GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
PRELIMINAIR RAPPORT VAN HET CEED VOOR DE ZUID-AMERIKAANSE DEFENSIERAAD BETREFFENDE REFERENTIETERMEN VOOR DE CONCEPTEN VEILIGHEID EN DEFENSIE IN DE ZUIDAMERIKAANSE REGIO
Het Centrum voor Strategische Defensiestudies (CEED) is een kennisinstantie voor het verrichten van studies en analysen die bijdragen aan het ontwikkelen van een strategische denkwijze en een Zuid-Amerikaanse identiteit op het gebied van regionale en internationale defensie en veiligheid.
De 4de vergadering van de uitvoerende instantie van de Zuid-Amerikaanse Defensieraad (CDS), gehouden in Lima in april, heeft het CEED de opdracht gegeven om een studie uit te voeren betreffende “de referentietermen voor de concepten veiligheid en defensie”.
De 3de ministersvergadering van de CDS heeft aan de Raad van Ministers van Buitenlandse Zaken verzocht om een vergadering te organiseren van ministers van Defensie, Justitie en Binnenlandse Zaken om de bedreigingen van de transnationale georganiseerde misdaad en andere nieuwe bedreigingen voor de regionale veiligheid te analyseren en heeft tegelijkertijd het Centrum voor Strategische Defensiestudies van de CDS opgedragen deze risico´s en bedreigingen te bestuderen ter ondersteuning van het werk van de volgende vergadering. Hetgeen door de vergadering van ministers van Buitenlandse Zaken van de Unasur geratificeerd is.
Pagina 1-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
Om aan deze verzoeken te voldoen heeft het CEED-CDS in haar werkplan 20112012 prioriteit verleend aan deze studies. Hiervoor is een methodologie uitgewerkt, die de visies van de landen samenbrengt in een gemeenschappelijke vorm. Daarvoor is een standaardformulier verstuurd naar de lidstaten, met het doel officiële informatie te verkrijgen over de belangrijkste definities betreffende beleid en doctrine van elk van onze landen op het gebied van veiligheid, defensie, risico´s, bedreigingen
en
samenwerkingsmechanismen,
aan
de
hand
waarvan
de
verschillende opvattingen en gemeenschappelijke aspecten kunnen worden geanalyseerd en waarmee de door de CDS en de vergadering van ministers van Buitenlandse Zaken van de Unasur aan de CEED verzochte definities kunnen worden uitgewerkt.
Dit RAPPORT is een eerste benadering voor de desbetreffende definities op het gebied van veiligheid en defensie, gebaseerd op de door de landen bijgedragen antwoorden, die geanalyseerd werden vanuit een regionaal perspectief om de belangrijkste problemen, overeenkomsten, verschillen en kritische knooppunten te kunnen identificeren, die opgelost dienen te worden om gedeelde definities van veiligheid en defensie te kunnen formuleren. Tevens werden de risico´s en bedreigingen geanalyseerd die waargenomen worden in de regio en worden er aanbevelingen gedaan voor de behandeling daarvan.
REGIONALE CONTEXT
1. Zuid-Amerika ondergaat een kwaliteitsverandering op het gebied van veiligheid
en
defensie.
Traditioneel
overheersten,
samen
met
de
hemisferische visie, de nationale opvattingen bij de formulering van defensiebeleid, identificatie van bedreigingen en nationale activiteiten om die het hoofd te bieden. Heden ten dage tonen de regeringen interesse in een Pagina 2-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
regionaal strategisch perspectief. Waarbij de noodzaak herkend wordt om te
werken
aan
gezamenlijke
beleidsdefinities,
veiligheids-
en
defensiesystemen en coöperatieve en aanvullende activiteiten op dit gebied.
2. Opvallend is dat de regeringen het erover eens zijn dat de aandachtskern voor veiligheid, en met name voor defensie, gewijzigd dient te worden en men tot een coöperatieve visie dient te komen, gebaseerd op vertrouwen en samenloop van belangen wat betreft strategische kaders, die niet gebaseerd zijn op hypothesen van oorlogsconflicten en situaties van confrontatie tussen de landen, maar op het perspectief van wat men een Zuid-Amerikaanse gemeenschap van veiligheid zou kunnen noemen.
