen MAATREGEL 08-0202-A WONINGEN SCORE PER FAZE :


0

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

VERPLICHT :

BONUS :

TYPE CRITERIUM :



SCORE PER FAZE ::

0

VERPLICHT

effectief

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :

Overeenstemming BREEAM : WAT 1 Water consumption

Overeenstemming BREEAM: WAT 1 Water consumption

Maatregel :

Maatregel :

Equivalentie :

Equivalentie :



ar


ir



ar


ir






Evaluatiemethode 5 Waterzuinige kranen Er bestaan verschillende types waterbesparende kranen: - Debietbegrenzer: Debietbegrenzers worden best geplaatst op de wastafelkranen en de keukenkraan (met een eventuele keuzemogelijkheid tussen hoog en laag debiet). Voor buitenkranen of dienstkranen is een debietbegrenzer niet interessant, aangezien een verlaging van het debiet voor deze toepassingen geen impact heeft op het waterverbruik. Verschillende systemen zijn beschikbaar: o Doorstroombegrenzer: in dit geval wordt een behuizing gemonteerd op het uiteinde van de kranen. Die behuizing zorgt voor een reductie van de watervolumestroom. o Perlator of bruismondstuk: een deel van de waterstroom wordt vervangen door lucht, waardoor minder water verbruikt wordt bij een gelijkblijvend comfort. - Thermostatische mengkraan Deze kranen zijn vooral aan te raden voor baden en douches. Doordat ze sneller de juiste temperatuur leveren, is er minder wateren energieverbruik. - Spaardouchekop Een gewone douchekop verbruikt gemiddeld 10 à 18 liter water/min. Waterbesparende douchekoppen (5 à 7 liter/min of een minimale waterbesparing van ongeveer 30%) beschikken over een grotere weerstand, waardoor kleinere waterstromen worden verkregen bij een gelijkblijvend comfort. Waterzuinige toiletten en urinoirs De volgende waterzuinige installaties kunnen worden gebruikt ter vervanging van het traditionele toiletsysteem (spoelreservoir van 9 à 12 liter): - Toilet met een spoelreservoir van 6 liter, gecombineerd met een spoelkeuzeknop of spoelonderbreker Bij een spoelonderbreker kan de gebruiker zelf de doorspoeling onderbreken. Bij een spoelkeuzeknop heeft het toilet twee toetsen: één voor grote boodschappen (6l) en één voor kleine boodschappen (3 of 4l). Deze toilettypes zorgen voor een waterbesparing van circa 53% t.o.v. het traditionele systeem. - Toilet met een spoelreservoir van 4 liter en een stromingsvergroter 5

BIM Infofiches Eco-Bouwen WAT02, Rationeel omspringen met water

WTCB, Referentiekader Duurzame Woning, Water

11


Elaboration d’un référentiel pour la labellisation et la certification des bâtiments durables - Thème 8 Eau De opmaak van een referentieel voor de labeling en certificatie van duurzame gebouwen – Théma 8 – Water Deze toiletten hebben een zeer klein spoelreservoir en zorgen voor een waterbesparing van ongeveer 70% t.o.v. het traditionele systeem. Om een goede doorspoeling te garanderen, wordt onderaan het toilet een vat geplaatst waarop het toilet en andere toestellen worden aangesloten. Als het vat vol is, zorgt een hevelleiding ervoor dat in één keer de hele inhoud in de riool wordt geloosd. - Vacuümtoilet Fecaliën en urine worden vacuüm gezogen met een klein hoeveelheid water (0,5 tot 1 liter water per spoeling). Dit zorgt voor een waterbesparing van ongeveer 89% t.o.v. het traditionele systeem - Droog toilet met composteerbaar strooisel Fecaliën en urine worden gemengd met een droog koolstofhoudend materiaal (houtkrullen, droog plantaardig afval) en daarna afgevoerd naar een composteerbak. Dit systeem is dus vooral van toepassing bij woningen die over een composteerplaats beschikken in de directe omgeving (De compost moet wel 1 à 2 jaar gecomposteerd worden eer te gebruiken zonder risico). Hiermee wordt een waterbesparing van 100% verkregen. - Clivus multrum De vaste stoffen (ontlasting en toiletpapier) worden opgevangen in een container waar ze in humus worden omgezet terwijl de vloeibare stoffen (urine) in een reservoir terechtkomen, waar ze in mestgier worden omgezet. De waterbesparing voor dit systeem is 100%. - Waterloos urinoir Waterloze urinoirs hebben geen waterspoeling (100% waterbesparing). Er bestaan twee types: waterloze urinoirs met een geurslot bestaande uit een rubberen klep (de rubberen klep opent en sluit zich in functie van de aanwezigheid van urine) of een vloeistof (de urine zakt onder de lichtere vloeistof waardoor alle geuren worden tegengehouden).

