Gezonden om goed nieuws te brengen Welkomstwoord 2. Liturgische suggesties 3. Viering 4. Homilie 5. Bouwstenen voor een bezinningsmoment

INSPIRATIEGIDS CAMPAGNE 2016

2

1. Welkomstwoord 2. Liturgische suggesties 3. Viering 4. Homilie 5. Bouwstenen voor een bezinningsmoment

Oprechte dank aan Denijs Van Killegem (denijs.van. [email protected]) voor de gebeden, teksten, homilie en bouwstenen bezinningsmoment.

DEEL 1

WELKOMSTWOORD ‘Gezonden om goed nieuws te brengen ...’ Op een dag komt Jezus in het gebedshuis van Nazareth, de synagoge. Hij staat op om voor te lezen uit de boekrollen van de profeet Jesaja: “Hij heeft mij gezonden om goed nieuws te brengen aan arme mensen,… om verdrukten te laten gaan in vrijheid. Vandaag gaan deze woorden in vervulling.” Inderdaad, in Jezus’ woorden en daden worden deze woorden vervuld. Overal waar Hij komt gebeurt iets wonderbaars. Zoveel gekwetste mensen leven op als zij Hem ontmoeten. Ook Damiaan De Veuster was zo’n man. Waar hij kwam veranderden de dingen: de hel werd een klein paradijsje, ellende en pijn veranderde in geborgenheid en genezing. Mensen werden geraakt tot in hun diepste ik. Waarom en hoe? Eén antwoord: liefde. Een liefde die heelt en sterk maakt.

3

DEEL 2

LITURGISCHE SUGGESTIES Damiaan De Veuster. Een unieke kans om in het weekend van de Werelddag voor de Melaatsen, Damiaan in de kijker te plaatsen. De kracht van Damiaan is dat zijn voorbeeld, zijn levensverhaal ook voor gelovigen en zinzoekers vol inspiratie blijft. Ook Damiaanactie probeert creatief en eigentijds trouw te zijn aan de waarden die Damiaan dierbaar waren. •

Je vindt in deze bundel een uitgewerkte viering en een homilie. Je kunt deze viering online consulteren en uitprinten via www.damiaanactie.be.

•

Deze viering is ook bruikbaar voor een gebedsviering op zondag zonder priester. Je vindt in de teksten alle elementen. Er is ook een eucharistieviering voor jongeren en een hoofdstuk met bouwstenen voor een bezinningsmoment op school. Alle vieringen kunnen ook verkregen worden op één blad recto-verso om onmiddellijk te kunnen kopiëren. (denijs. [email protected])

•

Je kunt in de kerk een kleine stand maken met campagnemateriaal van Damiaanctie, dat gratis te bestellen is. Je kunt daarvoor de bestelbon gebruiken. De affiche kun je bestellen en vooraan ophangen bij het altaar.

•

Als je op een interessante manier het terreinwerk van Damiaanactie wil toelichten, kun je via Damiaanactie gratis leskaternen bestellen. Ook is er een aangrijpende film (30 min.) te verkrijgen die het terreinwerk van Damiaanactie (en het project van dit jaar in het Gebied van de Grote Meren) verder uitwerkt.

Damiaanactie - in de voetsporen van Damiaan Damiaanactie probeert het levenswerk van Damiaan op een creatieve manier voort te zetten. Zoals Damiaan wil Damiaanactie lepra- en tbc-patiënten een menswaardig bestaan geven. Dit jaar vraagt Damiaanactie speciaal aandacht voor haar projectwerking in Burundi. Wil je Damiaanactie helpen met je vrijwillige inzet, neem dan contact op met Nancy Debacker, Damiaanactie, Leopold II-laan 263, 1081 Brussel, gsm 0475/23 24 26 of [email protected] of www.damiaanactie.be . Je kunt Damiaanactie financieel steunen door een bijdrage te storten op het rek. nr. BE05 000 0000075 75.

