Gemeente Ede
Memo
Aan Van Datum Zaaknummer Onderwerp
: : : : :
Gemeenteraad College van burgemeester en wethouders 31 mei 2011 667851 Relatie en communicatie ruimtelijke plannen buitengebied gemeente Ede
1. Inleiding De afdeling Ruimtelijk Ontwikkeling is dit jaar actief met het afronden van verschillende grote ruimtelijke plannen. Zo komt in juni het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied (BAB) in de Raad samen met het Beeldkwaliteitplan Buitengebied en staat de Structuurvisie Buitengebied Ede en het Beeldkwaliteitplan Nieuwe Landgoederen voor de Raad van september gepland. Het arsenaal aan plannen kan mogelijk verwarring scheppen. Daarom willen wij u via dit memo de relatie tussen deze ruimtelijke plannen uitleggen en voor u op een rij zetten hoe de communicatie met de burgers tot op heden is verlopen. Tevens geven wij een toelichting op de keuze om de Structuurvisie Buitengebied niet ter inzage te leggen. 2. Ruimtelijke plannen en hun relatie Vier ruimtelijke plannen voor het buitengebied worden deze zomer aan de Raad voorgelegd. Het was mogelijk om deze vier plannen op te stellen omdat in 2008 het Ontwikkelingsplan Buitengebied Ede door de raad is vastgesteld. De aanleiding voor het opstellen van het Ontwikkelingsplan Buitengebied Ede is het gereedkomen van de Reconstructieplannen Gelderse Vallei/Utrecht-Oost en Veluwe. De Reconstructieplannen dienen door de gemeenten uitgewerkt te worden in bestemmingsplannen voor het buitengebied. De gemeente Ede heeft besloten een tussenstap te maken in de vorm van een Ontwikkelingsplan Buitengebied. Het ontwikkelingsplan was meer dan alleen een vertaling van de Reconstructieplannen. Het plan heeft een bredere strekking dan alleen plattelandsbeleid en geeft ook een doorkijk naar de periode na de looptijd van het Reconstructieplan. Daarnaast biedt het Ontwikkelingsplan een kader waarbinnen beleid op provinciaal en regionaal niveau geïntegreerd wordt. Op basis van het ontwikkelingsplan, als voorloper van de structuurvisie, is het bestemmingsplan buitengebied opgesteld en worden uitvoeringsprojecten ter hand genomen. De Structuurvisie Buitengebied Ede is de juridische vertaling van het Ontwikkelingsplan. Sinds het inwerking treden van de nieuwe Wet op de ruimtelijke ordening is elke gemeente verplicht om een structuurvisie vast te stellen. Op hoofdlijnen komt de inhoud van de structuurvisie en het ontwikkelingsplan overeen. Aangezien het ontwikkelingsplan in de zomer van 2008 is vastgesteld en we nu in het jaar 2011 leven, heeft er wel een actualisatie plaatsgevonden. Ook zijn de bezuinigingen (Perspectief Nota) doorgevoerd in de visie. In schema 1 staan de punten waarop de structuurvisie en het ontwikkelingsplan verschillen en welke punten uit het ontwikkelingsplan reeds in het bestemmingsplan zijn vertaald. Het is noodzakelijk om de structuurvisie vast te stellen omdat het vaststellen van de structuurvisie het officieel mogelijk maakt een fonds (landschapsfonds) in te stellen en private middelen uit functiewisselingen voor specifiek benoemde projecten in te zetten. In het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied is geregeld welke bestemmingen er in het agrarisch buitengebied gelden. Aan de bestemming zijn passende actuele bouw- en gebruiksregels gekoppeld. Zo is duidelijk wat er wel of niet mogelijk is in het gebied. Op basis hiervan kan de gemeente Ede bepalen welke vergunningen er nodig zijn als er plannen zijn om iets te veranderen of te bouwen. Het kan daarbij gaan om een bouw-, aanleg-, sloop- en/of gebruiksvergunning. Het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied is een concrete vertaling van het Ontwikkelingsplan Buitengebied Ede en dus ook van de Structuurvisie Buitengebied Ede. Schema 1 Verschillen Ontwikkelingsplan en Structuurvisie en vertaling Bestemmingsplan
Actualisatie Structuurvisie Buitengebied Ede
Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied
Nieuwe Landgoederen
Het aantal kuub dat mogelijk is, is gewijzigd van 2400 naar 3000m3. Dit om de allure van een landgoed in stand te houden.