De scores worden toegekend als 75% van de toestellen beantwoorden aan de eis.

Benodigde elementen voor evaluatie bestekbeschrijvingen toestellen


van

voorziene

sanitaire



Evaluatie

Waterbesparende toiletten (onderscheidend)

Waterzuinige kranen (cumulatief)


score

Plaats zuinige toiletten met een waterbesparing van minimum 50% (t.o.v. het traditionele systeem)

3

Plaats een waterloos toiletsysteem (composttoilet, clivus multrum of waterloos urinoir

4

Debietbegrenzer: Debietbegrenzers worden best geplaatst op de wastafelkranen en de keukenkraan

2

Thermostatische mengkraan Zijn voorzien voor baden en douches..

2

Spaardouchekoppen zijn voorzien

2

Criterium

Behaa lde score s

Waterbesparende toiletten (onderscheidend)

Waterzuinige kranen (cumulatief)

score

Plaats zuinige toiletten met een waterbesparing van minimum 50% (t.o.v. het traditionele systeem)

3

Plaats een waterloos toiletsysteem (composttoilet, clivus multrum of waterloos urinoir

4

Debietbegrenzer: Debietbegrenzers worden best geplaatst op de wastafelkranen en de keukenkraan

2

Thermostatische mengkraan Zijn voorzien voor baden en douches..

2

Spaardouchekoppen zijn voorzien

2

LABELISERING

CERTIFICATIE

VEREISTE DOCUMENTEN

x

x

bestekbeschrijvingen van voorziene sanitaire toestellen


Behaalde scores





Evaluatie

Score


x



Score

X


-

X

x x

CERTIFICATIE

-


LABELISERING

-

VEREISTE DOCUMENTEN

x




Niet van toepassing

Niet van toepassing

12




Regenwaterrecuperatie



Doelstelling Door opgevangen regenwater te hergebruiken, wordt er minder drink water verbruikt en wordt het regenwater afkomstig van daken niet direct afgevoerd naar de riolering.


-

Aanwezigheid van regenwaterput met voldoende volume



0

1

VERPLICHT :

2

3

4

5

6

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :



SCORE PER FAZE ::

0

1

VERPLICHT

absoluut

3

4

5

6

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :


Overeenstemming BREEAM : :

Maatregel :

Maatregel :

Equivalentie :

Equivalentie :


2


Ar


Ar Ir



Ar


Ar Ir

Toepassingsdomein van de maatregel MAATREGEL 08-0302-A WONINGEN




Evaluatiemethode In Vlaanderen en in het Brussels hoofdstedelijk gewest is het wettelijk verplicht om een regenwaterput te voorzien om regenwater te hergebruiken. )Mogelijks leggen lokale of provinciale overheden hogere eisen op.)Volgens de stedenbouwkundige verordening moet de regenwaterput over een minimaal volume beschikken. Binnen dit instrument worden prestaties boven de wettelijke eisen gestimuleerd: - Vlaams gewest: Wat het minimale volume betreft, moet de regenwaterput voldoen aan de ‘Code van goede praktijk voor regenwaterputten en infiltratievoorzieningen’. Hierin worden minimale volumes bepaald die rekening houden met een optimaal gebruik van het regenwater voor huishoudelijke toepassingen (zie onderstaande tabel). Een gedetailleerde dimensioneringsmethode op basis van het verbruiksdebiet, het dakoppervlak en het gemiddelde leegstandspercentage kan worden geraadpleegd op www.vmm.be/water/waterwegwijzerbouwen.

Horizontale dakoppervlakte

Minimale tankinhoud

50 tot 60 m²

3000 l

61 tot 80 m²

4000 l

81 tot 100 m²

5000 l

101 tot 120 m²

6000 l

121 tot 140 m²

7000 l

141 tot 160 m²

8000 l

161 tot 180 m²

9000 l

181 tot 200 m²

10000 l

>200m²

5000 l per 100m²

- Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Nieuwbouw : Het afstromend regenwater van alle verharde oppervlakten wordt verzameld en geleid naar een regenwaterput met als minimale dimensies 33l/m² horizontale dak projectie. - Waals Gewest: geen voorschriften - Verder wordt er nagegaan in hoeverre de hoeveelheid opgevangen regenwater volstaat voor de belangrijkste toepassingen waarvoor geen drinkwater vereist is (toilet en was). Hiervoor wordt de volgende vereenvoudigde methode gebruikt: o Maximumvolume = maximaal volume dat gemiddeld per maand kan worden opgevangen (50 l/m² dakoppervlak). In het geval van een appartementsgebouw wordt het maximumvolume gedeeld door het aantal aangesloten wooneenheden.

