Gemeenschappelijke Contextanalyse GAMBIA
Deelnemers aan de stakeholders-vergadering in Kerewane,april 2015
INHOUDSTAFEL
Wettelijk kader ....................................................................................................................................................... 4 1. Beschrijving van de wijze waarop de gemeenschappelijke contextanalyse tot stand is gekomen en het deelnameproces van de NGA’s, van hun lokale partners en eventueel van elke andere lokaal aanwezige partner .......................................................................................................... 5 2.Projecten en programma’s van de Belgische NGA’s in de laatste 5 jaar ....................................... 8 3.Analyse van de politieke, economische, sociale en milieusituatie van Gambia .......................11 3.1.Analyse van de politieke situatie .......................................................................................................12 3.2.Analyse van de economische situatie ..............................................................................................13 3.3.Analyse van de sociale situatie...........................................................................................................15 3.4.Analyse van de milieu situatie ............................................................................................................17 3.5.Analyse van andere transversale thema’s .....................................................................................19 4.Beschrijving van de lokale civiele maatschappij, de gedecentraliseerde autoriteiten en de overheidsinstellingen en van hun voornaamste financiële partners ..............................................21 4.1.Beschrijving van de lokale civiele maatschappij en van hun voornaamste financiële partners ..............................................................................................................................................................21 4.2.Beschrijving van de gedecentraliseerde autoriteiten en de overheidsinstellingen en van de voornaamste financiële partners ...............................................................................................22 5.Analyse van de toestand van de lokale civiele maatschappij, de gedecentraliseerde autoriteiten en de overheidsinstellingen en overwogen pistes om de omstandigheden van hun versterking te bevorderen ......................................................................................................................25 5.1. Algemene analyse van de toestand van de lokale civiele maatschappij en de overwogen pistes om de omstandigheden van hun versterking te bevorderen ...................25 5.2. Analyse van de toestand van de overheid en de gedecentraliseerde autoriteiten en de overwogen pistes om de omstandigheden van hun versterking te bevorderen ...................26 6.Identificatie van de relevante actoren inzake ontwikkeling ...........................................................27 7.Identificatie van de mogelijke type partners van de NGA’s ............................................................28 8.Identificatie van de toekomstige interventiedomeinen van elke NGA’s rekening houdend met de relevante actoren..................................................................................................................................29 9.Analyse van risico’s en opportuniteiten per interventiedomein ..................................................31 9.1.Recht op voedsel, voedselzekerheid ; Water en sanitatie .......................................................31 10.Analyse van de mogelijkheden van synergie en complementariteit tussen NGA’s, met de Belgische gouvernementele samenwerking en andere organisaties en de meerwaarde ervan.........................................................................................................................................................................32 Bibliografie.............................................................................................................................................................33 Bijlagen ....................................................................................................................................................................34
2
Gebruikte afkortingen ACDHRS : ACRWC : ADG : ADWAC : AFAM : AJE : APALCOF : APRC : APRODEL : CBO : CIMIC : CPI : CRC : CRS : DGD : EDF : EU : GBOS : GCA : GDHS : GDP : GEAP : GHG : GII : GMD : GNI : GPDP : HDI : ICT : IHRDA : IT : ITG : ITN : IYCF : KB : MDFT : MDG : MSME : NADD : NAPA : NATC : NAWFA : NCP : NEA : NEMA : NGA : NGO : NRP : NV :
African Centre for Democracy and Human Rights Studies African Charter on the Rights and Welfare of the Child Aide au Développement Gembloux Agency for the Development of Women And Children African First Aid Materials Action Jeunesse et Environnement Associaçao as Produtoras e de Autopromoçao Para Luta Contra Fome Alliance for Patriotic Reorientation and Construction Associaçao para a Promoçao do Desenvolvimento Local Community Based Organization Centrum voor Intercultureel Management Corruption Perception Index Convention on the Rights of the Child Catholic Relief Services Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking European Development Forum Europese Unie The Gambia Bureau of Statistics Gemeenschappelijke Context Analyse Gambia Demographic and Health Survey Gross Domestic Product The Gambia Environmental Action Plan Green House Gas Gender inequality index Gambian Dalasi (nationale munt van Gambia) Gross national income Gambia People's Democratic Party Human Development Index Informatie en Communicatie Technologie Institute for Human Rights and Development in Africa Informatie Technologie Instituut voor Tropische Geneeskunde Insecticide Treated Nets Infant and young child feeding Koninklijk Besluit Multi-disciplinary Facilitation Teams Millennium Development Goals Micro small and Medium Enterprise National Alliance for Democracy and Development National Adaptation Program of Action Njawara Agricultural Training Centre National Women Farmers in Agriculture National Convention Party National Environmental Agency National Environmental Management Act Niet-gouvernementele actor Niet-gouvernementele organisatie National Reconciliation Party Naamloze Vennootschap
3
OCM : OS : PAGE : PCM : PDOIS : RSRP : TAC : UDP : UN : UNDP : UNESCO : UNICEF : USD : VDC : VLIR : VVSG : VZW : WAAME :
Organisaties van de civiele maatschappij Ontwikkelingssamenwerking Program for Accelerated Growth and Employment Project Cycle Management People's Democratic Organization for Independence and Socialism Regional Strategic Response Plan Technical Advisory Committee United Democratic Party United Nations United Nations Development Programme United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization United Nations Children's Fund United States Dollar Village development committee Vlaamse Interuniversitaire Raad Vereniging voor Vlaamse Steden en Gemeenten Vereniging zonder Winstoogmerk West African Association for Marine Environment
A. Inleiding Wettelijk kader De hier uitgewerkte gemeenschappelijke contextanalyse (GCA) van Gambia komt voort uit de wet betreffende de Belgische Ontwikkelingssamenwerking (19/03/2013 gewijzigd door wet 09/01/2014) art 26°/7 en het Koninklijk Besluit van 24 april 2014 art 14 § 1 & 2. Het opzet is een kwaliteitsvolle analyse door de niet-gouvernementele actoren (NGA’s) waarbij de Gambiaanse context gemeenschappelijk wordt geanalyseerd en dit volgens het bij Koninklijk Besluit (KB) vastgelegd schema. Het betreft dus een presentatie van de context en de opportuniteiten tot synergie en complementariteit die eruit voortkomen, en niet van concrete programma’s, projecten of andere specifieke doelstellingen. De tekst van de GCA beoogt een weergave te zijn van de uitwisselingen tussen de organisaties over hun visie vanuit een technisch en operationeel perspectief. De standpunten die ingenomen worden op basis van de informatie in deze contextanalyse binden slechts die organisaties die dit standpunt expliciet ingenomen hebben, en zijn in geen geval gedragen standpunten van alle organisaties die hebben deelgenomen. Bovendien kan de vermelde informatie niet beschouwd worden als een politieke of ideologische stellingname van de organisaties. Deze oefening gaat uit van de NGA’s die mogelijks een programmawerking voorzien in Gambia in de komende 10 jaar. Het betreft : Deelnemers Solidagro (lead)
Contact Wim Vereecken
VVSG (Stedenband Oostende – Banjul)
Peter Vanslambrouck
Adres Mercatorstraat 81, 9100 Sint-Niklaas Stadsbestuur Oostende, Vindictivelaan 1, 8400 Oostende
4
Mail
[email protected] [email protected]
Deze contextanalyse kan in geen geval gebruikt worden als informatiebron om bepaalde standpunten toe te schrijven aan een specifieke organisatie of partnerorganisatie die vermeld worden in dit document.
