Groninger Huis neemt haar lokale verantwoordelijkheid 7 LIMOR, hulp in de buurt 10

Groninger Thuis is het bewonersblad voor alle huurders van Woonstichting Groninger Huis

No7 Jaargang 4 juli 2012

Buurtsuper • Special! Met onder andere: interview met Auke Oosterhoff, regiomanager van MKB Noord Nederland 3 Groninger Huis neemt haar lokale verantwoordelijkheid 7 Straat Uitgelicht in Midwolda 12

Uw huur na 1 juli115

LIMOR, hulp in de buurt 10 Is er nog toekomst voor de buurtsuper? 24

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

BEWONERSBLAD VOOR ALLE HUURDERS VAN WOONSTICHTING GRONINGER HUIS

Jaargang 4 • Juli 2012

Altijd in de buurt ...

door Hilde van Ree

Binnenkomer De buurtsuper is meer dan alleen de winkel waar je boodschappen doet!

Gelukkig blijkt uit de verschillende interviews met de eigenaren dat zij met hart en ziel werken om het de klant zoveel mogelijk naar de zin te maken. Ze doen alle moeite om hun omzet te verhogen door uitbreiding van het assortiment, door aanvullende diensten en/of producten te leveren. Zo hebben diverse ondernemers een postbalie, een drogisterij, een stomerij of een gratis bezorgdienst. Ook worden, op verzoek van de klant, producten toegevoegd aan het assortiment. Daarnaast hebben verschillende ondernemers ontdekt dat zij elkaar in hetzelfde dorp ook kunnen

Hilde van Ree interviewt Auke Oosterhoff,

versterken door gezamenlijke acties uit te zetten.

regiomanager van MKB Noord Nederland

Zo vaak horen wij van onze huurders dat de voorzieningen in

Toch is het ook heel begrijpelijk dat dorpsbewoners naar de

in relatie tot ondernemerschap en de

onze dorpen minder worden en als eerste wordt dan vaak de

prijzen kijken, want uiteindelijk bepaalt de inhoud van de porte-

detailhandel.

supermarkt genoemd. Dit bleek onlangs ook weer uit een gehouden

monnee wat men koopt en waar men koopt. Dat snapt ook de

enquête onder dorpsbewoners uit Termunten/Termunterzijl. Het

plaatselijke middenstand. En natuurlijk is er in onze samenleving

is dus een onderwerp dat voor veel dorpsbewoners leeft. Vandaar

veel veranderd. We zijn met zijn allen mobieler geworden, we

deze ‘special’ over de buurtsuper in onze dorpen.

rijden gemakkelijker met de auto naar een grotere plaats. We

Dat de supermarkten het in onze dorpen niet altijd even gemakkelijk

doen boodschappen waar we werken, want ons leven is ook meer

hebben zal niemand vreemd in de oren klinken. De prijzenoorlog

gepland dan vroeger, dus doe je de dingen zo efficiënt mogelijk.

in de supermarktbranche heeft daar zeker aan bijgedragen. En de

Wie kent niet de situatie bij o.a. werkende ouders, dat je blij bent

buurtsuper wordt pas echt gemist, als de deuren gesloten zijn. In

dat je de kinderen weer op tijd hebt afgeleverd bij school of bij de

sommige gevallen blijft dan een leeg en een verpauperd gebouw

sportclub of dat ze weer op tijd in bed liggen? Het is dan snel, snel

achter. Maar ja, dan is het vaak te laat, hoewel ook gezegd mag

en nog eens snel.

Wat is precies uw rol bij MKB Noord Nederland?

Wat doet het MKB precies?

Ondanks dat een deel van de dorpsbewoners de boodschappen

Het MKB is een ondernemersvereniging waar

We leveren een bijdrage aan een beter ondernemers-

elders doet, kunt u uw plaatselijke winkelier steunen door er uw

lobbyisten op pad gaan om de belangen voor on-

klimaat in onze regio. Verschillende onderwerpen spelen

kleine en vergeten boodschappen te doen, of alleen de bood-

dernemers te behartigen in het midden- en klein-

dan een rol, zoals de financiering van je onderneming,

schappen met een vaste prijs zoals tijdschriften, krant en sigaretten.

bedrijf; in de praktijk gaat het meestal om bedrijven

het omgaan met personeel maar ook de kwaliteit van

De ondernemer zal u met open armen ontvangen, want hij is blij

met gemiddeld zes personeelsleden. Het aantal

de fysieke omgeving van een bedrijf. Wordt een bedrij-

met elke aankoop! Immers, vele kleintjes maken een hele grote.

medewerkers is van invloed op de aard, de omvang

venterrein goed onderhouden, is de winkelstraat goed

Voor veel ouderen is de buurtsuper een uitkomst. Naast dat ze het

en de cultuur in het bedrijf. We werken met ver-

bereikbaar en veilig (bestrating en verlichting). Hoe

ook leuk vinden, geeft het hen ook de mogelijkheid niet afhan-

schillende ondernemingen in de bouw, installatie-

spelen we in op de bevolkingsontwikkeling?

kelijk te zijn van familie, vrienden of buren: zelf zolang mogelijk

bedrijven, uitgeverijen en detaillisten waaronder

de regie houden over de dagelijkse bezigheden en daar horen de

ook de supermarkten vallen. De detailhandel vormt

Waarom is dit zo belangrijk voor de ondernemers?

boodschappen natuurlijk bij.

ongeveer een derde deel van onze achterban.

De detailhandelsector is erg gevoelig voor de kwaliteit

worden dat door het gemis juist weer nieuwe initiatieven ontstaan, zoals in Woldendorp en Oostwold is gebeurd.

Veel dorpsbewoners zijn trots op hun dorpen, hier heerst nog rust en ruimte en hebben mensen nog oog voor elkaar. Het is er je elkaar nog van naam en hoor je het laatste nieuws. Je maakt een praatje en je houdt op een simpele manier contact met het dorp en zo levert de buurtsuper dus een directe bijdrage aan de leefbaarheid van uw dorp. Daarom vindt Groninger Huis het belangrijk, daar waar het nog kan, deze winkeliers te steunen. Want goed voorbeeld geven, doet goed voorbeeld volgen. Het is aan u of u deze vorm van leefbaarheid van het dorp wilt behouden.

2

Inhoud

anders dan in de stad. In de supermarkt kom je elkaar tegen, ken

Hilde van Ree: Binnenkomer 2 • Auke Oosterhoff stelt zich voor 3 • Buurtsuper uitgelicht 6 Groninger Huis en de lokale middenstand 7 • Resultaten peiling website en imago 8 • Windowdressing 8 • Smoeltjes 9 • LIMOR 10 • Buurtsuper uitgelicht 11 • Straat uitgelicht 12 • Buurtsuper uitgelicht 13 • Woningtoewijzing 14 • Uw huur na 1 juli 15 • Buurtsuper uitgelicht 16

17 • Ontruiming 18 • Visitatie, wat is dat? 18 • Tot uw dienst: onze folders 19 • 50+ Beurs gezellig en leuk 19 • Terugblik actie automatische huurbetaling 20 Buurtsuper uitgelicht 21 • Woordzoeker 22 • Colofon en uitsmijter 23 • De toekomst van de buurtsuper 24 Hennep kweken, mag dat?

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

3



De alternatieven voor de dorpssupermarkt volgens het HBD: • Multifunctionele dorpswinkel

tussen de projectontwikkelaars, de gemeente,

Hoe ziet het MKB de lokale supermarkten in de kleine dorpen?

de ondernemers en soms ook de woning-

MKB-Nederland Noord is geen voorstander

diensten)

corporaties. Als veel bedrijven wegtrekken, of

van gesubsidieerd ondernemerschap om de

• De gemeenschappelijke dorpswinkel

hun deuren moeten sluiten, dan heeft dat ook

laatste winkel in het dorp in stand te houden.

gevolgen voor de bedrijven die achterblijven.

Dit is op termijn niet vol te houden. Voor iedere

dorpsbevolking)

Samenwerking is dan ook heel erg belangrijk.

onderneming geldt, dus ook voor de kleinere

• De weekmarkt (met wekelijkse

‘De enkeling is de drenkeling’. We zien dit ook

supermarkten, dat er een plan moet zijn hoe de

standplaatsen)

terug in de gemeenten waar de verschillende

onderneming voldoende rendement kan maken,

partijen goed samenwerken: zij zijn succesvol

ook op de langere termijn. De banken zijn ook

om de leefbaarheid -samen- in stand te houden.

alleen maar bereid om te financieren als er een

van denken op gang te brengen over de lokale

goed ondernemersplan ligt.

supermarkten. De supermarkt als ontmoetings-

van de omgeving. Dit is ook een krachtenveld

De buurt leefbaar houden doe je samen

(versboodschappen en meerdere

(met directe betrokkenheid van de

plaats bijvoorbeeld. Een opbouwmedewerker

Wat cijfers op een rij voor de kleinere supermarkt

zou kunnen ondersteunen met onderzoek naar wat de inwoners zelf willen, aan welke diensten

oppervlakte

400-500 m2

De supermarkten doen er goed aan om te kijken

behoefte is en hoe deze georganiseerd zouden

gemiddelde omzet (per week)

35.000,-

wat waarde toevoegt aan hun winkel. Bijvoor-

kunnen worden. Volgens mij is dit nog niet eerder

gemiddeld aantal klanten (per week)

2.400

beeld extra diensten zoals een postagentschap,

in Nederland gedaan. Maar de gedachte is goed

gemiddelde aankoop per klant

13,-

een afhaalservice voor de stomerij, het bezorgen

omdat dialoog met de omgeving belangrijk is.

van bestellingen, etc. De supermarkt kan niet

Dit concept zien we nu ook terug in de zorg.

alleen bestaan van ‘de vergeten boodschappen’

Misschien moeten ook deze ondernemingen

8%

voor de inwoners in het dorp. Daarvoor zijn de

anders georganiseerd worden. Niet door het

3%

marges echt niet groot genoeg.

schrijven van onderzoeksrapporten maar door in

Indicatie van het bedrijfsresultaat (gegevens HBD) De kleinere supermarkten Branche, inclusief midden en grootbedrijf

Dit bedrijfsresultaat lijkt heel positief maar heeft een keerzijde voor de kleinere supermarkten aan de kostenkant. Dit type bedrijven draait vaak op basis van lage huisvestinglasten en vaak ook relatief lage personeelslasten omdat de eigenaar zelf als ondernemer heel veel uren in de winkel stopt. Daarom is het voor deze ondernemingen belangrijk de kosten laag te houden. De uitdaging zit in extra diensten, zoals een stomerij of postagentschap om de omzet te verhogen. Het steeds verder verlagen van kosten is op termijn niet haalbaar.

