Gezonde voeding op kinderdagverblijven en BSO met KidsFoodCare

Gezonde voeding op kinderdagverblijven en BSO met KidsFoodCare

KidsFoodCare Bezoekadres: Praktijk Berkelaar Ierlandlaan 3 2713 HG Zoetermeer Telefoon: 079-3239795 Postadres: KidsFoodCare Mariaplaats 9 2713 EB Zoetermeer Telefoon: 06-16848747 www.kidsfoodcare.nl

Gezonde voeding op kinderdagverblijf en BSO met KidsFoodCare

Inhoudsopgave Pagina 1 2 3 5 8 9 10 11 12 14 19 21 22

Voorblad Inhoudsopgave Inleiding Suikerhuishouding Weekoverzicht voeding kinderen 0 tot 1 jaar oud Weekoverzicht voeding kinderen 1 tot 2 jaar oud Weekoverzicht voeding kinderen 2 tot 4 jaar oud Het Picto-systeem Voedingsschema BSO Berekening voedingsschema Vergelijking tussendoortjes (oude en gezonde) Wat hebben kinderen nodig? Kosten

Pagina 2 van 22


Inleiding: Overgewicht onder kinderen is de laatste jaren enorm toegenomen. Het aantal jongens dat te zwaar was op 9 jarige leeftijd is van 1997 naar 2004 gegroeid met 80%. Bij meisjes was dit zelfs een toename van 100% (dus verdubbeld!). De verwachting van de onderzoekers is dat dit nu weer gestegen is (bron: TNO onderzoek 2006 http://www.tno.nl/downloads%5CTNORapportOvergewicht2006.pdf )

Naast overgewicht hebben kinderen in toenemende mate last van ADHD, autisme, slaapproblemen en gedragsproblemen. Tot slot is het bekend dat veel ouders problemen ondervinden bij het gezond laten eten van hun kinderen. Waarom is voeding belangrijk? Een kind groeit in de levensfase van 1 tot 4 jaar gemiddeld 6 kg (van 10 naar 16 kg). In de leeftijd van 4 tot 12 jaar groeit een kind gemiddeld 75 cm en ongeveer 25 kg. Om deze groei te kunnen realiseren hebben mensen energie nodig die wij uit de voeding halen. Naast energie hebben we ook bouwstoffen nodig om te groeien, en ook deze moet afkomstig zijn uit de voeding. Het is goed om erbij stil te staan dat er met groeien alles wordt bedoeld: de huid, botten, organen zenuwstelsel, immuunsysteem etc. Daar er vele verschillende weefsels moeten groeien zal het lichaam dus ook vele verschillende bouwstoffen nodig hebben. Variatie in de voeding is hierbij dan ook van groot belang. De kwaliteit van het menselijk weefsel hangt dus werkelijk af van de kwaliteit van de voeding (je bent dus echt wat je eet). Water neemt een belangrijke plaats in binnen de voeding, want maar liefst 60% van ons lichaam bestaat uit water. Logisch dus dat water een vaste plek in de voeding van opgroeiende kinderen moet hebben. Gezonde voeding op Kinderdagverblijven: Wanneer kinderen al op de crèche te maken hebben met gezonde voeding, groentes en fruit zal dit een goed begin zijn voor het kind, en het gemakkelijker maken thuis ook gezonder te gaan eten. Op een kinderdagverblijf zijn groepsregels waarin kinderen zich moeten leren te houden. Mede daarom zullen kinderen gemakkelijker geneigd zijn om gezond t gaan eten, als dit een regel van de groep is, en wanneer de andere kinderen dit ook doen. Met het voedingsschema dat ik wil voorstellen worden kinderen al op vroege leeftijd betrokken bij het eten en zijn ze hier bewust mee bezig. Op iedere groep zal een dagplanner aanwezig zijn met daarop de verschillende eetmomenten, en van ieder voedingsmiddel dat op de lijst staat zal een picto aanwezig zijn. ’s Morgens om 09:00 uur gaan de kinderen in de kring of aan tafel zitten en bespreken ze welke voeding ze gaan eten die dag. De pedagogisch medewerkerbeschikt over een weekschema. De pedagogisch medewerkerkiest een kindje uit die uit een doos met picto’s de picto van bijvoorbeeld een worteltje mag pakken. Eerst wordt er nagedacht welke eigenschappen het voedsel heeft: smaak, vorm, kleur etc. Dan wordt de picto op kleur gezocht: dit zal rood/oranje zijn. Vervolgens mag het kindje deze picto ophangen bij de dagplanner bij het tijdstip dat het wordt gegeten. Zo worden de kinderen hier ’s morgens al bij betrokken en maken zij hun voeding bewuster mee.