1. Beschrijving van de wijze waarop de gemeenschappelijke contextanalyse tot stand is gekomen en het deelnameproces van de NGA’s, van hun lokale partners en eventueel van elke andere lokaal aanwezige partner Het deelnameproces van de Belgische NGA’s Solidagro nam als enige actieve NGO in Gambia de lead op voor deze contextanalyse. De institutionele actoren die eveneens interesse hadden voor Gambia waren ITG, VLIR en VVSG via de stedenband Oostende-Banjul. Dat was de situatie in februari 2015. VVSG leverde informatie aan via de stedenband Oostende-Banjul, volgens de afspraak die gemaakt werd met VVSG/Brussel. VLIR (op 10 juni) en ITG (op 24 juli) informeerden de lead dat ze afzagen van deelname aan de GCA Gambia. In hoofdstuk 3 van deze GCA wordt Waardig Werk opgenomen als thema van de analyse van de sociale situatie van Gambia. Verder werden in de loop van het proces de mogelijkheden van complementariteit en synergie m.b.t. Waardig Werk onderzocht. In deze zin zijn de GCA- Gambia en de thematische GCA Waardig Werk dus complementair en dienen zij samen gelezen te worden. Samen vormen zij één analyse voor Gambia. De volgende thema’s van de twee Belgische NGA’s werden weerhouden : (1) recht op voedsel, voedselzekerheid (Solidagro) (2) water & sanitatie, met inbegrip van afvalverwerking (Solidagro,VVSG) (3) goed bestuur (VVSG) Water en sanitatie (2) betreft het aspect ‘gebruik’ van de voedselzekerheid en wordt daarom door de NGA’s beschouwd als een onderdeel of een subthema van het thema (1) recht op voedsel, voedselzekerheid. De andere aspecten van voedselzekerheid zijn : de beschikbaarheid, de toegang en de stabiliteit van voedsel. De GCA werkt deze thema’s hieronder verder uit. Milieu en gender zijn de transversale thema’s (cfr. de wet OS art 11 $ 2). Het proces werd gestart met een terreinstudie in Gambia (zie volgende paragraaf). Vanaf juni werkten Solidagro en VVSG samen aan de redactie van de tekst. Het deelnameproces van de lokale actoren (periode van 19 maart tot 31 mei 2015) Gezien het beperkte aantal Belgische actoren, werd beslist om vooral in een lokaal proces in Gambia te investeren, met een maximale betrokkenheid van lokale actoren. Een consulent met veel ervaring in Gambia was bereid om op vrijwillige basis een terreinstudie te doen. Deze consulent werkte in de periode van 19 maart tot 31 mei ter plaatse in Gambia. De partners van Solidagro (ADWAC en NATC in de North Bank Region) en de partner van VVSG (de stad Banjul) werden betrokken, naast veel andere actoren van de civiele maatschappij, autoriteiten van nationaal tot lokaal niveau en verschillende internationale actoren. De lokale partners lieten de consulent toe om zowel de lokale context van een ‘area’ (North Bank Region) als die van een stadsbestuur (Banjul City Council) te doorgronden. De Gambiaanse actoren werden betrokken aan de hand van vragenlijsten, vergaderingen met groepen van stakeholders (bv. meer dan 25 structuren van zowel de overheid als van de civiele maatschappij werden betrokken in de North Bank Region) en gesprekken met hun belangrijkste verantwoordelijken. Al deze contacten brachten een veelheid aan informatie en aan documenten aan. De consulent heeft een grote openheid en medewerking ervaren wat betreft de toegang tot relevante informatie.
