Krijn de Jong
Exodus
Elke maand bezoekt hij een Amsterdamse preekplek. „Een kerk moet altijd open zijn, als huis van gebed.”
In een opvanghuis in Venlo klauteren vrouwen na hun detentie, mét hun kinderen, uit een diep dal.
terdege
10 december 2014 32e jaargang nr. 5/6 Los nummer: € 5,95
reformatorisch familiemagazine
Gezelligheid „Het zit in kleine dingen”
Thema ‘Vrouw’ Mijn thuis Wonen met uitzicht op de Merwede Portret Christine Simonse woonde met haar gezin ruim twaalf jaar in Afrika Opvoeding Kindertranen
reportage
Familie Boonstra.
Tijd voor het gezin Vroeger was het gezelliger, is een veelgehoorde klacht. Is dat ook zo en hoe houd je het gezellig in deze jachtige tijd? Drie ouders, wat ouder en wat jonger, vertellen over de wijze waarop zij huiselijkheid gestalte geven en verbondenheid met de familie in stand houden. „Het zit in kleine dingen. Als de kinderen genieten, doe ik dat ook.” tekst Ad Ermstrang foto’s Henk Visscher en Sjaak Verboom
interview
De pen gepakt deel 4
De wereld van kinderen vergroten Vuurwerk op oudejaarsdag, brand in de buurt of een Bijbel in een wieg. Het zijn situaties die Ditteke den Haan inspireren tot het schrijven van een kinderboek. „Het is mooi om met één verhaal de wereld van een kind te vergroten.” tekst Jan van ’t Hul foto’s Anton Dommerholt
20 terdege ● 10 december 2014
terdege 10 december 2014 21 ●
interview
Rijen rijtuigen in Rijnsburg Hij leerde het vak van de laatste rijtuigenmaker van Nederland. Maarten Kuivenhoven (75) werkt dagelijks met veel nauwkeurigheid en plezier aan het restaureren van rijtuigen en allerlei zaken die met reizen in vroeger tijd te maken hebben. tekst Gerco Verdouw foto’s Sjaak Verboom
26 terdege ● 10 december 2014
terdege 10 december 2014 27 ●
interview
Met vreugde catechiseren De ene helft van de week werkt Bart Bolier als godsdienstdocent, de andere helft als tuinarchitect. Een lange avond per week geeft hij catechisatie, aan jongeren van allerlei leeftijden. Met innerlijke vreugde, ondanks de aanvechtingen. „Wat is mooier dan de jeugd onderwijzen in de dingen die er echt toe doen?” tekst Huib de Vries foto’s Anton Dommerholt
reportage
De zeven C’s van het Creation Museum
Het Creation Museum in Amerika geeft bezoekers de ‘unieke kans’ om te wandelen door de hof van Eden, dinobotten op te graven of op een kameel te rijden. Even bijkomen kan in ‘Noachs restaurant’, met een Eden wrap. tekst Jan-Kees Karels foto’s Creation Museum en Jan-Kees Karels
Veel gezinnen met kinderen die thuisonderwijs krijgen, bezoeken het museum.
interview
Zwerven over Gods erf Na een serie bijdragen in het blad De Oogst over gedichten begon Krijn de Jong aan een nieuw project. Portretten van kerkelijke gemeenten en groepen in veelkleurig Amsterdam. Inmiddels heeft hij er zeventig bezocht en preken in twintig verschillende talen gehoord. tekst Huib de Vries foto’s Niek Stam
52 terdege ● 10 december 2014
terdege 10 december 2014 53 ●
interview
Verslingerd aan Lego De tijd dat er wat schouderophalend werd gekeken naar zijn hobby is al lang voorbij. Hans Beuze (51) uit Maastricht is fanatiek verzamelaar van Lego. Hij pluist in catalogi, bezoekt evenementen, verrijkt thema’s, ontwerpt eigen creaties en onderhoudt wereldwijd contacten. „Door internet is de hobby veel zinvoller geworden. Je kunt nu alles terugvinden.” tekst Ad Ermstrang foto’s Dick Vos
60 terdege ● 10 december 2014
terdege 10 december 2014 61 ●
reportage
De weg terug De meeste van de bijna 600 vrouwen in Nederlandse gevangenissen zitten vast wegens drugssmokkel. In het speciale opvanghuis van Exodus in Venlo klauteren ze, samen met hun kinderen, uit een diep dal. Op de weg naar een misdaadvrij bestaan. „Mijn kinderen zijn mijn belangrijkste motivatie. Ik zie nu weer wat licht.” tekst Ad Ermstrang foto’s Anton Dommerholt
68 terdege ● 10 december 2014
terdege 10 december 2014 69 ●
interview
Boswachter én fotograaf In een ingegraven hutje, gehuld in een waadpak achter een gecamoufleerd vlotje of zelfs in een drijvende namaakzwaan. Erik de Jonge (32) heeft zijn camera altijd bij zich. Zijn zeldzame opnames zijn geliefd bij natuurtijdschriften. „Ik wil laten zien hoe mooi de natuur is.” tekst Ad Ermstrang foto’s Erik de Jonge
Foto: Fuut.
