GENT PROPER, stoep voor stoep!

GENT PROPER, stoep voor stoep!

Draaiboek voor ‘Schone’ Gentenaars

1

Inhoud

Voorwoord

Voorwoord

1

Hoe kan jij meehelpen aan een proper Gent?

3

1. Netheidscharter Stap voor stap: komen tot een actieprogramma

7 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

Laat je ondersteunen door stadsdiensten Zoek vrijwilligers en partners in de wijk Informeer je Bepaal de omgeving/zone die je wil proper maken Stel de periode vast en leg de actiedagen vast Maak gebruik van de deskundigheid van IVAGO Kies een beloning voor de buurt Maak het actieprogramma op Maak promotie voor uw actie(s) De eerste (actie)dag nadert De verzekering De actiedag zelf Deel uw succes met de buurt Evalueer de resultaten Denk aan de lange termijn

8 9 9 9 10 10 11 11 12 13 13 14 15 16 16

2. Light-netheidscharter Stap voor stap: komen tot het light-netheidscharter

17 17

3. Eénmalige schoonmaakactie Stap voor stap: de schoonmaakactie ­organiseren

21 21

1 2 3 4 5 6 7 8

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

Laat je ondersteunen door stadsdiensten  Bepaal de zone die je wil proper maken en jouw activiteiten Leg de actieperiode vast Maak gebruik van de deskundigheid van IVAGO Dien je aanvraag in De verzekering Je activiteiten zelf Evalueer de resultaten

Laat je ondersteunen door stadsdiensten of IVAGO Zoek vrijwilligers en partners in de wijk Scholenactie Bepaal de zone die je wil proper maken Leg de schoonmaakdag vast Maak een keuze uit het beschikbare materiaal Dien je aanvraagformulier in Maak promotie voor je actie De schoonmaakdag nadert De schoonmaakdag zelf Evalueer de resultaten



17 18 18 19 19 19 20 20

21 22 22 23 23 23 24 25 25 25 26

Het is aangenamer om ’s morgens de deur uit te stappen en te wandelen door een verzorgde, propere stad dan te moeten laveren tussen allerlei rondslingerende papiertjes en blikjes op straat. Een stad die er niet proper bij ligt, zorgt voor ontevredenheid en een gevoel van onveiligheid. De papiertjes op straat en de blikjes in de parken hinderen de ­ontwikkeling van een warme, samenhorige en tevreden samenleving. Wie zonder schroom of schaamte vuil op het openbare domein gooit, toont niet alleen weinig respect voor die gemeenschappelijke ruimte, maar meteen ook voor elke Gentenaar die na hem door dezelfde straat loopt. Het Gentse stadsbestuur onderneemt samen met IVAGO vandaag al heel wat om het openbare domein zo netjes mogelijk te houden. Met 135 zijn ze momenteel – 100 milieu­werkers van IVAGO, bijgestaan door een 35-tal ­collega’s van de stedelijke veegploeg – om dag op dag Gent proper te houden. Met schop en borstel maken de 17 ‘manuele veegploegen’ elke werkdag samen zowat 150 kilometer straatlengte proper. Grote veegmachines, begeleid door een milieu­werker, leggen dagelijks samen 40 kilometer straatlengte af. Dit betekent dat de dienst openbare reiniging elke dag 190 kilometer straatlengte grondig onder handen neemt. Zo komt elke straat één tot drie maal per jaar aan bod. Zelfs tijdens het weekend doen enkele ploegen hun ­ronde. En in de zomermaanden wordt een extra veegploeg ingezet om de stadskern ‘s avonds nog eens flink op te kuisen. Er gebeurt dus al veel, maar wie in Gent rondloopt kan niet anders dan tot het besluit komen dat het niet voldoende is. Met het 35-puntenplan ‘Samen voor een proper Gent’ binden we de strijd aan met zwerfvuil en sluikstorten. We maken van Gent een propere stad door netjes te zijn, netjes te maken en netjes te verplichten.

2

3

Opruimacties, het netheidscharter en het light-netheidscharter zijn drie van die actie­punten. Hiermee willen we als stadsbestuur Gentenaars of ­verenigingen die zich engageren extra ondersteuning bieden: door materiaal te leveren (dit draaiboek, ­vorming, opruimmateriaal, flyers, promotiemateriaal...), door bijkomende inspanningen te doen voor openbare reiniging in de buurt (frequentie van het vegen of van de lediging van de afval­korven verhogen), door afspraken te maken over verhoogd toezicht en door een extra prijs of beloning te geven aan de buurt of vereniging. We hopen dat dit draaiboek u verder op weg helpt om van uw actie(s) een groot succes te maken. Ik wil u graag bedanken om samen voor een proper Gent te gaan, stoep voor stoep. Tom Balthazar, Schepen van Milieu en Sociale Zaken