Pagina 3 van 22


Per seizoen kunnen de kinderen verschillende knutselactiviteiten verwachten die betrekking hebben op welke soorten fruit en groenten er die periode aanwezig zijn, en hoe die smaken en eruit zien. Behalve dat deze kinderen dan gezond eten en dus minder risico lopen op vele gezondheidsaandoeningen zal het ook leuk voor ze zijn om alles over gezond eten te leren. Ik kom graag eens deze weekplanner demonstreren. Inhoudelijk: De voeding is erop gericht om kinderen de gehele dag in staat te stellen om een gezonde suikerstofwisseling te behouden. Zie voor een uitleg over suikerstofwisseling het document ‘Suikerstofwisseling’. Geen hoog geconcentreerde suikerrijke maaltijden die ongewenste schommelingen in de suikerstofwisseling veroorzaken. Een verstoorde suikerstofwisseling wordt in verband gebracht met de volgende problemen: - vaker eten (frequentie) - meer eten (kwantiteit) - steeds weer opnieuw hoog geconcentreerde suikerrijke maaltijden eten (kwaliteit) Wanneer bovengenoemde problemen spelen zullen kinderen dus meer en vaker ongezonde voeding eten. Een verstoorde suikerstofwisseling is een van de belangrijkste oorzaken van: - Overgewicht - ADHD - Gedragsproblemen - Slaap problemen - Allergieën - Huidproblemen - Etc. Naast suiker houden we ook rekening met toegevoegde stoffen zoals kleur- geur- en smaakstoffen, E-nummers, zout, en conserveermiddelen. Praktisch: In de praktijk zullen de kinderen meer groente en fruit gaan eten, en minder zoete dranken. Daarnaast zullen kinderen op de crèche water gaan drinken zodat ook deze belangrijke eigenschap van gezonde voeding weer terugkomt in de dagelijkse voeding. Voeding die toch enigszins invloed kan hebben op de suikerstofwisseling wordt gecombineerd met voeding om dit weer te corrigeren. Zie de weekschema’s voor voorbeelden.

Pagina 4 van 22


Suikerhuishouding Geen mens kan zonder suiker, alleen de manier waarop we ons lichaam aan suiker blootstellen is hierbij wel erg belangrijk. Suikers worden ook wel koolhydraten genoemd, en je kunt ze vinden in gewone suikerklontjes, in snoepgoed, maar ook in pasta’s en brood. Het bloedsuiker van mensen moet binnen een bepaalde marge blijven. Een te hoog bloedsuiker is slecht en heet Hyperglycaemie. Dit kan gepaard gaan met druk gedrag. Een te laag bloedsuiker wordt Hypoglycaemie genoemd en kan gepaard gaan met duizeligheid, concentratiestoornissen, wisselende stemmingen en natuurlijk honger. Deze honger vraagt vaak om een voedingsmiddel dat snel het bloedsuiker kan verhogen, waardoor er weer wordt gekozen voor iets zoets, en waarmee deze cyclus opnieuw begint. Aan ons lichaam is het de taak om ons bloedsuiker binnen de goede marge te houden, ongeacht wat wij eten. Afhankelijk van wat wij eten is dit makkelijk of moeilijk voor ons lichaam, en kan dit zelfs fout gaan. Laten we eens kijken hoe dit werkt. Het gebeurd maar weinig dat men zuivere suiker eet. De meeste suiker die we binnen krijgen zit verpakt in ‘gewone’ voedingsmiddelen. Globaal zijn er twee dingen belangrijk: 1. Hoe groot is het suikermolecuul? 2. Wat zit er allemaal om de suiker heen? (hoe wordt de suiker aangeboden?) 1) Des te korter het suikermolecuul is, des te sneller het in het bloed kan komen. Langere suikermolecuul zoals je die vindt in bruin brood moeten eerst door het lichaam in kleinere stukjes worden gehakt en worden dus langzamer aan het bloed afgegeven. - Korte suikers (enkelvoudige koolhydraten) vinden we in suiker (basterd-, kristal-, etc), snoepgoed, koekjes, vele soorten zoet broodbeleg, en zelfs in vele soorten frisdrank en vleeswaar. Deze hebben direct een bloedsuikerverhogend effect. - Middellange suikers (oligosachariden) vinden we bijvoorbeeld in fruit, vruchtensuiker en sportdranken. - Lange suikers (meervoudige- of complexe koolhydraten) vinden we bijvoorbeeld in bruin brood, volkoren pasta’s en rijst. 2) Behalve de lengte van de suiker is de omgeving van de suiker ook belangrijk. De suikers die in fruit zitten worden bijvoorbeeld omgeven door vezels die de opname van de suikers vertragen. Dit zelfde geldt voor de suikers in bruin brood. Daarnaast is het de combinatie van voedingsmiddelen die de totale omgeving van suiker bepaald, immers eenmaal in de maag wordt alles één brij. Dit betekend dat wanneer u iets eet met veel korte suikers, het dan handig is om dit te combineren dat de opname van de suikers vertraagd. Dus chocoladepasta is beter op een bruine boterham dan op een witte boterham. En frisdrank kun je beter combineren met een fruitstuk dan met een koekje. Door de voeding verstandig te kiezen maak je het voor jezelf een stuk gemakkelijker. Wat gebeurd er nu precies als je snoepgoed of suiker eet?

