Gsm:

SINT-JANSSTICHTING

foto

Voor meer informatie: André COJA, voorzitter STICHTING SINT-JAN Asstraat 1 1000 Brussel www.stichtingsintjan.be Gsm: 0475/98.40.74

Perscontact: Anne Marie NYSSENS PUBLIC RELATIONS SERVICES Zonnelaan 16 1640 Sint-Genesius-Rode www.prservices.be Gsm: 0477.34.67.99

1

PERSBERICHT DE STICHTING SINT-JAN, DIE ZICH INZET VOOR DE BESCHERMING VAN DE ZWAKKEREN EN DE KLEINSTEN, VIERT HAAR 20STE VERJAARDAG! 2012… een belangrijk jaar voor de Stichting Sint-Jan! De Brusselse Stichting Sint-Jan viert haar 20-jarig bestaan. In de voorbije 20 jaar heeft de Stichting veel bereikt. De leden hebben zich ingezet om hoogtechnologische medische apparatuur voor de patiënten te verwerven, de strijd aan te gaan tegen uitsluiting van minstbedeelden, en bijstand te verlenen aan kinderen met psychologische en fysieke problemen, die zijn opgenomen in Domino en Petits Domino, twee afdelingen voor kinderpsychiatrie in de Kliniek Sint-Jan. De Stichting Sint-Jan heeft sinds haar oprichting in 1991 door een groep artsen van de Kliniek Sint-Jan dus flink aan de weg getimmerd! Herintegratie moet! De Stichting Sint-Jan is erkend als Stichting van algemeen nut en staat onder bescherming van ZKH Prins Filip. De acties van de Stichting zijn gericht op de misdeelden en in het bijzonder op de kinderen die zijn opgenomen in de eenheden Domino en Petits Domino. De Stichting biedt ook steun aan de oprichting van onthaalcellen voor de patiënten en hun begeleiders in andere eenheden van de Kliniek, zoals de afdeling oncologie, dialyse, chirurgie, gynaecologie, orthopedie, neurochirurgie en medisch-sociale dienstverlening. De patiënten en hun familie maken daar vaak moeilijke momenten door. Petits Domino en Domino als haven van rust In de eenheid Petits Domino wordt getracht een goede band tussen de ouders en het kind te bevorderen op het moment van de bevalling en later. De Stichting Sint-Jan zorgt voor de financiering van een psycholoog. Die vormt de essentiële schakel tussen de kraamafdeling, het externe zorgnetwerk en de kinderpsychiatrie en is in staat interactieproblemen in een vroeg stadium te herkennen. Deze psycholoog biedt een reële toegevoegde waarde aan de door de eenheid verstrekte zorg. Het grootste deel van de energie van de Stichting gaat naar de eenheid Domino. Daar zijn het hele jaar door zo'n 100 kinderen opgenomen in de leeftijd van 3 tot 12 jaar. Ze lijden aan zware psychologische en fysieke problemen als gevolg van een gecompliceerd rouwproces, geweld, ernstige problemen op school, anorexia, depressie, misbruik… Deze kinderen staan onder de hoede van een multidisciplinair team dat voor elk kind een individueel behandelproject opstelt. Elk kind verblijft zo'n 2 à 3 maanden op de afdeling. Doel van de opname is herintegratie van het kind in het gezin, de sociale groep, de instelling of de school die het beste bij hem of haar past.

2

Communiceren met kinderen in moeilijkheden, hen helpen tot uitdrukking te brengen wat er in hen omgaat, enige afstand te nemen tot hun leed – dat gebeurt via tal van activiteiten: sport, kunst, spel… Hier zorgt de Stichting Sint-Jan voor het leer- en speelmateriaal, paardrijmateriaal, muziekworkshops, zwemlessen, het vervoer naar de verschillende activiteiten en het onthaal van de kinderen en het gezin tijdens de opname in Domino. De kleine patiëntjes kunnen dus gebruikmaken van een brede waaier aan efficiënte hulpmiddelen die hun herstel ten goede komen. Spelen, een essentieel element in het herstelproces De kinderen die in Domino zijn opgenomen, hebben middelen nodig om zich te uiten. Ze moeten kunnen spelen, zich kunnen uitleven, zich in een veilige omgeving kunnen laten gaan – liefst in de directe omgeving van de eenheid. Dit komt de behandeling zeer ten goede. In overeenstemming met de ziekenhuisnormen is een ruime tijdelijke speelzaal ingericht in afwachting van de aanleg van een permanente speelzone op het dak van de Kliniek in 2014. Dit speelterrein wordt gedeeltelijk met overheidssubsidie gefinancierd. Maar er moet nog € 160.000 worden gevonden om het terrein van binnen en van buiten in te richten. De Stichting Sint-Jan zal dat bedrag integraal betalen. Om de speelruimte te financieren, doet de Stichting tijdens het concert van 27 maart 2012 in Bozar een beroep op haar gulle donateurs en sponsors Om deze ruimte te kunnen aanleggen, organiseert de Stichting Sint-Jan, naast tal van andere activiteiten zoals een kerstmarkt tijdens Winterpret, rommelmarkten, lunches en kledingbeurzen, op 27 maart 2012 een concert op deze prestigelocatie ter gelegenheid van haar 20 ste verjaardag. Ze rekent op de gulle bijdragen van haar trouwe donateurs en sponsors. Zo zal de Stichting deze uitgave over 2 à 3 jaar kunnen bekostigen. "Als er alleen behandeling met medicijnen was en verder niets, als deze hulp van de Stichting Sint-Jan er niet was," vertelt dr. Karim ODR, het hoofd van de afdeling kinderpsychiatrie, "zou de omgang met deze kinderen er heel anders uitzien. De agressie zou dan sterk toenemen. Een kind moet zich kunnen uitleven. Zonder deze hulp zouden de uitdrukkingsmogelijkheden voor deze kinderen sterk beperkt zijn. Het psychisch lijden zou veel groter zijn."

