Geneesmiddeleninteracties en ROTS Dr.Stefanie De Waele Medische Oncologie
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
‘ROTS’
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Wat is ‘ROTS’
‘Raadpleging voor patiënten op Orale anti-tumorale Therapie Sint-Lucas’
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
ROTS concept Huisarts Patiënt
Familie
Apotheker
Andere specialisten
ROTS
Oncoloog
Verpleegkundige
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
ROTS concept ▪ Doel: geven van individuele farmaceutische zorg aan patiënten op orale doelgerichte therapie ▪ Samenwerking tussen ▪ verpleegkundig specialist oncologie ▪ klinisch apotheker
▪ Gestart in april 2010
▪ Grote acceptatie door artsen en patiënten
ROTS Raadpleging voor patiënten op Orale antitumorale Therapie Sint-Lucas Tine Hendrickx,apotheker Ans Devreese, apotheker vzw Algemeen Ziekenhuis Sint-Lucas & Volkskliniek
▪ Bereikbaarheid: Tine Hendrickx 09/224 54 98 Ans Devreese
[email protected] Annelien Stappaerts Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Groenebriel 1, 9000 Gent Tel. 09 224 54 98
[email protected] www.azstlucas.be
ROTS praktisch
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Afgifte: praktisch voorbeeld Sutent voor gemetastaseerd renaalcelcarcinoom
standaard dosis: 50mg/d meegeven voor max 1 maand pillen tellen! 36% – 43% dosisreductie* 50 mg = 4 x 12.5 mg Eenvoudiger bij dosisreductie Cost-saving: ruim € 30.000,- / pt / jaar Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Inname Waar het fout kan gaan:
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Inname: praktisch voorbeeld
Tyverb 1250mg 1xd Xeloda 2000mg/m²
Inname: praktisch voorbeeld Patiënte (lichaamsopp. 1,6m²) met gemetastaseerd borstkanker Tyverb® (lapatinib) Xeloda® (capecitabine)
1250mg 1xd 2000mg/m²/d
Xeloda 1600mg, ‘s ochtends, binnen 30’ na de maaltijd Tyverb 1250mg, 1u voor of 1u na de maaltijd Xeloda 1600mg, ‘s avonds, binnen 30’ na de maaltijd
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Inname: praktisch voorbeeld Patiënte (lichaamsopp. 1,6m²) met gemetastaseerd borstkanker Tyverb® (lapatinib) Xeloda® (capecitabine)
1250mg 1xd 2000mg/m²/d
Xeloda 1600mg, ‘s ochtends, binnen 30’ na de maaltijd Tyverb 1250mg, 1u voor of 1u na de maaltijd Xeloda 1600mg, ‘s avonds, binnen 30’ na de maaltijd
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Inname: praktisch voorbeeld Patiënte (lichaamsopp. 1,6m²) met gemetastaseerd borstkanker Tyverb® (lapatinib) Xeloda® (capecitabine)
1250mg 1xd 2000mg/m²/d
Xeloda 1600mg, ‘s ochtends, binnen 30’ na de maaltijd Tyverb 1250mg, 1u voor of 1u na de maaltijd Xeloda 1600mg, ‘s avonds, binnen 30’ na de maaltijd Xeloda: 2 weken – 1 week rust – 2 weken – 1 week rust… Tyverb: continu
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Inname: praktisch voorbeeld Patiënte (lichaamsopp. 1,6m²) met gemetastaseerd borstkanker Tyverb® (lapatinib) Xeloda® (capecitabine)
1250mg 1xd 2000mg/m²/d
Xeloda 1600mg, ‘s ochtends, binnen 30’ na de maaltijd Tyverb 1250mg, 1u voor of 1u na de maaltijd Xeloda 1600mg, ‘s avonds, binnen 30’ na de maaltijd Xeloda: 2 weken – 1 week rust – 2 weken – 1 week rust… Tyverb: continu Andere geneesmiddelen? - chronische medicatie - medicatie om bijwerkingen op te vangen Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Interacties