Deze nieuwe landgoederen zijn binnen de kaders van het bestemmingsplan mogelijk. Eventuele nieuwe landgoederen moeten via aparte (inspraak)procedure (postzegelplannen).
Megastallen
Rijksbeleid wordt afgewacht. Het woord megastallen wordt niet gebruikt in de tekst.
Concrete maten zijn aangegeven in bestemmingsplan. Afwijkingen moeten via aparte (inspraak)procedures.
Mestvergisting
Mag alleen op bedrijfsniveau. De notitie die als basis voor dit beleid dient is reeds in de raadscommissie besproken (februari 2011)
In bestemmingsplan vastgelegd. Eventuele grotere vergistingsinstallatie moeten via aparte (inspraak)procedure (postzegelplannen).
Buurtschappen
Specificatie van beleid uit Ontwikkelingsplan. In Structuurvisie is nu koppeling gelegd met landschapsbeleid waardoor het ene buurtschap eerder voor uitbreiding in aanmerking komt dan het andere.
Fenomeen buurtschap komt niet terug in het bestemmingsplan.
Verblijfsrecreatie
Er is een maximum aan minicampings ingesteld en dit wordt gemonitord
Dit is vastgelegd in de toelichting van het bestemmingsplan
Grote bedrijven
Een ‘groot bedrijf’ mag in afwijking van de gestaffelde sloopregeling van de Regionale beleidsinvulling een uitbreiding realiseren met een sloopeis van 1 op 1. Dit betekent dat de uitbreiding van het bedrijf gecompenseerd dient te worden met eenzelfde sloopoppervlakte.
Dit is vastgelegd in het bestemmingsplan
Milieu
Voor het ontwikkelingsplan was reeds een milieutoets uitgevoerd. Vervolgens zijn, na het vaststellen van het ontwikkelingsplan, in het kader van de Zoekzones Stedelijke Functies en het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied planMerren opgesteld en ter inzage gelegd. De relevante conclusies van al deze mer-producten zijn opgenomen in de Structuurvisie.
Conclusies Plan-mer bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied zijn overgenomen in de toelichting van het bestemmingsplan.
Verevening
Landschapsfonds is aangekondigd in Ontwikkelingsplan en visie Regio De Vallei (2008). Voeding deels reeds vastgesteld. functieverandering van agrarisch naar wonen, bijdrage: € 10,- per m3 op te richten nieuw woongebouw (vastgesteld in ontwikkelingsplan en Regio De Vallei); functieverandering van agrarisch naar bedrijven, maatschappelijke en recreatieve functies, bijdrage: € 10,- per m2 positief bestemde niet agrarische bestemming (Regio de Vallei); de ontwikkeling van zoekzones bij de dorpen, bijdrage: € 5 per m2 uit te geven grond (nieuw). In de zoekzones wordt een kleiner bedrag per m2 gevraagd omdat de functieveranderingen daar grootschalige ontwikkelingen zijn, welke gepaard gaan met grote investeringen in de openbare ruimte. Naar schatting zullen a. en b. ieder €80.000 opleveren per jaar. Budget van het Ontwikkelingsplan voor uitvoering is bijna gehalveerd door bezuinigingen (van €725.000 naar €482.000).
Bezuinigingen
Het Beeldkwaliteitplan Buitengebied Ede richt zich op vormgeving, situering en landschappelijke inpassing van gebouwen. Het doet geen uitspraken of gebouwen wel of niet zijn toegestaan; dat doet het bestemmingsplan. Ofwel: in het bestemmingsplan staat wat waar mag komen en in het beeldkwaliteitplan is aangegeven hoe het er uit mag zien. Daarnaast is het beeldkwaliteitplan rechtstreeks gekoppeld aan de regels van het bestemmingsplan. Het is het beeldkwalitatieve toetsingskader voor het toepassen van de wijzigingsbevoegdheid en voor het verlenen van vergunningen. Beeldkwaliteitplan Buitengebied Ede is een beeldkwaliteitplan voor het hele buitengebied van Ede: voor Vallei en Veluwe.
