november 2012
Vlietland Centraal is een uitgave van het Vlietland Ziekenhuis. Vlietland Krant wordt huis-aan-huis verspreid in Rotterdam-West, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, gemeente Midden-Delfland, gemeente Westland (ged.), Rozenburg en Hoek van Holland.
Gezond voor het hart
Een gezonde en actieve leefstijl verkleint de kans op harten vaatziekten.
Risico op hart- en vaatziekten stijgt bij vrouwen na de overgang De laatste dertig jaar is er enorme vooruitgang geboekt bij de diagnose en behandeling van hart- en vaatziekten. De kans dat mensen een hartinfarct overleven is aanmerkelijk groter dan vroeger. Toch zijn hart- en vaatziekten bij vrouwen nog altijd doodsoorzaak nummer 1. Bij hen openbaren hartziekten zich op hogere leeftijd. Cardioloog Hans Werner vertelt op welke symptomen zij vooral moeten letten.
Cardioloog Hans Werner
zijn bij vrouwen; 61 procent denkt dat kanker bovenaan staat. In Nederland overlijden per jaar ruim 2000 vrouwen méér aan hart- en vaatziekten dan mannen. Volgens cardioloog Werner zijn hart- en vaatziekten bij vrouwen altijd al de belangrijkste doodsoorzaak geweest. ‘Bij mannen was dat tot 2005 het geval. Vrouwen leven gemiddeld vier jaar langer dan mannen. Omdat ze ouder worden hebben ze meer kans op overlijden aan hartproblemen.’
Hart- en vaatziekten typisch mannenziekten? Veel Nederlanders denken van wel. Een in 2011 in opdracht van de Hartstichting gehouden onderzoek laat zien dat slechts 34 procent van de ondervraagden weet dat hart- en vaatziekten doodsoorzaak nummer 1
Beschermende hormonen Eén op de drie vrouwen overlijdt aan een hartinfarct, een beroerte of hartfalen. Vrouwen krijgen vaak op latere leeftijd klachten. Tot de overgang worden zij beschermd door hormonale invloeden’, zegt cardioloog Werner,
2
Thuis dialyseren: ’s nachts in bed
3
‘zoals het hormoon oestrogeen. In hun vruchtbare periode treden hart- en vaatziekten minder vaak op. Daarna valt die bescherming weg. Opmerkelijk is dat vrouwen die nog niet in de overgang zijn en roken, meer kans hebben om het aan hart en aan bloedvaten te krijgen dan mannen van dezelfde leeftijd die roken. Dat verschil in gevoeligheid zit hem waarschijnlijk in de stofwisseling.’ Na de overgang De klassieke symptomen van een hartinfarct zijn een drukkende pijn midden op de borst die uitstraalt naar de onderkaak, de armen, rugof schouderbladen en de maagstreek. Bij vrouwen kunnen hartklachten zich ook uiten in andere symptomen: kortademigheid, vermoeidheid,
Ziekenhuisapotheek: 2500 medicijnen
5
transpireren, slaapproblemen, duizeligheid en hartkloppingen. Symptomen die eerder aan de overgang of stress doen denken dan aan problemen met het hart. ‘Neem deze klachten serieus’, adviseert cardioloog Werner. ‘Ga ermee naar de huisarts. Zeker als ze zich na de overgang voordoen, want dan krijgen vrouwen vaak last van een hoge bloeddruk, overgewicht, suikerziekte of een hoog cholesterolgehalte. Deze risicofactoren wegen na de overgang zwaarder.’ Dalende trend Dokter Werner is ruim twintig jaar als cardioloog verbonden aan het Vlietland Ziekenhuis. Hij vindt dat er de laatste dertig jaar veel vooruitgang is geboekt in de overleving van hart- en vaatziekten. ‘De sterfte aan een hartinfarct is in 35 jaar tijd met 75 procent afgenomen, zowel bij mannen als vrouwen. Dat is indrukwekkend. Die dalende trend zet nog steeds door dankzij verbeterde diagnose en behandeling. Maar we hebben nog een lange weg te gaan. Overgewicht bij jongeren neemt verontrustend toe en jonge vrouwen zijn meer gaan roken. Dit bedwingen zijn de uitdagingen waar we nu voor staan.’
Rust en regelmaat krijgt huilbaby stil
Houd uw cholesterolgehalte op peil Oud worden willen we allemaal. Het liefst zo gezond mogelijk. Een gezonde leefstijl verkleint de kans op hart- en vaatziekten. Cardioloog Werner adviseert vrouwen na de overgang regelmatig een gezondheidscheck te laten doen en hun cholesterol te laten meten, want dat is de grootste risicofactor. Wat kunt u zelf doen om het risico op hart- en vaatziekten zo laag mogelijk te houden? • Eet voeding die weinig verzadigd vet bevat (magere en halfvolle producten) • Eet zoveel mogelijk producten met onverzadigd vet (vette vis, noten, dieethalvarine, vloeibare bak- en braadproducten) • Wees zuinig met zout • Stop met roken • Voorkom overgewicht • Beweeg voldoende
6
Plasklachten bij mannen op leeftijd
2
Vlietland Centraal
De heer Dubbeld uit Maassluis dialyseert zelf.
