Preek over Matteüs 12,43-45
Wie is de hoofdbewoner van uw levenshuis?
Gemeente van onze Here Jezus Christus, ‘Een eigen huis. Een plek onder de zon. En altijd iemand in de buurt die van je houden kon. Toch wou ik dat ik net iets vaker, iets vaker simpelweg gelukkig was….’ Dat is de tekst van een lied van jaren geleden… Dat lied vertolkt een gevoel dat je bij veel mensen tegenkomt. Je hebt alles wat je hartje begeert: een gelukkig gezinsleven en een goede gezondheid, een goede baan, een mooi huis, fijne vakanties, financieel gaat het je goed. 1 Maar toch zit er diep in je dat ontevreden gevoel. Ergens knaagt de vraag: is dit nu echt het doel van mijn leven? Ben ik op deze wereld om veel geld te verdienen en veel plezier te maken om daarna het boek weer te sluiten? Dood is dood! Einde verhaal? Is dát het nou???…. Veel mensen vragen zich dat af. En men gaat op zoek naar een diepere zin van het leven. Vandaar dat religie en spiritualiteit zo in zijn. Zonder die diepere zingeving is voor velen het leven leeg en oppervlakkig... Let goed op dat woordje ‘leeg’. 2 In de tekst spreekt Jezus ook over leegte. Een leegte die wordt opgevuld door demonen. Jezus spreekt hierover tegen de achtergrond van het feit dat Hij ervan wordt beschuldigd dat Hij door Beëlzebul, de overste van de demonen, demonen uitdrijft. Jezus waarschuwt zijn tegenstanders om niet te blijven bij deze beschuldiging. Wie zijn werk als duivels blijft afschilderen zondigt tegen de Heilige Geest. Met rampzalige gevolgen. Sommige Farizeeën en Schriftgeleerden zeggen dan: we zouden wel een teken van U willen zien. Een teken als een soort legitimatiebewijs: dat Jezus de bevoegdheid heeft om te doen en te zeggen wát Hij doet en zegt. Jezus zegt dan: jullie krijgen geen ander teken dan het teken van Jona. Jona was door een wonder van God in Ninevé gekomen. Drie dagen en nachten was hij in de vis geweest. Toch stond hij daar voor de mensen van Ninevé om hen Gods oordeel aan te kondigen. Ninevé bekeert zich dan. En als de koningin van het Zuiden bij Salomo komt is zij zó onder de indruk van zijn macht en wijsheid dat ze God verheerlijkt. Nu staat de grote Zoon van David voor hen. Hij is veel meer dan Jona. En ook veel meer dan Salomo. Maar zij geloven Hem niet. 3 Dan waarschuwt Jezus de Schriftgeleerden en Farizeeën opnieuw. Hij noemt hen verdorven en trouweloos (vs. 39). Als ze blijven bij hun afwijzing van Hem loopt het slecht met hen af (vs. 45 slot). 1
Dat maakt Jezus duidelijk door wat Hij in onze tekst zegt. 4 Hij heeft het over een onreine geest die is uitgedreven uit een mens. Maar die vindt nergens plek. Hij komt terug en ziet het levenshuis van die mens leeg staan. Dan neemt hij er zijn intrek met nog 7 andere demonen die nog slechter zijn. Zodat het met die mens veel erger wordt dan in het begin…. Tussen twee haakjes: dit zegt dat u wat de Bijbel zegt over duivels en demonen heel serieus moet nemen. 5 Het rijk van de satan en zijn geesten is een reëel gevaar. Dat zie je ook vandaag. Er is een enorme belangstelling voor occulte zaken. Er zijn TV-programma’s waarin men probeert contact te leggen met de geesten van gestorven mensen.. Velen zien dat als iets onschuldigs; het geloof in een duivel en demonen wordt naar het rijk van de fabels verwezen. Maar het is een wereld waar de HERE in zijn woord voor waarschuwt: houd je ver van het occulte…
Gods Woord waarschuwt u keer op keer voor de macht van de duivel. In Ef. 6 zegt Paulus dat we niet hebben te vechten tegen mensen, maar tegen de kwade geesten in de hemelsferen. Jezus maakt u duidelijk dat er maar één weg is om uit hun macht te blijven: dat is het geloof in Hem. 5a Hij bevrijdt van de macht van de satan en de slechte geesten. Verscheidene keren lees je daarvan in de evangeliën. Hij drijft de demonen uit. Zodat de mens weer echt als mens kan leven. Niet meer geknecht door duivelse machten. Maar vrij om voor God te leven.