Voor meer informatie: André COJA, voorzitter STICHTING SINT-JAN Asstraat 1 1000 Brussel www.stichtingsintjan.be Gsm: 0475/98.40.74

Perscontact: Anne Marie NYSSENS PUBLIC RELATIONS SERVICES Zonnelaan 16 1640 Sint-Genesius-Rode www.prservices.be Gsm: 0477.34.67.99

3

+ foto's

Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Persbericht De twee doelstellingen van de Stichting Sint-Jan Korte geschiedenis Concreet De Raad van Bestuur 20 jaar: reden voor een bijzonder concert in Bozar op 27 maart 2012 7. Programma 8. Domino: veiligheid, begrip en innerlijke rust 9. Een dag bij Domino 10. Petits Domino – de afdeling voor ouders en kinderen 11. De speelruimte voor Domino: een belangrijk project voor de Stichting 12. Interview met Karim Odr, hoofd kinderpsychiatrie, en Yannick Martin, verantwoordelijke nursing 13. Naar school gaan lukt beter met de vzw Lerni

4

DE TWEE DOELSTELLINGEN VAN DE STICHTING SINT-JAN

►Steunacties voor met name de eenheden Petits Domino en Domino van de Kliniek Sint-Jan. Domino is bedoeld voor de behandeling van kinderen van 3 tot 12 jaar met ernstige psychologische en fysieke problemen. Petits Domino is de eenheid voor kinderen en ouders. Ze is opgericht in antwoord op de vraag van het ONE, kinderartsen, huisartsen, crèches en kinderopvangcentra: die kwamen regelmatig kleine kinderen en moeders tegen die onderling een moeizame relatie hadden. De Stichting biedt ook steun aan de vzw Lerni. Die biedt onthaal en begeleiding voor kinderen met ernstige leer- en aanpassingsproblemen op school. Het einddoel van deze drie eenheden is de integratie of herintegratie van het kind in het milieu dat het beste bij hem of haar past. ►Strijd tegen uitsluiting De Stichting helpt minderbedeelden hun problemen het hoofd te bieden. Ze zorgt ook dat personen met onvoldoende inkomsten, medische zorg ontvangen. De Stichting heet elke patiënt welkom en wil dat elke oudere, gehandicapte en zieke gebruik kan maken van de medisch-sociale diensten van de Kliniek Sint-Jan. Zo kunnen ze hun psychische of fysieke pijn te boven komen en leren leven met hun handicap.

5

KORTE GESCHIEDENIS Begin jaren 90, zag de financiële toestand van de klinieken en ziekenhuizen in de grote steden er allesbehalve gezond uit. De Kliniek Sint-Jan in hartje Brussel ging op zoek naar oplossingen om al haar patiënten toegang te bieden tot nieuwe medische apparatuur en nieuwe technologieën. De sociale zekerheid staat in voor de basisverzorging, maar in deze periode is het allesbehalve eenvoudig om zonder externe privéfinanciering aan het allernieuwste medische materieel te geraken. Daarom besluit een groep artsen van de Kliniek Sint-Jan eind 1991 om de Stichting Sint-Jan op te richten. 1991 is ook het jaar waarin dr. De Buysscher (Zuster Léontine), voormalige algemeen directrice van de Kliniek Sint-Jan, een nieuwe medische discipline opricht voor patiënten die het einde van hun leven hebben bereikt: de eerste afdeling palliatieve zorg in België. De Stichting Sint-Jan moedigt dit mooie initiatief aan, net als alle andere medisch-sociale acties die de Kliniek onderneemt. Zo ziet de Stichting het licht, gesteund door de Medische Raad en de Algemene Directie van de Kliniek. Een wetenschappelijke raad helpt haar bij de besluitvorming. De hulpverzoeken stromen binnen. Een groep vrijwilligers neemt het bestuur van de Stichting op zich. In 1994 wordt de Stichting door het ministerie van Financiën erkend. Dit betekent dat donateurs hun schenkingen fiscaal kunnen aftrekken. In 2002, wordt de Stichting erkend als Stichting van Openbaar Nut. In 2005 wordt het met het oog op de wettelijke vereisten noodzakelijk voor de Stichting om haar doelstellingen en haar interventiedomeinen te herzien. De vergaring van financiële middelen voor de aankoop van medisch materieel komt niet langer overeen met de criteria van de wetgever. De prioriteiten van de Stichting liggen sindsdien bij de hulp aan kinderen en aan minderbedeelden. De Stichting heeft in de jaren nadien actieve steun verleend aan de oprichting van een dienst voor kinderpsychiatrie. De ondersteuning van deze dienst is vandaag een van de hoofddoelstellingen van de Stichting. We benadrukken dat de Stichting Sint-Jan onder controle staat van de FOD Justitie, de FOD Financiën, de Cocof, de Cocom en de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving (VEF). Ze maakt deel uit van het Belgisch Netwerk van Stichtingen en geniet de bescherming van Zijne Koninklijke Hoogheid PrinsFilip.

