GENIET VAN NEDERLANDS WERELDERFGOED
UNIEK VOOR NU EN LATER
WERELD
ERFGOED
WEEKEND OP 14 & 15 JUNI
KIJK OP WWW.WERELDERFGOED.NL
WERELDERFGOED IN NEDERLAND UNIEK VOOR NU EN LATER Nederland heeft negen door UNESCO erkende werelderfgoederen. Deze zijn uniek in de wereld. Ze vertellen het bijzondere verhaal van Nederland en de Nederlanders op het gebied van waterbeheer, burgersamenleving en (land)ontwerp. Dat deden ze toen, dat doen ze nu, en dat zullen ze altijd blijven doen. Ook dit jaar openen de Nederlandse werelderfgoederen hun deuren tijdens het Werelderfgoedweekend op 14 en 15 juni. Het weekend staat in het teken van Reizen. Kinderboekenschrijver Arend van Dam schreef het boek ‘Overal en nergens’, met 50 verhalen over Nederland en de erfgoederen. Hij reist tijdens het weekend samen met illustrator Alex de Wolf acht werelderfgoederen af, waar hij een verhaal voorleest uit zijn boek.
WERELDERFGOED IN NEDERLAND
Waddenzee
Ir. D.F. Woudagemaal Schokland Droogmakerij de Beemster Stelling van Amsterdam
Grachtengordel van Amsterdam Rietveld Schröderhuis Molencomplex Kinderdijk-Elshout
Willemstad Curaçao
WERELDERFGOED IN NEDERLAND Amsterdamse GrachtengordeL
Zaterdag 14 juni Geen programma
Zondag 15 juni •
• • • • • •
10:45 - 11:30 uur: Bezoek van schrijver Arend van Dam en illustrator Alex de Wolf 12:00 - 15:30 uur: Start 17e eeuwse wandeling (doorlopend in de middag) 12:30 - 15:30 uur: 3x rondvaart voor kinderen 15:30 - 17:00 uur: Lezing Werelderfgoed Podium 17:00 - 18:30 uur: Afsluiting met netwerkbijeenkomst
In de 17e eeuw groeide Amsterdam uit haar voegen. De stad beleefde haar Gouden Eeuw in economisch, politiek én cultureel opzicht. Een flinke uitbreiding was hard nodig. Het stadsbestuur maakte daarom een uitbreidingsplan dat Amsterdam vijf keer zo groot zou maken. De grachtengordel, met zijn 14 kilometer gracht en 80 bruggen, is een stedenbouwkundig, waterbouwkundig en architectonisch meesterwerk. Het gebied was door de systematische aanplant van bomen langs de grachten en de aanleg van prachtige tuinen meteen een heel groene stad. Deze planmatige stadsuitbreiding heeft tot ver in de 19e eeuw over de hele wereld als voorbeeld gediend. De Grachtengordel van Amsterdam is in 2010 benoemd tot UNESCO werelderfgoed.
Entreekosten: voor alle activiteiten geldt gratis entree Meer informatie: www.amsterdam.nl/werelderfgoed www.werelderfgoed.nl/podium www.facebook.com/werelderfgoed.podium
SCHOKLAND ZATERDAG 14 JUNI Geen programma
Zondag 15 juni Thema ‘Op reis door de tijd op Schokland’. •
• •
10:00 - 17:00 uur: Historisch evenement met archeologische wandelroutes en presentaties/ re-enactment Prehistorie, Middeleeuwen, Zuiderzeehistorie en Ontginningsperiode Noordoostpolder verspreid over werelderfgoed Schokland. Vuursteen bewerken, manden vlechten, schrijven met een ganzenveer, vis roken, een complete taanderij en nog heel veel meer. Natuurlijk ontbreken demonstraties middeleeuws zwaardvechten niet. Absoluut spectaculair om te zien! Door de aansprekende entourage en de vele doe-activiteiten is deze dag ook voor kinderen een ware belevenis. Gratis vervoer tussen de diverse locaties. Maak op 15 juni een spannende reis door de tijd over het voormalig eiland en ontdek de verschillende historische perioden van Nederland.
Entreekosten: Volwassenen: € 6,00 Kind t/m/ 12 jaar: € 4,00 (overige kortingsregelingen n.v.t.)
Meer informatie: www.schokland.nl
Eeuwenlang lag Schokland als een kwetsbaar eiland in de vaak woeste Zuiderzee. Die wilde zee sloeg regelmatig hele stukken van het eiland weg. Schokland werd kleiner en kleiner. Er was voortdurend overstromingsgevaar en onder de bevolking heerste schrijnende armoede. Daarom besloot de regering in 1859 om het hele eiland voorgoed te ontruimen. Dat betekende dat zo’n 635 ‘Schokkers’ gedwongen aan land moesten gaan. Sinds de drooglegging van de Noordoostpolder maakt Schokland deel uit van het vasteland. Een eiland op het land. Op Schokland zijn sporen van menselijke bewoning aanwezig die teruggaan tot ver in de prehistorie. Het voormalige eiland symboliseert de eeuwenoude, held haftige strijd van de Nederlanders tegen het water. Schokland en omgeving is sinds 1995 werelderfgoed.