Het beeldkwaliteitplan krijgt de status van welstandsnota voor het buitengebied. De eerder opgestelde beeldkwaliteitplannen – het Beeldkwaliteitplan functieveranderingen Gelderse Vallei en het Beeldkwaliteitplan Binnenveld – zijn verwerkt in het Beeldkwaliteitplan Buitengebied Ede. Op deze manier kan iedereen straks werken met één beeldkwaliteitplan voor het buitengebied. Het Beeldkwaliteitplan Nieuwe Landgoederen is een thematische uitwerking van het Beeldkwaliteitplan Buitengebied. De afgelopen jaren zijn na verscheidene inspirerende initiatieven de eerste Nieuwe Landgoederen in de gemeente Ede ontwikkeld. Grondeigenaren krijgen van de gemeente Ede de mogelijkheid een Nieuw Landgoed te stichten dat niet enkel een meerwaarde is voor de bewoners, maar ook voor recreanten. Daarnaast is natuurontwikkeling een belangrijk uitgangspunt bij de stichting van een Nieuw Landgoed. Het toenemende aantal initiatieven heeft geleid tot een groeiende behoefte aan een verfijning van het beleidskader. Het beeldkwaliteitplan heeft voor Nieuwe Landgoederen een tweeledig doel. Naast dat het fungeert als toetsingskader voor de Welstandscommissie, heeft het met name als doel een inspiratiebron te zijn voor initiatiefnemers en ontwerpers van Nieuwe Landgoederen.
3. Volgorde van behandeling Gewoonlijk stelt een gemeente eerst een structuurvisie vast alvorens zij deze gaat uitwerken naar een bestemmingsplan. In januari 2011 is in het portefeuilleoverleg van ruimtelijke ontwikkeling bewust ervoor gekozen om eerst het bestemmingsplan vast te stellen en vervolgens de structuurvisie. De redenen zijn de volgende: De beleidskeuze van het nieuwe bestemmingsplan zijn onder andere gebaseerd op het vastgestelde ontwikkelingsplan en regiobeleid. De ‘nieuwe’ structuurvisie betreft hoofdzakelijk een actualisatie van het ontwikkelingsplan. Daarmee bestaat geen noodzaak om dit ‘hogere’ beleid voorafgaand aan het bestemmingsplan door de raad te laten vaststellen. Het uitstellen van het bestemmingsplan was ongewenst. Door omstandigheden is het plan te veel vertraagd en dit zowel; intern als extern de nodige frustraties opgeleverd. Inmiddels is het proces en de communicatie op orde. Door de complexiteit van het geheel is het vanuit communicatief oogpunt niet wenselijk om tussentijds of gelijktijdig met het bestemmingsplan het ‘hogere’ beleid van de structuurvisie formeel in procedure te brengen. Dit brengt onnodige verwarring en discussie tijdens de bestuurlijke behandeling.