CONCREET 6

Voor Domino biedt de Stichting Sint-Jan jaarlijks ruim 100 kinderen in de leeftijd van 3 tot 12 jaar die aan ernstige psychische problemen lijden, de mogelijkheid deel te nemen aan activiteiten die hun medische behandeling ondersteunen. De behandeling duurt meestal 8 tot 12 weken. De Stichting financiert de volgende zaken om de medische behandeling van deze patiëntjes aan te vullen:  leer- en speelmateriaal: verf, penselen, potloden, nieuwe gezelschapsspellen... Kortom alles wat bijdraagt tot de plastische en ludieke expressie van de kinderen en hen bezighoudt;  therapeutische paardrijsessies;  muziekworkshops;  zwemles;  het vervoer tussen de kliniek en de verschillende activiteitencentra: het zwembad, uitstapjes naar de boerderij en het museum, vervoer naar de paardrijclub of de lees- en muziekworkshop, tochtjes naar zee, boswandelingen, tentoonstellingen enz.;  de kosten voor de inrichting van de ruimtes en de speelzaal van de eenheid Domino: in deze grote tijdelijke speelruimte kunnen de kinderen – in afwachting van de aanleg van de permanente speelruimte in 2014 – zich uitleven, zich ontspannen, zich veilig vermaken; de meer sportieve activiteiten vinden hier plaats. De zaal bevindt zich vlak naast de eenheid. Dit maakt het mogelijk het kind te observeren en te bepalen of het in staat is met een groep mee naar buiten te gaan – dat wil zeggen buiten de beschutte omgeving van de Kliniek. Anticiperen op de interactie van het kind met de buitenwereld is van essentieel belang. Gevaren worden zo vermeden. Het is dus heel waardevol dat deze zaal er is en dat die zich in de Kliniek bevindt, vlak naast de eenheid Domino en de kinderkamers. "De Stichting biedt ons de middelen", aldus dr. ODR, hoofd van de afdeling kinderpsychiatrie, "om de kinderen beter te beschermen. Daardoor kunnen ze zich in een veilige omgeving laten gaan… Als er alleen behandeling met medicijnen was en verder niets, als deze hulp er niet was, zou de omgang met deze kinderen er heel anders uitzien. De agressie zou dan sterk toenemen... De uitdrukkingsmogelijkheden voor deze kinderen zouden sterk beperkt zijn en het psychisch lijden zou veel groter zijn";  het onthaal door competente deskundigen voor ouders in moeilijke omstandigheden, zodat de opname in de best mogelijke omstandigheden kan beginnen;  de psycholoog, de essentiële schakel tussen de kraamafdeling, het externe zorgnetwerk en de eenheid Petits Domino die kwetsbare jonge moeders herkent en begeleidt. "Als we die schakel niet meer zouden hebben, zou een hulpmiddel vastlopen dat op dit moment echte toegevoegde waarde biedt aan de afdeling kinderpsychiatrie van SintJan. Dit werk verfijnt onze waarnemingen inzake de moeilijkheden die er kunnen zijn tussen de baby en zijn of haar gezin", aldus dr. ODR. Andere afdelingen Ook de kwaliteit van het onthaal van de patiënten is een prioriteit voor de Stichting. Iedereen heeft recht op zorg van de beste kwaliteit. Zo zijn met steun van de Stichting Sint-Jan onthaalplekken gecreëerd op verschillende verdiepingen van de Kliniek (spoed, palliatieve zorg, geriatrie, nierdialyse…) om de patiënten en hun begeleiders op te vangen. De Stichting financiert ook een groot deel van de zorg voor de minstbedeelden (bijvoorbeeld door bij te dragen in de kosten voor de plaatsing van een endoprothese).

7

DE SPEELRUIMTE VOOR DOMINO: EEN BELANGRIJK PROJECT VOOR DE STICHTING De permanente speelruimte voor Domino zal naar verwachting in 2014 worden voltooid. Er hangt veel af van het administratieve parcours… De normen voor de neuropsychiatrische diensten voor kinderen (K-diensten) van het ministerie van Volksgezondheid stellen de aanwezigheid van deze speelruimte verplicht. Als de ruimte er niet zou zijn, zou dat problemen kunnen opleveren voor de erkenning van de dienst door de bevoegde overheden. Daarnaast staat buiten kijf dat deze speelruimte een heel belangrijke rol speelt binnen het therapeutische traject van de kinderen. In afwachting van de aanleg van de definitieve speelruimte op het dak is op de 6de verdieping van de Kliniek een tussentijdse oplossing gevonden. Later zal hier een zorgeenheid komen. De bouw van dit speelterrein wordt gedeeltelijk door de overheid bekostigd. Maar de kosten voor de binnen- en buiteninrichting, die worden geraamd op ruim 160.000 euro, zullen volledig worden gedragen door de Stichting. Om hiervoor de benodigde fondsen bijeen te brengen, organiseert de Stichting tal van activiteiten: een kerstmarkt tijdens Winterpret, rommelmarkten, maaltijden, een kledingbeurs…. Op 27 maart 2012 wordt een concert gegeven ter gelegenheid van de 20ste verjaardag van de Stichting. Dan zullen fondsen kunnen worden opgehaald bij onze gulle donateurs en sponsors. Over 2 tot 3 jaar zal de Stichting bij machte zijn deze uitgave te bekostigen zonder happen te nemen uit het budget voor haar andere activiteiten.