Droogmakerij De Beemster ZATERDAG 14 JUNI 14:00 - 17:00 uur: • Agrarisch Museum Westerhem en Museum Betje Wolff zijn geopend • De Beemster Experience (een multi sensorische show over de historie van De Beemster) is geopend • Gedurende de openingstijden wordt divers (historisch) filmmateriaal vertoond • Gedurende de openingstijden worden diverse activiteiten en spelletjes voor kinderen georganiseerd • Wandel- en fietsroutes door het werelderfgoed zijn verkrijgbaar
Zondag 15 juni 12:30 - 17:00 uur: • 12:45 uur: bezoek van schrijver Arend van Dam en illustrator Alex de Wolf • Agrarisch Museum Westerhem en Museum Betje Wolff zijn geopend De Beemster Experience (een multi • sensorische show over de historie van De Beemster) is geopend • Gedurende de openingstijden wordt divers (historisch) filmmateriaal vertoon • Gedurende de openingstijden worden diverse activiteiten en spelletjes voor kinderen georganiseerd • Wandel- en fietsroutes door het
De Beemster in Noord-Holland is een schoolvoorbeeld van hoe Nederlanders grote delen van hun land hebben drooggelegd. Deze 17e eeuwse droogmakerij is opgezet om het bedreigende binnenwater om te zetten in vruchtbare en winstgevende landbouwgrond. Om het woeste meer kwam een stevige dijk van 42 kilometer lang en daaromheen werd een ringvaart gegraven. Vervolgens begonnen 43 windmolens met het leegpompen van het meer. In 1612 viel De Beemster droog en kon de inrichting van de polder beginnen. Er werden wegen aangelegd, wegsloten en kavelsloten gegraven en boerderijen gebouwd. Dat alles gebeurde volgens een ordelijk en strak geometrisch patroon. Aan deze rationele verkaveling en inrichting heeft De Beemster zijn roem te danken. Droogmakerij de Beemster is sinds 1999 werelderfgoed.
werelderfgoed zijn verkrijgbaar
Entreekosten: Toegangsprijs voor een museum in De Beemster: Volwassen: € 3,50 Kinderen: € 2,00
Meer informatie: www.beemster.net en www.beemsterinfo.nl
Stelling van Amsterdam De Stelling van Amsterdam is een cirkelvormige voormalige verdedigingslinie rondom Amsterdam. De Stelling is 135 kilometer lang en bestaat uit 42 forten en 4 batterijen. De verdedigingslinie werd aangelegd tussen 1880 en 1914 op een afstand van 15 tot 20 kilometer van Amsterdam. Hierdoor bleef de hoofdstad buiten bereik van eventueel kanonvuur. Het gebied buiten De Stelling kon in tijden van gevaar onder water worden gezet met een verfijnd sluizensysteem. De Stelling diende als ‘Nationaal Reduit’, het laatste toevluchtsoord voor regering en leger. Het is een uniek monument van defensieve en waterstaatkundige techniek, maar is nooit volledig in werking gezet. De Stelling van Amsterdam is in 1996 opgenomen in de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Meer informatie: www.stellingvanamsterdam.nl | www.pampus.nl www.kunstfort.nl | www.fortresortbeemster.nl
Zaterdag 14 juni en zondag 15 juni: Forteiland Pampus Neem de boot naar Forteiland Pampus en bezoek hier de Pampus Xperience. De interactieve tour ‘Pampus Xperience’ neemt u mee op reis door de tijd en de verschillende ruimtes in het fort en is interessant voor jong en oud. Daarnaast zijn er speciaal voor Vaderdag sportieve activiteiten voor vaders en hun zonen en dochters. Moeders zijn uiteraard ook van harte uitgenodigd! Pampus beschikt over een heerlijk terras met een schitterend uitzicht over het water. Fortresort Beemster Speciaal voor het Werelderfgoedweekend een “Reis door het verre oosten arrangement” Kijk voor het arrangement en prijzen op www.fortresortbeemster.nl Kunstfort bij Vijfhuizen Tijdens het Werelderfgoedweekend is de tentoonstelling Blow Up! met opblaasbare kunst te bezoeken. Kunstenaars Robert Roelink en Bert Kramer transformeren het Fort bij Vijfhuizen compleet met hun spectaculaire, ruimtevullende ‘inflatables’. De ‘inflatables’ worden door het leger al sinds WOII gebruikt als snel opbouwbare behuizing. In de tentoonstelling wordt ingegaan op deze geschiedenis middels de documentairefilm “Ghost Army” van Rick Beyer, terwijl er overal in en om het fort actuele kunstwerken opbollen. Maak zelf op 14 juni een ‘inflatable’ tijdens de workshop met kunstenaar Robert Roelink! Geef je hiervoor op via
[email protected], o.v.v. “Workshop 14 juni”. (Kosten € 2,- p.p.) Tijdens het gehele Werelderfgoedweekend zijn het Kunstfort en de tentoonstelling gratis te bezoeken.