4. Communicatie In de afgelopen jaren heeft op allerlei vormen intern en externe communicatie plaatsgevonden om de gemeente Ede en haar inwoners voor te bereiden op en te betrekken bij de nieuwe ruimtelijke plannen van het buitengebied. Het is begonnen met de communicatie rond het Ontwikkelingsplan Buitengebied Ede. Dit ontwikkelingsplan, dat de basis vormt voor alle vier de ruimtelijke plannen, is in drie stappen vervaardigd: Initiatief en voorbereiding, Raamwerk en Ontwikkelingsplan. In februari 2005 heeft het College van Burgemeester en Wethouders ingestemd met het product van de tweede stap: “Raamwerk”. Vervolgens zijn de Raadsleden in het gebied op excursie geweest en is het Raamwerk in een oriënterende bespreking voorgelegd aan de Raadscommissie Ruimtelijke Ontwikkeling. In 2007 is het Raamwerk vertaald naar een concept Ontwikkelingsplan. Een denktank met experts uit het gebied hebben in dit traject meegedacht. Ook is aan het plan een onderdeel verfijning zoekzones toegevoegd. Dit onderdeel is afzonderlijk uitgewerkt in een Structuurplan Verfijning Zoekzones voor stedelijke functies wonen en werken. Tevens is in 2007 de ontwikkelingsvisie vertaald naar een uitvoeringsprogramma met projecten en een financiële onderbouwing. Over de cofinanciering zijn afspraken met de provincie Gelderland gemaakt in de Overeenkomst d.d. 17 december 2007. Om inzicht te krijgen in de gevolgen die het ontwikkelingsplan heeft ten aanzien van milieu is een Milieutoets opgesteld. Op 18 december 2007 heeft het college van burgemeester en wethouders kennis genomen van het conceptontwikkelingsplan “Ruimte voor Kwaliteit” en besloten het plan vrij te geven voor ter visie legging. Van 18 januari tot 5 maart 2008 heeft het conceptplan en de milieutoets ter visie gelegen. Alle maatschappelijke partners zijn aangeschreven (buurgemeenten, waterschap, organisaties, ed.) en om commentaar gevraagd.
De ingediende zienswijzen zijn gebundeld in de Commentaarnota. In de Commentaarnota zijn de zienswijzen beantwoord, tevens is aangegeven welke wijzigingen van het ontwikkelingsplan zijn doorgevoerd. Eveneens zijn er ambtshalve verbeteringen of verduidelijkingen in het definitieve plan verwerkt. In mei 2008 is het definitieve plan vastgesteld door de Gemeenteraad Ede. Het beleid van het ontwikkelingsplan is voor zover mogelijk vertaald naar en concreet gemaakt in het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied. In het kader van het bestemmingsplan heeft er een zeer uitgebreide inspraak en communicatieprocedure plaatsgevonden. In december 2009 heeft het voorontwerp Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied ter inzage gelegen. De inspraakreacties zijn in de loop van 2010 teruggekoppeld naar de indieners en een speciaal voor het bestemmingsplan opgerichte klankbordgroep. Vervolgens zijn in december 2010 in drie kernen inloopavonden georganiseerd zodat vragen over het bestemmingsplan konden worden beantwoord. In januari 2011 heeft het ontwerp bestemmingsplan voor zes weken ter inzage gelegen. Indieners van een inspraakreactie zijn schriftelijk geïnformeerd over het ontwerp bestemmingsplan en de mogelijkheid om een zienswijze in te dienen. In maart 2011 is er een artikel geplaatst over het project in “De buitenronde”. Behandeling van het bestemmingsplan zal op 30 juni 2011 in de Raad plaatsvinden met als doel het plan vast te stellen. Tegelijk met het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied heeft ook het Beeldkwaliteitplan Buitengebied ter inzage gelegen. Tevens heeft er een interne klankbord gefunctioneerd en heeft meerdere malen overleg met de welstandcommissie plaatsgevonden. Eveneens zijn in de lokale media verschillende artikelen verschenen over het Beeldkwaliteitplan. Op een informele bijeenkomst van college en raad is het plan gepresenteerd en hebben aanwezigen vragen kunnen stellen. Het Beeldkwaliteitplan Buitengebied wordt in juni samen met het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied aan de raad voorgelegd om vast te stellen. Het Beeldkwaliteitplan Nieuwe Landgoederen is op