Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang VIGeZ, Dr. Annelies Vandenberghe 02/04/2015 Inspiratiedag Kinderopvang VVSG 1
VIGeZ vzw, ©2015, Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Belang van gezonde voeding als kind • •
Opname essentiële stoffen voor goede groei en ontwikkeling Gezond gewicht • •
•
Smaakvoorkeuren en eetgewoonten worden op jonge leeftijd gevormd en zetten door op latere leeftijd • •
•
2
Overgewicht op jonge leeftijd hogere kans op overgewicht later Overgewicht op jonge leeftijd: psychosociale stress en laag zelfbeeld
Voedselneofobie: angst, afkeer voor onbekend voedsel Het aanvaarden en appreciëren van zuur, bitter en nieuw voedsel moet aangeleerd worden Smaken leren appreciëren door herhaaldelijk aan te bieden: 1 hapje proeven (10x of meer)
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
De actieve voedingsdriehoek WAT + HOEVEEL moeten we eten?
Kinderen tot 6 jaar
3
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Vanaf 6 jaar
De actieve voedingsdriehoek WAT + HOEVEEL moeten we eten?
Dranken (uit de watergroep) • •
Kleuters: 1 liter per dag Vanaf 6jaar: 1,5 liter per dag
Tussendoortjes • • • • 4
2 – 3 tussendoortjes per dag (1 tussendoortje in de opvang) Aanvullend op de 3 hoofdmaaltijden: fruit, groenten, melkproducten, boterham,… Fruit: 2 stuks per dag Melkproducten: 350-500ml
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Eetstructuur WANNEER en HOE VAAK eten?
3 hoofdmaaltijden: •
Ontbijt – Broodmaaltijd - Warme maaltijd
2 tot max 3 tussendoortjes • •
Spreiding energie-inname: afhankelijk van individuele situatie Vast moment: best bij begin opvangtijd – voor beweegmoment
Regelmatig drinken • • • 5
Het dorstgevoel van jonge kinderen is nog niet volledig ontwikkeld: regelmatig aanmoedigen om te drinken Best op vaste tijdstippen (na elk eetmoment, na elke bewegingsactiviteit) + vrij Bij warm weer, koorts of diarree : meer drinken
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
In realiteit Volwassenen
6-14j teveel suikerdranken – dagelijks snoepen voldoende melk – weinig vis - voldoende vlees 1/4 dagelijks aanbevolen hoeveelheid fruit 1/4 dagelijks aanbevolen hoeveelheid groenten 7% eet dagelijks voldoende fruit en groenten 27%: drinkt de aanbevolen hoeveelheid water Gezondheidsenquête 2013
6
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
GEZOND DRINKEN
7
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Opdracht dranken
Deel de dranken in volgens: • Bij voorkeur – voor elke dag • Met mate – niet dagelijks • Bij uitzondering – bij gelegenheden • Niet geschikt voor kinderen
8
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Gezonde dranken
9
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Mag water van de kraan? •
Zeker! Leidingwater is streng gecontroleerd in Vlaanderen en van goede kwaliteit – Wel enkele voorwaarden: •
• • • • • •
•
10
Respecteer de ontluchtingstijd: laat het water even stromen alvorens het op te vangen. Gebruik alleen koud water rechtstreeks uit de kraan, want lauw of warm water uit geisers of boilers kan metalen bevatten. Onderhoud de kraan en de onmiddellijke omgeving zeer goed. Het water hoeft niet gekookt te worden. Het water mag niet uit loden leidingen komen. Gebruik geen ontsmettingsmiddelen. De Hoge Gezondheidsraad raadt het gebruik van waterfilters af
Meer info: www.vmm.be of website van jouw watermaatschappij
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Hoe water aanbieden? Waterfonteintjes + bekers, flesjes of drinkbus Waterreservoir met tapkraan Watertafel met kannen en bekertjes (op naam)
Goede voorbeeld geven! Ludieke actie: • Waterbrevet • Water met een (gezond) smaakje 11
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Fruitsap is toch ook fruit?
Is beter dan frisdrank: Bevat vitaminen en mineralen, soms ook wat vezels
Maar: Bevat evenveel calorieën/energie (suikers) • Is niet goed voor de tanden (zuren) • Kan geen vers fruit vervangen •
Dus toch ook beperkt aanbieden!
12
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Chocolademelk even gezond als melk? Zelfde voedingsstoffen, maar SUIKER Hoge energiewaarde Magere of halfvolle melk
Light frisdranken goed voor kinderen? Geen energie Wel kunstmatige zoetstoffen: schadelijk bij overschrijding maximumwaarde Zoete smaak + zuren
13
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
GEZONDE TUSSENDOORTJES
14
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Gezonde tussendoortjes Aanvullend aan de 3 hoofdmaaltijden
100 à 150kcal per portie
15
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Ideetjes met fruit en groenten
Hap- en pakklaar Aantrekkelijk
16
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Opdracht koeken
Beoordeel de verpakkingen volgens deze tabel:
Let ook op suiker in de ingrediëntenlijst Let ook op de portiegrootte 17
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Leuke sensibiliserende activiteiten • • • • • •
18
Samen koken Fruitkraampje Receptie, ontbijt, gezonde disco,... Themaweek (AVD, waterweek, de wereld rond,…) Moestuin in de opvang Proefspelletjes (proefkampioen)
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Aandachtspunten voor de begeleider •
Zet de kinderen op weg: •
•
Zorg voor verbondenheid en sociaal veilige omgeving •
•
•
Gesneden fruit, watertafels,… Thuis voelen door persoonlijke omgang - veel praten Samen eten
Betrek de kinderen wij de werking •
•
Fruit wassen en snijden Bekertjes afwassen
Keuzevrijheid • Geef het goede voorbeeld • Moedig kinderen en aan motiveer ze •
• • 19
Zelfvertrouwen stijgt Let op met externe beloningen
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Aandachtspunten voor de begeleider •
Ouders trachten te bereiken met je gezonde boodschap, door een mix van strategieën: • •
Website – folder – nieuwsbrief - mail Breng- en afhaalmoment: toon- en doemomenten Mondeling contact • Uitnodigende houding: vertel positief wat kind gedaan heeft en lok vragen uit • Foto- of infomuur + postbus voor ideeën • Gezond hapje of drankje aanbieden dat kinderen zelf gemaakt hebben •
• • •
20
Ouders betrekken bij activiteiten rond gezonde voeding Oudermomenten: oudercafé, infoavond, ontbijt,… …
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Vragen? Meer info: • VIGeZ: www.vigez.be • Kind en Gezin: www.kindengezin.be
Contact: Dr. Annelies Vandenberghe –
[email protected]
21
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Bijlage: broodbeleg
22
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang
Bijlage: broodbeleg
23
VIGeZ vzw, ©2015 Gezonde dranken en tussendoortjes in de buitenschoolse opvang