Hoe kan jij meehelpen aan een proper Gent? Als Gentenaar kan je zelf heel wat doen om ervoor te zorgen dat Gent een propere stad wordt en blijft. Naast het melden van een sluikstort kan je ook met buurtbewoners een ‘eenmalige schoonmaakactie’ organiseren. Wie nog verder wil gaan, kan een netheidscharter ondertekenen met de buurt of zichzelf verantwoordelijk maken voor het netjes houden van een kleine zone d.m.v. een light-netheidscharter. In ruil voor het proper houden van je buurt krijg je uitgebreide ondersteuning (en een mooie beloning) van de Stad en IVAGO.

q Melden van een sluikstort Je kan de stadsdiensten en IVAGO helpen door sluik­storten en andere problemen rond netheid te melden bij de juiste diensten.

Vraag het 35-puntenplan ‘Samen voor een proper Gent’ aan bij

Openbaar domein

Schepen Tom Balthazar

Een sluikstort op het openbaar domein wordt door IVAGO op­geruimd

Stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent



09 266 50 30 –  [email protected]

(09 240 81 11 of via www.IVAGO.be).

Privaat terrein Een sluikstort op privaat terrein geef je door aan de Stad

• via de Stadswacht: 09 268 21 00 e-mail: [email protected]

• of via de Dienst Milieutoezicht: 09 268 23 26 e-mail: [email protected] Wil je zelf de handen uit de mouwen steken, dan zijn er drie mogelijkheden:

4

5

q Je kan een netheidscharter afsluiten met de

q Je kan een light-netheidscharter afsluiten

Dit houdt in dat je op zoek gaat naar mede-enthousiastelingen in je buurt en

Het light-netheidscharter is de light-vorm van het netheidscharter, waarbij

je samen met hen engageert om het thema netheid in je buurt voor een peri-

gewerkt wordt met netheidspeters en -meters voor een bepaalde zone.

ode van minimum 6 maanden in de kijker te zetten. Je stelt samen een actie-

Voor het aangaan van het netheidscharter wordt uitgegaan van de mini-

plan op dat diverse activiteiten bevat, zoals bijvoorbeeld het organiseren van

mumcriteria van minimum 10 deelnemers met verschillende adressen

één of meerdere schoonmaakacties, het uitwerken van sensibiliseringsacties

en een zone van minstens een aantal op elkaar aansluitende straten (en

(bv. door middel van affiches, busbriefjes…), het aanstellen van straatverant-

openbare parken of plantsoenen) om netjes te houden. Het light-netheids-

woordelijken die op regelmatige basis zwerfvuil wegnemen, enz.

charter is gecreëerd om kleinere initiatieven, van slechts enkele vrijwil-

Stad en IVAGO.

met de Stad en IVAGO.

ligers of zelfs een enkeling en voor een kleinere zone, te steunen. Bedoeling is om de hele buurt bewust te maken van de zwerfvuil- en sluikstortproblematiek en om de buurtbewoners daar zoveel mogelijk actief bij te

De ondersteuning bestaat in begeleiding, materiaal en een verzekering

betrekken. Je kan hierbij op begeleiding en logistieke ondersteuning rekenen

van de Stad en IVAGO, in ruil voor een engagement van minimum 6

van de stadsdiensten en van IVAGO. Na de goedkeuring en succesvolle

maanden om een specifieke zone netjes te houden.

uitvoering van je actieplan voorziet de Stad in een beloning met een waarde tot 1.800 euro die de netheid en de gezelligheid van je buurt zeker ten goede zal komen!

7

q Je kan een éénmalige schoonmaakactie in je buurt organiseren.

Tijdens zo’n schoonmaakactie verwijder je samen met buurt­bewoners en partners in de wijk zwerfvuil en andere rommel. Dit is een éénmalige actie, op een vooraf afgesproken dag en binnen een vooraf vastgelegde zone.

1. Netheidscharter Als je als vrijwilliger een netheidscharter wil afsluiten, dan moet je zeker een actieprogramma opmaken. Een actie­programma omvat minstens: een duidelijke omschrijving van de geplande acties, de aanduiding van de actie­zone, een begin- en een

Voor deze éénmalige opkuisdag kan je een beroep doen op IVAGO voor

einddatum, de keuze van de beloning en het rekeningnummer

het gratis ontlenen van materiaal (handschoenen, grijpers, veegborstels,

waarop het bedrag van de beloning later kan gestort worden.

zakken…), schriftelijke instructies en veiligheidstips, afspraken voor het ophalen van het ingezamelde afval, affiches... Eventueel kan de Stad ook voorzien in de verzekering van de deelnemers.