5
De consulent, samen met de landenvertegenwoordiger van Solidagro (gevestigd in Dakar), informeerde de ambassade van Dakar op 29 mei over het geleverde terreinwerk. Zij werden ontvangen door de heer Ambassadeur Johan Verkammen en de heer Dirk De Clercq (Chef de coopération). De consulent had een onderhoud met Mevr. Agnes Guillaud, Chargé d’Affaires van de EU-delegatie te Banjul. De EU-delegatie bevestigde dat de EU-roadmap voor civil society nog niet beschikbaar is. Dit document zou voorgelegd worden op de EDF committee in september te Brussel. De lokale actoren en de internationale organisaties aanwezig in Gambia, die door de consulent bezocht werden en betrokken werden bij de contextanalyse, worden in onderstaande tabel weergegeven. Veel van deze contacten werden gefaciliteerd door NATC en ADWAC, de lokale partners van Solidagro. Organisatie (type) Lokale NGO
Lokale NGO
Lokale VZW (charitable organization), lokale lagere school Lokale VZW
Lokale VZW Koepel van lokale NGO’s Lokale overheden City Council
Area
Internationale NGO’s Internationale NGO
Naam ADWAC Agency for the Development of Women And Children, Kerewane M. Mamsamba Joof (Director) M. Ousman Ceesay (Program Officer Solidagro) NATC Njawara Agricultural Training Centre, Njawara M. Mama KK Manneh (Director) Verschillende individuele en/of georganiseerde landbouwers die agro-ecologische praktijken toepassen o.a. M. Hydara Maleina (herborist, consultant for ADWAC) The Swallow, Serrekunda Centre for Emancipating Education Young Volunteers for the environment, Serrekunda M. Joe Bongay Kartong Permaculture Association M. Gilbert Jassey TANGO
Commentaar Partner van Solidagro
Banjul City Council M. Ousman Jobe (City Link Coordinator) Lord Mayor Abdoulie Bah Regional Governor North Bank M. Lamin S.I. Jammeh + local chiefs (van districten), councilors, Technical Advisory Committee, …
Partner van VVSG (stedenband Oostende-Banjul)
Action Aid International
Is een partner van ADWAC
6
Partner van Solidagro
Partner van Solidagro tussen 2003 en 2007
De gouverneur organiseerde 2 bijeenkomsten. Meer dan 25 stakeholders participeerden.
Internationale NGO Internationale NGO Internationale NGO Internationale NGO Internationale NGO Multi-laterale actoren EU Delegation
M. Momodou Wuri Jallow Catholic Relief Services (CRS) Concern Universal M. Ismaila Jarjou Red Cross The Gambia Peace Corps Future in our hands
is een partner van ADWAC Specialisatie : rijsttteelt Partner van VVSG Specialisatie : kleinschalige ecofarming, Kerewane Is een partner van NATC
Mevr. Agnes Guillaud (Chargé d’Affaires van de EU-delegatie) M. Darrel Sexstone (Food Security belangrijke referentiepersoon Department) tijdens het GCA-proces in Gambia EU Technical Cooperation M. Amadou Danso UNESCO UNDP Ms. Yemesrach Assefa (Senior belangrijke referentiepersoon Economic advisor) tijdens het GCA-proces in Gambia Overheidsinstellingen Nationaal ministerie Ministry of Justice belangrijke referentiepersoon M. Lamin A.K. Touray (Registar of tijdens het GCA-proces in Gambia Companies) bv. voor wetgeving rond de decentralisatie Nationaal ministerie Ministry of Agriculture M. Shriffo Bojang (Permanent Secretary) Nationaal ministerie Ministry of Renewable Energy M. Chris Dean (Director) Nationaal ministerie Ministry of Health, Water and Sanitation M. Omar Bun Njie (Director of Planning and Information) Institutionele actor Medical Research Center, Fajara Partner van ITG Professor Umberto D’Alessandro (Director) Francis Small Teaching Hospital, Partner van VVSG Banjul Gedeconcentreerde In de North Bank area werden de regionale diensten van volgende regionale diensten de overheid in North betrokken in de vergaderingen Bank Region van de stakeholders : Agriculture, Education, Health, Forestry, Water resources hydrology and metrology, Community Development, Livestock, Disaster Risk Reduction and Mitigation, Women’s Bureau, Security, National Environment Agency
7
De volgende bestaande contextanalyses werden geconsulteerd :
(1) (2)
Titel Contextanalyse van de regio Senegal/Gambia, DGDprogramma 2014-16 (2013) Samen voor voedsel Gambia 2015 (2015)
Uitgegeven door Solidagro Adalbert Nshimyumuremyi, AfDB en Yemesrach Assefa Workie, UNDP
De Belgische NGA’s, samen met de lokale partners en stakeholders, vragen dat deze GCA voor Gambia goedgekeurd wordt. Deze vraag wordt in het bijzonder ondersteund door de volgende personen, wiens aanbevelingen u in hun brieven in bijlage vindt : - Lord Mayor Abdoulie Bah, City Council of Banjul (bijlage 1) - M. Lamin S.I. Jammeh, Governor North Bank Region (bijlage 2) - Mevr. Agnes Guillaud, Chargé d’Affaires van de EU-delegatie in Gambia (bijlage 3)
B. Projecten en programma’s voorafgaand uitgevoerd 2.Projecten en programma’s van de Belgische NGA’s in de laatste 5 jaar Overzicht Gambia is geen partnerland van de Belgische coöperatie, dus zijn synergieprojecten en partnerschapsprojecten niet aan de orde. Wel werden in Gambia de programma’s van 2 Belgische NGO’s gefinancierd via hun respectievelijke DGD-programma’s : Periode 20112013
NGO Vredeseilanden
20112013
Solidagro
20142016
Solidagro
Programma Economische aspecten van de ontwikkeling van duurzame landbouwketens Lokale partner in Gambia : National Women Farmers in Agriculture (NAWFA) Programma ‘Honger naar meer’ Specifieke doelstelling 5 : ‘De voedselzekerheid in arme gemeenschappen met actieve basisorganisaties in West-Afrika is verhoogd (Gambia en Guinee-Bissau)’ Lokale partners Gambia : ADWAC, NATC Lokale partners Guinee-Bissau : APRODEL, APALCOF Doelgroep Gambia : 42 dorpen Programma ‘Samen voor voedsel’ Specifieke doelstelling 5 : De voedselzekerheid voor 56 arme gemeenschappen, met actieve basisorganisaties, in het grensgebied Senegal/Noord-Gambia is verhoogd Lokale partners in Gambia : ADWAC, NATC Lokale partners in Senegal AJE (Action Jeunesse et Environnement), WAAME (West African Association for Marine
8
