GODS WEGEN ZIJN WONDERLIJK EN DIE LOOP IK MAAR AF

twaalfde jaargang

Wijkblad

februari 2007

nummer 6

van

de

protestantse

gemeente

Bosbeskapel

GODS WEGEN ZIJN WONDERLIJK EN DIE LOOP IK MAAR AF In de kerkdienst van 5 november jl. gaf de Haagse straatpastor Mariëtte Brekelmans voorafgaand aan de collecte voor het straatpastoraat, een korte schets van haar werk. Het boeiende verhaal dat zij toen hield was voor de redactie aanleiding om haar te vragen voor Lopend Vuurtje iets te willen vertellen over haar ervaringen. Mariëtte Brekelmans had voordat zij in augustus 2003 in Den Haag tot straatpastor werd benoemd al een langdurige ervaring met dit type werk. Afkomstig uit het Brabantse Vught, bracht zij haar middelbare schooltijd door in het bij Amsterdam gelegen Uithoorn. Na het HAVO-examen was zij hier actief in het jongerenpastoraat. Daarna was zij ondermeer werkzaam in de psychiatrie: de telefonische hulpdienst en in een inloophuis voor dak- en thuislozen en exgedetineerden in Dortmund. Op een zeker moment wilde zij haar theoretische kennis uitbreiden. Zij volgde een HBO-opleiding theologie en de sociale academie op De Horst in Driebergen. Hierna ging zij met haar echtgenoot wonen en werken in een achterstandswijk in Helmond. In 2003 kwam Mariëtte als straatpastor in dienst van een stichting, die door de gezamenlijke kerken, diverse fondsen en de gemeente Den Haag wordt gefinancierd. Haar man is momenteel opbouwwerker in het bisdom Rotterdam. Voor zijn werk komt hij ook regelmatig in Den Haag. Dit leidt er toe dat zij elkaar soms tijdens de lunch in Den Haag treffen. Wat houdt uw werk in de praktijk in? ‘Ik werk de meeste tijd op straat. Wel houd ik wekelijks spreekuur in Parnassia en bij het Leger des Heils, maar de meeste tijd bezoek ik straten, parken, plantsoenen en pleinen waar ik dak- en thuislozen kan aantreffen. De mensen die daar leven weten dat ik shag bij me heb. Meestal vragen ze : “Mag ik een shagje van je?” Ik informeer hoe het met hen gaat en dan kunnen er verschillende reacties komen. Ik wil een luisterend oor zijn en ik ben er nadrukkelijk niet om hen in een hulpverleningsproject te krijgen. Er volgen dan vaak gesprekken over verdriet, rouwverwerking, of schuldgevoelens tegenover de familie. Soms komt het wel voor dat ik voor hen een telefoongesprek voer. Bijvoorbeeld naar de Sociale Dienst als er problemen zijn met hun uitkering. Ik luister maar geef geen oordeel over hun gedrag. Ik

laat ze zijn wie ze zijn en leef met ze mee, bijvoorbeeld als ze hun frustratie uiten wanneer ze iedere keer tegen de bureaucratie aanlopen. Op die manier ben je afwisselend vertrouwenspersoon, praatpaal, moeder, zuster of vriendin.’ Hoe komen deze mensen op straat terecht? ‘Dat kan op verschillende manieren. Er zijn wel families (broers, neven) die op straat leven. Dat zijn mensen die er niet in slagen hun leven structuur te geven. Het zorgen voor kinderen, een huis inrichten, scholing volgen en een baan zoeken, lukt hen niet. Hun kinderen worden in tehuizen opgevangen. Maar als ze ouder zijn komen ook zij op straat. Het kan ook gebeuren dat iemand door een echtscheiding steeds verder afglijdt. Een man gaat bijvoorbeeld na een scheiding het huis uit. Hij gaat ergens anders wonen, maakt schulden, betaalt de huur niet en komt uiteindelijk op straat terecht. Hier krijgt hij boetes voor overtredingen en raakt zo steeds verder in een spiraal naar beneden. Een ander voorbeeld is iemand die een kind verliest. Hij kan daar zoveel verdriet van hebben dat hij gaat zwerven en aan de drank raakt. In de praktijk is de afstand tussen de mensen die een “normaal leven” leiden en hen die op straat leven in feite niet zo groot. Het kan iedereen gebeuren dat hij door een ongelukkige samenloop van omstandigheden op straat belandt.’ Hoe heeft u uw werk als straatpastor tot nu toe ervaren? ‘Het werk als straatpastor is boeiend en afwisselend, ook al kom je soms met schrijnende zaken in aanraking. Iedere vrijdag is er een viering in de Jozefkapel aan de Korte Vleerstraat. Veel aandacht wordt in deze diensten gegeven aan op straat levende mensen die zijn overleden. De gemiddelde leeftijd van een dak- en thuisloze is 50 jaar. Dit houdt in dat velen onder hen relatief jong overlijden en dat deze groep regelmatig kennissen verliest. Wat mij vooral heeft geraakt is de directe wijze waarop vervolg op pagina 4

2

AGENDA Kerkdiensten Bosbeskapel Datum Voorganger 4 feb Ds. J.C. Eikelboom 11 feb

Dienst

Collecte(n) 1. Kerkinactie: Werelddiaconaat 2. Wijkgemeente

Ds. N.W. den Bok

Themadienst ‘Gaat de ziel bij het sterven naar de hemel?’; m.m.v. cantorij 1. Wijkdiaconie 2. Pastoraat Ds. J.C. Eikelboom Dienst van Schrift en Tafel 1. Diaconie: Sterke vrouwen 18 feb 2. Wijkgemeente Ds. N.W. den Bok 1. Kerkinactie:zending 2. Wijkgemeente 25 feb 4 mrt Ds. J.C. Eikelboom 1. Diaconie 2. Wijkgemeente Begintijdstip kerkdiensten: 10.00 uur, tenzij anders vermeld Jeugdkerk: 11 feb - Bosbeskapel; 25 feb - Ontmoetingskerk Vesper in de Veertigdagentijd