13


Elaboration d’un référentiel pour la labellisation et la certification des bâtiments durables - Thème 8 Eau De opmaak van een referentieel voor de labeling en certificatie van duurzame gebouwen – Théma 8 – Water o

Minimumvolume = maandelijks regenwaterverbruik voor alle bewoners van de wooneenheid (47 l/dag/persoon indien regenwater gebruikt wordt voor toilet en was).

o aantal bewoners = aantal slaapkamers +1 Voor een optimale werking van de put (weinig leegstand waardoor drinkwater niet te vaak bijgevuld moet worden) moet het minimumvolume minstens 10 à 30% lager zijn dan het maximumvolume. Referenties Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), Waterwegwijzer bouwen en verbouwen, Erembodegem

Benodigde elementen voor evaluatie Uitvoeringsplan of schema waterdistributie en of regenwaterafvoer



Regenwaterrecu peratie cumulatief

Evaluatie

score

De wooneenheid is aangesloten op een regenwaterput die voldoet aan de minimale tankinhoud

5

Het opgevangen regenwater is voldoende om de toiletspoeling en de wasmachine van de wooneenheid van water te voorzien (het minimumvolume is 10 à 30% lager dan het maximumvolume).

5

Criterium

Behaalde scores

Regenwaterrecu peratie cumulatief


score

Het gebouw is aangesloten op een regenwaterput die voldoet aan de minimale tankinhoud

5

Het opgevangen regenwater is voldoende om de toiletspoeling en de wasmachine van de wooneenheid van water te voorzien (het minimumvolume is 10 à 30% lager dan het maximumvolume).

5


Behaal de scores

x

VEREISTE DOCUMENTEN Uitvoeringsplan of regenwaterafvoer

schema

waterdistributie

en

of

x

x

CERTIFICATIE

CERTIFICATIE

x



LABELISERING


Evaluatie

Score


x



Score

x

Uitvoeringsplan of schema waterdistributie en of regenwaterafvoer



-

LABELISERING

-


x

x

VEREISTE DOCUMENTEN Uitvoeringsplan of regenwaterafvoer



Niet van toepassing

Niet van toepassing

14

schema

waterdistributie

en


of



Recuperatie van grijs water



Doelstelling Door grijs water te zuiveren en te hergebruiken, wordt er minder drinkwater verbruikt en minder afvalwater afgevoerd naar de riolering. Evaluatie criteria van de maatregel Volgende criteria worden geëvalueerd: - aanwezigheid van zuiveringsinstallatie voor grijs water - recuperatie van grijswater MAATREGEL 08-03-03A WONINGEN


0

SCORE PER FAZE :

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

VERPLICHT :

BONUS :


SCORE PER FAZE ::

0

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

VERPLICHT

TYPE CRITERIUM : Overeenstemming BREEAM

BONUS :

TYPE CRITERIUM : Overeenstemming BREEAM

Wat 8 - Sustainable on-site water treatment

Maatregel :


Equivalentie :

Maatregel :

Wat 8 - Sustainable on-site water treatment

Equivalentie : Klein project (< 1000 m²)






Toepassingsdomein van de maatregel Evaluatiemethode aanwezigheid van zuiveringsinstallatie voor grijs water In veel gevallen is het opvangen van regenwater onvoldoende om in alle behoeftes te voorzien waarbij drinkwaterkwaliteit niet vereist is, zoals in een dichtbebouwde stad waar de dakoppervlakte beperkt is. Dan kan er geopteerd worden om grijs water te hergebruiken. Grijs water is licht verontreinigd afvalwater afkomstig van wasmachine, bad/douche en kranen. Grijs water kan na zuivering hergebruikt worden voor bvb toilet…. Voor de zuivering zijn verschillende systemen mogelijk, gaande van compacte technische installaties tot extensieve technieken op basis van planten (bv. rietvelden). 6 Al het beschikbaar grijswater, of voldoende grijswater voor de bevoorrading van toiletten en urnoirs in het gebouw, wordt op deze manier gerecupereerd.



Uitvoeringsplan of schema waterdistributie

-


Evaluatie

Recuperatie van grijs water (cummulatief)

Berekening van het perfomantieniveau score

Is het gebouw voorzien van een zuiveringssysteem voor grijs water.

5

Sluit minstens het toilet en de wasmachine aan op het gezuiverd grijs water.

5

Criterium

Behaalde scores

Recuperatie van grijs water (cummulatief)

Score

score

Is het gebouw voorzien van een zuiveringssysteem voor grijs water.

5

Sluit minstens het toilet en urinoirs aan op het gezuiverd grijs water.