Pagina 5 van 22


1. Je bloedsuiker gaat snel omhoog, en wordt zelfs te hoog. Kinderen kunnen nu hyperactief worden. 2. Je lichaam gaat met het hormoon insuline je bloedsuiker snel naar beneden brengen 3. Omdat het bloedsuiker zo snel is gestegen moet het lichaam snel en heftig reageren, zo heftig dat het bloedsuiker zelfs te laag gemaakt kan worden. 4. Omdat het bloedsuiker nu te laag is wordt je duizelig, slap, licht in het hoofd en krijg je honger in iets dat snel je bloedsuiker kan verhogen. Kinderen kunnen in deze situatie vervelend en druk doen. Dit alles kan binnen 10 minuten gebeuren, dus dit verklaard dat men 10 minuten na het eten van een snoepje of koekje weer opnieuw honger kan hebben. Als dit vaker gebeurd kun je zelfs suikerziekte ontwikkelen! Wat kun je dus beter doen? Het is dus veel beter het voor jezelf en je lichaam makkelijk te maken om het bloedsuiker binnen de marge te houden. Dit kun je doen door voedingsmiddelen te gebruiken die de suiker geleidelijk aan het bloed afgeven. Voedingsmiddelen die de suikers geleidelijk afgeven aan het bloed zijn bijvoorbeeld vezelrijke producten als bruin brood, fruit, groentes en meergranen- of volkoren producten. Wanneer men toch iets eet of drinkt waar veel suikers inzitten is het verstandig dit te combineren met deze vezelrijke producten. De afbeelding hieronder laat de situatie van het bloedsuiker zien bij gebruik van suikerrijk voedsel zoals snoep. Het bloedsuiker stijgt snel, en wordt weer snel naar beneden gebracht. Het komt beneden de normaalwaarde dus er wordt opnieuw gegeten, en zo ontstaat de tweede piek. En de derde, en de vierde etc. Iedere keer dat het bloedsuiker beneden de normaalwaarde komt moet je opnieuw iets eten.

Pagina 6 van 22


Hieronder de meer ideale situatie. Hier wordt een voedingsmiddel gebruikt wat de suiker veel geleidelijker afstaat aan het bloed, zoals een handje studentenhaver. Het bloedsuiker stijgt geleidelijk en daalt ook geleidelijk. Het bloedsuiker blijft langer boven normaal en dus zul je minder snel honger krijgen.