Datum 28 feb

Tijd 19.00 uur

Kerkdiensten Prevastichting Datum Voorganger 4 feb Mw.ds. Y. Schoonhoven 11 feb Dr. N. Schelhaas 18 feb Mw.ds. M.A. Sijbrandij-Verbist 25 feb Mw. N. Aarnoutse-Zeeman Begintijdstip kerkdiensten: 10.30 uur; adres: Mgr. Nolenslaan 20 Agenda overige activiteiten Datum Tijd Wat? Datum Tijd Wat? 5 feb 20.00 uur Vergadering kerkenraad 19 feb 14.30 uur Maandagmiddag gespreksgroep 12 feb 20.00 uur Christelijke spiritualiteit groep 1 19 feb 20.00 uur Christelijke spiritualiteit groep 2 13 feb 19.30 uur Vergadering wijkdiaconie 21 feb 20.00 uur Vergadering liturgiecommissie 13 feb 20.00 uur Serie gnostiek 27 feb 20.00 uur Serie gnostiek 14 feb 14.30 uur Ouderengespreksgroep 28 feb 20.00 uur Jongerengespreksgroep 14 feb 20.00 uur Verdieping jaarthema ‘Gaat de ziel bij het sterven naar de hemel?’ Iedere dinsdagmiddag, 14.30-16.30 uur, Ouderensoos Bosbeskapel Iedere dinsdagmorgen, 10.00-12.00 uur, Creatieve Club

Enkele zakelijke gegevens Predikanten Ds. J.C. Eikelboom, Druivenstraat 53, 2564 VE Den Haag, tel. 3680761 (e-mail: [email protected]). Telefonisch bereikbaar: maandag t/m vrijdag van 9.00-9.30 uur en maandag- t/m donderdagavond van 19.00 – 19.30 uur. Vrij: woensdagmiddag en zaterdag. Dr. N.W. den Bok, Hovenstraat 1, 3581 RS Utrecht, tel. 030-2318765. (e-mail: [email protected]). Werkdagen: maandag, dinsdag, woensdag. Bereikbaar op die dagen: van 11.30-12.30 uur thuis. Mobiele telefoon: 06-14268242 Wijkindeling: Ds. N.W. den Bok heeft als wijk: het vierkant gevormd door de Laan van Eik en Duinen, Vlierboomstraat/Amandelstraat, Thorbeckelaan en Laan van Meerdervoort, met dien verstande dat de Vlierboomstraat en de Thorbeckelaan in hun geheel onder ds. Eikelboom vallen. Ds. J.C. Eikelboom heeft als wijk: het vierkant gevormd door de Vlierboomstraat (beide zijden), Amandelstraat, de Thorbeckelaan, de Oude Haagweg en de Laan van Eik en Duinen, de Notenbuurt, alle adressen in Leyenburg, Houtwijk en alle adressen op de Thorbeckelaan, de Nolenslaan en de Donker Curtiusstraat, Savornin Lohmanlaan, Ereprijsweg, Pioenweg, overzijde Laan van Meerdervoort. Voor leden die buiten de wijk wonen, geldt het volgende: wie ten opzichte van de Laan van Meerdervoort aan de zeekant woont, behoort pastoraal tot de wijk van Ds. Den Bok; wie ten opzichte van de Laan van Meerdervoort aan de landzijde woont, behoort pastoraal tot de wijk van Ds. Eikelboom. Als iemand – om welke reden dan ook – voorkeur heeft voor de predikant van de andere wijk dan waartoe hij of zij behoort, staat het hem of haar vrij op deze een beroep te doen Scriba: Ledenadministratie: Adres Bosbeskapel:

Mw. J.M. van der Jagt, Mahatma Gandhistraat 11, 2552 PA Den Haag, tel. 3975168. B J. Willemsen, Thorbeckelaan 338 , 2564 BZ Den Haag, tel. 3681414. Bosbesstraat 5, 2564 PA Den Haag, tel. 3689796.

