Goed Licht AFV. fotografie tijdschrift. Flitsfotografie door Nando Harmsen. Fotografie Quick Tips door Peter van Veen

AFV

Goed Licht fotografie tijdschrift

Flitsfotografie door Nando Harmsen

Fotografie Quick Tips door Peter van Veen

Abstracte fotografie door Herman Adema

Augusto De Luca

Foto: Herman Adema

Seizoen 2012-1013 nr. 3

Het werk van

4

Inhoud 2 3 3 4 5 6 8 11 12 14 14 15 16 17 18 20 22 32

Belangrijke informatie Jaarprogramma Boomkroonpad roofvogeldemonstrties Fotografie Quick Tips door Peter van Veen Olympus VH-520 Info afdeling 03 Concept reglement FMDV Lancering Fotoweek Het werk van Cursus fotobespreken FIAP Colorprint Biennial Expositie in MrsJones Fashion & Art Gezocht: Nieuwe voorzitter Fotobond afd.03 Expositie Asser fotoclub Afovera Abstracte fotografie 48ste Benelux Fotosalon Flitsfotografie, geschreven door Nando Harmsen Canon PowerShot SX270 HS en SX280 HS

6

Fotografie Quick Afdeling 03 Tips door Peter van Veen

11 14 18 22 Cursus fotobeHet werk van Augusto De Luca spreken

Abstracte fotografie

Belangrijke informatie Coby Pasveer heeft zich afgemeld als lid van de fotoclub. Op dit moment hangen onze foto’s in het gemeentehuis van Coevorden.

Zou iedereen A.U.B. na willen denken over de invulling van de clubavonden en de clubtochten voor volgen seizoen.

Flitsfotografie geschreven door Nando Harmsen

Colofon Redactie: Herman Adema [email protected] Vormgeving: Herman Adema

2

Jaarprogramma 2012-2013 2012

2013

11 sep. Opening seizoen / Vakantiefoto’s / Kettingfoto presentatie / Jaarboek opzet / Nadere in en aanvulling programma 2012-2013

08 jan. Jaarvergadering

25 sep. Werkavond – flitstechnieken / Transportfoto’s voor jaarboek inleveren / Enkele opmerkingen over straatfotografie (Daan)

05 feb. L  ightroom presentatie / Als er nog tijd over is laat Herman een aantal van zijn foto’s zien en beoordelen

16 okt. Foto’s voor de FMDV bekijken / Foto’s bespreken CQ thema muziek / Vrijwilliger aanwijzen die het initiatief neemt voor de nieuwe kettingfoto.

05 mrt. Resultaten modelavond presenteren

10 nov. Clubtocht

Abstracte kunst is een bepaalde kunststroming, die men, kort samengevat, zou kunnen omschrijven als ‘de kunst van het weglaten’. Bij abstraheren wordt een kunstwerk vanuit een gevoel of abstract idee vertolkt waarbij de werkelijkheid nog wel te herkennen is. Abstraheren staat hiermee tussen de figuratieve kunst en de abstracte kunst in. Een voorbeeld van een kunststroming waarbij het abstraheren is toegepast, is het kubisme.

13 nov. Werkavond productfotografie 04 dec. Lezing Janny Wierenga incl foto’s beoordelen. Dus A.U.B. Foto’s meenemen. 18 dec. Tentoonstelling voorbereiden / foto’s meenemen ter beoordeling / resultaten productfotografie

22 jan Modelavond

19 mrt. Werkavond flitstechniek en toelichting opdracht abstractie

02 apr. Fotoclub Fotogram Gramsbergen uitnodigen om foto’s te laten zien. 16 apr. Resultaten abstractie en flitstechnieken 11 mei. Clubtocht 14 mei. Ger Vos verzorgt een workshop AV presentatie 28 mei. Slotavond / kettingfoto’s laten zien.

Boomkroonpad roofvogeldemonstraties grote snelheid door de lucht en vangt zijn prooi. De roofvogels die door de valkenier gehouden worden zijn allen in gevangenschap grootgebracht. Vliegen met roofvogels moet voldoen aan veel eisen en je moet gediplomeerd zijn om een goede valkenier te zijn. De valkenier zal er dan ook op wijzen dat het houden van roofvogels niet geschikt is om zomaar thuis te houden.

Bij Buitencentrum Boomkroonpad is elke derde zondag van de maand een roofvogeldemonstratie. Ruud Sanders, een professionele valkenier, laat verschillende soorten roofvogels zien. Hij demonstreert hoe deze vogels vliegen en vertelt waar ze vandaan komen en wat hun leefwijze is. De valkenier vertelt ook over de verschillen tussen de soorten roofvogels. Het is indrukwekkend om deze verschillen te zien in uiterlijk en in vluchtgedrag. Zo is de buizerd een wat tragere vogel met een langzame vlucht, die het liefst aan de kant van de weg op een kant en klaar hapje wacht. Een valk daarentegen scheert met

Let op: van april tot en met oktober zijn er zowel demonstraties om 14 tot 14:45 uur als om 15.30 tot 16.15 uur. Gebied: Hondsrug Locatie: Buitencentrum Boomkroonpad Datum: 20-01-2013, 17-02-2013, 17-03-2013, 21-04-2013, 1905-2013, 16-06-2013, 21-07-2013, 18-08-2013, 15-092013, 20-10-2013, 17-11-2013, 15-12-2013 Aanvangstijd: 14.00 uur Eindtijd: 14.45 uur Tips: Neem je fototoestel en verrekijker mee. Aanmelden is niet nodig. Gratis toegankelijk. Telefoonnummer: Inlichtingen: Buitencentrum Boomkroonpad T 0592-377305.

3

Fotografie Quick Tips door Peter van Veen Mensen en Portretten De mens is waarschijnlijk het populairste onderwerp. In de hier volgende tips kun je leren hoe je mensen kunt fotograferen. Of het nu vrienden zijn, familie of vreemden, op het werk of in je vrije tijd, dat maakt niet uit. - Emotie Probeer altijd iets van iemand karakter bloot te leggen en laat een bepaalde stemming, emotie of gewoonte zien. Maak niet de denkfout dat de uitdrukking altijd blij moet zijn. Er is een hele reeks emoties waardoor een foto betekening krijgt en die jaren later nog veel kan betekenen. Let op uitdrukkingen van droefheid, ondeugendheid, bedachtzaamheid, verliefdheid, vreugde, intensiteit, ontspanning en humor. - Gelaatsuitdrukkingen De meeste mensen worden onmiddellijk gespannen als er een camera in de buurt is. Maar het is juist de bedoeling dat ze ontspannen en natuurlijk op de foto komen te staan. Om de ontspanning terug te brengen kun je een praatje met je modellen maken of op een andere manier zorgen dat ze zich zo prettig mogelijk voelen. Zet bijvoorbeeld eens een muziekje op. Check dan ook wel even de muzikale voorkeur van je modellen! - Kinderen Kinderen vervelen zich snel, je zult ze dus op een of andere manier moeten bezighouden als je hun aandacht vast wilt blijven houden. Tenzij je juist een foto van een verveeld kijkend kind wilt hebben! Zorg dat je wat speeltjes achter de hand hebt die je (één voor één) aan je modelletje kunt geven, zodat ze steeds weer iets nieuws hebben om hun aandacht op te richten. - De ogen, daar zit het in De ogen zijn bij een portret het belangrijkst. Ze kunnen een heel breed palet aan emoties weergeven; van vreugde tot verdriet, tevredenheid tot boosheid, opwinding tot kalmte. Zorg dat de ogen scherp zijn en dat ze goed verlicht zijn, zodat hun schittering jouw portretten siert! - Dichterbij Een veel gemaakte fout is het bewaren van teveel afstand, zodat de persoon niet belangrijker wordt dan zijn omgeving. Ga dichterbij staan, zodat het model het beeld vult. Voor een foto van hoofd en schouders moet je ongeveer twee meter van het model kunnen staan. Bij een portret ten voeten uit niet meer dan vijf meter. Wanneer je dat onprettig dichtbij vindt kun je een korte telelens gebruiken, bijvoorbeeld een 100mm-lens. Of gebruik de zoomfunctie op je compactcamera om hetzelfde effect te bereiken. - Achtergronden Als je op het hoofdonderwerp let, kun je gemakkelijk de

achtergrond uit het oog verliezen. Probeer toch altijd te letten op afleidende zaken die later de aandacht van het onderwerp kunnen afleiden. Let ook altijd op takken en lantaarnpalen die uit een hoofd lijken te groeien. Echt, het komt vaker voor dan je zult denken, let er maar eens op! - Handen Als mensen worden gefotografeerd weten ze vaak niet waar ze hun handen moeten laten. En die zijn er dan ook vaak onnatuurlijk uit. Kijk goed of de handen er natuurlijk uitzien. Als dat niet het geval is, gun je model dan even de tijd om te ontspannen en kijk dan waar de handen zijn. Meestal is dat de goede plek voor die persoon. Een andere optie is om je model iets vast te laten houden. - Achtergronden Zet je model eens in een omlijsting, zoals een overhangende tak, een raam of een deur. Dat helpt uitstekend om de aandacht van de achtergrond weg te halen en deze juist op het model te richten. - Contre jour Normaal gesproken fotografeer je niet tegen het licht in. Om een bepaald effect te bereiken, kun je dat toch wel eens met opzet zo doen. Deze techniek wordt wel contre jour genoemd. Het is niet eenvoudig, want het licht zal de lichtmeter van de camera voor de gek houden. Als het goed wordt uitgevoerd, kan het fraaie beelden opleveren met een stralenkrans rond de randen van het onderwerp. - Belichting bij contre jour Om in deze situatie het onderwerp goed te belichten, moet je het licht op het gezicht meten met de spotmeter of een belichtingscompensatie van +1 of +1,5 instellen en een opname controleren op het LCD-scherm. In ieder geval is het altijd beter om de zon buiten beeld te laten. - Direct zonlicht Helder zonlicht geeft sterke en onflatteuze schaduwen, vooral rond de ogen en onder de kin en neus. Voor een portret buiten is bewolkt weer ideaal. Als de zon schijnt, wacht dan totdat deze achter een wolk verdwijnt of zet je model op een beschaduwde plek onder bomen of naast een muur op het noorden. - Silhouetten Een silhouet van mensen kan een ontroerende foto opleveren. Hanteer hierbij de contre jour techniek (zie de tip van vorige week), maar baseer dan de belichting juist op de achtergrond in plaats van op het onderwerp. Je meet hierbij dan de achtergrond zonder dat het onderwerp in beeld is en vergrendelt de belichting door de ontspanknop half in te drukken. Maak dan de compositie met het onderwerp erin en druk af.

Moor Fotografie, Laan van Welgelegen 107, Werkendam, NB 4251 KL, NETHERLANDS http://www.moorfotografie.nl/

4

VH-520 de weinig licht compact camera met semi-professionele techniek. 21-03-2013 • - De Olympus VH-520 schiet heldere en scherpe foto’s, in 1080p Full HD. - Als camera ontwerpen een sport was, dan was iHS de doping. Olympus heeft de iHS technologie, die je normaal alleen maar in de veel duurdere en grotere camera’s vindt in de compacte VH520 ingebouwd. De beeldkwaliteit van de VH-520 ligt ver voor op die van de cocurent. De grootste prestatie komt door de 14-megapixel CMOS-sensor en een TruePic V processor, oorspronkelijk ontwikkeld voor digitale spiegelreflexcamera’s. Op de voet gevolgd door de 26mm-260mm, 10x groothoek zoomlens (20x met Super Resolution Zoom) en de lens-shift-beeldstabilisatie voor het voorkomen van onscherpte. Wanneer het donker is, zijn de ISO 6400 en HDR tegenlichtcorrectie van essentieel belang. Voor het in slow-motion afspelen van films, is er de High Speed ​​filmopname, en de Multi-motion movie stabilisator voor het onderweg filmen. De camera is vanaf eind april te koop en wordt geleverd in de kleuren bruin, zwart, wit, rood, paars of blauw.

