Karin Luiten
“Gelukkig helpen de buren met opeten”
Deel de hoopvolle boodschap van Kerst! Mustafa Kus
“Een beetje liefde doet wonderen”
GOEDE BUREN WELKOM M ET
KERST
kerstkrant 2015 www.protestantsekerk.nl 1
WELKOM
‘Een beetje liefde doet wonderen’
W
elkom aan u als lezer van deze kerstkrant, een uitgave van de Protestantse kerk in Neder-
land, bedoeld om mensen van binnen en buiten de kerk iets mee te geven van de betekenis van Kerst. Het thema is dit jaar ‘Goede buren’. Bij Kerst denk ik dan onmiddellijk bij mezelf: wie zouden destijds de buren zijn geweest van de stal waarin Jezus geboren is? Wat zouden ze meegekregen hebben van de bijzondere gebeurtenis? Het gehuil van de baby, de vreugdekreten van vader Jozef? Iets om even over te fantaseren. Maar fantaseren gaat al gauw met je op de loop. Want wie het geboorteverhaal van Jezus in de Bijbel wat beter leest, komt er al snel achter dat daar helemaal geen sprake is van een stal – er wordt alleen gesproken over een voederbak, maar waar die stond? Een herbergier komt in de Bijbel ook niet voor, er staat alleen maar dat er geen plaats was in de herberg. En mocht u misschien op zoek gaan naar een os of een ezel, ook deze twee dieren worden in het bijbelse geboorteverhaal niet genoemd. Het is er later allemaal bij bedacht. Als we het bijbelse geboorteverhaal van alle erbij gefantaseerde bedenksels ontdoen, houden we de kern over: dat God persoonlijk in een mens van vlees en bloed naar deze aarde kwam. Hij hield zich voor geen mens verborgen. Dichter bij mensen kan Hij niet komen. Zo wil Hij ook met u en met jou graag goede buren zijn!
GOEDE BUREN B
uren zijn we allemaal. En allemaal vinden we
Boer van het stadje Buren stimuleert zijn inwoners
een goed contact met onze buren belang-
in het zijn van een goede buur. “Ik zie dat mensen
rijk. Daar hoeven we niet altijd moeite voor
graag iets willen doen, al hebben ze niet altijd veel
te doen. Maar soms kunnen we besluiten om een
tijd. We willen het initiatief dat mensen tonen waar-
goede buur te zijn voor bijvoorbeeld de eenzame ou-
deren. Vanuit een stukje idealisme en verantwoorde-
dere man verderop in de straat die niet zelfstandig
lijkheidsgevoel ontstaan er prachtige win-winsitua-
naar buiten kan en weinig bezoek ontvangt. Elkaar
ties.” Mustafa Kus van Stichting Omalief die ervoor
helpen als dat nodig is, en waar mogelijk.
zorgt dat jongeren elke week een oudere in een
adjunct-directeur dienstenorganisatie
Deze kerstkrant staat vol met portretten van mensen
verzorgingshuis in Leiden bezoeken, spreekt over
Protestantse Kerk
die zich inzetten voor hun buren of, breder, voor de
de fantastische uitwerking daarvan. “Het is eigenlijk
buurt. “Ik vind het belangrijk om in mijn wijk actief
heel simpel: ze drinken een kopje thee, bieden een
te zijn. De overheid is zich aan het terugtrekken. We
luisterend oor. Een beetje liefde doet wonderen.”
moeten het als burgers meer samen doen”, zo zegt
Veel plezier met het lezen van de burenverhalen in
Jeroen Boon van kerk- en buurthuis Bethel in het
deze kersttijd, bij uitstek een tijd om ‘goede buren’
Haagse Valkenboskwartier. Burgemeester Jan de
in de praktijk te brengen. u
ds. Hans van Ark
,
COLOFON Uitgave van de Protestantse Kerk in Nederland Postbus 8504, 3503 RM Utrecht, (030) 880 18 80,
[email protected], www.protestantsekerk.nl Welkom in de kerk Met Kerst zitten de kerken vaak stampvol. Ook veel mensen die niet veel (meer) hebben met kerk en geloof, zoeken dan een kerk op. Op kerstavond, 24 december, wordt in veel kerken een kerstnachtdienst gehouden. Op eerste kerstdag is er een feestelijke dienst. Als u met Kerst naar de kerk wilt, bent u van harte welkom. Via de ‘kerkzoeker’ op www.protestantsekerk.nl vindt u eenvoudig een kerk bij u in de buurt.
2
Teksten Dirigo Communicatie, Haarlem Foto’s Maartje Geels (Karin Luiten), Jaco Klamer (Gerard van Winsum), David Jonathan (Marijke Roos), Bart Homburg (Frans Bromet), Shutterstock Eindredactie Janet van Dijk Vormgeving Reprovinci, Schoonhoven Druk DRD-Support, Rotterdam
Braille en gesproken versie Deze krant is ook in braille of gesproken versie (op daisy cd-rom) aan te vragen bij de Christelijke Blindenbibliotheek via
[email protected] of tel. (0341) 56 54 99. Er zijn geen kosten aan verbonden. De Protestantse Kerk in Nederland is met twee miljoen leden en ca. 1600 plaatselijke gemeenten het grootste protestantse kerkgenootschap in Nederland. De Protestantse Kerk wil betrokken zijn op God, op elkaar en op de wereld. Meer weten? Kijk op www.protestantsekerk.nl.
Deze krant wordt u aangeboden door de Protestantse Kerk in Nederland. U heeft de krant in de kerk of elders gekregen, of op de deurmat gevonden. In het laatste geval hebben leden van een kerk bij u in de buurt de krant bij u bezorgd. De krant nodigt uit om met elkaar van gedachten te wisselen over de betekenis van Kerst.
Ik ben als ken, buurman betrok n ee t maar me d an st af zekere
Andries Knevel
“IK BEN EEN BEETJE DE DORPSOMROEPER” Als buurman is hij op afstand betrokken. Maar
het strand die anderen, met een heel ander geloof,
in zijn werk staat hij graag op het podium om
hielpen. Ik kom in contact met allerlei mensen
de dingen die hij meemaakt met anderen te
die, door het evangelie gedreven, mensen helpen.
delen. Dit jaar bezocht hij een project in Molda-
Dat vormt mij. Ik hoop dat ik ook een beetje word
vië dat centraal staat in de kerstcampagne van
van wat ik in hen zie. Barmhartig, omzien naar de
Kerk in Actie.*
ander, en werken aan grootse dingen als gerech-
“
tigheid.”