reportage
Christen in antichristelijk Engeland Reformatorische kinderen en jongeren in Engeland staan onder grote druk. Op school worden ze regelmatig uitgelachen omdat ze niet vloeken, thuis geen televisie hebben en niet meedoen aan de laatste mode. Diaken David Kerley (62) is dankbaar en blij dat de meeste jongeren de Strict Baptist gemeente van Swavesey niet verlaten maar juist blijven. „De Heere heeft ons gebed verhoord.” tekst Gerco Verdouw foto’s RD en David Kerley
Rechts: Rachel Hopwood maakt graag een typisch Engelse maaltijd klaar voor haar gasten.
92 terdege ● 10 december 2014
terdege 10 december 2014 93 ●
reportage
Winter op de Gooise heide Tussen Hilversum, Laren en Bussum liggen de Westerheide en Bussummerheide. Bijna was dit Gooise natuurgebied, waar reeën en Schotse Hooglanders grazen, een door mensen aangeplant bos geworden. tekst en foto’s Fred van Wijk
De Westerheide vlak voor zonsopkomst.
interview
Thuis een echtpaar, op het podium collega’s Ze zijn een echtpaar én een muziekduo. Lennert Knops speelt orgel en piano, zijn vrouw Maria harp. Een niet-alledaagse combinatie. Binnenkort presenteren ze hun achtste cd. „We hebben muzikale ideeën genoeg, maar we doen vooral wat er op onze weg komt.” tekst Evert van Dijkhuizen foto’s Henk Visscher en familie Knops
Verbonden in verdriet Op maandag 10 november werden in de RAI in Amsterdam de 298 slachtoffers van vlucht MH17 herdacht. Naast het koningspaar waren ook prinses Beatrix, prinses Margriet en prof. mr. Pieter van Vollenhoven aanwezig om hun steun te betuigen. tekst Josine Droogendijk foto’s ANP
N
iets wees erop dat 17 juli 2014 de geschiedenisboeken in zou gaan als een zwarte dag. Nederland maakte zich op voor de zomervakantie en ook het koningspaar zette de laatste puntjes op de i voor een verblijf in hun vakantiehuis in Griekenland. Abrupt kwam hier een einde aan toen MH17 boven Oekraïne neerstortte en de 298 inzittenden omkwamen. Al vrij snel nadat de omvang van de ramp in Nederland was doorgedrongen, toonde de koning via een
132 terdege ● 10 december 2014
persbericht zijn betrokkenheid. „Ik ben diep getroffen door het vreselijke nieuws over het neerstorten van vlucht MH17 boven Oekraïens grondgebied. Net als de rest van Nederland volgen mijn echtgenote en ik het nieuws op de voet en hopen wij dat snel meer duidelijk wordt.”