8

DE RAAD VAN BESTUUR VAN DE STICHTING De Raad van Bestuur van de Stichting Sint-Jan ziet toe op de medisch-sociale relevantie van de gekozen projecten, de coördinatie en follow-up van die projecten en het juiste gebruik van de toegekende fondsen.

Samenstelling

Voorzitter:

André Coja

Vicevoorzitters:

Jean-Pierre Staquet Thierry Willemarck

Penningmeester:

André Callewaert

Bestuurders:

Manoël Dekeyser Axel Derwa Patrick Gérard Bruno Orban Fernand Stenuit Michel Triffaux Jean-Pierre Vandervondelen Guido Van Roost Annie Vervoort-Menu Henri Zreik

9

20 JAAR: REDEN VOOR EEN BIJZONDER CONCERT IN DE BOZAR OP 27 MAART 2012!

2012 is een belangrijk jaar voor de Stichting Sint-Jan: ze viert dan haar 20-jarig bestaan! 20 jaar van verandering en ontwikkeling, vooral in de afgelopen vijf jaar. 20 jaar van strijd en aanscherping van de doelstellingen: de financiële middelen vinden om het materieel te betalen was niet langer voldoende. Met de koerswijziging die door de wetgever is opgelegd, is het menselijke aspect van de Stichting nog sterker zichtbaar geworden. De Stichting wil de patiënt opvangen en begeleiden via Domino, Petits Domino en de andere diensten van de Kliniek. Elke patiënt heeft recht op verzorging in de Kliniek Sint-Jan. 2012… 20 jaar gulle giften en ruimhartige inzet van onze 35 vrijwilligers. Zij nemen de informatie van de Raad van Bestuur met belangstelling tot zich en werken onvermoeibaar aan de feilloze organisatie van de evenementen (kerstmarkt tijdens Winterpret, rommelmarkten, lunches in de Kliniek, kledingbeurs…) die de fondsen binnenbrengen waarmee de Stichting haar projecten financiert. 2012… 20 jaar bijzonder gulle gaven van onze trouwe donateurs, zonder wie de realisatie van onze projecten niet mogelijk zou zijn geweest en zonder wie de Stichting niet zou bestaan. 2012, een jaar om over de Stichting Sint-Jan te spreken, om de bevoegde gerechtelijke overheden (kinderrechters, jeugdprocureur…), de zorgteams, leraren en opvoeders die met moeilijke psychologische situaties te maken krijgen erop te wijzen dat er bij dringende nood efficiënte opvangmogelijkheden bestaan binnen de Kliniek Sint-Jan. De Stichting Sint-Jan viert haar 20-ste verjaardag op 27 maart 2012 met een bijzonder concert in Bozar in Brussel. Dit fonkelende concert is allereerst bedoeld om fondsen te werven voor de aanleg van een permanent speelterrein op het dak van de Kliniek Sint-Jan – een speelterrein dat onmisbaar is voor het herstel van de kinderen die in de eenheid Domino worden behandeld.

27 maart 2012 om 20 uur in het Paleis voor Schone Kunsten (Bozar) te Brussel: 10

Tango Sensations… een fonkelend programma! Van de partij zijn: Michael Guttman, viool en leiding Lorenzo Gatto, viool Ensemble The Strings kwartet Arriaga Néstor Marconi, bandoneon Eduardo Hubert, piano Alejandro Petrasso, piano Begeleid door dansers

Voorlopig programma José Bragato

Impresionista voor viool en orkest

José Bragato

Graciela y Buenos Aires voor cello en orkest

Raul Garello

Buenos Aires de mis sueños voor strijkers en bandoneon

Astor Piazzolla

Melodia in d mineur voor strijkers

Astor Piazzolla

Oblivion voor strijkers en viool

Frederic Devreese

Tango di Benvenuta voor strijkers

Astor Piazzolla

Libertango voor strijkers en bandoneon

Mariano Mores

Cafetin de Buenos Aires en Cristal voor strijkers

Astor Piazzolla

Four for tango voor strijkers

Astor Piazzolla

Two Tango sensations (Loving and fear) voor bandoneon en strijkers

Dirk Brossé

Tango au quartier Latin voor strijkers

Osvaldo Pugliese

La Yumba

Vincente Greco

Ojos Negros

Jose Cabral

Que nadie sepa mi sufrir voor strijkers, bandoneon en piano

11

Om een goed beeld te geven van het werk van de Stichting Sint-Jan, zullen de eenheden Domino en Petits Domino de deuren openen en uitleg geven over hoe ze werken.