Ik heb een prachtige baan, vooral omdat ik op verschillende manieren heel betrokken kan zijn
BUURMAN KNEVEL
op mensen”, vertelt Andries. De presentator en
Die persoonlijke kant zien we op tv niet zo vaak,
voormalig EO-directeur staat graag op het podium
weet Andries. “Mensen kennen mij als die KERSTCAMPAGNE KERK IN ACTIE
om verhalen te vertellen. “Ik ben een beetje de dorpsomroeper. De dingen die ik meemaak deel ik
Het werk dat Kerk in Actie
graag met anderen. Als er vroeger op het school-
doet is zo belangrijk!
plein een vechtpartij was geweest, stond ik al bij het hek om het aan andere kinderen te vertellen.”
“Moldavië, het armste land van Europa, grijpt mij aan. Een groot deel van de bevolking werkt noodgedwongen in het buitenland. Ik heb gezien hoe tienduizenden kinderen bij hun grootouders
scherpe, assertieve interviewer. Dat vind ik wel
opgroeien of zelfs aan hun lot worden overge-
JEZUS OP LESBOS
eens jammer.” Weinig mensen weten dat hij met
laten. Het werk dat Kerk in Actie daar doet is zó
Voor EO Metterdaad reist Andries de hele wereld
zijn vrouw de buren uitnodigt voor een borrel.
belangrijk.” a
over. “Mijn drive is om de dingen die gebeuren in
“Ik ben als buurman betrokken, maar met een
het koninkrijk van God, veraf en dichtbij, aan ande-
zekere afstand. Ik kom niet op iedere verjaardag.
*EO-Metterdaad filmde het bezoek in Moldavië.
ren te vertellen. Of het nou gaat om een pleegge-
In onze vorige woonplaats organiseerden we een
Bekijk de vier uitzendingen vanaf 17 december op
zin in Nederland of het werk van Kerk in Actie in
nieuwjaarsborrel voor de buren. Toen we dit jaar
donderdag in ‘Geloof en een hoop liefde’ op NPO
Moldavië. Zo wil ik zeggen: kijk eens hoe mooi,
verhuisden hebben we onze nieuwe buren ook
2 om 17.10 uur.
hoe inspirerend. Eerder dit jaar bezocht ik de
uitgenodigd. Er is verbinding, je weet van elkaar.
bootvluchtelingen op Lesbos. Toen wist ik: ik heb
Zodat als de nood aan de man is, je er kunt zijn. Ik
Op de achterkant van deze kerstkrant meer infor-
Jezus gezien, zo was ik geraakt door mensen op
vind dat in onze tijd heel waardevol.”
matie over deze campagne.
Kerst op de markt
x
18 december in Amsterdam
x
23 december in Enkhuizen
aanvang 19.15 uur, Nieuwmarkt
aanvang 19.45 uur, Zuiderplein
Vier protestantse kerken willen het kerstevangelie
x
19 december in Heemskerk
x
24 december in Purmerend
delen met de bevolking van hun stad. Samen met
aanvang 19.45 uur, Burgemeester Nielenplein
aanvang 19.45 uur, Koemarkt
lokale partners – een stedelijk orkest, de horeca, de burgerlijke overheid – geven deze kerken een kerstcadeautje aan hun stad. Zeer geschikt om met
ZIE VOOR MEER INFORMATIE:
kinderen naartoe te gaan.
WWW.PROTESTANTSEKERK.NL/KERSTOPDEMARKT
NOTEER IN UW AGENDA
3
Marijke Roos
“DOOR DE BURENHULP BEN IK MEER EEN GEWOON MENS” Marijke Roos is al vijftien jaar Parkinsonpatiënt als ze in december 2013 een val maakt waardoor ze een dubbele hersenbloeding krijgt. Later breekt ze door een val tijdens de revalidatie ook nog eens haar nek. In het revalidatiecentrum kon na deze val niet adequaat voor Marijke gezorgd worden. De arts zei: “Ga naar huis en regel wat.” Sindsdien functioneert ‘de Burenhulp’, een team van twintig vrienden, familieleden en buren. “Want ik
Dat iedereen voor me klaarstaat is echt heel bijzonder!
heb ieder moment van de dag hulp nodig.”
D
e Burenhulp zorgt ervoor dat er altijd iemand bij Marijke is. “De dag is in periodes van vier uur gedeeld. Iedere periode is iemand verant-
woordelijk voor mij. ’s Morgens vroeg komt de eerste en de laatste die eind van de middag komt, neemt soms zelfs eten mee! Elke dag ziet er anders uit want ieder heeft zijn eigen invulling. Zo ga ik bijvoorbeeld vaak wandelen, en bij slecht weer spelen we woordspelletjes. Ik geniet van voorlezen en het doorspreken van verhalen. Ook vul ik graag schoenendozen voor vluchtelingen. Dat iedereen voor me klaarstaat, is echt heel bijzonder.” DANKBAAR Ook Marijke’s echtgenoot Karel is dankbaar voor de Burenhulp. “Marijke heeft altijd klaargestaan voor anderen. Het is heel fijn om te ervaren dat je dat op een of andere manier toch terugkrijgt. En voor de revalidatie is het belangrijk dat verschillende mensen betrokken zijn. In het begin was ik degene die de oefeningen vaak inzette. Nou… dan kon ik beter vertrekken!”
Door de Burenhulp leef ik minder als patient en meer als gewoon mens DAG ZIEKENHUISBED Stukje bij beetje gaat Marijke vooruit. Mooie momenten in haar proces waren het vertrek van het ziekenhuisbed uit de woonkamer en het moment dat ze zelf naar het toilet kon, vertelt Karel. “Vroeger schreef en vertelde Marijke verhalen. Dat ze dat nu niet meer kan, net als veel andere dingen waar ze goed in was, vraagt om acceptatie. Maar Marijke vecht om zo ver mogelijk terug te komen.” WOORDEN WEER TERUG Marijke: “Ik merk dat ik steeds meer dingen kan doen. Zo kan ik me nu weer uiten in gesproken taal. In het begin lukte dat niet. Ik kon de woorden niet vinden, laat staan me een mening vormen. Door de gesprekken verdiepen de vriendschappen met de mensen van de Burenhulp en leef ik minder als patiënt en meer als gewoon mens. Heerlijk om dat weer te voelen!” a
4
Marijke Ro os
Marijke de Heer en Corine Schaap
“Iedereen zat aan tafel met mensen uit de buurt” De Protestantse Gemeente Waalwijk organiseerde in 2014 een kerstmaaltijd voor mensen met een smalle beurs. “We dachten: komt er wel iemand? Maar binnen een week hadden we al meer dan honderd aanmeldingen en moesten we nee verkopen.”