Point-and-shoot overdag en in het donker Voor een camera, van slechts 25,4 mm, gemeten van de lens tot het 3 “ LCD-scherm, heeft de VH-520 componenten van hoge kwaliteit. Afgezien van het prachtige ontwerp, de doordachte plaats van de bedienelementen (met één knop video-opname) en Magic Filters voor foto’s en Full HDfilms, de echte magie zit in de 10x optische zoom, 26mm groothoek lens. Hier in is de digitale beeldstabilisator vervangen door een mechanische. Combineer dat met de hoge gevoeligheid en het hoge ISO-vermogen van IHS, en je hebt een camera waarmee met gemak heldere en scherpe foto’s schiet bij goede en slechte lichtomstandigheden.

kenmerken: 10x optische groothoekzoom lens (26-260mm *) met 20x Super Resolution Zoom voor een moeiteloze close-ups en groothoekopnamen 14 Megapixel CMOS sensor voor een extreem hoge kwaliteit full-size films en foto’s iHS technologieën voor het vastleggen van precies de foto’s die u wilt met rijke kleuren en weinig ruis, ongeacht de opnameomstandigheden 1080p Full HD-film met stereogeluid voor het vastleggen van films in de beste beeldkwaliteit Multi-motion movie is voor het opnemen van Full HDfilms met minder onscherpte tijdens het lopen Mechanische, dubbele beeldstabilisatie voor het verminderen van onscherpte door trillen, zelfs met lange sluitertijden. TruePic V beeldprocessor engine oor uitstekende beeldkwaliteit HDR Backlight Aanpassing voor ideale belichting bij het fotograferen met tegenlicht High Speed ​​Movie voor het opnemen van video met hoge frame rates (240 of 120 fps) en het afspelen in slow motion ISO tot 6400 voor een uitstekende weergave, ondanks weinig licht 3 “ kleuren LCD-scherm (460.000 pixels) Magic Filters voor het maken van creatieve effecten voor stilstaande beelden of Full HD-films

5

Afdeling 03 [email protected] Jaarverslag secretaris. Zoals gebruikelijk kijken we kort terug op het voorbije verenigingsjaar 2012 voor de jaarlijkse Algemene Afdelingsvergadering. In 2012 hebben we als DB 3 keer vergaderd. Via de mail zijn er daarnaast de nodige kontakten geweest over normale dagelijkse aangelegenheden. Enkele zaken vroegen onze aandacht naast de vaste agendapunten als financiële positie, de website en de fotoseries. De kontakten tussen de afdelingen Friesland (02), Groningen(01), Drenthe en Vechtdal (03) worden steeds verder uitgebreid. In 2012 is dit uitgemond in een gezamenlijke expositie bij warenhuis Vanderveen in Assen. Dit was een goed bezochte tentoonstelling en er kan zeker gesproken worden van een succes. De afdelingsactiviteit bestond dit keer uit een presentatie/ workshop door Peter van Tuijl over beeldinhoud. De organisatie was dit jaar in handen van FG Hoogeveen en verliep vlekkeloos. Voor de organisatie van de FMDV had Fotocollectief Hardenberg een zeer geschikte locatie gevonden in het ROC gebouw in Hardenberg. De jury, bestaande uit Marije Weterings, Maas van de Ruitenbeek en Robert Hoeting, riep Riekus Reinders van Fotogroep Vlinderstad uit tot winnaar. Opnieuw is de cursus “Fotobespreken” voldoende deelnemers gevonden om van start te gaan. Onder de bezielende leiding van Janny Wierenga en inmiddels

uitgebreid tot 5 avonden loopt deze cursus door tot in het seizoen 2013. Ook maken een aantal leden van clubs gebruik van haar expertise en volgen de mentoraatscursus, eveneens onder leiding van Janny Wierenga. Dit samen zal ongetwijfeld het kennisniveau binnen de clubs verhogen en daarmee de hele afdeling ten goede komen. Zoals steeds zijn de aangesloten clubs voorzien van informatie over allerlei onderwerpen en exposities enz. per mail. De bespreking van de wedstrijd “Fotoseries” vond plaats in de Oosterkerk in Hoogeveen en leverde een leerzame en boeiende avond op. De besprekers waren Corine Hörman en Marianne Berkhoff. Lia Barendregt van Fotogroep Hoogeveen behaalde de eerste prijs met haar serie over het tweede leven van de dagelijkse krant. Tweemaal in het seizoen was er een besturenoverleg tussen de aangesloten clubs en het overleg van dit jaar stond vooral in het teken van een gewijzigde manier van jureren voor de FMDV. Inmiddels is de pilot met succes afgerond. De vulling van de website kwam verder onder druk doordat de webmaster Roelof Lutgers door tijdgebrek moest afhaken. Op oproepen kwamen geen kandidaten naar voren. Per einde jaar kwam de Fotobond echter met de mogelijkheid aan te haken aan hun website. In 2012 zijn daartoe de eerste instrukties ontvangen.

Afdeling 03 Rooster van aftreden DB leden Voorzitter

Jan vd Ende

Secretaris

Nella v Zalk

Penningmeester

Roelof Otten

DB lid 1

Marga v Nooijen

DB lid 2

Willen Hekman

2013

2014

2015

2016

2017

2018

X X X X X

Kascontrolecommissie reserve 2013

Arend Veltkamp

Henk Eerenstein

2014

Henk Eerenstein

Hans van Putten

Hans van Putten

6

Afdeling 03 [email protected]

Afdeling 03

Secretariaat: [email protected] Hierbij nodig ik de aangesloten clubs uit voor de Algemene Afdelingsvergadering van Afdeling 03 van de Fotobond, welke plaatsvindt op maandag 8 april 2013, aanvang 20.00 uur in de Oosterkerk (Leeuweriklaan 35) in Hoogeveen. De secretaris, Nella van Zalk.

Agenda: 1. Opening 2. Vaststelling agenda 3. Mededelingen/ingekomen stukken 4. Verslag vorige vergadering. 5. Jaarverslag secretaris 2012. (Als bijlage meegezonden) 6. Financieel verslag 2012. 7. Verslag 2012 kascontrole en benoeming kascontrolecommissie. 8. Begroting 2013. 9. Bestuursverkiezing. Jan van der Ende is aftredend en niet herkiesbaar Marga van Nooijen is aftredend en herkiesbaar (Tegen)kandidaten kunnen tot voor aanvang van de Algemene Afdelingsvergadering bij de voorzitter worden aangemeld. 10. V  oorstel tot vaststelling van een gewijzigd reglement FMDV (Foto Manifestatie Drenthe Vechtdal. 12. Voorstel tot vaststelling gewijzigd activiteitenrooster. 11. Rondvraag. 12. Sluiting officiële deel. 13. Pauze 14. Presentatie foto’s door Fotogram.

TOM WAITS AND ANTON CORBIJN TO RELEASE A COLLABORATIVE PHOTOGRAPHIC BOOK “WAITS/CORBIJN ‘77-‘11” IN LIMITED EDITION ON MAY 8 FOREWORDS BY JIM JARMUSCH AND ROBERT CHRISTGAU

7

Concept reglement FMDV voor ALV 8-4 De aanpassingen zijn vooralsnog geaccentueerd.

Reglement FMDV (2013) 1. Begripsbepaling. 1.1. B.N.A.F.V: Bond van Nederlandse Amateur Fotografen Verenigingen. 1.2. Lid / leden: Het lid dan wel de leden van de verenigingen, welke deel uitmaken van de Afd. 03 van de B.N.A.F.V. 1.3. Vereniging(en) Vereniging(en), club(s) of fotogroep(en) aangesloten bij de in lid 1.2. genoemde afdeling. 2. Foto Manifestatie Drenthe Vechtdal (FMDV). 2.1. Jaarlijks wordt omstreeks het vierde kwartaal in de Afd. 03 een tentoonstelling gehouden onder de naam Foto Manifestatie Drenthe Vechtdal (FMDV), welke (minimaal) 150 foto’s omvat. 2.2. De FMDV heeft tot doel het presenteren van fotowerk in de ruimste zin van het woord, gemaakt door de leden als bedoeld in artikel 1.2. 2.3. Aan de FMDV is een wedstrijd verbonden die beoordeeld wordt volgens de in artikel 10 genoemde regels. 3. Organisatie van de FMDV 3.1. De FMDV wordt bij toerbeurt georganiseerd door een vereniging in de volgorde zoals wordt vastgesteld op de Algemene Afdelingsvergadering. 3.2. Besluiten t.a.v. de FMDV worden genomen op de Algemene Afdelingsvergadering met een meerderheid van stemmen van de aanwezige verenigingen. 3.3. De organiserende vereniging dient de FMDV naar beste kunnen in een daartoe geschikte en representatieve ruimte in te richten. 3.4. De organiserende vereniging gebruikt t.b.v. correspondentie en andere geschriften met betrekking tot de FMDV zoveel als redelijkerwijs mogelijk is, het door de Algemene Afdelingsvergadering vastgesteld FMDV-logo. 3.5. De organiserende vereniging stuurt een uitnodiging samen met het blanco deelnameformulier, volgens het bij dit reglement behorende model, tijdig aan alle verenigingen. 4. Wijze van deelname aan de FMDV 4.1. Iedere vereniging kan deelnemen door een collectie foto’s in te zenden.

4.2. Het maximum aantal door een vereniging in te zenden foto’s wordt bepaald (en tijdig aan de verenigingen meegedeeld) door de organiserende vereniging volgens de formule expositiecapaciteit : het aantal bondsleden binnen afdeling 03 x het aantal bondsleden van de vereniging op 1 maart voorafgaande aan de FMDV. Het resultaat van deze berekening wordt naar beneden afgerond op een geheel getal. 4.3. Het aantal inzendingen per lid bedraagt maximaal drie. 4.4. Is iemand van meer dan één vereniging lid dan mag hij/zij slechts voor de vereniging deelnemen waar hij/zij bondslid is. 5. Eisen aan de in te zenden foto’s. 5.1. De onderwerpen zijn vrij. De ingezonden foto’s moeten volledig eigen opnamen van de deelnemer zijn. 5.2. Foto’s, die eerder voor de FMDV zijn ingezonden mogen niet ingezonden worden. 5.3. De foto’s dienen vast aangebracht te zijn op dun stevig materiaal (zg. plakkarton of kunsstof) 5.4. De foto’s moeten zijn afgewerkt op een buitenformaat van 40 x 50 cm en kunnen voorzien zijn van een passe-partout. 5.5. De deelnemende vereniging stuurt de foto’s ingelijst in fotolijsten zonder glas in. De lijsten zijn schoon en voorzien van de verenigingsnaam. 5.6. Foto’s die niet aan de eisen zoals beschreven in dit reglement voldoen worden door de organiserende vereniging uitgesloten van deelname en meldt dit aan de deelnemende vereniging. 6. Wijze van inzenden van de foto’s. 6.1. Achter op iedere foto wordt door de vereniging een “verenigingsschuilnaam” vermeld, gevolgd door de volgnummers 1, 2, 3, enz. De schuilnaam mag niet herleidbaar zijn tot een vereniging en/of fotogra(a)f(en). De schuilnaam wordt alleen voor en tijdens de wedstrijdjurering gebruikt. Andere tot een vereniging en of fotogra(a)f(en) herleidbare gegevens mogen niet op het ingeleverde werk voorkomen. 6.2. Bij de inzending wordt het volledig ingevulde deelnameformulier gevoegd. Dit formulier wordt tevens digitaal aan de organiserende

8

vereniging gezonden. 6.3. De organiserende vereniging bepaalt de datum waarop de foto’s en de lijsten moeten zijn ingeleverd. Deze datum mag niet meer dan twee kalendermaanden voor de openingsdatum van de FMDV liggen. 6.4. De foto’s en lijsten worden, tenzij door betrokkenen anders overeengekomen, door en voor rekening van de deelnemende vereniging bij de organiserende vereniging bezorgd en weer opgehaald. De organiserende vereniging draagt zorg voor het inlijsten van de foto’s nadat de jurering heeft plaats gehad en biedt de foto’s ingelijst ter afhaling aan. 6.5. Van iedere foto wordt aan de organiserende vereniging een digitaal exemplaar beschikbaar gesteld. Deze foto is uitsluitend bestemd voor gebruik ten behoeve van de samenstelling van de catalogus van de FMDV, presentaties tijdens de FMDV en publicatie op de website van Afdeling 03 (Drenthe Vechtdal) van de Fotobond. De inzendende fotograaf wordt geacht met voornoemde beschikbaarstelling en publicatiemogelijkheid in te stemmen. De digitale foto’s en het ingevulde deelname formulier worden op een CD aangeleverd gelijktijdig met de inzending van de foto’s. 6.6. De digitale bestanden dienen minimaal 1400 pixels over de langste zijde te zijn en de bestandsnaam moet voldoen aan het patroon CCCC-XXX.JPG, waarbij CCCC het clubnummer is en XXX het volgnummer van de foto binnen de clubinzending, dit volgnummer dient met behulp van voorloopnullen altijd drie karakters te zijn. 7. Inrichting en duur van de FMDV. 7.1. De tentoonstelling duurt tenminste vier dagen, waaronder een zaterdag en zo mogelijk langer. 7.2. De tentoonstelling wordt officieel geopend door een daartoe door de organiserende vereniging aangezocht persoon. 7.3. Voor de tentoonstelling worden in elk geval uitgenodigd; alle verenigingen, het bestuur van afd. 03, het landelijk bestuur van de B.N.A.F.V., de jury en de pers. 7.4. Dadelijk na de officiële opening worden door of namens de jury de rangschikking en het juryrapport bekend gemaakt. 7.5. Prijzen en/of oorkonden worden direct uitgereikt of binnen drie dagen toegezonden. 7.6. De leden van de verenigingen hebben vrij toegang tot de FMDV op vertoon van de lidmaatschapskaart van de B.N.A.F.V.