Pagina 7 van 22


Weekoverzicht voeding kinderen 0-1 jaar oud Het advies is om kinderen tot 6 maanden oud enkel fles- of borstvoeding te geven. Wanneer de darmpjes van een kind klaar zijn voor vast voedsel krijgt de baby zijn eerste tandjes (vandaar ook dat het krijgen van tandjes vaak gepaard gaat met een periode dunne ontlasting). Dit is een goed moment om wat vast voedsel te introduceren. Eerst in hele kleine beetjes (bijvoorbeeld twee theelepels). - groenten en fruit: eerst goed klein hakken met bijvoorbeeld een staafmixer. - broodkorstjes - pap (geef pap altijd met een lepel, is beter voor de tandontwikkeling en kauwspieren) Als de baby hieraan is gewend dan: - stukjes brood (bijvoorbeeld met wat fruithap of melk erop) - geprakte banaan - pap Wanneer een kind dit enkele weken goed doet mag het eten voorzichtig wat minder fijn worden gehakt, zodat het kind went aan ‘stukjes’ in het eten. Rond de 11 of 12 maanden mag een kind flesvoeding vervangen met een boterham. Er zijn verschillende soorten gezond beleg: - brood met appelmoes - brood met kwark (of yoghurt) - brood met margarine (geen dieetmargarine) - brood met fruithap - droog brood, broodkorst Geef een kind tot zijn eerste jaar geen: - (smeer)leverworst: i.v.m. vitamine A - Honing (i.v.m. bacteriën die in de honing zitten) - Koemelk Als een kind iets niet in één keer lust is dat vrij normaal. Kinderen moeten wennen aan nieuwe smaken, en hebben bovendien niet altijd honger. Soms moeten kinderen wel tot 10 keer iets proeven voordat ze gewend zijn aan de smaak (en consistentie van de voeding) zodat het zonder gemopper wordt gegeten.

Pagina 8 van 22


Weekoverzicht voeding kinderen 1 jaar oud Voorbeeld:

Voedingsschema Kinderen 1 jaar 9:00 uurtje Krenten Rooibosthee

Lunch tartext melk

Meergranenkoekje Zwarte Bessensap (verdund)

kipfilet melk

Rijstewafel Diksap tropical

kaas melk

Banaan water Mandarijntje water

Donderdag Banaan Rode diksap

Gekookt Ei melk

Druiven water

komkommertjes Blauwe druiven sap

Vrijdag

runderrrookvlees melk

appel water

Paprikaslingers Sinasappelsap

Maandag

Dinsdag

Woensdag

Rozijnen Sinasappelsap

14:30 tussendoortje Peer water

16:30 tussendoortje Paprikaslingers Opkikker tuinkruiden Komkommertjes Rode diksap snoeptomaatjes water

De tweede boterham mag besmeerd worden met een selectie uit de volgende soorten beleg: o Confituren jam (zonder suiker/weinig suiker) o Smeerkaas o Kruidenboter o Pindakaas o Sesampasta o Gemengde notenpasta

Pagina 9 van 22


Weekoverzicht voeding kinderen 2 en 3 jaar oud Voorbeeld: Voedingsschema Kinderen 2 en 3 jaar 9:00 uurtje Krenten

Lunch Kaas

14:30 tussendoortje Peer

Rooibosthee

Melk

water

16:30 tussendoortje Bloemkoolroosjes Blauwe druiven sap

Meergranenkoekje Zwarte Bessensap (verdund)

Kipfilet

Mandarijntje

Komkommertjes

Melk

water

Rode diksap

Woensdag Rijstewafel Diksap tropical

Mayo met komkommer Melk

Banaan water

Paprikaslingers Sinaasappelsap

Donderdag Snoeppeentjes

Gekookt Ei

Druiven

Sinaasappelsap

Melk

water

Snoeptomaatjes Blauwe druiven sap

Rozijnen

Runderrookvlees

appel

Rode diksap

Melk

water

Maandag

Dinsdag

Vrijdag

Paprikaslingers Opkikker tuinkruiden

De tweede boterham mag besmeerd worden met een selectie uit de volgende soorten beleg: o Confituren jam (zonder suiker/weinig suiker) o Smeerkaas o Kruidenboter o Pindakaas o Sesampasta o Gemengde notenpasta

Pagina 10 van 22


Het Picto-systeem Elk voedingsmiddel heeft zijn eigen kenmerken als het gaat om bijvoorbeeld, kleur, geur en smaak. Deze kenmerken kunnen door de groepleid(st)er besproken worden. Door dit te benoemen leren de kinderen spelenderwijs veel over gezonde voeding, en zullen ze het ook makkelijker opeten. Elk voedingsmiddel heeft zijn eigen picto, en zodoende kunnen kinderen de picto’s zelf ophangen. Voordelen: - Kinderen vinden het leuk! - Kinderen worden bij het eten en het dagmenu betrokken - Kinderen kunnen meedoen (zelf picto’s ophangen) - Het is leerzaam

Het Pictobord:

Pagina 11 van 22


Voedingsschema BSO Altijd beschikbaar beleg, een selectie van; notenpasta (cashewnoten), kaas, vleeswaar (zoals kipfilet), appelstroop (eko,bio), confiture e.d Altijd beschikbaar; fruit bij broodmaaltijd Voor het halen van de kinderen, of tijdens dat kids hun boterham smeren en eten, snijden de leidsters stukken fruit die de kinderen bij hun broodmaaltijd eten. Liever niet schillen, maar het fruit wassen, voor het behoud van de vitaminen. Altijd beschikbaar Wanneer de kinderen uit school komen krijgen ze een tussendoortje en dan mogen ze ‘onbeperkt’ vocht. (water, diksap, thee, lichtverdunde appelsap, bessensap) Maandag: - Voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met gekookt ei (leidsters koken de eieren wel van te voren) - Na school: bouillon met komkommer en ‘onbeperkt’ vocht (thee, diksap, water)

Dinsdag; - Voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met runderrookvlees - Na school: een prikker maken met bv. Stukje kaas, augurk, olijf en ananas. (leerzaam voor smaak herkennen…..)

Woensdag; - voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met een tosti (met bv. Kaas/tomaat/dunne preiringetjes) - 15.00 uur: Dipknabbels; een activiteit waarin de kinderen helemaal zelf een dipsaus (recept volgt)mogen maken. En zelf komkommer, paprika, wortels e.d snijden. Leuk presenteren op een bord of schaal en gezellig en makkelijk weg te knabbelen. 17.00 studentenhaver met ‘onbeperkt’ vocht. Donderdag: - voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met kruidenboter - Na school: mandarijn met ‘onbeperkt’ vocht

Vrijdag: - voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met runder-knakworstjes - Na school: tortilla chips met ‘onbeperkt’ vocht

Pagina 12 van 22


X-dag: - voor school; keuze uit thee, diksap of water - Lunch; melk of thee met boterham met een gebakken ei. (bv. 3 eieren tegelijk in de grote koekenpan, zodat je voor 3 kinderen tegelijk een ei hebt. - na school; culinaire popcorn (zie beschrijving) X-dag: - voor school: keuze uit thee, diksap of water - Lunch: melk of thee met boterham met eiersalade, of tonijnsalade? - na school: dadels en vijgen.

Pagina 13 van 22


Berekening voedingschema, dag 1

hoeveelheid

energie (kcal)

eiwit (kcal)

koolh (g)

koolh (kcal)

vet tot (kcal)

vezels (g)

water (ml)

Rozijntjes

7 gram (7 gr.).

28

1

4

17

10

0,3

1

Kruidenthee zonder suiker

1 kopje (125 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

125

28

1

4

17

10

0,3

126

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water

omschrijving tussendoor 's morgens

totaal lunch Brood bruin

2 standaard (70 gr.).

167

27

32

126

14

3,6

25

kaas 48+

1 beleg (schaaf) (20 gr.).

75

19

0

0

56

0,0

8

Pindakaas

1 broodbeleg (15 gr.).

96

15

2

7

74

0,8

0

Melk halfvol

80 gram (80 gr.).

38

12

4

15

11

0,0

72

376

72

37

149

155

4,4

105

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water

totaal tussendoor ’s middags (2 x) Water gemiddeld

40 gram (40 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

40

Druivensap

30 gram (30 gr.).

19

0

5

19

0

0,0

24

Peer z schil

1 middel (-afval) (130 gr.).

61

2

15

60

0

2,7

112

Water gemiddeld

81 gram (81 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

81

Bloemkool rauw

30 gram (30 gr.).

7

2

1

5

0

0,7

28

totaal

87

4

21

83

0

3,5

285

dagtotaal

492

78

62

249

166

8,1

516

Het ontbijt en avondeten van thuis kan bestaan uit: hoeveelheid

energie (kcal )

eiwit (kcal )

koolh (kcal )

vet tot vet vz (kcal ) (kcal )

vet ov (kcal )

vetz trans (kcal )

linolz (kcal )

alc (kcal )

Bambix Groeipap fijn graan

1 voor bord (25 gr.)

86

12

70

3

0

3

0

1

0

Melk halfvol

1 glas (150 gr.)

71

22

29

20

14

6

0

0

0

156

34

99

24

14

9

0

1

0

linolz

alc

omschrijving

ontbijt

totaal avondeten

energie

eiwit

koolh

vet tot vet vz

vet ov

vetz trans

Macaroni Ham/Kaas thuismenu

2 aardappellepel (100 gr.)