M
Corine Sch aap
arijke de Heer en Corine Schaap waren
kinderen het kerstverhaal. Met elkaar wilden we de
SAMENWERKEN
als diakenen vanaf het begin betrokken.
mensen een goede avond bieden. Kunnen we iets
Omdat er vorig zoveel animo voor de kerstmaaltijd was,
Corine: “We organiseerden al jaren een
geven van onszelf, zonder ons op te dringen?” Na de
werd dit jaar gevraagd of de Ambrosiuskerk, de andere
maaltijd voor mensen die in de buurt van de kerk
maaltijd kregen de bezoekers een goodiebag, met
protestantse wijkgemeente in Waalwijk, meedoet. Ma-
wonen. Dat liep nooit storm. Toen zei ik: is niet
onder andere een kerstkrant. En in januari werden de
rijke: “Ook schakelen we de praktijkschool voor horeca
iedere naaste onze buur? Zullen we een maaltijd
bezoekers van de kerstmaaltijd uitgenodigd voor een
in. Waarschijnlijk gaan de leerlingen helpen met koken
organiseren voor alle Waalwijkers met een smalle
laagdrempelige informatieavond over de kerk. Daar
en bedienen. Ook andere kerken tonen al interesse. Ik
beurs?” En zo geschiedde. De burgerlijke gemeente
kwamen dertig mensen.
hoop dat op termijn alle kerken meedoen, zodat we zoveel mogelijk mensen kunnen ontvangen.” a
kon uiteraard geen adressen verstrekken, maar wilde wel de uitnodiging versturen. 1600 mensen werden
VERBINDENDE FACTOR
uitgenodigd.
“Het is meer dan een maaltijd”, benadrukt Marijke. “Als diaconie willen we verder kijken. Ik hoop dat we
IETS VAN ONSZELF
als kerk meer een verbindende factor in het maat-
Toen stroomden de aanmeldingen binnen. Marijke:
schappelijk leven kunnen zijn. Want hebben we niet
“We schrokken ervan! Voor zestig mensen koken, dat
allemaal behoefte aan aandacht, aan iemand die
lukt wel. Maar binnen een week hadden we al 110
naar ons omziet? Daarom zat bij iedere vier gasten
aanmeldingen. Toen hebben we gemeenteleden om
iemand uit de kerk. Gesorteerd per postcode, dus
hulp gevraagd.” Corine: “We hadden een draaiboek
iedereen zat aan tafel met mensen uit de buurt.
van twaalf kantjes. Gemeenteleden maakten soep
Zodat er meer kan ontstaan. Als je mensen op straat
en taart. Anderen hielpen als gastheer of gastvrouw,
tegenkomt, zeg je even gedag omdat je elkaar bij de
verzorgden een gedicht, muziek, of vertelden met de
kerstmaaltijd hebt gezien.”
Marijke
de Heer
KINDERVERHAAL
Lekkere buurt Papa zegt niets. Hij is te druk met Lekkere buurt is dit”, zegt Simon. met te smalle straatje. Het staat vol het parkeren van de auto in het n. melig en slecht onderhoude Hier kleine huisjes. De tuinen zijn rom aal rommel. Simon zucht. en daar liggen ze zelfs vol met allem
“
i, nde met zijn ouders in een moo Hij had zo’n mooi leven. Hij woo Het . goed verzorgd door de tuinman groot huis. Hun tuin werd altijd zijn mega-trampoline. Maar toen enige wat daar te zien was, was nlang klap was al het geld op. Maande verloor papa zijn bedrijf. In één den kon ze r naar oplossingen, maa hebben papa en mama gezocht ze verkocht worden. En nu moeten niets bedenken. Het huis moest wijk van de stad. hier wonen. In de meest slechte de en, lijkt het alsof alle deuren in Als Simon en zijn ouders uitstapp wie n mensen naar buiten om te kijke straat opengaan. Overal komen on trekt z’n jas over zijn hoofd en er in de straat komen wonen. Sim wel deel van zo’n kleine tuin is dat je rent het tuinpaadje op. Het voor . huis we nieu rig kijkt hij rond in z’n snel binnen bent, denkt hij. Treu kun t er ook een beetje. “Oh, hier Het is klein. Heel klein. En het stink t mama terwijl ze achter hem het nen we wel wat van maken!”, roep t het nog niet. Hoe kan ik hier ooit huis binnenkomt. Maar Simon wee gelukkig worden, denkt hij. t dt winter. “Nou, onze eerste Kers De dagen gaan voorbij, het wor chic n gee er dat n “Ik vrees allee in het nieuwe huis”, zegt mama.
weinig geld.” Simon schrikt. Het kerstdiner in zit. We hebben te mooiste moment van het jaar! Dakerstdiner was vroeger altijd het en, gerechten uitzoeken, spullen kop genlang waren ze er mee bezig: en met het zilveren bestek en de samen koken, de tafel mooi dekk meer aan. “Stomme papa en mooie borden. Dan kan hij het niet ld dat ik hier moet wonen! In deze mama! Het is allemaal jullie schu huis!” Schreeuwend rent hij het stomme straat! En in dit stomme , dt ook al mijn kerstdiner verpest!” huis uit, naar buiten. “En nou wor schreeuwt hij. t. Het is donker in de straat en men Een paar weken later is het Kers alle wel”, moppert Simon terwijl hij sen doen druk hun inkopen. “Zij rbuu De bel. de . Maar dan gaat buren naar de supermarkt ziet gaan r maa , Jullie wonen hier al een tijdje man staat voor de deur. “Hallo! aakt. Misschien kan dat nu. Wij we hebben nog geen kennis gem atkerstdiner. Ieder jaar nemen we vieren namelijk ons jaarlijkse stra en dat bij elkaar. Zo vieren we sam allemaal wat eten mee en zetten r? waa niet toch een beetje steunen, Kerst. Als buren moet je elkaar Komen jullie ook?” ar we hebben eigenlijk niks in “Dat klinkt leuk”, zegt mama. “Ma buurstjes.” “Knakworstjes!” zegt de huis. Alleen een blikje knakwor en Lekker!” Lachend trekken Simon man. “Die hebben we nog niet! kere buurt is dit!” a zijn ouders hun jassen aan. “Lek Irma Pijpers-Hoogendoorn
Knakwors tjes? Die hebb en we nog niet !”
5
Burgemeester van Buren, Jan de Boer
“Ik zie dat mensen graag iets willen doen” “Niet iedereen had vroeger een televisie. Dus keken mijn ouders met de hele buurt de WK-finale tegen Duitsland bij de buren. Dat burencontact wordt nu anders ingevuld. Zodra je denkt aan ‘sociale verplichting’ is het niet goed, met ‘sociale verbinding’ zit je wel op het goede spoor. Mensen hebben minder tijd, of geven hier anders invulling aan. Maar het hart van de mensen en het moreel besef veranderen niet zo snel.”
