Jaarverslag Preventie 2011
Bureau Schuldhulpverlening/GKB+ Gemeente Nijmegen
Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 2
Inleiding Voor u ligt het Jaarverslag 2011 van de preventieactiviteiten van Bureau Schuldhulpverlening/GKB+ (BSHV/GKB+). BSHV ondersteunt cliënten die in een schuldsituatie dreigen te raken of zijn geraakt. Het preventieteam ondersteunt deze taken. We richten ons op financiële bewustwording bij cliënten en organisaties en op vroegsignalering van schulden. Verder bieden we diensten aan die de financiële zelfredzaamheid bevorderen. De afgelopen jaren hebben we een aanbod aan diverse instrumenten ontwikkeld, zoals gastlessen, budgetteringscursussen, workshops en voorlichtingen. Ons aanbod stemmen wij af op de verschillende doelgroepen. Vanaf het allereerste begin van de preventieactiviteiten zijn jongeren een prioriteit geweest. Hiervoor hebben we de spreekuren bij het ROC en het Regionaal Jongerenloket ontwikkeld. Uit onze ervaringen met deze doelgroep blijkt dat zij blijvende aandacht behoeven binnen de preventiewerkzaamheden. Uitgangspunt voor de werkzaamheden waren de speerpunten1 zoals die zijn geformuleerd in het Jaarplan 2011 van BSHV/GKB+: • •
Samenwerking Jongeren
In het navolgende zullen we de activiteiten benoemen en kort beschrijven om zo een indruk te geven van de werkzaamheden die we hebben verricht in 2011. Veel leesplezier, René van der Sanden Preventiemedewerker Schuldhulpverlening, Januari 2012.
1
Jaarplan 2011 Bureau Schuldhulpverlening/GKB+
Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 3
Preventieactiviteiten We gaan hier verder in op de verschillende activiteiten die BSHV/GKB+ in 2011 heeft uitgevoerd. Deze activiteiten zijn onder verdeeld in de volgende onderdelen: • Scholing. • Jongeren. • Voorlichtingen. • Publicaties.
Scholing Budgetcursus “Wéét wat je besteedt!” Het bevorderen van zelfredzaamheid is een manier om te voorkomen dat mensen in een problematische schuldsituatie terechtkomen. Zelfredzaamheid kan bevorderd worden door het leren van vaardigheden op het gebied van omgaan met geld. Om deze reden bieden wij budgetteringscursussen aan. Voor cliënten van BSHV is dit een verplicht onderdeel van het traject. Het is bedoeld ter ondersteuning van het traject en ter voorkoming van recidive na het succesvol afronden van een minnelijke schuldregeling. Ook inwoners van Nijmegen die niet bekend zijn bij BSHV kunnen zich aanmelden voor deze gratis budgetteringscursus. Belangrijk onderdeel van de cursus is het leren inzicht te krijgen in de eigen financiën en daarna het overzicht te behouden. In totaal zijn er 152 cursisten uitgenodigd deel te nemen aan een cursus. Verdeeld over 14 cursussen. In 2011 is er als proef aan de vrijwillige budgetcursus het onderwerp gezonde voeding toegevoegd. Dit onderwerp wordt opgepakt door een diëtist van de Zorggroep Zuid Gelderland (ZZG). Enkele reacties van deelnemers aan de cursus: Het was een duidelijke cursus De cursus was nuttig en leerzaam Deze lessen zouden eigenlijk op school gegeven moeten worden
Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 4
Workshops In 2010 zijn wij gestart met het opzetten van workshops gericht op het leren ordenen van de financiële administratie en omgang met schuldeisers. De workshop “administratie ordenen” is in 2011 4 keer gegeven en de workshop “incassotraject” 3 keer. Gebleken is dat er op dit moment geringe interesse is voor de workshop “Het Incassotraject”, de interesse voor de workshop “administratie ordenen” lijkt gedurende 2011 echter steeds groter te worden.