3

GEEF ONS HEDEN ONS DAGELIJKS BROOD ‘Geef ons heden ons dagelijks brood’ bidden wij. Dat kan voor de meesten van ons een overbodig gebed lijken. Zij hebben immers meer dan zij nodig hebben en de zekerheid van een goed inkomen neemt alle ongerustheid weg of wij morgen wel te eten hebben. We realiseren ons dat niet altijd, maar wij bidden het ‘Onze Vader’ samen met christenen over de hele wereld. Dat bidden verbindt ons met hen. Van die christenen zijn er miljoenen die rond moeten komen van één dollar per dag of minder. Voor hen hebben de woorden van Jezus hun oorspronkelijke betekenis behouden. Ze bidden om brood dat voldoende is voor deze dag. Of ze morgen te eten zullen hebben, weten ze nog niet. Ook in ons land zijn er mensen die onder de armoedegrens leven. Dat realiseren we ook niet altijd. Wij wonen in een buurt, waar armoede niet zichtbaar is. In onze stad zijn velen aangewezen op de voedselbanken. Het zijn o.a. illegale immigranten, die er op aan worden gekeken gelukzoekers te zijn - alsof dat niet zou mogen - maar die in werkelijkheid de schrijnende armoede in hun eigen land zijn ontvlucht. Er zijn ook mensen die diep in de schulden zijn geraakt door te hoge uitgaven. We kunnen daar kritiek op hebben, maar veel schuldenproblematiek is mede een gevolg van de verlokkingen van de consumptiemaatschappij. En het wordt mensen wel heel makkelijk gemaakt door het aanbod van de creditcards, die de illusie scheppen van financiële mogelijkheden. De toegang tot de welvaartsmaatschappij blijkt een valkuil te zijn. Mensen vervallen tot armoede en dat betekent niet alleen gebrek aan inkomsten, maar ook isolement en machteloosheid, onzekerheid, gebrek aan voorzieningen en gebrek aan zeggenschap over de eigen toekomst. Accra Op een conferentie van kerken in Accra in 2004 hebben met name christenen uit Afrika de bestrijding van armoede aan de orde gesteld als een zaak van geloof. Deze conferentie heeft toen een oproep gedaan om een verbond te sluiten voor gerechtigheid in de economie en op de aarde. In deze oproep is de strijd tegen de armoede niet een uitvloeisel van het geloof, als de daad die bij het woord gevoegd wordt, maar behoort het opkomen voor gerechtigheid tot de kern van het geloof. Het is een zaak van belijden. Zoals Jacobus in zijn bijbelse brief stelt dat de echtheid van het geloof blijkt uit de daden, zo wordt in Accra de echtheid van het geloof gekoppeld aan de inzet voor gerechtigheid en aan de zorg voor de schepping die ons is toevertrouwd. De verklaring haalt het woord van Jezus aan: Je kunt niet God dienen en de mammon (Lucas16:13). Dat woord vormt een aanklacht tegen de neoliberale ideologie die alles aan de markt overlaat en niet de zorg voor mensen prioriteit geeft. In de verklaring is het marktdenken de grote boosdoener. De ideologie van het neoliberalisme ‘claimt zeggenschap over het hele leven en eist een totale overgave die gelijk staat

aan afgoderij.’ Dat is forse taal. Daar is de nodige kritiek op gekomen, o.a. dat het te simpel is alle problemen in de wereld aan het westerse kapitalisme toe te schrijven. De corruptie van regeringen en ambtenaren in landen waar veel armoede is, speelt bijvoorbeeld ook een grote rol. Maar ondanks deze kritiek doet Accra een appèl op ons. We worden aan het denken gezet door de kritiek op wat we vanzelfsprekend of onveranderlijk achten. Accra legt de vinger bij een zere plek in onze maatschappij. Zoek de balans Kerkinactie neemt deze uitdaging aan in de campagne ‘Zoek de balans’, die in de Veertigdagentijd zal worden gevoerd. De balans is in onze maatschappij toch wel sterk doorgeslagen naar economische waarden. Alles wordt uitgedrukt in geld. De drijfveer is de consumptie, het speculeren op het najagen van genot en een comfortabel leven. Wie ongegeneerd graaien naar het grote geld, schamen zich daar niet voor. De tweedeling is onze stad tussen zand en veen is al jaren heel groot en wordt maar niet kleiner. En de discussie over waarden en normen wil maar niet echt van de grond komen, omdat die te zeer in de sfeer van de micro-ethiek blijft hangen. Fatsoen moet je doen. Dat is toch meer dan opstaan voor iemand in de bus. De cruciale vraag is in hoeverre de grondslagen van onze maatschappij fatsoenlijk zijn. ‘Je kunt niet God dienen en de mammon.’ De aanklacht is duidelijk. In de ogen van christenen die in armoede leven, bedrijven wij afgodendienst of zijn we op z’n minst naïef, blind voor het feit dat we bijdragen aan een ‘schandelijke wereld, die Gods oproep tot leven voor allen ontkent.’ Wat voor beeld hebben wij eigenlijk van God? Volgens Accra zijn we betoverd door het systeem, dat leidt tot ‘accumulatie van rijkdom ten koste van de armen, waarbij het beleid van onbeperkte groei in geïndustrialiseerde landen en het winststreven van multinationale ondernemingen de aarde hebben geplunderd en het milieu ernstig geschaad.’ In de woorden van Jean Francois Rischard: ‘Een wereld waarin minder dan twintig procent van de mensen vijfentachtig procent van de goederen en diensten verbruikt, is gewoon niet verdedigbaar.’ Rischard is onderdirecteur bij de Wereldbank en heeft een boek geschreven: ‘Vijf voor twaalf; Twintig wereldproblemen, twintig jaar om ze op te lossen’. Het roer moet radicaal om, anders gaat de aarde te gronde. Maar er is volgens hem geen reden tot doemdenken, alsof er niets aan te doen zou zijn, maar we moeten wel onze prioriteiten anders stellen, andere doelstellingen formuleren. We moeten in de toekomst van de aarde investeren. Dat is ook goed te financieren. Zelfkritiek De oproep van Accra vraagt van ons de wil en de inspanning om wat wij doen en najagen eens te bezien vervolg op pagina 4