Het Ir. D.F. Woudagemaal Lemmer Zaterdag 14 juni: • •
•
• • • •
10:00 uur: open Hele dag: Expositie van een deel van de collectie van het Nationaal Openbaar Vervoer Museum, waaronder twee historische autobussen. Er rijdt een historische bus tussen centrum Lemmer en het Woudagemaal om bezoekers van en naar het Woudagemaal te vervoeren. Hele dag: Rondleidingen door Woudagemaal, 3D film in cinema bezoekerscentrum, speurtocht voor kinderen. 14:15 uur: Aankomst auteur Arend van Dam en illustrator Alex de Wolf 14.30 - 15.00 uur: Voorlezen in Panoramazaal bezoekerscentrum 15.15 uur: Vertrek Arend van Dam en Alex de Wolf 17:00 uur: Einde zaterdagprogramma
Zondag 15 juni: • •
•
•
13:00 uur: open Hele middag: Expositie van een deel van de collectie van het Nationaal Openbaar Vervoer Museum, waaronder twee historische autobussen. Er rijdt een historische bus tussen centrum Lemmer en het Woudagemaal om bezoekers van en naar het Woudagemaal te vervoeren. Hele middag: Rondleidingen door Woudagemaal, 3D film in cinema bezoekerscentrum, speurtocht voor kinderen. 17:00 uur: Einde zondagprogramma
Entreekosten: Kinderen t/m 5 jaar: Gratis Jongeren t/m 16 jaar: € 5,CJP-passen: € 6,65+ en groepen vanaf 15 personen: € 6,vanaf 17 jaar en volwassenen: € 8,Gezinskaart: € 25,(max. 2 volwassenen en max. 3 kinderen t/m 16 jaar)
Meer informatie: www.woudagemaal.nl
Het Ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer is het grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld. Het is eigendom van Wetterskip Fryslân. Sinds 1998 staat het gemaal op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Een kleine 100 enthousiaste vrijwilligers van de Stichting ir. D.F. Woudagemaal verzorgen 6 dagen per week rondleidingen voor belangstellenden. Ook is er een audiotour app met beknopte rondleiding beschikbaar, die buitenlandse bezoekers in acht verschillende talen kunnen downloaden op smartphone of tablet. Beleef de kracht van stoom In het bezoekerscentrum wordt jong en oud geïnformeerd over de werking van het stoomgemaal en het waterbeheer in Fryslân. De interactieve expositie biedt een kijkje in de wereld van stoom, kracht en beweging. Doe de speurtocht en verdien een echt diploma als hulpmachinist van het gemaal!
Waddenzee De Waddenzee ligt langs de kust van Nederland, Duitsland en Denemarken en is een ongeëvenaard ‘levend’ natuurlandschap. Nergens ter wereld kom je zo’n uitgestrekt en gevarieerd gebied tegen, ontstaan onder invloed van eb en vloed. Een uitgebreid stelsel van geulen en geultjes wordt afgewisseld door droogvallende wadplaten en zandbanken. Je vindt er verder mosselbanken, voedselrijk slib en uitgestrekte kwelders maar ook witte stranden en duinen en hier en daar wuivende zeegrasvelden. Deze variatie van landschappen maakt de Waddenzee tot een uniek leefgebied. Meer dan 10.000 plant- en diersoorten vinden hier hun thuis. Verder is de Waddenzee als voedselbron een onmisbare tussenstop voor tot wel 12 miljoen vogels per jaar tijdens hun trektocht van broedgebieden naar overwinteringsgebieden en weer terug. De Waddenzee langs de kust van Nederland en Duitsland is Werelderfgoed sinds 2009. Het streven is dat het Deense deel die status ook krijgt.
Meer informatie: www.waddenzeewerelderfgoed.nl
Extra activiteit op vrijdag 13 juni: •
Voorovernachting Werelderfgoedweekend. Vaartocht met Tjalk De Groene Eenvoud over het Lauwersmeer. 19:00 vertrek uit Dokkumer Nieuwe Zijlen inclusief overnachting en ontbijt. De volgende dag is er tijd voor alle andere activiteiten www.nm.nl/ wadactief.