“Ik voel mij actiever betrokken bij mijn behandeling.”
Het dialyseapparaat gaat mee op vakantie De heer Dubbeld dialyseert elke nacht thuis, in zijn eigen bed De heer Dubbeld is nierpatiënt en dialyseert thuis. Dat doet hij helemaal zelf. Elke nacht is hij verbonden aan een machine die, terwijl hij slaapt, automatisch alle afvalstoffen, zouten en overtollig vocht uit zijn lichaam spoelt. Deze ‘peritoneaal dialyse’ (buikdialyse) geeft de heer Dubbeld overdag veel vrijheid. Het apparaat kan zelfs mee op vakantie. ‘In een rolkoffer het vliegtuig in.’ Op een kastje naast het bed van de heer Dubbeld staat een apparaat dat op het eerste gezicht iets weg heeft van een forse printer. Het is een cycler, een dialysemachine. Elke avond voor het slapengaan, sluit hij een lijn van de cycler aan op een katheter dat verbonden is met een slangetje in zijn buikholte. Vervolgens zet hij de machine aan en stapt in bed. Als hij ’s morgens wakker wordt, geeft de display ‘einde behandeling’ aan. Terwijl de heer Dubbeld lag te slapen, loopt er in fasen van twee liter, in totaal zo’n tien liter spoelvloeistof door zijn buikholte. Die spoelvloeistof wordt weer afgevoerd in een speciale uitloopzak. Deze vorm van dialyseren heet automatische
peritoneaal dialyse (APD) ofwel buikspoeling. Het buikvlies fungeert als dialysefilter tussen het bloed en de spoelvloeistof. Hemodialyse De heer Dubbeld woont in Maassluis en heeft jarenlang samen met zijn vrouw een rijschool gehad. Hij vertelt dat zijn nieren niet meer goed werken als gevolg van een te hoge bloeddruk. In 2010 is hij begonnen met hemodialyse. Drie keer per week reed hij naar de dialyseafdeling in het Vlietland Ziekenhuis om zijn bloed te laten spoelen. Toen hij hoorde van de mogelijkheid om thuis te dialyseren, wist hij meteen: dit is iets voor mij. ‘Ik voel me actiever betrokken bij mijn
behandeling’, zegt hij. ‘Alles zelf doen bevalt mij beter. Overdag heb ik wel 1,5 liter spoelvloeistof in mijn buik, maar ik heb veel meer vrijheid. Ik kan gaan en staan waar ik wil en dat vind ik een groot voordeel. De machine is zelfs mee geweest op vakantie naar Turkije. In een rolkoffer het vliegtuig in. De zakken met spoelvloeistof en de slangen werden door de leverancier bij mijn hotel afgeleverd. Dat moet je wel ruim van te voren regelen.’ Training en handleiding Om de dialysemachine thuis te kunnen gebruiken, heeft de heer Dubbeld een gedegen training gekregen van de dialyseverpleeg-
“Ik mag dan een kluns zijn, dit gaat mij wel lukken, dacht ik”
Beter worden doen wij samen November 2012
kundigen. ‘Eerst leer je handmatig spoelen, want als de machine storing heeft, moet je met de hand de zakken spoelvloeistof kunnen wisselen. Daarna leren ze je de machine te bedienen. Even heb ik er tegenop gezien, want ik ben niet zo handig met mijn handen. Op een gegeven moment had ik het door. Ik mag dan een kluns zijn, dacht ik bij mezelf, dit gaat mij wel lukken. Je krijgt er een handleiding bij voor het oplossen van problemen en als je er niet uitkomt, kun je altijd de verpleegkundige van de dialyseafdeling in het ziekenhuis bellen. Maar ik heb nog geen rare dingen meegemaakt.’ Dagelijkse routine Het wisselen van de zakken spoelvloeistof is dagelijkse routine geworden voor de heer Dubbeld. Overdag zet hij alles vast klaar voor ’s avonds: spoelzakken aan de infuuspaal en op de warmhoudplaat van de cycler, lijnen uitrollen en aansluiten. Een kwartiertje werk. Heeft buikdialyse ook nadelen? Voor de heer Dubbeld niet. ‘Het is een prachtig staaltje techniek. Ik heb mij erbij neergelegd dat ik de rest van mijn leven moet dialyseren. Ik maak er het beste van.’
Uw mening is voor ons belangrijk! Wilt u uw mening geven over deze krant? Ga naar onze website www.vlietlandziekenhuis.nl Vul de enquête in en maak kans op een hele mooie prijs. Met uw inbreng wordt de Vlietlandkrant steeds beter!