7.7. De organiserende vereniging draagt er zorg voor dat alle verenigingen tenminste drie maanden voor de openingsdatum worden uitgenodigd aan de FMDV deel te nemen. Hierbij tellen de maanden juni, juli en augustus niet mee. 8. Bestrijding van onkosten, deelnemersbijdrage en entree. 8.1. Als tegemoetkoming in de te maken kosten betaalt de Afdeling een bedrag, dat door de Algemene Afdelingsvergadering is vastgesteld. 8.2. De deelnemende verenigingen betalen een bedrag per bondslid voor de te maken onkosten. De hoogte van dit bedrag wordt door de Algemene Afdelingsvergadering vastgesteld. Verenigingen. die niet tijdig aan deze verplichting voldoen worden geacht zich van deelname terug te trekken. 8.3. Het is behoudens het bepaalde in punt 7.6 toegestaan voor het bezoeken van de FMDV een passend entreegeld te heffen. 9. Jurering van de fotowedstrijd. 9.1. Door de organiserende vereniging wordt een jury aangesteld van tenminste drie leden. De jury beoordeelt de ingezonden foto’s volgens de regels welke omschreven zijn in punt 10 van dit reglement. 9.2. Een (bestuurs)lid van de organiserende vereniging treedt op als technisch voorzitter van de jury. Deze is daarvan geen lid en heeft geen stemrecht. De enige taak van de voorzitter is te waarborgen dat de jury de terzake geldende voorschriften in acht neemt bij de jurering. 9.3. De juryleden mogen geen lid zijn van een bij afd. 03 aangesloten vereniging. 9.4. Tenminste twee juryleden moeten buiten het gebied van afd. 03 wonen. 9.5. Tenminste twee juryleden moeten een gedegen fotografische kennis bezitten. De namen van de juryleden worden, zodra deze bekend zijn, meegedeeld aan het afdelingsbestuur. 9.6. De organiserende vereniging verstrekt de juryleden een Reglement FMDV, zodat zij daarvan tijdig voor de jurering kennis kunnen nemen. 9.7. De juryvoorzitter mag zich voor het verrichten van hand en spandiensten doen bijstaan door maximaal twee leden van zijn vereniging. 10. Taak van de jury. 10.1. De jury werkt met drie lijsten: een Tiplist, een

9

Longlist en een Shortlist. 10.1.1. Op de shortlist staan de potentiële winnaars resp. eervolle vermeldingen, 10.1.2. Een longlist, is een shortlist aangevuld met kandidaten die (net) niet voor de shortlist in aanmerking komen en 10.1.3. Een tiplist; hierop staan de kandidaten die (net) niet in aanmerking komen voor de longlist. 10.2. Werkwijze van de jury 10.2.1. Elk jurylid kiest de 20, door hem of haar, meest gewaardeerde foto’s: deze vormen de basis voor de longlist (dus, uitgaande van 3 juryleden, samen max. 60 foto’s); 10.2.2. Elk jurylid kiest bovendien de 20 foto’s met de, volgens hem of haar daarna, meeste potentie: deze vormen de basis voor de tiplist (ook max. 60 foto’s) (zie over aantallen de toelichting); 10.2.3. Juryleden brengen uiteraard geen rangorde aan binnen de beide groepen. 10.3. Samenstelling van de lijsten 10.3.1. Vermeldingen van een foto door twee juryleden op zijn/haar tiplist levert een plaats van de betreffende foto op de longlist op. 10.3.2. Vermeldingen van een foto door twee juryleden op zijn/haar op de longlist levert een plaats op de shortlist op. 10.3.3. Een voorbeeld is in de bijlage te vinden. 10.3.4. Winnaars en ev. ook eervolle vermeldingen worden in overleg tussen de juryleden uit de shortlist gekozen. 10.4. Winnaars en eervolle vermeldingen 10.4.1. In onderling overleg door de juryleden uit de shortlist de prijswinnaars geselecteerd. 10.4.2. Het aantal prijswinnaars is beperkt tot 6, te weten een 1e tot en met een 6e prijs. 10.4.3. De jury kan in onderling overleg besluiten een aantal eervolle vermeldingen toe te kennen voor foto’s die veelbelovend zijn. Het aantal eervolle vermeldingen blijft beperkt tot drie. 10.5. Vaststelling van de clubrangorde 10.5.1. Om de clubs onderling vergelijkbaar te maken, levert elke club een gelijk aantal foto’s van verschillende fotografen in die in de clubrangorde meedingt. Elke club wijst 6 foto’s aan die meedingen voor de clubrangorde. 10.5.2. Voor de clubrangorde gaat het om

het per club aangeboden pakket. Dat betekent dat de jury de clubrangorde bepaalt aan de hand van het aantal foto’s (uit het door de club aangeboden pakket) dat is vermeld in de longlist plus het aantal foto’s dat is vermeld in de shortlist. Elke vermelding op de shortlist moet worden gedeeld door 2, immers elke vermelding op de shortlist is het resultaat van 2 vermeldingen op de longlist. Bij gelijke stand geeft het aantal extra vermeldingen in de tiplist de doorslag. 10.6. De jury maakt binnen tien dagen na de jurering een rapport van haar bevindingen op. Het rapport vermeldt: 10.6.1. de motieven, die tot genoemde rangschikking hebben geleid 10.6.2. de kwaliteit en het niveau van het ingeleverde fotowerk in het algemeen. 10.6.3. wat de jury verder nodig acht. 10.7. Het rapport wordt in gesloten envelop aan het bestuur van de organiserende vereniging aangeboden en niet eerder openbaar gemaakt, dan na de officiële opening van de FMDV. 10.8. Alle ingezonden foto’s worden voor de terugzending aan de achterzijde voorzien van een sticker waarop het FMDV-jaar en het behaalde resultaat, zoals vermeld in de punten 10.2. en 10.3. is aangegeven. 11. Onvoorziene gevallen In (spoedeisende) gevallen waarin dit reglement niet voorziet beslist het afdelingsbestuur na overleg met het dagelijks bestuur van de organiserende vereniging. 12. Aansprakelijkheid De organiserende vereniging kan niet aansprakelijk worden gesteld voor zoekgeraakte en/of beschadigingen aan foto’s 12. Datum van inwerkingtreding. Dit reglement treedt in werking op 1 mei 2013. Ingaande de datum van inwerkingtreding vervallen alle voorgaande reglementen. Aldus vastgesteld door de Algemene Afdelingsvergadering Gehouden op 08 april 2013. De voorzitter, Was getekend, J.W. van der Ende

De secretaris, Was getekend, P. van Zalk

10

Lancering Fotoweek Nieuw initiatief van het Nederlands Fotomuseum en Foam Op 10 april a.s. wordt Fotoweek officieel aan de media en partners gepresenteerd. Initiatiefnemers Nederlands Fotomuseum (directeur Ruud Visschedijk) en Foam (directeur Marloes Krijnen) introduceren Fotoweek, de nieuwe nationale themaweek van de fotografie en onthullen de naam van de eerste Fotograaf des Vaderlands. Fotoweek: ode aan de fotografie Van 20 t/m 29 september 2013 is het Fotoweek. Tien dagen lang staat heel Nederland in het teken van fotografie. Onder de vlag van Fotoweek organiseren fotografen, fotoclubs, musea, fotowinkels, bibliotheken, boekhandels en iedereen die zich bezighoudt met beeld talloze activiteiten voor het Nederlandse publiek. Deze eerste editie staat in het teken van het thema ‘Kijk! Mijn Familie’.   Uniek aan Fotoweek is dat zij fotografie in al haar vormen presenteert: als kunst, professie, hobby en beeldtaal die we dagelijks gebruiken. Op de foto gaan of zelf foto’s maken en delen, exposities bezoeken, een foto, album of een camera kopen, een workshop fotografie volgen of een inspirerende lezing bijwonen. Fotoweek biedt een divers en toegankelijk programma dat iedereen aanspreekt.   Fotograaf des Vaderlands Fotoweek roept ieder jaar een talentvolle Nederlandse fotograaf uit tot Fotograaf des Vaderlands. Deze titel geeft het vak fotografie een gezicht voor het brede publiek. De fotograaf maakt voor Fotoweek een speciale fotoserie, die in de Fotoweek-programmakrant, online en op meerdere plekken in Nederland is te zien. Bovendien staat de Fotograaf des Vaderlands tijdens Fotoweek één dag in een pop-up fotostudio ergens in het land klaar om families te portretteren.  

Vaderlands en het landelijke programma. Ook stellen wij enkele partners aan u voor die zich al bij Fotoweek hebben aangesloten. Speciale gast is Hans Aarsman met een beeldcollege over het thema van Fotoweek 2013: Kijk! Mijn Familie. Na het officiële gedeelte is er de gelegenheid om kennis te maken met de Fotograaf des Vaderlands en om Marloes Krijnen en Ruud Visschedijk persoonlijk te spreken over dit bijzondere initiatief.   De lancering vindt plaats van 12.00 tot 13.30 uur in Pakhuis de Zwijger  (Piet Heinkade 179, Amsterdam). Rond 13.00 uur staat er een lunchbuffet klaar. RSVP Wij horen graag vóór donderdag 4 april of u bij de lancering aanwezig bent. Aanmelden kan door een mail te sturen naar [email protected].   Fotoweek Van vrijdag 20 t/m zondag 29 september 2013 is het voor de eerste keer Fotoweek. Vanaf dit jaar staat Nederland jaarlijks tien dagen lang volledig in het teken van fotografie. Samen met fotografen (professionals en amateurs), fotoclubs, musea, fotowinkels, bibliotheken, boekhandels en iedereen die zich bezighoudt met beeld worden er publieksactiviteiten in het hele land georganiseerd. Fotoweek is een initiatief van het Nederlands Fotomuseum en Foam en wordt mogelijk gemaakt door de BankGiro Loterij. www.defotoweek.nl www.facebook.com/defotoweek  

Grootste Familiealbum van Nederland Tijdens Fotoweek verschijnen in winkels, musea, parken, stations en op andere druk bezochte plekken talloze pop-up fotostudio’s. Hier kan het publiek net als vroeger een professioneel familieportret laten maken door een vakfotograaf. Alle portretten worden online verzameld in wat het Grootste Familiealbum van Nederland moet worden.   Lancering: programma 10 april Op 10 april laten wij u, onderleiding van gastheer Lars Boering (directeur FotografenFederatie), graag verder kennismaken met Fotoweek, de Fotograaf des

11

Het werk van

Augusto De Luca

12

13

Cursus fotobespreken De cursus “Fotobespreken” is de laatste 2 jaren met succes gegeven en heeft zeker zijn sporen verdiend. De cursus verhoogt het kennisniveau binnen de club en is dus zeker een aanrader. Opnieuw willen we proberen voor het komende seizoen de cursus van start te laten gaan. De cursus omvat 5 avonden, worden gehouden in de Oosterkerk, Leeuweriklaan in Hoogeveen van 19.30 22.00 uur onder leiding van Janny Wierenga. In overleg met Janny zijn in principe de volgende avonden ingepland: Maandag 14-10-2013 Maandag 11-11-2013 Maandag 9-12-2013 Maandag 6-1-2014 Maandag 13-2-2014

Naam, adres, woonplaats Fotobondnummer emailadres en telefoonnummer. In een eerder stadium is er gepeild hoeveel animo er was maar nu wil ik graag de deelnemers opnieuw opgegeven krijgen maar dan met alle genoemde gegevens. Per 1 oktober as. zullen we zien hoe de stand is en op dat moment beslissen of de cursus doorgang kan vinden. Bij een overschot aan deelnemers telt “Wie het eerst komt...” Nella

Voor deelname is het boek “Over foto’s gesproken” benodigd, dat de kandidaat zelf kan aanschaffen bij de Fotobond voor € 19.http://fotobond.nl/over-de-fotobond-2/ledenservice/ Wacht niet te lang met aanschaffen, want de voorraad bij de bond mindert. Tip: Ook zonder de cursus is het boek alleszins de moeite waard. Aanvullend zijn de kosten € 26.- per persoon. Dit is gebaseerd op gelijkblijvende prijzen van aanbieders cq.subsidie. Minimum aantal deelnemers 20, maximum aantal deelnemers 20 Geef svp zo snel mogelijk op onder vermelding van:

FIAP Colorprint Biennial Dit jaar is de 25e FIAP Colorprint Biennial. Uiteraard wil de Fotobond daar aan meedoen. Daarom willen we beelden ontvangen met het thema “Still life” De selectie wordt gemaakt van digitale beelden. Na de selectie zal worden gevraagd een afdruk te leveren op formaat ca. A4, onopgeplakt. Digitale bestanden met de volgende specificatie: - resolutie 72 dpi - liggende beelden 1024 pixels breed - staand/vierkante beelden 768 pixels hoog - bestandsnaam is de titel - inzenden voor 1 mei 2013. Iedereen die lid is van de Fotobond kan meedoen. Stuur maximaal twee beelden in die voldoen aan dit thema. Uit alle ingezonden beelden wordt de collectie samengesteld. Dit wordt door (een deel van) de FIAP-groep gedaan.