3. Deze tendens tot het tot overeenstemming brengen van gezamenlijke belangen en een gezamenlijk beleid vindt plaats binnen een context van regionale integratie, waarin diverse visies en politieke en conceptuele definities betreffende veiligheid en defensie coëxisteren. Definities die het gevolg zijn van de specifieke processen in de verschillende landen en van de perceptie van risico´s en bedreigingen vanuit de respectievelijke nationale situaties. Herkenning van deze diversiteit is essentieel voor het vaststellen van een gezamenlijk beleid en actie.
4. Voor de formulering van richtlijnen om tot regionale overeenkomst en consensus te komen is het noodzakelijk rekening te houden met het feit dat de meeste landen zich midden in een proces van het herzien en opnieuw definiëren van hun beleid en veiligheids- en defensiesystemen bevinden, dat
samengaat
met
hervormingen
en
herstructureringen
van
de
defensiesector en van de strijdkrachten. Een geëigend moment dus om de institutionele opvattingen, praktijken en structuren samen te brengen en om in
Pagina 3-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
elk van de landen samenwerkingsmechanismen en overeengekomen procedures te homologeren.
Pagina 4-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
Pagina 5-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
DEFINITIES VAN VEILIGHEID EN DEFENSIE De veiligheids- en defensiekwesties in de landen van de regio worden benaderd vanuit een conceptuele en institutionele oogpunt. In diverse bevindingen ziet men de coëxistentie van verschillende beleidsdefinities, van diverse niveaus, toepassingswijzen en –gebieden, terwijl in de institutionele ruimten specifieke, militaire en niet militaire, systemen en praktijken zich uitspreiden. Herhaaldelijk wordt vastgesteld dat de verschillen in concepten niet de ontwikkeling van gezamenlijke activiteiten in de institutionele dimensie van defensie hebben verhinderd. Aanbeveling: Voor
toekomstige
standpunten
en
ontwikkelingen politieke
van
consensus
overeenkomende dienen
zowel
de
conceptuele ontwikkelingen als de ervaringen op institutioneel gebied verwerkt te worden. Hieruit kunnen richtlijnen voor samenwerking
op
verschillende
vlakken
afgeleid
worden,
evenals benaderingen in de definitie van regionale veiligheidsen
defensieproblemen
en
van
de
desbetreffende
samenwerkingsmechanismen.
Vanuit een ruim concept van veiligheid, dat aspecten van openbare defensie
en
veiligheid
omvat,
zijn
de
institutionele
praktijken
en
ontwikkelingen van de landen, afhankelijk van elk nationaal proces, op verschillende wijzen geleidelijk veranderd. Heden ten dage beschikken de openbare veiligheid en defensie in de meeste landen van de regio over specifieke wettelijke kaders, waarin de respectievelijke bevoegdheden vastgelegd en geregeld zijn.
Pagina 6-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
Aanbeveling: Het
systematiseren
van
de
verschillende
definities,
doelstellingen, wettelijke kaders en institutionele functies van defensie
en
openbare
veiligheid
van
de
lidstaten,
om
vergelijkend onderzoek te kunnen verrichten en voorstellen te kunnen doen op basis van succesvolle ervaringen en goede praktijken voor de definitie van overeenkomende systematische modellen geschikt voor uitwisseling, interactie en samenwerking aangepast aan de desbetreffende specifieke gebieden.
Afgezien van de verschillende benamingen die deze aan kan nemen, zoals bijvoorbeeld interne veiligheid of burgerveiligheid, staat de openbare veiligheid in verband met sociale vrede, institutionele stabiliteit van de Staat, controle van de openbare orde en met de garanties van politieke, economische, sociale, culturele en burgerrechten, die afhankelijk van de politiek en de ontwikkelingsdoeleinden van elk land verschillen, aan de hand waarvan de doelstellingen en percepties van risico´s en bedreigingen geformuleerd worden.
De verantwoordelijkheid voor de leiding van de activiteiten van openbare veiligheid wordt meestal primair gelegd bij specifieke ministeries of andere gespecialiseerde instanties, andere dan die van de nationale defensie.