4

DEEL 3

VIERING Viering tijdens het Damiaanactieweekend 31 januari 2016 (4de zondag C) VERZOENINGSMOMENT VOORGANGER: Grote God, die kwetsbaar bent in mensen. Die U laat raken door wat onze aarde wordt aangedaan. Die zoekt naar mensen met een hart voor gerechtigheid. Wil mij bewaren als ik de strijd moe word. Houd in mij de woede levend om wat misgaat. Laat in mij de hoop brandend blijven. Laten wij bidden. LECTOR: * God, Uw hart gaat uit naar al wat klein en kwetsbaar is. Voor kinderen en armen van geest is Uw koninkrijk. Help ons om alles wat kwetsbaar is te koesteren en te helen. Dat Uw woord in ons leven mag doorwerken. HEER, ONTFERM U.

* God, U bent ook zelf klein en weerloos geworden. Zoals een woord, een stukje brood, een gekruisigde. Wij bidden U dat wij op U gelijken mogen. En dat wij in onze onvolkomenheid Uw kinderen mogen zijn. CHRISTUS, ONTFERM U.

* God, U voedt de wereld dag aan dag. En dieper dan wij vermoeden bent U aanwezig. Wij bidden U dat Uw aanwezigheid zichtbaar mag worden. Dat wij mogen hongeren en dorsten naar vrede. HEER, ONTFERM U.

VOORGANGER: Grote God, houd mij in beweging in mijn zoeken naar nieuwe wegen. Laat mij nooit berusten in afbraak en vernietiging. Maar mogen Uw woorden en daden in mij werkzaam worden. Amen.

OPENINGSGEBED God, U staat naast ons en U bemoedigt ons. Laat ons ontdekken hoe sterk liefde kan zijn. Vervul ons met Uw Woord en laat ons volstromen met levenskracht. Laat ons zien hoe in kwetsbare mensen aan het licht komt wie Jezus was en is. Amen.

LEZING ‘HET LOFLIED OP DE LIEFDE’ uit de brief van Paulus aan de Korintiërs (12,31-13,33) “Al spreek ik de taal van engelen en mensen, als ik de liefde niet heb ben ik een hol klinkend instrument: een galmend bekken of een schelle cimbaal. Al heb ik de gave van de profetie, al ken ik alle geheimen en alle wetenschap, al heb ik een geloof dat bergen kan verzetten, als ik de liefde niet heb, ben ik niets. Al deel ik al mijn bezit uit of al geef ik mijn lichaam prijs aan de vuurdood, als ik de liefde niet heb, helpt het mij niets. De liefde is geduldig en vriendelijk, de liefde is niet jaloers, zij praalt niet, zij beeldt zich niets in. Zij geeft niet om de uiterlijke schone schijn, zij zoekt zichzelf niet, zij laat zich niet kwaad maken en rekent het kwaad niet aan. Zij is niet blij met onrecht en vindt vreugde in waarheid. Alles verdraagt ze, alles gelooft ze, alles hoopt ze, alles duldt ze. De liefde vergaat nooit.

DEEL 3: VIERING5

De kunst van de profetie verdwijnt ooit. De tongen zullen stom worden. Aan de kennis komt ooit een eind. Alles wat menselijk is, is slechts stukwerk en onvolmaakt. Maar wanneer het volmaakte komt heeft het onvolmaakte afgedaan. Toen ik een kind was, sprak ik als een kind, voelde ik als een kind, dacht ik als een kind. Nu ik volwassen ben heb ik het kinderlijke achter mij gelaten. Nu kijken we nog in een spiegel, we zien de dingen als raadselachtig en onduidelijk. Maar straks zien we van aangezicht tot aangezicht. Nu is mijn kennis nog slechts gedeeltelijk, maar dan zal ik volledig kennen zoals God mij nu al kent. Deze drie waarden echter blijven altijd: geloof, hoop en liefde. Maar de liefde is de grootste.”

TUSSENGEBED gebed van Maarten Luther Lieve God, verklaar Uw Woord in onze harten en maak het zo licht en warm dat wij er troost en vreugde van ervaren.

