Generation €uro Students’ Award Brochure voor leraren
Inhoud
Voorwoord
Generation €uro Students’ Award – Het doel – Een kort overzicht – De deelnemers – De ronden 1. Leraren – Uw rol – Hulpmiddelen 2. De ronden – De online quiz – Het essay – De presentatie – De vraag-en-antwoordsessie 3. De samenstelling van de jury 4. De beoordelingscriteria
4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 6 6 7 7
5. De prijzen 6. De Europese prijsuitreiking 7. Privacyverklaring
7 7 7
Bijlage: Een beknopte inleiding op centraal bankieren en het monetair beleid in het eurogebied
8
Het tijdschema Contactpersonen bij de Nationale Bank
12 12
Generation €uro Students’ Award is een wedstrijd die in alle landen van het eurogebied wordt gehouden en tot doel heeft leerlingen vertrouwd te maken met macro-economische begrippen en monetair beleid. De wedstrijd wordt door de Europese Centrale Bank en de nationale centrale banken van de eurolanden georganiseerd en is in het schooljaar 2011-2012 voor het eerst gehouden. Op deze eerste editie zijn veel deelnemers afgekomen: ruim 600 scholen en 1800 leerlingen van over het hele eurogebied hebben deelgenomen, en we hopen van harte dat de komende jaren nog meer scholen zullen meedoen. De ‘eurogeneratie’, de eerste generatie die met de euro is opgegroeid, krijgt met deze wedstrijd de gelegenheid te leren hoe belangrijk het monetair beleid is voor de gemeenschappelijke munt en de prijsstabiliteit. De leerlingen krijgen inzicht in de werking van de economie en de rol van de Europese Centrale Bank en het Eurosysteem. Wat ze van deelname aan de wedstrijd leren, zou zelfs in hun latere beroepsleven nog wel eens nuttig kunnen blijken. Het succes van uw leerlingen bij deze wedstrijd staat of valt met u, de leraar. Het is namelijk aan u om uw leerlingen door de diverse wedstrijdronden te loodsen en hen te helpen begrijpen hoe monetairbeleidsvorming werkt. Omdat ook u zich dus een beetje moet voorbereiden, hebben wij deze brochure samengesteld. Bovendien vindt u extra informatie op de wedstrijdsite: www.generationeuro.be. Ik hoop dat u en uw leerlingen met veel plezier aan de wedstrijd zullen deelnemen. Ik wens u veel succes en hoop u bij de prijsuitreiking te kunnen begroeten. Mario Draghi President van de Europese Centrale Bank
De Nationale Bank en de educatieve wereld : reeds een lang verhaal. Precies op het ogenblik dat de eurobankbiljetten en -muntstukken geboren werden, meer dan tien jaar geleden, wijdde de Bank haar nieuw museum in, een echt informatiecentrum over het geld en de grote economische principes, dat dankzij u een ware success story is geworden. Rond dit museum is een internetsite ontstaan met een « lerarenkamer » die rijk is aan didactisch materiaal. Sedert 2008 organiseert de Bank ieder jaar ook gespecialiseerde – en steeds succesrijke – seminaries voor leerkrachten economie. Ditmaal nodigen we rechtstreeks uw leerlingen uit om plaats te nemen aan de tafel van de Raad van Bestuur van de Europese Centrale Bank teneinde monetairbeleidsbeslissingen te nemen … Uitleggen wat wij doen, is volgens mij één van de taken van de centrale bank : het is de tegenprestatie van de autonomie die zij sedert de geboorte van de euro geniet. De crisis heeft echter ook aangetoond hoe belangrijk het voor het grote publiek is om de economische mechanismen goed te begrijpen ; en wij willen daartoe bijdragen. Om de volwassenen van morgen te bereiken, bent u, leerkrachten, onmisbare bakens. Voor de wedstrijd Generation €uro Students’ Award, zullen wij op u een beroep doen om uw leerlingen op te leiden en te coachen. Ik ben er evenwel van overtuigd dat het voordeel dat zij zich daarmee zullen doen, gelijkwaardig zal zijn aan de inspanningen, en dit in tal van domeinen : niet alleen het aanleren van de macroeconomische mechanismen maar ook het werken in teamverband, het beheersen van informaticatools of communicatietechnieken. Wij hopen dat uzelf en uw ploeg het speelscenario zullen appreciëren en wij zijn ervan overtuigd dat uw deelname niet nutteloos zal zijn. Ik verheug mij erop de vijf winnende ploegen in de Bank te ontmoeten en een van hen te bekronen. Moge de beste winnen ! Luc Coene Gouverneur van de Nationale Bank van België
2
3
Generation €uro Students’ Award
1. Leraren
2. De ronden
Het doel
Uw rol
De eerste ronde: de online quiz
U vervult de rol van teamcoördinator en begeleidt uw leerlingen tijdens de wedstrijdronden – in het bijzonder in de essayronde – teneinde de samenhang en de kwaliteit van het werk van de leerlingen te waarborgen. Als uw team wint, wordt van u verwacht dat u het naar de ECB vergezelt voor de laatste presentatieronde.