4 vervolg van pag. 1 de bezoekers van deze diensten hun gevoelens tot uitdrukking brengen. Ze herkennen zich vaak in de Bijbelverhalen. Wanneer je spreekt over het zware leven in de woestijn, zegt er soms één spontaan in de dienst: “Ik voel me soms ook in de woestijn.” Het komt ook wel voor dat iemand tegen mij zegt: “Ik vind je een stom mens; wat heb ik aan dat bidden van jou?” Maar als ik vertel over een bron in de woestijn, kan er iemand in de dienst ineens zeggen: “Ik heb deze week ook iets fijns meegemaakt; dat was voor mij net een bron”.’ vervolg van pag. 3 door de ogen van hen met wie wij samen het Onze Vader bidden. Dat samen bidden is ook een vorm van globalisering, en van samen belijden. Echte godsdienst blijft niet bij woorden, maar vindt zijn uitdrukking in het doen van gerechtigheid. Accra haalt Jesaja 58 aan. ‘Is dit niet het vasten dat ik (God) verkies? .... Is het niet je brood delen met de hongerige?’ Heeft Jezus zelf ook niet zo iets gezegd? Laten we ons deze oproep

Wat heeft u er toe bewogen om juist in deze - in de ogen van velen - moeilijke sector te gaan werken? ‘Ik ben graag concreet bezig met de zaken die op mijn pad komen. Ik zeg wel eens: Gods wegen zijn wonderlijk en die loop ik maar af.’ Hans van Spanning Lezers die het werk van het straatpastoraat financieel willen steunen kunnen hun gift overmaken naar rekeningnummer 5161046 t.n.v. stichting Straatpastoraat Den Haag.

aantrekken en kritisch kijken naar onze manier van leven. Het moet toch ergens beginnen. Welke waarden spreken uit onze woorden en daden? We kunnen de wereld niet veranderen, maar we kunnen wel iets uitstralen van Gods bedoeling met de aarde en van de hoop die in ons leeft. Jan Eikelboom

ACTIVITEITEN IN DE WIJK Veertigdagentijd De Veertigdagentijd begint dit jaar op 25 februari. In de erediensten zullen we deze keer geen bijbelboek lezen, maar hebben we het thema ‘Zoek de balans’ gekozen, dat aansluit bij het project van Kerkinactie. Het leven kan op verschillende manieren uit balans raken, bijvoorbeeld doordat je te veel in afgunst op je naaste gericht bent, of juist te veel met je eigen welvaart bezig bent, terwijl een ander deel van de wereld armoe lijdt. Bij elk deelthema wordt een psalm centraal gesteld, waarin een meer persoonlijke illustratie van de specifieke ‘disbalans’ herkenbaar is. Er zullen ook vespers gehouden worden, zij het in een wat vernieuwde vorm. De vespers zijn traditiegetrouw op woensdag om 19.00 uur. In de Goede

5 Week wordt de vesper echter op Stille Zaterdag gehouden. Nico den Bok Serie over gnostische evangeliën Toen het Judasevangelie herontdekt werd en in de publiciteit kwam, is daar vorig jaar in de Bosbeskapel een avond over georganiseerd. Deze trok veel belangstellenden. Daarom schenken we de komende maanden opnieuw aandacht aan het thema van de lang verborgen evangeliën die in de vorige eeuw onder het zand van de woestijn vandaan gekomen zijn. Deze evangeliën hebben alle gnostische kenmerken. Er worden drie bijeenkomsten over dit onderwerp georganiseerd, steeds op dinsdagavond om acht uur in de Bosbeskapel. De eerste avond op 30 januari is al geweest. Was u er niet bij? Dat hoeft u niet te beletten de andere twee avonden of één ervan mee te maken. Op 13 februari brengt Herma Kamphuis (predikant van de Ontmoetingskerk/Abdijkerk en de Exoduskerk) het evangelie van Maria Magdalena in beeld en op 27 februari behandelt Jan Eikelboom de geschiedenis en inhoud van het Thomasevangelie. Miniserie over een persoonlijk God Velen, ook binnen onze PKN, hebben moeite met allerlei aspecten van een persoonlijk godsbeeld. Handelt God wel? Is Hij (al)machtig? Is God niet meer dan persoonlijk? Deze en andere aspecten worden besproken in de vorig jaar verschenen brochure ‘Om een persoonlijk God’. In korte, voor gemeenteleden geschreven hoofdstukken wordt daarin een bezield pleidooi gehouden om met de hoofdstroom van onze christelijke traditie vast te houden aan het persoonlijke karakter van God. Juist Jezus Christus heeft ons dat karakter getoond. Mede-auteur ds Nico den Bok nodigt u uit tot een stukje inhoudelijke bezinning in de Veertigdagentijd door deel te nemen aan een miniserie van drie avonden, waarop enkele kernhoofdstukken uit deze brochure gelezen en besproken worden. De avonden worden gehouden op 28 februari, 14 maart en 28 maart - steeds na de vesper - om 20.00 in de Kapel. De brochure is bij ds. Den Bok verkrijgbaar en kost ¤ 6,90. Bazar 2007 De Bazarcommissie hoopt in het najaar opnieuw een bazar in de Bosbeskapel te organiseren. Er wordt overleg gepleegd met de kerkenraad over de datum en