Tips

contact te komen met elkaar, te netwerken en

Doet het MKB ook onderzoek naar de behoeften van de bewoners in de dorpen? Want de ondernemer heeft vaak geen tijd om onderzoek te verrichten.

door samenwerking. Samen sta je namelijk altijd

Het MKB doet zelf meestal geen onderzoek maar

de supermarkten. Deze kunnen onderling een

heeft wel onderzoeksgegevens uit de branche

versterkende rol hebben. Bijvoorbeeld door de

tot haar beschikking. Onlangs is een onderzoek

betrokkenheid bij de lokale activiteiten en de

gepubliceerd door het hoofdbedrijfschap detail-

sponsoring in het kader van de leefbaarheid.

handel (het MKB is hieraan gelieerd) met tips en

Ook bewoners zelf hebben invloed op het in

trucs hoe een supermarkt te exploiteren in de

stand houden van een supermarkt.

sterker! Het MKB kan hier ondersteunend in zijn, ook bij projecten van lokale werkgroepen. Er is meer ondernemerschap in de dorpen dan alleen

kleine kernen. De haalbaarheid is meestal gebahoofd van de bevolking en hoe dit kan worden

Wat zijn de nieuwe ontwikkelingen en hoe kan het MKB helpen?

gebonden als basis van een omzetcalculatie. De

We zouden na kunnen denken over het gebruik

grootte van de dorpen en het aantal inwoners

van de communicatiemogelijkheden, zoals social

• Zoek samenwerking met partijen die ook baat hebben bij een goede leefbaar-

vormt een bedreiging voor de toekomst. Het

media en de buurtportal. Over actief en scherp

beste model voor een supermarkt in de kleine

ondernemerschap met meer service voor de

• Een moderne winkel met een praktisch samenwerkingstraject biedt de beste

kernen blijft een supermarkt met meerder func-

klanten. Waarmee onderscheidt de supermarkt

ties en het zoeken van samenwerking met an-

zich in die omgeving?

dere ondernemers, gemeente en andere partijen.

Wij zullen niet op de stoel van de ondernemer

van het Hoofdbedrijfschap Detailhandel: heid in het dorp, zoals lokale overheden, woningcorporaties, zorginstellingen. kansen voor instandhouding.

• Probeer combinaties te leggen met andere functies, zoals school, bibliotheek,

seerd op het aantal inwoners, de besteding per

kinderopvang, prikpost, apotheekservice en/of ander zorgfuncties.

• Kijk naar de gezamenlijke trekkracht en het gemak voor de dorpsbevolking.

4

Waar zouden de supermarkten dan op moeten letten volgens het MKB?

gaan zitten, maar MKB-Nederland Noord

Zou de branche baat kunnen hebben bij een opbouwmedewerker voor de leefbaarheid?

is bereid om samen met ondernemers en

• Kijk kritisch naar de afgegeven standhoudersvergunningen op de weekmarkt:

Dit is een interessante gedachte en het zou ook

nemerschap na te denken. Dat zou kunnen

goed kunnen helpen om een andere manier

in een ‘lokale denktank’.

zorg voor aanvulling, niet voor concurrentie voor de winkel.

inwoners over sociale innovatie en onder-

Boodschappenlijst voor de winkeliers • Stel een gezamenlijk (lokale overheid en winkelier) toekom st beeld op voor de winkelvoo rziening(en), mogelijk gekoppeld aan een dorpsplan. • Kijk naar noodzakelijke ver beteringen als schaalvergrotin g, parkeervoorzieningen, bereik baarheid, zichtbaarheid, bewegwijzering, etc. • Zorg voor voldoende draagv lak bij de winkeliers en de bevolk ing. • Pas de toekomstige winkel maat af op het toekomstige bevolkingsprofiel. • Zet eventueel in op een alt ernatieve aankoopfunctie. • Een sober & doelmatig win kelplan op een ‘dorpse maat’. • Zet vooraf in op een bovenl okale/gemeentelijke detailhand els afstemming. • Onderzoek in de startfase de mogelijkheden van combinati e met andere functies (bijvoo rbeeld ‘welzijn’, ‘medische functi es’ en ‘zorgwoningen’). • Zorg voor consensus bij de winkeliers, de bevolking en bij de gemeenteraad. • Zorg voor een stevige organi satie die het verbetertraject aanstuurt. • Faseer het winkelverbeterp lan in overzienbare (en financi eel haalbare) onderdelen. • Zorg tijdig voor een prakti sche én financieel haalbare opl ossing voor hergebruik van een eve ntueel vrijkomend winkelpand. • Zet in op het realiseren van ‘maatschappelijk onroerend goe d’, gericht op huisvestingslas ten die corresponderen met de omzetverwachtingen. • Stel een realistische ontwik kelingsplanning op. • Betrek de ‘achterban’ voortd urend actief bij het traject en ‘het managen van de verwa chtingen’. • Stem het aanbod van de sta ndplaatsvergunningen (in vers producten) af op de branch ering van het nieuwe winkelpla n (geen assortimentsdoublu res). • Zoek tijdig partners voor het winkel-/voorzieningenplan (banken, wooncorporaties , zorginstellingen en realisator en). • Zorg voor ter zake kundige adviseurs, maar blijf zelf ‘aan de touwtjes trekken’. • Kies voor een praktische afs temming tussen de assortime nten in de dorpswinkel én de ver gunning voor de wekelijkse sta nd plaatsen in het dorp. Bron: Hoofdbedrijfschap Detailh

andel (HBD)

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

5


r a Sp arkt

erm p u s


in Wagenborgen Erik Kort zit vanaf 1986 in het vak en komt uit een echt kruideniers-

Wat doet Groninger Huis voor de ondernemers in haar werkgebied?

gezin. Vader Jan was filiaalhouder bij Simon de Wit in Amsterdam,

Groninger Huis heeft leefbaarheid en duurzaamheid hoog in het vaandel

de latere AH. Na heimwee van moeder Kort keerde de familie terug

staan. Daarom ondersteunen wij veel lokale initiatieven en evenementen.

naar het noorden en begon in 1961 een kruidenierszaak in Meeden.

Sportverenigingen en goede doelen in ons werkgebied kunnen in aanmerking

De ene zoon Jack heeft de zaak in Meeden overgenomen en Erik

komen voor een bijdrage, mits zij aan de voorwaarden voldoen. Ons sponsor-

ging met vader Jan een supermarkt in Zuidlaren exploiteren.

beleid vindt u op onze website. Ook zijn wij actief betrokken bij de werkgroep Winkelstructuur in Appingedam. Deze werkgroep houdt zich bezig met de inrichting van de centrumlocatie en de leefbaarheid in het winkelgebied.

In 1996 begon Erik samen met zijn vrouw Marian een supermarkt in Wagenborgen en helaas in 2000 sloeg het noodlot toe, de het ondernemerspaar. Door enorme wilskracht en moed werd er

Wat doen wij zelf voor onze lokale middenstand?

een prachtige supermarkt gebouwd en werd de supermarkt voor

In de eerste plaats doen wij onze boodschappen

het dorp behouden.

bij de lokale supermarkten. We variëren daarbij

supermarkt ging in vlammen op, een dieptepunt in het leven van

zoveel mogelijk over de winkels in ons hele werk-

De Spar in Wagenborgen

gebied. Een aantal van deze winkeliers hebben

De winkel valt tegenwoordig onder het Spar-concern. De ontwik-

wij geïnterviewd. Deze gesprekken vindt u terug

kelingen binnen dit bedrijf hebben ook positieve ontwikkelingen

in deze editie. De winkel in Woldendorp heeft een

voor de winkel in Wagenborgen tot gevolg gehad. De Spar heeft

Steunstee achter in de winkel, als ontmoetings-

een duidelijke visie voor de kleine supermarkten ontwikkeld en

plek voor de inwoners. Op verzoek hebben wij

draagt dit ook actief uit aan de ondernemers en het personeel.

een computer beschikbaar gesteld. Ook hebben

Zo is onlangs de Spar Academy opgericht. ‘Hier volg ik een pilot-

we, om het pand geschikt te maken, een deel van

opleiding samen met 25 andere ondernemers’, vertelt Erik Kort.