De Stad maakte hiervoor een standaardformulier op dat alle noodzakelijke in te vullen gegevens bevat. De Dienst Gebiedsgerichte Werking of de Dienst Buurtwerk overlegt met

Scholen die deelnemen aan MOS (Milieuzorg op School) en een

de vrijwillersgroep, IVAGO en de Dienst Milieutoezicht tot

schoonmaakactie plannen met leerlingen vanaf de derde graad van

iedereen het eens is over de inhoud van het voorgestelde

het basis­onderwijs, kunnen bijkomend rekenen op begeleiding door

actieprogramma. Nadien wordt het actieprogramma ter

IVAGO of vegers van de veegploeg.

goedkeuring voorgelegd aan het college van burgemeester en schepenen. Eens het is goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen, kan het document netheidscharter officieel ondertekend worden door alle betrokken partijen en kan gestart worden met de uitvoering van het actieprogramma. Hoe begin je als buurtbewoner, vereniging of organisatie aan zo’n actieprogramma? Hoe ga je best te werk om de groep buurtvrijwilligers goed te organiseren en het beste resultaat te behalen? Hieronder lees je stap voor stap wat je moet doen om tot een goed actieprogramma te komen.

8

9

q Stap voor stap:

komen tot een actieprogramma

1 • Laat je ondersteunen door stadsdiensten

2 • Zoek vrijwilligers en partners in de wijk Enkele maanden voor je met je actie(s) wil beginnen, ga je op zoek naar mensen die voldoende tijd en interesse hebben om mee te doen. Denk niet

Als je het plan opgevat hebt je in te zetten voor de netheid van je buurt, neem

alleen aan je buren, maar ook aan scholen, milieugroepen, jeugdvereni-

je best contact op met de Dienst Milieutoezicht van de Stad Gent. Daar krijg je

gingen, sportclubs...uit de buurt. Lanceer een oproep in je buurt en maak

de nodige informatie en formulieren om een aanvraag in te dienen. Bovendien

gebruik van het communicatiemateriaal van IVAGO om je acties bekend te

zorgen zij voor een contactpersoon binnen de Dienst Buurtwerk of de Dienst

maken (zie p. 12 nr. 9).

Gebiedsgerichte Werking en IVAGO voor de verdere praktische begeleiding. Probeer een enthousiaste groep te vormen waar iedereen iets kan inbren-

Dit zijn de adressen waar je deze diensten kan bereiken:

gen. Duid minstens één vertegenwoordiger van de groep aan voor de contacten met stadsdiensten en IVAGO.

Stad Gent – Dienst Milieutoezicht Braemkasteelstraat 41 – 9050 Gentbrugge

3 • Informeer je

 

Kennis van zaken, dat is de basis van succes. Verzamel daarom zoveel

09 268 23 26 [email protected]

Stad Gent – Dienst Stedelijke Vernieuwing en Gebiedsgerichte Werking AC Portus - Keizer Karelstraat 1 – 9000 Gent

 09 266 82 49

mogelijk ideeën, wensen en opmerkingen over het proper houden van uw buurt. Laat alle deel­nemers meedoen. Ga na wat er nu al gebeurt. De Groendienst en de stedelijke veegploeg of IVAGO komen immers al op vaste tijds­t ippen langs voor een onderhouds- en veegbeurt. Misschien zijn er al andere initiatieven vanuit de wijk, de buurt of de straat waar

 [email protected]

u op kunt inspelen? Breng de problemen in kaart. Buurt­enquêtes en

Stad Gent – Dienst Buurtwerk

weet wat er leeft onder de bewoners, kan je je plannen daarop laten

Begijnhoflaan 456 – 9000 Gent

aansluiten.

 09 235 77 20

het telefonisch meldpunt van IVAGO kunnen je daarbij helpen. Als je

 [email protected]

4 • Bepaal de omgeving/zone die je wil proper maken

IVAGO

Overleg hierover met de buurtbewoners en IVAGO. Kijk niet alleen

Proeftuinstraat 43 – 9000 Gent

in hoeverre het gebied vervuild is, maar ook of de beoogde plaatsen



toegankelijk en ongevaarlijk zijn.

09 240 81 11

 [email protected]

10

11

Particuliere eigendommen mogen nooit zonder toestemming van de eigenaar betreden worden.

7 • Kies een beloning voor je buurt De vrijwilligersgroep verdient na uitvoering van het actieprogramma een

5 • Stel de periode vast en leg de actiedagen vast

beloning ter waarde van 150 euro per maand dat het netheidscharter loopt.