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Interacties Belang Tyrosine kinase inhibitoren hebben nauwe therapeutisch-toxische marge Interactie kan aanleiding geven tot • Verhoogde plasmaconcentratie gevaar voor ernstige of zelfs fatale bijwerkingen • Verlaagde plasmaconcentratie kan leiden tot verminderd therapeutisch effect Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Interacties Soorten: Interacties met • Geneesmiddelen • Voeding • Voedingssupplementen, kruiden, planten • Levensstijl (bv. roken, alcohol)
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Geneesmiddeleninteracties Farmacokinetische interacties: Wijzigingen in: • • • •
Gastro-intestinale absorptie Distributie Metabolisme Eliminatie
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Van Leeuwenet al.; LancetOncol 2014; 15: e315–26
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
QTc-verlengende middelen Tamoxifen, lapatinib, pazopanib…
Risicofactoren: Onderliggende hartziekten Bradycardie Electrolytenstoornissen
in combinatie met: Amiodarone (Cordarone®) Sotalol (Sotalex®) Clarithromycine (Biclar®) Erythromycine Haloperidol (Haldol®) Domperidone (Motilium®) Ondansetron (Zofran®) Levofloxacine (Tavanic®) Risperidone (Risperdal®) …
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Geneesmiddeleninteracties www.uptodate.com www.drugs.com/drug_interactions.html www.oncotherapie.nl/medicatiebewaking www.bcfi.be Stockleys’ Drug Interactions Drug-drug interactions with tyrosine-kinase inhibitors: a clinical perspective. Van Leeuwenet al.; LancetOncol 2014; 15: e315–26
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Interacties met voeding Voorbeeld
The low-fat breakfast produced mean increases in lapatinib area under the concentration-time curve (AUC) of 167% (2.67-fold) and maximum concentration (Cmax) of 142% (2.42-fold). The high-fat breakfast produced mean increases in lapatinib AUC of 325% (4.25fold) and Cmax of 203% (3.03-fold) compared with the fasted state. * Koch KM (2009), JCO 27:1191-1196 Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Interacties met levensstijl Voorbeeld: roken
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Andere interacties ▪ Tot 80 % van de kankerpatiënten neemt voedingssupplementen zoals kruiden, vitamines en plantenextracten ! ▪ Weinigen melden dit aan zorgverleners ! ▪ Voorbeeld: Toxiciteit van anti-EGFR(vb. Tarceva) stijgt bij gelijktijdig gebruik van Ginkgo, Echinacea, Ginseng,… www.mskcc.org/aboutherbs www.kanker.be/voedingssupplementen www.oncotherapie.nl Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
ROTS concept Huisarts Patiënt
Familie
Apotheker
Andere specialisten
ROTS
Oncoloog
Verpleegkundige
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
(Genees)middeleninteracties Aanpak • Belangrijke rol voor de huisarts, klinisch apotheker en verpleegkundig specialist oncologie • Thuismedicatie steeds opnieuw bevragen • Aandacht voor voedingssupplementen, kruiden, … • Linken aan bijwerkingen • Kaartje meegeven voor huisarts • Voorstel EKG bij gevaar QTc verlenging • Patiënt niet ongerust maken
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
(Genees)middeleninteracties
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
CONCLUSIE Begeleiding van de patiënt is van groot belang Multidisciplinaire samenwerking (ook met de ziekenhuisapotheker) Aandacht voor interacties met geneesmiddelen, supplementen, kruiden,… Kwaliteitsverbeterend en kostenbesparend project zou landelijk gefinancierd moeten worden Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
CONCLUSIE Who you gonna call ?!
ROTS: 09/224 54 98
[email protected]
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt
Vragen voor de spreker ?
Totaalzorg Oncologie - SAMEN voor uw patiënt