Environment) Doelgroep Gambia : 36 dorpen Vredeseilanden werkte met NAWFA om de productieketen van sesam in Gambia (en in andere landen van West-Afrika) te versterken. Concreet werden met NAWFA resultaten behaald op het vlak van zaaigoedvermeerdering, die gebruikt werden om het lobbywerk rond het gebruik van lokale variëteiten te ondersteunen. Een multi-actoren-overleg rond sesam werd gestart: het nationale comité voor de ontwikkeling van de sesamketen. Op het vlak van de productie, moedigt NAWFA haar leden aan om pesticidenvrij te produceren. Sesam wordt opgenomen in het overheidsplan voor investeringen en sesam wordt door de overheid en door andere actoren als een interessant exportproduct beschouwd. Solidagro behaalde de volgende resultaten op het niveau van de doelgroepen, in de periode 2008-2013: - Een bank voor zaaigoed werd opgericht door rijsttelers, in functie van de voedselzekerheid door het correct bewaren van voldoende zaaigoed voor de volgende landbouwperiode -590 vrouwen actief in de groenteteelt werden ondersteund op het vlak van technische en organisatorische capaciteiten. Deze vrouwen zijn lid van 22 producentengroepen die samenwerken in gemeenschappelijke tuinen. -112 gezinnen werden begeleid om op intensieve wijze kleinveeteelt (schapenhouderij) te starten -voor 15.240 personen werd een verbeterde toegang tot drinkwater gerealiseerd, met tegelijk de vorming van tientallen watercomités voor onderhoud en sensibilisering rond hygiëne en sanitatie De twee lokale partners van Solidagro werden versterkt, waardoor zij beter programma’s voor voedselzekerheid uitvoeren: - Functionele capaciteitsversterking door Solidagro leerde hen werken met resultaatgericht beheer en planning -De ervaring met het programma van Solidagro bracht nieuwe financiële partners aan naar ADWAC en dat leidde tot een grotere impact op de voedselzekerheidsinitiatieven van de lokale bevolking. -Het consortium ADWAC- NATC is een onmiskenbare speler geworden in alle platformen rond voedselzekerheid van de regio North Bank. Solidagro startte in 2014 een regionaal programma Senegal/Gambia binnen zijn DGD-programma 2014-16. Het interventiegebied behoort tot de regio North Bank van Gambia en tot de regio Fatick van Senegal. Het programma werkt aan : - Het verhogen en diversifiëren van de landbouwproductie - Het versterken van de basisorganisaties en verhogen van het milieubewustzijn - Het versterken van de capaciteiten van de vier lokale NGO-partners - Het verhogen van de toegang tot grond voor vrouwen en jongeren Solidagro startte met het opnemen van advocacy in zijn programma vanaf 2014, met als concrete realisatie het toekennen van eigendomstitels over gemeenschappelijke groentetuinen aan vrouwengroepen. Stedenband Oostende – Banjul VVSG omschrijft een stedenband als “een officieel en politiek-maatschappelijk gedragen samenwerkingsakkoord tussen twee lokale besturen waarbij de wederzijdse opbouw van bestuurlijke capaciteit en de versterking van plaatselijke democratiseringsprocessen centraal staan”. De stedenband tussen Oostende en Banjul werd opgestart in december 2003. De stedenband tussen de twee maritieme steden is een relatie van samenwerking die wordt gekenmerkt door een aantal principes en waarden. Gelijkheid, respect, internationale solidariteit, wederkerigheid, transparantie en realisme zijn hierbij richtinggevend. De belangrijkste thema’s waar de steden Oostende en Banjul de laatste jaren rond samenwerkten, waren :
9
-
-
-
-
-
-
-
onderwijs (o.a. uitwisselingsprojecten tussen de secundaire scholen uit Oostende en Banjul door ongeveer 450 leerlingen en leerkrachten (2005-2015), onderzoek CIMIC i.v.m. deze uitwisselingen, platform voor studenten hoger onderwijs (2010) (18 stages en 15 eindwerken (2005-2015) : thema’s : stormkanalen, mangroves, lerarenopleiding lager onderwijs, secundair onderwijs, fotografie, film, communicatie, gezondheidszorg, sociaal werk, samenlevingsopbouw ) gezondheidszorg (uitwisselingen verpleegkundig personeel, vorming, materiële en financiële ondersteuning van projecten in samenwerking met Medios vzw, de Oostendse ziekenhuizen, Francis Small Teaching Hospital, Rode Kruis/Red Cross (introductie AFAM methode in Gambia) , Vesaliusinstituut (Machtig Montuur project), Vrij Technisch Instituut Oostende (installatie zonneboiler ziekenhuis Banjul), Belgische Zeemacht (transport goederen)) culturele uitwisseling (in samenwerking met o.a. Theater aan Zee (project Haleyi Tatipere), Paulusfeesten, Slagweg (workshops in Oostende en Banjul), Dag van het Park, Feest in den Hof, Narafi (Ma natal la – can I take a picture), Brecht Van Maele (Twin Cities), Yvon Poncelet & Touhami Jaidane (Jogay Ostend dem Banjul) milieu (campagne in Banjul ter bescherming van de mangroves van het Tanbi Wetland Complex, campagne in Banjul tegen sluikstorten, samenwerking met West-African Bird Study Association, ontwikkeling prototype van een zeil dat kan worden gebruikt op de pirogues van de vissers in Banjul, sensibilisatie rond solar cooking i.s.m. Community Development Banjul, Projectvoorstel omtrent een eco-toeristisch project in de mangroves wordt uitgewerkt, boomplantacties in Oostende en Banjul ter compensatie van CO2 uitstoot van de vliegtuigreizen versterking van het stadsbestuur in Banjul : Informatietechnologie Informatisering van de administratie van het lokaal bestuur via een computernetwerk bestaande uit 38 computers en een server (2006). Eveneens wordt een computerklas met 12 computers gerealiseerd. Opleiding en verdere vorming van 2 IT verantwoordelijken binnen het organogram van de Banjul City Council Loonfinanciering van de IT verantwoordelijken (2006-2012) Het computernetwerk van de Banjul City Council wordt volledig vernieuwd (2012) Een nieuwe server werd geïnstalleerd in 2014. 2 dienstreizen van de IT coördinator van de Staf Oostende naar Banjul De integratie van IT had een grote impact op het financieel beheer en transparantie en leidde ertoe dat de stad Banjul haar inkomen kon doen toenemen van 6.000.000 GMD (Gambian Dalasi) of 142.857 € in 2006 tot 54.000.000 GMD of 1.285.714 € in 2014. Afvalbeheer Analyse van de afvalstroom in Banjul + afvalplan voor een pilootproject in de wijk Boxbar Samenwerking tussen de diensten afvalophaling van Oostende en Banjul (2008-2015) Schenking van twee afvalperswagens (in 2008 en 2015) voor de dienst afvalophaling van de Banjul City Council + begeleiding omtrent het gebruik Integratie van 8 professionele bakfietsen bij de afvalomhaling in Banjul (sinds 2012) 3 dienstreizen met personeel van de dienst Openbaar Domein naar Banjul Jeugd Onderzoek bij de jongeren in Banjul in 2009 rond werkloosheid, studies en vrijetijdsbesteding (in functie van de opzet van een jeugdcentrum) Voedselveiligheid
10
-
Prospectie omtrent de opstart van een ijsfabriek in Banjul ten behoeve van de visserijsector i.sm. Johan Van de Steene, directeur van Vlaamse Visveiling NV (2014). De ijsfabriek zal volgens de huidige planning operationeel zijn tegen begin 2016.