DOMINO: VEILIGHEID, BEGRIP EN INNERLIJKE RUST Domino is een kleine eenheid die deel uitmaakt van de afdeling kinderpsychiatrie van de Kliniek SintJan. Domino onthaalt maximaal 10 kinderen tegelijk in de leeftijd van 3 tot 12 jaar. Deze kinderen bevinden zich in grote psychische of fysieke nood als gevolg van een gecompliceerd rouwproces, geweld binnen of buiten het gezin, ernstige persoonlijke problemen of problemen op school, anorexia, depressie, misbruik… Hun opname duurt gemiddeld 2 tot 3 maanden. Dat is een kort traject. Deze kinderen staan onder de hoede van een multidisciplinair team dat voor elk kind een individueel behandelproject opstelt. Het Domino-team bestaat uit kinderpsychiaters, kinderartsen, psychologen, logopedisten, gespecialiseerde begeleiders, opvoeders, verpleegkundigen en psychomotorisch specialisten van de Kliniek Sint-Jan. De eenheid Domino werkt rechtstreeks samen met de vzw ‘l’Ecole à l’Hôpital’. Die stuurt elke maandag tot donderdag 2 onderwijzeressen naar Domino die daar op individueel niveau met de kinderen aan de slag gaan. Ook komt elke donderdagmorgen een muzikant op bezoek en is buiten de stadsgrenzen een team voor therapeutisch paardrijden actief. Domino is dus geen noodopvangplek, maar een plek waar kinderen therapeutische verzorging ontvangen. Nieuwkomers worden in samenspraak met het hele team binnengelaten.

12

Een behandeling 4 fasen: Zodra het kind in contact is gebracht met Domino, wordt een organisatieschema opgezet. Dat werkt als volgt:

►1ste fase: ontmoeting tussen een kinderpsychiater, een psycholoog, een dagelijks zorgmedewerker, de familie en uiteraard het kind zelf om de problematiek in kaart te brengen. ►2de fase: Reflectie over een behandeltraject met opname gedurende 2 tot 3 maanden. ►3de fase: opname. Die vindt op het meest geschikte moment plaats: "het kind begint een periode van behandeling in de instelling met individuele en collectieve therapeutische projecten, groepsworkshops en individuele psychologische sessies in aanwezigheid van een psycholoog logopedist of dagelijkse zorgmedewerker", vertelt Yannick Martin, verantwoordelijke nursing bij Domino. "De jonge patiënt wordt door deze beweging gewiegd; hij of zij gaat van de ene naar de andere therapeutische activiteit en heeft regelmatig contact met het gezin en het netwerk. Het behandeltraject is van tevoren uitgewerkt en verloopt in het teken van samenwerking tussen het hele netwerk en het team." ►het vervolg: na dit traject van 2 à 3 maanden – een periode die snel voorbij is – is het tijd om de staat op te maken: samen met het kind, het gezin en het netwerk wordt bekeken wat de situatie van het kind op dat moment is. Het geplande project – op zoek naar een instelling die het beste op de problemen van het kind is afgestemd, naar een meer aangepaste school of de herintegratie in het gezin met ambulante hulp – kan beginnen. Er begint een nieuwe fase voor het kind, geholpen door zijn of haar gezin, de instelling en het netwerk. We slaan een nieuwe richting in. "Bij Domino vinden geen spoedopnames plaats," bevestigt dr. Odr, hoofd van de afdeling kinderpsychiatrie van de Kliniek. "Wij onderscheiden de crisis van de opname: het netwerk belt ons in crisissituaties. Domino steunt die personen via gesprekken en bekijkt hoe op dat moment met de situatie kan worden omgegaan. Het proces van voorbereiding gebeurt in een crisiscontext. Deze voorbereiding is niet door het kind uitgedacht. Het kind wordt misschien bruusk bij de familie weggehaald en heeft geen tijd om die breuk te verwerken. We hebben dan te maken met een kind dat zwaar lijdt. Het begrijpt de scheiding niet. Bij Domino gaan we met die crisis om. We steunen de kinderen die de eerste lijn rond het kind vormen. We bekijken de scheidingskwestie van het kind ten opzichte van zijn of haar milieu en de opname verloopt parallel daaraan." Domino wil gezinnen of scholen absoluut niet aanmoedigen om een ambulance te bellen en een kind te laten opnemen zodra zich een crisis voordoet. Het omspringen met de crisis en de opnamekwestie zijn twee verschillende zaken.

13

Voor Domino worden tijdens de opname op psychiatrisch vlak 4 belangrijke fasen onderscheiden: ►de ontvangstfase: in eerste instantie vangt Domino kinderen op die vaak te kampen hebben met ernstige of zeer ernstige psychische beschadiging. Domino legt heel duidelijk aan deze kinderen uit dat het team dagelijks met problemen als die van hen te maken heeft, dat het team is opgeleid om hen zonder geweld te kalmeren – op een zo menselijk mogelijke manier. ►Dan volgt de seinfase: de periode waarin de symptomen en het gedrag van het kind worden geanalyseerd. Het kind kan zo in alle veiligheid met zijn eigen problemen leren omgaan. ►Dan volgt de metaforische fase. Het kind wordt geholpen onder woorden te brengen wat het voelt en ervaart. Het kind heeft individuele gesprekken en neemt deel aan groepsactiviteiten met gebruikmaking van de media en gesprekken met het gezin. Het doel is om het kind een meer gerust gevoel te geven over zijn of haar verhouding tot de ander, het gezin, de school. ►Dan is het tijd voor heroriëntatie: bij Domino laten we vanaf de analyse van de opnameaanvraag al aan het netwerk weten dat aan de periode erna moet worden gedacht. Twee, drie maanden – zo'n periode is heel snel voorbij. We anticiperen dus op de periode erna om het kind de best mogelijke heroriëntatie te bieden.