Volgens het netheidscharter moet je actieprogramma ­minstens 6 maan-

Dit gaat tot een maximumbedrag van 1.800 euro per charter. Deze som

den lopen. Dit houdt in dat er een soort continuïteit van kleine en grote

moet omgezet worden in een investering voor de netheid en gezelligheid

sensibiliserings- en schoonmaakactiviteiten moet gegarandeerd worden

van de buurt. Deze investering kan gekozen worden uit volgende niet-

tijdens die periode. Denk eraan dat vrij­willigers op die dag beschik-

limitatieve lijst of de buurt kan zelf een voorstel doen:

baar moeten zijn. Hou dus rekening met werk- en schooldagen en met

• drankjes en hapjes voor een buurtreceptie

vakantie­periodes. Beperk het eigenlijke schoonmaken bij voorkeur tot

• bloembakken en bloembollen of planten voor de venster­banken

een halve dag zodat verveling en vermoeidheid niet kunnen toeslaan.

• sponsoring voor een kunstwerk

Het moet niet alleen een nuttige dag zijn, maar ook een leuke!

• sponsoring voor een wijkactiviteit (optreden, straatfeest, …) • compostvaten (model geleverd door IVAGO)

6 • Maak gebruik van de deskundigheid van IVAGO Bespreek met IVAGO hoe het verzamelde vuil aangeboden moet worden en waar en wanneer zij het kunnen komen ophalen. Vraag hen welke materialen (zoals handschoenen, grijpers, prikkers en vuilniszakken) er nodig zijn en welke IVAGO ter beschikking kan stellen? Begeleiders van opruimacties kunnen bij IVAGO even­tueel een opleiding volgen of een handleiding opvragen rond correct gebruik

• peukenrecipiënten (modellen geleverd door IVAGO) De Stad Gent zal pas effectief betalen op het moment dat de buurt de facturen of bewijsstukken van de g­ edane investering kan voorleggen. De Stad subsidieert m.a.w. deze investering in de netheid van de buurt in ruil voor de geleverde inspanningen.

Vergeet niet in je actieprogramma een rekeningnummer te vermelden waarop de stad het bedrag van de beloning kan storten.

van materiaal (ergonomisch werken, hef-

8 • Maak het actieprogramma op

en tiltechnieken), veiligheidsmaatrege-

Eenmaal je bovenstaande punten vastgelegd hebt, kan je je actie-

len, sorteerregels… Eventueel kan je bij

programma opstellen. In het actieprogramma omschrijf je wat

IVAGO een meetsysteem vragen om de

je initiatief inhoudt, welke straten je ermee wil bereiken, wie je

netheid van je buurt voor en na je acties

partners zijn, welke doelgroepen je beoogt, wanneer je de initiatie-

te beoordelen.

ven plant…

12

13

Je kan g­ ebruik maken van een overzichtelijk standaard­formulier dat je

Met de affiches van de zwerfvuilcampagne kan je men-

(digitaal) bij deze diensten kan opvragen.

sen aanzetten om mee te werken aan het charter. Om je

deelnemer netheidscharter voor ‘n schone buurt SCHOON GENT IEDEREEN CONTENT

activiteiten bekend te maken gebruik je best de invulaf-

Vergeet niet dat je dit actieprogramma best 3 maanden voor je eerste

fiches. Netheidspeters en -meters krijgen bovendien een

geplande actie moet bespreken met jouw contactpersoon van de Dienst

raampaneeltje waarmee ze zich duidelijk profileren.

Buurtwerk of de Dienst Gebiedsgerichte Werking.

De zakasbakjes zijn een ideaal middel om rokers aan te

222461_aff_Netheidscharter_210x210_EFRO.indd 1

sporen hun peuken niet langer op straat te droppen. Het ingediende actieprogramma wordt beoordeeld door de betrokken diensten. Zij geven feedback en voorzien eventueel een overlegmoment om het

10 • De eerste actie(dag) nadert

programma verder uit te werken. Zodra het actieprogramma op punt staat

Heb je alle voorbereidingen achter de rug, dan wordt het

en alle afspraken tussen de betrokkenen werden vastgelegd en het actieprogramma werd goedgekeurd door het college van burgemeester en schepenen, kan ook het netheidscharter ondertekend worden en kan het project van start gaan! Voor de ondertekening kan eventueel een officieel moment voorzien worden op de eerste actiedag, met de aanwezigheid van schepen

tijd om gezamenlijk nog eens alles te overlopen en de puntjes op de ‘i’ te zetten. Hierbij zijn bij voorkeur alle begeleiders aanwezig en de personen en instanties die hun steun aan de actie hebben toegezegd, zoals vertegenwoordigers van de stadsdiensten, IVAGO, de politie...

Balthazar, de burgemeester en een vertegenwoordiger van IVAGO.

Organiseer deze bijeenkomst twee à drie weken voor de eerste actiedag.

9 • Maak promotie voor uw actie(s)

11 • De verzekering

Verhoog de betrokkenheid door je acties in de kijker te zetten! Je kan

De Stad sluit verzekeringen af voor de vrijwilligers die zich ten

hiervoor gebruik maken van het communicatiemateriaal van IVAGO, mond-aan-mond-reclame, nieuwsbrieven, mail, lokale krantjes en pers… Perscontacten kan je regelen via jouw contactpersoon van de Dienst Gebiedsgerichte W ­ erking of de Dienst Buurtwerk.