EVANGELIE uit het evangelie van Lucas (4, 21-30) Op een dag kwam Jezus in zijn eigen stad Nazareth. Op sabbat ging hij naar de synagoge en ging naar voor om de lezing te doen uit de boekrol van de profeet Jesaja. “De Geest is over mij gekomen, hij heeft me gezalfd om goed nieuws te brengen aan armen. Hij heeft mij gezonden om gevangenen vrijheid aan te kondigen, en om aan blinden het licht te geven, om onderdrukten vrij te maken, om het jaar van Gods genade en goedheid af te kondigen.” Jezus rolde de boekrol op en sprak: “Vandaag gaan deze woorden in vervulling.” De mensen waren verbaasd. “Is dat niet de zoon van Jozef, de timmerman?” vroegen ze zich af. En Jezus: “Misschien zeggen jullie tegen mij: dokter, genees eerst jezelf! En wanneer doe je hier de wondere tekenen die je in Kafarnaüm deed? Ik zeg jullie: geen profeet vindt waardering in zijn eigen stad. Kijk maar eens naar de grote profeten. Elia bijvoorbeeld. Er was hongersnood in het land en waarheen gaat Elia? Naar een ander gebied, Sidon, om daar te helpen. En de profeet Elisa trekt naar het vreemde Syrië om daar een melaatse te genezen.” De mensen in de synagoge werden woedend om deze woorden van Jezus. Ze dreven hem de stad uit tot aan de rand van de berg waarop de stad gebouwd was met de bedoeling hem in de afgrond te storten. Maar Jezus keerde zich om, ging midden tussen hen door en vertrok.

HOMILIE - GELOOFSBELIJDENIS VOORBEDEN VOORGANGER: God, wij willen nu onze gebeden en vragen uitspreken. Luister naar onze woorden die wij vol vertrouwen tot U richten. LECTOR: * God, wij vragen Uw zegen over alle lepra- en tuberculosepatiënten die wereldwijd wachten op genezing. Wij bidden U dat ze mensen mogen ontmoeten die, gedreven door echte liefde, hen met goede zorgen willen omringen. LAAT ONS BIDDEN.

* God, wij bidden voor allen die zich als vrijwilliger inzetten voor gekwetste medemensen. We bidden ook voor allen die hier samen zijn, dat we het woord van Jezus ernstig nemen. Dat we blijven geloven in de liefde die mensen redt. LAAT ONS BIDDEN.

* God, wij bidden voor allen die zich als vrijwilliger inzetten voor gekwetste medemensen. We bidden ook voor allen die hier samen zijn, dat we het woord van Jezus ernstig nemen. Dat we blijven geloven in de liefde die mensen redt. LAAT ONS BIDDEN.

VOORGANGER: God, deze vragen en gebeden leven in ons hart. We vragen U: geef ons kracht en geloof om Uw rijk van liefde en gerechtigheid gestalte te geven. Amen.

5

6

DEEL 3: VIERING

OFFERANDE Je hart openen voor de gekwetste medemens die lijdt aan lepra en tbc, is hetzelfde als de woorden van Jezus in vervulling laten gaan. Deel mee van je overvloed of geef iets van je kleine bezit weg. Met dat geld kan Damiaanactie de strijd tegen lepra en tbc verder zetten, zoals in Burundi. Bedenk dat wij met 40 euro één mensenkind kunnen redden en dat Damiaanactie erin slaagt jaarlijks zo’n 250.000 mensen in veertien landen te genezen.

GEBED OVER DE GAVEN God, zie ons hier samen rond deze tafel. Voed ons met Uw gaven: woord en brood. Maak ons breekbaar als brood. Maak ons genietbaar als wijn voor hen die veel vreugde en geborgenheid missen. Kom in ons midden Heer. Laat Uw rijk van vrede groeien. Amen.

HET GROTE DANKGEBED, ONZE VADER, LAM GODS, COMMUNIE COMMUNIEBEZINNING - Een verhaal uit de Joodse traditie Een grootvader vertelt aan zijn kleinzoon het volgende verhaal over de Messias: “Aan een der poorten van Rome zit een melaatse bedelaar die wacht en wacht en wacht … Die bedelaar jongen, is de Messias.” “Op wie wacht hij dan?” vraagt de jongen. De oude man legt zijn rechterhand op het hoofd van het kind en zegt: “Op jou, mijn jongen.”