enkele andere organisatorische kwesties. Inmiddels is begonnen met het leegmaken van één van de kelderruimtes om daar materialen voor de bazar te kunnen opslaan. De commissie kreeg de beschikking over een aantal planken die over waren na de inrichting van de archiefbewaarplaats van het college van kerkrentmeesters. We zijn er in geslaagd bijpassende standaards aan te schaffen. Binnenkort hopen we met behulp van deze materialen een kastruimte in te richten waar bazarspullen kunnen worden bewaard. Gemeenteleden kunnen de komende tijd weer zaken voor de bazar apart houden. (antiek en curiosa; boeken; glas- en aardewerk; keukenartikelen; speelgoed) In het najaar zullen enkele inbrengdagen worden bekend gemaakt. Als u -bijvoorbeeld in verband met verhuizing- vóór die tijd materiaal voor de bazar wilt aanbieden kunt u hierover met de commissie contact opnemen. U wordt zeer dringend verzocht buiten de komende inbrengdagen- niet zonder overleg met de bazarcommissie zelf materiaal naar de Bosbeskapel te brengen. Dit werkt voor de organisatie zeer verstorend. Evenals in voorgaande jaren hopen wij ook in 2007 te mogen rekenen op de enthousiaste medewerking van veel gemeenteleden. Hans van Spanning, voorz. Bazarcommissie, tel. 3251310 Ambtsdragersavond De in november uitgestelde avond voor ambtsdragers en vrijwilligers van de Protestantse gemeente in Den Haag Zuidwest zal worden gehouden op woensdag 7 februari om 20.00 uur in de Abdijkerk , Willem III straat 40. De avond zal in het teken staan van het kerklied. De musicus Marten Kamminga spreekt over het thema ‘Lekker zingen in de kerk ?’ Onder zijn leiding zal ook worden gezongen. Het gerestaureerde orgel van de Abdijkerk zal in volle glorie klinken. Aan het slot van de avond staan voor de bezoekers een hapje en een drankje klaar. Dit biedt een goede gelegenheid om in informele sfeer met elkaar door te praten. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met ds. Jan Eikelboom tel.: 3680761, e-mail: [email protected]

Programma ‘Gespreksgroep voor ouderen’ De Gespreksgroep voor ouderen komt elke tweede woensdagmiddag van de maand om 14.30 uur bij elkaar in de Bosbeskapel. Voor het eerste half jaar van 2007 is het volgende programma samengesteld. 10 jan Ds. N.W. den Bok 14 feb Dr. H. van Spanning 14 mrt Annemarie Samuels 11 apr Dhr. J.H. Gerritsen 9 mei Ds. H.W. v.d Brink juni

De ontwikkeling van het Christendom in China De Tweede Kamer als werkplaats van de democratie Mevr. Samuels heeft als vrijwilligster gewerkt in Borneo. Zij vertelt over de weeftechniek in Borneo en zal mooie werkstukken laten zien. Vele religies in een kleurrijk politiek bestel rondom de Prinsjesdagviering Onderwerp wordt nog bekend gemaakt Uitstapje

Voor nadere informatie over de Gespreksgroep voor ouderen kunt u contact opnemen met mevrouw J. ReitsmaBikker tel. 3258563.

6

JAARTHEMA: ‘IK GELOOF … MAAR WAT GELOOF IK EIGENLIJK?’ Op zondag 11 februari wordt er weer een themadienst gehouden. Nico den Bok behandelt dan het artikel ‘Ik geloof in de wederopstandig des vleses’ uit de geloofsbelijdenis. Daarbij zal worden ingegaan op vragen als ‘welke menselijke gedaante moeten wij ons voorstellen bij dat ‘vleses’?’ De voorbereidingsavond voor deze themadienst wordt gehouden op woensdag 31 januari, om acht uur in de Bosbeskapel. Op woensdag 14 februari, ook om acht uur, is er een verdiepingsavond om verder met elkaar te discussiëren. Nicolet Verdam en Herman Stapelkamp doen hieronder alvast een aanzet voor de discussie. Wederopstanding des vleses (1) Jarenlang heb ik de zin ‘Ik geloof in de wederopstandig des vleses’ niet uitgesproken, omdat ik er niets mee kon. Maar nadat ik er een keer een uitleg over gehoord had, kon ik hem weer meezeggen of -zingen. Helaas ben ik die uitleg vergeten en nu zit ik weer met hetzelfde probleem: wat moet ik me bij wederopstanding des vleses voorstellen? Ik hoor zeggen: je krijgt je eigen herkenbare lichaam terug. O ja, denk ik dan, en hoe zit het dan met onze jongens? Hebben ze dan weer een hersenafwijking? En moet ik dan weer tobben met de dingen, die in mijn prenatale ontwikkeling zijn misgegaan?

Ik heb er Wim van der Zee en Okke Jager op nagelezen, maar daar werd ik niet veel wijzer van. Zij gaan vooral in op het tweede deel van de zin: en een eeuwig leven. Maar daar hebben we het al over gehad in één van de vorige themadiensten. Van der Zee zegt dat de term ‘wederopstanding des vleses’ niet in de bijbel terug is te vinden. Daar wordt gesproken over ‘opwekking uit de dood’ en ‘opstanding van de doden’, schrijft hij en hij geeft dan, kort gezegd, een prachtige uitleg over opgewekt worden uit een doods bestaan. In mijn vriendenkring zijn er mensen, die geloven dat de graven open zullen gaan. Eén van hen zei dat hij het zo mooi vond dat onze jongens met hun gezicht naar het Oosten begraven zijn. Als het graf open gaat, kijken zij Jezus meteen in het gezicht. Weer denk ik dan: o ja? En hoe zit dat dan met mijn vader - om dicht bij huis te blijven - van wie het graf jaren geleden al geruimd is? En met mijn vriendin, die vorig jaar gecremeerd is? Okke Jager schrijft: ‘In