Voor de uitoefening van deze functie van de staat, betreffende de specifieke missies en verantwoordelijkheden, worden er systemen voor openbare of
Pagina 7-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
interne veiligheid opgesteld met politieke organismen en organismen voor technische coördinatie, waarvan het belangrijkste operatieve element de politie of andere controlelichamen voor interne orde is. Onafhankelijk van de benaming of het model van de politiemachten en de machten van interne veiligheid die men aangenomen heeft conform de institutionele traditie, beschikt elk land over een institutionele structuur, waarvan de activiteiten zich beperken tot het nationale grondgebied. Een structuur die geregeld wordt door een eigen juridisch kader en die beschikt over een specifiek budget voor de uitoefening van haar functies.
In uitzonderingsgevallen wordt de deelname van de strijdkrachten toegestaan ter ondersteuning van de activiteiten van openbare veiligheid. De deelname vereist de toestemming van de verantwoordelijke politieke autoriteiten en wordt beperkt door de wetgeving, zonder dat hierbij het werkterrein en de institutionele instrumenten gewijzigd worden, die verschillen van die behorende tot de nationale defensie.
Aanbeveling: i.
Het
systematiseren
van
de
overeenkomsten
en
verschillen tussen de landen van de regio betreffende de openbare
veiligheid
met
betrekking
tot
de
defensie,
voornamelijk die die te maken hebben met de voorwaarden voor ondersteunende deelname van de strijdkrachten aan activiteiten van
openbare
of
interne
veiligheid,
om
tot
een
meer
nauwkeurige definitie te komen op dit terrein van veiligheid met betrekking tot de politieke en institutionale dimensie, met als doel regionale samenwerking en de eventuele homologatie van de organisatie- en bestuursmodellen. In het algemeen hebben de ministeries van Defensie geen bevoegdheid in zaken van Pagina 8-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
openbare veiligheid, waardoor zijn niet over rechtstreekse informatie beschikken. Indien noodzakelijk dienen de ministeries van
openbare
veiligheid
verantwoordelijke
en
organismen
andere
op
geraadpleegd
dit te
gebied worden,
afhankelijk van de omstandigheden in elk land.
ii.
Aangezien de Zuid-Amerikaanse Defensieraad niet over
de bevoegdheid bezit om kwesties van openbare veiligheid te behandelen, die bovendien in de meeste landen onder de verantwoordelijkheid van andere instanties vallen, is het noodzakelijk om het opzetten van een eventueel regionaal samenwerkingsmechanisme te bestuderen op het gebied van openbare veiligheid, anders dan die van defensie. Dit zou een Raad voor openbare of interne veiligheid kunnen zijn.
Defensie is een essentiële functie van de Staat, die in dienst staat van de bescherming en handhaving van de soevereiniteit en integriteit van de bevolking, het grondgebied en de instituties. In die hoedanigheid beschikt zij over de bevoegdheid over veiligheidskwesties die in verband staan met externe gebieden, in de hoedanigheid van strategische hulpmiddel voor de buitenlandse politiek van de staten en is de specifieke en exclusieve instantie die de militaire krachten van de Staat organiseert en gebruikt tegen risico´s voor en bedreiging van haar eigen integriteit, onafhankelijkheid en soevereiniteit.
Op het gebied van defensie, wat betreft de functies, missies en de traditionele rol van het militaire instrument voor de bescherming van de soevereiniteit en integriteit
van
de
constitutieve
elementen
Pagina 9-13
van
de
Staat,
zijn
de
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
overeenkomsten tussen de landen van de regio groot met betrekking tot de doelstellingen en institutionale middelen voor de uitvoering van haar functies.
Geleidelijk
hebben
de
landen
principes
van
bestuur,
politieke
verantwoordelijkheid en leiding, burgerlijk leiderschap en democratische controle van de strijdkrachten opgenomen in hun wetgevingen. De strijdkrachten, als militair instrument, zijn onderworpen aan het defensiebeleid en maken deel uit van een institutioneel systeem onderhevig aan politieke beslissingen
en
met
specifieke
operatieve
activiteiten,
onder
de
verantwoordelijkheid van de ministeries van Defensie.