SLOTGEBED God, laat ons ontdekken dat alleen liefde de mensen dichter bij elkaar kan brengen. Geef ons de kracht om zorgzaam te zijn voor elkaar en vooral voor de mensen die ongelukkig zijn, die vervolgd en verdrukt worden, die arm zijn en die lijden onder erge ziektes. Amen.

ZENDING Beste vrienden, vandaag konden we ervaren dat alleen liefde de wereld kan veranderen. Laat ons ervan overtuigd blijven dat we geroepen zijn om het Woord van God in deze wereld ook in daden om te zetten. Pater Damiaan was voor ons een schitterend voorbeeld hoe we ons verbonden kunnen voelen met ieder kwetsbaar mensenkind. Laten we proberen in diezelfde geest te leven. In de naam van de Vader, de Zoon, de Heilige Geest. Amen.

7

HOMILIE DEEL 4

‘GEZONDEN OM GOED NIEUWS TE BRENGEN.’ Homilie op zondag 31 januari 2016 Campagneweekend Damiaanactie Het pad van een profeet loopt zelden over rozen. Hij klaagt onrecht aan. Hij legt de vinger op de wonde. Hij krijgt tegenstand want hij praat de mensen niet naar de mond. Jezus was zo’n profeet. Op een dag neemt Hij in de synagoge van zijn eigen dorp de boekrol in de hand en leest deze tekst van Jesaja voor: “De Geest van de Heer is over mij gekomen. Hij heeft mij gezalfd. Hij heeft mij gezonden om aan armen de blijde boodschap te brengen, om verdrukten te laten gaan in vrijheid. Dit woord uit de Schrift is vandaag in vervulling gegaan.”

Aan de voorganger of predikant om

°°°

kan bijvoorbeeld ingekort worden.

En dat gebeurt ook echt. Overal waar hij komt staan mensen op. Hij raakt melaatsen aan, doet blinden zien, lammen lopen. Onheil maakt plaats voor heil. In Nazareth veroorzaken de woorden van Jezus een schokeffect. De mensen worden kregelig. Jezus wordt uit het dorp gedreven en het lijkt erop alsof ze hem in de afgrond willen storten

deze tekst zelf creatief te bewerken en / of aan te passen aan de eigen toehoorders. De cursief gedrukte tekst

Voor meer informatie of bij vragen kun je contact opnemen met: Denijs Van Killegem ([email protected]).

maar hij gaat tussen hen door en vertrekt. Vandaag staat er iemand centraal die ons als een lichtend voorbeeld is voorgegaan. Een groot man, een profeet: Damiaan de Veuster. Al zijn energie en zijn kracht om te doen wat hij deed haalde hij uit een diepe bron. Er liggen 49 jaar tussen Tremelo en Kalawao, om van dwarsligger heilige te worden. Een melaatse op Molokai vatte het leven van Damiaan zo samen. “Kamiano sprak niet over liefde, hij wàs liefde!” Om van die stinkende hel op Molokai waar mensen drinkend en vechtend en moordend overleefden een paradijsje te kunnen maken, waar mensen waardig konden leven, was er iets bijzonders nodig. Een enorme krachtbron van liefde, een unieke stroom van energie die je batterijen oplaadt. Die bron was Damiaans verbondenheid met de bron van alle leven: God. God was voor hem daadwerkelijke liefde. Een liefde die je wegvoert uit je eigen bekrompen denken naar de andere toe die lijdt. Damiaan kreeg af te rekenen met roddel, jaloersheid, tegenkanting. Waar halen die grote mannen hun kracht? Wat is hun geheim?