Leerlingen die de quiz doen om tot de wedstrijd te worden toegelaten, moeten zich eerst aanmelden, anders worden hun scores niet opgeslagen. De quiz bestaat uit dertig vragen: tien gemakkelijke, tien iets moeilijkere en tien moeilijke vragen. Telkens wanneer een leerling aan de quiz begint, worden er uit een vragenbestand dertig willekeurige vragen gekozen. De quizscores en de elektronische certificaten kunnen tevens via sociale media worden gedeeld. De teams met de hoogste score mogen door naar de volgende ronde. Deze teams wordt gevraagd zich voor die ronde in te schrijven. Daarbij moeten zij de naam van het team en de namen en e-mailadressen van alle teamleden en de begeleidende docent opgeven, plus de naam van de school die zij vertegenwoordigen.
De Generation €uro Students’ Award is een wedstrijd voor middelbare scholieren met als doel hun meer inzicht te geven in monetair beleid en hoe dit beleid zich verhoudt tot de economie als geheel. Door kennis te maken met de werking van monetairbeleidsinstrumenten, met name rentebesluiten, en door gebruik te maken van deels dezelfde gegevens die de Raad van Bestuur van de ECB elke maand ter beschikking staan, krijgen leerlingen inzicht in de rol van een centrale bank. Daarnaast heeft de wedstrijd tot doel leerlingen vertrouwd te maken met het Eurosysteem en hun kennis van de financiële wereld te verdiepen.
Een kort overzicht De wedstrijd beslaat drie ronden en wordt afgesloten met een Europese prijsuitreiking bij de ECB in Frankfurt aan de winnende teams van alle deelnemende landen (één per gemeenschap in België).
De deelnemers De wedstrijd is bedoeld voor leerlingen van 16 t/m 19 jaar die wonen in het eurogebied. De leeftijden kunnen van land tot land enigszins verschillen (afhankelijk van het onderwijsstelsel), maar de deelnemers moeten in de laatste jaren van de middelbare school zitten. Alle leerlingen mogen meedoen, ongeacht hun vakkenpakket.
De leerlingen vormen teams van vijf leerlingen en een leraar. De leraar en de leerlingen mogen zelf hun team samenstellen. Wel moeten alle teamleden van dezelfde school afkomstig zijn. Verder dient elk team een van de leerling-teamleden tot teamleider te benoemen. De leraar dient werkzaam te zijn bij de school die deelneemt aan de wedstrijd en aan minstens een van de teamleden les te geven. Tijdens de wedstrijd blijft de samenstelling van het team ongewijzigd, tenzij onvoorziene gebeurtenissen, zoals ziekte, dit onmogelijk maken.
De ronden 1. De online quiz: de quiz bestaat uit drie niveaus, voor beginners, gevorderden en kenners, met in totaal dertig vragen (tien voor elk niveau). De leerlingen beantwoorden de vragen als team. De twintig teams met de hoogste scores worden uitgenodigd voor de tweede ronde, de essayronde. 2. Het essay: in deze ronden moeten de leraren hun leerlingen actief begeleiden. Elk team wordt gevraagd de economische situatie in het eurogebied en de inflatievooruitzichten te beoordelen aan de hand van deels dezelfde cijfers waarover de Raad van Bestuur van de ECB ook beschikt. Op basis van dat oordeel neemt het team vervolgens een besluit over de hoogte van de basisrente (d.w.z. het rentetarief voor de basisherfinancieringstransacties). Dit oordeel licht het toe in een essay van maximaal 2000 woorden. Het essay moet worden geüpload naar de website van Generation €uro: www.generationeuro.be. 3. De presentatie: voor deze ronde worden de vijf beste teams van de essayronde uitgenodigd om hun rentebesluit voor een jury van deskundigen toe te lichten. Deze kiest vervolgens het winnende team. Zowel het essay als de presentatie moet zijn gebaseerd op de economische toestand van dat moment. Met andere woorden: het moet gaan om een actueel besluit.