6 Maar uit Mattheüs 12 blijkt ook dat de mensen/leiders er maar weinig van begrijpen. Ze stellen allerlei kritische vragen. Jezus reageert daarop door een verhaal te vertellen. Het is het verhaal over iemand die bevrijd werd uit de macht van een onreine geest. Na zijn bevrijding was zijn leven keurig op orde. Een schoongeveegd huis. Maar: zijn leven blééf leeg. Zijn levenshuis bleef onbewoond. Zonder inhoud en zonder God! Toen de onreine geest dat merkte, kwam hij terug samen met zeven andere demonen om zijn levenshuis opnieuw te kraken. Uiteindelijk was hij dus slechter af. 7 Zijn bevrijding leidde tot leegte. En die leegte leidde tot een nieuwe vorm van bezetting... Dat moet u eens goed tot u door laten dringen. Zou dat niet veel hebben te zeggen voor onze samenleving? 8 De Reformatie van de 16e eeuw heeft een belangrijk stempel op ons land gezet. Velen waren vertrouwd met Gods Woord. We werden in de vorige eeuw bevrijd van duivelse ideologieën als die van het Nationaal Socialisme van de Duitse bezetter. We kregen daarna mogelijkheden om ons weer te ontplooien in een vrij land. Maar hebben we de ruimte, de leegte die daardoor ontstond goed opgevuld? Of zijn er weer allerlei verkeerde machten teruggekomen en hebben we verkeerde keuzes gemaakt? Het lijkt toch wel veel op het laatste als je ziet hoeveel liefdeloosheid en wetteloosheid er in onze samenleving is. 2
Onze maatschappij wordt steeds gewelddadiger. Of als je ziet hoe materialistisch velen zijn ingesteld. Als ík het maar goed heb en als ík maar veel heb! Of als je ziet hoe onze maatschappij doorslaat op allerlei gebieden. Alles moet zo ongeveer kunnen. Op seksueel gebied bijvoorbeeld. Het lijkt achterhaald om te praten over trouw en liefde in het huwelijk. En wat dacht u van de medische ethiek? Nederland loopt ver voorop met een vergaande wetgeving over euthanasie; en het merendeel van de mensen heeft er geen moeite mee. Er vinden nog steeds vele abortussen plaats in ons land. Alles moet kunnen en bij velen is er geen plaats meer voor God in hun denken... Kortom: er kan van alles in Nederland maar is ons schoongeveegde huis niet een prooi geworden van verderfelijke invloeden en verkeerde machten? Dat is een vraag waar u voor uzelf maar eens over na moet denken. Jezus leert u in ieder geval dat een grote schoonmaak niet voldoende is als er vervolgens sprake is van leegstand...
Maar Jezus bedoelt het vooral voor uw persoonlijk leven. 9 Hij is de Bevrijder van uw leven. Uit uzelf zit u ook allemaal vast in de knechtende machten van de zonde en de duivel. Niemand van u kan zichzelf bevrijden. Niemand van u kan zelf schoon schip maken. Niemand van u kan zelf de schuld betalen. Wat een feest daarom dat u het evangelie mag kennen en geloven. Want daarin komt Gods boodschap van vergeving van zonden heel dicht naar u toe. Jezus bevrijdt uw leven. Uw schuld is betaald door zijn dood aan het kruis. Gods Zoon gaf zijn leven om u het leven te geven. Gods Zoon houdt grote schoonmaak in uw leven. U mag verder in het licht van Gods vergeving. En er op vertrouwen dat u bij Hem terecht kunt met uw gebroken bestaan. Wat een geweldige bevrijding!!...
Maar en dat leert Jezus u vandaag: die bevrijding kan nooit op zichzelf blijven staan. Het is geen eindpunt. Het is niet genoeg als het huis op orde is gebracht. God wil u namelijk meer geven. Hij wil de leegte in uw bestaan opvullen door zijn aanwezigheid. 10 U belijdt dat Jezus Christus uw Bevrijder is. Maar u belijdt ook dat Hij door zijn Geest in uw levenshuis wil wonen. Het één kan niet zonder het ander. De schoonmaak van uw levenshuis wordt gevolgd door de komst van een nieuwe Bewoner. Door de Heilige Geest wil Jezus Christus in u wonen. Hij brengt een veranderingsproces op gang om uw levenshuis opnieuw in te richten.
