Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) Enschede-OOST Liturgie & Preek FILIPPENZEN 2:12.c zondag 31 augustus 2014, u INTREDEDIENST ds. F.G

Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) Enschede-OOST Liturgie & Preek FILIPPENZEN 2:12.c – zondag 31 augustus 2014, 16.30 u INTREDEDIENST ds. F.G. aan het Rot Ps.18:9,14,15 Gebed Gz.147:1,2 L. Joz.23:1-8 E&R 84 ‘Wees standvastig’ (naar 1 Kor.15:58) L. Flp.1:27-2:18 Ld.320:1,3 T. Flp.2:12c ‘Blijf u inspannen voor uw redding…’ Preek. THEMA: Maak werk van je behoud Gz.121:1,4,9 GELOOFSBELIJDENIS, als volgt: 

Gz.123:1 (per regel in beurtzang) over de Vader



Geloofsbelijdenis van Nicea, middendeel over de Zoon



Gz.123:5 (per regel in beurtzang) over de Geest.

GEBED, aansluitend: Opw. 436 Onze Vader… (met gitaar) Inzameling, bestemming Kerk Gz.147:3,4

>>> BEAMDIA 1 – Preek <<< Geliefde gemeente door onze Heer Jezus Christus, Hoe belangrijk is een dominee? Nou als je dat de beroepings-cie. van Oost hier had gevraagd: ‘heel belangrijk...’ Het lijkt er op dat Enschede tot op heden wel een beetje ’n ‘domineeskerk’ is. Op zoek naar een herder, meer nog dan een leraar, en ze hebben er een gevonden. Hier staat-ie en laat ’m er maar meteen werk van maken. Er moet van alles opgepakt worden. Werk zat. >>> 2 – (Nieuwe) dominee – (on-)belangrijk? <<< Hoe belangrijk is een dominee? Nou als je vanmiddag om je heen kijkt – al die gasten en genodigden – dan moeten predikanten toch wel gewichtige mensen zijn. Deze dienst werd zelfs in de krant

Intredepreek ds. F.G. aan het Rot 31.08.2014 “Blijf u inspannen voor uw redding…” (Flp.2:12c)

1

aangekondigd. Fijn dat u er bent, trouwens. ’t Is ook weer niet zo onbelangrijk. Oost heeft ’t er maar druk mee: met de gaande en de komende man. Maar gelet op de bevestigings- en intredetekst vandaag is het goed om een dominee wat minder belangrijk te vinden. Ze gaan en ze komen, maar God blijft, mét zijn Woord!! De boodschap is ongewijzigd voor Gods kinderen (zoals we zongen met E&R 84): ‘Wees standvastig en onwankelbaar, steeds overvloedig in het werk van de Heer.’  Als Mozes het stokje overdraagt aan Jozua klinkt het uit diverse monden: ’Wees vastberaden en standvastig.’  En vanmiddag lazen we dat Jozua bij zijn afscheid deze oproep herhaald.  Paulus de apostel, geeft aan dat het voor de Filippenzen geen verschil mag maken of hij nu afwezig is of aanwezig. Of toch, maar dan in die zin, dat men juist bij zijn afwezigheid nog meer gehoorzaam moet zijn en blijven! Niet zozeer aan hem als Gods gezant, maar aan God zelf in de navolging van Christus door de kracht van de Geest. Diep ontzag dient er in de gemeente zijn, niet voor voorgangers en ambtsdragers allereerst, maar voor hun Zender, de hémelse Herder en Leraar. OT en NT hebben zo dus dezelfde oproep: Houd je aan de richtlijnen en voorschriften van de Thora, Gods goede wet, in heilige eerbied (Duits: Ehrfurcht) voor de Hoogheilige. Dat is wat God wil: uw heiliging. Met of zonder dominee, dat maakt wat dat betreft niks uit. De beroepingscommissie was natuurlijk niet verkeerd bezig, helemaal niet, maar soms vinden ze predikanten té belangrijk. En dat hier vanmiddag zoveel mensen zijn? Nou zie het maar zo: die zijn hier eigenlijk omdat ú samen als gemeente belangrijk bent in de ogen van de Heer. Het is om het Evangelie en voortgang van de bediening van het Woord in en buiten de eredienst dat u als gemeente te feliciteren bent. Intussen zijn de verwachtingen hooggespannen. Aan verlanglijstjes geen gebrek. Je zou haast gaan denken: nou, dat kan dan nu alleen nog maar tegenvallen. Wie is tot zo’n taak bekwaam, in 2014 predikant te worden in Oost? Mag je dan niet het een en ander van deze man verwachten? Er moet toch een hoop gebeuren? Daar ligt toch veel werk in de gemeente? Mozes wijst toch niet voor niets een opvolger aan? Paulus hoopt toch niet voor niets tóch nog eens in Filippi te komen? >>> 3 – Laat hij er maar flink werk van maken! <<< Er zijn en blijven inderdaad tal van onderwerpen waarvan werk moet worden gemaakt. Zaken zat om mee aan de slag te gaan. Zonder prioriteiten verzuip je. Pastoraat, catechese, preken, vergaderen, vermanen, aanwezig zijn , kerkverbandelijke verplichtingen, de organisatie van het wijkwerk moet op de schop. Ik moet blijkbaar van alle markten thuis zijn en bij-blijven, om over ik weet niet wat allemaal deskundig advies te kunnen uitbrengen. Want waarvoor betaal je anders een dominee? Dus: graag enthousiast in het voorgaan, aansprekend voor jongeren, stimulerend voor ouderen, meedenkend met gezinnen, oog voor alleenstaanden…, je kent het wel. Met daar natuurlijk ook nog bij: bewogen met homo’s en naar hen die in een scheiding liggen een houding zonder (meteen) te oordelen, vriendelijk, maar beslist afwijzend naar wie ook maar die de dominee claimen of stalken – dat kom je dan weer wat minder tegen in het lijstje van verwachtingen. Intredepreek ds. F.G. aan het Rot 31.08.2014 “Blijf u inspannen voor uw redding…” (Flp.2:12c)