4
Hulpmiddelen U heeft de beschikking over een aantal hulpmiddelen waarmee u uw leerlingen tijdens de wedstrijdronden kunt begeleiden en ondersteunen. De belangrijkste zijn: ■■ de brochure voor leraren (die u in handen heeft), waarin de regels en procedures voor de wedstrijd staan beschreven; ■■ de lerarendag van 21 september in de Nationale Bank, waarop de verschillende procedures worden toegelicht en u eventuele vragen kunt stellen. U krijgt dan ook de informatie die u nodig hebt om uw leerlingen bij de wedstrijd te begeleiden. De dag is bedoeld voor alle leraren die aan de wedstrijd meedoen; ■■ de speciale wedstrijdsite. Daar vindt u alle informatie over de wedstrijd, plus lesmateriaal om u te helpen de basisbegrippen van het monetair beleid uit te leggen; ■■ materiaal van De Nationale Bank van België, zoals persberichten en rapporten.
De tweede ronde: het essay Zodra een team van vijf leerlingen en een leraar zich heeft aangemeld, ontvangt het algemene informatie over het essay dat geschreven moet worden. Daarin wordt verteld op basis van welke economische en monetaire gegevens de rente wordt vastgesteld en wat er precies van de leerlingen wordt verwacht. Deze informatie staat ook op de wedstrijdsite. In het essay moeten de teams hun rentebesluit duidelijk formuleren, en uitleggen hoe zij – op basis van de beschikbare economische indicatoren, de economische en monetaire omstandigheden in het eurogebied en de inflatievooruitzichten – tot dat besluit zijn gekomen. De teams dienen gebruik te maken van de wedstrijdwebsite voor alle benodigde informatie. Het essay mag niet langer zijn dan 2000 woorden. Als het essay langer is, levert dit puntenaftrek op. Alle teamleden dienen mee te werken aan het schrijven van het essay, dat de mening van een meerderheid van het team moet weerspiegelen. Het essay moet worden geüpload naar de website van Generation €uro. De essays worden vervolgens beoordeeld door een jury van deskundigen van de Nationale Bank van België (NBB), die daarna de teams selecteren die doorgaan naar de volgende ronde. De geselecteerde teams worden door de NBB op de hoogte gebracht.
5
De derde ronde: de presentatie
De vraag-en-antwoordsessie
De teams die doordringen tot de derde ronde van de wedstrijd, krijgen de opdracht een nieuw rentebesluit te presenteren aan een deskundige jury van de Nationale Bank van België (NBB). De presentatie vindt plaats bij de NBB. De NBB vergoedt de reiskosten van de teams en de begeleidende leraren.
Nadat een team zijn presentatie heeft gegeven, volgt een vraag-en-antwoordsessie (max. 20 minuten). Deze stelt de jury in staat de kennis en het inzicht van het team op het gebied van monetair beleid te toetsen en na te gaan hoe het team zijn rentebesluit rechtvaardigt. Hiermee wordt in feite de maandelijkse persconferentie gesimuleerd die volgt op de vergadering van de Raad van Bestuur van de ECB, waarin de President de monetairbeleidsbeslissing (het rentebesluit) toelicht. Aan teamleden kan worden gevraagd bepaalde onderdelen van hun presentatie nader toe te lichten, of te bespreken hoe de economie werkt en hoe hun rentebesluit tegemoetkomt aan het mandaat van het Eurosysteem, dat wil zeggen de prijsstabiliteit te handhaven dicht bij maar onder 2%. Het definitieve rentebesluit hoeft niet eenstemmig te worden genomen, maar als er afwijkende meningen zijn, dan moeten deze worden toegelicht. Teams kunnen ook vragen krijgen over belangrijke gebeurtenissen in de wereld die eventueel van invloed zijn geweest op de economie.