5

Behaalde scores

x

uitvoeringsplan of schema waterdistributie

CERTIFICATIE

x

LABELISERING

CERTIFICATIE

VEREISTE DOCUMENTEN


LABELISERING

OPLEVERING

UITVOERINGSDO SS 6

x

Evaluatie

Score


X

Uitvoeringsplan of schema waterdistributie

-

VEREISTE DOCUMENTEN

x

x

x


X



Niet van toepassing

Niet van toepassing

Cf BIM Infofiches Eco-Bouwen WAT04, Recyclage van grijs water in situ

15




Gescheiden afvoersystemen

MAATREGEL 08-04-01--B KANTOREN


Doelstelling Door de waterafvoerstromen te scheiden, wordt het afvalwater minder verdund met regenwater en kan de afvalwaterzuivering op de RWZI efficiënter gebeuren.

Evaluatie criteria van de maatregel Volgende criteria worden geëvalueerd: - Aanwezigheid van gescheiden afvoersystemen grijs-, zwart- en regenwater. MAATREGEL 08-0401-A WONINGEN SCORE PER FAZE :


0

1

VERPLICHT :

2

3

4

5

6

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :

MAATREGEL 08-0401--B KANTOREN


SCORE PER FAZE ::

0

1

VERPLICHT

effectief

3

4

5

6

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :


Overeenstemming BREEAM: /

Maatregel :

Maatregel :

Equivalentie :

Equivalentie :


2


Ar


Ar Ir



Ar


Ar Ir






Evaluatiemethode Aanwezigheid van gescheiden afvoersystemen grijs-, zwart- en regenwater. Hier wordt het voorzien van een gescheiden riolering met drie afvoerleidingen gestimuleerd. De scheiding van de stelsels in het project laat kansen open voor recuperatie van regenwater en grijswater. In dit geval wordt naast het regenwater, het afvalwater onderverdeeld in zwart en grijs water7: - Grijs water: afvalwater dat licht verontreinigd is door huishoudelijke activiteiten, zoals het afvalwater van bad, douche, wastafel en wasmachine. Het is verontreinigd met zeepresten, waardoor het grijs van kleur is. Grijs water kan, na zuivering, hergebruikt worden voor toiletspoeling enschoonmaak . indien het grijswater niet lokaal wordt gezuiverd voor eventuele recuperatie, dan komt het terecht in hetzelfde cicuit als het zwart water. - Zwart water: afvalwater dat met fecaliën verontreinigd is. Zwart water moet afhankelijk van het zoneringsplan (http://geoloket.vmm.be/zonering/) afgevoerd worden via de straatriolering, een individuele behandelingsinstallatie voor afvalwater (IBA) of een septische put. - Regenwater wodt gescheiden afgevoerd tot perceelsgrens of tot de infiltratie- of buffervoorziening. Indien een collectief gescheiden afvoerstelsel aanwezig is, dan wordt het regenwaterstelsel hieraan gekoppeld.



Uitvoeringsplan of schema afvoersystemen

-


7

Cf Vlaamse Milieumaatschappij (VMM), Waterwegwijzer bouwen en verbouwen, Erembodegem

16






Evaluatie

Gescheiden afvoersysteme n

score

De afvoersystemen voor grijs, zwart en regenwater blijven intern in het project gescheiden tot de laatste instantie, waardoor dekansen op reuperatie of later aansluiten op een gescheiden stelsel open bliven.

5

De afvoerstelsels van regenwater blijft gescheiden van het grijs en zwartwater en kan worden aangesloten aan infiltratievoorziening of een gescheiden afvoersysteem

10



Berekening van het perfomantieniveau Behaal de scores

Criterium

Gescheiden afvoersysteme n

Score

Evaluatie

score

De afvoersystemen voor grijs, zwart en regenwater blijven intern in het project gescheiden tot de laatste instantie, waardoor dekansen op reuperatie of later aansluiten op een gescheiden stelsel open bliven.

5

De afvoerstelsels van regenwater blijft gescheiden van het grijs en zwartwater en kan worden aangesloten aan infiltratievoorziening of een gescheiden afvoersysteem

10

Behaal de scores

Score

VEREISTE DOCUMENTEN

x

x




x

CERTIFICATIE

X

LABELISERING




LABELISERING




VEREISTE DOCUMENTEN

x

x

x


X



Niet van toepassing

Niet van toepassing

17




Vermijden van watervervuiling



Doelstelling Nagaan of een aantal voorzieningen zijn getroffen die reguliere of accidentele zware vervuiling van het afvalwater vermijdt.