‘De toekomst wil ik niet somber inzien ondanks de berichten over

de verbouwing gesponsord. Daarnaast bestellen

‘Landelijk wordt deze opleiding ondersteund vanuit de ROC.

krimp en bezuinigingen. Het is jammer dat de zelfstandige super-

we al ons drukwerk bij de lokale drukkerij. Op

Mijn eerste examens marketing en arbeidsrecht heb ik inmiddels

markten in de dorpen niet meer steun van de gemeenten krijgen

jaarbasis loopt dit snel op: briefpapier, envelop-

gehaald. Het doel is om alle Spar-winkels uiteindelijk sterker te

om de leefbaarheid in hun dorp mede te waarborgen zodat hun

pen, visitekaartjes, maar ook ons bewonersblad

maken, van elkaar te leren en het winkelniveau verder te verbe-

bestaansrecht niet in het geding komt. Voor bedrijven in de regio

dat nu voor u ligt wordt door hen geleverd.

Met het personeel gaan wij in de zomer altijd

teren.’

is het misschien een overweging kerstpakketten bij de plaatse-

Ook verloten wij regelmatig een prijs onder onze

een dag op pad. Ook dan kiezen we weer bewust

lijke supermarkt te bestellen, zoals het Groninger Huis afgelopen

huurders. Dit is bijna altijd een goed gevuld bood-

voor onze regio. Naast een werkactiviteit doen

jaar ook heeft gedaan. Voor ons is dat toch een steun in de rug.’

schappenpakket, bijvoorbeeld voor de winnaars

we ’s middags een informele activiteit met

Regionale producten doen het goed ‘Onze doelstelling voor de toekomst is het winkeloppervlak nog

6

We steunen de regio waar

van de puzzels en de maandelijkse trekking voor

elkaar. Leuke ideeën genoeg in de buurt! Het

verder te vergroten. Een deel van het magazijn wordt slijterij. De

Onze eigen inwoners zijn erg belangrijk

automatische betalers. Misschien bent u zelf al

afgelopen jaar hebben we bijvoorbeeld voetbal-

verbouwingen starten in de zomer. De producten die het beste

‘De klanten proberen we te bereiken met reclamefolders, via

eens de gelukkige winnaar geweest?

golf in Schildwolde gespeeld. Verder organiseren

lopen in onze winkel zijn de versproducten. Het assortiment heb-

advertenties in de huis-aan-huisbladen en via social media.

Zo verloten wij al gauw 40-50 boodschappenpak-

we ook bewonersavonden en zakelijke bijeen-

ben we door de jaren heen verder uitgebreid. Verder doen de re-

Wagenborgen heeft 1.800 inwoners waaronder 800 gezinnen.

ketten op jaarbasis. Wij hebben zelfs een keer

komsten bij voorkeur in de dorpshuizen in ons

Zo proberen wij onze

gionale producten het ook goed. Op verzoek van klanten kunnen

Om ook voor de toekomst de winkel voor het dorp te kunnen

biologische kippen verloot, afkomstig van een

eigen werkgebied. En heeft u iets bijzonders

bijdrage aan de

we ook ons assortiment aanpassen. Zo is ooit een PH-neutraal

behouden, is het belangrijk dat de inwoners uit het eigen dorp

plaatselijke biologische boerderij. De huurders die

meegemaakt of iets voor ons betekend? Het

plaatselijke midden-

wasmiddel in de winkel gekomen.

naar de winkel blijven komen. Ook als het bijvoorbeeld alleen om

een bewonersavond in december bezochten,

bosje bloemen dat u krijgt is afkomstig uit een

stand te leveren.

Later in het jaar is ook de webshop van de Spar klaar en kunnen

de kleine boodschappen gaat. Deze groep klanten is voor ons erg

kregen allemaal een kerstbrood mee naar huis,

bloemenwinkel uit de buurt. Dit geldt ook voor

We hopen dat andere

de klanten zich digitaal aanmelden. Bij voldoende vraag kunnen

belangrijk. De mensen hoeven zich dan ook niet bezwaard te voe-

ook gebakken en geleverd door de lokale mid-

de boeketten op ons kantoor. En bij aanbeste-

ondernemingen in de

we onze diensten bijvoorbeeld uit gaan breiden met een bestel-

len als ze de grote boodschappen bijvoorbeeld in Delfzijl halen.

denstand. En onze kerstpakketten stellen we sa-

ding van onze nieuwbouw betrekken we ook

buurt dit ook overnemen,

service via internet waarna de boodschappen afgehaald en/of

We hebben een uitstekend versassortiment in de winkel, mooie

men met een winkelier in ons werkgebied . Ieder

plaatselijke aannemers. En dat is weer goed voor

voor zover zij dit niet al

bezorgd kunnen worden.’

groente en lekkere broodjes.’

jaar kiezen we hiervoor een andere winkel.

de werkgelegenheid.

doen.

G R O N I N G E R

H U I S ,

we kunnen!

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

7



Resultaten peiling 2011: website & imago Uw mening telt.

In 2011 hebben we een online panel opgezet via www.groningerhuispanel.nl. Deelnemers aan het internetpanel hebben toen een

Meldt u aan voor het

uitnodiging gekregen om via internet een vragenlijst over diverse onderwerpen, zoals bijvoorbeeld leefbaarheid, wonen, zorg en welzijn, in te vullen. De resultaten van deze onderzoeken gebruiken

volgende panel

Smoeltjes

Afdeling in het zonnetje ...

De Facilitaire dienst De Facilitaire dienst maakt onderdeel uit van de afdeling Directiesecretariaat & Facilitair. Wij stellen graag Kina Lageman en Hen-

we bij het maken van ons beleid.

riette Westerdiep aan u voor. Deze collega’s hebben een belangrijke

Informatie Huurderspanel belangrijk!

Uit de peiling blijkt dat de website van Groninger

rol binnen ons kantoor. Zij verzorgen de

Huis beperkt wordt bezocht. De helft van de

koffie- en theevoorziening en regelen

panelleden heeft wel eens een bezoek gebracht

prima verzorgde lunches als wij gasten

aan de website. Echter, hiervan heeft slechts

hebben. Het schoonmaken van de

tweederde hem slechts één keer per maand

kantoren en de inkoop van bijbeho-

of minder bezocht. Ook is het laatste website-

rende producten wordt ook door hen

bezoek voor de meeste panelleden langer dan

verzorgd.

5 weken geleden geweest (44%). De website

Een deel van onze huurders komt Kina

voldoet in de huidige vorm. Panelleden beoor-

wat uw mening is. Ga daarom naar

wekelijks in hun appartementencom-

delen de website van Groninger Huis gemiddeld

www.groningerhuispanel.nl en meldt u aan.

plex tegen. Ook kunt u beide dames

met een ruime voldoende (7,2). Ook de vormgeving, gebruiksvriendelijkheid en inhoud scoren

Wij willen graag uw mening horen. Daarom ver-

ons werkgebied voor het halen van de

heeft in opdracht van Groninger

gemiddeld hoger dan een 7.

loten wij onder de deelnemers bij iedere peiling

benodigde boodschappen.

Huis eind 2011 een peiling

Het imago van Groninger Huis komt in grote

vijf Irischeques ter waarde van € 25,-.

uitgevoerd bij de leden van

lijnen overeen met het beeld dat zij uit wil

het huurderspanel. Onder de

dragen. Wanneer werd gevraagd naar de eerste

deelnemers heeft Newcom

associaties met Groninger Huis kwamen voorna-

een prijs verloot als dank voor

melijk de kerntaken van de woonstichting naar

hun deelname.

voren, zoals ‘woningstichting’, ‘verhuurder’ en

De winnaars van de

in principe doet wat ze moet doen. Kenmerken

Komt dat zien!!

waardebon van € 25,- zijn:

die daarnaast in de missie van Groninger Huis

Aan de W. de Bosstraat 5a in Appingedam

meubels! Door de ‘aankleding’ zijn ze bijna niet

deze woningstyling veel vaker toepassen, zowel

H. de Wit

staan omschreven, zoals ‘klantgericht’ en ‘betrok-

staat een wel heel bijzonder pand te koop: deze

van echte meubels te onderscheiden. Daar-

bij koop- als huurwoningen. Het samen-

M. Voornhout

ken bij huurders en omgeving’, worden door

woning is namelijk ingericht met kartonnen

door vormt een aspirant-koper zich een veel

werkingscontract met Stralend Huis Verkoop-

J. Kraan

een groot deel van de panelleden ook herkend

beter beeld van de inrichtingsmogelijk-

styling is al getekend. Zodra een woning

A.M. Engelage

(respectievelijk 48% en 42%). Tenslotte vinden de

heden van de woning. Want soms is dat net

verkocht of verhuurd is, gaan de meubels

S. Abokr Sheikh

meeste huurders de naam ‘Groninger Huis’ bij de

het laatste struikelblok om een woning te

gewoon weer naar een ander pand.

organisatie passen (55%).

kopen: het is zo lastig om je een kale woning

‘huurwoningen’. Hieruit blijkt dat Groninger Huis

zijn in te klappen) en ze kosten een stuk minder dan echte meubels. Daarom wil Groninger Huis

ingericht voor te stellen. Dankzij de inzet van

Wil u het allemaal zelf ervaren? Maak een

inmiddels ontvangen.