Link met Senegal en vaststelling van bestaande synergie Solidagro werkt in een regionaal, grensoverschrijdend DGD-programma Senegal-Gambia voor de periode 2014-16, met daarin interventies met lokale NGO-partners in de Senegalese regio Fatick en interventies met lokale NGO-partners in de Gambiaanse regio North Bank. De zone is homogeen op ecologisch, etnisch en sociaal vlak en de landbouwrealiteit is dezelfde. Landbouwinputs en –producten gaan de grens over in beide richtingen : als voorbeeld is de Senegalese markt belangrijk voor de Gambiaanse producenten van aardnoten en is de Gambiaanse markt belangrijk voor Senegalese producenten van cashewnoten. De weg van verschillende producten wordt bepaald door het prijsverschil tussen de markt van Banjul (Gambia) en die van Dakar – Touba (Senegal). De Gambiaanse actoren versterken het programma in Senegal en vice-versa. Eén voorbeeld : in mei 2015 waren delegaties van Gambiaanse vrouwengroepen aanwezig op een manifestatie ‘Marche des femmes’ in Toubacouta, georganiseerd door Senegalese vrouwen. Samen kwamen zij op voor het recht op toegang tot grond voor vrouwen, als belangrijke producenten van voedsel. VVSG werkt in Senegal via de stedenbanden Tambacounda / Sint-Niklaas en Sokone / Zemst. Solidagro ligt aan de oorsprong van de stedenband Sint-Niklaas / Tambacounda en is lid van de stuurgroep van de stad Sint-Niklaas voor deze stedenband. Sinds de start in 2004 heeft Solidagro daarin een functie van technische onderstening. Solidagro nam reeds deel aan verschillende zendingen naar Tambacounda en aan bijeenkomsten in België naar aanleiding van de aanwezigheid delegaties van de stad Tambacounda. Sokone bevindt zich in de regio Fatick, de interventiezone van Solidagro in het regionaal DGD-programma SenegalGambia. Vanuit het forum van Belgische actoren in Senegal, dat een drietal maal per jaar georganiseerd wordt door de Belgische Ambassade in Dakar, is er interesse om in Gambia actief te zijn. Solidagro is binnen dat forum de partner die pleit voor de link met Gambia en sommige actoren hebben identificatie van projecten in Gambia gestart, bijvoorbeeld Aide aux Développement Gembloux (ADG).
C. Huidige situatie, civiele maatschappij en autoriteiten 3.Analyse van de politieke, economische, sociale en milieusituatie van Gambia Gambia is geographically completely surrounded by Senegal. It has an area of 11,300 km2 and is the smallest country on the African continent. Gambia has 1.85 million inhabitants and the official language is English. The Gambia is one of the most densely populated countries in Africa. Some main development indicators for the country for 2013 can be found on http://hdr.undp.org/ : Human Development Index (HDI) ; Rank Economical Gross national income (GNI) per capita Social Population, total
0,441 ; 172/187 countries 1,557 $ 1,85 millions
11
3,3% (between 2003 and 2013)1 58,8 year 360 115 2,8 year 9,1 year
Population growth (%) Health – Life expectancy at birth Health – Maternal mortality ratio Health – Adolescent birth rate Education – Mean years of schooling Education – Expected years of schooling Transversal Gender inequality index (GII) ; Rank Environment – Carbon dioxide emissions per capita (tonnes)
0,624 ; 137/149 countries 0,28
Comments : Between 1980 and 2013, Gambia’s HDI value increased from 0.300 to 0.441, an increase of 46.9 percent or an average annual increase of about 1.17 percent. ‘Mean years of schooling’ among the adult population is the average number of years of education received in a lifetime by people aged 25 years and older. The ‘expected years of schooling’ for children of school-entry age is the total number of years of schooling a child of school-entry age can expect to receive. The Gender Inequality Index (GII) reflects gender-based inequalities in three dimensions – reproductive health, empowerment, and economic activity. Reproductive health is measured by maternal mortality and adolescent birth rates; empowerment is measured by the share of parliamentary seats held by women (7.5 %) and attainment in secondary and higher education by each gender (16,9% of women with at least some secondary education and 31.4% of men) ; and economic activity is measured by the labour market participation rate for women and men (72.2% form women and 83.0 % for men). The GII can be interpreted as the loss in human development due to inequality between female and male achievements in the three GII dimensions.