-

Getroffen voorzieningen bij aanwezigheid van risico voor watervervuiling door vetten, oliën en andere niet huishoudelijke stoffen bij regulier gebruik:

-

Getroffen voorzieningen bij aanwezigheid van risico voor watervervuiling door vetten, oliën en andere niet huishoudelijke stoffen bij accidenteel vervuilingsrisico



0

1

VERPLICHT :

2

3

4

5

6

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :



SCORE PER FAZE ::

0

1

VERPLICHT

effectief

3

4

5

6

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :



Maatregel :

Maatregel :

Equivalentie :

Equivalentie :


2


Ar


Ir Ar



Ar


Ir Ar

Toepassingsdomein van de maatregel Evaluatiemethode Getroffen voorzieningen bij aanwezigheid van risico voor watervervuiling door vetten, oliën en andere niet huishoudelijke stoffen. Zijn volgende voorzieningen getroffen? 8: Voorzieningen bij regulier gebruik: Opvang water in grote parkings (< 20wagens) parking is voorzien van koolwaterstofafscheiders of van een absorberende ondergrond - Afvalwater uit de keuken verloopt via een vetvangsysteem -

voorzieningen bij accidenteel vervuilingsrisico: - Er is een dispositief voorzien dat vermijdt dat brandstoflekken bij de brander of electrogroep in het vuilwaterafvoersysteem terechtkomen - De leidingen tussen de brandstoftank en de brander of electrogroep is dermate geconcipieerd dat lekken opgemerkt kunnen worden en mogelijke lekkage opgevangen wordt of over een scheidingssysteem voor koolwaterstoffen loopt. - De installaties (HVAC, zonnepanelen…) en leidingen met potentieel schadelijke vloeistoffen zoals glycol zijn dermate geconcipieerd dat lekken opgemekt wordne en mogelijke lekkage opgevangen wordt; - Lokalen waar chemische producten worden opgeslagen (chloor, biocide, glycol…) zijn zo ontworpen dat afvloei van lekken naar het vuilwaterafvoersysteem onmogelijk is. - Elk hydraulisch circuit met sterk vervuilende vloeistoffen, waarvan de afvloei naar het afvalwatersysteem onaanvaardbaar is, o is voorzien van een aangepast vast reservoir dat toelaat om de vidange van heel het circuit te realiseren en de vloeistof te herbruiken o is voorzien van een aangepast vast reservoir dat toelaat om het debiet dat uit de overdrukventielen stroomt op te vangen. - Ondergrondse hydraulische circuits en ondergrondse opslagtanken zijn voorzien van een alarmsysteem dat waarschuwt voor mogelijke lekkage naar de ondergrond. -

Aflopend bluswater kan worden opgevangen voor latere aangepaste behandeling


8

uitvoeringsplan of schema waterafvoersysteem bestekbeschrijving of technische fiche lift, electrogroep grondplan met situering van risicozones of tracés


uitvoeringsplan of schema waterafvoersysteem bestekbeschrijving of technische fiche lift, electrogroep grondplan met situering van risicozones of tracés

Cf valideo H2O 2.02-14

18



Berekening van het perfomantieniveau Evaluatie

Criteriu m Voorzieninge n bij regulier vervuiling


score

Afvalwater uit de keuken verloopt via een vetvangsysteem

Behaal de scores

4

Criterium

Evaluatie

Voorzieningen bij regulier vervuiling

Afvalwater uit de keuken verloopt via een vetvangsysteem

3

een dispositief dat vermijdt dat brandstoflekken bij de brander of electrogroep in het vuilwaterafvoersysteem terechtkomen

een dispositief dat vermijdt dat brandstoflekken bij de brander of electrogroep in het vuilwaterafvoersysteem terechtkomen

De leidingen tussen de brandstoftank en de brander of electrogroep is dermate geconcipieerd dat lekken opgemerkt worden en mogelijke lekkage opgevangen wordt of over een scheidingssysteem voor Hydro carbuur loopt.

De leidingen tussen de brandstoftank en de brander of electrogroep is dermate geconcipieerd dat lekken opgemerkt worden en mogelijke lekkage opgevangen wordt of over een scheidingssysteem voor Hydro carbuur loopt.

Lokalen waar chemische producten worden opgeslagen (chloor, biocide, glycol…) zijn zo ontworpen dat afvloei van lekken naar het vuilwaterafvoersysteem onmogelijk is.

Voorzieningen bij accidentele vervuiling (Cumulatief)

Lokalen waar chemische producten worden opgeslagen (chloor, biocide, glycol…) zijn zo ontworpen dat afvloei van lekken naar het vuilwaterafvoersysteem onmogelijk is.

Elk hydraulisch circuit met sterk vervuilende vloeistoffen, waarvan de afvloei naar het afvalwatersysteem onaanvaardbaar is, is voorzien van een aangepast vast reservoir dat toelaat om de vidange van heel het circuit te realiseren en de vloeistof te herbruiken

Elk hydraulisch circuit met sterk vervuilende vloeistoffen, waarvan de afvloei naar het afvalwatersysteem onaanvaardbaar is, is voorzien van een aangepast vast reservoir dat toelaat om de vidange van heel het circuit te realiseren en de vloeistof te herbruiken

is voorzien van een aangepast vast reservoir dat toelaat om het debiet dat uit de overdrukventielen stroomt op te vangen. -

is voorzien van een aangepast vast reservoir dat toelaat om het debiet dat uit de overdrukventielen stroomt op te vangen.