°°°

Dat hoorden we in die lezing van Paulus, het Hooglied van de LIEFDE. “Als ik de liefde niet heb, baat het me niets. Je bent als een galmend bekken of een schelle cimbaal.” Luidruchtige muziek zonder ziel. Ben je enkel op jezelf uit dan is alles leeg en van geen tel. Maar vul je de dingen die je doet, je woorden, je ontmoetingen met LIEFDE, dan krijgt alles volop zin. Vandaag gaat onze aandacht ook naar Damiaanactie. Stel je voor. Je bent nog jong en je hebt lepra. Op je aangezicht: bulten, misvormingen. Op je handen en voeten: dreigende verminkingen. Maar erger zijn de kwetsuren op je ziel. Want pesten en uitgestoten worden, bestaat overal en een melaatse jongen of meisje beseft goed dat hij of zij anders is. De mensen bekijken je met afschuw en ze mijden je. De angst in je ogen voor het afschuwelijke dat je wacht en dat je nog niet kent. Dit ‘portretje’ schetst ook hoe melaatse mensen zich altijd en overal hebben gevoeld. Ze werden gemeden, uitgestoten, vervloekt, verbannen, gedumpt. Lepra. Eerst krijg je een witte vlek. Dan knobbeltjes. Gevoelloosheid. Verminkingen. Soms word je blind. Waar armoede is en gebrek aan hygiëne en geneeskundige zorg tiert lepra en tuberculose, die andere armoeziekte, welig. De minuscule leprabacil dringt je lichaam binnen via de mond of een wondje, begint zich te vermenigvuldigen en start zijn verwoestende tocht. Of de bacil van Koch dringt bij je binnen en begint bijvoorbeeld je longen aan te tasten. Tbc. Als je gezond bent kan je lichaam de indringer vernietigen, maar als je zwak bent en slecht gevoed kan je moeilijk de indringer stoppen.

°°°

8

DEEL 4: HOMILIE

Melaatsheid bestaat al heel lang. Over Jezus staat verteld dat hij naar hen toeging en hen, zonder reserve, aanraakte. En dan natuurlijk onze Damiaan uit Tremelo die op Molokai terecht kwam. Bewogen door liefde begint hij te organiseren, te werken en te wroeten en hij wordt een leidsman en een vader voor allemaal. Hij actualiseert de Bijbelwoorden door mensen te doen opstaan uit de gevangenis van lijden en angst en uitstoting.

°°°

Dat wil Damiaanactie verder doen. Dit jaar staat Burundi in de schijnwerpers. Een klein land in het hart van Afrika aan het Tanganyika-meer. Ongeveer even groot als België nl. 28.000 km2 en ongeveer 10 miljoen inwoners. De toestand is chaotisch. Conflicten tussen Hutu’s en Tutsi’s. Genocide. Vandaag nog is er veel onrust in Bujumbura. Opstand en repressie, arrestaties, dodelijke slachtoffers, geweld en angst, duizenden mensen op de vlucht waaronder enorm veel kinderen die aan hun lot overgelaten werden. De vluchtelingen zitten in kampen in Rwanda, Congo, Tanzania. Meer dan 60% van de mensen leeft onder de armoedegrens. Daar waar grote armoede heerst, duiken ook de twee armoedeziektes op: lepra en tbc. Gebrek aan hygiëne is verantwoordelijk voor hoge kindersterfte. In dat gebied werkt Damiaanactie al 50 jaar en vecht taai verder om die kwetsbare mensen niet in de steek te laten. Damiaanactie wil op een moderne, wetenschappelijke wijze, en vooral met lokale mensen vechten tegen lepra en tbc. Al meer dan 50 jaar. En ieder jaar slaagt Damiaanactie erin zo’n 250.000 mensen te genezen. Damiaanactie werkt in 14 landen. Het rode vlindertje - logo van Damiaanactie - is hoopvol kwetsbaar en broos maar mooi, dwarrelt de wereld rond en wil ook ons raken. Dat vlindertje is tegelijk ook een hartje. Het vertelt ons: laat je beroeren en laat je hart spreken. Wij kunnen door een gul gebaar, dat de meesten onder ons amper zullen voelen, goed nieuws brengen aan arme en gekwetste mensen.