2

Maar goed, de teneur is: we wachten op deze man en we verwachten dat-ie er flink tegenaan zal gaan. Dat wil dan voor het meer behoudende deel van de gemeente zeggen: dat hij zich inspant om op het oude vertrouwde spoor verder te gaan met zo min mogelijk veranderingen en vernieuwingen. En voor het meer vooruitstrevende gedeelte van de gemeente (ouderen en jongeren – maar ook weer niet alle jeugd), voor de vernieuwers betekent het dat ze hopen dat de dominee voor de troepen uitgaat en de uitdaging van een experiment aandurft. Meer dan het gewone graag, anders dan we gewend zijn. Laat hij er maar werk van maken, en rap een beetje... Wat is daarop zijn antwoord? Gemeente ik verkondig u het Woord van God in de boodschap van zijn apostel Paulus vanmiddag onder het >>> 4 – Thema n.a.v. Paulus: Maak werk van je behoud <<< THEMA: Maak werk van je behoud! Dat is mijn verlanglijst voor u en voor jou. Als u, als jij werk maakt van je behoud, dan zijn mijn verwachting hooggespannen. Anderzijds, wanneer we geen werk maken van ons behoud, dan wordt het lastig: op catechisatie, bij de kerkenraad, tijdens tuchtpastoraat en noem maar op. Als gemeenteleden en ambtsdragers geen werk maken van elkanders zaligheid, waar zullen we het dan met elkaar anders over hebben dan koetjes en kalfjes? Begrijp me goed, de gewone dingen van het leven zijn geen onbelangrijke bijzaken – waarvoor spannen mijn vrouw en ik ons anders zo in voor kennismakingsbezoeken…. Laten echter de gewone dingen van alledag en het levensverhaal dat wij met ons meedragen als broeders en zusters in de Heer toch ingebed liggen in ons geestelijke bestaan. Dát is toch de basis van ons samenwerken en samenleven als gemeente van Jezus Christus en ook de basis van ons collegiaal bezig zijn als ambtsdragers ten dienste Christus’ kudde: namelijk dat ons bestaan doortrokken, vervlochten en verweven dient te zijn van onze gerichtheid op God de Drie-enige, in wiens Naam de kerk mensen doopt tot een nieuw leven in de navolging, vol eerbied en ontzag. Doorgaans worden we niet graag ‘doorverwezen’. Doch bij de taak van een predikant hoort ook dat hij een stap opzij doet om jou persoonlijk voor Christus Jezus te plaatsen. Een heilige ‘doorverwijzing’ voor het aangezicht van God. In alle ernst. De kerk kan uw behoudenis niet bewerken, noch de geroepen en bevestigde predikant. Ik mag nooit tussen Christus en de gelovige in gaan staan. Een dienaar moet zijn Heer niet in de weg lopen, maar (vanuit de Schriften!) oog en oor hebben voor niet zelden ongedachte, ongeziene en ongehoorde wegen en werkingen van Gods Geest. Ook in dat licht klinkt vandaag de oproep om zelf werk te maken van je eigen behoud. Dat regelt de dominee niet, hoezeer hij ook wordt ingeschakeld (vandaar de bevestiging vanmorgen). Paulus roept ons op Gods heilige Geest zijn werk te laten doen. De aanleiding voor tekst en thema vandaag zijn de kennismakingsbezoeken. U vertelt veel, dankuwel. Bij oud en jong horen Anja en ik waar gemeenteleden overal werk van maken, of maakten… vroeger. Met één been in het graf wordt soms nog boeiend uit de doeken gedaan wat men er van gemaakt heeft. Eens arbeider, maar opgeklommen tot… nou noem maar op. Prima, niks mis mee. Mochten de Tukkers net als de Zeeuws-Vlamingen een volk zijn van aanpakkers en doorzetters…, fijn, dat belooft wat. >>> 5 Waar maakte u / maak jij werk van? <<<