Wilt u meedoen?

een styliste van Stralend Huis Verkoopstyling

afspraak met makelaar Lamberink voor een

Bedankt voor uw

Binnenkort wordt er weer een peiling gehouden.

wordt het allemaal een stuk concreter.

bezichtiging (www.lamberink.nl). En wie weet

deelname aan het

Omdat Groninger Huis een nieuw toewijzings-

Huurderspanel.

systeem gaat invoeren willen wij graag weten

Zij hebben hun prijs

8

tegenkomen in de supermarkten in

Onderzoeksbureau Newcom

geldt ook voor u: zien doet kopen! En nog De voordelen van kartonnen meubels zijn het

een tip: gaat u vooral niet even lekker op de

geringe gewicht, de geringe opslagruimte (ze

bank zitten …!

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

9

ArH kt r a m



supe

in Appingedam Erik Banus komt uit een familiebedrijf dat sinds 30 jaar in Appingedam gevestigd was. Eerst als K-markt, daarna als Albert Heijn. Het plan was het eerst een jaar te gaan proberen als franchisenemer van Albert Heijn; AH kende deze formule toen nog niet. Dat was in 1981. Toen dit van beide kanten goed beviel, is deze constructie uiteindelijk voortgezet. In 2001 heeft Erik het bedrijf overgenomen van zijn ouders. In 2004 zijn de eerste gesprekken gestart over een nieuwe winkel op de huidige locatie Overdiep.

LIMOR: hulp en ondersteuning in de vertrouwde omgeving LIMOR begeleidt mensen die kampen met pro-

samenleving te hervinden, zodat ze uiteindelijk

blemen in hun woon- en leefsituatie en daardoor

weer zelfstandig kunnen wonen en leven. Dat is

tijdelijk niet meer zelfredzaam kunnen functio-

ons doel en dat is onze missie.

neren in de samenleving. Vaak is sprake van een

Erik Banus mag zich de komende twee jaar ‘supermarkt van het

Verrassende ideeën

jaar’ noemen. Groninger Huis sprak met de eigenaar van een grote

‘Een nieuwe trend die we zien is het bestellen van de boodschap-

supermarkt in haar werkgebied over het succes van deze winkel:

pen via e-mail, waarna de klanten deze zelf op komen halen bij

‘De winkel is op 19 januari 2011 geopend. We onderhouden veel

een afhaalpunt, bijvoorbeeld ergens aan de A7. Voor de toekomst

contact met de collega-franchisers van AH. We hebben ongeveer

verwacht ik dat alles via e-mail wordt besteld. Alleen de verspro-

30.000 bezoekers per week waarvan 20.000 ook een transactie

ducten zullen in de winkel blijven.

doen. Voor Appingedam is de omzet hoger dan gemiddeld. Dit

Naast het bezorgen van boodschappen bieden wij ook nog

komt volgens Erik omdat de mensen bereid zijn verder te reizen.

andere diensten in de winkel, zoals een postbus en een ING-balie

Wij hebben ook klanten uit o.a. de omgeving van Slochteren,

met een volledige bankfunctie. Hier kan niet alleen gepind

Ten Post en ’t Zand.’

worden maar er zijn ook geldstortingen mogelijk. Een andere supermarkt had bijvoorbeeld helemaal geen reclame.

Zo’n grote winkel voor een toch kleine regio en zoveel succes

Hier zijn ze op teruggekomen. Klanten willen graag verrast wor-

Wij zijn benieuwd hoe dat kan. ‘Alle dagen willen we een 8 scoren

op twee vaste dagen ontwikkeld. 30 franchisewinkels hebben

den. Zo hebben we het concept ‘koken met klanten voor klanten’

combinatie van problemen, waardoor situaties

Een prima samenwerking

in de uitstraling en netheid van de winkel, onze bezorgdienst en

dit opgepakt. Nu hebben we het concept aangepast en koken

uitzichtloos zijn geworden. Dat leidt in sommige

In deze missie vinden we met woningbouw-

de producten. Dit geldt ook voor onze nieuwe slijterij en drogisterij’,

klanten in de winkel met hun eigen recepten. Het blijkt een groot

gevallen zelfs tot dakloosheid.

corporatie Groninger Huis een uitstekende

vertelt Erik Banus. ‘Dit doen we door de hele organisatie constant te

succes te zijn.’

samenwerkingspartner. Het is een initiatiefrijke

meten. Onze AH is een AH L (large) en heeft daardoor het maximale

Eén van de eerste zaken die LIMOR aanpakt, is

corporatie die de wensen van LIMOR perfect

assortiment. De groenteafdeling is een belangrijk speerpunt in

Tips voor de supermarkteigenaren in het dorp heeft Erik Banus

het zorgdragen voor stabiliteit in huisvesting. In

aangevoeld heeft en die in de realisatie van de

ons bedrijf. De kracht is elke dag ervoor te zorgen dat je alles in

ook: probeer het net iets beter te doen dan je collega, niet de

de gevallen dat mensen tijdelijk niet de beschik-

woningen de toekomstige klanten centraal stelt.

huis hebt.’ Erik kijkt hierbij niet op artikelniveau: groot in de folder,

gemiddelde winkel willen zijn. Maar hij erkent ook dat het heb-

king hebben over eigen huisvesting, wil LIMOR

Hieruit blijkt wat mij betreft een daadkrachtige

groot op tv, dan moet het product ook in de winkel liggen!

ben van volume daar heel bepalend voor is. Daarom zullen deze

die bieden. LIMOR vindt dat hulp en ondersteu-

maatschappelijke verantwoordelijkheid, die hard

ning het beste kan worden geboden in de eigen

nodig is in een samenleving waarin de beschik-

‘Mijn ambities liggen hoog. Ik ben dag en nacht bezig geweest

klantbejegening.

supermarkten het moeten hebben van de goede service en de

vertrouwde omgeving. Vanuit deze gedachte is

baarheid van huisvesting niet altijd een vanzelf-

het huidige concept te ontwikkelen. De drive is ook hier weer dat ik

‘Soms krijgen wij als kritiek dat we de toeristen en bewoners uit

Fokko-Jan van der Ploeg

het idee rondom de vijf woningen aan de Cornelis

sprekendheid is.

wil laten zien dat je zelfs in een plaats als Appingedam succes kunt

het omliggende gebied wegtrekken, maar je kunt het ook anders

Regiomanager LIMOR

Albertstraat ontstaan: vijf woningen die LIMOR kan

behalen mits de volumes groot genoeg zijn om geld te verdienen.

stellen. Je kunt de supermarkt ook zien als trekker voor Appinge-

Wij bieden een bezorgdienst die de boodschappen voor € 1,50 in

dam, in plaats van als winkel die de dorpen leegtrekt.’

gebruiken om hulp en ondersteuning te bieden,

Fokko-Jan van der Ploeg

om mensen weer op weg te helpen hun plek in de

Groninger Huis gaat op korte termijn, samen met de gemeente en LIMOR, in gesprek met de omwonendengroep. Met name de invulling van de terreinafscheiding gebeurt in nauwe samenwerking met de omwonenden. De ingediende bezwaarschriften tegen de omgevingsvergunning zijn, op advies van de Commissie Bezwaarschriften, door het College van B&W ongegrond verklaard. Om de omwonenden te blijven informeren over de voortgang van het project, zal Groninger Huis periodiek een nieuwsbrief laten uitgaan. De eerste nieuwsbrief is

de regio bezorgt. De klanten moeten wel zelf, in de winkel, hun boodschappen uitzoeken. Klanten uit Delfzijl en Appingedam

‘Ons doel is wat we nu hebben dus vast te houden en dat ook

kunnen ook van huis opgehaald worden. Zij kunnen dan rustig

vol te houden! Het is belangrijk dat klanten een beleving ervaren

hun boodschappen doen en worden daarna weer thuisgebracht.

als ze een winkel binnenkomen: een winkel is namelijk meer dan

Hiervoor rekenen we € 4,50. We proberen op deze manier de mensen

alleen de lokkertjes. Dit geldt voor ons, maar ook voor de buurt-

in de omgeving tegemoet te komen. Voor bedrijven rekenen we

markten.’

€ 10,- bezorgkosten. Dan kan het qua kosten net uit.’

op 1 mei rondgestuurd.

10

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

11



Straat Uitgelicht

t n e Att arkt rm supe

De Wissel in Midwolda

Kort in Meeden Jack en Diana Kort runnen nu 25 jaar deze supermarkt in Meeden

In gesprek met mevrouw Kuiper-Kok

maar hebben onlangs gevierd dat de zaak 50 jaar bestaat. Voor deze gelegenheid hebben ze speciaal folders ontworpen met bijzondere

Aan De Wissel in Midwolda woont de 79-jarige mevrouw

acties gedurende drie weken, waaronder een gratis taart.

Kuiper-Kok. In haar blokje is ze nog de enige bewoonster. Ook de andere woningblokken staan vrijwel leeg want Groninger Huis gaat De Wissel slopen. Daarvoor in de plaats komen mooie 2/1 kapwoningen waar

Ook was het de bedoeling een open huis te houden. ‘Maar van-

mevrouw Kuiper graag naartoe wil. Maar voordat het zover is, moet er nog heel wat gebeuren. Hoe

wege ziekte in de familie hebben we ons jubileum uiteindelijk

is het om te wonen als je woning gesloopt gaat worden? En als je weet dat je ook eerst nog naar een wisselwoning verhuist? Mevrouw Kuiper vertelt hoe zij het allemaal ervaart.

minder uitgebreid gevierd dan wij van plan waren’, vertelt Diana Kort. Jack heeft de supermarkt van zijn ouders overgenomen. Heel vroeger zat er een bakker, daarna een kruidenier die de ouders van Jack uiteindelijk hebben overgenomen: een zelfbedieningszaak.