De uiteindelijk in te zenden collectie dient uit 10 beelden te bestaan van 10 makers. De 10 beelden die in de collectie komen tellen mee als acceptatie voor FIAP onderscheidingen. Deelname is gratis. Duik in je archief of maak die beelden nog. Hoe je het thema interpreteert is aan jou. Wil je meer informatie? Vraag het. Stuur uiterlijk 15 mei je beelden per e-mail naar [email protected] Deze informatie is ook te vinden op de website van de Fotobond. Kijk bij taak- en gespreksgroepen > fiap> nieuws > Groet en dank Theo van der Heijdt FIAP Liaison Officer Fotobond

14

Expositie in MrsJones Fashion & Art Fotograaf Ronald Wilfred Jansen

Wild: 1 maart tot 26 april 2013 Anne Frank: 26 april tot 7 juni 2013

Locatie: MrsJones Fashion & Art, Hoofdstraat 94, Hoogeveen, 0528-261212

De openingstijden zijn: Maandag 13.00 uur - 17.30 uur, Dinsdag t/m Donderdag 9.30 uur - 17.30 uur, Vrijdag 9.30 uur - 21.00 uur, Zaterdag 9.30 uur - 17.00 uur

Ronald is in 1964 geboren in Wijster en opgegroeid in Hoogeveen. Hij is historicus en een enthousiast (natuur)fotograaf. Als fotograaf is hij goeddeels autodidact; kennis over de fotografie heeft hij zich eigen gemaakt door literatuurstudie en vooral door veel ervaring. Jansen is zowel geïnteresseerd in natuur en landschap als cultuurhistorie. Hij houdt tentoonstellingen, publiceert en onderhoudt een website over zijn werk. Hij woonde 20 jaar in Arnhem (1987-2007) en in 2007 is hij teruggekeerd in Hoogeveen. Natuurfotografie is zijn grootste passie. Ook documentaire fotografie geeft hem veel voldoening. Fotografie combineert Ronald graag met wandelen, reizen en schrijven. Hij is actief op de Veluwe en in Drenthe. De wildfoto’s zijn overwegend gemaakt in Drenthe en in de omgeving van Arnhem. Wild fotografeert Ronald vanuit een schuiltent. Omdat wild erg schuw is, vereist wildfotografie geduld alsmede kennis over het dier en zijn leefomgeving. In de vroege ochtend is het licht mooi en is de rust nog niet zo verstoord. De late namiddag biedt ook mogelijkheden, omdat het licht dan warm van kleur is. Naast het onderwerp spelen licht, compositie en perspectief een grote rol bij het maken van een geslaagde foto. De opnamen zijn gemaakt met een digitale camera (Canon) zonder flitsapparaat en met natuurlijk licht. Alleen de nachtopnamen van de dassen zijn noodgedwongen met flitslicht genomen. Ronald nodigt bezoekers uit een reactie te schrijven in het gastenboek. De volgende boeken liggen ter inzage: 1. Praktijkboek Natuurfotografie

9789038919560

2. De (on)zichtbare Schoonheid.

9789461931689

Natuur en landschap van Hoogeveen en omgeving 3. Anne Frank (Nederlandstalige tekstboek)

9789461932556

4. Anne Frank (Engelstalig fotoboek)

9781466281936

Website www.rwj-publishing.com Email [email protected]

15

Gezocht: Nieuwe voorzitter Fotobond afd.03 Op 8 April as. is de Algemene Ledenvergadering. En dat is dus ook het moment dat Jan van der Ende zijn voorzitterschap neerlegt. Dat is definitief en ook niet verlengbaar. De afdeling zoekt dus HEEL DRINGEND een opvolger. Kom svp met een geschikte naam naar voren van iemand die genegen zou kunnen zijn zijn opvolger te worden. Denk niet dat een ander het wel zal doen, dat is niet zo en de afdeling kan echt niet zonder.

Profielschets voorzitter afdeling Als voorzitter van de afdeling 03 (Drenthe Vechtdal) wordt gezocht naar een inspirerend enthousiast persoon, man of vrouw met beperkt leidinggevende kwaliteiten. De bestuursleden van de afdeling hebben weinig sturing nodig. DB van de afdeling is een nagenoeg zelfsturend team. Als voorzitter leidt je de vergaderingen van de afdeling en de DB-vergaderingen van het afdelingsbestuur. De voorzitter is samen met de andere vier bestuursleden, te weten: secretaris, penningmeester en twee bestuursleden, verantwoordelijk voor het door de fotoclubs goedgekeurde beleid dat de afdeling voert. De voorzitter van de afdeling maakt deel uit van het Bondsbestuur (BB) van de fotobond en kan twee BB vergaderingen per jaar bijwonen van het bondsbestuur. Deze vergaderingen vinden plaats op zaterdagen te Amersfoort. Eenmaal in het voorjaar (maart) en eenmaal in het najaar (oktober). Tijdens deze vergaderingen kun je als afdelingsvoorzitter de gevoelens binnen de clubs van je afdeling naar voren brengen en bepaal je samen met de andere afdelingsvoorzitters en het DB van de fotobond het beleid van de fotobond. Bij verhindering kan een ander bestuurslid van het afdelingsbestuur de honneurs waarnemen. Inspiratie en genoegdoening haalt de voorzitter van de afdeling uit de contacten met andere afdelingsvoorzitters en het DB van de fotobond. Daarnaast zijn de contacten met de fotoclubs uit de afdeling inspirerend. Naast de BB vergaderingen heeft de afdeling zelf drie afdelings-DB vergaderingen gepland. Deze vergaderingen zijn verdeeld over het jaar, te weten: eenmaal voorafgaand aan het besturen overleg, ALV en de jurering en bespreking van de series in het voorjaar,

eenmaal na de ALV van de afdeling, eenmaal in het najaar voorafgaand aan het besturen overleg. Samen met een van de andere DB leden tweemaal per jaar collegiaal overleg met Groningen en Friesland (hoeft niet perse de voorzitter te zijn). Deze vergaderingen zijn bij toerbeurt bij een van de DBleden thuis. De voorzitter leidt deze vergaderingen. Naast de afdelings-DB vergaderingen van het afdelingsbestuur zijn binnen de afdeling de volgende activiteiten waar het afdelingsbestuur haar gezicht laat zien en daar waar gewenst iets namens de afdeling wordt gezegd. Serie bespreking Besturen overleg (voorzitter) ALV (voorzitter) Opening FMDV (praatje vooraf en veelal een stukje aanleveren voor de catalogus) Afdelingsactiviteit (praatje als afdelingsvoorzitter of iemand anders van het DB) Het afdelingsbestuur stimuleert initiatieven van de fotoclubs en faciliteert in geval van hulpvragen van fotoclubs. Uiteraard is het van het grootste belang dat de fotoclubs binnen de afdeling enthousiast en actief zijn binnen de afdeling. Het enthousiasme van de clubs zal door het afdelingsbestuur altijd als zeer welkom worden ervaren en gekoesterd. Tijdsbelasting door het jaar heen: gemiddeld 2 uurtjes per week, waarbij aangegeven dat er weken zijn dat er geen inspanning wordt gevraagd en soms is de belasting een hele dag (BB vergadering te Amersfoort).

OWN

Erwin Olaf

Erwin Olaf (Hilversum, 1959) werd in de jaren tachtig bekend met zijn series Squares en Chessmen. Voor Chessmen ontving hij de prijs voor Europese fotografie. In de jaren negentig maakte Olaf verschillende andere vrije series, waaronder Fashion Victims en Royal Blood. Vooral zijn vroege werk is gedurfd en provocerend, met naakten en bondagekleding. In de latere series Hope en Grief komen vooral de kwetsbaarheid en eenzaamheid van de mens naar voren. Naast deze vrije series werkte Olaf aan commerciële opdrachten voor onder meer Levi’s, Microsoft en Nokia. Recentelijk portretteerde Olaf Prinses Máxima ter gelegenheid van haar 40e verjaardag.

16

Landschapsfotografie, portretfotografie, macrofotografie, architectuurfotografie, natuurfotografie, fotobewerking

Foto: Martin Kemper Foto: Han Reindsen

Foto: Gerrie Bodde

Zuidhaege 2, 9401 NZ

16 maart t/m 26 april 2013

ICOGALERIE

Expositie Asser fotoclub Afovera

Assen

Van 16 maart tot en met 26 april 2013 exposeren leden van de Amateur Fotografie Vereniging Assen (Afovera) in de ICO-galerie in Assen. De amateurfotografen zijn afkomstig uit Assen en omstreken. Er zijn ruim honderd foto’s te zien. Bijna alle leden van Afovera stellen voor de expositie foto’s beschikbaar. Het gaat onder andere om landschaps-, portret-, architectuur-, macro- en natuurfotografie. Ook zijn er leden die met fotobewerking op de computer eigen beelden creëren. De expositie geeft duidelijk het verschil in interesse onder de leden weer. Afovera bestaat al meer dan 50 jaar. De vereniging heeft eind vorig jaar op de Fotomanifestatie Drenthe en Vechtstreek de eerste prijs behaald. Leden van Afovera winnen met enige regelmaat ook individuele prijzen. Afovera telt door de jaren heen rond de 25 leden. Leeftijd en ervaring zijn sterk gevarieerd. Wat de leden met elkaar gemeen hebben, is de interesse in fotografie en dat ze hierover binnen de vereniging met elkaar van gedachten willen wisselen. De tentoonstelling wordt officieel geopend op zaterdag 16 maart om 15.00 uur. U bent van harte welkom om hierbij aanwezig te zijn. Meer informatie is te vinden op www.afovera.nl

Openingstijden: maandag t/m vrijdag 10.00-22.00 uur zaterdag 10.00-13.00/ zondag 10.00-14.30 uur ICO Centrum voor Kunst & Cultuur Zuidhaege 2, 9401 NZ Assen. Tel. (0592) 305700 Deze kaart is digitaal geprint door Drukkerij Kerkhove Beilen

17

Abstracte fotografie Het begrip abstractie. Ik ben een aantal verklaringen van het begrip abstractie tegen gekomen. Drie daarvan heb ik opgeschreven. - Een niet herkenbare afbeelding van de werkelijkheid - Zonder een herkenbare voorstelling - Het afstand nemen tot de zichtbare werkelijkheid De abstracte kunst is voortgekomen uit de kleur- en lichtstudies van de impressionisten, de geometrische landschappen van Paul Cézanne en door de pointillist Georges Seurat.

Mont Sainte-Victoire Paul Cézanne (1839–1906)

Femmes au bord de l’eau Georges Seurat (1859–1891)

Suprematism Kazimir Malevich (1878–1935)

Paul Cezanne was de meest vooraanstaande Franse schilder van de post-impressionistische tijdperk. Cezanne wordt gezien als de kunstenaar die de weg heeft vrijgemaakt voor de opkomst van de moderne kunst, zowel visueel en conceptueel. Achteraf vormt zijn werk de meest essentiële schakel tussen de vergankelijke aspecten van het impressionisme en de meer materialistische bewegingen van het Fauvisme, Kubisme, Expressionisme, en zelfs complete abstractie. De stijl (Pointilisme) van George Seurat is historisch van belang voor de introductie van nieuwe elementen in avantgarde schilderkunst, zoals de vereenvoudiging van de vorm. Zijn werken zijn gebaseerd op de abstracte weergave van natuurlijke elementen in plaats van het zo nauwkeurig mogelijk weergeven van de werkelijkheid. Seurat heeft geheel onvoorziene mogelijkheden geïntroduceerd voor de verdere ontwikkeling van de moderne kunst. We kennen verschillende vormen van abstractie. Vele kunstenaars, zoals Malevich hielden zich bezig met geometrische abstractie. Men bracht de werkelijkheid terug tot geometrische vormen, tot er eigenlijk niets anders over was dan een compositie van vormen en kleuren. Een andere vorm van abstracte kunst is Abstract Expressionisme, zoals door Pollock werd beoefend. In deze vorm van kunst wordt de verf min of meer puur op gevoel op het doek aangebracht. Er is dan ook niets herkenbaars te vinden en gaat het puur en alleen om de emotie.

Convergence Jackson Pollock (1912-1956)

18

Een abstracte foto zal in de eerste instantie nieuwsgierigheid oproepen. Wat is het dat ik hier op deze foto zie. Veel abstracte foto’s hebben geen duidelijk zichtbaar onderwerp. Andere foto’s laten het onderwerp vanuit een heel erg verrassend oogpunt zien. De meeste abstracte foto’s zijn foto’s van normale alledaagse voorwerpen, maar dan op een andere manier weergegeven. B.v. door de vorm van de schaduw van een onderwerp. Of door een close-up te maken van voorwerpen die toevallig bij elkaar staan, waardoor door de vorm en kleur een abstract beeld ontstaat. Je zou ook bewust onscherpte kunnen creëren. Dichterbij een onderwerp maakt het vaak eenvoudiger om abstracte foto’s te maken. Als je abstracte foto’s wilt maken, begin dan met eenvoudige compodities. Bij drukke foto’s is het veel moeilijker om een rustpunt in de compositie aan te brengen. Probeer ook een abstracte foto zo te maken dat het iets oproept. Dit kan zijn, schoonheid, rust, onrust, enz.