Aflopend bluswater kan worden opgevangen voor latere aangepaste behandeling

Ondergrondse hydraulische circuits en ondergrondse opslagtanken zijn voorzien van een alarmsysteem dat waarschuwt voor mogelijke lekkage naar de ondergrond. Aflopend bluswater kan worden opgevangen voor latere aangepaste behandeling

Ondergrondse hydraulische circuits en ondergrondse opslagtanken zijn voorzien van een alarmsysteem dat waarschuwt voor mogelijke lekkage naar de ondergrond.

-

3

Opvang water in een grote parking is voorzien van een scheidingssysteem voor waterkoolstoffen of een absorberende ondergrond

Opvang water in een grote parking is voorzien van een scheidingssysteem voor waterkoolstoffen of een absorberende ondergrond

Voorzieninge n bij accidentele vervuiling (Cumulatief)

Behaalde scores

4

IN voorkomend geval is voorzien in: IN voorkomend geval is voorzien in:

score

3

Score 3

Score Vermijden van watervervuiling


x

x

x x

uitvoeringsplan of schema waterafvoersysteem

x

x x

bestekbeschrijving electrogroep

x

x

x x

of

technische

fiche

grondplan met situering van risicozones of tracés

x lift,

CERTIFICATIE

VEREISTE DOCUMENTEN

x



CERTIFICATIE

LABELISERING



LABELISERING


VEREISTE DOCUMENTEN

x x

x

uitvoeringsplan of schema waterafvoersysteem

x x

x

bestekbeschrijving of technische fiche lift, electrogroep

x x

x

grondplan met situering van risicozones of tracés

x

x



Niet van toepassing

Niet van toepassing

Deze rubriek is volledig geschrapt. De toegevoegde waarde ten opzichte van de waterprestatie is beperkt.

19




Globale waterprestatie: drinkwaterverbruik



Doelstelling Drinkwater is schaars. De globale input van drinkwater moet beperkt worden tot een minimum.

Evaluatie criteria van de maatregel Volgende criteria worden geëvalueerd: -

Het drinkwaterverbruik vergeleken met een referentieverbruik.



0

VERPLICHT :

1

2

3

4

5

6

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :


SCORE PER FAZE ::

0

VERPLICHT

1

2

3

4

5

6

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :

Overeenstemming BREEAM Wat 1 - Water Consumption

Maatregel :


Equivalentie :


Maatregel : Equivalentie :


Klein project (< 1000 m²) Groot projet (> 1000 m²)







Evaluatiemethode De globale waterprestatie van het bouwproject wordt beoordeeld aan de hand van twee indicatoren: het drinkwaterverbruik en de waterafvoerstroom naar de riolering. Die indicatoren worden berekend aan de hand van een excelsheet, opgemaakt door het WTCB (Referentiekader duurzame woning). De doelstelling is om de waterinput en –output van het bouwproject zoveel mogelijk te reduceren.



Evaluatiemethode Voor dit criterium is een specifiek rekentool opgemaakt dat toelaat een theoretisch drinkwaterverbruik per persoon te berekenen. Het berekende theoretische drinkwaterverbruik per persoon wordt afgezet tegenover een referentieverbruik per persoon om een score vast te stellen.

Het drinkwaterverbuik vergeleken met een referentieverbruik. De indicator voor het drinkwaterverbruik wordt berekend door het projectgebruik van de wooneenheid te vergelijken met een referentiegebruik (zie “rekentool”):

Hierbij wordt enkel rekening gehouden met

- Het projectgebruik houdt rekening met het waterverbruik van de verschillende toestellen en het eventueel vervangen van drinkwater door een ander soort water (grijs water of regenwater). - Het referentiegebruik stelt een referentiesituatie voor waarbij de wooneenheid enkel klassieke toestellen (met standaard verbruik) bevat die aangesloten worden op drinkwater. De indicator is uitgedrukt in een percentage van de referentiesituatie (projectgebruik / referentiegebruik x 100%). Hoe lager het percentage, hoe kleiner het drinkwaterverbruik van het project.