Vlietland Centraal
3
5
Met stip bovenaan: de paracetamol De ziekenhuisapotheek in beeld Van alle 2500 geneesmiddelen die de ziekenhuisapotheek van het Vlietland Ziekenhuis in zijn assortiment heeft, gaat paracetamol het hardst. Deze apotheek koopt niet alleen medicijnen in, maar maakt ook zelf capsules, zalven en crèmes. Per jaar worden er zo’n dertienduizend pijnpompjes en infusen bereid, voornamelijk voor patiënten in de dagbehandeling. De ziekenhuisapotheek beschikt over een laboratorium waar kwaliteitscontroles van zelfgemaakte geneesmiddelen worden uitgevoerd. Het lab analyseert ook bloedmonsters op lichaamsvreemde stoffen. Het team van de ziekenhuisapotheek is 24 uur per dag beschikbaar.
1 1. H et zenuwcentrum van de ziekenhuisapotheek Het distributiecentrum is het zenuwcentrum van de ziekenhuisapotheek. De plek van waaruit ingekochte en zelfgemaakte geneesmiddelen worden gedistribueerd naar de verpleegafdelingen, de dagbehandeling en de operatiekamers. Het Vlietland Ziekenhuis levert ook aan de Argos Zorggroep en de Zonnehuisgroep in Vlaardingen. De paktafel ligt vol met medicijndoosjes, zakjes, pakbonnen en etiketten. Hier worden de
bestellingen verzendklaar gemaakt. Op de pakbon staat de naam van het geneesmiddel, de kast of lade waar het te vinden is en de naam van de patiënt. Als de apothekersassistente alle medicijnen verzameld en geëtiketteerd heeft, laat ze alles nog eens extra controleren, stopt de doosjes in een zakje, en zet het zakje in een krat. Klaar voor transport naar de afdelingen.
2
2. L aden met letters en cijfers Niet te missen in de apotheek: de trekladekast. Tien horizontale rijen met de letters A tot en met J, verticaal de nummers 1 tot en met 13 op de laden. Als de apothekersassistente ‘TA5’ op de pakbon leest, weet zij precies welke lade zij moet opentrekken. De T staat voor ‘trekladekast’. De apotheek van het Vlietland gebruikt voor het opslaan van medicijnen het zogeheten ‘chaotische systeem’.
Dat wil zeggen dat de doosjes met verschillende doseringen van één medicijn in verschillende laden worden bewaard. Dat voorkomt fouten bij het pakken. De veel aangevraagde medicijnen liggen in de middelste laden, zodat de apothekersassistente er gemakkelijk bij kan. Voor de minder gangbare medicijnen moet ze diep door de knieën zakken of op de treeplank gaan staan.
3. Elke tablet apart te traceren De tabletten van de ziekenhuisapotheek zijn anders verpakt dan de tabletten die de gewone apotheek verstrekt. Ze hebben een ‘eenheidsafleververpakking’. Dat wil zeggen dat elke tablet apart te traceren is. Op de doordrukstrip staan de naam en de sterkte van het middel, de vervaldatum en het chargenummer. De verpleegkundige kan zo gemakkelijk controleren of het om de juiste pil gaat en of de vervaldatum niet is overschreden. Nogal wat patiënten die in het ziekenhuis worden opgenomen
nemen medicijnen van huis mee. Om te weten te komen wat zij precies gebruiken en in welke dosering, houdt de ziekenhuisapotheek tegenwoordig medicatieverificatiegesprekken. De ziekenhuisapotheek vraagt bij de apotheek van de patiënt een lijst op van recentelijk verstrekte geneesmiddelen en bespreekt deze met de patiënt. Zo weet de patiënt zeker dat het ziekenhuis een goed beeld heeft van welke medicijnen hij gebruikt.
3
4. Schoner dan schone lucht De lucht in de veiligheidswerkbanken in de cytostaticaruimte is schoner dan schoon. In deze kasten worden de infuuszakken met antikankermiddelen (cytostatica) gevuld. De continue aan- en afvoer van steriele lucht zorgt ervoor dat het product schoon blijft en dat de bereider beschermd is. Per jaar bereidt de ziekenhuisapotheek zo’n dertienduizend pijnpompjes, infuuszakken met voeding voor patiënten
4
die niet kunnen slikken, infusen met reumamedicijnen en infusen met cytostatica. Het merendeel is bestemd voor patiënten in de dagbehandeling. Daarnaast gaan per week vijftig infuuszakken met cytostatica naar het Ruwaard van Putten Ziekenhuis in Spijkenisse. De productieafdeling bestaat uit verschillende ruimten. Achter elke deur wordt weer iets anders klaargemaakt. Overal gelden strenge regels voor hygiëne en veiligheid. Daarom dragen de apothekersassistenten beschermende kleding.
5. Kwaliteitscontrole in het lab Voordat de zelfbereide capsules, crèmes, drankjes en zalfjes in de apotheek op voorraad worden gezet, controleert het laboratorium of het product aan alle eisen voldoet. Van een charge van bijvoorbeeld honderd flesjes, worden er enkele uitgepikt en daarvan worden monsters genomen. Voor het analyseren van deze monsters gebruikt de analist een analyseprotocol. Daar staat precies op wat gecontroleerd moet worden. Zijn de juiste ingrediënten gebruikt? De juiste hoeveelheden? Klopt het volume? Is het etiket in orde? Is de verpakking netjes? Behalve monsters van producten en grondstoffen, analyseert het apothekerslab ook bloedspiegels van patiënten die medicijnen gebruiken. Soms zit er spoed achter een bloedscreening. Als een patiënt in comateuze of slechte toestand wordt binnengebracht, willen de artsen snel weten welke lichaamsvreemde stoffen in het bloed zitten.