De presentatie mag maximaal twintig minuten duren. Bij teams die meer tijd nodig hebben, worden punten in mindering gebracht. De presentatie dient in te gaan op de actuele economische omstandigheden in het eurogebied, een beoordeling te geven van de economische en inflatievooruitzichten, en het rentebesluit van het team en de economische argumenten daarvoor toe te lichten. Met uitzondering van de docent moeten alle teamleden in gelijke mate bij de presentatie zijn betrokken. Zij worden aangemoedigd creatief te zijn bij hun presentaties (o.a. in hun gebruik van MS PowerPoint). Verder moeten de teams een uitdraai van hun presentatie aan de jury ter beschikking te stellen, opdat de juryleden onder het luisteren gemakkelijker aantekeningen kunnen maken.
De teamleden mogen met elkaar overleggen, maar niet met de begeleidende leraar. Hoe langer zij echter met elkaar overleggen, hoe minder tijd de juryleden hebben om vragen te stellen, wat van invloed zou kunnen zijn op hun eindoordeel. Voor zover mogelijk dienen alle teamleden aan de vraag-en-antwoordsessie deel te nemen.. Zodra alle presentaties en vraag-en-antwoordsessies hebben plaatsgevonden, trekt de jury zich terug om het winnende team te kiezen. De beslissing van de jury is definitief en wordt bekendgemaakt in bijzijn van alle deelnemende teams. Alle leerlingen die aan de presentatieronde hebben meegedaan, ontvangen een certificaat.
3. De samenstelling van de jury
6. De Europese slotcere monie
De jury die de essays en de presentaties zal beoordelen, bestaat uit enkele deskundigen van de NBB.
De winnende teams zullen (tenzij er sprake is van overmacht) worden uitgenodigd voor de Europese slotceremonie bij de ECB in Frankfurt. Dit is een tweedaags evenement dat zal bestaan uit een trainingssessie over monetair beleid, een discussie tussen twee of drie groepen leerlingen en een prijsuitreiking voor de winnende teams. De teams zullen verder kennis kunnen maken met de President van de ECB. Het doel van dit evenement is leerlingen inzicht te verschaffen in de werkzaamheden van de ECB. De ECB vergoedt de reis- en verblijfskosten van alle teams (inclusief leraren) die deelnemen aan de Europese slotceremonie.
4. De beoordelings criteria De jury beoordeelt de essays op basis van de volgende criteria: ■■ de juistheid van het voorgestelde rentebesluit; ■■ de onderbouwing van het besluit; ■■ bekendheid met en juist gebruik van uitdrukkingen en termen betreffende monetair beleid. De jury beoordeelt de presentaties op basis van de v olgende criteria: ■■ de juistheid van het voorgestelde rentebesluit; ■■ de onderbouwing van het besluit; ■■ bekendheid met en juist gebruik van uitdrukkingen en termen betreffende monetair beleid; ■■ de opbouw van de presentatie; ■■ mondelinge presentatievaardigheden; ■■ de inbreng van de afzonderlijke teamleden; ■■ de wijze waarop de presentatie is gegeven.
5. De prijzen De drie beste ploegen van elke gemeenschap ontvangen hun prijs na de presentatieronde : geldprijzen voor de school (€ 1000, € 700 en € 500) en aankoopbons voor de teamleden (van € 50 tot € 150).
1
6
7. Privacyverklaring Om aan de online quiz en de wedstrijd te kunnen meedoen, dienen leerlingen hun persoonsgegevens in te voeren op de speciale wedstrijdwebsite. Door deze gegevens in te voeren, stemmen deelnemers ermee in dat de naam van het winnende team en de namen en foto’s van de teamleden worden gepubliceerd op de website van de ECB en de NBB en/of worden bekendgemaakt bij openbare evenementen. Van de winnende teams worden bij de landelijke en/of de Europese prijsuitreiking waarschijnlijk foto- en/of video-opnamen gemaakt. Deze foto’s/video’s kunnen op het internet en in andere media worden gepubliceerd. Op de regels voor gegevensbescherming en de uitleg daarvan is het Duitse recht van toepassing.