9

BOUWSTENEN BEZINNINGSMOMENT DEEL 5

GEBOORTE een gedicht, een lied

EEN JOODS VERHAAL

jij bent geen klei gebleven geen ebzand, akker, harde vloer geen lemen pot, geen stenen muur jij bent zoals jij speelt jij lieve mens van ons, van aarde

Een joodse grootvader vertelde aan zijn kleinzoon het volgende verhaal over de Messias: “Aan een der poorten van Rome zit een melaatse bedelaar die wacht en wacht en wacht… Die bedelaar jongen, is de Messias.” “Op wie wacht hij dan?” vraagt de jongen. De oude man legt zijn rechterhand op het hoofd van het kind en zegt: “Op jou, mijn jongen.”

jij bent geen licht gebleven geen poolster, bliksem, zonnesteek geen straatlantaarn, geen smeulend vuur jij bent zoals jij straalt jij lieve mens van ons, van hemel jij bent geen zaad gebleven geen graspol, rogge, roosmarijn geen mierenhoop, geen vogelei jij bent zoals jij lacht jij lieve mens van ons, van zoenen jij bent geen nee gebleven geen waan, geen angst, geen eigendom jij hoort bij ons, bij allemaal jij bent die ik nu noem jij lieve mens van ons, bij name Pax Christi ‘De toon van het begin’ - tekst: H. Verbeeck

°°°

AFRIKAANSE FABEL

DE WATERDRAGER Een verhaal uit India

Een leeuw, een panter en een jakhals gingen samen op jacht. Ze vingen een gazelle, een everzwijn en een haas. Toen de jacht ten einde was, zei de leeuw tegen de panter: “Panter, verdeel jij de buit.” De panter dacht een poosje na en zei: “De leeuw krijgt de gazelle, ik neem het everzwijn en de jakhals krijgt de haas.”

Een waterdrager droeg iedere dag van de rivier naar het huis twee emmers aan een juk dat hij over zijn schouders droeg. Eén emmer had een barst. Tegen de tijd dat hij thuis kwam was de helft van het water uit die éne emmer weggestroomd.

Toen de leeuw dat hoorde brulde hij woedend en stortte zich op de panter. Met één klap verbrijzelde hij diens poot. Toen zei hij: “Jij kunt niet delen, panter. Jakhals doe jij het maar!”

Op een dag begon de emmer bij de rivier te praten: “Ik ben zo beschaamd, heer, omdat ik maar op halve kracht kan werken. Door mijn falen, moet jij zo hard werken.”

De jakhals nam de gazelle en legde die voor de leeuw: “Dit is uw ontbijt, machtige leeuw.” Toen nam hij het everzwijn, legde dat voor de leeuw en zei: “Dit is uw middagmaal, machtige leeuw. Wij hebben genoeg aan de haas.”

De waterdrager echter antwoordde: “Als we dadelijk terug naar huis lopen moet je eens goed op de prachtige bloemen letten aan de kant van de weg. Dat is nu precies de kant waar het water uit je barst druppelde. Ik wist van die barst en van dat waterverlies en daarom heb ik bloemzaadjes geplant aan die kant en jij hebt ze onbewust water gegeven. En zo had ik al die tijd prachtige bloemen om mijn huis te versieren. Als jij niet zou zijn zoals je nu eenmaal bent, zou ik al die schoonheid moeten missen.”

“Uitstekend”, bromde de leeuw, “zo’n verdeling staat mij wel aan. Wie heeft dat jou zo geleerd, jakhals?” “De verbrijzelde poot van de panter”, zei de jakhals.