Continu controleren Er komt veel bij kijken om ervoor te zorgen dat een patiënt steeds het juiste middel in de juiste dosering en op het juiste moment krijgt. De ziekenhuisapotheker controleert elk voorgeschreven geneesmiddel op de juiste dosering en kijkt of er geen ongewenste reacties kunnen optreden met andere geneesmiddelen. Als een patiënt slikproblemen heeft, wordt bekeken of een drankje kan worden gegeven. Speciale patiëntengroepen zoals patiënten met slecht werkende nieren, worden apart gecontroleerd. Nierpatiënten moeten vaker een lagere dosering krijgen dan normaal. Sommige middelen kunnen dan ook beter niet worden gegeven.
4
Vlietland Centraal
Barcode tegen het schermpje en klaar Nieuw: de digitale aanmeldzuil en het digitale patiëntendossier De digitale aanmeldzuil en het digitale patiëntendossier. Met deze twee nieuwe technologische toepassingen heeft het Vlietland Ziekenhuis een stap vooruit gezet naar de polikliniek van de toekomst. Digitaal aanmelden is handig voor patiënten, zij hoeven niet meer bij de balie te wachten. Het digitale patiëntendossier is vooral voor de specialisten een uitkomst. Met een paar muisklikken vinden ze precies de informatie die ze nodig hebben.
Teamleider Irene Vleij van de poli Dermatologie:
“Deze polikliniek had de primeur met de digitale aanmeldzuil en het digitale patiëntendossier.” ‘Hartelijk welkom op deze polikliniek. Neemt u plaats in de wachtruimte’. Als patiënten van het Vlietland Ziekenhuis deze tekst op de display van de digitale aanmeldzuil zien verschijnen, weten ze dat ze worden verwacht. Alle poliklinieken van het Vlietland Ziekenhuis zijn sinds deze zomer uitgerust met dit nieuwe
apparaat. Het werkt heel eenvoudig. Even de barcode op de afsprakenkaart tegen het schermpje houden en klaar. Meteen zien de balieassistente en de doktersassistente op hun computerscherm een blokje achter de naam van de patiënt verschijnen. Zij weten dan dat mevrouw X of meneer Y binnen is.
“Geen stapels papieren dossiers meer, maar alles in de computer” Oud en jong Tot haar genoegen ziet Irene Vleij dat steeds meer patiënten bij haar op de poli de digitale aanmeldzuil gebruiken. ‘Oudere mensen houden net zo makkelijk hun pasje tegen het schermpje als jongere’, vertelt de teamleider poli Dermatologie. ‘Er zijn mensen die het een beetje onpersoonlijk vinden. Zij melden zich liever aan bij de assistente achter de balie. Ook prima. Digitaal aanmelden is niet verplicht. Andere mensen vinden het juist prettig, die zeggen: “Heerlijk, hoef ik tegen niemand iets te zeggen.” Het is maar
Beter worden doen wij samen November 2012
net waar je voorkeur naar uitgaat. De aanmeldzuil is geen vervanging van de baliemedewerker, maar een aanvulling.’ Het voordeel van digitaal aanmelden is dat patiënten bij binnenkomst niet meer in de rij hoeven. ‘Als er vier mensen voor je staan te wachten en jij hoeft je alleen maar aan te melden, is dat vervelend’, zegt Irene Vleij. ‘En op de meeste poli’s hoef je de afsprakenkaart niet meer af te geven bij de balie, die kun je bij je houden. Ook voor het ziekenhuis heeft digitaal aanmelden voordelen. De balieassistenten hebben meer tijd om vervolgafspraken met patiënten te maken. Een afspraak maken duurt altijd even. Mensen moeten hun agenda raadplegen. Vaak worden meerdere afspraken tegelijk gemaakt.’ Primeur De poli Dermatologie had dit voorjaar niet alleen de primeur met de digitale aanmeldzuil. De afdeling ging ook als eerste aan de slag met het digitale patiëntendossier. ‘De start was een succes’, zegt Irene Vleij
terugkijkend. Als teamleider was zij nauw betrokken bij de introductie van beide nieuwe systemen. ‘Alles werkt. Het archief en de gescande statussen zien er goed uit en ook is het digitale dossier overzichtelijk. Natuurlijk deden zich een paar praktische problemen voor, maar die zijn opgelost.’ Alles in de computer Intussen werken bijna alle specialisten in het Vlietland Ziekenhuis met het digitale patiëntendossier. Geen stapels papieren dossiers meer, maar alles in de computer: brieven van specialisten en huisarts, de behandelgeschiedenis, onderzoeken en labuitslagen. Met een paar muisklikken krijgt de dokter alle medische informatie van de patiënt op het computerscherm te zien. Irene Vleij: ‘Als de patiënt de dag ervoor bij de internist is geweest, kan de dermatoloog in de computer zien wat de internist gedaan heeft. En welke medicatie de patiënt gekregen heeft. Dat kan belangrijk zijn om te weten.’ Papieren dossiers raakten nog wel eens tijdelijk zoek of waren onderweg van de ene naar de andere locatie. Het digitale dossier kan altijd en overal in het ziekenhuis
worden ingekeken door bevoegde medewerkers, de specialisten en de doktersassistenten. ‘In elke onderzoeksruimte staat een computer. Dus de dokter hoeft nooit meer de kamer uit en kan ter plekke het dossier inkijken.’ De volgende stap Met de digitale aanmeldzuilen en de digitale patiëntendossiers heeft het Vlietland Ziekenhuis belangrijke stappen vooruit gezet op de weg naar een modern, veilig en efficiënt werkend ziekenhuis. ‘We zijn er heel trots op dat het gelukt is in zo’n korte tijd’, zegt Irene Vleij. ‘De volgende stap is waarschijnlijk de invoering van pasjes met foto, in plaats van patiëntenkaarten en stickers, en aanmeldzuilen in de centrale hal waarop de wachttijden vermeld staan. Kan de patiënt nog even koffie drinken als hij pas over een kwartier aan de beurt is. Maar dit is nog even toekomstmuziek.’