BUUR ZIJN IN BUREN
ze, want naast een vrijwilligersprijs heeft Buren een
Burgemeester De Boer vertelt over Buren: “Bin-
andere, bijzondere prijs. “Ik zie dat mensen graag
nen Buren zijn we goede buren van elkaar, zou je
iets willen doen, al hebben ze niet altijd veel tijd. We
kunnen zeggen. Ik merk dat Buren sterk gericht is
willen het initiatief dat mensen tonen waarderen,
op gemeenschappen die van oudsher op zichzelf
ook als een initiatief soms niet lukt. Dus heb ik de
zijn aangewezen. Die mentaliteit zie ik terug in de
Buurzaamheidsprijs geïntroduceerd, vorig jaar reikten
gemeenschappelijkheid in het stadje of soms zelfs
we de eerste prijs uit. Die ging naar een initiatief van
in een buurt of straat. De inwoners van het dorpje
drie dames die goede kleding en spullen inzamelen.
Erichem bijvoorbeeld gebruiken een app, een soort
Mensen met lagere inkomens kunnen deze spullen
buurtwacht. Via de app waarschuwen ze elkaar voor
zeer goedkoop kopen. Er is ook een ondernemer die
bijvoorbeeld een verdachte auto. Door dit initiatief is
een oude caravan beschikbaar heeft gesteld voor
daadwerkelijk een keer een inbraak voorkomen. Het
hangjongeren om in te chillen. De jongeren hebben
werkt als je met meerdere ogen kijkt.”
een vaste plek, de buurt heeft geen overlast. Dat zijn
Het burencontact wordt nu anders ingevuld dan vroeger
mooie initiatieven. Vanuit een stukje idealisme en BUURZAAMHEIDSPRIJS
verantwoordelijkheidsgevoel ontstaan er prachtige
De Boer stimuleert zijn inwoners in het zijn van een
win-winsituaties.” a
goede buur. “Ik vind het leuk om wat los te maken in de samenleving. De burgemeester kan binden en initiëren, maar hij kan het niet zelf uitvoeren. Dat moeten de inwoners uiteindelijk zelf doen.” En dat doen
Deel de hoopvolle boodschap van Kerst! Bestel nu het 3-in-1 spellenpakket voor jong en oud
D
e periode rond Kerst is een tijd van ontspanning en ontmoeting. Samen eten, thuis, in de kerk of bij een maaltijd met ouderen. Op allerlei manieren ontmoeten mensen elkaar
in kleinere kringen. Soms wordt de maaltijd onderbroken met een kerstverhaal. Maar u kunt ook op een andere manier stilstaan bij de inhoud van Kerst: via een spel. ‘Waarom Kerst?’ ontwikkelde een pakket met drie mogelijkheden: x een
speels geïllustreerd kerstkwartetspel voor kleine en grote
kinderen; x een
verrassend (kerst)kennisspel voor wie meer wil weten over
Kerst en zijn kennis wil testen; x een
gespreksspel met vragen om elkaar beter te leren kennen en
inhoudelijk in gesprek te raken over het leven en over de betekenis van Kerst. Het mooi vormgegeven spellenpakket vertelt over de geboorte van Jezus en waarom we die gebeurtenis meer dan tweeduizend jaar later nog steeds vieren. Het pakket is te koop vanaf €2,50. Ook geschikt als cadeautje! a
Het spellenpakket kan besteld worden op www.waaromkerst.nl/shop. Meer gegevens over de spellen op www.waaromkerst.nl/kerstspel. Waarom Kerst? is een initiatief van de Protestantse Kerk, Agapè Nederland, Alpha Cursus Nederland en de Evangelische Omroep.
6
Ik nam het besluit om contact met de jongeren te zoeken. Hoe ik dat moest doen, wist ik niet goed.
Nico van Splunter
“Een goede buur is betrokken op de ander” Hij is sinds vijf jaar pionier en wijkpastor voor ‘Geloven in Spangen’. Nico van Splunter: “We zoeken
Gerard van Winsum
verbinding met mensen. Met elkaar proberen we het
“Mijn haat heeft plaatsgemaakt voor mededogen”
beste van de wijk te maken.”
H
ij werkte na zijn opleiding theologie onder andere in Amsterdam-West. Toen diende de functie in de Rotterdamse wijk Spangen zich aan. Taak:
een nieuwe gemeente vormen in een achterstandswijk.
Als vrijwilliger zocht Gerard van Winsum de afgelopen jaren verschillende allochtone
“Ik maakte kennis met alle organisaties: het Centrum
jongeren op in de gevangenis. “Een keer kwam een jongen luid snikkend de
voor Jeugd en Gezin, scholen, de wijkagent, bibliotheek,
gesprekskamer binnen. ‘Wat is er met jou gebeurd?’, vroeg ik hem. ‘Ik kom in de hel’,
het Sparta-stadion en mensen met een ruim netwerk die
zei hij, ‘want ik heb een moord op m’n geweten.’”
al lang in de wijk werken. Het maakt veel verschil als je hen mee hebt.”
D
eze gedetineerde jongen is een van
omdat hij vast had gezeten. Toen bedacht ik:
TAALLES
de ruim zestig allochtone jongeren
ik meld me aan als vrijwilliger bij stichting
“De problematiek in Spangen is te groot om alleen op te
met wie Gerard van Winsum de
Exodus, zodat ik er in de gevangenis al
lossen”, benadrukt Nico. “We moeten het samen doen.
afgelopen jaren intensief contact had. Het
voor hen kan zijn. Ik heb met veel jonge-
Als doelgroep kozen we jonge gezinnen. We hielpen de
begon allemaal in de buurt waar Gerard
ren gesproken, heb meerdere keren een
christelijke basisschool die al tien jaar geen kerstfeest
woont: de Edese wijk Veldhuizen. Gerard:
afstuderen begeleid en mijn netwerk ingezet
had gevierd. We organiseerden taallessen voor moeders
“Begin jaren zeventig was Veldhuizen een
als er stageplaatsen of huiswerkbegeleiding
en kinderen. Op die manier kom je veel problemen op
goede wijk waar de mensen bovenmodaal
nodig was. In principe praat ik niet over mijn
het spoor. Die lossen we niet zelf op, maar we wijzen de
verdienden. Totdat er steeds meer mensen
geloof, tenzij de jongere zelf die invalshoek
weg naar hulpverlening.”
van Marokkaanse en Turkse afkomst, wer-
kiest. Zoals die moslimjongen die dacht dat
kend bij de Enka-fabriek, kwamen wonen. In
hij naar de hel zou gaan. Toen ik hem ver-
SPANGENHUIS
korte tijd werd Veldhuizen een zogenaam-
telde dat Jezus tijdens zijn kruisiging naast
Nico woont sinds vier jaar zelf in Spangen. “Ik sta in
de Vogelaarwijk waar de problemen zich
een moordenaar hing en tegen hem zei:
dezelfde hondenpoep, ervaar dezelfde geluidsoverlast.