14

Foto’s! EEN DAG BIJ DOMINO 8.30 uur: De verzorgers en de kinderen ontbijten samen in de grote eetzaal. De volwassenen begeleiden enkelen van hen op meer individuele wijze als ze er niet in slagen alleen te eten. 9 uur: Tijd om je klaar te maken voor de dag en op te ruimen! Iedereen poetst zijn tanden en ruimt zijn kamer op. Het is belangrijk om in een opgeruimde omgeving te leven en iedereen draagt daar zijn steentje toe bij. 9.45 uur: Gezamenlijke bijeenkomst: de volwassenen en de kinderen gaan rond de tafel zitten en stellen met pictogrammen en foto's van de kinderen en de volwassenen het dagprogramma op. 10 uur: Therapeutische activiteiten. 's Morgens zijn er 2 activiteitenmodules:  Een module van 10 tot 11 uur en een van 11 tot 12 uur.  Tijdens deze modules zijn er: o ofwel groepsactiviteiten onder leiding van begeleiders, onderwijzers verpleegkundigen. o ofwel meer individuele momenten met de psycholoog of de logopedist. o ofwel schoolmomenten, ontmoetingen met de familie of met de instelling.

of

12 uur: Tijd voor de lunch. Iedereen aan tafel! 13 tot 14 uur: Tijd voor een middagdutje! De kinderen rusten uit in hun kamer of spelen er met speelgoed. Het ritme verandert, het kind heeft tijd om over dingen na te denken of zich te vervelen – vervelen is belangrijk! Een doorbreking van het ritme van de dag. 14 uur: Tijd voor nieuwe activiteiten binnen de Kliniek of in de Kruidtuin tegenover het ziekenhuis. 15 tot 16 uur: Therapeutische groepsactiviteiten.

15

De week verloopt als volgt:  maandagnamiddag: gezamenlijke pottenbakkersworkshop met volwassenen en kinderen.  dinsdagnamiddag: koken of paardrijden.  woensdagmorgen: bewegingsles: de kinderen leren hun lichaam binnen de ruimte te beheersen.  woensdagnamiddag: indien mogelijk terug naar het gezin of de instelling als hier indicatie voor is. Anders gaan de kinderen terug naar de eenheid.  donderdagmorgen: muziekworkshop: een muzikant en 4 tot 5 kinderen, twee uur lang.  donderdagnamiddag: zwemmen.  vrijdagmorgen: uitstapje: naar het museum, naar de boerderij…  vrijdagnamiddag: vergadering van de therapeuten om de balans op te maken voor elk kind. De kinderen worden begeleid in het kader van een workshop.  zaterdag 14 uur tot zondagavond of maandagochtend 9 uur: weekend. De kinderen gaan terug naar het gezin of de instelling.  maandagochtend: een nieuwe week begint! Het weekend wordt geanalyseerd. Het is tijd om weer een specifiek ritme te vinden. Dat is belangrijk binnen het zorgtraject. Tijdens de opnameperiode vindt elke twee weken een ontmoeting met de familie plaats. Behalve wanneer uit klinisch oogpunt wordt besloten dat het belangrijk is om elkaar elke week te zien, bijvoorbeeld bij zeer bezorgde of gescheiden ouders. Het therapeutisch kader wordt dan strakker. Dit is dus in functie van de individuele situatie. Soms vindt de ontmoeting tussen kind en gezin plaats in het kader van een sportieve activiteit: de scherpe kantjes worden zo van de ontmoeting afgehaald.

16

PETITS DOMINO – DE AFDELING VOOR OUDERS EN KINDEREN Petits Domino is een onderdeel van de afdeling kinderpsychiatrie die is opgezet in samenwerking met de kinderartsen van de Kliniek Sint-Jan. Het team bestaat uit een kinderpsychiater, een psychologe, een begeleidster, een sociaal assistente, verpleegsters van de kinderafdeling en een kinderarts. Doelstellingen van deze eenheid: ►de ontwikkeling van een gezonde psychisch-affectieve band tussen de ouders en de baby bevorderen ►de relatie tussen ouder en baby in het kinderziekenhuismilieu analyseren en indien nodig ondersteunen