Bruto oppervlakte als indicator van aantal werknemers Enkel Wc, urinoirs, douches Type sanitaire toestellen met hun specifieke debieten Type en aanwezige voorraad waterbron

Referenties WTCB, Referentiekader Duurzame Woning, Water


Rekentool in annex Kennis van waterbronnen en eindtoestellen

20


Rekentool in annex Kennis van waterbronnen en eindtoestellen Bruto oppervlakte gebouw







Globale waterprestatie: drinkwaterverbrui k (onderscheidend)

Evaluatie

score

De verhouding projectgebruik/refere ntiegebruik is kleiner of gelijk aan 90% De verhouding projectgebruik/refere ntiegebruik is kleiner of gelijk aan 80%


Evaluatie

score

2

De verhouding projectgebruik/refere ntiegebruik is kleiner of gelijk aan 90%

2

4


4


6

Behaal de scores

Globale waterprestatie: drinkwaterverbrui k (onderscheidend)


6


8


8


10


10



X


VEREISTE DOCUMENTEN

x

x x

Rekentool in annex

x

x x

Uitvoeringsplan waterbron

x

x x

Bestekvoorschriften of technische fiches sanitaire toestellen

of

X schema

waterdistributie

ifv X

X

CERTIFICATIE


CERTIFICATIE

UITVOERINGSDO SS OPLEVERING LABELISERING


LABELISERING


X

Behaal de scores

Score

Score

X


VEREISTE DOCUMENTEN

x

x x

Rekentool in annex

x

x x

Uitvoeringsplan bronnen

x

x x




Niet van toepassing

Niet van toepassing

21

of

schema

waterdistributie

ifv




Globale waterprestatie : afvoerdebiet naar riolering



Doelstelling De lozing van afvalwater en regenwater in het rioleringsstelsel (globale wateroutput) beperken.

Evaluatie criteria van de maatregel Volgende criteria worden geëvalueerd: - Het afvalwaterdebiet naar de riolering vergeleken met een referentieverbruik. MAATREGEL 08-0502-A WONINGEN SCORE PER FAZE :

Globale waterprestatie : afvoerdebiet naar riolering 0

VERPLICHT :

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :


SCORE PER FAZE ::

0

VERPLICHT

1

2

3

4

5

6

X

X

X

X

X

X

BONUS :

TYPE CRITERIUM :


Maatregel :


Equivalentie :

Overeenstemming BREEAM Maatregel :

Wat 1 - Water Consumption

Equivalentie :








Waterafvoerstroom naar de riolering De indicator voor de waterafvoerstroom naar de riolering wordt berekend door de projectafvoer van de wooneenheid te vergelijken met een referentieafvoer (zie “rekentool”):



Voor dit criterium is een specifiek rekentool in ontwikkeling (zie eerste draftversie in bijlage) dat moet toelaten een theoretisch afvoerdebiet te berekenen

- De projectafvoer omvat alle waterstromen die naar de afvalwaterriool en de regenwaterriool afgevoerd worden. Om rekening te houden met het verschil in milieu-impact ten opzichte van de lozing op de afvalwaterriool, wordt de lozing op de regenwaterriool vermenigvuldigd met een wegingsfactor van 50%. Alle waterstromen die geïnfiltreerd of hergebruikt worden, worden hier niet bijgerekend. - De referentieafvoer stelt een referentiesituatie voor waarbij al het afvalwater in de afvalwaterriool terechtkomt en al het regenwater in de regenwaterriool (geen regenwaterrecuperatie en infiltratievoorziening). Daarnaast wordt aangenomen dat de omgevingsaanleg vrij is van verharde oppervlakken. De indicator is uitgedrukt in procent van de referentiesituatie (projectafvoer/ referentieafvoer x 100%). Hoe lager het percentage, hoe kleiner de waterafvoerstroom naar de riolering. Opmerking: Op dit moment kan de projectafvoer van woningen met een Individuele Behandelingsinstallatie van Afvalwater (IBA) niet ingerekend worden met de rekenmodule (IBA’s vormen eerder een uitzondering aangezien dit systeem wettelijk niet mag toegepast worden bij aanwezigheid van een openbare riolering). In principe is de projectafvoer bij een IBA nul (er is geen aansluiting op de openbare riolering voorzien) en kan dus de maximale score toegekend worden. De werkelijke impact van een IBA (in functie van de kwaliteit van het gezuiverd water…) zal in de toekomst onderzocht worden om een specifiek rekentool aan te bieden.

Referenties

22


Elaboration d’un référentiel pour la labellisation et la certification des bâtiments durables - Thème 8 Eau De opmaak van een referentieel voor de labeling en certificatie van duurzame gebouwen – Théma 8 – Water WTCB, Referentiekader Duurzame Woning, Water


-


Rekentool in annex Kennis van waterbronnen en eindtoestellen Kennis van het regenwaterafvoersysteem (infiltratie, buffering, afvoer naar gescheiden systemen…) Kennis van grijswaterrecuperatiesysteem indien van toepassing




Globale waterprestatie : afvoerdebiet naar riolering (onderscheidend)