Vanuit het structurele aspect gezien, benaderen de defensiemodellen van de landen, met betrekking tot het bestaan van afgebakende defensiesystemen, een politieke instantie voor de beslissingen en de leiding met een unieke militaire organisatie en gezamenlijke activiteiten van de componenten, met een budget dat uitsluitend bestemd is voor de in de wettelijke en institutionele kaders voorziene functies en missies.
Met betrekking tot defensiekwesties bestaan er in de regio in de actualiteit geen confrontaties of conflicten tussen de landen, die haar traditionale functies in gevaar zou kunnen brengen. De geschillen die er bestaan tussen enkele landen probeert men via diplomatieke en juridische wegen op te lossen, maar niet op militaire wijze.
Vanuit het traditionele perspectief van defensie gezien, zijn de doelstellingen van de landen duidelijker en komen meer overeen, terwijl er zich verschillen in beleid en toepassing voordoen met betrekking tot het typeren van onveilige en Pagina 10-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
geweldadige fenomenen van de transnationale georganiseerde misdaad en van andere nieuwe bedreigingen, en met betrekking tot de procedures en middelen om die te bestrijden. Hieraan dient gewerkt te worden om met algemene instemming tot een bepaling te komen over de vormen, niveaus en gebieden van samenwerking in de regio, waarbij onderscheid gemaakt dient te worden tussen die die aan de defensie toebehoren en die betreffende omstandigheden en structuren van openbare of interne veiligheid.
Aanbeveling: Het systematiseren van overeenkomende elementen in het defensiebeleid en van de bestaande nationale defensiemodellen van de landen van de regio. Waarbij de nadruk gelegd dient te worden op functionele, structurele en operatieve gelijkenissen, die gebruikt zouden kunnen worden als hoeksteen voor gezamenlijke activiteiten en voor interoperativiteit. Tevens dient aandacht besteed te worden aan de verschillen in de specifieke samenwerkingsmechanismen.
De defensie wordt bepaald door de regionale veiligheid. Voor handhaving van de territoriale integriteit en soevereiniteit van elk land zijn stabiliteit en evenwicht in de onderlinge relaties tussen de landen noodzakelijk. Regionale en
internationale
veiligheid
vereisen
van
de
Staten
bereidheid
tot
samenwerking op strategisch gebied. In de mate dat de risico´s en bedreigingen voor de soevereiniteit en integriteit van de landen van buiten hun eigen grezen kunnen komen krijgt de defensie te maken met veiligheidsaspecten op plaatselijk, regionaal en internationaal niveau. Hierbij is interlandelijke samenwerking bij integratieprocedures van
Pagina 11-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
belang om de strategische stabiliteit en veiligheid van de regio als een gemeenschappelijke ruimte te waarborgen.
Er is vooruitgang in de regionale samenwerking en integratie op het gebied van defensie geboekt dankzij de erkenning van en het respect voor nationale verschillen en omstandigheden. Tegelijkertijd wordt de formulering van overeenkomende elementen onderzocht om overeenstemming te bereiken, die het op regionaal gebied mogelijk maakt om een gemeenschappelijk defensiebeleid te formuleren, evenals de vorming van ruimten voor strategische samenwerking en aanvullingen.
Op het gebied van defensie bevindt de Zuid-Amerikaanse regio zich in een situatie die het mogelijk maakt om door te gaan naar hogere niveaus van samenwerking en integratie, aangezien de lidstaten van de Unasur algemene tendenties volgen in hun wetgevingen met functionele en structurele aspecten die geleidelijk overeenkomen.
Er bestaat een duidelijke interesse voor voortzetting van de coördinatie van een beleid en van activiteiten voor het opzetten van een samenwerkend regionaal defensiemechanisme,
dat
gebaseerd is
op vertrouwen en
strategische samenwerking met het idee van een gezamenlijke afschrikkende defensie en andere inventieve instrumenten. Evenals met betrekking tot een algemene denkwijze van Zuid-Amerikaanse defensie en het regionale gebruik van militaire middelen, gebaseerd op verschillende vormen van onderlinge relaties, aanvullingen en operaties om regionale veiligheid te bereiken en te handhaven.