Jongeren In onze activiteiten rondom jongeren proberen we de jongeren zo dicht mogelijk op te zoeken. Waar mogelijk gaan we naar de jongeren toe in plaats van de jongeren naar ons te laten komen. Door deze werkwijze bereiken we meer jongeren dan we op een reguliere wijze kunnen bereiken. ROC Nijmegen Gastlessen ROC In 2011 hebben we 12 gastlessen op het ROC gegeven. Gemiddeld zitten er 25 leerlingen in een klas, we bereiken op deze manier ongeveer 300 jongeren. De gastlessen worden aangepast aan de behoeftes van de docent en het thema waarbinnen de gastles wordt binnengehaald. Onderwerpen die besproken zijn in deze gastlessen zij o.a. schulden, voorkomen van schulden, reclame en verleidingen. In de gastlessen wordt ook altijd gewezen op het bestaan van het financiële spreekuur dat wij verzorgen binnen het ROC. Meerdere leerlingen hebben zich naar aanleiding van deze gastlessen gemeld voor het financiële spreekuur. ROC-spreekuur Het ROC bedient leerlingen in de leeftijd van 16 tot en met 22 jaar. Van ons spreekuur maken vooral de leerlingen in de leeftijd van 18 tot en met 22 jaar gebruik. De leerlingen die 16 en 17 jaar oud zijn hebben over het algemeen nog geen schulden. In sommige gevallen zijn er wel privéschulden, maar verplichtingen bij bedrijven zijn nog niet aan te gaan. Dit wil niet zeggen dat al deze leerlingen goed met geld om kunnen gaan. Het spreekuur op het ROC blijft ook in 2011 een zeer goedlopend onderdeel van de preventiewerkzaamheden. De meeste jongeren die op het spreekuur komen hebben al schulden. Maar vaak helpt het als, samen met de jongere, inkomsten en uitgaven inzichtelijk worden gemaakt. De jongeren die gebruik maken van het spreekuur missen vaak het overzicht en het inzicht in hun eigen Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 5
financiën. Het maken van een begroting zorgt in veel gevallen voor inzicht en geeft rust. Vanuit dit punt kunnen jongeren zelf de stappen gaan zetten om hun problemen in kaart te brengen en mogelijk op te lossen. Behalve het geven van inzicht geven we de jongeren ook voorbeeldbrieven mee om naar schuldeisers te sturen, adviseren we hen over betaalregelingen en geven hen informatie over hun rechten en plichten rondom het incassotraject. Er zijn in 2011 29 jongeren daadwerkelijk verschenen bij het spreekuur. Uit het spreekuur komt naar voren dat het meest voorkomende financiële probleem bij jongeren het niet betalen van de premie zorgverzekering is. Een deel van de jongeren die gebruik maakt van het financiële spreekuur heeft de premie zorgverzekering nog nooit betaald. Andere, veel voorkomende, schuldeisers zijn telefoonprovider, DUO (afbreken en veranderen van studie), roodstand en CJIBboetes. In het voorjaar van 2011 is vanuit het ROC het Lentekriebelsfestival georganiseerd. Een informatiemarkt waar leerlingen informatie konden halen bij de verschillende hulpverlenende instanties die op het ROC Nijmegen aanwijzig zijn. Aan deze informatiemarkt hebben wij ook meegewerkt.
Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Gastlessen HAN Bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, de HAN, hebben we 15 lessen verzorgd. Deze lessen zijn voor voltijds en deeltijds studenten Maatschappelijk Werk en Dienstverlening. Het is een goede manier om aankomend maatschappelijk werkers tijdens hun studie met schuldhulpverlening kennis te laten maken. Deskundigheid die ze later in het veld goed kunnen gebruiken. In deze lessen komen onderwerpen aan de orde als integrale schuldhulpverlening, het maken van een sluitende begroting en berekening van de afloscapaciteit/Vrij Te Laten Bedrag (VTLB). Per les waren er ongeveer 20 leerlingen aanwezig. Op deze wijze hebben we ongeveer 300 leerlingen bereikt. Er is ook één les verzorgd in de Minor Interventiestrategieën Risicojongeren. Deze minor wordt gevolgd door studenten vanuit verschillende studierichtingen zoals MWD, SJD, P&O, Voeding en Dietiek. In deze les waren ongeveer 25 leerlingen aanwezig. De les stond helemaal in het teken van het onderwerp jongeren en schulden.
Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 6
Kandinsky College Gastlessen Kandinsky College In 2011 zijn er in de tweede klassen economie van het Kandinsky College gastlessen gegeven. Samen met een vrouw, die zelf in de schulden zit, is aan de leerlingen verteld wat het hebben van schulden met iemand doet. Voorafgaand aan deze lessen zijn de leerlingen aan de slag gegaan met het lesmateriaal “In en Out” van het Nibud. Er zijn in 2011 (verdeeld over twee schooljaren) 8 gastlessen gegeven. Per klas waren er ongeveer 15 leerlingen, hiermee zijn ongeveer 120 leerlingen bereikt. Het ging om 8 klassen op VMBO-niveau. Citadel college Interviews Brugklassers: Vanuit het Citadelcollege hebben drie groepjes brugklassers de preventiemedewerker geïnterviewd. Vanuit een project op school moesten zij iemand interviewen over verschillende onderwerpen. Eén van deze onderwerpen was “schulden”. Begin 2012 zullen deze interviews uitgewerkt zijn en volgt er nog een terugkoppeling door de leerlingen. Regionaal Jongerenloket Nijmegen In 2011 hebben we geïnvesteerd in een goede samenwerking met het Regionaal Jongerenloket Nijmegen. Dit hebben we gedaan door het geven van voorlichting aan en het opstellen van een FAQ-sheet voor de medewerkers van het Jongerenloket. Hiernaast zijn we in februari 2011 van start gegaan met het spreekuur schuldhulpverlening bij het Regionaal Jongerenloket Nijmegen. Dit spreekuur vindt plaats op maandag- en woensdagmiddag van 13.30 uur tot 15.00 uur. Jongeren worden door een medewerker van het Jongerenloket ingepland in het spreekuur. In deze gesprekken worden jongeren voorzien van informatie en advies. Tevens dient dit spreekuur als voorportaal voor BSHV. Indien noodzakelijk en indien mogelijk worden de jongeren warm overgedragen aan BSHV voor een traject schuldhulpverlening. Ook worden jongeren indien nodig doorverwezen naar andere vormen van hulpverlening. Bewaking hierop ligt bij de medewerker van het Jongerenloket. In 2011 zijn er 78 jongeren ingepland voor een gesprek. Ook uit dit spreekuur komt naar voren dat het betalen van de premie zorgverzekering bij jongeren een groot probleem is. Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 7
Week van het Geld In 2011 werd voor de tweede keer door CentiqWijzer in geldzaken, Nibud en SchoolTV de Week van het Geld georganiseerd. BSHV heeft zich hierbij aangesloten door een prijsvraag uit te zetten in Huis Aan Huisblad De Brug. Winnaar van deze prijsvraag was een leerling uit de klas De Orka’s van Jenaplanschool De Sterredans. De door deze leerling gemaakte strip is als bijlage toegevoegd.