Nog een abstracte foto, maar dan van schaduw van een stoel op webbing van een radiator ombouw. Het contrast

is iets verhoogd en de foto is omgezet naar zwart wit.

Zelf bewerk ik foto’s soms extreem om te bereiken wat ik wil. Vaak is het ook niet nodig om te bewerken en is een foto al bijna goed, zoals hij uit de camera komt. De foto hier onder is extreem bewerkt om het effect van Abstract expressionisme te benaderen. De foto bestaat uit twee foto’s die op elkaar zijn gelegd. Eigenlijk zijn het drie lagen. De onderste laag en de laag daar boven zijn dezelfde bewerkte foto, maar dan 90 graden t.o.v. elkaar gedraaid.

Een close-up van een loods op het industrieterrein van Coevorden

De volgende foto is een close-up van een fles waar alleen de kleur van de foto is aangepast.

De basis voor deze foto is een foto van de lucht en wolken.

19

48ste Benelux Fotosalon “KONINKLIJKE FOTOKRING IMAGO “ HAMME” VZW ERKEND BENELUXSALON BFF 2013/10- CvB 2013/09- FLPA Met de medewerking van : Het Ministerie van de Vlaamse Cultuur Het Gemeentebestuur van Hamme De FIAP Het C.V.B. De B.N.A.F.V. De F.L.P.A. De B.F.F. De Oost-Vlaamse Unie voor fotografie De Koninklijke Antwerpse Verbroedering van Fotokringen

Avec la collaboration : du Ministère de la Culture Flamande de l’ Administration Communale de Hamme de la FIAP du C.V.B. de la B.N.A.F.V. de la F.L.P.A. de la F.B.P. de l’ O.V.U. du K.A.V.F.

TENTOONSTELLING - EXPOSITION FEESTZAAL “DEN BOND” Kleinhulst 4 - 9220 Hamme Gala opening op 7 september 2013 Jury Foto’s

Jury Digitaal

JOOP GOBES – Udense FK - Ned EDDY WELLENS – ICON Wilrijk MARK D’HANENS – Kon. Close-Up St-Niklaas ROGER DE KUYPER - Kon. FK. IMAGO Hamme WALTER VAN POTTELBERGHE - Kon. FK. IMAGO Hamme

GUY VAN HOVE – Gafodi Gavere CHRIS DISCART – FG Pallieter JOZEF SMEULDERS – FK Heers DENISE DENE - Kon. FK. IMAGO Hamme JEAN VAN DE VONDEL – Kon. FK. IMAGO Hamme PRIJZEN

Prijzen en medailles geschonken door: Het Ministerie van Vlaamse Cultuur Het Gemeentebestuur van Hamme IMAGO plaketten, prijzen en diploma’s

De F.I.A.P. Het C.V.B. De B.N.A.F.V. De F.L.P.A. De B.F.F. De O.V.U. De K.A.V.F.

www.imago-hamme.be Uiterste inzenddatum Jurering Jurykaarten Tentoonstelling Terugzending

24 juli 2013 Dernier délai 27 juli 2013 Réunion du jury 1 augustus 2013 Notification des résultats 7 - 16 sept 2013 Exposition 18 sept 2013 Réexpédition des épreuves

Auspiciën

20

Deelnemingsvoorwaarden 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

9.

Het salon, erkend door de BFF, BNAV en FLPA, is open voor alle in de BENELUX landen wonende fotografen. Er zijn 4 afdelingen : a) Zwart-wit foto’s - b) Kleurfoto’s - c) Digitale beelden- d) Fotoreeksen ZW / KF min.3 max.4 foto’s Elke deelnemer kan inzenden met maximum 4 proeven in afdeling a – b – c en in d max. 2 fotoreeksen per auteur ZW en / of KF. ( Van één auteur worden er geen gelijke of gelijkaardige werken aanvaard in de verschillende secties). Het onderwerp is VRIJ voor alle afdelingen Foto’s dienen opgeplakt op licht karton. Afmetingen : passe-partout 40 x 50 cm De rugzijde van de foto’s moet voorzien zijn van naam, adres van de auteur, alsook van de titel en nummer van de proef. DIGITAAL: Inzendingen: individueel of per club, sRGB - 1400 pixels aan de langste zijde en 72 dpi in jpeg formaat Extra kaders rond de digitale beelden NIET toegelaten. Alleen op CD-R toegelaten in afgesloten schrijfsessie. Naam, titel en nummer van de foto op inschrijvingslijst en genummerde digitale beelden op de CD-R.

Inzendingen moeten voor 24/07/2013 uitsluitend per post als “DRUKWERK” gezonden worden aan: De heer DE VOGEL Willy Vlierkouter 20 B – 9220 Hamme

10. Inschrijvingsrecht per deelnemer en per afdeling:

E-mail: [email protected]

Foto’s 7 € Digitaal 6 €

Reeksen 7 € / per reeks

En dit moet voor 26/07/2013 in het bezit zijn van: KFK IMAGO Hamme – Vlierkouter 20 – 9220 Hamme n° IBAN = BE24 4432 6409 5138 BIC= KREDBEBB 11. Iedere deelnemer bekomt een geïllustreerde catalogus en voor iedere aangenomen proef een herinneringsvignet. 12. Er wordt per auteur maar een prijs per categorie toegekend. 13. De inrichters en Fotokring IMAGO behandelen de inzendingen met de uiterste zorg, doch nemen geen verantwoordelijkheid voor wat betreft verlies of beschadiging. 14. De inzendingen zonder inschrijvingsgeld worden noch gejureerd, noch teruggezonden. 15. De inrichters behouden zich het recht voor de ingezonden werken gratis te publiceren in het belang van de tentoonstelling, dit kan in de catalogus, enz. (tenzij dit op het inschrijvingsformulier anders is aangegeven). 16. De juryresultaten worden per post aan de inzenders of clubsecretaris gestuurd. 17. Binnen de maand na de tentoonstelling worden de foto’s teruggestuurd. 18. Niet voorziene gevallen worden beslecht door de inrichtende club. 19. Door deelname is de inzender akkoord met deze voorwaarden en BFF reglementen.

Conditions d’entrée. 1. L’exposition, reconnue par la FBP, le BNAFV et FLPA est ouverte à tous les photographes établis dans les pays de BENELUX 2. Il y a 4 sections : a) Noir et blanc – b) Papier couleur - c)) Digital images – d) Série de photos NB - CP min 3 max.4 photos 3. Dans chaque section: chaque concurrent peut présenter au maximum 4 œuvres dan section a – b – c et d. max. 2 séries NB et / ou CP. (Dans les sections différentes des œuvres identiques ou semblables par le même auteur ne seront pas admises. 4. Le sujet est LIBRE pour les sections 5. Photos montées sur carton. 6. Dimensions : passe-partout 40 x 50 cm 7. Le dos des photos doit porter le nom et l’adresse de l’auteur, le titre et le numéro de l’épreuve. 8. DIGITAL: Envois: individuel ou par club, sRGB - 1400 pixels le côté le plus long et 72 dpi en format jpeg. Des cadres autour des images digital NON acceptés. Seulement sue CD-R en session d’écriture fermée. Nom, titre et numéro de la photo sur la liste d’inscription et images digitales numérotées sur CD-R.

9. Expédition, port et tout frais couverts, avant du 24/07/2013 exclusivement par voie postale à : Monsieur DE VOGEL Willy Vlierkouter 20 B 9220 Hamme

10. Droit d’inscription par concurrent et par section : Le montant doit parvenir à: avant le 26/07/2013

E-mail: [email protected]

Photos 7 € Digital 6 €

Séries 7 € / par série

KFK IMAGO Hamme – Vlierkouter 20 – 9220 Hamme IBAN = BE24 4432 6409 5138 BIC= KREDBEBB

11. Chaque concurrent reçoit un catalogue illustré et pour chaque épreuve admise une vignette commémorative. 12. Pour chaque discipline il ne sera accordé qu’un prix par auteur. 13. Le comité organisateur et le cercle photographique IMAGO prête le plus grand soin aux œuvres, mais décline toute responsabilité en cas de détérioration ou de perte. 14. Les œuvres dont lesquelles le droit d’inscription n’est par versé ne seront ni jugées, ni retournées. 15. Le comité organisateur se réserve le droit de publication gratuite des photos et tout ce qui concerne l’exposition (sauf opposition mentionnée sur le bulletin d’inscription). 16. Les résultats du jugement seront communiqués à l’auteur ou le secrétaire du club par voie postale. 17. Renvoi des photos dans le mois qui suit la clôture du salon. 18. Les cas non prévus seront tranchés souverainement par le club organisateur. 19. La participation implique l’acception du présent règlement et ceux de la FBCP.

Uiterste inzenddatum : 24/07/2013 : Dernier délai www.imago-hamme.be

21

Flitsfotografie geschreven door Nando Harmsen

www.nandoonline.com

Nando Harmsen fotografeert al meer dan 30 jaar. Zijn specialisme ligt bij concertfotografie, landschapsfotografie en bruiloft reportages. De laatste jaren exposeert Nando bijna doorlopend met zijn landschapsfoto’s van de Groote Peel, zelfs tot in het buitenland. In 2010 is Nando gevraagd door de Fotobond voor het geven van een lezing over zijn natuurfotografie in de schemering en nacht. Sindsdien geeft hij met regelmaat lezingen voor fotoclubs in Nederland, waarbij de deelnemers niet alleen zijn foto’s kunnen bewonderen maar ook veel tips en trucs mee krijgen om zelf aan de slag te kunnen. Vanaf 2012 is hij begonnen met de workshop Nachtfotografie. De planning is dat er dit jaar meer workshops zullen komen. Nando houdt een blog op internet bij waarop zijn werk te zien is, en waar met regelmaat tips verschijnen.

Goede foto’s met flits is moeilijk. Moeilijker dan in eerste instantie lijkt; het resultaat is vrijwel altijd net niet wat je ervan verwacht. Maar met wat moeite zijn er goede resultaten te behalen. Het vergt veel oefenen, enkele truks en een (eenvoudig) begrip van hoe de flits precies werkt. Dat laatste lijkt een cruciaal punt te zijn. Als je begrijpt hoe het werkt, wordt het duidelijk waarom iets niet lukt. Daaruit volgt veelal vanzelf de oplossing. Beter kan toch niet? Wederom kom ik op het onderwerp merk. Nikon, Pentax, Sony, Canon, Sigma... elk merk heeft zijn eigen flits systeem. Het gaat te ver om ze allemaal te bekijken en begrijpen. Dat is ook zinloos. Ik gebruik Canon (figuur 1) en daarom heb ik dit artikel speciaal met het E-TTL-II systeem van Canon in gedachte geschreven. Toch blijkt uit de verschillende bronnen dat andere merken een vergelijkbaar flits systeem gebruiken. Dit betekent wellicht dat een deel van de informatie ook op die andere merken van toepassing is of zal zijn. Veel informatie in dit artikel is afkomstig van de volgende websites: • http://photonotes.org/articles/eos-flash/ • h ttp://www.planetneil.com/tangents/flashphotography-techniques/ • http://super.nova.org/DPR/ Een hele hoop informatie is theorie over de werking van de flitser. Als die begrepen wordt kan er geëxperimenteerd worden... en dat is nodig. Elke situatie is weer anders; er si gene standaard instelling of oplossing. Maar met kennis van de werking van de flitser zou het mogelijk moeten zijn om aan de hand van een paar richtlijnen te flitsen met

Figuur 1: EOS 1DmkIII met EF 35mm f/1,4L en Speedlite 580EX

22

een resultaat waar met tevredenheid naar gekeken kan worden. Nogmaals; oefenen met verschillende instellingen en onder verschillende omstandigheden geven een inzicht dat uitstekend van pas komt als het moment daar is.

Achtergrond informatie E-TTL-II

E-TTL-II betekent: Evaluative - Through The Lens, versie 2. De meeste details zijn verder niet interessant. Canon blijkt ook erg geheimzinnig te zijn om de technische details uit de doeken te doen. Ondanks dat geheimzinnige gedoe is duidelijk dat het E-TTL-II systeem als volgt werkt (figuur 2): 1. 2. 3.

4. 5.

 ntspanknop wordt half ingedrukt: omgevingslicht O wordt gemeten Ontspanknop wordt volledig ingedrukt: voorflits wordt afgevuurd en de reflectielicht gemeten omgevingslicht en reflectielicht worden vergeleken waarmee de flitssterkte wordt bepaald camera spiegel gaat omhoog en het eerste sluitergordijn gaat open de hoofdflits wordt afgevuurd het tweede sluitergordijn sluit en de camera spiegel klapt neer

Het is belangrijk om dit principe te begrijpen. Het E-TTL-II systeem maakt gebruik van een voorflits en het weerkaatste licht dat gemeten wordt zal bepalend zijn voor de sterkte van de flits tijdens de opname. Het is dan ook niet de duur van de flits die bepalend is voor de hoeveelheid licht die flits afgeeft, maar de intensiteit. De tijdsduur van de flits zelf is namelijk niet veel langer dan 1/1000e seconde, of zelfs nog korter.