Intredepreek ds. F.G. aan het Rot 31.08.2014 “Blijf u inspannen voor uw redding…” (Flp.2:12c)

3

Als er maar iets anders bij komt, dat zich er doorheen beweegt. Maak je ook werk van je behoud? Daar moet het eigenlijk in de kerk mee beginnen, voordat we actief worden met ik weet niet wat. Ben je gepensioneerd na een arbeidzaam leven en kom je er dán pas achter, ‘Ja…, geloofsgroei is er weinig geweest, want ik was veel te druk…?’ Nou, dan ben je daar niet vroeg mee en hopelijk niet te laat. En jongelui, je kunt, ja moet, bezig zijn met van alles en nog wat. Tijd tekort. Maar denk bij een deadline met kleine letters ook eens aan de DEADLINE met hoofdletters. Hoe staat het met je redding, je zieleheil? God wil met je doop een nieuw mens van je maken. Wandel je (met of zonder hulp van een dominee) gehoorzaam aan de hand van je hemelse Vader? Ben je in Christus Jezus, Gods Zoon, groei je als een rank aan de wijnstok? Geef je de heilige Geest de sleutels van je levenshuis? Om zo van harte heilig te leven, vastberaden en standvastig? Op de weg van Gods geboden achter Jezus aan: rechtvaardig, heilig, heerlijk? Kortom, broeders en zusters – hoe druk we ook zijn of ‘t menen te hebben, waarvan we ook allemaal werk maken of maakten: maak werk van je behoud! Als we met Paulus’ woorden en het thema aan de haal willen gaan en de tekst uit zijn verband rukken, gemeente, dan zou ik nu moeten stoppen met deze preek. Maar dat doe ik niet! De apostel zou een onbekeerde Farizeeër blijven als we ons eenzijdig zouden focussen op zijn oproep: ‘Blijf u inspannen voor uw redding…’ En Enschede Oost zou met m’n intredepreek vanmiddag de zweep erover krijgen (‘Span je in voor je zaligheid…’). Wet en evangelie zouden daarmee uit elkaar gespeeld worden. Minstens twee misverstanden liggen hier op de loer, weerstanden ook: >>> 6 – 2 misverstanden / weerstanden <<< Misverstand / weerstand a. Zij die het in de kerk te traag en te laks vinden, kunnen aangestoken worden door een thema als: Maak nu werk van je behoud. Actie, actie. Je moet er wat voor doen. Op z’n Vlaams: ‘Ge moet uwen hemel verdienen.’ Voor wat hoort wat. O, wat zijn we daar vatbaar voor. Dat we ons een God scheppen naar ons beeld en onze gelijkenis, die ‘niet om ons heen kan’..., zéker niet als de Geest ons zgn. helpt de handen uit de mouwen te steken. Paulus zegt toch zelf: ‘Span je in voor je zaligheid’? Nou dan. >>> 7 – a. doenerigheid / activisme <<< Maar, m’n beste zuster en broeder hoed u voor activisme. Word niet zo aangestoken dat u koorts vat. Ongezonde doenerigheid en actiedrift hebben het medicijn van de genade nodig. En lees verder dan die paar woorden van de tekst vandaag! Dat is gereformeerd, dus bijbels. Ik bedoel: aandacht hebben voor de context. Wat voor bijzin volgt er nu op de hoofdzin van onze tekst vanmiddag? Daar kom ik zo op terug. >>> 8 – b. gelatenheid / gemakzucht <<< Eerst misverstand /weerstand b. Protestanten kunnen moeite hebben met Paulus’ woorden. Zelfs de HSV zegt toch maar: ‘Werk aan uw eigen zaligheid met vrees en beven.’ Is het dan niet pure genade, sola gratia? Zou ik maar een zuchtje aan mijn behoud moeten toevoegen, ik zou voor eeuwig verloren zijn, dat is toch gereformeerd. Waar ging het in de Reformatie nu om – waarom ontstak de Inquisitie brandstapels voor Lutheranen en Calvinisten? En dan nu vandaag: ‘Maak werk van je behoud…’ Krijg nou wat…