vereenkomstig Verordening (EG) nr. 45/2001 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2000 betreffende de bescherming van natuurO lijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door de communautaire instellingen en organen en betreffende het vrije verkeer van die gegevens, zijn de door de ECB verwerkte persoonsgegevens toegankelijk voor betrokkenen. De tijdslimiet voor het opslaan van relevante gegevens bedraagt 15 jaar vanaf de dag van verstrekking. De gegevens zijn toegankelijk voor betrokkenen volgens de modaliteiten die erop zijn gericht de rechten van de betreffende natuurlijke personen te respecteren. Vragen over privacy en gegevensopslag kunt u richten aan
[email protected]. Betrokkenen hebben het recht beroep aan te tekenen bij de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming. Met het verstrekken van hun persoonsgegevens stemmen deelnemers in met de verwerking van deze gegevens door de ECB.
7
Bijlage Een Beknopte inleiding op centraal bankieren en het monetair beleid in het eurogebied Deze bijlage bevat een kort overzicht van het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB), het Eurosysteem en een inleiding op het monetair beleid van de ECB. In de rubriek ‘Het Eurosysteem’ op de wedstrijdsite vindt u meer en uitgebreider materiaal dat u bij de voorbereiding van uw leerlingen op de wedstrijd kunt gebruiken.
van de lidstaten die op de euro zijn over gegaan. Het Eurosysteem en het ESCB zullen naast elkaar blijven bestaan zolang niet alle lidstaten deel uitmaken van het eurogebied.
Het Europees Stelsel van Centrale Banken, het Eurosysteem en het eurogebied
De ECB is de centrale bank voor de gemeenschappelijke munt van Europa, de euro.
Sinds 1 januari 1999 is de ECB verantwoordelijk voor de uitvoering van het monetair beleid voor het eurogebied, de op een na grootste economie in de wereld, na de Verenigde Staten. Het eurogebied bestaat uit de zeventien lidstaten van de Europese Unie die de euro gebruiken. Het ontstond toen de verantwoordelijkheid voor het monetair beleid werd overgedragen van de centrale banken van de (toen) elf landen aan de Raad van Bestuur van de Europese Centrale Bank, in januari 1999. In 2001 is Griekenland toegetreden, in 2007 Slovenië, in 2008 Cyprus en Malta, in 2009 Slowakije en in 2011 Estland. De start van het eurogebied en de oprichting van de ECB waren mijlpalen in het voortdurende Europese integratieproces. Om tot het eurogebied te kunnen toetreden, moesten de zeventien landen voldoen aan de convergentiecriteria. Dat geldt ook voor andere lidstaten die in de toekomst op de euro overgaan. De criteria specificeren de economische en juridische voorwaarden voor deelname aan de Economische en Monetaire Unie. De rechtsgrondslag voor het gemeenschappelijke monetair beleid is het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en de Statuten van het Europees Stelsel van Centrale Banken en van de Europese Centrale Bank. De ECB vormt de kern van het Eurosysteem en van het ESCB. De ECB en de nationale centrale banken voeren samen de taken uit die aan hen zijn toebedeeld. Het ESCB omvat de ECB en de nationale centrale banken van alle lidstaten, ongeacht of ze de euro hebben ingevoerd. Het Eurosysteem omvat de ECB en de nationale centrale banken it hoofdstuk is gebaseerd op informatie die op de website van de ECB te D raadplegen is: http://www.ecb.europa.eu.
2
8
De Europese Centrale Bank
Doelstellingen Volgens het Verdrag is het hoofddoel van het ESCB de handhaving van prijsstabiliteit. Onverminderd het doel van de prijsstabiliteit, dient het ESCB het algemene economische beleid van de EU, bijvoorbeeld volledige werkgelegenheid en duurzame ontwikkeling, te ondersteunen.