►de ontwikkeling van een gezonde psychisch-affectieve band tussen de ouders en de baby bevorderen Petits Domino geeft moeders die in de Kliniek Sint-Jan bevallen en bij wie psychische kwetsbaarheid wordt vastgesteld bij het ontstaan van de band tussen de ouders en de baby, de gelegenheid hun opname te verlengen om zich beter te kunnen aanpassen aan deze nieuwkomer in hun leven. Deze jonge moeders worden door het multidisciplinaire team begeleid bij de ontwikkeling van deze band en bij de basisverzorging. Sommige kersverse moeders vinden de dagelijkse verzorging van de baby een moeilijke taak en maken zich daar grote zorgen over. Hulp is tijdens deze kwetsbare periode vaak zeer welkom. Petits Domino zorgt dan dus voor de moeder en haar kind binnen de kinderafdeling. ►nadat door externe netwerken is vastgesteld dat er sprake is van moeilijkheden die de ontwikkeling van het kind kunnen schaden: de relatie tussen ouders en baby in het kinderziekenhuismilieu analyseren en indien nodig ondersteunen Externe organismen of externe zorgprofessionals (ONE, huisartsen, kinderartsen, crèches…) kunnen moeders naar Petits Domino doorverwijzen als zij zich zorgen maken over de moeder of vader in verband met de ontwikkeling van de baby of over een psychisch of sociaal probleem. Ook in zulke gevallen neemt Petits Domino de betrokkenen op om hetzelfde te doen: vaststellen wat er gaande is. Het bijzondere van Petits Domino is dat deze begeleiding inzake de kinder-ouderband niet plaatsvindt in een psychiatrische context. Dat werkt geruststellend voor de ouders en het netwerk. Het is daardoor eenvoudiger om gezinnen, een psycholoog, een kinderpsychiatrisch verpleegkundige, een sociaal assistente bij elkaar te brengen. De context is minder dramatisch. Na observatie wordt een psychosociaal oriëntatietraject opgesteld voor moeder en kind. Er wordt dan gewerkt in de richting van een terugkeer naar huis met adequate begeleiding. Soms is het beter om naar meer gespecialiseerde instellingen te kijken. Die kunnen deze vroege relatiemoeilijkheden op meer lange termijn behandelen.

17

Interview met dr. Odr, diensthoofd, en Yannick Martin, verantwoordelijke nursing van de afdeling kinderpsychiatrie van de Kliniek Sint-Jan Met welk soort problemen hebben de kinderen te kampen als ze bij Domino terechtkomen? Dr. Odr: "Bij Domino komen kinderen binnen die zeer onrustig zijn als gevolg van een zeer onrustige gezinssituatie. Ook komen er bij ons kinderen met ouders die het moeilijk vinden hun verantwoordelijkheid als volwassene op zich te nemen – ouders met een psychiatrisch verleden of die problemen hebben met het gerecht. Ook kinderen die het bij hun vervangend gezin niet uithouden en zware gedragsproblemen tonen op school, komen bij ons terecht. Daar kan dan nog diabetes bijkomen, of de weigering om te eten. We hebben ook kinderen met anorexia, kinderen die het slachtoffer zijn van misbruik en zo verder." Yannick Martin: "De kinderen bij Domino kunnen alle mogelijke soorten problemen hebben. Dat kan zuiver te maken hebben met het psychisch functioneren, of de relatie met de ouders of de school kan het hoofdprobleem zijn. Domino vormt een pauzemoment ten opzichte van die problemen. Bij Domino werken we met kinderen die allerhande problemen hebben." Dr. Odr, hoe hebt u zich ontwikkeld tot kinderpsychiater bij Domino? "Ik heb altijd een sterke betrokkenheid gevoeld bij de psychische ontwikkeling van kinderen en bij hun ontwikkeling zonder meer. Voor mij was het dus logisch om me na mijn studie geneeskunde te specialiseren in kinder- en jeugdpsychiatrie. Waarom Domino? Ik ken deze wijk goed. Ik ben hier opgegroeid en ik heb altijd gewild dat mijn loopbaan ten dienste zou staan van een bevolkingsgroep die ik goed ken. Sint-Jan bevindt zich in hartje Brussel. Dit was voor mij een logische plek. Ik ben hier in 2002 als assistent in opleiding begonnen. Daarna volgde het ene op het andere – eerst kinderpsychiater, dan afdelingshoofd. Yannick Martin, waarom hebt u voor een psychisch zo moeilijk beroep gekozen? Dit is een heel menselijk milieu. Het raakt je. Ik ben steeds zeer geëmotioneerd door de situaties waarmee ik te maken krijg. Dat is interessant – het zet me aan het denken. Routine bestaat hier niet. Je bent voortdurend aan het werk: het kind en zijn gezin vragen dat van je. Vermoeiend is het zeker. Maar het geeft zo'n rijkdom om iets voor deze gezinnen en deze kinderen in moeilijkheden te kunnen betekenen. De teamgeest waarin we werken, geeft echt betekenis aan ons werk. Dat houdt me op de been. Een goed evenwicht is ook belangrijk: dankzij onze vergaderingen, dankzij wat we in de Kliniek hebben kunnen opbouwen doen we dagelijks aan uitwisseling en aan therapeutische activiteiten met elkaar. Eenmaal per maand komt een klinisch supervisor om de situaties te analyseren waar we moeilijkheden mee hebben. Dr. Odr en ik staan ook onder supervisie van het directieduo wat de besluitvorming en het beheer van deze afdeling betreft. We proberen tools in te voeren waarmee wij en de rest van het team ons werk zo goed mogelijk kunnen doen. Dit werk is heel verrijkend – het is een echte passie voor mij!"