Pagina 12-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
Aanbeveling: Het
bijschaven
van
de
thema´s
betreffende
de
verantwoordelijkheid van de CDS en die opnemen in een agenda over samenwerking op het gebied van defensiebeleid, militair beleid en gecoördineerde en geleidelijk gezamenlijke activiteiten in de verwachting een regionaal defensiesysteem tot stand te kunnen brengen. Daartoe zou men geleidelijk en gesynchroniseerd door kunnen werken om een ruimere consensus te verkrijgen op drie niveaus:
Verbetering
en
uitbreiding
van
de
politieke
samenwerkingsovereenkomsten; Uitvoering van concrete samenwerkingsacitiviteiten op specifieke gebieden; en Verdere uitwerking van een gezamenlijke doctrine voor regionale veiligheid en defensie.
De doelstellingen van de eventuele vorming van een subregionaal defensiesysteem zijn afhankelijk van de kenmerken en de ernst van de omvang en het effect in de regio van de bedreigingen en risico´s, die samenwerking en gezamenlijke actie vereisen van de landen om deze het hoofd te bieden.
De kwestie van de nieuwe transnationale of grensoverschrijdende misdaad vergt een gesegmenteerde analyse van het effect daarvan op en de relevantie voor de openbare veiligheid en de defensie, om voor elk gebied verschillende
Pagina 13-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
strategische doelstellingen vast te kunnen stellen en de desbetreffende institutionele middelen, instrumenten en mechanismen te kunnen bepalen.
In dit opzicht is het noodzakelijk om de conceptuele en politieke consensus te verbeteren, waarop het beleid en de samenwerking steunen om de problemen het hoofd te kunnen bieden, die afhankelijk van het type fenomeen behorende tot defensie en/of openbare veiligheid en de bestrijdingsmiddelen te identificeren, evenals de bevoegde instanties en organismen. In veel gevallen toont de agenda van defensie van de Unasur, ondanks de afwezigheid van gezamenlijke definities, op een objectieve manier aan dat er ontwikkeling heeft plaats gevonden door middel van samenwerking en aanvulling in diverse situaties waar tegelijkertijd strijdkrachten van twee of meer landen van de regio aanwezig waren. Een bewijs van de positieve agenda van de defensiesector van het regionale organisme, waaruit wederzijds begrip en respect blijkt bij het zoeken naar gemeenschappelijke interesses en doelstellingen.
Aanbeveling: Het voortzetten van het typeren van de risico´s en bedreigingen met het doel de verschillende niveaus en ruimten te bepalen voor samenwerking tussen de landen van de regio op gebied van veiligheid en defensie. Indien mogelijk het formuleren van gezamenlijke strategieën en samengestelde activiteiten op elk van de gebieden en het vaststellen van de uitvoerende organismen.
Algemene aanbevelingen:
Pagina 14-13
GOEDGEKEURDE VERSIE
Centrum voor Strategische Defensiestudies Zuid‐Amerikaanse Defensieraad Unie van Zuid‐Amerikaanse Naties
1. Het aanvullen van de systematisering en analyse van de informatie bijgedragen door de landen, dankzij de coördinatie van het CEED met de nationale centra, om hieruit conclusies te trekken en deze te perfectioneren. Hiermee kan een gegevensbank opgezet worden met strategische informatie. Er dient verder gewerkt te worden aan conceptuele instrumenten, die gebruikt kunnen worden om de strategische visies en doelstellingen dichter bij elkaar te brengen die vorm geven aan de politieke beslissingen van de CDS.
2. Het bijeenbrengen van de vorderingen geleverd door de oefening Unasur 1 met betrekking tot gezamenlijke missies van de strijdkrachten voor toekomstige formuleringen, voor de werkgroep "De deelname van de ministeries van Defensie en van de strijdkrachten bij natuurrampen” en de oefening op de kaart met betrekking tot natuurrampen en voor het ZuidAmerikaanse werkcollege “De visie van conceptuele kernpunten van defensie” voor de identificatie van de overeenkomsten en verschillen in concepten van veiligheid en defensie en het typeren van risico´s en bedreigingen en van definities van regionale veiligheid en defensie.
Pagina 15-13