Zaterdag 14 juni: • •
Bezoekerscentrum ’t Kuitje in Balgzand, wadexcursie om 14:00 www.kuitje-balgzand.nl Natuurmonumenten, in samenwerking met de TX20 op Texel: een 3 uur durende droogvaltocht vanuit Oudeschild waar aandacht wordt geven aan het Werelderfgoed de Waddenzee.
Zondag 15 juni: • •
Bezoekerscentrum ’t Kuitje in Balgzand, wadexcursie om 15:00 www.kuitje-balgzand.nl Dollard Team Groninger Landschap, wandeling door de Polder Breebaart
Entreekosten: verschillend per activiteit
Molencomplex Kinderdijk-Elshout Zaterdag 14 juni •
• •
De negentien molens van Kinderdijk zijn een internationaal bekend Nederlands symbool. De zeventien boezemmolens zijn gebouwd tussen 1738 en 1740. Voordien stonden er in het gebied al poldermolens, waarvan er nog twee zijn overgebleven. Deze watermolens hielden lange tijd het lage land van de Alblasserwaard droog, dat werd geteisterd door verzakkingen en overstromingen. Later werd de taak van de molens overgenomen door gemalen. In Kinderdijk is bijna duizend jaar ‘strijd tegen het water’ zichtbaar in het polderlandschap met zijn waterlopen, dijken, gemalen, sluizen en molens. Het molencomplex KinderdijkElshout is sinds 1997 werelderfgoed.
•
9.45 uur: ontvangst auteur Arend van Dam en illustrator Alex de Wolf, locatie: Blokweersche molen 10.15 uur: vertrek van gasten naar volgende locatie. Ieder heel uur vanaf 11.00 uur: Schilder- / illustratie workshop met medewerking kunstenaarskring Ieder half uur vanaf 10.30 uur: Voorlezen op het erf van de Blokkersche molen door winnaars van voorleeswedstrijden op scholen.
Zondag 15 juni Reguliere opening, geen activiteiten
Entreekosten: gratis toegang voor kinderen gedurende het hele weekend
Meer informatie: www.rietveldschroderhuis.nl of http://centraalmuseum.nl/
Willemstad Curaçao De Nederlands West-Indische Compagnie (W.I.C.) stichtte in 1634 een handelspost aan de Sint Annabaai op het eiland Curaçao. Deze beschutte baai vormde een natuurlijke haven. Vanaf omstreeks 1660 kwam de slavenhandel op. Willemstad werd een centrum van de handel in slaven voor heel Amerika. De stad ontwikkelde zich in de loop van 300 jaar aan weerszijden van de Sint Annabaai tot een Caribische havenstad, waarbij de invloed van veel verschillende culturen bepalend was. Kenmerkend voor Willemstad is de bonte mix van architectuurstijlen en Caribische kleuren. Er zijn veel Nederlandse invloeden te vinden, maar ook Spaanse en Portugese. De historische binnenstad van Willemstad is sinds 1997 werelderfgoed. Meer informatie: www.curacaomonuments.org/willemstad-world-heritage-city.shtml
Rietveld Schröderhuis Dit architectonische meesterwerk is geënt op de idealen van De Stijl. Het unieke gebouw kent zowel binnen als buiten het oeuvre van de Utrechtse architect en vormgever Gerrit Rietveld (1888-1964) zijn gelijke niet. Rietveld ontwierp het huis in 1924 in opdracht van de eigenzinnige Truus Schröder. Het was zijn eerste complete woonhuis én een uitbundig experiment. Voortbordurend op zijn eigen meubelontwerpen en de ideeën van De Stijl maakte hij aan de rand van de stad een huis als een driedimensionale, asymmetrische compositie. Het Rietveld Schröderhuis staat sinds 2000 op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
Zaterdag 14 juni: •
•
Audiotours, per tour worden vier plekken vrijgehouden voor bezoekers die op het laatste moment nog willen aansluiten. Tussen 12.30 en 16.30 uur zullen rondleiders buiten het Rietveld Schröderhuis bezoekers voorzien van extra informatie en eventueel een mini-rondleiding.
Zondag 15 juni: •
•
Audiotours, per tour worden vier plekken vrijgehouden voor bezoekers die op het laatste moment nog willen aansluiten. Tussen 12.30 en 16.30 uur zullen rondleiders buiten het Rietveld Schröderhuis bezoekers voorzien van extra informatie en eventueel een mini-rondleiding.
Entreekosten: Volwassenen vanaf 18 jaar: € 11* Groepen vanaf 10 personen, U-pashouders: € 9* 13 t/m 17 jaar, CJP, Cultuurkaart, studentenkaart: € 5* *exclusief audiotour van € 3
Meer informatie: www.rietveldschroderhuis.nl of http://centraalmuseum.nl/