Evaluatie

score

De verhouding projectafvoer/ referentieafvoer is kleiner of gelijk aan 90%

2


4


6


8


10

Rekentool in annex Kennis van waterbronnen en eindtoestellen Kennis van het regenwaterafvoersysteem (infiltratie, buffering, afvoer naar gescheiden systemen…) Kennis van grijswaterrecuperatiesysteem indien van toepassing

-




Behaal de scores

Evaluatie

score


2

De verhouding projectafvoer/ referentieafvoer is kleiner of gelijk aan 80% Globale waterprestatie : afvoerdebiet naar riolering (onderscheidend)

Behaal de scores

4


6


8


10

Score Score



x

x

Rekentool in annex

x

x

x

Uitvoeringsplan waterbron

VEREISTE DOCUMENTEN

X

X

x

x

x

of

X schema

waterdistributie


ifv

CERTIFICATIE

x


CERTIFICATIE

X



LABELISERING



LABELISERING


VEREISTE DOCUMENTEN

x x

x

Rekentool in annex

x x

x

Uitvoeringsplan of schema waterdistributie ifv bronnen

x x

x


X

X



Niet van toepassing

Niet van toepassing

23




Voorbereiding waterbeheer



Doelstelling onderhoudsplan waterinstallatie, lekdetectie en watermonitoring


-

Aanwezigheid onderhoudsplan waterinstallatie Aanwezigheid watermonitoring



0

1

2

3

4

5

6



SCORE PER FAZE ::

0

1

2

3

4

5

X

VERPLICHT :

BONUS :

TYPE CRITERIUM :

VERPLICHT

effectief

BONUS :

TYPE CRITERIUM :

Overeenstemming BREEAM

Overeenstemming BREEAM

Wat 2 - Water Meter Wat 3 - Major Leak Detection

Maatregel :

6 X

Equivalentie :

Maatregel :

Wat 2 - Water Meter Wat 3 - Major Leak Detection

Equivalentie :



Ar


Ir



Ar


Ir






Evaluatiemethode Aanwezigheid onderhoudsplan waterinstallatie Verzamel alle informatie over de toestellen opgesomd in dit hoofdstuk. Zoek de karakteristieken op inzake onderhoud en gebruik. Noteer deze in een onderhoudsplan gekoppeld aan een tijdsgericht nazicht. Het onderhoudsplan voorziet o.a. in : - onderhoud van de watertoevoerinstallatie - controle op lekken - onderhoud van filters - onderhoud van infiltratievoorzieningen - onderhoud van waterzuivering - andere Het plan verbindt specifieke taken aan een duidelijke agenda, dus: wat dient wanneer te gebeuren. Het onderhoudsplan moet in het post-interventiedossier worden opgenomen. Aanwezigheid watermonitoring Het voorzien van controlemogelijkheden voor de opvolging van het waterverbruik door het voorzien van de nodige watermeters. Watermeters worden voorzien per functionele eenheid, minstens per 2500m² bvo en bij grote verbruikers (bvb luchtbevochtigers) Functionele eenheid = gebouwdeel dat potentieel door andere partijen gehuurd, in eigendom of in gebruik kan worden genomen.



uitreiksel gebruikersgids ivm. onderhoudsplan waterinstallatie uitreiksel technisch onderhoudsplan uitvoeringsplan of schema waterdistributie

24







Evaluatie

score

5

Aanwezigheid onderhoudsplan waterinstallatie

Maak een onderhoudsplan voor de waterinstallatie en voorzieningen op en giet dit in een duidelijke tijdsplanning

5

Aanwezigheid watermonitoring

Voorzie watermeters op alle watertoevoeren per wooneenheid (drinkwater, regenwater en gezuiverd grijs water indien van toepassing).

Berekening van het perfomantieniveau Behaal de scores

Score


5

Aanwezigheid onderhoudsplan waterinstallatie

Maak een onderhoudsplan voor de waterinstallatie en voorzieningen op en giet dit in een duidelijke tijdsplanning

5

Aanwezigheid watermonitoring

Voorzie watermeters op alle watertoevoeren per functionele eenheid of per 2500m² bvo. (drinkwater, regenwater en gezuiverd grijs water indien van toepassing).

x

uitreiksel technisch onderhoudsplan

x


x

ivm.

onderhoudsplan

CERTIFICATIE

uitreiksel gebruikersgids waterinstallatie

LABELISERING

CERTIFICATIE

X

VEREISTE DOCUMENTEN


LABELISERING


score

Behaal de scores



x

x x

Evaluatie



x

Criterium

Score


x


x

x

X

x x x

x

VEREISTE DOCUMENTEN uitreiksel gebruikersgids waterinstallatie

x

uitreiksel technisch onderhoudsplan

x




Niet van toepassing

Niet van toepassing

25

ivm.

onderhoudsplan


Guide d évaluation et de certification Evaluatie en certificatiegids THEME 8 EAU THEMA 8 WATER

Recommend Documents