Vlietland Centraal
5
Als de baby blijft huilen en huilen Huilbabypoli helpt stress bij baby en ouders doorbreken Huilbaby’s laten hun uitgeputte moeders en vaders vaak versteld staan door vanaf dag één als een roos te slapen op de dagbehandeling van de kinderafdeling. Terwijl ze de weken ervoor thuis de boel bij elkaar hebben gekrijst. Wat doen we verkeerd, vragen de ouders zich af. Niets, antwoorden de pedagogisch medewerkers Marceline Hofstee en Patricia Donicie dan. ‘Het is de onrust die doorbroken wordt.’
De Vlietlandertjes op stickers en buttons Ze heten Bella Boterbloem, Vera Vlinder, Hans Hanekam en Onno Oen. Het zijn de Vlietlandertjes. Dit vrolijke en kleurige viertal is op de deuren en de muren van de kinderafdeling geschilderd. En zelfs op het plafond in een van de behandelkamers. De jonge patiëntjes zijn vaak heel flink als ze een onderzoek moeten ondergaan of een prik krijgen. Dat mag best eens beloond worden, vinden de verpleegkundigen op de kinderafdeling. Daarom krijgen alle patiëntjes een sticker of een button van de Vlietlandertjes. Er is een hele serie van. Voortaan kunnen de kinderen ook thuis naar de Vlietlandertjes kijken.
Voordat ouders naar de huilbabypoli van het Vlietland Ziekenhuis komen, hebben ze al heel wat afgetobd met hun kindje. Alles is geprobeerd om het huilen te laten stoppen. In bed, uit bed, troosten, wiegen, andere voeding, andere speen, wakker houden, maar niets hielp. Dat geeft onrust en baby’s voelen dat feilloos aan. ‘Gespannen baby’s, gespannen ouders. Op de huilbabypoli proberen wij die vicieuze cirkel te doorbreken’, vertelt pedagogisch medeweker Patricia Donicie, die samen met haar collega Marceline Hofstee, een kinderarts en een fysiotherapeut aan de huilbabypoli verbonden is.