Toespraak
Ook enkele dagen later, als de nabestaanden in Nijmegen samenkomen, toont de koning zijn betrokkenheid. Tijdens de besloten bijeenkomst spreekt het koningspaar met de familieleden, die worstelen met gevoelens van verdriet, machteloosheid en boosheid. Na afloop van de ontmoeting houdt de koning een heel persoonlijke toespraak via de televisie en internet. „Wij zijn diep geraakt door de schrijnende, persoonlijke verhalen van mensen die dierbaren hebben verloren. Mensen wier leven in scherven ligt. Hun verdriet, hun onmacht en hun wanhoop snijden ons door de ziel. (...) Deze vreselijke ramp heeft een diepe wond
geslagen in onze samenleving. Het litteken zal zichtbaar en voelbaar blijven. Tot in lengte van jaren. In diepste nood komt het aan op innerlijke kracht, compassie en onderlinge verbondenheid. Het zijn die eigenschappen waar ons land op cruciale momenten over blijkt te beschikken.”
„Zeer zwaar”
Dat het niet bij woorden alleen blijft, blijkt wel uit de aanwezigheid van het koningspaar bij de terugkomst van de lichamen van de slachtoffers. Op het vliegveld in Eindhoven tonen de koning en de koningin openlijk hun verdriet en betrokkenheid tijdens de plechtige ceremonie. In een persgesprek enkele maanden later blikt de koning terug op deze periode, die hij omschrijft als „emotioneel en zeer zwaar”. Koningin
terdege 10 december 2014 133 ●
140 terdege ● 10 december 2014
reportage
Prent als pronkstuk Het begon met een paar oude prentjes. Inmiddels heeft Rinus Westdijk van Antiekboerderij Graafland een grote collectie historische landkaarten en stads- en dorpsgezichten bijeengebracht. „Het is toch prachtig dat dit eeuwenlang zo gaaf bewaard gebleven is?” tekst L. Vogelaar foto’s Anton Dommerholt
terdege 10 december 2014 141 ●
interview
Veehouder over de grens Ze zijn „een klein beetje” geëmigreerd. Peter en Arianne Nieling wonen al meer dan tien jaar in Warbeyen, onder de rook van Kleef. Hemelsbreed slechts tien kilometer over de grens, maar de verschillen zijn voelbaar. Peter is er bedrijfsleider op een melkveebedrijf. In Nederland lukte het hem niet om zelfstandig aan de slag te gaan. „Er wordt hier niet snel gemopperd als er een beetje modder op straat ligt.” tekst Ad Ermstrang foto’s Anton Dommerholt
154 terdege ● 10 december 2014
terdege 10 december 2014 155 ●
jongeren
Jonge mantelzorgers deel 2
Zorgen voor kwetsbare zus Mantelzorg zwaar? De tweelingzussen Rosanne en Marjolein van den Dool (16) uit Barneveld weten niet beter of ze verlenen hulp aan hun oudste, meervoudig gehandicapte zus. „Anne-Marie versterkt de band in ons gezin. We doen als familie alles samen.” tekst Jacomijn Ariakhah foto’s Anton Dommerholt
Z
e kan niets zelfstandig, de 18-jarige Anne-Marie van den Dool. Toch woont ze nog steeds thuis. De hele familie verleent daarom mantelzorg, tot het 8-jarige broertje Jonathan toe. „Ik help bij het in en uit de rolstoel tillen en spuit haar voedingssonde schoon”, zegt hij trots. Mantelzorg is voor de familie Van den Dool iets zo vanzelfsprekends geworden, dat ze er niet eens meer bij stil staan. Over
de vraag wat Rosanne en Marjolein precies voor hun oudere zus doen, moeten ze dan ook even nadenken. „We passen op als onze ouders weg moeten”, begint Rosanne. Marjolein: „We geven Anne-Marie medicijnen. Soms zetten we haar met de tillift in bad; dat vindt ze helemaal geweldig. Ook verschonen we haar luiers.” Rosanne: „En als we klaar zijn met ons huiswerk en even niks te doen hebben, gaan we
wat met haar ondernemen. Maar mijn ouders doen natuurlijk het meeste werk; wij helpen gewoon met dingen.”
Handicaps
Anne-Marie leek bij haar geboorte helemaal gezond. Pas toen ze een jaar of twee was, ontstonden er problemen. Rosanne: „Ze kon al lopen en praten, maar opeens begon ze te struikelen en stopte ze met praten.” Mar-
„Anne-Marie is een kind van de dag: ze kan zomaar aan een hartstilstand overlijden”