Hiroshima werden mensen zo volkomen vernietigd dat er niets van hen restte dan de omtrek van hun schaduw die in het asfalt was gebrand. Kan zo’n schaduw gewekt worden door de laatste bazuin? Dat vergt teveel van onze verbeeldingskracht.’ Inderdaad, daar ben ik het volkomen mee eens. We moeten het natuurlijk overdrachtelijk zien. Maar hoe dan? Nicolet Verdam Wederopstanding des vleses (2) Het één na laatste artikel van de Apostolische Geloofsbelijdenis brengt mij altijd weer in verwarring. Als belijdend christen geloof ik in de opstanding. De opstanding uit de staat van de dood waarin ook ik een keer zal komen te verkeren. De dood hoort bij de schepping zoals een speen bij een zuigeling. Toch jaagt de dood ons telkens weer angst aan. Waarom weten we vandaag de dag zo moeilijk een plek voor de dood te vinden in ons dagelijks leven? Waarom stoppen we de dood steeds weer ver weg? Waarom praten we er het liefst zo min mogelijk over? Het is denk ik de angst voor het lichamelijke verval dat onlosmakelijk bij de dood hoort. We worden doorgaans mooi en schoon en lief geboren en we eindigen grijs, gebukt en met veel rimpels van ouderdom en zorgen. Ik geloof in de opstanding. Niet zozeer omdat het in de Bijbel staat. Of, mooi theologisch geformuleerd, omdat het ons als genade van God, als ‘vrije, vaderlijke weldaad’ is beloofd. Of omdat het in de Apostolische Geloofsbelijdenis als dogma is vastgelegd. Nee, ik geloof vooral in de opstanding omdat ik niet kan en wil geloven dat het met de mens is afgelopen na de dood. Dan word ik heel opstandig. Daarvoor heeft God iets te moois geschapen. En: er moet voor mij ‘gewoon’ ook een leven na de dood zijn. Om God de kans te geven alles ‘te vereffenen’, Zijn schepping nog eens zo te ordenen als het bedoeld was. Maar dan stuit ik weer op die term ‘des vleses’. Het stamt uit de Apostolische Geloofsbelijdenis, maar het had ook een term van Abraham Kuyper kunnen zijn. Kuyper had wat met vleselijkheid. Denk alleen maar aan de gereformeerde discussie over de ‘vleeschkleurige panties’ of aan zijn vele artikelen en predikaties waarin het woord ‘vleesch’ voorkomt. Wederopstanding, ja. Maar ‘des vleses’? Ik heb er moeite mee omdat ik me er zo veel en dus helemaal niets bij kan voorstellen. Ik zou heel graag na dit leven mijn ouders en grootouders terug willen zien. Maar in welke staat dan? Mijn grootmoeder van moederszijde overleed jong aan botkanker. Een afschuwelijk sterfbed. Ik heb haar nooit gekend. Maar als ik foto’s bekijk weet ik dat ik haar heel terug wil zien, haar wil omarmen en tegen me aandrukken, en voor het eerst met haar praten. Hoe en in welke gedaante zien wij elkaar straks terug? Is het niet veel reëler als we veronderstellen dat we straks de ziel van de mens terug zullen zien? De ziel als de zuiverste afspiegeling van ons diepste wezen dat alleen bij God onze Schepper bekend is. Zoiets. Herman Stapelkamp

7

FINANCIËN Begroting Wijkgemeente Bosbeskapel 2007 Beïnvloedbare lasten

Begroting 2007

Bureaukosten Ledenadministratie Wijkbladen Pastoraat onder de jeugd Eredienst Salaris+sociale lasten Eredienst/zangdiensten II Wijkavonden en kringen V Wijkkerken en gebouwen Salaris+sociale lasten Schoon en onderhoud Keukenexploitatie Energie/water/telefoon VI Kasvoorzieningen VII Overige lasten VIII Bijzondere activiteiten

1.550 500 1.050 1.200 8.712 4.462 4.250 5.150 104.220 69.670 4.950 10.000 19.600 400 645 0

Totaal beïnvloedbare lasten

123.427

I I I II II

Beïnvloedbare baten I II II II V

VI VII VIII

Wijkbladen Pastoraat onder de jeugd Eredienst Wijkavonden en kringen Wijkkerken en gebouwen Huuropbrengsten Keukenexploitatie Rente Overige baten Kerk./Vrijw.bijdragen

VIII

Collecten

7.800

VIII VIII

Giften Bijzondere activiteiten

2.000 0

Niet-beïnvloedbare lasten I

Bureaukosten

II

Pastoraat Wijkpredikanten Wijkpredikanten(boven-form)

IV

Land. Aangelegenheden Quotum Solidariteitskas

V

Wijkkerken en- gebouwen Voorz. groot onderhoud Verzekering/zakelijke lasten

Totaal niet-beïnvloedbare lasten Saldo niet-beïnvloedbaar resultaat

Begroting 2007 0 0 0 0 50.000 20.000 30.000 6.760 500 147.500

Totaal beïnvloedbare baten

214.560

Saldo beïnvloedbaar resultaat

91.133

Niet-beïnvloedbare baten 2.786

II

Pastoraat

0

IV

Land. Aangelegenheden Quotum, collecteplan Solidariteitskas, bijdragen

6.383 3.989 2.394

Totaal niet-beïnvloedbare baten

6.383

114.986 64.898 50.088 9.403 6.725 2.678 10.876 9.076 1.800 138.051 -131.668 Saldo beïnvloedbaar resultaat

91.133

Totaal resultaat wijkgemeente

-40.535

De Wijkraad van Kerkrentmeesters heeft een begroting voor de Wijkgemeente Bosbeskapel voor 2007 opgesteld. Een aantal posten behoeft een nadere toelichting. Het gaat daarbij om de bovenformatieve predikantsbezetting, de wijkreserve en de Kerkbalans 2007. Bovenformatieve predikantsbezetting Om het financiële effect van de bovenformatieve predikantsbezetting in enkele wijkgemeenten zichtbaar te maken, zoals aanbevolen in het gezondmakingsplan van de Protestantse Gemeente ‘s-Gravenhage, zijn de kosten van de predikanten, zowel formatief als bovenformatief, als niet-beïnvloedbare lasten (II Pastoraat) toegerekend aan de desbetreffende wijkgemeenten.