“Een baby maak je blij met heel veel slaap” Wapperende handjes Alle baby’s huilen, dat is normaal. Sommige baby’s huilen extreem veel. Van een huilbaby spreek je als het kind meer dan drie uur per dag, meer dan drie dagen per week en meer dan drie weken huilt. Het zijn kinderen van drie weken tot twaalf maanden. ‘Vaak zijn het alerte, onrustige kinderen die moeilijk in slaap kunnen komen’, legt Marceline Hofstee uit. Ze hebben niet de rust
om hun lijfje te ontspannen. Ze ballen hun vuistjes, wapperen met hun handjes en als ze dan in slaap vallen, wapperen ze zichzelf weer wakker. Huilen en niet kunnen slapen, doet zich vooral overdag voor. ’s Nachts slapen ze wel omdat ze helemaal uitgeput zijn.’ Rust en regelmaat Op de huilbabypoli wordt eerst onderzocht of het extreme huilen een lichamelijke of medische oorzaak heeft. Bij 95 procent van de baby’s is dat niet het geval. De pedagogisch medewerkers proberen de ouders te helpen door adviezen en tips mee te geven over voeden en slapen. Patricia Donicie: ‘Ouders proberen van alles en doen het best goed. Maar eigenlijk doen ze het té goed. Daardoor raakt hun kindje overprikkeld. Een baby is vooral gebaat bij rust en regelmaat. Alles in een vaste volgorde: wakker worden, eten, verschonen, knuffelen, naar bed brengen, slapen. Maak het zo saai mogelijk, adviseren wij ouders altijd. Een baby maak je blij met heel veel slaap.’ Inbakeren Stopt het huilen niet en raken de ouders uitgeput, dan stellen de pedagogisch medewerkers voor om het kindje een paar dagen op te nemen. Ouders en kind kunnen zo tot
rust komen. Op de dagbehandeling wordt geprobeerd regelmaat te brengen in het eet-, slaap- en waakritme van de baby. ‘We beginnen met inbakeren’, vertelt Marceline Hofstee. ‘Wetenschappelijk bewijs is er niet, maar wij merken dat de meeste baby’s er rustig van worden. Wij lopen de hele dag met een babyfoon op zak. Bij de eerste kik zijn we er meteen bij. Als een baby van een paar weken oud huilt, kan hij zichzelf niet uit zijn emotie halen. Hij moet daarbij geholpen worden. We troosten hem in bed: een hand boven het hoofdje en met de andere hand zachtjes over het buikje of tussen de oogjes wrijven. Niet praten, geen
oogcontact maken, dat zijn prikkels. Na een tijdje vallen hun ogen vanzelf dicht.’ Tot verbazing van ouders schikken huilbaby’s op de dagbehandeling zich al snel in het ritme van rust en regelmaat. Ze huilen minder en slapen beter. Toch zien de pedagogisch medewerkers dat niet als hun verdienste. Marceline Hofstee: ‘Wij komen er helemaal blanco in en voelen geen spanning. Ouders vragen ons vaak wat ze verkeerd doen. Wij leggen dan uit dat het komt omdat de onrust doorbroken is. Wij zijn niet méér dan de ouders. Daarom geven we veel complimentjes, dat versterkt hun zelfvertrouwen.’
Marceline Hofstee (links) en Patricia Donicie
“Maak het zo saai mogelijk, adviseren wij ouders altijd.”
6
Vlietland Centraal
Angst voor prostaatkanker vaak onterecht Plasklachten bij mannen Als mannen plasklachten hebben, denken ze al gauw: het zal de leeftijd wel zijn. Dat is ook zo. Maar sommige klachten hoef je niet te accepteren, vinden de urologen in het Vlietland Ziekenhuis. Zeker niet als ze ten koste gaan van de nachtrust. Veel mannen vrezen dat hun klachten duiden op prostaatkanker. ‘Dat is zelden het geval’, zegt dokter Liang Liem.
Plasklachten, het is maar net hoe je als man tegen het probleem aankijkt, zegt uroloog Liem. ‘Het woord ‘plasklachten’ suggereert dat iemand klachten zou hebben. Er zijn mannen die het best vinden als ze ’s nachts twee keer hun bed uit moeten om te plassen. Terwijl de ander het verschrikkelijk vindt als hij wat druppels urine in zijn broek verliest. Het is ook cultuurgebonden. Franse mannen bijvoorbeeld, zitten er niet mee als ze een druppel urine verliezen. In Frankrijk zijn de cijfers voor plasproblemen bij mannen lager.
Dat neemt niet weg dat plasklachten vervelende klachten zijn waar je iets aan kunt doen. Als je denkt: moet ik daar niet eens mee naar de dokter? Dan is dat het moment dat je moet komen.’ Geen garantie In veel gevallen is een goedaardige vergroting van de prostaat de oorzaak van plasklachten (kader). Maar ook een slechte blaasfunctie, een overactieve blaas, plasbuisvernauwing of verkramping van de bekkenbodemspieren kunnen problemen geven.
Uroloog Liem:
“Als je denkt: moet ik daar niet eens mee naar de dokter? Dan is dat het moment dat je moet komen.”
Veel mannen denken dat een vergrote prostaat duidt op prostaatkanker. Volgens dokter Liem hoeft dat lang niet altijd het geval te zijn. ‘Sterker, het is zelden prostaatkanker. Meestal gaat het om een goedaardige vergroting van de prostaat.’ Andersom is het ook, voegt hij er aan toe. ‘Helemaal geen klachten hebben, garandeert niet dat je geen prostaatkanker kan hebben. Mannen denken nog wel eens: laat ik maar niet gaan, dan vinden ze niets. Prostaatkanker is goed te behandelen, zeker als je er vroeg bij bent.’ Bloed plassen Een zwakke urinestraal en nadruppelen zijn betrekkelijk onschuldige ongemakken. Bij bloed plassen, incontinentie en heel vaak heel kleine beetjes plassen, is het zeker verstandig een arts te raadplegen. ‘Bloed plassen kan van alles betekenen’, zegt dokter Liem. ‘Dat moeten we goed onderzoeken. Incontinentie en vaak kleine beetjes plassen kunnen duiden op blaasproblemen. Veel mensen lopen met een overvolle blaas rond zonder dat ze het merken. Ze plassen telkens een beetje. Als de blaas nooit leeg raakt, bestaat de kans op nierfunctiestoornissen. Daar kun je heel erg ziek van worden.’ Vrees voor impotentie Plasklachten zijn doorgaans goed te behandelen. Een vernauwing van de plasbuis kan operatief worden verholpen. De patiënt met chronische bekkenbodempijn kan baat hebben bij fysiotherapie of tabletten.