Intredepreek ds. F.G. aan het Rot 31.08.2014 “Blijf u inspannen voor uw redding…” (Flp.2:12c)

4

Maar, m’n beste broeder en zuster, blijf in het verbond wel met twee woorden spreken. Het verbond kent een belofte en een eis. Klank en weerklank. Dat kunnen we wellicht nog wel leren van de CGK: willen we als vrijgemaakten echt spreken van doorgaande Reformatie, dan moeten we denken en doen vanuit de doop (het gewassen zijn): niet slechts met het bloed, maar ook met de Geest van Christus. (vgl. hoe de Geest ter sprake komt in HC zd. 26 & 27over de Doop én ook antw.76 over het Avondmaal!) Bloed én Geest. Verlossing én dankbaarheid (HC antw.86). Rechtvaardigmaking én heiligmaking. En dat allemaal dankzij Christus’ offer aan het kruis, die zich liet vernederen en is verhoogd, van wie Paulus in de aanloop naar onze tekst jubelt en zingt! [vers 6-11] ‘Blijf u inspannen voor uw redding, en doe dat in diep ontzag voor God.’ Die woorden gemeente, zijn – als je het hebt over ware bevindelijkheid – niks anders dan een aansporing om godvruchtig te leven, met andere woorden: de praxis pietatis te beoefenen. >>> 9 – Met 2 woorden spreken – èn/èn – 100% + 100% <<< In Jezus’ naam is en wordt het dus en/en. Nee, niet: ‘wij ons best en God de rest.’ Nee, dat is Rooms. Maar wel, dat we verder lezen in de tekst, het verband zien waarin deze staat. En laten we dan goed kijken, gemeente, want ik wil niets afdoen van het thema n.a.v. Paulus’ oproep in vers 12: Maak werk van je behoud. Ik zie redenen om in Enschede-Oost, voor u als gemeente en ambtsdragers, met deze tekst te starten. Echter, wat zegt de apostel in vers 13? NBV: Het is God die zowel het willen als het handelen bij u teweegbrengt, omdat het hem behaagt. Oude vertaling: God is het die het willen en het werken in u werkt, om zijn welbehagen. Dat laatste betekent zoiets als: omdat dat past bij Zijn heilsplan, Gods programma voor ons behoud, vol van verkiezende liefde. Daarbij past dus dat Hij in jou tot stand brengt: de wil om voor Hem te kiezen en Jezus te volgen en ook de actie, het bezig gaan in de wegen van Gods Wet door de kracht van zijn heilige Geest. Ook onze heiliging is een genadegave, dankzij het kruis op Golgota (Kohlbrugge). Als er bij een Bijbelvers misverstand dreigt of weerstand ervaren wordt, oefen je dan in het ‘spreken met twee woorden.’ En/en, dat is verbondsmatig verantwoord, als het maar Christocentrisch blijft. Ander loop je vast in teksten als ‘Niemand doet goed’; of: ‘Dit wil God: uw heiliging’; of: ‘Je bent Gods medearbeider…’; of: ‘Blijf u inspannen voor uw redding.’ Een perfectionist loopt zich er op dood, omdat zij of hij voorbij ziet aan het levenwekkende in deze oproep. En een luiaard verzucht dat er zelfs voor de allerheiligsten geen beginnen aan zou zijn en roemt in vrije gunst alleen. Nee, gemeente, leer in en vanuit Christus telkens met twee woorden te spreken. Dat leren we immers vandaag van de apostel Paulus in zijn brief aan de Filippenzen. Daar woonde o.a. Lydia de purperverkoopster. Over haar lezen we in Hand. 16, dat zij naar Paulus’ verkondiging luisterde. En dan staat daar in vers 14 (HSV) een heel typisch voorbeeld van en/en: ‘de Heere opende haar hart, zodat zij acht gaf op wat door Paulus gesproken werd.’ Waar en bij wie zit hier de actie? Bij de mens die z’n oren opent en dan ontdekt dat het God is die harten opent, zodat mensen luisteren. Dat is geen zaak van ‘begrijpen’, maar van gelovig accepteren. We zouden goed kijken wat er staat en hebben tenslotte nog één woordje nog niet besproken. Ik bedoel het woordje want in het tekstvers ‘WANT het is God die zowel het willen als het handelen bij u teweegbrengt, omdat het hem behaagt’ [2:13].