8 Wijkreserve Iedere wijkgemeente heeft een wijkreserve. De hoogte van de wijkreserve wordt bepaald door het saldo van het beïnvloedbare resultaat. • Is het werkelijke resultaat in het begrotingsjaar hoger dan begroot, dan wordt het verschil aan de wijkreserves toegevoegd. • In het geval van een lager werkelijk resultaat wordt het verschil t.l.v. de wijkreserves gebracht. • Is een wijkreserve niet toereikend, dan ontstaat een negatieve wijkreserve, dat als een verplichting voor de wijkgemeente wordt beschouwd. Kerkbalans 2007 Bij de beïnvloedbare baten zijn de kerkelijke en vrijwillige bijdragen (VIII) begroot. In vergelijking met 2006 is deze vrijwel gelijk. Toch is de doelstelling ambitieus en alleen met uw steun haalbaar. De Wijkraad van Kerkrentmeesters ziet uw reactie op de actie Kerkbalans 2007 met vertrouwen tegemoet en dankt u bij voorbaat voor uw steun.

Opbrengst collecten Datum 3 dec 2006 10 dec 2006 17 dec 2006 24 dec 2006 10.00 uur 24 dec 2006 22.00 uur 25 dec 2006 31 dec 2006

1e collecte Wijkdiaconie Kia Miss. Werk Diaconie actie De Halte De Halte Kind in de knel Diaconie

Bedrag € 233,70 € 180,09 € 228,73 € 182,37 € 552,45 € 255,15 € 163,24

2e collecte Wijkgemeente Wijkgemeente Wijkgemeente Wijkgemeente

Bedrag € 201,68 € 135,52 € 169,65 € 145,85

Wijkgemeente € 182,60 Oudejaarscollecte € 183,94

Aantal bezoekers 187 148 147 162 249 182 149

NIEUWS UIT DE GEMEENTE Stagiaire bij Jan Eikelboom Sity Smedinga zal de komende maanden stage lopen bij ds Jan Eikelboom. Sity woont in Rijswijk, is getrouwd en heeft drie kinderen. Zij is in september 2006 begonnen met de part time-opleiding HBOTheologie in Utrecht. Stage lopen is een onderdeel van deze studie. Kijken en leren hoe het in de praktijk gaat. Voor haar eerste stage heeft Sity gekozen voor een pastorale stage in een gemeente. Haar belangrijkste activiteit is het meegaan met de pastorale gesprekken. Vooraf zal toestemming aan u gevraagd worden of u het goed vindt dat zij bij het gesprek aanwezig is. Verder wil zij een paar bijeenkomsten bijwonen van de gespreksgroep op maandagmiddag, de jongerengespreksgroep en het pastorale team. Omdat dit haar eerste stage is, zal zij vooral ‘luisterend’ aanwezig zijn. Rembrandt een vrijdenker? Wie nog niet helemaal afscheid kan nemen van het Rembrandt-jaar, of wie de smaak van de grootmeester net een beetje te pakken heeft gekregen, kan op dinsdag 6 februari terecht in de Abdijkerk van

Loosduinen. Daar zal mw. Gerda Hoekveld-Meijer spreken. Onlangs verscheen haar studie van een aantal Rembrandt-schilderijen, waarin zij betoogt dat de schilder in veel van zijn doeken zeer kritisch tegenover de orthodoxie van zijn dagen stond. Ds. Nico den Bok zal die avond voorzitten. De avond begint om 20.00 uur. De entree bedraagt ¤ 5.00, koffie of thee inbegrepen.

ALLERLEI Licht heb je nodig Onderstaand gedicht heeft Reina van den Eijnden voorgelezen tijdens de bevestigingsdienst van de diaken Nel Rehorst en de ouderlingen Gea van Dijk en Herman Stapelkamp op zondag 7 januari. Licht heb je nodig, en zon en warmte, en vriendschap om te genieten, en te bloeien, in de kringloop van het leven om mens te zijn. Licht heb je nodig, en zon en warmte, en vriendschap om te ontvangen, en door te geven in de kringloop van het leven,

om met elkaar mens te zijn. Moge het een troost zijn te weten dat, in het donkere jaargetijde, steeds weer, de dagen lengen, en dat het licht, overwint die duisternis. Stichting Buddy Netwerk

Kalender voor de Veertigdagentijd Evenals in de voorgaande twee jaren is er dit jaar weer een kalender voor de Veertigdagentijd te koop. Een werkgroep, bestaande uit mensen van de Ontmoetingskerk, de Abdijkerk en de Bosbeskapel, heeft de afgelopen maanden hard gewerkt om een mooie kalender te maken. Er is daarbij gebruik gemaakt van het campagnemateriaal van KerkinActie en ICCO. De campagne heeft als thema ‘Zoek de balans’. In de tijd voor Pasen zoeken wij naar de balans in ons leven. Het is een tijd van inkeer, van bezinning, ook op onze manier van leven. Steeds meer mensen kiezen in deze tijd voor een vorm van vasten. Zij