Vraag het communicatiemateriaal aan bij: IVAGO



09 240 81 11



www.ivago.be

 [email protected]

laatste bij de aanvang van de vrijwilligersactiviteit hebben laten registreren bij de aanwezige contactpersoon van de Stad Gent. Eventuele ‘straatverantwoordelijken’ (of ‘peters en meters’) die aangeduid werden om in te staan voor de netheid van een bepaalde straat of wijk gedurende de hele periode van het netheidscharter, kunnen verzekerd worden voor telkens 1 dag per week voor de hele duur van het netheidscharter. Er wordt van de deelnemers verwacht dat zij zelf bijhouden hoeveel dagen zij prestaties verrichten. Ook hierbij kan je gebruik maken van een handig standaardformulier, dat je (digitaal) kan opvragen bij jouw contactpersoon en op vraag terugbezorgt.

21-09-2009 15:32:26

14

15

De Stad verzekert haar wettelijke (burgerlijke) aansprakelijkheid voor haar

Andere belangrijke aandachtspunten zijn:

vrijwilligers overeenkomstig de Vrijwilligerswet van 3 juli 2005.

• het juiste materiaal: controleer of alle materialen die op de checklist zijn aangeduid aanwezig zijn, zoals handschoenen, beschermende kleding,

De Stad sluit een verzekering af voor de eventuele lichamelijke ongevallen

laarzen, vuilprikkers, vuilniszakken, containers, krui­wagens, aanhang-

die de vrijwilligers kunnen overkomen tijdens de vrijwilligersactiviteiten en

wagens…

op weg van en naar deze activiteiten.

• de lijst voor de verzekeringen: leg een lijst aan waarop alle vrij­willigers hun naam, adres en telefoonnummer invullen. Enkel wie zijn naam

Dit verzekeringscontract waarborgt: • in geval van behandelingskosten: de vergoeding van de medische

noteerde, is verzekerd.

• een goede communicatie: er moet een goede communicatie zijn tussen

verstrekkingen die opgenomen zijn in de nomenclatuur van het RIZIV-

de organisatoren onderling en met de deel­nemers. Geef extra aandacht

tarief, na vergoeding van het ziekenfonds (medische ‘opleg’).

aan de communicatie met de pers. Zorg ervoor dat de affiche en het

• in geval van kosten voor tandprothese: tot 496 euro per slachtoffer, zonder 124 euro per beschadigde tand te overtreffen.

motto van de wijk goed in beeld kunnen komen.

• een veilig verloop: let erop dat de schoonmakers handschoenen, goed

• bij tijdelijke ongeschiktheid: geen vergoeding voor loonverlies.

schoeisel en eventueel regenkleding dragen. Wijs de vrijwilligers

• bij bestendige ongeschiktheid: de betaling van een kapitaal van 24.800

erop dat ze gevaarlijk afval, zelfs bij de minste twijfel, moeten laten

euro voor een bestendige ongeschiktheid die 100% bereikt, of een propor-

liggen. Laat de aanwezigheid van naalden, chemisch afval en asbest

tioneel bepaald kapitaal bij gedeel­telijke bestendige ongeschiktheid.

melden bij de begeleiders, die gevaarlijk afval kunnen markeren

• bij overlijden: de betaling van een kapitaal van 12.400 euro en de terug­ betaling van de begrafeniskosten tot 620 euro.



en doorgeven aan IVAGO. Uiteraard moeten kinderen extra goed begeleid worden.

• bedank vrijwilligers: bedenk goed dat er geen geslaagde actie kan

12 • De actiedag zelf

plaatsvinden zonder vrijwilligershulp. Laat duidelijk merken dat

Uiteraard zorg je dat je als initiatiefnemer op tijd aanwezig bent op de schoon te

deze medewerking op prijs wordt gesteld. Zo bouw je goodwill op

maken plekken. Verzamel de deelnemers, bespreek wat er van ieder verwacht wordt en verdeel de deelnemers zo nodig in groepen. Spreek eventueel de tijd af

voor volgende projecten.

dat er een verfrissing wordt uitgedeeld en waarop men weer op het verzamelpunt

13 • Deel je succes met de buurt

dient te zijn. Zorg dat alle vrijwilligers goede begeleiding krijgen. De begeleiders

Hopelijk zien de buurtbewoners met eigen ogen het resultaat

moeten bij voorkeur goed herkenbaar zijn. Maak de begeleiders verantwoordelijk

van jullie inspanningen en kunnen zij allemaal genieten van de

voor het verzamelen en afvoeren van het vuil.

beloning die jullie gezamenlijk verdienden! Wellicht krijg je na een geslaagde actie in de toekomst meer mensen op de been om je doelstellingen te bereiken.