Mevrouw Kuiper, hoe lang woont u al in De Wissel en hoe kwam u hier terecht?

Bent u de koning te rijk of ziet u erg op tegen de dubbele verhuizing?

Jack zijn vader had al ervaring opgedaan bij Simon de Wit in

Ik ben hier in 1995, samen met mijn man, komen wonen. Het was wel wennen want wij hadden daarvoor 42 jaar in Nieuwolda gewoond. Maar we wilden graag naar

Nou, het dwingt mij in ieder geval om eens goed

Pekel, zijn vanwege heimwee teruggegaan naar het Noorden van

Midwolda omdat we hier ook familie hadden. De woning paste precies bij onze

op te ruimen. Maar nee hoor, ik zie er helemaal

het land en zo in Meeden terechtgekomen.

wensen: op een hoek en in een leuke buurt met mensen van onze leeftijd. Boven-

niet tegenop. Dat komt allemaal wel goed, ik heb

dien had de vorige bewoner zelf drie mooie slaapkamers gebouwd.

gelukkig veel mensen die mij willen helpen. En

Mensen kopen meer waar ze werken

het scheelt ook weer in de tijd dat ik de ramen

In 1997 is de supermarkt helemaal verbouwd, het huis ernaast

Nu zegt Groninger Huis dat de woningen niet al te best meer zijn, ze zijn niet goed geïsoleerd, er is weinig interesse voor, kortom: slopen en iets nieuws bouwen. Wat vindt u daarvan?

van dit huis niet meer hoef te lappen want het

is gesloopt zodat de winkel uitgebreid kon worden met ook een

De winkel heeft een sociale functie

wordt straks toch gesloopt! Maar ik hou alles na-

groter assortiment. De post.nl-balie en de slijterij kwamen voor in

Veel dorpsbewoners kennen Diana en Jack wel, vooral met de

tuurlijk nog wel netjes. Uiteindelijk krijg ik straks

de winkel.

vaste klanten hebben ze een goede band. De winkel heeft vol-

een mooie woning op een fijne plek, dus ik heb

Intussen is er veel veranderd. Meeden is een echt forensendorp

gens Diana een sociale functie in Meeden. ‘Het is raar maar waar,

Voor mij zelf voldoet deze woning nog prima,

het er wel voor over.

geworden. Het koopgedrag is door de jaren heen ook veranderd.

de meeste mensen missen de winkel pas als de winkel verleden

hoewel er steeds minder mensen van mijn leeftijd

De mensen zijn mobieler en hebben allemaal een vriezer thuis;

tijd is. Zonder winkel verschraalt een dorp toch. Een paar jaar

ze kopen meer daar waar ze ook werken.

geleden hebben we het assortiment, op aanraden van een be-

meeste woningen hebben boven alleen maar een

Groninger Huis probeert de bewoners zo goed mogelijk te begeleiden bij de hele gang van zaken. Wat doen we goed en wat kan beter?

zolderruimte en geen echte slaapkamers. En aan

Hoewel ik zelf de bewonersbijeenkomst heb

gas ben ik maandelijks € 175 kwijt. Dus ik begrijp wel waarom De Wissel gesloopt wordt. Het was ook

kwamen te wonen. Maar ik snap wel dat mensen de woning niet ideaal vinden. De woonkamer is

drijfsadviseur en mede op verzoek van onze klanten, omgegooid.

Het gaat om elkaar steunen

Voor onverwacht bezoek of eters zien we dat de mensen graag

‘Hier hebben we op ingespeeld met reclamefolders en acties.

impulsboodschappen halen, zoals droge worst, gebak en koffie-

We bieden extra diensten aan, zoals een slijterij, stomerij en gebak,

melk e.d. Maar gelukkig zijn er ook klanten die het fijn vinden alle

gemist, is het heel goed dat jullie dat doen. Ook

hapjesschalen op bestelling en een bezorgservice. Binnen 1 à 2

boodschappen in het eigen dorp te doen.

het huisbezoek en de individuele aandacht vond

dagen kunnen de bestelde producten, afhankelijk van wat voor

Als iedere persoon ongeveer € 15,- in de week zou besteden, dan

geen donderslag bij heldere hemel want in 1995

ik fijn. Verder worden klachten nog steeds snel

product het is, worden geleverd. De bezorgservice is gratis. De

zou het moeten lukken de winkel rendabel te houden. Als de

was ons al verteld dat dat zou gebeuren.

opgelost, ook al worden de woningen gesloopt.

mensen maken hier minder gebruik van dan een paar jaar geleden.

mensen producten afnemen die elders voor dezelfde prijs worden

maar klein, je kunt er geen eethoek in kwijt. En de

Dus daar ben ik erg tevreden over. Wel vind ik

Ook de bedrijven hebben de neiging bij de Macro in te kopen.’

aangeboden zoals tijdschriften, tabak en de drogisterijspullen,

U gaat terug naar de nieuwbouw op deze locatie. Waarom wilt u terug naar deze plek?

dat we heel lang hebben moeten wachten op

Eigenlijk gaat het volgens Diana om elkaar steunen. ‘Men hoeft

dan behalen we in ieder geval een zekere omzet.’

het definitieve bericht van sloop. Het werd ons

niet alles hier te kopen, maar voor ons is het belangrijk dat de

Je woont hier overal mooi dichtbij. Bij de winkel,

al in 1995 verteld. Ook de renovaties die nog aan

‘vergeten boodschappen´ bij ons gehaald worden. De mensen in

Wat zijn uw toekomstverwachtingen?

bij de bakker. Het is echt een fijne plek.

deze woningen zijn uitgevoerd, zijn achteraf toch

ons dorp beseffen misschien niet hoe belangrijk het is iets af te

Diana vertelt dat de winkel in september weer getoetst wordt op

wel zonde van het geld geweest. Aan de andere

nemen, want daar steun je de ondernemer mee. Sinds oktober

omzet. Daar is het bestaansrecht mede van afhankelijk. ‘Maar we

kant moeten mensen er natuurlijk tot het laatst

2007 is er sprake van een prijzenoorlog. Daarom hebben we geen

blijven wel optimistisch hoor’, voegt Jack toe. Dus schroom niet,

aan toe goed wonen. Nee hoor, al met al ben ik

eigen personeel meer en kunnen we de kosten laag houden.

kom ook voor de kleine of vergeten boodschappen langs. Jullie

dik tevreden en verheug ik mij op mijn nieuwe

Maar het is moeilijk om de winkel rendabel te houden.’

zijn van harte welkom!’

Eerst gaat u naar een wisselwoning. Daarna verhuist u naar uw nieuwe huis: een mooie 2/1 kapwoning, alles gelijkvloers, prima isolatie en dat ook nog met een sociale huurprijs …

12

Amsterdam. De ouders van Jack, die geboren en getogen zijn in

woning. Ik heb het er allemaal best voor over.

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

13



Woningtoewijzing

Groninger Huis heeft twee mogelijkheden om de huren te wijzigen.

Als u nu een (andere) woning wilt huren bij Groninger Huis, moet u

De eerste is de jaarlijkse huurverhoging en de tweede is de

ingeschreven staan als woningzoekende. Op een gegeven moment

huurharmonisatie. In dit artikel lichten wij deze mogelijkheden toe.

krijgt u dan een woning aangeboden die u kunt accepteren of weigeren. Vanaf volgend jaar zomer zal deze werkwijze tot het verleden behoren en kiest u zelf uw woning.

Onze nieuwe werkwijze:

Groninger Huis

Huurverhoging 2,3%

dit wordt ook wel de streefhuur genoemd. Met

Per 1 juli verhoogt Groninger Huis de huren

deze maatregelen en met deze streefhuren blijft

met 2,3%. De overheid bepaalt het percentage

Groninger Huis goede en duurzame woningen

voor de jaarlijkse huurverhoging op basis van

verhuren met een betaalbare huurprijs.

houdt wonen betaalbaar

de inflatie. Voor 2012 is de huurverhoging maximaal 2,3%. De huurprijs mag nooit hoger zijn dan de

Groninger Huis publiceert dan iedere week de

Vanaf volgend jaar zomer kiest u zelf uw woning!