10

DEEL 5: BOUWSTENEN BEZINNINGSMOMENT

HET VERHAAL VAN SALAHUDDIN, 12 j., uit Bangladesh “Angst. Ja, dat is wat ik voel. Soms, als ik in mijn hangmat tevergeefs probeer de slaap te vatten, slaat de paniek toe. Het zweet breekt me uit en mijn hart slaat op hol. En dan dat stom stukje spiegel. Op een dag lag het daar op een hoopje vuil te blinken in de zon. Ik nam het op en bekeek mijn gezicht. Plots zag ik het. Op mijn kaak een witte vlek. Ik tikte er even tegen met een vinger. Ik voelde niets. Ik duwde krachtig. Nee. Ik prikte wat later met een speldje midden het witte eilandje huid. Paniek. Er doen verhalen de ronde in ons dorp. Over mensen die ziek worden. Vreemde ziektes die je kunt krijgen als het noodlot toeslaat en jij door dat verschrikkelijke beest gegrepen wordt. Een beest dat je opzadelt met dat merkteken op je vel. Dat onschuldig lijkende vlekje dat je tekent tot een verdoemde. Je ziet het al opdoemen. Al het verschrikkelijke dat je te wachten kan staan en dat je al gezien hebt bij mensen in je buurt. Vingers die nog moeilijk kunnen grijpen. Handen die precies klauwen worden. Verkrampte lichamen. Puisten en bulten. Gevoelloze handen. Voeten die als klompen zijn. En de panische angst die je dan leest in de ogen van de zieke. En van de gezonde. En die mensen ertoe brengt toch maar uit de buurt te blijven. De afschuw in de gezichten. En hoe je dan verdwijnt uit je vertrouwde dorp naar het stinkende dal waar je met soortgenoten moet overleven en samen hokken in een tot een hel gedoemde kolonie. Staat dat mij te wachten? Is dat mijn mooie toekomst. Weet je waar ik van droomde? Ja, ik geef toe dat ik een dromer ben. Boeken heb ik niet veel, behalve een verkreukeld kinderboek over Siddarta, de Boeddha, die droomt en ontwaakt en op stap gaat om wijsheid te vinden. Dat ontroert me enorm. Iemand worden van betekenis voor de anderen, daar droom ik van. Maar nu … moet ik het dan onder ogen zien? Ben ik één van hen? Een van hen die tot de ‘ziekte’ behoren die ik moeilijk over mijn lippen krijg? Gedoemd om als een verworpene verder te gaan? Een melaatse?” (Denijs Van Killegem)

OVER MELAATSEN TOEN EN NU Dood voor de dood. Zo noemden de Egyptenaren de meest gevreesde ziekte aller tijden, lepra of melaatsheid. De ziekte wordt veroorzaakt door een bacil die langzaam het zenuwstelsel aantast en gevoelloosheid en erge verminkingen veroorzaakt. Altijd en overal werden melaatsen verstoten, verbannen, verdoemd, gedumpt. Men beschouwde de ziekte altijd al als een straf van God. Dus mocht je die mensen in de steek laten. Dit was de schokkende toestand toen Damiaan de Veuster in 1873 landde op de ergste melaatsenkolonie van allemaal: de beruchte nederzetting Kalawao op het schiereiland van Kaluapapa op Molokai. Geïnspireerd door zijn geloof en een diepe humane betrokkenheid, gewapend met een enorme werklust en met diepe liefde voor de meest kwetsbare en uitgestoten medemens, begon hij aan zijn levenstaak. Tussen en 1873 en 1898, 16 jaar lang, bouwde Damiaan aan zijn mensendorp. De hel werd langzamerhand een paradijs, weliswaar een ziek paradijs maar toch een paradijs. De mensen begonnen om elkaar te geven. Er kwam respect en liefde. Hij gaf aan elk mens deze boodschap mee: “ELK LEVEN IS WAARD GELEEFD TE WORDEN!” Dit maakt Damiaan zo groot. Met sterke woorden en tedere gebaren ging hij rond, richtte mensen op, vergaf de fouten, gaf weer nieuwe levenskracht aan elk gekwetst mensenkind. En hij vertelde aan iedereen hoe elk leven kostbaar is en zorg en liefde verdient.

DEEL 5: BOUWSTENEN BEZINNINGSMOMENT

HET MOSTERDZAADJE Een verhaal uit het oude China Er was eens een vrouw wier enige zoon stierf. In haar verdriet ging ze naar een heilige man toe en zei: “Over welke gebeden en magische bezweringen beschikt u om mijn zoon weer levend te maken?” De wijze man zei: “Breng me een mosterdzaadje uit een huis dat nooit verdriet heeft gekend. Dat zal dienen om het verdriet uit uw leven te verbannen.“ De vrouw ging meteen op pad, op zoek naar het magische mosterdzaadje. Eerst kwam ze bij een prachtig huis. De bewoners waren ongetwijfeld rijk en welvarend. Ze klopte aan en vroeg: “Ik zoek een huis dat nooit verdriet heeft gekend. Ben ik hier aan het goede adres?” Ze zeiden tegen haar: “U bent beslist aan het verkeerde adres hier”, en ze begonnen alle tragische gebeurtenissen op te sommen die hen de laatste tijd overkomen waren. De vrouw zei: “Wie is beter in staat om deze ongelukkige mensen te helpen dan ik, die zelf ongelukkig ben.” Ze bleef een poosje om hen te troosten en ging toen verder op haar speurtocht naar een huis dat nooit verdriet had gekend. Maar waar ze ook kwam in krotten of paleizen, ze kreeg het ene verhaal na het andere te horen over droefenis en ongeluk. Uiteindelijk ging ze zo op in het steun bieden aan anderen die verdriet hadden geleden, dat ze haar speurtocht naar het magische mosterdzaadje vergat zonder ooit te beseffen dat het inderdaad het verdriet uit haar eigen leven had verbannen.