Intredepreek ds. F.G. aan het Rot 31.08.2014 “Blijf u inspannen voor uw redding…” (Flp.2:12c)

5

Over dit woordje want zou in het verband van de tekst een hele preek te houden zijn, maar dat doe ik nu niet. Maar ik wil wel dit noemen: wanneer de apostel namens zijn Zender ons oproept om werk te maken van ‘eenieders zaligheid’, dan is het dus niet dat God vervolgens zegt: ‘Zoek het nu maar uit’. Zo zouden wij misschien denken, maar God niet. Wij dienen 100% aan de slag te gaan, want – o wonder – God is 100% met ons aan de slag. Het is dus niet: fifty/fifty, maar meer dubbel-op: èn/èn dus >>> 10 – Geloofsgeheim: Werk WANT God werkt! <<< Dat kan rekenkundig niet. Daarom is het een geloofsgeheim! En dat geloofsgeheim door Jezus Christus doet ons het evangelie in Gods wet ontdekken, elke zondag, ja elke dag. Met dat woordje want (waarmee vers 13 begint) klinkt de eis van Gods verbond ons als muziek in de oren. Gods goede geboden dragen een belofte in zich! Ontdek het. Zonder dat woordje want zetten we alles op één kaart: of op onze goede werken of op God die alles werkt. Maar om zijn welbehagen is het: én onze verantwoordelijkheid én Gods soevereiniteit. Beide! Zonder dat woordje want laten we Paulus een Farizeeër blijven, of we maken van de weeromstuit de genade goedkoop. Alleen, gemeente, let wel: met het woordje want doen we vandaag niets af van het appèl van de apostel om werk te maken van ons behoud. Ik wil en kan daar ook niets vanaf doen. De tekstwoorden ‘Blijf u inspannen voor uw redding’ blijven ten slotte de hoofdzin vormen. Het zou pas eenzijdig zijn als ik alleen over vers 13 zou preken. Maar vers 12 is een intredetekst om ernst mee te maken. Of een dienaar des Woords nu vertrekt of komt, aanwezig of afwezig is: altijd is en blijft God er met zijn Woord. Denk aan de Immanuël-belofte: God met ons. >>> 11 – En nu aan de ‘(Genade-) slag’… <<< En nu? Wat moeten we doen om behouden te worden? Waar dienen we werk van te maken…? Nou ja, waren de Schriftlezingen niet duidelijk genoeg dan? Hoe bereiken we het beloofde land? Jozua zei in zijn afscheidsrede tegen Gods volk: Houd je standvastig en vastberaden aan Gods geboden. Wijk daarvan geen duimbreed af [Joz.23:6 (GNB)]. Blijf trouw aan de Heer, je God [8]. Paulus riep de Filippenzen op:  [1:27] Leef in overeenstemming met het evangelie van Christus. Zonder angst voor tegenstanders.  [Hoofdstuk 2] Wees eensgezind. Handel niet uit geldingsdrang. Acht de ander belangrijker dan jezelf. Heb de gezindheid van Christus [2:5].  [2:14]: Doe alles zonder mopperen of tegenspreken. Kom daar vandaag eens om.  [2:15] Schitter als sterren in deze wereld – onberispelijk, eerlijk en onbesproken.  [2:18] Houd vast aan het Woord dat leven brengt. Wees blij! Maak zó dus werk van je behoud! Zet alles op alles. Doe alsof het er vanaf hangt. Hoor je: alsof. En denk dan aan dat woordje want [Flp.2:13]. Immers, Goddank: toch overwint eens de genade [Ld.297]. AMEN.

Intredepreek ds. F.G. aan het Rot 31.08.2014 “Blijf u inspannen voor uw redding…” (Flp.2:12c)

6