basis van het Beeldkwaliteitplan Buitengebied opgesteld en besproken met de Welstandscommissie. In de zomer wordt dit beeldkwaliteitplan ter inzage gelegd. Structuurvisie Buitengebied Ede heeft geen uitgebreide communicatie ronde gehad en is niet ter inzage gelegd. De redenen zijn de volgende: De Structuurvisie Buitengebied (SBG) is hoofdzakelijk een juridische vertaling van het Ontwikkelingsplan Buitengebied (OBG). Het vastleggen van het OBG in een SBG geeft de plannen juridische status. De verschillen die aanwezig zijn tussen OBG en SBG, zijn voor de meeste onderwerpen ingebed in het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied (BAB) (zie schema 1). Communicatie heeft in het kader van de OBG en het BAB al plaatsgevonden. Beide hebben de wettelijke termijn ter inzage gelegen (OBG in 2008; BAB in 2009 voorontwerp in 2011 het ontwerp). Voor het OBG was ook een denktank actief, is een milieutoets uitgevoerd en plan MER opgesteld met bijbehorende overlegprocedure. Voor bestemmingsplan is naast de wettelijke inspraakverordening, een klankbordgroep ingesteld en zijn er inloopavonden georganiseerd in drie kernen. In de nieuwe Wet ruimtelijke ordening is inspraakverordening niet verplicht voor een structuurvisie. In de gemeentelijke inspraakverordening staat vermeld dat ruimtelijke plannen 4 weken ter inzage moeten liggen. Maar de SBG is een voortzetting van het OBG en het OBG heeft reeds ter inzage gelegen. De inspraak heeft dus al plaatsgevonden. De structuurvisie is een plan waar de overheid aan gebonden is, gemeente mag verwijzen naar deze visie voor onderbouwing, maar het is een voor burgers niet rechtstreeks bindend plan. Het Ontwikkelingsplan heeft 6 weken ter inzage gelegen en het aantal zienswijzen was zeer beperkt (13 personen of instanties), over het landschapsfonds is geen zienswijze ingediend. De SBG ter inzage leggen kan veel verwarring veroorzaken. Immers het OBG heeft al ter inzage gelegen en het BAB eveneens. Mogelijk dat mensen zich eerder ongerust gaan voelen dan gerustgesteld worden. Wel zullen in de zomer van 2011 de burgers via de media goed worden geïnformeerd over de inhoud van de structuurvisie en de relatie met andere ruimtelijke plannen. Tevens staat in de structuurvisie duidelijk uitleg over hoe burgers, overheden en instanties in het traject van het ontwikkelingsplan, bestemmingsplan en de structuurvisie zijn betrokken. De raad zal verder geïnformeerd worden via raadscommissie en iemand zal op de inloopavond van de fracties aanwezig zijn om de visie toe te lichten. Ambtenaren zullen door middel van een lunchlezing geïnformeerd worden. Tot slot zal de structuurvisie op 29 september aan de raad officieel worden voorgelegd.
In januari 2011 heeft u de notitie Burgerparticipatie vastgesteld. Ondanks dat wij voorstellen om de Structuurvisie Buitengebied niet voor te leggen aan de burgers, hebben wij naar onze mening gewerkt volgens de daarin gewenst werkwijze. Inwoners zijn in een vroeg stadium betrokken bij de voorbereiding van het beleid, al voorafgaand aan de wettelijke procedures. Vertaalt naar de participatieladder zijn de burgers en bedrijven geïnformeerd (tree 1), geraadpleegd (tree 2) en hebben zij geadviseerd (tree 3) al tijdens het opstellen van Ontwikkelplan Buitengebied. Het beleid is reeds vertaald naar andere plannen zoals het Bestemmingsplan Agrarisch Buitengebied en het Beeldkwaliteitplan en voorgelegd aan de burgers, uitgebreider dan de wettelijke procedures voorschrijven. Omdat de Structuurvisie de juridische vertaling is van het Ontwikkelplan en de wijzigingen hoofdzakelijk te maken hebben met gewijzigd beleid dat reeds is vastgesteld op andere wijze en voorgelegd is aan de burgers, concluderen wij dat de inwoners van de gemeente voldoende zijn betrokken. Om verder aan de notitie Burgerparticipatie te voldoen zal de gemeente na afloop de inwoners in de media informeren over het resultaat. Burgerparticipatie is maatwerk. Door nogmaals het beleid dat vastgelegd in de Structuurvisie voor te leggen aan de burgers voorzien wij meer verwarring dan verheldering.