De doelstelling van het monetair beleid krachtens het Verdrag Het Verdrag heeft een duidelijke rangorde aangebracht in de doelstellingen van het Eurosysteem, waarbij de hoogste prioriteit wordt gegeven aan prijsstabiliteit. Het maakt ook duidelijk dat handhaving van de prijsstabiliteit de belangrijkste bijdrage is die het monetaire beleid kan leveren aan een gunstig economisch klimaat en volledige werkgelegenheid. Uit deze Verdragsbepalingen spreekt de breed gedeelde opvatting dat prijsstabiliteit grote voordelen heeft. Duurzaam stabiele prijzen handhaven is een belangrijke voorwaarde voor groeiende welvaart en toename van het groeipotentieel van een economie; de natuurlijke rol van monetair beleid in een economie is de prijsstabiliteit handhaven. Monetair beleid kan de reële economische bedrijvigheid alleen op de korte termijn beïnvloeden; op de lange duur kan het slechts het prijsniveau in de economie beïnvloeden.
De Verdragsbepalingen impliceren tevens dat het Eurosysteem bij de feitelijke uitvoering van monetairbeleidsbeslissingen die zijn gericht op handhaving van de prijsstabiliteit, ook de bredere economische doelstellingen van de EU in aanmerking moet nemen. Aangezien monetair beleid de reële bedrijvigheid op korte termijn kan beïnvloeden, zou de ECB moeten vermijden dat zij excessieve fluctuaties genereert in de productie en de werkgelegenheid, als dit in overeenstemming is met haar hoofddoel.
Basistaken Volgens het Verdrag bestaan de via het ESCB uit te voeren basistaken uit: ■■ het bepalen en ten uitvoer leggen van het monetair beleid van de Unie; ■■ het verrichten van valutamarktoperaties; ■■ het aanhouden en beheren van de officiële externe reserves van de lidstaten; ■■ het bevorderen van een goede werking van het betalingsverkeer.
Verdere taken van het ESCB Het ESCB is daarnaast verantwoordelijk voor een aantal aanvullende taken op de volgende gebieden. ■■ Bankbiljetten: de ECB en de nationale centrale banken zijn verantwoordelijk voor het uitgeven van eurobank biljetten in de EU. ■■ Statistieken: bijgestaan door de nationale centrale banken verzamelt de ECB de voor het vervullen van haar taken benodigde statistische gegevens, hetzij bij de nationale autoriteiten, hetzij rechtstreeks bij de economische subjecten. ■■ Financiële stabiliteit en financieel toezicht: het ESCB draagt ertoe bij dat de bevoegde nationale autoriteiten goed beleid voeren op het terrein van het bedrijfseconomisch toezicht op kredietinstellingen en de stabiliteit van het financiële stelsel. ■■ Internationale en Europese samenwerking: wat betreft de taken die aan het ESCB zijn toebedeeld, onderhoudt de ECB een werkrelatie met de betrokken instellingen, organen en fora, zowel binnen de EU als internationaal.
De Raad van Bestuur van de ECB De Raad van Bestuur is het belangrijkste besluitvormende orgaan van de ECB. Het bestaat uit: ■■ de zes leden van de Directie, plus ■■ de presidenten van de nationale centrale banken van de lidstaten die de euro als munt hebben. De verantwoordelijkheden van de Raad van Bestuur omvatten: ■■ de verordeningen vaststellen en de besluiten nemen die nodig zijn voor het vervullen van de aan het ESCB toebedeelde taken; en ■■ het monetair beleid van het eurogebied formuleren. Hieronder vallen besluiten met betrekking tot monetaire doelstellingen, basisrentetarieven en de liquiditeitsvoorziening in het Eurosysteem, alsmede het opstellen van richtsnoeren voor de tenuitvoerlegging van deze besluiten.
Vergaderingen en besluiten van de Raad van Bestuur van de ECB De Raad van Bestuur komt doorgaans twee keer per maand bijeen in de Eurotower in Frankfurt am Main, Duitsland. In zijn eerste vergadering van de maand beoordeelt de Raad van Bestuur de economische en monetaire ontwikkelingen en neemt hij de maandelijkse monetairbeleidsbeslissing. Tijdens de tweede vergadering bespreekt de Raad voornamelijk zaken met betrekking tot de andere taken en verantwoordelijkheden van de ECB en het Eurosysteem. Hoewel de notulen van de vergaderingen niet worden gepubliceerd, wordt de monetairbeleidsbeslissing uitvoerig toegelicht op een persconferentie die kort na de eerste vergadering van de maand wordt gehouden. De President zit de persconferentie voor, bijgestaan door de Vice-President. Deze persconferentie bestaat uit twee delen: de President leest eerst de Inleidende Verklaring voor met de motivering van de door de Raad van Bestuur genomen monetairbeleidsbeslissing; daarna beantwoordt hij vragen van journalisten.