Met die gedachte wordt het snel duidelijk dat de sluitertijd dan ook geen invloed heeft op de flits.

Richtgetal De kracht van een flitser wordt weergegeven als richtgetal. Dit getal geeft de maximale flitsafstand weer bij een ISO waarde van 100. De term is een overleving uit de tijd dat met deze waarde het diafragma uitgerekend kon worden dat nodig was om een correct belichte foto te krijgen. Tegenwoordig is alles automatisch waardoor het richtgetal bijna een abstracte waarde is geworden. Alleen als de flitser op handmatig gezet wordt, kan het richtgetal wederom gebruikt worden om het juiste diafragma in te stellen. Dit gebeurt met de volgende formule: f -stop nummer = richtgetal / afstand afstand = richtgetal / f-stop nummer Dit is bij ISO100. Indien een andere gevoeligheid gekozen wordt, verandert het richtgetal. Dit kan met 1,4 vermenigvuldigd worden bij verdubbeling van de ISO waarde, of door 0,7 gedeeld bij een halvering van de ISO waarde. Wanneer een flitskop een zoomfunctie heeft, zal het richtgetal beïnvloed worden doordat de lichtbundel smaller wordt naarmate de brandpuntsafstand toeneemt. Het opgegeven maximale richtgetal door fabrikanten is dan ook bij een maximaal ingezoomde flitskop. Over het algemeen zal het richtgetal niet of nauwelijks gebruikt worden.

Flits synchronisatie tijd (x-sync)

Figuur 2: flits synchronisatie tijd in schema

web.canon.jp/imaging/flashwork/ettl2/high/index.html

23

Een flits is kort. Erg kort. In dat erg korte moment wordt de foto belicht. Het is dan ook erg belangrijk dat de sluiter van de camera volledig open is als de flits afgaat. Is dat niet het geval, of gaat de flits op het verkeerde moment af, dan zal een deel van de foto niet goed belicht zijn. De flits-synchronisatie tijd is de snelste sluitertijd waarbij de sluitergordijnen volledig open zijn. In figuur 3 en 4 is de beweging van een virtuele sluitertijd bij een oude analoge Praktika MTL3 in beeld gebracht, en zoals te zien is, zal bij figuur 4 de korte flits slechts een dunne band van de foto belichten.

AF-assist Er wordt vaak gedacht dat het rode paneel op de voorkant

Figuur 5: AF-assist op een Speedlite 580EX

Figuur 6: AF-assist op een Speedlite 580EX

van de flits gebruikt wordt om de flitsmeting te verrichten, of om informatie naar slave-flitsers te sturen. Niets is minder waar. Het rode paneel is niets meer dan een hulpmiddel voor het scherpstellen bij donkere contrastarme omgevingen. En dan ook alleen maar als de camera op single shot AF staat. Bij servo AF werkt het AF assist light ook niet. AF-assist projecteert een rood lijnenpatroon op het onderwerp, waardoor er voor de auto focus voldoende contrast ontstaat om scherp te stellen. Het is geen infra-rood licht, of bijna infra-rood. De keuze voor deze kleur is onder andere, dat de ogen van mensen minder gevoelig zijn voor rood: het is veel minder storend dan een wit AF-assist light. De afstand waarover AF-assist werkt is voor de Speedlight maximaal 5-10 meter.

Figuur 3: flits synchronisatie tijd of langere sluitertijden

Figuur 4: kortere sluitertijden dan de flits synchronisatietijd

Vergelijk de bovenste afbeelding met de schematische weergave in figuur 2. Met behulp van de zogenaamde highspeed sync (ofwel Fast Pulse (FP)) kan er uiteindelijk wel bij snellere sluitertijden gefotografeerd worden. Daarvoor zal de flitstijd aanzienlijk verlengt worden, zodat gedurende de tijd dat de sluitergordijnen zich over de sensor of film bewegen er continu licht is. Dit heeft als consequentie dat de flitser ongeveer 1/3 aan kracht verliest. In de meeste gevallen zal dat geen probleem zijn, zeker niet bij krachtige flitsers.

Flash exposure lock (FEL) Omdat de flitsmeting onafhankelijk van de lichtmeting door de camera werkt, moet men oppassen bij het gebruik van exposure lock en een recompositie maken. De flitser zal pas een meting verrichten na het volledig indrukken van de ontspanknop. De kans bestaat dan dat de flitsmeting niet langer op het onderwerp gemaakt wordt (hoewel ETTL-II hier minder gevoelig voor schijnt te zijn). Het is met de meeste EOS body’s mogelijk om een flitsmeting te verrichten en deze vast te houden. Dit gebeurt met de flash exposure lock, ofwel FEL (ook aangeduid met een asteriks (*)). Er wordt een flitsmeting verricht door op FEL te drukken (een voorflits zal afgaan). Deze meting wordt een aantal seconden in het camera geheugen vastgehouden, wat de tijd geeft om een nieuwe compositie te maken.

24

Camera instelling mode sluitertijd P automatisch tussen de 1/60e en de x-sync tijd Av automatisch tussen de 30 sec en de x-sync Tv handmatig tussen de 30 sec en de x-sync M handmatig tussen de 30 sec en de x-xync bij FP uitgeschakeld en de flitser op automaat (E-TTL-II) Hier komt de moeilijkheid eigenlijk al om de hoek kijken: hoe stel je de camera in? Zoals bekend is heeft elke camera de mogelijkheid om 4 programma standen in de stellen: automaat (P), diafragmavoorkeuze (Av), sluitertijdenvoorkeuze (Tv) en volledige handinstelling (M).

diafragma naar gelang het programma bepaald elke waarde mogelijk naar gelang het programma bepaald elke waarde mogelijk f/5,6. De camera kiest de bijbehorende sluitertijd

Programma stand (P) Bij deze stand bepaald de camera in feite alles. Het zal een sluitertijd kiezen die bewegingsonscherpte zoveel mogelijk voorkomt, en het daarbij behorende diafragma. Er wordt uitgegaan van twee mogelijkheden: 1. omgevingslicht is erg helder (> 13EV) in dit geval gaat het programma er vanuit dat de flitser als fill-in gebruikt wordt. De camera zal zich instellen op het omgevingslicht en de flits een lage output geven om de voorgornd bij te lichten. 2. omgevingslicht is erg donker (< 10EV) het programma zal er vanuit gaan dat het onderwerp goed uitgelicht moet worden. De camera zal een sluitertijd kiezen tussen de 1/60e (een sluitertijd die geen bewegingsonscherpte hoeft te veroorzaken) en de x-sync tijd van de camera. Het diafragma wordt bepaald aan de hand van het programma.

Figuur 8: flitsen met diafragma voorkeuze

(3,2 seconden) zodat de omgeving goed belicht wordt, en de flitser belicht het onderwerp bij. Er is een uitzondering op deze regel. Via een custom functie is het mogelijk om de camera vast op de x-sync te zetten, waardoor de camera geforceerd werkt zoals in de programma stand (P). Het grote verschil is echter, dat in de programma stand een sluitertijd tussen de 1/60 en de x-sync wordt gekozen, en via deze custom functie niet. Wanneer de lichtomstandigheden een sluitertijd die sneller is dan de x-sync vereisen, zal de flitser op FP gezet moeten worden. De camera zal zonder FP namelijk niet verder gaan dan de x-sync.

Sluitertijden voorkeuze (Tv) De sluitertijd kan naar wens ingesteld worden tussen de 30 seconden en de x-sync. De camera zal via de lichtmeting van de omgeving daar een bijbehorend diafragma kiezen.

Figuur 7: flitsen in de programm mode

Omdat de sluitertijd dusdanig gekozen wordt dat bewegingsonscherpte voorkomen wordt, zal bij weinig omgevingslicht de achtergrond (bijna) zwart zijn. In figuur 7 is het resultaat te zien: de sluitertijd is 1/60e seconde, en het diafragma wordt volledig open gezet (f/2,8).

Diafragma voorkeuze (Av) Met diafragma voorkeuze kan een diafragma, en dus scherptediepte, naar wens gekozen worden. De camera zal het omgevingslicht meten en een bijbehorende sluitertijd kiezen. De flitser zal als fill-in werken. In een donkere omgeving betekent dit dat de sluitertijd zo lang zal worden dat bewegingsonscherpte een rol gaat spelen. In figuur 8 is het resultaat van flitsen met diafragma voorkeuze te zien. Hier is gekozen voor diafragma

Figuur 9: flitsen met sluitertijden voorkeuze

Net als in de Av stand zal de flitser ook nu als fill-in werken. Er kan geen sluitertijd die sneller is dan de x-sync gekozen worden, tenzij de FP stand van de flitser geactiveerd wordt. In het voorbeeld (figuur 9) heb ik ervoor gekozen om 1/4 seconde te belichten, wat natuurlijk te weinig is om de omgeving goed belicht op de foto te krijgen. De camera heeft hier het bijbehorende diafragma gepaald, wat in dit

25

geval gelimiteerd werd door een maximale opening van f/2,8. De omgeving is dus donker geworden: de foto is onderbelicht. Echter, zoals te zien is, blijkt het onderwerp goed belicht te zijn. De flitser heeft onafhankelijk van de lichtmeting van de omgeving het onderwerp goed verlicht

Handmatig (M) Met deze camera instelling zal zowel het diafragma als de sluitertijd gekozen moeten worden. Deze keuze zal bepalen hoe de omgeving op de foto gezet wordt: overbelicht, onderbelicht of goed belicht. De flitser zal toch als fill-in werken.

schaduwpartijen op te lichten: een fill-in flits. Daarover later meer.

Belichtingscorrectie Er zijn bij het flitsen twee manieren van belichtingscorrectie die onafhankelijk van elkaar werken. Om dit te begrijpen moet het volledig duidelijk zijn dat de camera een meting verricht van het omgevingslicht en dat de camera zich daarop instelt. De flitser meet met een voorflits de reflectie op het onderwerp en stelt de intensiteit van de hoofdflits aan de hand van deze meting af, met in achtneming van de gevoeligheid, afstand, en diafragma.

Op de camera (Exposure value (EV)) Als er op de camera een belichtingscorrectie plaats vindt heeft dat uitsluitend invloed op het omgevingslicht en niet op het onderwerp. Nogmaals, want dit is belangrijk: dit komt omdat het meten voor de flitser en de meting van het omgevingslicht

Figuur 10: flitsen met handbediening

De belichting handmatig instellen geeft volledige controle over de foto: de sluitertijd wordt gekozen om een goed evenwicht tussen de achtergrond verlichting en het onderwerp te kiezen, en het diafragma wordt gekozen om een DOF naar wens te krijgen. Onafhankelijk van deze variabelen zal de flitser het onderwerp goed belichten. In figuur 10 is het resultaat van een handmatig ingestelde camera (1/4 sec + f/5,6) zien en zoals verwacht is het onderwerp goed belicht terwijl de achtergrond onderbelicht is.

Figuur 11: -2EV belichtingscorrectie in Av stand

De keuze Welke programma stand kan nu het beste gekozen worden? Het nadeel van de program mode is de donkere achtergrond. Het nadeel van de diafragma voorkeuze is de langere sluitertijden bij donkere omgevingen. Het nadeel van de sluitertijden voorkeuze is het verlies over de controle van de scherptediepte. Alleen de camera op handbediening geeft volledige controle over het gebruik van een flits. In de meeste gevallen is de ruimte waarin gefotografeerd moet worden constant verlicht. Er zijn geen variaties in lichtintensiteit, of heel weinig. Daarom is het redelijk eenvoudig om als voorbereiding het omgevingslicht te meten, en aan de hand daarvan een geschikte sluitertijd en diafragma te kiezen. Vervolgens is het niet meer nodig om dit te herhalen. Alleen als het diafragma verzet wordt (als de scherptediepte verandert moet worden) kan het wenselijk zijn de sluitertijd evenredig te veranderen. Het voordeel van digitaal is, dat het resultaat snel genoeg op het scherm zichtbaar is. In de meeste gevallen kan dan nog gecorrigeerd worden. Wanneer er buiten gefotografeerd gaat worden, of in een ruimte met erg veel licht, is het een ander verhaal. In dat geval is het beter om diafragma voorkeuze te gebruiken. De flitser is dan alleen in gebruik om de donkere

Figuur 12: 0EV belichtingscorrectie in Av stand

Figuur 13: +2EV belichtingscorrectie in Av stand

licht volkomen gescheiden van elkaar gezien moet worden. Belichtingscorrectie wordt natuurlijk gebruikt bij

26

diafragma of sluitertijden voorkeuze, en niet bij een handmatige instelling. In de voorbeelden heb ik bij de sluitertijd voorkeuze de foto onderbelicht (figuur 11); de achtergrond is donkerder geworden, terwijl het onderwerp de juiste belichting heeft. In figuur 11 tot en met 13 is te zien dat de omgeving beïnvloed wordt door de belichtingscorrectie, terwijl het onderwerp gelijk belicht blijft. In figuur 13 is te zien dat bij overbelichting het omgevingslicht ook op het onderwerp invloed uitoefent en het daardoor overbelicht wordt. De flits intensiteit zal in dat laatste geval minimaal zijn. In de praktijk zal deze vorm belichtingscorrectie niet snel in een binnen omgeving nodig zijn. Belichtingscorrectie kan buiten wel een rol gaan spelen.

nodig is. Dat is in figuur 14 en 15 ook duidelijk zichtbaar. In figuur 16 is de extra flits intensiteit merkbaar op de achtergrond, die meebelicht wordt. Uiteraard zal de afstand een rol spelen: hoe verder de achtergrond verwijderd is, hoe minder dit merkbaar zal zijn. Binnen zal FEC gebruikt moeten worden bij sterk reflecterende of licht absorberende onderwerpen, buiten om de flits niet als hoofdlichtbron te hebben. Hierop kom ik in het volgende stukje terug.