101

20

36

45

16

29

2

8

0

Siroop limonade

1 voor 1 glas (35 gr.)

83

0

83

0

0

0

0

0

0

kaas 48+

2 lepel (20 gr.)

75

19

0

56

36

21

2

1

0

259

39

119

101

52

50

4

9

0

linolz

alc

totaal tussendoor 's avonds Melk halfvol

1 glas (150 gr.)

energie

eiwit

koolh

vet tot vet vz

vet ov

vetz trans

71

22

29

20

14

6

0

0

0

totaal

71

22

29

20

14

6

0

0

0

dagtotaal

486

95

246

145

79

65

4

10

0

Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter

Totaal zit je dan op 978 kcal, precies goed voor een jongen van 1 jaar oud.

Pagina 14 van 22



hoeveelheid

energie (kcal)

eiwit (kcal)

koolh (g)

koolh (kcal)

vet tot (kcal)

vezels (g)

water (ml)

Biscuitje volkoren-

1 stuks (10 gr.).

45

4

7

27

14

0,6

0

Diksap geconcentreerd

1 voor 1 glas (20 gr.).

44

0

11

44

0

0,0

8

Water gemiddeld

60 gram (60 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

60

90

4

18

71

14

0,6

69

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water


totaal lunch Melk halfvol

80 gram (80 gr.).

38

12

4

15

11

0,0

72

Brood bruin

2 snee (70 gr.).

167

27

32

126

14

3,6

25

Kipfilet bereid mz


24

19

0

0

5

0,0

10

Margarine (pakje)


43

0

0

0

43

0,0

1

272

57

35

142

74

3,6

108

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water

totaal tussendoor ’s middags (2 x) Mandarijn

1 middel (90 gr.).

38

3

9

34

0

1,7

79

Water gemiddeld

80 gram (80 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

80

Komkommer rauw

4 plak (40 gr.).

3

1

0

2

0

0,3

38



44

0

11

44

0

0,0

8

Water gemiddeld

60 gram (60 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

60

totaal

85

5

20

80

0

2,0

265

dagtotaal

447

65

73

293

88

6,2

442

Deze gegevens zijn gebaseerd op de NEVO Tabel 2006 en de Eetmeter (Voedingscentrum).

Thuis kan dit kind bijvoorbeeld eten (voor berekening, zie dag 1): - Pap (Bambix) met melk - Macaroni ham/kaas saus dagmenu IGLO, met wat geraspte kaas - Siroop - Melk Thuis eet dit kind dan ongeveer 486 kcal, en op het KDV 447 kcal. Totaal 933 kcal. Bovendien: zijn de calorieën die op het KDV gebruikt worden zijn allemaal gezond!

Pagina 15 van 22


Berekening voedingschema, dag 3 hoeveelheid

energie (kcal)

eiwit (kcal)

koolh (g)

koolh (kcal)

vet tot (kcal)

vezels (g)

water (ml)

Rijstwafel

1 mini (3 gr.).

11

1

2

10

1

0,1

0



44

0

11

44

0

0,0

8

Water gemiddeld

60 gram (60 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

60

56

1

13

54

1

0,2

69

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water


totaal lunch Margarine (pakje)


43

0

0

0

43

0,0

1

Brood krenten-

1 bolletje (50 gr.).

134

16

26

103

14

1,5

16

Brood bruin

1 snee (35 gr.).

84

13

16

63

7

1,8

13

Pindakaas


96

15

2

7

74

0,8

0

Melk halfvol

80 gram (80 gr.).

38

12

4

15

11

0,0

72

394

56

47

189

150

4,1

102

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water

totaal tussendoor ’s middags (2 x) Banaan

50 gram (50 gr.).

44

2

10

41

1

1,4

38

Water gemiddeld

80 gram (80 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

80

Paprika rauw soort onbekend

5 reep (15 gr.).

3

1

1

3

0

0,3

14

Sinaasappelsap

80 gram (80 gr.).

34

2

8

32

0

0,2

71

totaal

81

5

19

75

1

1,9

203

dagtotaal

531

62

80

318

151

6,1

374



Pagina 16 van 22



hoeveelheid

energie (kcal)

eiwit (kcal)

koolh (g)

koolh (kcal)

vet tot (kcal)

vezels (g)

water (ml)

Appelsap

60 gram (60 gr.).

