Buitenschoolse opvang in en met de buurt Denktank BKO 05/06/2009
KADER RAPPORT •
2002-2003: actieonderzoek XYZ VGC – VBJK – IBO’s
Theoretisch kader voor buitenschoolse opvang in grootstad: nest en web
•
2009: uitbreiding of opstart van nieuwe IBO’s in Brussel volgens buurtgerichte principes en netwerking
KADER RAPPORT Wat is de meerwaarde voor alle betrokken actoren van een buitenschoolse opvang die buurtgericht werken vanuit een nesten webfunctie? Welke meerwaarde? In termen van economische, sociale en pedagogische functie van buitenschoolse opvang
KADER RAPPORT Voor wie een meerwaarde? Kinderen, ouders, begeleiders, verantwoordelijken IBO, partnerorganisaties en scholen Waar schuilen knelpunten?
Aanbevelingen voor praktijk en beleid
Inspiratie reflectie toekomst BKO
OPZET RAPPORT 3 casestudies: IBO KIK, IBO De Buiteling, IBO De Verliefde Wolk
Getuigenissen van kinderen, ouders, begeleiders, verantwoordelijken IBO en partnerorganisaties zijn verzameld
BUURTGERICHTE BUITENSCHOOLSE OPVANG? 1)
Kinderen leren buurt kennen en bewegen zich in de buurt.
2)
IBO maakt zich bekend bij ouders, kinderen uit de buurt en buurtbewoners
3)
IBO maakt zich bekend bij andere organisaties uit de buurt
4)
Een IBO werkt samen met organisaties uit de buurt
BUURTGERICHTE BUITENSCHOOLSE OPVANG? Nestfunctie: creëren van een veilige omgeving waar kinderen (zelf)vertrouwen vinden en van waaruit zij ‘vertrekken’ naar het activiteitenaanbod in web of waar ze blijven voor vrij spel, ontspanning of een activiteitenaanbod van de IBO zelf. Webfunctie: creëren van een keuzeaanbod van vrijetijdsactiviteiten dat in samenwerking met lokale partners wordt ontwikkeld
Casestudy 1: IBO KIK
•
KIK ontstaan als webwerking
•
Intersectorale samenwerking (stuurgroep) om gevarieerd en laagdrempelig aanbod te creëren
•
Buurtsport, Beeldenstorm, Jeugd & Muziek, Inloopteam, Scholen
•
Partners voorzien in eigen personeelsmiddelen
•
Webactiviteiten: gratis voor ouders
•
Deelnemen aan stuurgroep brede school
Casestudy 1: IBO KIK
• maandag: pingu’s en hippo’s: activiteiten in nest dino’s: 1ste – 2de leerjaar: omnisport (i.s.m. Buurtsport) 3de – 6de leerjaar: activiteiten in nest • dinsdag: pingu’s en hippo’s: activiteiten in nest dino’s: 1ste – 2de leerjaar: trekken en duwen (i.s.m. Buurtsport) 3de – 6de leerjaar: KlankKure (i.s.m. Jeugd & Muziek en Beeldenstorm) of activiteiten in het nest
Casestudy 1: IBO KIK
• woensdag: pingu’s en hippo’s: activiteiten in nest dino’s: KIK-box: een waaier van sportactiviteiten (i.s.m. Buurtsport) en spel- en crea-activiteiten (i.s.m. Beeldenstorm) • donderdag: pingu’s en hippo’s: activiteiten in nest dino’s: 1ste – 2de leerjaar: activiteiten in nest 3de – 6de leerjaar: omnisport (i.s.m. Buurtsport)
Casestudy 1: IBO KIK
• vrijdag: pingu’s en hippo’s: wekelijkse afwisseling tussen activiteiten in nest en kleuterturnen (i.s.m. Buurtsport) dino’s: 1ste – 3de leerjaar: activiteiten in nest 4de – 6de leerjaar: dans (i.s.m. Buurtsport)
Casestudy 3: IBO verliefde wolk
•
Basisaanbod in nest + extra aanbod in web
•
Intersectorale samenwerking om gevarieerd aanbod te creëren
•
BROM = Brede School in Molenbeek
•
Ouders betalen bijdrage voor webactiviteiten
Casestudy 3: IBO verliefde wolk
• Maandag: kleuterturnen: voor kinderen van 4 tot 6 jaar; €30 klimmen: voor kinderen van 9 tot 12 jaar; €30 jiu jutsu: voor kinderen van 8 tot 9 jaar; €80 • Dinsdag: jiu jutsu: voor kinderen van 4 tot 6 jaar; €80 voetbal: voor kinderen van 9 tot 12 jaar; €25 muziekatelier: voor kinderen +6 jaar; €25 • Woensdag: leeftijdsgroepwerking: sport, spel, crea, educatieve en recreatieve uitstappen.