9
De doelstelling prijsstabiliteit De doelstelling prijsstabiliteit heeft betrekking op het algemeen prijspeil in de economie en betekent dat langdurige perioden van zowel inflatie als deflatie moeten worden vermeden. De ECB definieert haar doelstelling van prijsstabiliteit als “een jaarlijkse stijging van de Geharmoniseerde Consumptieprijsindex (HICP) voor het eurogebied van onder, maar dicht bij 2% op de middellange termijn”. Prijsstabiliteit draagt ertoe bij dat een hoge mate van economische bedrijvigheid en werkgelegenheid kan worden bereikt doordat prijsstabiliteit: ■■ het prijsmechanisme transparanter maakt. In een klimaat van stabiele prijzen is het voor de burgers gemakkelijker om veranderingen in relatieve prijzen (prijsverschillen tussen verschillende goederen) te herkennen en worden zij niet in verwarring gebracht door brede schommelingen in het algemene prijspeil als de inflatie hoog is. Daardoor kunnen ze goed gefundeerde beslissingen nemen over consumptie en beleggingen en efficiënter met hun geld omgaan; ■■ de inflatierisicopremie in de rentetarieven verkleint (d.w.z. de ‘vergoeding’ die beleggers eisen voor onverwachte inflatiestijgingen gedurende de looptijd van hun beleggingen). Daardoor daalt de reële rente en wordt de prikkel om te investeren vergroot; ■■ improductieve activiteiten overbodig maakt die het negatieve effect van inflatie of deflatie moeten afdekken, bijvoorbeeld het aanhouden van goederen in de verwachting dat de prijs stijgt; ■■ verstoringen door inflatie of deflatie vermindert, die het verstorende effect op het economisch gedrag van belasting- en socialezekerheidsstelsels kunnen verergeren; ■■ voorkomt dat onverwachte perioden van inflatie of deflatie tot een willekeurige herverdeling van welvaart en inkomen leiden.
10
De rol van de monetairbeleidsstrategie van het Eurosysteem Een monetairbeleidsstrategie is een coherente en geordende beschrijving van de wijze waarop monetairbeleidsbeslissingen worden genomen teneinde de doelstelling van een centrale bank te verwezenlijken. Deze strategie heeft in het eurogebied twee belangrijke taken. Ten eerste waarborgt de strategie dat de Raad van Bestuur van de ECB over alle informatie en analyses beschikt die nodig zijn om monetairbeleidsbeslissingen te nemen, doordat het besluitvormingsproces een duidelijke structuur heeft gekregen. Ten tweede is de strategie een vehikel om deze beslissingen aan het publiek uit te leggen. Door de effectiviteit van het monetair beleid te verhogen en te wijzen op het vaste voornemen van het Eurosysteem om de prijsstabiliteit te handhaven, draagt de strategie bij tot de geloofwaardigheid van het Eurosysteem in de financiële markten. Door zijn monetairbeleidsbeslissingen ter vaststelling van de korte rente beïnvloedt de Raad van Bestuur van de ECB de economie en uiteindelijk het prijsniveau.
Op twee pijlers gebaseerde benadering Grondslagen voor het rentebesluit De Raad van Bestuur van de ECB volgt een specifieke benadering om de aard en omvang van de risico’s voor de prijsstabiliteit in het eurogebied op de middellange termijn te bepalen. Deze benadering van de ordening, evaluatie en onderlinge toetsing van de gegevens die relevant zijn voor de beoordeling van de risico’s voor de prijsstabiliteit is gebaseerd op twee elkaar aanvullende analytische perspectieven, de zogenoemde pijlers: ■■ de economische analyse; ■■ de monetaire analyse. De economische analyse is een beoordeling van de factoren die op korte tot middellange termijn de prijsontwikkelingen beïnvloeden, met de nadruk op de reële bedrijvigheid (de productie van goederen en diensten) en de financiële verhoudingen in de economie. Hierbij wordt rekening gehouden met het gegeven dat prijsontwikkelingen op korte en
middellange termijn voornamelijk worden bepaald door de wisselwerking tussen vraag en aanbod van goederen, diensten en productiefactoren (arbeid, kapitaal en grond). De monetaire analyse richt zich op de langere termijn en maakt gebruik van het langetermijnverband tussen de geldhoeveelheid en de prijzen. Het belangrijkste doel ervan is de indicaties voor het monetaire beleid die uit de economische analyse worden verkregen, te toetsen vanuit het perspectief van de middellange tot lange termijn. De tweepijlerbenadering zorgt ervoor dat er geen relevante informatie verloren gaat in de beoordeling van de risico’s voor prijsstabiliteit en dat voldoende aandacht wordt besteed aan de verschillende perspectieven en het onderling toetsen van gegevens om tot een algehele beoordeling van de risico’s voor de prijsstabiliteit te komen. Deze benadering staat voor een gevarieerde analyse en waarborgt een krachtige besluitvorming.
