*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Samenvatting Wegbereiders Gedragstherapie Pavlov Watson Skinner Belangrijke Gedragstherapeuten Wolpe Emmelkamp Beck GT diagnostiek Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Analyse van operant geconditioneerd gedrag DSM-IV Evidence based behandelingen Cognities Automatische gedachten Intermediaire opvattingen Kern opvattingen Cognitieve Gedragstherapie Gedachtenonderzoek Gedragsexperiment Multidimensioneel evalueren
1
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Pavlov (1):
Basisexperiment
GELUID VOEDSEL SALIVATIE
GELUID SALIVATIE
2
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Pavlov (2):
Terminologie
GELUID:
Neutrale prikkel =
CS
VOEDSEL: Onvoorwaardelijke Prikkel = UCS SALIVATIE: Onvoorwaardelijke Reactie = UCR
GELUID:
Neutrale prikkel =
CS
SALIVATIE: Voorwaardelijke Reactie = CR
3
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Pavlov (3):
Experimentele neurose
CS1 (Toon 1000Hz) CR1 (Toenaderingsgedrag)
CS3 (Toon 500 Hz)
&5&50,; Gedesorganiseerd gedrag
CR2(Ontsnappingsgedrag) CS2 (Toon 100 Hz)
4
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Pavlov (4):
samenvatting
• Klassiek conditioneren bij dieren • CS, UCS, UCR, CR • Prikkeldiscrimminatie • Experimentele neurose:
5
1e Experimentele Model van psychopathologie
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Watson (1): Alberts Conditionering RAT = neutrale prikkel = CS HARD GELUID= Onvoorwaardelijke Prikkel = UCS HUILEN/ = Onvoorwaardelijke Reactie = UCR WEGKRUIPEN
RAT = neutrale prikkel = CS HUILEN/= Voorwaardelijke Reactie = CR WEGKRUIPEN
6
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Watson (2): Alberts Conditionering (2) Prikkelgeneralisatie Rat = CS Maar ook: Konijn Bontjas Een wollen deken HUILEN/= Voorwaardelijke Reactie = CR WEGKRUIPEN
7
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Watson (3): samenvatting • Aanleren angstgedrag bij mens • Prikkelgeneralisatie • Angst-antagonistische reactie: duimzuigen
8
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Skinner (1):
Operante Conditionering
Skinner-box Het is niet wat er YyyUDI gaat aan gedrag, maar wat er gebeurt QiGDW een bepaald gedrag door het organisme is gesteld. GEDRAG
CONSEQUENTIE
R
S
9
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Skinner (2):
Uitkomsten van gedrag
Positieve uitkomsten: + S+
Er gebeurt iets leuks
- S-
Iets vervelends verdwijnt
~S-
Iets vervelends gebeurt onverwacht niet
Negatieve uitkomsten +S -
Er gebeurt iets vervelends
-S+
Iets leuks verdwijnt
~S +
Iets leuks gebeurt onverwacht niet
10
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Skinner (3):
samenvatting
• Operante conditionering • Gedrag wordt gecontroleerd door de consequenties van gedrag • Een bepaald gedrag vindt plaats in een bepaalde context • Actief vermijdingsgedrag dooft niet / moeizaam uit
11
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Wolpe (1):
Psychotherapy by reciprocal inhibition
Reciproke antagonisme Bijvoorbeeld:
Voedsel Sexuele prikkeling Ontspanning
Principe van geleidelijkheid
12
Schok Angst Angst
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Wolpe (2):
Systematische desentizatie (SD)
Specifieke procedure
Toetsbaar
Imaginaire exposure = exposure LQYLYR ??
13
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Emmelkamp (1): Relaxatie:
onderzoek werkzame ingredienten
niet per se nodig
Principe van geleidelijkheid:
niet cruciaal Patiënten vaak een voorkeur
Exposure: is cruciaal; in vivo exposure veel effectiever Dan imaginaire exposure Bij OCS patiënten: exposure + response preventie
14
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Emmelkamp (2):
wat is exposure? Rol van cognities
15
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Beck (1):
CT bij depressie
CT §HYHQHIIHFWLHIDOV$'-medicatie (TCA’s) Intrapyschische gebeurtenissen als gedachten toch toegankelijk voor onderzoek CT van Beck: complex GT/CT pakket
16
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Beck (2):
CT bij depressie, angststoornissen
Kritiek op onderliggende theoretisch model Nieuwe cognitieve modellen Toenadering experimentele psychologie en klinische psychologie
17
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
GT diagnostiek (1) Betekenisanalyse :
BA
Analyse van klassiek geconditioneerd gedrag Feitelijke Gebeurtenis
Cognitieve representatie van een andere betekenisvolle gebeurtenis
CS
UCS/UCR representatie Disfunctionele gemoedstoestand CR
Voorbeeld 1: Kritiek krijgen
BA van ‘Kwaad worden over kritiek’ Afwijzing Kwaadheid
Voorbeeld 2: De stad
BA van ‘Angst in de stad’ Paniekaanval Angst
18
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
GT diagnostiek (2) Functieanalyse: FA Analyse van operant geconditioneerd gedrag Specifieke context (Sd)
Disfunctioneel gedrag (R)
Cognitieve Representatie van Positieve consequenties (Sr- representatie) Feitelijke negatieve consequentie
In woorden: Iemand doet R in context Sd omdat hij verwacht dat Sr zal volgen, ook al leidt dat tot één of meer feitelijke negatieve consequenties, waarbij Sr een relatief positieve uitkomst is. [Voorbeelden: blz 218]
19
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
GT diagnostiek (3) GT diagnostiek leidt tot interventies, maar dan wel voor iedere individuele patiënt. De rol van DSM-IV: voor een behoorlijk groot aantal classificaties binnen DSM-IV zijn inmiddels evidencebased behandelingen beschikbaar. Richtlijn: als DSM-IV classificatie leidt tot een evidence based behandeling, en een eerste aanzet tot BA/FA leidt niet tot andere conclusies dan: “Standaardbehandeling” Voor een groot deel bestaan deze behandelingen uit protocollaire CGT-behandelingen.
20
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Overzicht protocollaire CGT-behandelingen. Paniekstoornis OCS GAS Acute stress stoornis Depressie: CGT Onverklaarde lichamelijke klachten Migraine/spanningshoofdpijn Ongewenste gewoontes Tics en Syndroom van Gilles de la Tourette Pedoseksuele plegers PRT PTSS Sociale fobie Specifieke fobie Depressie: IPT Hypochondrie CVS Afonie Burnout Alcoholproblemen Boulimia Nervosa
21
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Cognities
blz 42-46
Automatische gedachten Intermediaire opvattingen Kern opvattingen
22
*('5$*67+(5$3,(LQ92*(/9/8&+7
Cognitieve Gedragstherapie Gedachtenonderzoek Gedragsexperiment Multidimensioneel evalueren
23