opstapelden. Jongeren hingen tot diep in de
‘Vanavond zul je met mij in het paradijs zijn’,
Mensen kunnen nu niet zeggen: jij hebt makkelijk praten
nacht op straat, gooiden ruiten in en staken
raakte hem dat enorm.
want jij woont hier niet. Ik wilde ook graag dat de sta-
auto’s in brand. Bij ons is vier keer ingebro-
Gelukkig is het inmiddels een stuk rustiger
giaires die mij regelmatig helpen hier wonen en leven.”
ken en mijn vrouw is talloze keren voor hoer
in de wijk. Dat gevoel van haat ben ik in
Zo ontstond het Spangenhuis. De woningstichting
uitgemaakt. Ik kon er moeilijk mee omgaan
twee jaar volledig kwijtgeraakt. Het heeft
stelde een pand ter beschikking waar inmiddels zeven
en merkte dat ik haatgevoelens kreeg.”
plaatsgemaakt voor mededogen. En ja, dan
bewoners tegen een lage prijs wonen. In ruil daarvoor
kun je veel betekenen.” a
investeren ze vier uur in de wijk. “Die jongeren zijn
‘WAT DOET U HIER?’
vooral een goede buur. Als er gevoetbald wordt, gaan ze
“Tegelijk ben ik christen en dus wilde ik
mee voetballen. Heel simpel, maar het is een getuige-
vechten tegen de haat. Ik nam het besluit
nis. Datzelfde geldt voor theedrinken, samen eten. Een
contact met de jongeren te zoeken. Hoe
oudere vrouw durfde niet het trapje op om een lamp te
ik dat moest doen, wist ik niet goed. De
vervangen. Die jongens uit het Spangenhuis losten dat
verhoudingen stonden behoorlijk op scherp.
in een paar minuten op. Een andere vrouw sliep een
Uiteindelijk ben ik op een avond gewoon
week in het Spangenhuis toen haar slaap- en badkamer
in de buurt van hun groep gaan staan. De
verbouwd werden.”
jongens keken me aan maar gaven geen reactie. De volgende avond ging ik weer,
NIEUWE FAMILIE
en toen kwamen de vragen: ‘Bent u van de
“Ik kom niet vertellen dat ik het beter weet”, beschrijft
politie? Wat doet u hier?’ Het viel me mee
Nico zijn houding. “Een goede buur is betrokken op de
dat ze me met u aanspraken.”
ander en wil leren van de ander. Dan ontstaan de mooiste momenten en gesprekken over geloof en God.”
VEEL BETEKENEN
Pas toen er twintig andere activiteiten draaiden, kwa-
“Nadat ik ze verteld had dat ik in het on-
men er ook vieringen die inmiddels wekelijks plaatsvin-
derwijs werkte en hen wilde helpen met
den. “De manier waarop wij kerk zijn, voelt echt. Er is
het halen van hun diploma, werd ik zowaar
geen kern die tachtig procent van het werk doet, álle
door drie jongens benaderd. Voor een van
betrokkenen zijn verantwoordelijk. Mensen in de buurt
hen kon ik een opleiding tot vrachtwagen-
zeggen: ik heb er een nieuwe familie bij gekregen. Zo
chauffeur regelen, wat niet gemakkelijk was
ervaar ik het ook. Ik ontvang meer dan ik geef.” a
7
Karin Luiten
“GELUKKIG HELPEN DE BUREN GRAAG MET OPETEN”
Lekker ete n is belangrijk voor mij
“Op de dagen dat mijn gerechten voor een nieuw kookboek op de foto komen, sta ik als een dolle te koken. De fotograaf komt bij mij thuis en aan het einde van zo’n dag heb ik héél veel eten. Gelukkig vinden de buren het heerlijk om te helpen opeten.”
E
ten speelt een belangrijke rol in het burencontact van culinair journalist en kookboekenschrijfster Karin Luiten: “Ik breng best
regelmatig eten bij hen langs, als ik over heb of iets nieuws uitprobeer waarover ik hun mening wil. Ik moet dan wel een beetje pressen, want aan alleen ‘lekker’ heb ik niet zo veel. Ik ben heel blij dat het contact met mijn buren goed is. Het geeft me een vertrouwd gevoel.
Mijn buurvrouw van een paar deuren verderop was ziek. Dan breng ik een stoofschoteltje of kippensoep, dat gaat er altijd wel in. Misschien scheelt het dat we allemaal tegelijk in dit nieuwbouwpand kwamen wonen. Als iedereen aan het klussen is, kom je gemakkelijk bij elkaar over de vloer: kan ik je boormachine even lenen? Natuurlijk helpt het dat mijn buren allemaal leuke mensen
en familie. Ik weet wel dat iedereen druk is met
zijn. En hoewel we elkaars deuren niet plat lopen,
banen en kinderen. Maar met dit boek wil ik juist
zorgen we voor elkaars plantjes en houden we
laten zien dat als je dingen meer samen doet, het
elkaars lief en leed een beetje bij. Mijn buurvrouw
wél te behappen is. Zeker als je makkelijke gerech-
Karin Luiten (‘Koken met Karin’) is
van een paar deuren verderop was ziek. Dan breng
ten kiest, zoals een grote schaal met geroosterde
bekend van haar website
ik een stoofschoteltje of kippensoep, dat gaat er
groenten. Dat ziet er heel feestelijk uit. En iedereen
kokenmetkarin.nl en ‘koken zonder
altijd wel in.”
lust het!”
pakjes en zakjes’. In haar nieuwe
TAFEL OP SCHRAGEN
VERSIERDE CUPCAKES
met ideeën en gerechten om zelf
Karin kookt niet alleen, maar organiseert ook graag
“Samen eten vind ik de ideale manier om contact te
etentjes te organiseren. Tips voor
de maaltijd eromheen. “Dat deed ik al toen ik nog
houden met mensen die je dierbaar zijn. Je zit lekker
het perfecte kerstdiner ontbreken
op een klein kamertje in Amsterdam woonde. Dan
rustig en kunt praten. Ja, lekker eten is voor mij een
niet. Ook als je geen keukenprins
gingen alle meubels de gang op en maakte ik met
heel belangrijk onderdeel van het leven. Of er wel-
of -prinses bent, kun je met Karins
schragen en deuren een lange tafel. Mijn nieuwe
eens voor mij wordt gekookt? Ehm… jawel! Als mijn
boeken aan de slag.