3.1.Analyse van de politieke situatie
1
Gambia Bureau of Statistics (2014), The Gambia Demographic and Health Survey 2013
12
A presidential republic with a unicameral legislature, the Gambia gained Independence from the United Kingdom on 18th February 1965. President Yahya A.J.J. Jammeh 2, the incumbent, came to power on 22nd July 1994 in a bloodless coup, contesting four elections with 72% of the vote in his fourth and most recent election victory on November 24, 2011. On March 29, 2012, the President’s party the Alliance for Patriotic Reorientation and Construction (APRC) won a large majority of the popular vote in the National Assembly elections. With a reputation for peace and stability The Gambia has maintained a reputation of relative stability and peace, despite the sub-region's recurring instability and conflict. The president is elected by popular vote for unlimited five-year terms. In the parliamentary elections of 29 March 2012, the President’s party, the Alliance for Patriotic Reorientation and Construction (APRC) maintained its sizeable majority, with 43 seats in the 53 seat National Assembly. The National Assembly continues to play an important role but it is affected by the dominance of a single party. Although there are six other political parties, the opposition remains fragmented and unable to affect policy decisions. The political parties and alliances, and their leaders Alliance for Patriotic Reorientation and Construction (APRC), Yahya JAMMEH (the ruling party) Gambia People's Democratic Party (GPDP), Henry GOMEZ National Alliance for Democracy and Development (NADD), Halifa SALLAH National Convention Party (NCP), Sheriff DIBBA National Reconciliation Party (NRP), Hamat BAH People's Democratic Organization for Independence and Socialism (PDOIS), Halifa SALLAH United Democratic Party (UDP), Ousainou DARBOE The National Assembly counts 53 members : Alliance for Patriotic Reorientation and Construction (43), National Reconciliation Party (1), Independent (4), Appointed (5).
3.2.Analyse van de economische situatie The GDP of The Gambia in 2012 was 29.32 billion GMD. In 2013 there was a growth of 4.3% in 2014, a decrease of 0.7% in contrast to earlier projections of 7% growth. Economic growth contracted from 4.3% in 2013 to an estimated -0.7% in 2014 due to the effects of Ebola on tourism-related activities, the delayed rains experienced in 2014 and continued macroeconomic policy challenges. The fiscal balance continued to deteriorate in 2014 while international reserves were under pressure from the massive injection of liquidity on account of the country’s net domestic borrowing. Local and physical development policies are central in the Gambia’s development agenda but are not fully implemented, resulting in poor service delivery and a significant rural-urban imbalance. 3 Based on estimates for 2014, the services sector remains the leading sector in terms of contribution to GDP and accounts for 58.6% of GDP, up from 58% in 2012 and 57% in 2013. The agricultural sector follows the services sector with an average contribution of 22% since 2011. The crop subsector remains the major contributor to agricultural GDP. Tourism has become the fastest growing sector of the economy, contributing 12% of the country’s GDP and 3.8% of total employment in 2011. In 2012 about 175 871 tourists visited the Gambia in comparison to 91 000 arrivals in 2010. Tourism’s contribution to GDP is 2
Office of the President: http://www.statehouse.gm/president.html
3
African Economic outlook UNDP 2014 / www.africaneconomicotlook.org
13
targeted to increase to around 18% by 2020, which implies that tourism will grow considerably faster than other sectors of the economy. The main sources of vulnerabilities to the economy remain: the continued impact of the Ebola crisis in the sub-region, especially on tourism and intraregional re-export trade; erratic rainfall patterns are affecting the agricultural sector; Young people and farmers are often excluded from the formal financial system because of their age, lack of work experience, limited credit history and other barriers that exclude them from the financial system; the weak financial position of the country’s public Enterprises; due to its limited surface area, population size and markets and its geographical position as a semi-enclave into Senegalese territory, any developments affecting the sub-region, specifically Senegal, have effects on the Gambia ; Incoherent macroeconomic policies have caused major disruptions to the Gambian foreign exchange market and created fiscal imbalances, increasing the country’s vulnerability to external shocks; Important elements on the national level that will influence the evolution of the economy in the next years are : Regional integration and economic co-operation Development of the private sector. Under the Company Act of 1955. The Government of the Gambia considers the MSME (Micro small and Medium Enterprise) sector to be the engine of growth for the future. MSMEs contribute about 20% to GDP and support more than 60% of the urban labour force. A National Policy for MSMEs (2014-18) has been prepared and is in the process of being adopted. In 2015 the policy to register business firms was considerably changed reducing the time to register companies to some days. Fiscal decentralization (tax management). Under Gambian law, Fiscal decentralization involves the sharing of revenue sources between the central and local governments, the sources having been categorized into two components, i.e, central and local government revenues. In Gambian law, besides tax revenues, the local authorities shall receive various grant subsidies from central government and they can also borrow from domestic banks. Fiscal decentralization is limited to the municipal and area councils and does not extend to the district/ward and village authorities and development committees. In the local government Act 2002, this is anticipated as sufficient fiscal decentralization for local governments to undertake economic and social development activities in their respective areas without having to refer back to the center. Budget transparency. According to Transparency International, there has been a notable improvement in the fight against corruption and lack of transparency between 2008 and 2011. The Gambia recorded significant progress as its score on the Corruption Perception Index (CPI) almost doubled from 1.9 to 3.5. Agricultural sector The Gambia is mainly an agricultural country, with over 70% of the population dependent on agriculture for their food (subsistence farming) and income (cash crop farming for groundnuts, cashews and sesame for example). The Gambia produces only 50% of its total food consumption needs. Crop production, the main
14