Uw huur na 1 juli

maximaal redelijke huur. Die maximale huurprijs

Scheefwonen

vrijkomende woningen op haar website. Compleet

De verbeteringen

wordt bepaald door de overheid en is gebaseerd

met o.a. foto, omschrijving van de indeling, de

Met dit aanbodmodel wil Groninger Huis

op een puntenstelsel. Hoe meer punten, hoe

huurprijs en inkomensvoorwaarden. Met uw

een aantal verbeteringen doorvoeren:

hoger de huurprijs. Het beleid van Groninger

Er lag een wetsvoorstel voor een mogelijke extra huurverhoging van 5%

eigen inschrijfnummer kunt u dan op al deze

• beter inspelen op de wensen van haar

Huis is dat de gemiddelde huurprijs 65% van

(dus bovenop de 2,3%) voor huurders met een inkomen boven € 43.000.

woningen reageren. Op de website ziet u meteen

klanten (meer gebruik maken van internet

de maximaal redelijke huurprijs is. De huren

Het voormalig kabinet Rutte wilde op die manier het scheefwonen (lage

op welke plek u staat: helemaal bovenaan, onder-

waardoor dienstverlening 24 uur per dag

zijn dus 35% lager dan wettelijk is toegestaan.

huur maar goed inkomen) tegengaan en de doorstroming bevorderen.

aan of ergens in het midden. Voor iedere maand

en 7 dagen per week mogelijk is);

Op die manier houdt Groninger Huis het wonen

Door de val van het kabinet is dit niet meer aan de orde.

dat u als woningzoekende staat ingeschreven,

• snellere verhuur van vrijkomende woningen;

betaalbaar.

krijgt u namelijk 1 wachttijdpunt. De woning-

• woningzoekenden zelf de geschikte woning

Alle huurders hebben inmiddels een brief

Mocht dit volgend jaar opnieuw spelen, dan zullen wij onderzoeken of de

zoekende die het langst staat ingeschreven,

en het geschikte moment laten bepalen i.p.v.

ontvangen waarin staat wat per 1 juli de nieuwe

aanpak van scheefwonen binnen ons bezit nodig en wenselijk is.

heeft de meeste wachttijdpunten en krijgt de

ze te ‘overvallen’ met een woning wanneer

huurprijs van hun woning is. Bij die brief was ook

woning aangeboden.

dat misschien helemaal niet goed uitkomt;

de Huurkrant 2012 toegevoegd. Voor meer infor-

• meer inzicht geven in de toewijzing van de

matie kunt u ook terecht op onze website

woningen.

www.groningerhuis.nl. Verder kunt u ons uiteraard altijd bellen (0598-45 14 82) of mailen ([email protected]).

Benieuwd naar de ontwikkeling? Wij zijn inmiddels begonnen met de voorbereidin-

Huurharmonisatie

gen. Er komt heel wat bij kijken. Een belangrijke

Huurharmonisatie is het verhogen van de

stap is het betrekken van ons online huurderspanel

huurprijs zodra een huurder de woning opzegt.

bij de verdere ontwikkeling. Wij zijn erg benieuwd

Groninger Huis grijpt deze mogelijkheid aan

naar hun ideeën. U ook? Volgt u dan vooral onze

om de huren in evenwicht te brengen met de

website. Of beter nog: meldt u aan bij

kwaliteit van de woning en met de situatie op de

www.groningerhuispanel.nl. Uw mening telt!

woningmarkt. Voordat een vrijgekomen woning

‘Nooit geweten dat ik scheefwoon ...’

weer verhuurd wordt, brengen we bijvoorbeeld isolatie aan. Zo’n energiebesparende investering is van grote invloed op de kwaliteit van de woning. De energielasten gaan daardoor fors omlaag. Na deze ingreep verhogen we de huur tot gemiddeld 65% van de maximaal redelijke huur. Dit varieert van 62% tot 68%. De nieuwe huurder betaalt dan de ‘geharmoniseerde’ huur,

14

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

15


t n e t At markt r e p u s


in Nieuwolda Albert Bennink is sinds 8,5 jaar in Nieuwolda gevestigd met zijn supermarkt. Voorheen een Spar-supermarkt, nu vaart de winkel onder de vlag van Attent. De ouders van Albert Bennink runden een supermarkt in Haren. Zelf heeft hij 19 jaar bij Albert Heijn in Groningen gewerkt. Hij is dus grootgebracht in het vak. De winkel is in het voorjaar helemaal verbouwd en op 4 mei feestelijk heropend.

Hennep kweken ... mag dat?

Niet dus! Hennepteelt is streng verboden!

Helaas komen we het wel eens tegen: een huurder die hennep (‘wiet’) kweekt in zijn woning. Het lijkt zo onschuldig, maar dat

Van Groningen naar Nieuwolda. Hoe is dat zo gekomen?

is het zeker niet. Het kan zelfs levensgevaarlijk zijn. Daarom

‘Tien jaar geleden leerde ik mijn vrouw kennen die in Midwolda woonde. Ik ben toen de supermarkt in Nieuwolda gestart en zou

treden wij er streng tegen op. Voor u als buurtbewoner zorgt

echt niet meer terug willen naar de stad. De mensen hier zijn veel

een hennepplantage in de straat vaak voor grote overlast.

vriendelijker en gemoedelijker. In Haren zeggen de mensen niet zo snel dag terug.’

Denk maar eens aan de wietstank.

‘Met de winkel gaat het goed. Tweeëneenhalf jaar geleden advi-

Hennepkwekerijen in woningen zorgen

Wat kunt u doen?

seerde de Spar over te stappen naar het Attent-concept vanwege

namelijk voor veel overlast in de omringende

Weet u dat er ergens

de omzetgrens. Attent is een onderdeel van de Spar. Vorig jaar

woningen en maken buurten onveilig. Het

een hennepplantage is?

stond ik opnieuw voor een keuze. Zonder investeringen zou ik de

gaat vaak om grote kwekerijen met soms hon-

Geef het dan aan ons

winkel moeten sluiten. Na de verbouwing is de omzet aan het

De producten die goed scoren in de winkel zijn het brood,

derden planten. Regelmatig ontstaan branden

door. Wij ondernemen

aantrekken. De winkeloppervlakte is nu 350 m2 met een magazijn.

gebak en vlees. De klanten komen hier ook echt voor terug.

in woningen door kortsluiting of oververhit-

dan meteen actie.

We hebben twee medewerkers parttime in dienst en een hulp

Sinds de verbouwing heb ik ook de versproducten verder uit-

ting van transformatoren of andere elektrische

Zo zorgen we ervoor

voor de zaterdagen. We zijn zes dagen in de week open. Gelukkig

gebreid. Gelukkig komen scholen en sportverenigingen uit de

verbindingen. Het ‘normale’ huiselektriciteits-

dat de leefbaarheid in

kunnen mijn vrouw en ik wel samen op vakantie. Het personeel

omgeving en Oosterlengte bij mij de boodschappen doen.

net is simpelweg niet geschikt voor het in

straten en buurten nog

neemt de winkel dan voor twee weken over.’

Het is ook mogelijk dat klanten hun persoonlijke wensen voor

stand houden van een hennepkwekerij. Vaak

beter wordt. Dat is niet

de winkel doorgeven. Het moet dan wel om producten gaan

wordt illegaal stroom afgetapt.

alleen fijn voor ons,

De supermarkt trekt nu tussen de 1.300-1.400 klanten. Dat is nog

die goed verkrijgbaar zijn, bewaard kunnen worden en niet veel

wel krap, dus ik hoop dat het aantal bezoekers nog wel verder zal

doosonderhoud vragen. Ik bezorg ook boodschappen aan huis.

Ontbinding van het huurcontract

oplopen. Er is een groep die nooit in de winkel komt. De reden

De mensen kunnen mij hun boodschappenlijst mailen, telefo-

Thuiskwekers kunnen op basis van artikel 6.7

hiervoor is dat ik misschien toch iets te duur ben. Mensen hebben

nisch doorgeven of in de winkel uitzoeken. De bezorging is gratis.

in het huurreglement van Groninger Huis wor-

relatief gezien een lager inkomen in deze omgeving en de AH en

Wekelijks maken ongeveer 20 tot 30 mensen hier gebruik van.

den aangepakt. In dit artikel staat vermeld dat het niet is toegestaan in het gehuurde hennep

C1000 kunnen toch goedkoper zijn.

16

maar zeker ook voor uzelf!

Aanwijzingen voor een hennepkwekerij zijn:

Mensen waarderen een supermarkt in eigen dorp. Hierbij doe ik

te kweken, dan wel andere activiteiten te

Ik probeer met deze concurrentie om te gaan door marktonder-

een oproep aan de bewoners van Niewolda: koop, om een dorp

verrichten die op grond van de Opiumwet

zoek en het bijstellen van de prijzen. Verder lever ik ook andere

leefbaar te houden uw (kleine) boodschappen bij de plaatselijke

strafbaar zijn gesteld.

• afgeplakte ramen en deuren (zodat de verlichting van buitenaf

producten: van het Postagentschap wordt redelijk gebruik

supermarkt. Dit beïnvloedt de leefbaarheid ook in algemene zin,

De kans dat een hennepkwekerij wordt

gemaakt. We maken reclame met folders van Attent, die in de

omdat mensen toch graag daar wonen waar ook een winkel is.

ontdekt is groot. Als er een hennepkwekerij

• zoemend geluid (van ventilatoren);

dorpen worden bezorgd. Ook wissel ik wel met de Spar in Finster-

Ook al is deze dan kleiner. De toekomst zie ik best positief in. De

wordt ontdekt, vraagt Groninger Huis aan de

• illegale stroomaftap van de elektrameter;

wolde uit. Verder adverteren we in de Oldambster.

brandstofprijzen lopen steeds verder op en met een winkel in

rechter om het huurcontract te ontbinden en

• op een dak(deel) blijft geen sneeuw liggen.

Ook denk ik aan het halen van mijn drogisterijdiploma omdat ik

het eigen dorp hoeven de mensen niet ver te reizen. Dat kost ook

zo nodig de woning te ontruimen.

in de wandelgangen heb gehoord dat hier behoefte aan is. De

geld. Met de komst van het nieuwe Hamrik is er ook gesproken

klanten komen vooral uit Nieuwolda en de omliggende dorpen

over het voeren van een winkeltje. Het is voorlopig bij plannen

’t Waar, Termunten en Termunterzijl en Woldendorp.

gebleven.

niet zichtbaar is);

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

17



Ontruiming: wat gebeurt er met de inboedel bij ontruiming?