kookboek gaat over etentjes geven. Waarom zou je
buurmeisjes m’n bakvorm komen terugbrengen,
alleen met Kerst lekker koken? Organiseer ook op
krijg ik altijd twee cupcakes die ze dan heel mooi
andere momenten in het jaar etentjes met vrienden
hebben versierd. Leuk toch?” a
kookboek enthousiasmeert ze
8
Jeroen Boon
“Ik wil buurtbewoners verbinden” “Ik vind het belangrijk om in mijn eigen wijk actief
dingen tussen verschillende mensen en groepen
te zijn. De overheid is zich aan het terugtrekken. We
enorm belangrijk zijn. Juist mensen die anders
moeten het als burgers meer samen doen.” Jeroen
zijn inspireren. Als er één buurt gemêleerd is, is
Boon omschrijft zijn rol bij kerk- en buurthuis Bethel in
het ons Valkenboskwartier wel. In mijn dromen is
het Haagse Valkenboskwartier als ‘urbane kruisbestui-
Bethel een plek waar al die verschillende buurtbe-
ver’. Toen de kerkelijke gemeente er wegtrok, bleef
woners samenkomen. Niet voor de activiteiten op
het gebouw behouden als huiskamer voor de buurt.
de agenda – hoewel dat ook mooi is – maar om hun eigen initiatieven te ontplooien.” a
“
Al die verschillende mensen uit onze wijk die hier komen met elkaar verbinden, dat is wat ik wil”, zegt VRIJWILLIGER NIEUWE STIJL
Jeroen Boon die zelf vijf jaar in het Valkenboskwartier
woont. Bethel biedt een gevarieerd aanbod aan activi-
Buurt- en kerkhuis Bethel maakt deel uit van wijk-
teiten, gericht op diverse groepen. “Het is mijn ambitie
gemeente West van de Protestantse Gemeente Den
om alle buurtbewoners te betrekken, ook de mensen die
Haag. In opdracht van de Haagse protestantse
zich normaal gesproken niet tot een buurthuis aange-
diaconie voert Stek, voor stad en kerk, er activi-
trokken voelen. De deeleconomie biedt daar goede gele-
teiten uit.” Jeroen Boon is een van de vrijwilligers
genheden voor. Zo hebben we laatst een thuiskok uitge-
‘nieuwe stijl’. Bij Bethel brengt hij op vrijwillige ba-
nodigd voor buurtbewoners die ook overwegen te gaan
sis zijn expertise in. Dat levert hem zelf ook veel op:
koken voor buren. Ik werk aan een digitale kaart met de
Jeroen: “Met mijn bedrijf Kiemkracht ben ik vooral
deelinitiatieven in onze wijk. Ook professionals hebben
op strategische niveau bezig met de ondersteuning
hier baat bij, omdat ze zo beter zicht krijgen op dat wat
en advisering van maatschappelijke initiatieven in
mensen ‘onder de radar’ al voor elkaar betekenen.”
relatie tot onderwijs en onderzoek. Als vrijwilliger bij Bethel ervaar ik hoe weerbarstig de praktijk is.
UIT DE BIJSTAND
Die combinatie brengt mij verder. Het geeft voldoe-
Een paar jaar geleden heeft Jeroen zich uit de bijstand
ning en nieuwe contacten: pure sociale winst!”
geworsteld. “Een heftige periode waarvan ik veel heb geleerd. In het werkcafé waar ik terechtkwam, trof ik andere mensen in hetzelfde schuitje. Ik kreeg het gevoel
Jeroen B oon
dat ik ‘mislukt’ was. Toen kwam het besef dat verbin-
STUUR UW OPLOSSING IN VOOR 5 JANUARI 2016
PUZZEL
Stuur nu uw oplossing op naar
[email protected] of naar het adres: Nederlands Bijbelgenootschap, o.v.v. puzzel kerstkrant PKN,
Puzzel mee en win!
Antwoordnummer 272, 2000 VC Haarlem (postzegel is niet nodig).
Schrijf de antwoorden hieronder in het diagram onder het opgavenummer. Zet de
Vermeld a.u.b. uw naam, adres en telefoonnummer voor verzen-
getallen om in letters (1=a, 2=b, 3=c, enzovoort) en u vindt de oplossing van deze
ding van de mogelijke prijs. Alleen oplossingen met volledige
puzzel. Beantwoord de vragen door slim te zoeken op debijbel.nl. (Als u geen lid
gegevens dingen mee naar de prijzen.
bent van het Nederlands Bijbelgenootschap, mag u die site gratis bezoeken gedurende 30 dagen.)
MAAK KANS OP t editie NBV Kees de Kor PRACHTIGE PRIJZEN: 1x Speciale
1 Uit hoeveel woorden bestaat Lucas 2:1 in de Griekse tekst?
l 2x Bijbel in gewone taa l, dwarsligger 4x Bijbel in gewone taa
2 Lengtematen: .......... x vinger = 1 x hand 3 Keizer Augustus regeerde van 27 v. Chr. tot ... na Chr. 4 Bij Jesaja 7:14 wordt verwezen naar Matteüs 1: .......... 5 Van Hiëronymus en Augustinus zijn in totaal .......... brieven bewaard gebleven. 6 Uit hoeveel letters bestaat het Fenicische (en ook het Hebreeuwse) alfabet? 7 Inhoudsmaten: 10 efa is ongeveer .......... kor. 8 Hoeveel zogenaamde ‘feestrollen’ (megilot) telt het Oude Testament?
4
1
1
5
2
8
3
6
7
3
4
7
7
5
2
8
Het Nederlands Bijbelgenootschap Al tweehonderd jaar brengt het Nederlands Bijbelgenootschap de Bijbel dichtbij in binnen- en buitenland. Dit door de Bijbel te vertalen, de Bijbel beschikbaar te stellen, uitleg en achtergronden over de Bijbel te geven en mensen de relevantie van de Bijbel te laten ervaren. Meer dan 140.000 leden en donateurs maken het werk van het Nederlands Bijbelgenootschap mogelijk. Want de Bijbel is het waard om te ontdekken, te ervaren en door te geven.
9
Mustafa Kus
“Een beetje liefde doet wonderen”
Een luisterend oor helpt sommige vrouwen door een moeilijke periode heen
Jongeren uit de Turkse islamitische gemeenschap bezoeken iedere week een oudere in verzorgingshuis Haagwijk in Leiden. Mustafa Kus is initiatiefnemer van Stichting Omalief. “Als mensen moeten we elkaar steunen, ongeacht leeftijd, geloof of cultuur.”