Prostaat blijft groeien Met het klimmen der jaren neemt de prostaat in grootte toe. De prostaat is een klier die zich onder de urineblaas en boven de sluitspier van de blaas bevindt. Een vergrote prostaat ligt in de weg van de plasbuis en daardoor kunnen plasklachten ontstaan. Om plasklachten te kunnen beoordelen, vraagt de uroloog aan de patiënt bij te houden hoe vaak en hoeveel hij plast op een dag. Er wordt PSA (prostaat specifiek antigeen) gemeten. Daarnaast verricht de uroloog een lichamelijk onderzoek en voelt aan de prostaat. Als de prostaat vergroot is en er is sprake van een afwijking in de PSA, dan wordt onderzocht of er inderdaad prostaatkanker in het spel is.
waardoor de urine de ruimte krijgt om langs de prostaat te gaan. ‘Wat ik vaak van mensen hoor is dat ze er spijt van hebben dat ze de operatie zo lang hebben uitgesteld. “Dit had ik veel eerder moeten doen,” zeggen ze dan. Zes weken na de
“Na zes weken staat de patiënt meestal weer happy te plassen tussen de 18-jarigen in de kroeg” Bij een goedaardige vergroting van de prostaat worden eerst medicijnen geprobeerd. Hebben die geen effect, dan is een operatieve behandeling een optie. Bij deze ingreep wordt de prostaat als het ware leeggepeld,
Beter worden doen wij samen November 2012
ingreep staat de patiënt meestal weer happy te plassen tussen de 18-jarigen in de kroeg. En nee, mannen hoeven niet bang te zijn voor impotentie na een operatie. Dat is beslist niet waar.’
Vlietland Centraal
7
“Ik waardeer dat het Vlietland in deze tijden van krimpende budgetten, aandacht blijft geven aan het welzijn van patiënten”
Huisarts over de vloer Huisarts Van der Pas over haar samenwerking met de specialisten Huisartsen zijn voor het Vlietland Ziekenhuis belangrijke partners. Zij zijn degenen die hun patiënten doorverwijzen. Tussen de medisch specialisten en de 144 huisartsen in de regio Nieuwe Waterweg Noord lopen allerlei lijntjes. Ze komen bij elkaar over de vloer. Huisarts Jolanda van der Pas van praktijk De Hogen Hoed in Vlaardingen vertelt over haar ervaringen: ‘Het Vlietland Ziekenhuis laat huisartsen heel dichtbij komen, dat is uniek.’
Colofon Oplage 127.500 exemplaren Eindredactie Marketing & Communicatie Vlietland Ziekenhuis Tekst Pia Kleijwegt Fotografie Theo van Pelt Vormgeving 0to9 Vlietland Ziekenhuis Vlietlandplein 2 3118 JH Schiedam Postadres: Postbus 215 3100 AE Schiedam T 010 - 893 93 93 Polikliniek Maassluis Gezondheidsgebouw De Vloot 206 3144 PK Maassluis T 010 - 592 18 22 www.vlietlandziekenhuis.nl twitter.com/Vlietlandzkh
Wat boeit u in het vak van huisarts? ‘Ik help graag mensen. Als huisarts kan en mag ik heel dicht bij patiënten komen, wat mij veel waard is. Het vak van huisarts is heel breed. Van veel medische onderwerpen beheers ik de basiszorg, in een aantal ben ik gespecialiseerd en deze zorg kan ik allemaal toepassen onder één dak. In de Hogen Hoed werk ik samen met dokter Van der Geest en dokter Yazdani. Ons patiëntenbestand is heel gemêleerd, echt een afspiegeling van de Vlaardingse samenleving. Wij geloven dat goede huisartsenzorg, naast een duidelijke anamnese (ziektegeschiedenis, red.) en lichamelijk onderzoek, vooral ook zit in luisteren naar de patiënten. Ligt de oplossing in de mensen zelf.’ Wat maakt dat u een patiënt doorverwijst naar het Vlietland? ‘Elke arts, elk ziekenhuis heeft als doel goede zorg te leveren. Maar het is zeker een voordeel als een ziekenhuis dichtbij is, zodat mensen er op de fiets of met de auto naartoe kunnen. Als ik weet dat een bepaalde specialist ergens goed in is, verwijs ik mijn patiënt daar naartoe. Wat ik waardeer in het Vlietland is dat het in deze tijden van krimpende budgetten,
aandacht blijft geven aan het welzijn van patiënten. Patiëntenbijeenkomsten en kringgesprekken zijn daar een voorbeeld van.’ Kent u alle specialisten persoonlijk? ‘Niet allemaal. Maar dankzij de Zorggids, het ‘smoelenboek’, weet ik wel wie er werken. In de nieuwsbrief voor huisartsen lees ik welke nieuwe specialisten zijn aangesteld. Als ik met een specialist wil overleggen over een patiënt, pak ik de telefoon. De lijnen tussen onze praktijk en het ziekenhuis zijn kort. Samen met zes andere huisartsen in de regio neem ik deel aan de Vlietland-werkgroep. Daarin bespreken we met specialisten en bestuursleden de zaken waar wij als huisartsen tegenaan lopen. En we vertellen wat we van patiënten over het ziekenhuis horen. Het bestuur informeert ons over het medisch beleid en bestuurlijke zaken. Het Vlietland Ziekenhuis laat huisartsen heel dichtbij komen, dat is uniek.’ Uw patiënt ligt in het Vlietland. Hoe blijft u op de hoogte? ‘Kort na de opname ontvang ik bericht waarin staat op welke afdeling de patiënt is opgenomen, de diagnose en de behandeling. Als de patiënt naar huis mag, ontvang ik een ontslagbrief.