9 vragen zich af of we alles wel nodig hebben wat we dagelijks gebruiken en of we wel mee moeten doen met de hypes van alledag. Als we in de veertigdagentijd nadenken over rechtvaardigheid en het verschil tussen rijk en arm en tussen Noord en Zuid, dan heeft dat alles met geloof en gelovig handelen te maken. Hoe kunnen wij genieten van wat we hebben gekregen, dat ervaren als een zegen en het in balans brengen met het besef dat miljoenen niets hebben en dat de aarde uitgeput raakt? Het moet in de wereld gaan om Gods belofte van gerechtigheid en vrede, maar als wij deelnemen aan het proces van ‘productie en consumptie’, nemen we deel aan de regels en waarden die in de economische

wereld gelden. Laten wij ons die regels opleggen of nemen we vanuit Gods belofte deel aan de economie? Hier gaat de campagne van Kerkinactie en ICCO over. De kalender voor de Veertigdagentijd wil u helpen met bezinning en inkeer in deze tijd. U vindt liederen, gebeden, gedichten en credo’s die aansluiten bij het thema van de kalender. Net als vorig jaar is er op iedere dinsdag iets te vinden voor kinderen en jongeren. Ook voor gezinnen is het zeker de moeite waard om de kalender te gebruiken. De kalender wordt na afloop van de kerkdienst op 11 en 18 februari verkocht en hij kost vijf euro. De werkgroep wenst u een inspirerende Veertigdagentijd toe.

Bedankjes Kaarten, kaarten, heel veel kaarten mocht ik ontvangen tijdens mijn verblijf in het ziekenhuis, in Mechropa en in Tabitha. Ook mocht ik mij verheugen in vele bezoekjes. Heel hartelijk dank voor al die warme belangstelling. Je zou er verlegen van worden. Gelukkig mocht ik 5 januari weer naar huis terug. Ik hoop u allen snel weer te ontmoeten. Netty Polak - v.d.Esch Voor de vele hartverwarmende tekenen van medeleven bij de plotselinge opname van Martin in Bronovo bedanken wij u heel hartelijk. Maaike en Martin Knoppert

Loosduinse Hoofdstraat 196 2552 AL Den Haag Winkelcentrum Loosduinen Telefoon 070 - 404 2919 100m2 hobbyplezier

BLOEMBINDERIJ VAN DER MAAT

• Ruime sortering Boeketten en Bloemstukken

A P P E L S T R A A T 1 5 5 070 - 323 12 56

• Rouwbloemwerk (eigen lintendrukkerij)

VOLENDAMLAAN 700 070 - 368 35 37

• Bruidsboeketten

ZIEKENHUIS LEYENBURG 070 - 329 14 31

• Bezorgservice

Mijn verblijf in het ziekenhuis was gelukkig maar van korte duur en het heeft geen zichtbare nadelige gevolgen opgeleverd. De oproep van ds. Eikelboom om mij een kaartje te sturen is massaal gevolgd. Binnen een week ontving ik ruim 70 kaarten en brieven. Heel hartelijk dank. Het heeft mij goed gedaan en gelukkig zit ik ‘s zondags voor de kerkdienst inmiddels weer op het muurtje bij de kapel. Jan Snellink

Ambachtelijke Schoenherstellerij Abrikozenstaat 21 2564 VK Den Haag Tel: 070 3251861

Drogisterij - Parfumerie

VAN DONGEN Thorbeckelaan 701 (hoek Tomatenstraat) Telefoon 070-325.07.70

Ouderwets vakwerk in een modern jasje • grafeerwerkzaamheden • schaatsen slijpen • klein orthopedischwerk • sleutels • tas en jas reparaties • schoenonderhoudsartikelen Openingstijden: Maandag 9-13 en 14-18, Dinsdag 9-13 en 14-18, Woensdag gesloten, Donderdag 18-21, Vrijdag 9-13 en 14-18, Zaterdag 9-16.

10

De supermarkt voor wat extra’s

• Bezorgservice • Tel./fax: (070) 368 96 78 Abrikozenplein 32 2564 PG Den Haag

Colofon ‘Lopend Vuurtje’ verschijnt elf keer per jaar, telkens aan het begin van de maand. Redactie: Karel van Loon, Hans van Spanning, Ida Terluin, Jan de Vries. E-mailadres, ook voor aanlevering kopij: [email protected] Adres voor inleveren kopij (tenzij elders anders vermeld): Jacques Urlusstraat 33, 2551 GX Den Haag, tel. 3251310. Administratie en bezorging: tel. 3688223. Penningmeester: J.J. de Vries, tel. 3682321; ook voor het plaatsen van advertenties. Financiën: Giften zijn welkom op giro 915855 t.n.v. Wijkblad Bosbeskapel te Den Haag. ‘Lopend Vuurtje’ is voor visueel gehandicapten ook verkrijgbaar in braille. Nadere informatie hierover is te krijgen bij CBB, Christelijke Bibliotheek voor Blinden en Slechtzienden, te Ermelo, tel. 0341-565477. ‘Lopend Vuurtje’ is ook te bekijken en als PDF-bestand te downloaden op www.bosbeskapel.nl in de rubriek ‘Nieuws’.

De kopij voor het maartnummer dient uiterlijk zaterdag 10 maart a.s. te worden ingeleverd op het bovengenoemd huisadres of op bovengenoemd e-mailadres. Later ontvangen kopij kan helaas niet worden verwerkt. Aangeboden kopij wordt waar nodig door de redactie bewerkt.

BANKETBAKKERIJ

Specialiteit: Hazelnoottaarten Den Haag Weissenbruchstraat 1c Arabislaan 56 Wassenaar Kerkstraat 71

tel. 5179507

VOOR BEZORGING

tel. 3246844

tel. 3249409 tel. 3252734

Pippelingstraat 30, 2564 RH ’s-Gravenhage - Telefoon: 070-368 26 80 - Fax: 070-325 72 30

…al meer dan 35 jaar, een begrip in Den Haag! Uw officiële Gazelle en Peugeot dealer