Correctie vanwege (afwijkende) reflectie van het onderwerp Als een onderwerp licht absorbeert, of erg reflecteert,

Op de flitser (Flash Exposure Correction zal de de voorflits een valse meting verrichten. Het onderwerp zal in deze gevallen respectievelijk overbelicht (FEC)) Als de flitsinstensiteit op de flitser gecorrigeerd

wordt, heeft dat uitsluitend invloed op het onderwerp en niet op het omgevingslicht.

Figuur 14: -2FEC belichtingscorrectie in Av stand

Figuur 15: 0FEC belichtingscorrectie in Av stand

Figuur 16: +2FEC belichtingscorrectie in Av stand

Dit bekent in theorie dat de belichting van het omgevingslicht onveranderd blijft, terwijl de flitser een afwijkende hoeveelheid licht geeft ten opzichte van wat er

of onderbelicht zijn. Dit verschijnsel komt veel voor bij mensen die donkere kleding of juist lichte (witte) kleding dragen. Bij absorberende oppervlakten zal er namelijk te weinig licht gereflecteerd worden waardoor de flitser denkt dat het donkerder is dan het werkelijk is. Daarom zal de flitsintensiteit hoger zijn dan nodig en dus zal er overbelichting plaatsvinden. Bij reflecterende oppervlakten is het tegenovergestelde aan de hand: doordat er teveel licht van de voorflits gereflecteerd wordt, zal de flitser denken dat het lichter is dan werkelijk het geval is. Zodoende zal de flits minder licht geven waardoor de foto onderbelicht raakt. Er is geen gesloten regel te maken die deze omstandigheden volledig opvangt, maar met wat inzicht kan er al wel op ingespeeld worden. De belichtingscorrectie van de camera zal geen goed resultaat opleveren, terwijl dat het eerste is waarnaar gedacht zal worden. De flitsintensiteit zal niet beïnvloed worden, zoals we gezien hebben, waardoor er feitelijk niets verandert. Een FEC is hier de enige juiste manier, want alleen daarmee kan de flitsintensiteit geïnvloed worden om over- of onderbelichting te voorkomen. Voor sterk reflecterende onderwerpen kan uitgegaan worden van: + 1 FEC Voor sterk absorberende onderwerpen kan uitgegaan worden van - 1 FEC Kijk na het fotograferen op het scherm (en/of histogram) en bepaal aan de hand daarvan of de correctie afdoende was. Indien mogelijk kan dan nog een opname gemaakt worden.

Wanneer welke instelling In principe zijn er twee algemene situatie waarin een flitser gebruikt kan of zal worden. De eerste situatie is voor de hand liggend: in een donkere omgeving. Huiskamer, feestzaal... kortom, binnen of in de avonduren. De tweede situatie is tijdens daglicht buiten, om als invulflits te dienen voor het oplichten van donkere of harde schaduwen, met name tijdens zonnig weer. Elk van deze situaties vereist een eigen voorkeurs instelling die ik hieronder beschrijf. Natuurlijk is het geen regel, maar een richtlijn. Vanuit deze richtlijn kan naar de juiste instelling verder gecorrigeerd worden.

Flits bij donkere omgeving Gebruik de camera op handinstelling (M). Meet het

27

omgevingslicht van de ruimte op verschillende plaatsen en vanaf verschillende posities met een diafragma naar wens. Bepaal aan de hand daarvan een geschikte sluitertijd, die bij voorkeur niet lager mag liggen dan 1/60e vanwege bewegingsonscherpte (vertrouw niet op beeld stabilitatie omdat deze het onderwerp niet ‘bevriest’). Zet eventueel de gevoeligheid hoger als de ruimte erg donker is. Met de huidige generaties camera’s kan vaak zonder problemen een ISO waarde van 1600 gekozen worden. Maak een paar testfoto’s en bekijk het resultaat. Stel de flitser eventueel bij met FEC. Voor de rest van de foto’s is het niet meer nodig om nog instellingen te veranderen, tenzij de lichtomstandigheden van de omgeving echt anders wordt. Overweeg de mogelijkheid om de flitser indirect te gebruiken.

Flits als invullicht bij lichte omgeving. Zet de camera op diafragma voorkeuze (Av) en activeer op de flitser de FP stand om de camera de mogelijkheid te geven snellere sluitertijden dan de x-sync te gebruiken. De flitser mag niet als hoofd lichtbron fungeren, dus zet de FEC op -1 of zelfs -2 of -3. Maak een paar testfoto’s om het effect te bekijken en laat de instellingen verder ongewijzigd. Speel alleen met het diafragma en eventueel met belichtingscorrectie (op de camera) bij veel tegenlicht. Indien de omgeving minder dominant op de foto moet komen, is het raadzaam om de omgeving 1 tot 2 stops onder te belichten met de belichtingscorrectie op de camera. De flitser zal in dat geval het onderwerp voldoende bijlichten.

Dragging the shutter Dragging the shutter betekent niets meer dan flitsen met lange sluitertijd. Zoals reeds is uitgelegd, zal sluitertijd geen invloed hebben op het onderwerp dat belicht wordt door de flits. Wanneer het onderwerp in een donkere omgeving staat zal de achtergrond niet verlicht worden door het flitslicht; alleen het onderwerp zal correct verlicht worden. Wanneer de sluitertijd verlengt wordt, zal het omgevingslicht een rol gaan spelen in de foto, tot de sluitertijd zo lang wordt dat het onderwerp door het omgevingslicht belicht zal worden; de flitser zal dan alles slechts overbelichten. Dit is te zien in figuur 13. Over het algemeen zal gelden dat de omgeving 1,5 tot 2 stops onderbelicht kan worden zonder dat dit verzand in een veel te donkere achtergrond. Het onderwerp wordt dan verder bijgelicht door het flitslicht. De balans tussen omgeving en onderwerp is in de meeste gevallen mooi in balans. Deze methode wordt ‘dragging the shutter’ genoemd. Lange sluitertijden veroorzaken bewegingsonscherpte. Niet alleen van de fotograaf, maar ook van het onderwerp. Er geld een regel dat de minimale sluitertijd waarbij bewegingsonscherpte voorkomen kan worden 1 / focale afstand is. Met een 50mm objectief is dit dan 1/50e seconde. In donkere omgevingen kan de sluitertijd maar liefst tot 1/5e seconde oplopen, wat dus bewegingsonscherpte tot gevolg heeft of zou hebben. En toch levert een flitsfoto een scherpte foto op. Dit komt omdat het onderwerp als een silhouet afgebeeld zou worden als er niet geflitst werd (1,5 - 2 stops onderbelicht). De tijdsduur van de flits bevriest het onderwerp op de foto, immers, een flits zal niet veel meer dan 1/10000e seconde duren.

Hulpmiddelen

Figuur 17: hulpmiddelen voor flitsgebruik stand

28

Er zijn een groot aantal accessoires beschikbaar en verkrijgbaar die een beter flits resultaat moeten garanderen. Er zijn veel te veel accessoires om ze allemaal te behandelen, dus ik beperk me tot de accessoires en hulpmiddelen die ik gebruik, gebruikt heb. of ter beschikking heb. Het grootste deel van deze dingen zijn te vinden in figuur 17. Uiteindelijk omt het erop neer dat elk hulpmiddel geschikt is voor een of twee specifieke doeleinden of situaties. Welke dat zijn is proefondervindelijk, en persoonsgebonden. Over het algemeen kan een goed gebruik van de flitser zonder veel middelen volbracht worden, maar soms is het wel heel gemakkelijk om wat extra dingen achter de hand te hebben. Aan de accessoires in figuur 17 heb ik tot op heden nog voldoende gehad, en ik zie niet een reden om snel extra spullen voor de flitser te moeten kopen. Ik som mijn hulpmiddelen een voor een op.

Flash bracket Een groot nadeel van flitsen zijn de slagschaduwen die achter het onderwerp (kunnen) ontstaan. Als de camera in landscape stand gehouden wordt, zullen die schaduwen in de meeste gevallen achter het onderwerp verborgen blijven. Wordt de camera in portrait stand gebruikt, dan zal de flits zicht naast de camera bevinden, in plaats van daarboven. Dit zal een slagschaduw naast het onderwerp veroorzaken. En dat is lelijk storend. Het antwoord daarop is een flash bracket. Er zijn veel merken flash brackets, die ik niet allemaal ga opsommen. De keuze is een persoonlijke, maar ze doen in feite allemaal hetzelfde: ze houden de flitser recht boven het camera, ongeacht de positie van de camera. Hierdoor zullen de slagschaduwen altijd achter het onderwerp verborgen blijven. De keuze voor een Arca Swiss compatible balhoofd voor mijn statief, en het gebruik van een L-bracket bracht me bij het Really Right Stuff Perfect Portrait System: een deels modulair systeem dat met een geleider de flits traploos kan verplaatsen (figuur 17). Inmiddels heeft RRS ook een alternatief, maar ik ben persoonlijk gecharmeerd van de rail die de positie van de flitser bijna traploos laat instellen. Bovendien blijft de positie van de flitser hetzelfde, waardoor het mogelijk blijft om gebruik te maken van

een bouncecard zoals in figuur 18, waar een foto van mijzelf is gemaakt tijdens een bruiloft met de opstelling die ik gebruik. Het nadeel van een flash bracket is het omvangrijke ervan. De camera wordt een hele ‘installatie’, zoals in figuur 18 duidelijk te zien is.

Indirect flitsen Een flash bracket zal de zijdelingse slagschaduwen grotendeels voorkomen, maar het licht blijft altijd frontaal en hard, ook met een bouncecard. Dit is te verzachten door een diffusor te plaatsen, of door indirect te gaan flitsen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van reflecterende vlakken in de ruimte zelf, waardoor het licht minder hard wordt, en de omgeving deels mee verlicht wordt. Voordelen • geen slagschaduwen • zachter licht • flexibel • geen flash bracket nodig Nadelen • mogelijke kleurverschuiving • energie verslindend • niet altijd bruikbaar • hoge ISO noodzakelijk Het indirect flitsen kan via een plafond, zijmuur, over de (eigen) schouder heen of zelfs via een persoon met een wit shirt aan als er geen zijmuur is. Het grootste nadeel van indirect flitsen is de vergrootte afstand. Bij een afstand van 3 meter tot het onderwerp, zal een flitser frontaal weinig moeite hebben om het onderwerp goed te belichten. Wanneer indirect via het plafond geflitst wordt, zal de afstand die het flitslicht moet afleggen groter zijn. Bij een plafond dat 2,5 meter hoog is (huiskamer) zal het flitslicht minimaal 5 meter moeten afleggen in plaats van de 3 meter. Daarvoor is meer kracht nodig, en dus zullen batterijen sneller uitgeput raken. Om dit te voorkomen is het altijd aan te raden om een hoge ISO in te stellen waardoor de flitser minder hard hoeft te werken. Als bijkomend voordeel zal het omgevingslicht een rol gaan

Figuur 18: uiterlijk van een RRS flash bracket (Portrait Perfect Package) op de camera

29

spelen (vooral in donkere ruimten) waardoor het flitsen een 'natuurlijker effect' oplevert, zoals hierboven reeds is weergegeven.

Via plafond

ervaren worden. Door een halve snoot light te gebruiken, worden de mensen minder opgeschrikte door de flits terwijl het effect van over de schouder flitsen behouden blijft.

Een bounce card

Figuur 20: Bounce card in met de camera in twee posities

Figuur 19: Gebruik van RRS Portrait Perfect Package en indirect flitsenmet behulp van een bounce card

Indirect via het plafond heeft als nadeel dat het licht voornamelijk van boven komt, en dus schaduwen onder de neus en wenkbrauwen geeft. Het is dan noodzakelijk om een bounce card te gebruiken, die een deel van het licht naar voren weerkaatst zodat die donkere delen toch opgelicht worden.