Soms praten mensen over God in de zin dat God klaar moet staan om hun zonden te vergeven. Maar tegelijkertijd verandert er niets in hun leven en God moet verder niet moeilijk doen of veel vragen. 3
Af en toe moet er grote schoonmaak gehouden worden: dat zal niemand ontkennen. Maar daarna gaat het op de oude voet verder. Jezus doorbreekt deze manier van denken radicaal. Hij heeft zijn leven voor u gegeven. En door de Heilige Geest wil Hij in uw leven aanwezig zijn. Hij wil uw leven veranderen en tot zijn doel laten komen. De Geest wordt daarmee de nieuwe Bewoner van uw levenshuis. Wat mooi is dat! U mag bidden om de leiding en de vervulling met de Heilige Geest! Dat gebed zal altijd verhoord worden. Want Jezus heeft u beloofd dat Hij u op het gebed zijn Geest wil geven. Leef dan uit die belofte. Bidt om de vervulling met de Geest. 11 De Geest wil u vervullen. Hij neemt dan de leiding over uw leven. Hij laat Christus in u tot leven komen. Er wordt een veranderingsproces op gang gebracht. Een groeiproces.
12 De vraag is dan wel of u de deur van uw levenshuis voor Hem open doet. Dan gaat het over vergeving én vernieuwing. Dan is de vraag: wilt u dan echt leven vanuit de vergeving die Christus u geeft? Laat u zich vervolgens dan ook vervullen met de Geest? (Kinderen: waar ben je vol van; als glas vol water zit kan er niks anders in; als je vol verkeerde dingen bent, kan God er niet meer in). Als u dat doet moet u wel goed weten wát u doet. Want dan wordt alle lauwheid en luiheid in uw leven doorbroken. Als u de Geest van Jezus Christus bidt om in uw levenshuis aanwezig te zijn, dan kunt u het niet maken om Hem als het ware op te sluiten in de logeerkamer. 13 Nee, dan staat iedere kamer tot zijn beschikking. De keuken waar de pannetjes met onze plannetjes staan de pruttelen. De hobbykamer waar we onze vrije tijd besteden. De woonkamer waar we ons leven van alle dag leven. De kelder waar we misschien onze bittere gevoelens weggestopt hebben. Onze boosheid en onze minderwaardigheid. De zolder waar we geconfronteerd worden met ons verleden en onze blokkades. Vul het verder maar in. De slaapkamer. De werkkamer. Al die kamers wil de Geest dan beheersen. 14 Dat zijn allemaal evenzoveel kamers waar een andere geest zich meester van je kan maken. Dat gebeurt als je, ook al heeft Christus je bevrijd van je Bezetter, je die Bezetter niet buiten de deur houdt door je niet te laten vervullen met de Geest van Christus. Dat gebeurt als je de Geest uitdooft en tegenwerkt. Dat doe je door niet te bidden; geen bijbel te lezen; je niks van Gods Woord aan te trekken. Vraag u eens af: wie of wat leeft er in mij? En is dat uit de Geest van Jezus of niet?… Als je deel hebt gekregen aan de bevrijding die Christus geeft, maar vervolgens Hem niet door zijn Geest in je laat werken, wordt het met je aan het eind erger dan in het begin. Je bent een leeg huis, een gemakkelijke prooi voor de satan. Die is er als de kippen bij om je leven te bezetten. Met alle rampzalige gevolgen van dien.
4
15 Daarom gemeente: leef uit Gods beloften van bevrijding en vernieuwing. Geloof dat u alle facetten van uw leven aan Jezus Christus mag overgeven. Dan is er geen ruimte voor vrijblijvendheid en eigenzinnigheid. Hij wil u helpen in alle moeilijkheden. Hij wil u corrigeren als u verkeerde keuzes maakt. Hij wil uw zonden vergeven. Hij wil u troosten in uw verdriet. Hij wil u helpen om te veranderen en blokkades op te ruimen. 16 Kortom: Hij wil u bij de hand nemen om samen met Hem verder te gaan. Hij wil de leegte in uw bestaan opvullen. Uw levenshuis mag in het teken staan van Jezus Christus. Op die manier mag u aan het werk gaan in onze maatschappij die gekenmerkt wordt door leegstand en vervuiling. Hij zegt tegen u: jullie zijn het zout in deze wereld! Jullie aanwezigheid maakt alles anders ... Vraag u eens af: merkt u bij uzelf dat Hij zo in u leeft? … Zo ja: dank Hem ervoor en verheerlijk Hem met uw leven. Zo nee: bekeer u dan, opdat u niet iets ergers overkomt. Want echt: zonder Hem blijft uw leven leeg, al heb je nog zoveel. Alleen Hij maakt je echt gelukkig.. 17 Vraag u af: wie is de hoofdbewoner van uw huis?... Amen.