Huisarts Jolanda van der Pas:
“Als ik weet dat een bepaalde specialist ergens goed in is, verwijs ik mijn patiënt daar naartoe.” Het is de bedoeling dat ik die krijg voordat de patiënt thuis is. Meestal gaat het goed. We zien steeds meer dat specialisten ons van te voren bellen als zij een patiënt gaan ontslaan die bijzondere zorg nodig heeft. In dat gesprek kunnen we zaken afstemmen en ik kan meteen een bezoek aan de patiënt in mijn agenda zetten.’ Uw praktijk neemt deel aan het gezamenlijk consult. Een specialist van het Vlietland komt naar de huisartspraktijk om zaken te bespreken. Wat zijn uw ervaringen? ‘Met twaalf huisartsen in Vlaardingen vormen wij een HAGRO, een huisartsengroep. Met deze groep organiseren we bijeenkomsten met een vaste specialist. Eerder hebben we een dermatoloog en een KNO-arts in onze praktijk gehad. Dit jaar is het de gynaecoloog. Met elkaar bespreken we de knelpunten in de samenwerking. Ook worden tijdens dit gezamenlijke consult patiënten gezien. De patiënt gaat niet naar het ziekenhuis,
maar komt bij de specialist in de huisartsenpraktijk. Als er iets fout is gegaan, is dat bijna altijd door ruis in de communicatie, nooit zo zeer door medische fouten. De gezamenlijke consulten vind ik heel nuttig. Ze geven je inzicht in hoe de ander werkt. En huisarts en specialist leren elkaar beter kennen, dat praat makkelijker.’ Neemt uw praktijk deel aan de Vlietland Doks, een bijeenkomst voor huisartsen, specialisten en specialistisch verpleegkundigen? ‘Als het even kan wel. De meerwaarde van Vlietland Doks vind ik, is dat het heel gestructureerde bijeenkomsten zijn. We praten elkaar bij over nieuwe ontwikkelingen en richtlijnen en proberen werkafspraken te maken. Je krijgt te weten wat de specialist te bieden heeft. Zo weet ik beter naar wie ik een patiënt kan doorsturen.’
Ruime menukeuze Bij de broodmaaltijd ‘s middags soep en ’s avonds een tweegangenmenu. Dagelijks biedt de keuken keuze uit tien verschillende menu’s: vlees, vis, vegetarisch en halal. De patiënt kiest zelf hoe laat hij aan de warme maaltijd wil.
Leestafel en gratis Wifi E-mail checken of internetten met eigen laptop of smartphone. In de Nolet Hal is gratis draadloos internet (Wifi) beschikbaar. Op de leestafels liggen kranten, tijdschriften en programma’s van culturele evenementen.
Nieuwste tijdschriften Kunst in de Nolet Hal Luisterboeken In bed naar een boek luisteren. De bedcomputer biedt direct toegang tot de collectie luisterboeken van de Bibliotheek Schiedam. Koptelefoon op en genieten maar. Helemaal gratis.
In de Nolet Hal domineren twee kunstwerken van de Nederlandse kunstenares Marthe Röling. Bloemfontein en Equilibre heten ze. Groot, glanzend, kleurrijk en vrolijk.
De nieuwste tijdschriften in de wachtkamer van de poli’s: glossy’s, sport, auto, wetenschap, gezondheid, opinie en jeugdbladen. Om het wachten een beetje te veraangenamen.
Gastvrouwen & gastheren De gastvrouwen en gastheren in blauw uniform kennen het ziekenhuis op hun duimpje. In de Nolet Hal wijzen ze bezoekers de weg, bieden de helpende hand en zijn een vraagbaak voor iedereen.
Pendelbusjes Parkeren
Iedereen gratis mee met de pendelbus. De busjes pendelen tussen het parkeerterrein en hoofdingang. Op doordeweekse dagen de hele dag door. In het weekeinde alleen tijdens de bezoekuren.
Altijd plaats op de twee ruime parkeerterreinen. Ruim 740 plekken. Plus parkeervakken voor minder validen en dialysepatiënten en kiss&ride-vakken voor de hoofdingang. De eerste 20 minuten zijn gratis.
Heb jij
gastvrij Vlietland al ervaren?