Casestudy 3: IBO verliefde wolk
• Donderdag: jiu jutsu: voor kinderen van 4 tot 5 jaar; €60 voetbal: voor kinderen van 6 tot 8 jaar; €25 klimmen: voor kinderen van +8 jaar; €30 • Vrijdag: jiu jutsu: voor kinderen van 6 tot 10 jaar; €80 badminton: voor kinderen van 6 tot 12 jaar; €30 voorleesatelier: voor kinderen van 4 tot 6 jaar; €5
BESLUIT Getuigenissen uit de drie verschillende praktijken tonen aan dat een buurtgerichte werking vanuit een nest-en webfunctie de economische, pedagogische en sociale functie aanzienlijk versterkt
BESLUIT: pedagogische meerwaarde •
Buitenschoolse opvang behoort tot de vrije tijd…
•
Buitenschoolse opvang als sociale experimenteerruimte…
•
Kinderen en ouders als partners in de buitenschoolse opvang…
( Bron: De School is uit!)
VRIJE TIJD 1)
Door samenwerking meer variatie en keuzemogelijkheid voor kinderen. Ouders vinden dit belangrijk
2)
Begeleiders van IBO en partnerorganisatie verrijken elkaar. Kwaliteit verhoogt aanzienlijk
3)
Begeleiders van IBO ontwikkelen door samenwerking eigen professionele competenties
VRIJE TIJD Aanbevelingen: -
Evenwicht tussen keuzevrijheid kind en gestructureerd aanbod
-
Overleg over finale doel activiteit: leren versus spelen?
SOCIALE EXPERIMENTEERRUIMTE 1)
Ouders en kinderen vinden activiteiten op andere locatie dan IBO belangrijk
2)
Kinderen ontmoeten kinderen, organisaties, mensen uit de buurt
3)
Keuzeaspect helpt volgens ouders en begeleiders kinderen bewust keuzes te maken
SOCIALE EXPERIMENTEERRUIMTE Aanbevelingen: -
Vraag van ouders naar kleuteruitstappen of activiteiten in web
KINDEREN EN OUDERS ALS PARTNERS 1)
Verschillende methodieken voor kinderparticipatie
Aanbevelingen: -
Ouderparticipatie: weinig op de hoogte van aanbod in nest en web
-
Partnerorganisaties missen contact met ouders. Doordachte alternatieven voorzien.
BESLUIT: sociale meerwaarde 1)
Samenwerking zorgt voor gezonde sociale, culturele en etnische mix bij IBO en partnerorganisaties
2)
Kinderen krijgen kans om meer te participeren in buurt
3)
Kinderen maken kennis met aanbod uit de buurt en stromen door
BESLUIT: sociale meerwaarde Aanbevelingen: - Doorstroming van kinderen naar partnerorganisaties is essentieel. Momenteel wordt dit bemoeilijkt door weinig actieve rol van ouder
- Goed nadenken over implicaties ouderbijdrage
BESLUIT: economische meerwaarde 1) Door samenwerking, bestaande infrastructuur maximaal benutten. 2) Door samenwerking, beter gebruik van bestaande aanbod. Aanbod is niet versnipperd. 3) Buitenschoolse opvang kan meer kinderen opvangen Aanbeveling: Meenemen in erkenning en subsidiëring
BESLUIT: meerwaarde netwerk 1)
Verschillende organisaties en scholen in een buurt leren elkaar kennen
2)
Samen gaat men op zoek naar oplossingen voor noden die zich in de buurt stellen
3)
Door krachten te bundelen meer slagkracht om zaken aan te vragen
BESLUIT: voorwaarden intersectorale samenwerking 1)
Tijd voor overleg
-
Op niveau van begeleiders èn verantwoordelijken
-
Evenwicht bewaken tussen individuele belangen en gemeenschappelijke entiteit
BESLUIT: voorwaarden intersectorale samenwerking 2)
Continuïteit
-
Vaste begeleiders en verantwoordelijken
-
Complementariteit begeleiders
-
Ondersteuning netwerk
-
Conflicten zijn inherent aan samenwerking
-
Kennismaking en verkenningsfase vergt veel tijd, trekker nodig
De Weyer, W. & Van Laere, K. (2009) Buitenschoolse Opvang in en met de buurt. Drie casestudies van Brusselse IBO’s met nest- en webfunctie (XYZprincipe). Gent – Brussel: VBJK vzw – VGC