M
ustafa Kus was een van de eerste Nederlandse politiemensen van Turkse afkomst. “In 2010 ben ik deels afgekeurd, ik had opeens veel tijd. Met
een groep Turkse jongeren hebben we gebrainstormd: wat kunnen wij voor de Nederlandse samenleving betekenen?” Vereenzaming van ouderen blijkt een groot probleem, en juist de omgang met ouderen is een van de grootste verschillen tussen de oosterse en westerse cultuur, vindt Kus. “In de Turkse cultuur is veel respect, liefde en aandacht voor ouderen. Zij waren er toen wij hen nodig hadden. Als ze ouder worden, kunnen we hen niet alleen laten.” VERSCHILLEND Omalief startte in 2014, ook een beetje als tegengeluid.
Gonda Hanskamp
“Ik wilde wat betekenen in de wijk”
“Er is veel verdeeldheid tussen allochtoon-autochtoon, moslim en niet-moslim. Dat geeft spanningen. Als agent
Ruim tweehonderd vrijwilligers van het Amsterdams Buurvrouwen Contact geven
zag ik dat ook. Mensen hebben weinig voor elkaar over,
eens per week taalles aan huis aan anderstaligen. Gonda Hanskamp is een van die
zijn niet verdraagzaam. Jongeren hadden geen begrip
vrijwilligers. “We leren van elkaar, niet alleen op het gebied van taal.”
voor ouderen, ouderen waren vergeten dat ze zelf ook jong zijn geweest. Omalief lijkt daar een positieve draai aan te geven. We laten zien dat we niet allemaal terroristen zijn.”
H
et Amsterdams Buurvrouwen Contact
hart? Het is een uitdaging om dat samen
(ABC) richt zich op vrouwen die
naar boven te krijgen.” Het leuke vindt Gonda
weinig zelfredzaam zijn. Gonda: “Ze
dat ze de vrouwen in haar eigen buurt weer
zitten thuis, vaak belast met de zorg voor
tegenkomt. “Gisteren nog, een Marokkaanse
kinderen. De overheid legt de inburgerplicht
vrouw in het winkelcentrum. Toen ik haar
bij hen. Maar hoe kun je een formulier
leerde kennen, kon ze niet lezen en schrijven.
invullen als je de taal niet spreekt, laat staan
Ze was angstig en timide, maar bleef volhou-
In 2014 ontving Omalief het Leids Jeugdlintje, in 2015
schrijft? En hoe red je je dan op school of
den, ondanks problemen in het gezin. Giste-
de Compassieprijs. Bovendien ontmoette Mustafa Kus
in een ziekenhuis? Die situaties zijn soms
ren stond ze stralend aan andere vrouwen te
de koning, koningin en minister-president Rutte. “Die
heel schrijnend.” Toen Gonda bijna zeven
vertellen dat ik haar les had gegeven. Op dat
waardering sterkt ons. Als mensen moeten we elkaar
jaar geleden in Amsterdam-Noord kwam
moment zag ik hoe ze veranderd was.”
steunen, ongeacht leeftijd, geloof of cultuur. Niemand
wonen, zegde ze haar betaalde baan op. “Ik
is perfect. Ik geloof dat onze Schepper ons verschillend
wilde wat betekenen in de wijk. Liefde voor
WISSELWERKING
heeft geschapen, zodat we van elkaar kunnen leren en
kwetsbare mensen, het voorbeeld dat Jezus
Inmiddels werkt Gonda bijna fulltime als
behulpzaam zijn.”
gaf, motiveert mij. Om voor hen een mond te
vrijwillig buurtwerker. Ze coördineert en
zijn, een hand, een voet.”
begeleidt leskoppels van het ABC. Daarnaast
Als mensen moeten we elkaar steunen
‘MIJN’ OPA
runt ze met haar man en een groep vrij-
De jongeren zijn gekoppeld aan een vaste oudere. “Zo
LUISTEREND OOR
willigers een buurthuisje. “Ik heb vrouwen
kan een oprechte band ontstaan. De jongeren hebben het
Het werk is soms weerbarstig: ongemotiveer-
heel kwetsbaar gezien, we delen veel. We
over ‘hun’ opa of oma. En de ouderen zetten alles opzij
de lesneemsters, financiële en huiselijke pro-
worden vriendinnen. Het is een wisselwer-
om ‘hun’ Turkse kleinkinderen te verwelkomen. Ze krijgen
blemen, ziekte. Maar Gonda is een doorzet-
king. De vrouwen koken bijvoorbeeld voor
inzicht in elkaars leven, durven elkaar te vertrouwen. En
ter. “Ik zie vrouwen opbloeien, gaan stralen.
het buurthuis. Zo geven zij iets terug aan de
de reacties zijn enorm. Het is eigenlijk heel simpel, iets
Ze krijgen meer eigenwaarde, voelen zich
buurt. Voor mij is dit een roeping waarvan
menselijks. Ze drinken een kopje thee, bieden een luiste-
zekerder om naar buiten te gaan. Als ze de
ik elke dag geniet. Mijn leven is veel rijker
rend oor. Wat dat verwezenlijkt, is fantastisch. Een beetje
taal beheerst, kan een vrouw zelf het gesprek
geworden.” a
liefde doet wonderen.”
aangaan met de leerkracht van de kinderen. Stress en somatische klachten, zonder dui-
Er is veel interesse vanuit andere steden en Kus geeft
delijke oorzaak, nemen vaak af. Soms draag
regelmatig presentaties. “Vaak gaan er jongeren mee. Een
ik aan taal niet eens zoveel bij. Maar het
Turkse jongen deed zijn verhaal, maar stopte met betraan-
luisterend oor dat je biedt, helpt sommige
de ogen. Hij zei: ‘Ik moet steeds aan mijn opa denken,
vrouwen door een moeilijke periode heen.”
zijn eenzaamheid en verdriet schoten mij te binnen en ik kon niet meer verder vertellen.’ Een wildvreemde jongen
OP DE BODEM VAN HUN HART
uit een andere cultuur, andere religie, staat tranen te laten
“In ieder van hen schuilt een krachtige
voor zijn Nederlandse opa. Wat wil je nog meer?” a
vrouw”, gelooft Gonda. “Wat zijn hun dromen? Wat ligt er op de bodem van hun
x
10
www.stichtingomalief.nl
x
www.abcamsterdam.org
Frans Bromet
“MIJN BUURMAN ZOEKT HET MAAR UIT” “Mijn allereerste film ging al over gedoe met buren. We woonden in Ilpendam op nummer 20 en een eindje verderop, op nummer 29, woonde een ander jong gezin. We wilden een babyfoonverbinding tussen onze huizen tot stand brengen, zodat we op elkaars kinderen konden passen. Daar-
N
u, enkele decennia later, heeft
renconflict ooit, tussen de Israëliërs en
programma- en filmmaker Frans
de Palestijnen. In mijn film laat ik zien
Bromet nog steeds gedoe met
dat sommige Israëli en sommige Pa-
z’n buren. Dit keer over een kraaiende
lestijnen heel goed met elkaar overweg
voor moest de draad van de babyfoon over de erven van de
haan. “Ik zie mijn buurman altijd op de
kunnen. Als je naar vrede streeft, zou
tussenliggende huizen en dat bleek niet gemakkelijk.”