Monetairbeleidsinstrumenten Het monetair beleid richt zich op het zo goed mogelijk sturen van de korte rente en beïnvloedt zodoende de economische ontwikkelingen. De korte rente wordt gestuurd door de operationele tenuitvoerlegging van het monetair beleid. Daartoe heeft het Eurosysteem een samenstel van monetairbeleidsinstrumenten tot zijn beschikking. Dit zijn:
a) Openmarkttransacties Het belangrijkste instrument zijn de openmarkttransacties. Zij dienen ertoe ■■ de rente te sturen, ■■ de liquiditeitsverhoudingen in de geldmarkt te beheren; ■■ de monetairbeleidskoers aan te geven. De openmarkttransacties kunnen worden onderverdeeld in de volgende vier categorieën: ■■ basisherfinancieringstransacties; dit zijn reguliere liquiditeitsverschaffende transacties met wederinkoop die
wekelijks worden uitgevoerd en een looptijd hebben van één week; ■■ langerlopende herfinancieringstransacties; dit zijn liquiditeitsverschaffende transacties met wederinkoop, die maandelijks worden uitgevoerd en een looptijd hebben van drie maanden; ■■ ‘fine-tuning’-transacties, die worden uitgevoerd op adhocbasis met als doel de liquiditeitsverhoudingen in de markt te beheersen en de rente te sturen, met name om de rente-effecten van onverwachte fluctuaties in de liquiditeitsverhoudingen op de markt te egaliseren; ■■ structurele transacties, die worden uitgevoerd door middel van uitgifte van schuldbewijzen, transacties met wederinkoop en rechtstreekse aan- of verkopen van waardepapier.
b) Permanente faciliteiten Het Eurosysteem biedt tevens permanente faciliteiten, die ertoe dienen daggeld te verschaffen en te onttrekken en grenzen te stellen aan de daggeldrente. Er zijn twee permanente faciliteiten: ■■ de marginale beleningsfaciliteit, die het tegenpartijen (financiële instellingen, zoals banken) mogelijk maakt daggeld te verkrijgen van de nationale centrale banken van het eurogebied tegen onderpand van beleenbare activa; ■■ de depositofaciliteit, die door tegenpartijen kan worden gebruikt om bij de nationale centrale banken van het eurogebied kortlopende deposito’s aan te houden.
c) Minimumreserves Ten slotte eist het Eurosysteem dat kredietinstellingen op rekeningen bij de nationale centrale banken van het eurogebied minimumreserves aanhouden. Het doel van het stelsel van reserveverplichtingen is het stabiliseren van de geldmarktrente en het tot stand brengen of vergroten van een structureel liquiditeitstekort.
11
Het tijdschema De wedstrijd vindt plaats in 2012-2013, en wel volgens het volgende schema*: ■■ De eerste ronde: online quiz, van 1 t/m 30 november 2012 ; ■■ De tweede ronde: essay van 1 december 2012 t/m 15 februari 2013 ; ■■ Beoordeling essays ; ■■ De derde ronde : presentatie eind maart 2013 ; ■■ De Europese slotceremonie bij de ECB in april 2013.
Contactpersonen bij de NBB Indien er in de loop van de wedstrijd vragen rijzen, kunt u een e-mail sturen aan
[email protected]. Website : www.generationeuro.be.
* Data onder voorbehoud van wijziging.