23

1

5

22

0

0,2

53

Wortelen rauw

2 stuks (40 gr.).

4

1

1

4

0

1,2

37

28

2

6

25

0

1,4

90

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water



2 snee (70 gr.).

167

27

32

126

14

3,6

25

Ei gekookt (kippenei)

30 gram (30 gr.).

44

16

0

0

29

0,0

22

Fritessaus 25% olie

3 gram (3 gr.).

8

0

0

1

7

0,0

2

Melk halfvol

80 gram (80 gr.).

38

12

4

15

11

0,0

72

Pindakaas


96

15

2

7

74

0,8

0

354

69

38

150

135

4,4

121

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water

totaal tussendoor ’s middags (2 x) tomaat kers rauw

3 stuks (36 gr.).

4

1

1

3

0

0,5

35

Druiven witte/blauwe m schil

5 stuks (25 gr.).

16

1

4

16

0

0,6

21

Water gemiddeld

80 gram (80 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

80



44

0

11

44

0

0,0

8

Water gemiddeld

60 gram (60 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

60

totaal

64

2

16

62

0

1,1

204

dagtotaal

446

73

59

238

135

6,8

416



Pagina 17 van 22


Berekening voedingschema, dag 5 hoeveelheid

energie (kcal)

eiwit (kcal)

koolh (g)

koolh (kcal)

vet tot (kcal)

vezels (g)

water (ml)



44

0

11

44

0

0,0

8

Krenten gedroogd pak

1 handje (20 gr.).

62

2

15

60

0

1,8

3

Water gemiddeld

60 gram (60 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

60

106

2

26

104

0

1,8

71

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water



2 snee (70 gr.).

167

27

32

126

14

3,6

25

Pasta plantaardig Tartex

15 gram (15 gr.).

33

5

1

5

24

* 0,0

9

Melk halfvol

80 gram (80 gr.).

38

12

4

15

11

0,0

72

Pindakaas


96

15

2

7

74

0,8

0

334

58

38

153

123

4,4

107

energie

eiwit

koolh

koolh

vet tot

vezels

water

totaal tussendoor ’s middags (2 x) Appel m schil

75 gram (75 gr.).

37

1

9

35

0

1,7

63

Water gemiddeld

80 gram (80 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

80

Paprika rauw soort onbekend

5 reep (15 gr.).

3

1

1

3

0

0,3

14

Bouillonsoep

1 soepopdienlepel (150 gr.).

33

7

5

22

5

0,6

141

totaal

73

8

15

60

5

2,6

298

dagtotaal

513

68

79

317

129

*8,8

476



Pagina 18 van 22


Soepstengel + siroop vs rozijntjes en water Laten we deze twee tussendoortjes eens vergelijken: Soepstengel met siroop omschrijving

hoeveelheid

energie eiwit (kcal) (kcal)

koolh (g)

koolh (kcal)

vet tot vezels (kcal) (g)

water (ml)

Soepstengel

1 stuks (5 gr.).

18

3

3

13

2

0,1

0

Siroop limonade


83

0

21

83

0

0,0

13

Water gemiddeld

60 gram (60 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

60

101

3

24

96

2

0,1

74

totaal

Rozijntjes met verdunde appelsap omschrijving

hoeveelheid

energie eiwit koolh koolh vet tot vezels water (kcal) (kcal) (g) (kcal) (kcal) (g) (ml)

Rozijntjes

7 gram (7 gr.).

28

1

4

17

10

0,3

1

Appelsap

50 gram (50 gr.).

20

1

5

18

0

0,2

45

Water gemiddeld

30 gram (30 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

30

48

2

9

35

10

0,4

75

totaal


Hieruit blijkt dat de hoeveelheid calorieën die het kind binnenkrijgt met de soepstengel en siroop twee keer zo veel is. Daarnaast bevatten rozijntjes nog enkele vitamines en mineralen die men niet vind in soepstengels. Daarom kiezen we dus voor de rozijntjes met verdunde appelsap. Vet: De laatste tijd zijn er in de media meldingen geweest dat kinderen zelfs te dun worden, omdat de ouders ze enkel nog ‘light’ producten, weinig vet en soms zelfs simpelweg te weinig voeding geven, uit angst dat hun kind te zwaar wordt. Vet hebben we nodig, zeker de gezonde vetten zoals zitten in eerlijk voedsel. (zie bijlage telegraaf 10-02-1009)

Pagina 19 van 22


Cracker met Yokidrink vs Biscuit met verdunde sinasappelsap Laten we deze twee tussendoortjes eens vergelijken: Cracker met yokidrink omschrijving

hoeveelheid


koolh (g)

koolh (kcal)

vet tot vezels (kcal) (g)

water (ml)

Cracker naturel

1 stuks (10 gr.).