agricultural activity grew by 8.5% in 2012 in comparison to the negative 40% growth recorded in 2011. Livestock, fishery and forestry recorded positive growth rates of 3.8%, 3.4% and 3.1%, respectively. 2014 cereal production forecast to decline sharply due to rainfall deficit. Harvesting of the 2014 cereal crops is underway across the country. Growing conditions for cereal crops and pastures have been poor in several parts of the country, mostly in central and western regions, due to irregular rains at the beginning of the cropping season in May/June which delayed plantings and subsequent erratic precipitation in July and August. According to a preliminary forecast released by national agricultural statistics, aggregate cereal production in 2014 will drop by 75 percent (compared to 2013) to about 57 000 tons. Production of groundnuts, the main cash crop, is anticipated to decline by over 80 percent. Moreover, the erratic rains caused the depletion of grazing resources and lowered water points’ level in the major pastoral areas of the country.4 The average (yearly) cereal production between 2009 and 2013 is 221.000 tons : 118.000 millet, 38.000 maize, 38.000 rice, 27.000 others. The average (yearly) cereal import in the same period is about 190.000 tons The Gambia, in a normal year, relies on imports for nearly half of its cereal consumption requirements (mostly rice and wheat) and domestic cereal prices are strongly affected by world prices and the exchange rate of the GMD, the national currency. The GMD has depreciated significantly over the past few years, which has put an upward pressure on domestic prices of imported food commodities. As a result, access to food continues to be difficult for several segments of the population.5 Food security situation Despite adequate cereal production in 2012 and 2013, end 2014 about 202 500 people are estimated to be in Phase 3 (Crisis) and above according to the last Cadre Harmonisé analysis conducted in the country. Child malnutrition is also a cause of concern. Chronic malnutrition ranges between 13.9 and 30.7 percent with North Bank Region and Central River Region surpassing the ’critical’ threshold of 30 percent. Continued assistance is still needed, especially for vulnerable people. The combined effects of the recent Sahel food crises, localized heavy flooding in 2012 and 2013, and drought in 2014 have eroded vulnerable households’ coping mechanisms and resulted in protracted food insecurity in pockets of the country and persisting acute malnutrition. The United Nations and humanitarian partners launched in 2015 a three-year Regional Strategic Response Plan (RSRP) to provide aid to millions of people in nine countries of the Sahel belt. The country plan for The Gambia is seeking to mobilize USD 26 million to provide food and non-food assistance to over 345.000 people across the country. The present negative trend in the prevalence of both wasting (children with a low weight for height) and stunting (children with a low height for age) needs special attention. Three out of four children (6-59 months) and two out of three women (15-49 year) are anemic. The underlying problems include: (1) malaria, (2) poor sanitation, (3) poor IYCF practices (especially complimentary feeding 6-23 months) and (4) high prices of agricultural inputs and essential foods (most households purchase more than 50% of food needs).6
3.3.Analyse van de sociale situatie The Millennium Development Goals The Gambia has made significant strides towards the MDGs related to the development of human 4
FAO, November 2014 FAO, country letter of 5 November 2012 6 EU Delegation, Nutrition Factsheet The Gambia 2014 5
15
resources. It is on track to achieving the targets for MDG 2 (access to universal primary education) and MDG 4 (improving child mortality), whereas only some of the targets for MDG 6 (combating HIV/AIDS, malaria, and other diseases) will be met. In relation to MDG 2, the net enrolment rate reached 73.4% in 2013. Taking into account enrolment in Madrassas, or Islamic schools, the government anticipates that the 100% target will be reached by 2015 for both enrolment and retention ratios. Similarly, with regard to MDG 4, the country has met the targets set for both the infant- and the child-mortality indicators. According to the results of the 2013 Gambia Demographic and Health Survey (GDHS), the infant mortality rate has dropped to 34 per one thousand live births, lower than the 2015 target of 42 per one thousand live births. The under-five mortality rate dropped from 109 per one thousand live births in 2010 to 54 per one thousand live births in 2013, below the 2015 target of 67.5 per one thousand live births. The country is also on track to meet the target set for the rate of immunization against the measles, as 88% of children under 5 years old were immunized against the measles in 2013. The challenge for the Gambia lies in achieving MDG 5 (improving maternal health), which despite a remarkable drop in the maternal mortality rate – from 710 to 430 per one hundred thousand live births in 1990 and 2013, respectively – still falls short of the 263 target, unlikely to be met by 2015.There have been mixed results with regard to MDG 6 (combating HIV/AIDS, malaria, and other diseases). The number of households with Insecticide Treated Nets (ITNs) reached 68.9% in 2013, while the proportion of children under five sleeping under ITNs improved from 41.1% to 49.3% between 2010 and 2013. The results of the 2013 GDHS show a 1.0% HIV prevalence rate for the population aged 15-24, down from 1.4 % in 2011. Social-development outcomes have been achieved as shown by the country’s Human Development Index, which increased from 0.383 in 2000 to 0.441 in 2013. This positive trend was a result of investments by the government, which demonstrated commitment by allocating significant resources to human development, to the tune of 22% of the overall budget to the education and health sectors. Poverty reduction The Gambia’s economy has grown far less than the growth rate anticipated in the 2012-15 medium-term development plan “Program for Accelerated Growth and Employment “ (PAGE). Based on the measurement of USD 1.25 a day and on the 2010 Integrated Household Survey, although poverty has declined steadily since 2003 from 58% to 48% at the national level, poverty reduction has not been effective in the rural areas. Rural poverty in 2010 was at least two times higher than urban poverty. About 70% of the rural population lived on less than USD 1.25 a day compared to 32.7% of the urban population, showing that growth has not been adequately inclusive. The significant difference between rural and urban poverty levels is largely attributed to the vulnerability of agriculture to climate-related shocks and low productivity in the sector arising from limited adoption of technology and practices, inefficient management of available agricultural water from rainfall and river flooding, inefficient utilization of resources and poorly functioning input and output markets. Poverty is deeper and more widespread among households headed by agricultural and fishery workers. Indeed there is pronounced spatial diversity, with the poverty headcount index for rural households twice as high as for urban households.7 Last poverty reduction strategy paper (PRSP 2) covering the period 2007 – 2011 gives a good sight on all efforts done by the Government. Health Health is a basic pillar in all societies. “The Gambia Demographic and Health Survey 2013” is a reference document on all aspects of health in The Gambia, carried out by The Gambia Bureau of Statistics (GBOS). The main objective of the survey was to provide comprehensive data on fertility and mortality, family planning, maternal and child health and nutrition, as well as information on maternal mortality and domestic violence. The survey also provides household-based data on the prevalence of malaria and HIV,