16

17

14 • Evalueer de resultaten Binnen de groep moet er ook goed naar de resultaten worden gekeken. Vier het succes, maar kijk ook naar dingen die beter hadden gekund. Bekijk de

2. Light-netheidscharter Eén of meerdere buurtbewoners kunnen zichzelf verantwoordelijk

zaak positief, het gaat niet om de fouten, maar om wat men eruit kan leren!

maken voor het netjes houden van een klein stukje van het

Tijdens de hele actieperiode kan door middel van tussen­t ijdse evaluaties

openbaar domein (een (deel van een) straat of een plantsoen),

bijgestuurd worden in overleg met alle betrokken actoren.

gedurende een periode van minimum 6 maanden. Je wordt

15 • Denk aan de lange termijn Een geslaagde schoonmaakactie is prachtig, maar helaas niet altijd voldoende. Je wil tenslotte ook in de toekomst een propere buurt. Zorg er daarom

dan netheidspeter of -meter van die zone.. De Stad en IVAGO voorzien je van het nodige materiaal en een verzekering, zodat je je zonder zorgen kan inzetten voor een nette buurt.

voor dat de groep ook na de actie betrokken blijft. Dit kan door regelmatig

Hier leer je hoe je stap voor stap te werk gaat om dergelijke

bijeen te komen om de stand van zaken in de buurt en in de groep te bespre-

overeenkomst met de Stad en IVAGO te sluiten.

ken. Zo kun je ideeën ontwikkelen om zwerfafval in de buurt te voorkomen.

q Stap voor stap:

komen tot het light-netheidscharter

1 • Laat je ondersteunen door stadsdiensten Als je het plan hebt opgevat je in te zetten voor de netheid van je buurt, neem je contact op met de Dienst Milieutoezicht of met de wijkverantwoordelijke van de Dienst Buurtwerk of de Dienst Gebiedsgerichte Werking. Zij begeleiden je, samen met IVAGO, tot aan de ondertekening van het light-netheidscharter.

Dit zijn de gegevens om deze diensten te bereiken: Stad Gent – Dienst Milieutoezicht Braemkasteelstraat 41 – 9050 Gentbrugge

 09 268 23 26  [email protected]

18

19

Stad Gent – Dienst Stedelijke Vernieuwing en

4 • Maak gebruik van de deskundigheid van IVAGO

Gebiedsgerichte Werking

Bespreek met IVAGO hoe het verzamelde vuil aangeboden moet worden en

AC Portus - Keizer Karelstraat 1 – 9000 Gent

waar en wanneer zij het kunnen komen ophalen. Vraag hen welke materia-

 09 266 82 49

len (zoals handschoenen, grijpers, prikkers en vuilniszakken) er nodig zijn

 [email protected] Stad Gent – Dienst Buurtwerk Begijnhoflaan 456 – 9000 Gent

 09 235 77 20

 [email protected] IVAGO Proeftuinstraat 43 – 9000 Gent



09 240 81 11

 [email protected]

en welke IVAGO ter beschikking kan stellen. IVAGO voorziet een handleiding rond correct gebruik van materiaal (ergonomisch werken, hef- en tiltechnieken), veiligheidsmaatregelen en sorteerregels. Eventueel kan je -per groep van een 10-tal kandidaten- bij hen ook een veiligheidsopleiding volgen

5 • Dien je aanvraag in Eenmaal je plan een concrete vorm heeft aangenomen en er een consensus is over de inhoud met de stadsdiensten en IVAGO, kunnen zij het document light-netheidscharter opmaken. Na goedkeuring van schepen Tom Balthazar, kan het ondertekend worden door alle betrok-

2 • Bepaal de zone die je wil proper maken en jouw activiteiten Overleg hierover met de stadsdiensten en IVAGO. Kijk niet alleen in hoeverre de zone vervuild is, maar ook of de beoogde plaatsen toegankelijk (niet-particulier!) en ongevaarlijk zijn. Overweeg goed welke actie volgens jou efficiënt

ken partijen. Nu kan je starten met je activiteiten!

6 • De verzekering Je kan, als vrijwilliger, via de Stad verzekerd worden voor schade die je per ongeluk zou toebrengen aan derden en voor bepaalde

en haalbaar is en hoe je systematisch en regelmatig tewerk kan gaan.

lichamelijke schade die je zou kunnen lijden tijdens de uitvoe-

3 • Leg de actieperiode vast

voorziet een verzekering voor telkens 1 dag per week voor de hele

Volgens het light-netheidscharter moet je actieperiode minstens 6 maanden lopen. Dit houdt in dat er een soort continuïteit van schoonmaakactiviteiten moet gegarandeerd worden tijdens die periode. Je kan bijvoorbeeld wekelijks 1 uurtje spenderen aan het netjes maken van de gekozen zone. Zo zal je het niet te snel moe worden.

ring van of op weg naar en van je activiteiten (zie p. 14). De Stad duur van je actieperiode. Er wordt wel van jou verwacht dat je zelf bijhoudt op welke dagen je prestaties verricht. Je kan hiervoor gebruik maken van een overzichtelijk standaardformulier, dat je (digitaal) kan opvragen bij jouw contactpersoon en op vraag terug bezorgt.