35

4

7

28

3

0,4

1

Fristi YoghoYogho

80 gram (80 gr.).

50

8

10

42

1

0,1

70

85

12

17

69

4

0,5

71

totaal

Tarwebiscuit met verdunde sinasappelsap omschrijving

hoeveelheid


koolh (g)

koolh (kcal)

vet tot vezels water (kcal) (g) (ml)

Tarwebiscuit

1 stuks (10 gr.).

45

4

7

27

14

0,6

0

Appelsientje Groeifruit sin

40 gram (40 gr.).

17

1

4

16

0

0,1

36

Water gemiddeld

40 gram (40 gr.).

0

0

0

0

0

0,0

40

62

5

11

43

14

0,7

76

totaal


Hieruit blijkt dat de hoeveelheid calorieën die het kind binnenkrijgt met de cracker met yokidrink beduidend hoger is dan bij de Tarwebiscuit met verdunde sinaasappelsap. Kwalitatief gezien is de tarwebiscuit met verdunde sinaasappelsap beter (minder koolhydraten, meer vezels). Vet: De laatste tijd zijn er in de media meldingen geweest dat kinderen zelfs te dun worden, omdat de ouders ze enkel nog ‘light’ producten, weinig vet en soms zelfs simpelweg te weinig voeding geven, uit angst dat hun kind te zwaar wordt. Vet hebben we nodig, zeker de gezonde vetten zoals zitten in eerlijk voedsel. (zie bijlage telegraaf 10-02-1009)

Pagina 20 van 22


Wat hebben kinderen nodig?

150 50-100 50-100 70-105 10 300 50-60 15 10 tot 15 750 1100 1200

gr gr gr gr gr ml gr gr gr ml kcal kcal

Kinderen 1 tot 3 jaar Fruit Groente Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten Brood Kaas Melk(producten) Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers Bak-, braad- en frituurproducten, olie Halvarine Dranken (inclusief melk) Voor meisjes met actieve leefstijl Voor jongens met actieve leefstijl

150 100-150 100-150 105-140 10 400 60-80 15 15-20 1000 1500 1700


Kinderen 4 tot 8 jaar Fruit Groente Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten Brood Kaas Melk(producten) Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers Bak-, braad- en frituurproducten, olie Halvarine Dranken (inclusief melk) Voor meisjes met actieve leefstijl Voor jongens met actieve leefstijl

1,5 1 tot 2 1 tot 2 2 tot 3 0,5

stuks opscheplepels opscheplepels sneetjes plak

1 eetlepels 5 gr. per sneetje kilocalorieën kilocalorieën

1,5 2 tot 3 2 tot 3 3 tot 4 0,5



Kinderen 9 tot 13 jaar 200 150-200 150-200 140-175 20 600 80-100 15 20-25 1000-1500 2300 2500


Fruit Groente Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten Brood Kaas Melk(producten) Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers Bak-, braad- en frituurproducten, olie Halvarine Dranken (inclusief melk) Voor meisjes met actieve leefstijl Voor jongens met actieve leefstijl

Bron: voedingscentrum

Pagina 21 van 22

2 3 tot 4 3 tot 4 4 tot 5 1




Kosten Gezondheid is een kostbaar bezit, eigenlijk onbetaalbaar. In de praktijk is gezondere voeding, en meer aandacht bij de bereiding van de maaltijd, duurder dan de voeding die men voorheen gebruikte. De extra kosten zullen zitten in: - Eenmalige aanschaf ‘KidsFoodCare’ - Facilitaire kosten: o Personele (tijd om bijv. groenten te snijden, is niets wanneer efficiënt is) o Materiële (waterkoker of andere keuken faciliteiten) - De gezonde voeding zal ongeveer 12% duurder zijn (betere berekening vereist) Opmerking: We kunnen schipperen door goedkopere, gezonde voeding zoals rozijntjes vaker te gebruiken en duurdere zoals mandarijntjes minder vaak.

Pagina 22 van 22

Gezonde voeding op kinderdagverblijven en BSO met KidsFoodCare

Recommend Documents