18

Yannick Martin, wat is het slagingspercentage van de behandelingen bij Domino? "Daar praten we niet op zo'n manier over. Je kunt niet zeggen dat een kind bij Domino zich voor 99 % zal herstellen. Onze patiëntjes bevinden zich in een dusdanig moeilijke situatie met zoveel kleine elementen die hen overeind kunnen helpen of onderuit kunnen halen – dan kun je niet over slagingspercentages spreken. Als je Domino verlaat en een speciale onderwijsvorm hebt gevonden, of de juiste instelling en je dus als kind met je eigen problemen uit de voeten kunt… is dat een geslaagde behandeling? Of betekent een geslaagde behandeling dat het kind weer terug kan naar zijn gezin, naar een normale school kan gaan en er nooit meer iets misloopt? Het herstel hangt af van waar het kind zich bevindt. Het belangrijkste voor ons is dat het kind bij Domino vertrekt met een aantal gereedschappen op zak, een aantal nieuwe manieren om naar de dingen te kijken. Dat het een zeker evenwicht heeft gevonden. Maar er zijn ook kinderen die drie of vier keer bij ons terugkomen omdat hun situatie zo complex is, of omdat het psychiatrisch netwerk vol zit, of omdat op lange termijn geen geschikte instelling wordt gevonden...." Hoe zouden Domino en Petits Domino er zonder de Stichting uitzien? Dr. Odr: "Zonder de Stichting zouden we heel moeilijk functioneren. We zouden veel van onze projecten niet kunnen realiseren. Zonder de Stichting zouden we geen workshops hebben, geen vervoer, geen materiaal voor de kinderen, geen onthaal voor de families aan het begin, geen psycholoog die de begeleiding van moeder en kind op de kraamafdeling en rond de afdeling van de kliniek menselijk houdt." Yannick Martin: "Zonder de Stichting zou de veiligheid een groot probleem zijn. Het voorlopige speelterrein waar we over beschikken is een beveiligde zone waarin we onze kinderen kunnen observeren, waar we kunnen bekijken hoe hun situatie zich ontwikkelt. Ze kunnen zich uitleven, zich ontladen in een omgeving die echt aan ze is aangepast. Vroeger gingen we wandelen in de Kruidtuin, we namen de bus naar het zwembad, de trein naar de manege… Zorgen dat een kind in crisis zich goed gedraagt op de metro of de trein is allesbehalve eenvoudig! Het is belangrijk om over een omgeving te beschikken waar alles zijn plek heeft – vooral voor kinderen die bang zijn voor de buitenwereld. Als we deze zaal niet zouden hebben, zouden onze kinderen veel onzekerder zijn. Dat zou gevolgen hebben voor hun angst, hun behandeling."

19

DE STICHTING SINT-JAN STEUNT OOK DE VZW LERNI "Lerni" is esperanto voor "leren". "LERNI is een exclusief ambulant consultatieproject. De kinderen worden dus niet opgenomen", vertelt dr. Karim ODR. "Bij de opzet van dit project zijn we uitgegaan van de vaststelling dat steeds meer migrantenkinderen in Brussel in het Nederlands onderwijs kregen. 60 % van de kinderen bij LERNI heeft dit profiel. Maar we hebben soms ook te maken met echte Nederlandstaligen die hun kinderen naar Franstalige scholen sturen en die ons advies vragen over de handhaving van het kind in het Franse onderwijs als er problemen zijn. De kinderen van LERNI hebben dus vooral leerproblemen, ontwikkelingsproblemen, aanpassingsproblemen op school. Wij willen ze consultatie bieden, tools en sleutels geven om zich te heroriënteren. Het was onze visie om een team te creëren dat tweetaligheid zou cultiveren. Bij LERNI hebben we therapeuten aangesteld met zowel Nederlands als Frans als moedertaal. Dit multidisciplinaire team vormt de link tussen de twee gemeenschappen – Nederlandstaligen en Franstaligen. Het team bestaat uit 2 kinderpsychiaters, 4 logopedisten (2 Nederlandstaligen en 2 Franstaligen), 1 tweetalige psychomotorisch kinesitherapeute, 2 psychologen (1 Nederlandstalige en 1 Franstalige), 1 perfect tweetalige administratieve pool. Bij LERNI spreekt elke therapeut zijn of haar moedertaal, ook tijdens de vergaderingen… een andere manier om tweetaligheid te cultiveren. Om een kind in moeilijkheden in een taal of een andere taal of in beide talen te kunnen beoordelen, moest een team worden samengesteld dat als link tussen de Nederlandstalige en Franstalige gemeenschap in Brussel kon dienen. Dat zijn twee netwerken die elkaar niet goed of helemaal niet kennen. Het idee was dus om daar een echte link tussen te creëren." De vzw heeft moeten bewijzen dat ze kon bestaan. Dankzij steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en van privéstichtingen kan LERNI haar werk blijven doen. Dit is een uniek initiatief. Er bestaan slechts heel weinig van dit soort infrastructuren in Brussel. Kinderen met problemen op school of met aanpassingsproblemen in het Nederlandstalig onderwijs of in hun sociale milieu moeten vaak op zoek gaan naar hulp buiten Brussel.

20