20

21

7 • Je activiteiten zelf Maak handig gebruik van het materiaal dat je gekregen hebt voor het oprui-

3. Eénmalige schoonmaakactie

men van je zone en let op je veiligheid. Gevaarlijk afval laat je best liggen.

Buurtbewoners, verenigingen en organisaties kunnen ook een

Beperk het schoonmaken best tot een uur, zodat verveling en vermoeidheid

éénmalige schoonmaakactie organiseren om het zwerfafval en

niet kunnen toeslaan.

andere rommel te verwijderen in de buurt. Hier blijft de inspanning

8 • Evalueer de resultaten Sta na afloop van je actieperiode even stil bij het verloop en de resultaten

beperkt tot één dag, terwijl het bij een netheidscharter gaat om een engagement dat minstens 6 maanden duurt. Hier lees je

van je activiteiten. Hopelijk zie je het positief en zijn je inspanningen ook

hoe je stap voor stap te werk gaat om alles correct en tijdig

niet onopgemerkt gebleven bij de andere buurtbewoners. Misschien kunnen

te organiseren.

zij wel overtuigd worden om mee te stappen in je project…

q Stap voor stap:

de schoonmaakactie o ­ rganiseren

1 • Laat je ondersteunen door stadsdiensten of IVAGO Als je het plan opgevat hebt een schoonmaakactie te organiseren, kan je best contact opnemen met de Dienst Milieutoezicht van de Stad Gent of rechtstreeks met IVAGO. Daar krijg je de nodige informatie en de formulieren om een aanvraag in te dienen. Bovendien zorgen zij voor een contactpersoon binnen de Dienst Buurtwerk of de Dienst Gebiedsgerichte Werking voor de verder praktische begeleiding. Stad Gent – Dienst Milieutoezicht Braemkasteelstraat 41 – 9050 Gentbrugge

 09 268 23 26  [email protected]

22

23

Stad Gent – Dienst Stedelijke Vernieuwing en Gebiedsgerichte Werking AC Portus - Keizer Karelstraat 1 – 9000 Gent

 09 266 82 49

• het betreft leerlingen van de derde graad lager onderwijs of ouder. Uitzonderlijk kan een zwerfvuilactie met kinderen uit de tweede graad worden toegestaan.

• de school neemt deel aan het MOS-project (Milieuzorg Op School)

 [email protected]

Er kunnen een viertal mensen van IVAGO of de stedelijke veegploeg ter

Stad Gent – Dienst Buurtwerk

van maximaal 10 tot 12 kinderen. Elk groepje moet bovendien begeleid

Begijnhoflaan 456 – 9000 Gent

zijn door iemand van de school die instaat voor de veiligheid van de

 09 235 77 20

 [email protected]

beschikking gesteld worden. Eén veger kan instaan voor de begeleiding

kinderen. De schoonmaakactie wordt het best gekaderd in een groter geheel waar-

IVAGO

bij op school rond afvalpreventie wordt gewerkt. Zonder voorbereiding

Proeftuinstraat 43 – 9000 Gent

in de les en verwerking nadien heeft zo’n actie weinig zin.



09 240 81 11

 [email protected]

4 • Bepaal de zone die je wil proper maken Voer hierover overleg met buurtbewoners en IVAGO. Kijk niet alleen

2 • Zoek vrijwilligers en partners in de wijk Ga minstens één maand voor je met je actie wil beginnen op zoek naar mensen die voldoende tijd en capaciteiten hebben om mee te doen. Denk niet alleen aan je buren. Ook scholen, milieu­groepen, jeugdverenigingen, sportclubs en andere verenigingen uit de buurt kan je vragen om mee te werken. Lanceer een oproep in je buurt (eventueel door middel van busbriefjes die je bij IVAGO kan krijgen). Verdeel raamaffiches (ook te verkijgen bij IVAGO)

in hoeverre het gebied vervuild is, maar ook of de beoogde plaatsen toegankelijk en ongevaarlijk zijn. Particuliere eigendommen mogen nooit zonder toestemming van de eigenaar betreden worden.