Hennepkweek, overlast of huurachterstand zijn redenen waarom een huurovereenkomst ontbonden en een woning ontruimd kan worden. Soms haalt een huurder de woning zelf leeg,

Om onze dienstverlening te verbeteren hebben we een reeks informatiefolders ontwikkeld met alles wat u moet weten om plezierig te kunnen wonen. U kunt ze aanvragen, ophalen of bekijken op www.groningerhuis.nl.

Regionale 50+ Beurs Appingedam

maar soms is een gedwongen ontruiming door de deurwaarder nodig. Die plaatst de inboedel dan op de openbare weg. Daar is de gemeente uiteraard niet blij mee, dus die laat de spullen meestal op kosten van de corporatie afvoeren en ergens tijdelijk opslaan. Als de inboedel geen waarde heeft of als de huurder daarvan afstand heeft gedaan, mogen de spullen op termijn worden weggegooid. De huurder behoort hiervan tijdig op de hoogte te zijn. Daarom neemt Groninger Huis voortaan in de algemene huurvoorwaarden op dat zij na ontruiming bevoegd is de spullen uit de woning te verwijderen. Ook krijgt de huurder de datum en het tijdstip van de ontruiming tijdig te weten zodat hij eventueel zijn spullen zelf ergens kan opslaan.

Maatschappelijke visitatie Wat betekent dit voor onze huurders?

de regen en de kou was de stemming opperbest. Er was dan ook van alles te doen en te bekijken. De 40 standbelangstellenden allerlei informatie geven over wonen, gezondheid, vrije tijd, reizen, automatisering, mode en

haar beleid, interne en externe communicatie,

nog veel meer. Daarnaast konden mensen hun gehoor

convenanten, e.d. naar Ecorys voor de zogenaamde

laten testen, hun bloeddruk laten meten en allerlei leuke

Huis dit jaar een maatschappelijke visitatie uitvoeren door

deskresearch. Dit vindt plaats in de maand juni.

artikelen kopen. Verder waren er oldtimers, een mode-

Na de zomer gaat Ecorys ook de betrokkenheid

show en demonstraties van oude ambachten. Dit alles

het bureau Ecorys.

van de belanghebbenden onderzoeken. Zij doen

werd bovendien nog opgefleurd met het optreden van

dit bijvoorbeeld door het organiseren van bijeen-

een Molukse dansgroep en een groot mannenkoor.

jaar een visitatie uit te laten voeren. Daarom laat Groninger

Wat is een maatschappelijke visitatie?

komsten met huurders en andere partijen, zoals

Met een maatschappelijke visitatie legt de

de gemeenten, zorgen welzijninstellingen, werk-

Groninger Huis bracht haar nieuwbouwprojecten aan de

woningcorporatie verantwoording af aan haar

groepen e.d.

School- en Patrimoniumstraat onder de aandacht, maar

omgeving. Hier werken wij graag aan mee. De

18

dam de 5e regionale beurs voor 50-plussers. Ondanks

houders, waaronder ook Groninger Huis, konden de vele

Alle leden van de brancheorganisatie Aedes, Vereniging van Woningcorporaties in Nederland, zijn verplicht eens per vier

Op zaterdag 9 juni organiseerde de ASWA in Appinge-

Het nuttige met het aangename verenigd

heeft ook menig (huur-)woningzoekenden een inschrijf-

visitatie geeft ons als organisatie een objectief

Wat betekent dit voor u?

formulier plus een overzicht van het bestaande woning-

inzicht in onze maatschappelijke prestaties en

Het kan dus zijn dat u door Ecorys wordt benaderd.

bezit gegeven.

hoe wij onze prestaties in de toekomst nog

Dit kan gaan om een telefonisch interview of u

verder kunnen verbeteren.

wordt uitgenodigd voor een bijeenkomst. Omdat

Al met al een plezierige dag met voor elk wat wils. Een

wij natuurlijk graag horen hoe u over ons denkt en

echte aanrader voor een gezellige maar ook nuttige dag!

Hoe gaat dat in zijn werk?

wat u van onze dienstverlening vindt, hopen wij

De woningcorporatie stuurt informatie over

dat u hieraan mee wilt werken.

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

19



Terugblik actie automatische huurbetaling en boodschappenpakket Het afgelopen jaar hebben wij veel aandacht besteed aan de automatische huurbetaling met de machtigingskaart. U heeft hierover kunnen lezen in de voorgaande edities van de Groninger Thuis. Deze actie heeft een positief effect gehad. Ruim 50 huurders hebben alsnog een machtigingskaart ingevuld. Vanaf nu doen ook deze huurders mee met de verloting voor een maandelijks boodschappenpakket. De voorwaarde is dat de huurder automatisch en zonder problemen zijn huur betaalt. Vanaf 1 juli krijgen onze huurders, die nog niet via een machtiging betalen, € 2,50 aan administratiekosten in rekening gebracht. Dit bedrag is bedoeld om de extra kosten van overmaken, verwerken en verzenden van de acceptgirokaart gedeeltelijk door te berekenen. Wilt u deze extra kosten niet betalen, dan kunt u op ieder moment alsnog een machtiging tot automatische betaling afgeven. De machtingskaart kunt u afhalen bij ons kantoor. Ook heeft u deze machtingskaart eerder van ons ontvangen bij uw acceptgiro’s.

P O CO arkt rm e p su

De volgende gelukkige winnaars hebben inmiddels een boodschappenpakket in ontvangst mogen nemen: 2010 December 2011 Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December 2012 Januari Februari Maart April Mei

in Zuidbroek

Eddie Kor is supermarktmanager van de COOP in Zuidbroek. Eddie Kor komt zelf uit Stadskanaal

J.J. Musch

Muntendam

en heeft eerst als vestigingsmanager bij de COOP in Appingedam gewerkt. De COOP heeft op

A. de Vries

Muntendam

J. Westers

Appingedam

P. Veendorp

Muntendam

G.T. Boltjes

Nieuwolda

A.A. Koetje

Oostwold

G. Bierling

Wagenborgen

G. de Jong

Zuidbroek

S. Hoekstra

Appingedam

H. Boskers

Woldendorp

G. Kuipers

Meeden

F.A. Verbeek O. Buitenkamp

Termunterzijl Noordbroek

14 februari haar deuren geopend. De opening was fantastisch! Zuidbroek heeft een tijd geen supermarkt gehad. Een aantal klanten is hierdoor elders gaan winkelen, bijvoorbeeld in Hoogezand. Maar wij zien nog elke dag nieuwe klanten in de winkel, dus er is nog steeds hoop om ook de oude klanten terug te krijgen in onze supermarkt. Na 17 weken stijgt het aantal bezoekers gestaag. Veel van onze klanten ken ik van naam en zij kennen mijn achternaam ook. Vaak wordt mij gevraagd of ik familie ben van ... De naam Kor komt hier vaak voor.

In het dorp vul je elkaar aan Onze doelstelling is de klanten in het dorp te houden. Kerst en

H.E. Kruisman

Zuidbroek

J.K. Stoyanova

Nieuwolda

P. Koetje

Midwolda

J. Kerbof

Termunten

A.M. Hoving

Muntendam

Deze actie liep nog door t/m juni 2012. Bij het verschijnen van dit blad is de actie afgelopen.

Sinterklaas zijn dan ook belangrijke evenementen voor ons. Samen met de plaatselijke middenstand in Zuidbroek kijken we

Eddie Kor: ‘Onze doelstelling is de klanten in het dorp te houden’

naar mogelijkheden om elkaar te versterken door bijvoorbeeld gezamenlijke acties.

medewerkers, die al in dienst zijn bij de COOP, een erkend VMBO-

Je hebt altijd concurrenten, maar in het dorp ben je een goede

diploma te laten halen. Deze opleiding is niet gebonden

aanvulling op elkaar. Het is belangrijk de concurrentie wel in de

aan een bepaalde leeftijd en is bedoeld om het niveau en de

gaten te houden. Je kunt elkaar ook versterken, bijv. de Aldi, de

betrokkenheid van de medewerkers nog verder te verhogen.

COOP en de Super Coop. Klantenbinding ontstaat ook door de klanten te blijven verrassen met nieuwe producten en acties:

Met het oog op de economische ontwikkelingen, krimp en ver-

‘Wat zullen ze deze week weer hebben’.

grijzing houd ik zoveel mogelijk contact met de gemeente. Het is moeilijk aan te geven hoeveel omzet ik moet halen per klant.

Klanten met een COOP-pas ontvangen extra korting op de pro-

Hier zijn wel rekenmodellen voor die we ook goed volgen.

ducten uit de folder. Op de website van de COOP staat de reclame,

De mensen in Zuidbroek gaan voor kwaliteit. De dagverse pro-

zowel voor de landelijke keten als voor lokale supermarkt. Hier

ducten als groente, zuivel en vlees lopen dan ook goed. We voe-

vindt de klant de speciale acties voor onze winkel in Zuidbroek. Met

ren meerdere merken maar zien ook dat er gekozen wordt voor

de COOP-klantenkaart proberen wij steeds meer nieuwe leden te

de Markant-producten. Een klant moet vrij zijn om te zeggen wat

werven. De COOP heeft landelijk een klantenpanel opgericht waar

wel en niet goed is, zodat de COOP zich direct kan verbeteren.

klanten lid van kunnen worden. Bij meer dan 50 leden kan een

Zo was er vraag naar producten die nog niet in onze schappen

klantenpanel worden gevormd op winkelniveau.

stonden. Een voorbeeld daarvan waren zuivel en roggebrood van de lokale bakker Meijer.