FATIMA

°°°

gouden voorwerpen. Intussen dacht ze koortsig na wat voor haar het belangrijkste wel mocht zijn. Dan brak de laatste minuut aan. De stem verwittigde haar dat de tijd verstreken was en dat ze de grot moest verlaten. Gauw griste ze hier nog een gouden kroon mee en daar zag ze dan nog een diamanten halssnoer liggen. Nog net op het nippertje rende ze naar buiten met zoveel rijkdom als ze dragen kon. Ze was juist buiten de grot als ze de grond een tweede maal onder haar voeten voelde beven. Achter haar rug sloten de rotsmassa’s zich weer aan elkaar en alles verdween als in een droom. En daar stond Fatima, de bedelaarster, tussen al haar schatten. Haar ogen werden nat van ontroering bij de gedachte dat ze nu nooit meer zou moeten bedelen. Plots realiseerde ze zich echter dat ze in al haar jachtig zoeken het belangrijkste vergeten was: haar kind!

ZEESTER

°°°

Op een verlaten strand, een zwoele zomeravond, gebeurde een ramp. Duizenden zeesterren werden door de golven op het strand geworpen en lagen langzaam uit te drogen. Een oude man liep voortdurend van het strand naar het water. Telkens nam hij een zeester op en smeet ze opnieuw in de zee. Een voorbijganger sprak hem aan en zei: “Het heeft niet veel zin wat je hier doet. Er liggen hier duizenden zeesterren. Het maakt niets uit als jij er enkele in het water gooit.” De man toonde de zeester die hij in de handen had en zei: “Voor deze zeester maakt het wel uit!”

Een parabel uit de Islam-literatuur Er was eens een arme bedelaarster, Fatima. Ooit was ze rijk geweest maar door allerlei tegenslag restte nu nog alleen haar kind. Ze bad tot Allah dat aan haar rampspoedige situatie ooit een eind zou komen. Zo passeerde Fatima op een dag langs een rots en plots hoorde ze een stem. Fatima schrok. De stem sprak: ‘Fatima, ik zal u weer rijk maken! Gedurende één uur zal ik deze rots voor u openen en gij zult een zaal binnentreden vol rijkdom. Gij moogt alles meenemen wat gij kunt dragen, maar vergeet het belangrijkste niet of gij zult nooit vrede vinden.’ Hierop beefde de grond onder Fatima’s voeten en met een geweldige kracht maakten de rotsmassa’s zich los van elkaar en ontvouwde zich voor haar ogen een wonderlijk schouwspel. Zij zag een grote grot vol kostbare voorwerpen: diamanten, briljanten, robijnen en andere edelstenen, gouden en zilveren voorwerpen, kleren in de fijnste zijde bestikt met goudbrokaat, kostbare wandtapijten. Zij stapte de grot binnen, zette haar kind op de grond en begon ijverig aan het verzamelen van allerlei juwelen en

Elke mens, getroffen door lepra of tuberculose die geholpen wordt heeft weer toekomst. Niet alleen hijzelf, maar ook de mensen met wie hij leeft. Elk kind dat genezen wordt, wordt opnieuw tot leven gewekt. Een genezen mens is dikwijls ook een genezen gezin. En elke mens die genezen wordt maakt liefde zichtbaar, tastbaar en voelbaar op deze aarde.

11

Damiaanactie, Leopold II-laan, 263 | 1081 Brussel | 02 422 59 11 www.damiaanactie.be | [email protected]