5 • Leg de opruimdag vast Denk eraan dat vrijwilligers op de opruimdag beschikbaar moeten zijn. Hou dus rekening met werk- en schooldagen en met vakantie-

aan de deelnemers, dat werkt aanstekelijk!

periodes. Beperk het eigenlijke schoonmaken tot een paar uur, zodat

3 • Scholenactie

tige afsluiter (eventueel met een hapje en een drankje) achteraf. Het

Scholen die zo’n schoonmaakactie organiseren, kunnen begeleiding door IVAGO of vegers van de stedelijke veegploeg aanvragen. Dit kan slechts voor een beperkt aantal veegacties gebeuren en de scholen dienen te voldoen aan volgende voorwaarden:

verveling en vermoeidheid niet kunnen toeslaan en voorzie een pretmoet niet alleen een nuttige dag zijn, maar ook een leuke!

24

25

6 • Maak een keuze uit het beschikbare materiaal

Het is belangrijk dit formulier tijdig (1 maand op voorhand) en correct inge-

Een overzicht van het materiaal dat je bij IVAGO kan ontlenen:

vuld in te dienen, zodat de nodige voorzieningen kunnen getroffen worden.

• grijpers: maximaal 25 stuks • handschoenen: maat 6, 7, 8, 9 of 10

8 • Maak promotie voor uw actie

• veegborstels: 25 kleine exemplaren (voor jonge kinderen tot 6 à 7 jaar),

Zet je actie in de kijker. Hiervoor kan je samen met je contact­persoon van

15 middelgrote (gewone veegborstel met verkorte steel) en eventueel

de Stad Gent / IVAGO bespreken welke de gepaste kanalen zijn. Ook voor

enkele straatvegers.

het eventuele informeren van de pers kan je op hen een beroep doen.

• veegvuilzakken: enkel te vullen met zwerfvuil dat tijdens de actie wordt opgehaald; resterende exemplaren worden nadien terugbezorgd.

• IVAGO-pak: maat 36 tot 64 • affiches, kaartjes voor scholen … Het materiaal wordt op een afgesproken moment afgehaald en teruggebracht aan het onthaal van IVAGO. Bij ontvangst van het materiaal wordt een kleine waarborg betaald en een checklist ondertekend. Na afloop bezorg je alle materiaal in goede staat terug aan de verantwoordelijke.

7 • Dien het aanvraagformulier in De schoonmaakactie en het materiaal moeten worden aangevraagd aan de hand van een standaardaanvraagformulier, (digitaal) te verkrijgen bij bovengenoemde stadsdiensten of IVAGO.

Bezorg het ingevulde formulier aan: IVAGO, Dienst Communicatie Proeftuinstraat 43, 9000 Gent

  4 

[email protected] 09 240 81 07 0476 76 90 12 09 240 81 99

9 • De schoonmaakdag nadert Een tweetal weken vooraf is het tijd om gezamenlijk nog eens alles op een rijtje te zetten. Hierbij moeten alle belangrijke betrokkenen aan­ wezig zijn zodat iedereen weet wat van hem of haar verwacht wordt.

10 • De schoonmaakdag zelf Zorg ervoor dat alle organisatoren tijdig aanwezig zijn om eventueel nog allerlaatste afspraken te maken, het mate­riaal te checken en de begeleiders te briefen. Verzamel de deelnemers, en noteer in functie van de verzekering (zie p. 14) hun gegevens op een overzichtslijst, die je na afloop bezorgt aan je contactpersoon. Eventueel kan je gebruik maken van het hiervoor voorziene standaardformulier. Verdeel de deelnemers zo nodig in groepen en bespreek wat er van ieder verwacht wordt. Spreek af wanneer er een verfrissing wordt uitgedeeld en wanneer men weer op het verzamelpunt dient te zijn. Zorg dat alle vrijwilligers goede begeleiding krijgen. Let erop dat de schoonmakers handschoenen, goed schoeisel en eventueel regen­k leding dragen. Wijs de vrijwilligers erop dat ze gevaarlijk afval, zelfs bij de minste twijfel, moeten laten liggen.

26

27

Laat de aanwezigheid van naalden, chemisch afval en asbest melden bij de begeleiders, die gevaarlijk afval kunnen markeren en melden bij IVAGO. Uiteraard moeten kinderen extra goed begeleid worden.

Nota 

Werk naar een eindmoment toe. Dit kan bijvoorbeeld door de vrijwilligers te



bedanken voor hun medewerking en een drankje aan te bieden.



11 • Evalueer de resultaten Kort na de actie is het belangrijk stil te staan bij het verloop en de resultaten van de actie. Wat liep goed, wat liep fout… Focus hierbij vooral op de positieve zaken.

    

Hopelijk zien de buurtbewoners met eigen ogen het resultaat van de actie. Eventueel kan je ­bestaande kanalen aanwenden om de buurt (verder) te informeren over het resultaat van de actie.

             

proper

ep o t s r o o stoep v

V.U. Tom Balthazar, Botermarkt 1, 9000 Gent – Foto’s: IVAGO en dienst Voorlichting, Stad Gent Creatie en illustraties Magelaan, Gent

In samenwerking met