erfgrens. Dan staat hij te loeren of te
je dat idee moeten proberen uit te ver-
fotograferen. Hij vindt dat ik m’n kip-
groten. Want op individueel niveau zijn
penhok moet omspitten en stoort zich
mensen wel bereid elkaars verschillen
aan mijn haan die kraait. Maar ik denk
te accepteren.”
er niet aan de kippen weg te doen. We
De verhalen die ik vastlegde raakten me altijd
wonen in een buitengebied, waar loei-
THUISGEVOEL
ende koeien en kraaiende hanen er ge-
“In Nederland worden we ook steeds
woon bij horen. Gelukkig heb ik geleerd
individueler. Iedereen heeft z’n eigen
me niet te laten opfokken. Dan is het
normen en waarden. Mijn ouders
einde snel zoek. Dan ga je nadenken
leefden in de tijd van de verzuiling, toen
over tegenacties en dat leidt tot niks. Ik
contact tussen socialisten en katholie-
negeer het gedrag van mijn buurman
ken verboden werd. Zij waren daar als
volledig. Hij zoekt het maar uit.”
overtuigd socialisten zo gechoqueerd over dat wij geen inkopen meer deden
GROOTSTE BURENCONFLICT OOIT
bij katholieke winkels.”
Behalve zijn eigen ervaringen met
Zelf heeft Bromet weinig met geloof
burenruzies, kan Frans Bromet putten
of kerk. “De kerstgedachte over de
uit de 75 afleveringen die hij maakte
geboorte van Jezus zegt mij niet zoveel.
over dit onderwerp. “De verhalen die ik
Hoewel ik soms, als er dingen in mijn
vastlegde, raakten me altijd. Zo is me
leven gebeuren die zo verschrikkelijk
een buurman uit de Bijlmer bijgeble-
toevallig zijn dat het bijna niet kan, even
ven die expres de buurt terroriseerde.
het gevoel krijg dat er ook nog een
Waarom maken mensen anderen
andere werkelijkheid zou kunnen zijn.
opzettelijk het leven zuur? Vaak komen
En ik heb iets met de Joodse gemeen-
burenruzies voort uit een soort terri-
schap. Veel mensen krijgen in Israël een
toriumdrift. Mijn nieuwste film gaat
soort thuisgevoel. Ik ook. Het gevoel
over Nederlandse Joden in Israël. Daar
van ‘je bent een van ons’. Dat vond ik
speelt misschien wel het grootste bu-
een heel bijzondere ervaring.” a
In Nederland worden we ook steeds individueler. Iedereen heeft zij’n eigen normen en waarden.
11
“Onze ouders zijn vertrokken, we weten niet waarheen. Nu wonen we bij oma
Geef licht
Geef met Kerst een pakket! Ze wonen niet eens zo ver bij ons vandaan,
heel vaak ziek. Daarom heeft Natalia, onze zus,
Eten, warmte, een stukje zeep of babyvoeding.
Galea en Elena uit Moldavië, maar hun leven
ons hierheen gebracht. Nu krijgen we elke dag
Alles is even hard nodig. Kunnen de mensen in
ziet er heel anders uit dan dat van kinderen in
een gezonde, warme maaltijd. Ook kregen we
Moldavië rekenen op uw steun?
Nederland.
medicijnen en hebben ze ons hier leren lezen en schrijven. Daardoor kunnen we nu naar de school
Galea en Elena zijn 6 jaar, ze wonen in Moldavië
in het dorp.“
en zijn straatarm. Hun ouders zijn vertrokken
De kinderen gaan één keer per week op bezoek bij
naar de grote stad om daar werk te zoeken.
ouderen in het dorp om hen een handje te helpen.
En zij zijn niet de enige kinderen voor wie niet
Want zij staan er vaak alleen voor als hun volwassen
gezorgd wordt. Sommige vaders en moeders
kinderen naar de stad zijn vertrokken voor werk.
grijpen uit wanhoop naar de drank of slaan hun kinderen. Kinderen krijgen nauwelijks gezond
Er zijn in heel Moldavië op dit moment twintig
te eten en leven in koude, donkere huizen. De
van deze kinderopvangcentra. Dat is echt veel te
kerken in Moldavië hebben, met steun van Kerk
weinig – veel meer kwetsbare kinderen in Moldavië
in Actie, kinderopvangcentra opgericht waar deze
hebben zo’n warme plek nodig.
kinderen welkom zijn. Hier kunnen de kinderen gezellig spelen, krijgen hulp bij hun huiswerk en
Meer informatie, filmpjes en verhalen over de
een warme maaltijd. Galea vertelt: “We waren
kinderen in Moldavië op www.kerkinactie.nl/kerst.
Voedselpakket 2 weken gezonde maaltijd voor een kind
Kerstpakket warme trui en speelgoed voor een kind
€ 15,-
€ 22,-
Ouderenpakket zeep, shampoo, waspoeder
Alleenstaandemoederpakket babyvoeding en luiers voor een maand
€ 24,-
€ 42,-
GAAT U MEE NAAR MOLDAVIË?
Geef voor kwetsbare kinderen in Moldavie via
NL89 ABNA 0457 457 457 of doneer online via www.kerkinactie.nl/kerst
In het armste land van Europa, Moldavië, worden veel kinderen aan hun lot overgelaten. Hun ouders zijn vertrokken naar het buitenland om geld te verdienen of hebben troost gezocht in alcohol. Veel kinderen zwerven op straat, zonder de zorg en de liefde die ze nodig hebben. Kerken in Moldavië, partners van Kerk in Actie, hebben dagcentra opgericht waar deze kinderen welkom zijn. De kerstcampagne 2015 staat in het teken van de zorg voor deze kinderen. De Moldavische kerken nodigen
UITZENDINGEN EO-METTERDAAD
Nederlanders (vanaf 50 jaar) uit om tijd en aandacht vrij
Andries Knevel ging op bezoek bij onze partnerorganisatie in Moldavië. EO-Metterdaad maakte daarover vier
te maken voor dit project en naar Moldavië te komen.
prachtige uitzendingen. Deze kunt u bekijken vanaf 17 december 2015 op de vier donderdagen in ‘Geloof en een
Deze inspirerende reis duurt een week en vindt plaats
hoop Liefde’ op NPO2 om 17.10 uur. U kunt de uitzendingen ook terugkijken op www.uitzendinggemist.nl en
in het voorjaar van 2016. U kunt hier meer over lezen
via www.kerkinactie.nl/kerst.
en zich aanmelden op www.kerkinactie.nl/reizen.