De Gezonde School In 2011 zijn we begonnen met het opstarten van een samenwerking met De Gezonde School Nijmegen. In 2011 is de eerste hand gelegd aan de menukaarten vanuit BSHV. Dit zodat hier in het schooljaar 2012/2013 voortvarend mee aan de slag gegaan kan worden. Op de menukaart inzake “verstandig omgaan met geld” zullen zaken voorkomen als gastlessen aan leerlingen van basis-, voortgezet- en beroepsonderwijs, maar ook thema-avonden aan ouders over financiële opvoeding. Ook zullen de door het Nibud ontwikkelde lesmaterialen aanwezig zijn op deze menukaart. Deze menukaarten kunnen door de verschillende scholen gebruikt worden om te bepalen met welke onderwerpen rondom “verstandig omgaan met geld” zij aan de slag willen gaan.
Voorlichtingen In 2011 zijn er bij meerdere organisaties voorlichtingen gegeven. In deze voorlichtingen wordt duidelijk gemaakt wat BSHV doet, wat zijn onze werkzaamheden en hoe voeren we die uit. Ook wordt hier uitgelegd hoe cliënten zich bij ons kunnen melden en wat noodzakelijk is om het traject zo goed mogelijk te laten verlopen. Deze voorlichtingen hebben plaats gevonden op verzoek van de desbetreffende organisatie of op initiatief van de preventiemedewerkers. Deze voorlichtingen richten zich op zowel de organisaties als hun doelgroep. Door het verzorgen van deze voorlichtingen krijgt BSHV ook meer inzicht in deze organisaties. Dit komt de samenwerking, met deze organisaties, ten goede. Voorlichtingen aan medewerkers zijn o.a. gegeven bij: • Vluchtelingenwerk Zuid en Oost Gelderland; • Trajectbegeleiders ROC; • WMO; • RIBW; • Re-integratiespecialisten Hatert Werkt; • Regionaal Jongerenloket. Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 8
Voorlichtingen aan cliënten zijn o.a. gegeven bij: • RIBW; • Hunnerberg; • IMC Iriszorg.
Publicaties Nieuwsbrief Budgetbeheer De Nieuwsbrief Budgetbeheer is 3 keer verschenen. Via de Nieuwsbrief informeren wij cliënten over wijzigingen en aanpassingen in landelijke en lokale regelgeving. We gebruiken de nieuwsbrief ook om cliënten op de hoogte te brengen van besparingstips en andere wetenswaardigheden. Soap Huis aan Huisblad De Brug In de zomer van 2011 is in 5 afleveringen een soap gepubliceerd in het huis aan huisblad De Brug. In deze soap over de Nijmeegse familie De Graaf werden wekelijks problemen besproken die te maken hadden met geld, begroten, sparen en schulden. Een ingekorte versie van deze soap is eind 2011 ook gepubliceerd in de Nieuwsbrief Werk en Inkomen. De nieuwsbrief voor inwoners van Nijmegen met een Wwb-uitkering. In de weken dat deze soap in De Brug gepubliceerd werd kwamen er ongeveer 10 aanmeldingen binnen voor de budgetcursus “Wéét wat je besteedt!” Deze cursus werd besproken in de soap. Wijkkrant Hatert De Wijkkrant Hatert is gebruikt om budgetteringscursussen en workshops in de wijk Hatert onder de aandacht van de inwoners van de wijk Hatert te brengen.
Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 9
Hatert Werkt Vanuit het Actiecentrum Hatert Werkt zijn veel van de geplande preventieactiviteiten ook op locatie opgepakt. Dicht bij de bewoners van deze wijk. Activiteiten die zijn uitgevoerd vanuit het Actiecentrum Hatert Werkt zijn o.a.:
• • • • • •
Budgetcursussen; Voorlichting medewerkers Hatert Werkt inzake schuldhulpverlening en vroegtijdig signalering schulden; Bijeenkomst Diëtist (ZZG) inzake gezonde voeding in vrijwillige budgetcursus; Workshops administratie ordenen en incassotraject; Gastlessen Kandinsky College; Inloop spreekuur schuldhulpverlening.
Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 10
Bijlagen:
Jaarverslag 2011: Preventie schuldhulpverlening. Bureau Schuldhulpverlening. Januari 2012.
Pagina 11