Via zijmuur Via de zijmuur geld hetzelfde als via het plafond: schaduwen op ongewenste plekken. Ook hier werkt een bounce card op de flitser uitmuntend om het onderwerp wat direct licht te kunnen geven.

Over de schouder Schuin over de schouder is een van de mooiere manieren, omdat zodoende een echte softbox gesimuleerd kan worden. De bounce card heeft in dit geval nauwelijks zin. Deze kan echter vervangen worden door een donkere lichtabsorberende kaart: een halve snoot light genoemd. Omdat de fotograaf veelal voor het ‘publiek’ staat, met name bij een reportage, kan het flitslicht als erg hinderlijk

Bij gebrek aan een muur, een te hoog plafond of een gekleurde wand, of om een deel van het flitslicht bij indirect flitsen toch naar voren te reflecteren, is het mogelijk om via een klein reflectiescherm op de flitser te werken: een bouncecard. Er zijn veel hulpmiddelen beschikbaar, vaak verschrikkelijk duur, omvangrijk en waarvan het nut wel eens overschat wordt. Er is veel te vinden over de zin en onzin van deze hulpmiddelen, en ik ga die niet behandelen. Ik heb veel getwijfeld over de aanschaf van een dergelijk (duur) hulpmiddel, en ben uiteindelijk terecht gekomen bij de site genaamd ABetterBounceCard.com (www. abetterbouncecard.com), waar uitgelegd wordt hoe voor een paar euro een veelzijdig reflectiescherm gemaakt kan worden wat voor mij perfect werkt. Dit stukje foam en wat klitteband is werkelijk low-budget, eenvoudig te vervangen indien het beschadigd, en het weegt niets. Er is één belangrijke tip bij het gebruik van een bouncecard; draai de flitskop 90° opzij, zodat de smalle kant naar voren wijst, Wanneer de camera in portrait stand gehouden wordt, kan de flitskop gekanteld worden zodat deze naar boven blijft wijzen (figuur 20). Met de standaard producten in de winkel is dit vaak niet mogelijk.

Omnibounce De zogenaamde omnibounce lijkt een leuk ding, maar ik heb nooit echt bevredigende resultaten kunnen krijgen. Bevestigd op een flitser verdeeld de omnibounce het licht waardoor er niet alleen maar frontaal licht is, maar ook indirect. Dat klinkt leuk, maar door de constructie gaat er veel licht verloren, zeker in grote ruimten. Reflecteren via wanden en of plafond vergt erg veel kracht, zodat de batterijen zwaar belast worden en sneller leeg raken. De kans is zelfs groot dat de flitser niet genoeg kracht overhoud om dan via de wanden te weerkaatsen, waardoor de omnibouce uitsluitend zal gaan werken als een soort softbox,

30

terwijl er veel licht in andere richtingen verloren gaat. Een bounce-card heeft een grote voorkeur boven een omnibouce.

Softbox

Figuur 21: Omnibounce

Reflectieschermen Reflectieschermen zijn een handig middel om harde schaduwen op te lichten. Doordat een reflectie scherm gebruik maakt van het reeds aanwezige (flits)licht kan een tweede flitser overbodig zijn. Een reflectiescherm bij fotograferen in direct zonlicht kan zelfs een invulflits overbodig maken. Deze reflectieschermen zijn er in veel maten en vormen. Een klein formaat van ongeveer 30 à 40 cm in doorsnede is een handige accessoire om bij te hebben.

Figuur 22: Lumniquest softbox

In eerste instantie wordt met een softbox direct aan een studio opstelling gedacht. Er zijn echter ook softboxen verkrijgbaar die op camera-flitsers gemonteerd kunnen worden om zodoende het effect van een studio flitser te immiteren. Ik zeg immiteren, omdat het nooit helemaal gelijk aan de kracht en het formaat van een studio flitser kan zijn. Een softbox op de flitser geeft echter wel een veel diffuser licht waardoor schaduwen verzacht worden en het licht mooier verdeeld. Wanneer een flitser met softbox los van de camera gebruikt wordt, kan met deze beperkte middelen een eenvoudige studio achtige opstelling verkregen worden.

31

Canon lanceert de PowerShot SX280 HS en PowerShot SX270 HS met ‘next-generation’ DIGIC 6 Amstelveen, 21 maart 2013 – Canon lanceert vandaag twee nieuwe, krachtige PowerShot SX-modellen – de compacte en veelzijdige PowerShot SX280 HS en PowerShot SX270 HS. Deze modellen zijn uitgevoerd met een combinatie van Canon’s nieuwste DIGIC 6-technologie voor beeldverwerking en een 20x optische zoom. Daarmee zijn ze de ideale reispartner om alles indrukwekkend gedetailleerd en met Full HD 60p video vast te leggen – van ruimtelijke landschappen tot gezinsvakanties. De geïntegreerde Wi-Fi functie van de PowerShot SX280 HS maakt het mogelijk onderweg heel eenvoudig opnamen te delen en zorgt voor een directe verbinding met andere apparaten, zoals tablets, PC’s of smartphones. Onvoorstelbaar hoge prestaties met DIGIC 6 Het hart van beide modellen wordt gevormd door Canon’s ‘next-generation’ DIGIC 6-beeldprocessor. Deze maakt het mogelijk superieure opnamen te maken in omgevingen met weinig licht en zorgt voor realistische, vloeiende Full HD-movies met maximaal 60 fps. Of het nu gaat om een party of een opname bij maanlicht, de nieuwe DIGIC 6 garandeert opnamen met weinig ruis en een perfecte belichting, met tot dertig procent meer details [1] dan bij voorgaande modellen en zonder dat daarvoor een flitser of statief nodig is. Het HS System combineert de nieuwe DIGIC 6-processor met een uiterst gevoelige 12,1 Megapixel CMOS-sensor om in situaties met weinig licht opnamen van uitzonderlijk hoge kwaliteit te maken, met minimale onscherpte en ruis en met een groot dynamisch bereik – perfect voor details in schaduwpartijen bij een zonsondergang tijdens de vakantie. Met de DIGIC 6-processor en het HS System kunnen gebruikers opnamen maken tot een indrukwekkende ISO-gevoeligheid van 6.400 – met altijd een schitterend eindresultaat. Met DIGIC 6 zijn movies vast te leggen met het populaire MP4-format en zijn de opnamen af te spelen op diverse draagbare apparaten. Zonder langdurige bestandconversies zijn movies snel en gemakkelijk met familie en vrienden te delen. Met superzoom dichterbij de actie Dankzij het 25mm Canon-groothoekobjectief met 20x optische zoom en een 4-stops optical Image Stabilizer (IS) zijn de PowerShot SX280 HS en PowerShot SX270 HS ideaal voor elk kostbaar gezins- en vakantiemoment. De ZoomPlus-technologie zorgt voor een verdere vergroting van het zoombereik tot 40x en handhaaft de haarscherpe, detailrijke beeldresolutie, zodat gebruikers vanaf een veilige afstand nog dichterbij de actie kunnen komen. De gehele reis in kaart; gemakkelijk delen De Wi-Fi functie van de PowerShot SX280 HS stelt gebruikers in staat hun belangrijkste herinneringen met vrienden en familie te delen door de opnamen naar sociale netwerken en aangesloten apparaten te sturen of ze als online back-up op het internet te bewaren.

De GPS [2] in de PowerShot SX280 registreert automatisch de lokale tijd en de plaats waar de foto of movie is gemaakt en stelt reizigers in staat hun gehele route moeiteloos te volgen of te onthouden waar een perfect opname is gemaakt. De geïntegreerde GPS-logger zal de positie van de camera tijdens een reis met regelmatige intervallen vastleggen, terwijl A-GPS gebruik maakt van Wi-Fi om snel extra Assisted GPS-gegevens te downloaden, zodat minder tijd nodig is voor het binnenhalen van een satellietsignaal. Schakel van foto’s naar movies met Full HD-kwaliteit Om actiemomenten vast te leggen, kunnen gebruikers snel overschakelen van foto’s naar movies met Full HDkwaliteit (1920x1080p) en stereogeluid. De geavanceerde 60p registratie garandeert een nieuw prestatieniveau voor movies, waarbij snelle actiebeelden gedurende de gehele scène vloeiend worden vastgelegd. De Fine Detail Movie Processing-technologie (30 fps) zorgt voor indrukwekkende details, terwijl DIGIC 6 een verbeterde ruisverwerking [3]bij Full HD-movies (30 fps) biedt en gebruikers in staat zijn werkelijk elk moment vast te leggen. De enorme 20x optical zoom kan ook tijdens het filmen worden gebruikt. Movies die onderweg worden gemaakt, zijn scherp en trillingsvrij dankzij de nieuwste versie van Intelligent IS, die is uitgevoerd met een aangepaste Dynamic IS modus. Deze verbeterde modus beschikt over een Image Stabilizer met vijf assen, om diverse typen cameratrilling te corrigeren, waaronder draaiende bewegingen en evenwijdige trillingen – iets dat vaak voorkomt bij filmen tijdens het lopen – zodat het opgenomen beeldmateriaal nog vloeiender is. Ongeacht of het om een gezinsvakantie gaat of om een lang gekoesterde droomreis, reizigers kunnen de gewenste composities kiezen en hun opnamen bekijken op het heldere 7,5 cm (3,0”) PureColor II G LCD-scherm met circa 461.000 dots. Een laag van gehard glas zorgt voor extra sterkte en bescherming; het hoge contrast zorgt in combinatie met de Quick Bright-technologie voor een perfecte weergave van movies bij fel zonlicht. Elk moment creatief vastleggenElk moment creatief vastleggen De PowerShot SX280 HS en PowerShot SX270 HS bieden het gemak van ‘mikken & klikken’, waarbij Canon’s gerenommeerde Smart Auto modus maximaal 58 verschillende scènes detecteert om vervolgens de juiste instellingen te kiezen voor het hoogst mogelijke resultaat. Zowel de PowerShot SX280 HS als de PowerShot SX270 HS is uitgevoerd met de nieuwe Hybrid Auto modus die voorafgaand aan elke foto een periode van vier seconden met een 720p resolutie vastlegt en voordat Smart Auto de meest geschikte instellingen selecteert voor een perfect eindresultaat. Op deze wijze wordt creatieve flexibiliteit gecombineerd met hoogwaardige opnamen en aan het einde van de opnamedag worden alle vier seconden durende clips samengevoegd tot één bestand dat ‘het verhaal achter

32

de opnamen’ van die dag vertelt. De opnamen kunnen ook worden aangepast met één van de zeven [4] verschillende creatieve filters, waaronder Fish-eye Effect en Miniature Effect. Ambitieuze en meer ervaren fotografen of gebruikers die hun fotografische vaardigheden verder willen ontwikkelen, kunnen werken met volledige controle over de instellingen van hun camera. Tot de geavanceerde instellingen behoren Tv en Av modi voor sluitertijd en diafragma. Met volledig handmatige bediening voor regeling van alle instellingen, kunnen gebruikers hun creatieve mogelijkheden verkennen en met deze krachtige compactcamera’s hun fotografische kennis vergroten.Ambitieuze en meer ervaren fotografen of gebruikers die hun fotografische vaardigheden verder willen ontwikkelen, kunnen werken met volledige controle over de instellingen van hun camera. Tot de geavanceerde instellingen behoren Tv en Av modi voor sluitertijd en diafragma. Met volledig handmatige bediening voor regeling van alle instellingen, kunnen gebruikers hun creatieve mogelijkheden verkennen en met deze krachtige compactcamera’s hun fotografische kennis vergroten.

[1]Met ISO 3200 [2]Het gebruik van GPS is in sommige landen of regio’s wellicht niet toegestaan. Het gebruik van GPS dient plaats te vinden conform de wet- en regelgeving in het land waar de GPS wordt ingeschakeld, inclusief beperkingen aan het gebruik van elektronica. [3]2-stops verbetering vergeleken met DIGIC 5 bij ISO 1600 [4]Creatieve filters zijn Soft Focus, Fish-eye Effect, Miniature Effect, Super Vivid, Poster Effect, Toy Camera Effect en Monochrome

PowerShot SX280 HS – belangrijkste kenmerken: 20x zoom, 25mm objectief HS System: 12,1 Megapixel CMOS, DIGIC 6 Intelligent IS, Enhanced Dynamic IS Wi-Fi Full HD (60fps)

PowerShot SX270 HS

7.5 cm (3.0”) PureColor II G LCD GPS with A-GPS Hybrid Auto; Smart Auto Handmatig, Av en Tv modi Hoge opnamesnelheid. Optionele onderwaterbehuizing PowerShot SX270 HS- belangrijkste kenmerken: 20x zoom, 25mm groothoekobjectief HS System: 12.1 MP CMOS, DIGIC 6 Intelligent IS, Enhanced Dynamic IS Full HD (60fps)

PowerShot SX280 HS

7.5 cm (3.0”) PureColor II G LCD Hybrid Auto; Smart Auto Handmatig, Av en Tv modi Hoge opnamesnelheid Optionele 40 m onderwaterbehuizing

33