Liturgie B Morgendienst: Votum en groet Zingen: Gez. 145: 1-4 Lezing van de wet Zingen: Ps. 25: 5 en 6 Gebed Schriftlezing: Matteüs 12,22-45 Zingen: Ps. 139: 1 en 11 Tekst: Matteüs 12,43-45 Verkondiging van het Woord Zingen: Lied 473: 1, 3 en 5 Dankzegging en voorbede Collecten Slotzang: Ps. 86: 4 Zegen
Liturgie B Middagdienst: Votum en groet Zingen: Gez. 171: 1-3 Gebed om verlichting Schriftlezing: Matteüs 12,22-45 Zingen: Ps. 139: 1 en 11 Tekst: Matteüs 12,43-45 Verkondiging van het Woord Zingen: Lied 473: 1, 3 en 5 Geloofsbelijdenis Zingen: Ps. 33: 8 Dankzegging en voorbede Collecten Slotzang: Ps. 86: 4 Zegen
5
SAMENVATTING PREEK OVER MATTEÜS 12,43-45 Thema: wie is de hoofdbewoner van uw (levens)huis? Nogal wat mensen, die materieel alles hebben, vinden hun leven leeg: is dit het nou? Vervolgens gaan ze op zoek naar zingeving. Jezus heeft het ook over een leeg leven, dat wordt bezet door demonen. Hij doet dat in confrontatie met Schriftgeleerden en Farizeeën. Ze verzetten zich tegen Hem en willen een teken. Ze krijgen alleen het teken van Jona: iemand die door een Godswonder in Nineve stond en daar het oordeel aankondigt zodat de stad zich bekeert. En de koningin van het Zuiden die God verheerlijkt. Maar zij die Jezus horen bekeren zich niet. Als dat zo blijft loopt het slecht met ze af. Dat maakt Jezus duidelijk in de tekst: de geest die met nog 7 andere terugkomt (dat laat zien dat het rijk van de satan en de boze geesten een reëel gevaar is). Gods Woord waarschuwt steeds tegen de macht van de duivel vgl. Efeziërs 6). Alleen Jezus bevrijdt je daarvan: Hij verlost van knechtende duivelse machten en maakt je vrij om voor God te leven. Matteüs 12 laat zien dat zijn bevrijdingswerk weerstand oproept. Jezus reageert daarop met dat verhaal van die onreine geest die terugkomt. Het huis is schoongeveegd, maar blijft leeg. Uiteindelijk komt de geest met nog 7 andere terug. De bevrijding leidt tot leegte, en die leegte leidt tot nieuwe bezetting. Dat lijkt op wat er in onze maatschappij gebeurt. Velen waren vertrouwd met Gods Woord. We werden bevrijd van het duivelse nazisme. Maar hebben we de leegte die daardoor ontstond goed opgevuld? Het lijkt erop dat het schoongeveegde huis van onze samenleving is bezeten door boze machten. Alles moet kunnen. Voor God is geen plaats in ons denken en doen. Maar Jezus bedoelt de tekst vooral voor uw persoonlijk leven. U kunt uzelf niet bevrijden van de zonde. Jezus houdt schoonmaak in uw leven. Maar Hij wil meer doen: ook een nieuwe Bewoner in uw huis brengen. Hij vernieuwt u ook door zijn Geest: die wil u regeren. Daar mag u om bidden. De Geest neemt de leiding over van uw leven. De vraag is: wilt u de deur van uw levenshuis voor Hem open doen: u laten reinigen én vernieuwen? Weet dan wel wat u doet: dan is er geen plek voor lauwheid en luiheid. Als de Geest in uw levenshuis komt, doortrekt Hij uw hele leven. Dan kan er geen andere geest meer zijn die je vervult. Vraag u af: wat leeft er in u? Is dat uit de Geest van Christus óf uit een heel andere geest? Als je bent bevrijd door Christus, maar Hem vervolgens niet door zijn Geest in je laat werken, staat je huis leeg en ben je een gemakkelijke prooi voor de satan. En wordt het erger met je als in het begin. Leef daarom uit de belofte van vergeving én van vernieuwing. Christus wil de leegte van uw leven opvullen. Hij komt door zijn Geest in u tot leven. Leeft Hij zo in u?
6