Goed opgeleid Ons personeel wordt goed opgeleid in hoe zij de klanten aanspre-

Voor de toekomst willen we graag een toonaangevende super-

ken en benaderen. Het COOP College is dit jaar van start gegaan

markt zijn, waar iedereen zich thuis voelt en graag boodschappen

onder begeleiding van een ROC (regionaal opleidingscentrum) om

wil doen.

Mevrouw Hoving heeft in mei een boodschappenpakket in ontvangst genomen.

20

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

21



Woordzoeker S T S H N R T T R E K D R O P

D T P P E E P R V W A O E P V

T S A G I O N E E S P R O R I

ASSORTIMENT BANANEN TREKDROP VIS KAN ASSORTIMENT BEHOUD BANANEN POELIER TREKDROP PRODUCTEN VIS SCHAPPEN KAN SLAGER SNOEP BEHOUD SPAR POELIER

E K A A E E R A S N T P B O S

Z L R L L S G O N N S S E D N

S U I A W P R E E A L W T U E

B E I A M T R M L D B I N C P

R P R V I R U E T E E N E T P

U E E M E S E D E O N K O E A

N O E O N L U P U K E E R N H

U N R O R A P S U R R L G A C

BOODSCHAPPEN CONSUMENT DORPSWINKEL EXPLOITATIE GROENTEBOER CONSUMENT PARKEERPLAATS DORPSWINKEL PINDAKAAS EXPLOITATIE SLIJTER GROENTEBOER SNERT SPIEGELENPARKEERPLAATS SUPERMARKT PINDAKAAS VERSWAREN SLIJTER ZUIVEL

T S C R E T J I L S F A B K S

N E P P A H C S D O O B P A R

R U E X P L O I T A T I E A !

Zoek de volgende woorden

PRODUCTEN SNERT De overgebleven letters vormen een zin. Stuurt u deze zin voor 1 september op naar SCHAPPEN SPIEGELEN Groninger Huis, Kerkstraat 42b, 9636 AC Zuidbroek. Onder de juiste inzenders zal een SLAGER SUPERMARKT attentie worden verloot. SNOEP VERSWAREN SPAR ZUIVEL BOODSCHAPPEN

De overgebleven letters vormen een zin. Stuurt u deze zin voor 1 september op naar Woonstichting Groninger Huis. Kerkstraat 42b, 9636 AC Zuidbroek.

S A A K A D N I P B E H O U D

Uitslag Puzzel

Groninger Thuis Nummer 6 De juiste oplossing van de puzzel in de Groninger Thuis nummer 6 was:

Woonstichting Groninger Huis

‘Stilstand is achteruitgang!’

Bezoekadres

In totaal hebben we ruim 70 reacties ontvan-

9636 AC Zuidbroek

Kerkstraat 42b

Uitsmijter Lekker naast de deur ...

... bij de lokale supermarkt!

gen. Een aantal inzenders had het uitroepteken over het hoofd gezien. Onder de goede

Postadres

inzenders hebben wij 10 pakketten met

Postbus 7

schoonmaakmiddelen verloot t.w.v. € 20,-

9636 ZG Zuidbroek

De winnaars zijn:

Telefoon (0598) 45 14 82

H. Wittering-Moorlag, Zuidbroek Fam. Generaal, Woldendorp

Telefax (0598) 45 30 05

H. Kruize, Zuidbroek A. van Kooten, Appingedam

Rabobank 35.77.46.155

R. Bos, Appingedam

(alleen voor huurbetalingen)

J. Viel-van Eerden, Wagenborgen

S. Reinders, Muntendam

KvK nummer: 02319567

H. Hoeksema, Meeden F. Ketler, Muntendam

Klachtennummer

Fam. Bouman, Wagenborgen

(0598) 45 25 25 (ook buiten kantooruren)

Zij hebben hun pakket inmiddels ontvangen.

Telefoonnummer voor het melden van glasschade

Van harte gefeliciteerd met uw prijs.

(0800) 02 44 422

Openingstijden Maandag t/m donderdag van 8.00 tot 16.30 uur Vrijdag van 8.00 tot 12.00 uur

Website www.groningerhuis.nl

Teksten: Woonstichting Groninger Huis Concept en vormgeving: Manisch Creatief Foto’s: Woonstichting Groninger Huis

Reacties kunt u mailen naar: [email protected]

Druk: Drukkerij De Bruin, Zuidbroek Aan deze bewonerskrant kunnen geen rechten worden ontleend. De regelingen en bedragen die in deze krant worden genoemd, kunnen door nieuwe wettelijke regelingen wijzigen. Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt zonder voorafgaande, schriftelijke toestemming van Woonstichting Groninger Huis.

Onder de juiste inzenders zal een attentie worden verloot.

22

G R O N I N G E R

H U I S ,

R U I M T E

O M

T E

W O N E N

23



Is er nog toekomst voor supermarkten in kleine dorpen? bevolking en een snel veranderende gezinssamenstelling. Voor ondernemers met een supermarkt geldt dat zij de afgelopen periode ook nog te maken hebben gehad met verschillende fusies van formules. Wie kent bijvoorbeeld de Fred van der Werff supermarkt nog? De formule Fred van der Werff werd De Boer, daarna Super de Boer, vervolgens Konmar en nu Jumbo. En dat allemaal in relatief korte tijd. Supermarkten hebben ook nog een forse schaalvergrotingsproces ondergaan. Waar tien jaar geleden een superBert Broekhuis

markt van 1.000 m² nog groot was, hebben we nu al supermarkten van 3.000 m². Door al deze ontwikkelingen zijn in verschillende dorpen de winkels verdwenen, of zijn er nog maar een paar winkels over. Zal deze trend doorzetten en is er straks in dorpen geen enkele winkel meer aanwezig? Deze vraag kan alleen maar per dorp beantwoord

Bert Broekhuis is samen met Janny Rijs eigenaar van bureau

worden, want er is geen algemene conclusie dat in dorpen met bij-

Broekhuis Rijs Advisering. Zij zijn als bureau vooral gericht

voorbeeld minder dan 4.000 inwoners niks meer kan. Juist in deze

op de advisering bij de ontwikkeling van centrumgebieden,

tijd zal het ondernemerschap in kleinere kernen de doorslag geven

wijk- en buurtcentra, de (her)ontwikkeling van winkelcentra

of een voorziening als een supermarkt haalbaar blijft.

en de ontwikkeling van vastgoed voor zorg. Groninger Huis

Wat zijn dan mogelijkheden voor ondernemers? In de eerste

heeft Bert Broekhuis gevraagd een bijdrage te leveren voor

plaats gaat het om een aantal basisvoorwaarden. Hoe simpel het

dit themanummer. Hieronder leest u meer over ‘Het Nieuwe

misschien ook klinkt, klantvriendelijkheid zal zorgen voor een

Winkelen’.

goede binding met de consument. Daarnaast is een basisproductassortiment dat inspeelt op de wijzigende consument, kleinere

De ontwikkelingen in de wereld van de winkels gaan bijzonder

porties en gemak, noodzakelijk. Het makkelijk kunnen parkeren

snel, er is sprake van een zeer dynamische sector. Ondernemers

is een absolute noodzaak voor dorpssupermarkten. Een kleinere

moeten snel inspelen op verschillende trends en ontwikkelingen

supermarkt met minder assortiment kan door een goede parkeer-

om te kunnen overleven in de huidige moeilijke economische

voorziening net aantrekkelijker zijn dan een grotere supermarkt op

tijden. Naast diverse landelijke trends zoals de toename van

enige afstand.

aankopen via het internet, een toename van concurrentie tussen

Het inspelen op branchevreemde (streek)producten kan de winkel

winkelgebieden, ruimere openingstijden en branchevervaging

extra aantrekkingskracht geven. Juist dit soort eigen producten

(zo worden in een bouwmarkt bijvoorbeeld ook bloemen ver-

kunnen in een veel bredere markt mogelijk meer omzet opleveren.

kocht), is er in Noord Nederland ook sprake van enkele specifieke

Met behulp van een slimme marketingstrategie op het internet

ontwikkelingen. In de provincie Groningen hebben we ook te

kan mogelijk een extra markt worden aangeboord. Een andere

maken met krimp van de bevolking, een snelle vergrijzing van de

mogelijkheid is de bezorging van producten vanuit één dorp in andere dorpen waarbij bijvoorbeeld gebruik gemaakt wordt van de voorziening van een dorpshuis. Slimme internetbedrijven hebben inmiddels ook in verschillende dorpen vaste afhaalpunten. Zo kan dan een pakketje van een internetbedrijf extra potentiële klanten in een lokale supermarkt opleveren. Het is voor supermarktondernemers in kleinere dorpen zeker niet eenvoudig, maar creatieve en slimme ondernemers zullen in de

R U I M T E

24

O M

T E

W O N E N

strijd om de consument kunnen overleven.

Groninger Huis neemt haar lokale verantwoordelijkheid 7 LIMOR, hulp in de buurt 10

Recommend Documents