7
Department of State for Finance and Economic Affairs, PRSP 2. November 2006
16
two of the most life-threatening infectious diseases in Sub-Saharan Africa.8 Education The Gambia met the MDGs related to gender parity in primary and secondary education. Considerable progress has been made in relation to the MDGs for primary school completion rates. A recent and excellent survey was the “Education for All 2015 National Review” . This report was prepared by the relevant national authorities in view of the World Education Forum (Incheon, Republic of Korea, 19-22 May 2015). It was submitted in response to UNESCO’s invitation to its Member States to assess progress made since 2000 towards achieving Education for All.9
3.4.Analyse van de milieu situatie At end-2014, the Gambia had no deposits of oil or other minerals on which it could rely for its economic growth. Its reliance on rain-fed subsistence agriculture is a source of its high vulnerability to weather shocks. The high level of reliance on forest for energy sources together with continued encroachment of protected areas by human settlements have resulted in a significant reduction of the forest cover. It is estimated that the proportion of land areas covered by forest was 48% in 2010, and the 50% target set for MDG 7 (ensure environmental sustainability) by 2015 is not on track to being achieved. According to the World Bank, the Gambia’s Green House Gas (GHG) emission levels stood at 0.30 per capita in 2010, up from 0.18 in 2007. According to the country’s official 2014 MDG Status Report, vehicles remain the main source of GHG emissions into the atmosphere. Climate change The Gambia is among those countries most vulnerable to climate change. As a low-lying country, climate change poses major development challenges as productive sectors such as agriculture, forestry, wildlife and tourism would be adversely affected by rises in sea level. It has been estimated that more than 80 per cent of the country’s domestic energy comes from biomass (wood). The combustion of biomass releases large quantities of carbon dioxide into the atmosphere. Such carbon dioxide emissions could be reduced by adopting wind and solar energy. Improved cooking stoves have been promoted among the Gambian population in the past as a way of conserving energy and reducing the loss of the forest cover, and the country recently saw the introduction of biogas technology as a substitute for wood fuel in some rural communities. The National Adaptation Program of Action (NAPA) also addresses climate-related threats through actions that deliver immediate adaptation benefits, help build local and national adaptive capacity, increase awareness, and maximize long-term benefits. 10 Analysis of long-term meteorological records shows a decline in both average rainfall levels (between 24% and 36%) and length of rainy season (by 15 to 30 days) across the country ((Hutchinson 1982); (Norton, Mills et al. 1989)). Isohytes are moving to the south.
8
Gambia Bureau of Statistics (2014), The Gambia Demographic and Health Survey 2013
9
Education for All 2015 National Review F.Camara, I. (2013) Mainstreaming climate change resilience into development planning in the Gambia
10
17
A number of observers reported an apparent increase in episodes of torrential rainfall, with heavy runoff and flooding, although little evidence exists to support this claim. However, rapid urban sprawl and inadequate storm-water management systems have significantly contributed to the increased frequency and intensity of flash floods, particularly in urban areas. 11 Climate change is projected to increased variability in amount and distribution of rainfall in the Gambia resulting in frequent extreme climate events (droughts and floods). Floods include flash floods immediately following an abnormally heavy rainfall event or catastrophic seasonal floods along the River Gambia after an above average rainy season. The former is generally compounded by inadequate planning and storm water management infrastructure in urban and populated built-up. The main cause of the ongoing deforestation is the unchecked use of fires which systematically destroyed most of the vegetation cover. The other causes are still the felling of trees for firewood, demarcating fences, building purposes, and clearing for the purpose of grazing livestock. Secondary savannas are characterized by less diversity made up of mainly fire resistant vegetation. Their increase is a direct consequence of regular fires. This fires do not allow the restoration of the original vegetation cover. Other effects and impacts of uncontrolled bush and forest fires include: • soil and water degradation due to the release of minerals stored in the burnt biomass, and the deterioration of physical composition and chemical soil properties; • an alteration of the micro-climate, change and loss of habitat for the indigenous flora and fauna population,loss of biomass which could be used for animal fodder, fuel, compost etc. and air pollution. 11
Earth Instititue Colombia University http://www.columbia.edu/~msj42/pdfs/ClimateChangeDevelopmentGambia_small.pdf
18
The process of deforestation is still going on. It is steadily reducing the biological and economic productivity and viability of the Gambian forest ecosystems as well as that of the surrounding croplands and will lead to irreversible losses of land productivity if it cannot be halted and reversed. The main cause of wildlife / biodiversity loss is habitat destruction. Poaching/ illegal hunting is also a contributory factor. 12 The protection of the environment and the natural resources The Gambia Environmental Action Plan (GEAP) provides the benchmark for the formulation of general environmental policies in The Gambia; environmental regulations and/or legislations on the other hand are provided for the National Environmental Management Act (NEMA) of 1994. Both the GEAP and NEMA are under the purview of the National Environmental Agency (NEA). There are also other environment sector policies and laws formulated and executed by other Government Departments involved in natural resource management. The other level of environmental legislation is the Multilateral Environment Regulations that include international Conventions and Protocols to which The Gambia is party to. As a result of the various measures taken to protect the environment, the ratio of terrestrial and marine areas under protection rose from 4.1% in 2010 to 4.8% in 2012. It is unlikely that the country will meet the national target, set at 10%, by 2015.
3.5.Analyse van andere transversale thema’s Human Rights The Institute for Human Rights and Development in Africa (IHRDA) is a pan–African non-governmental organization working to promote awareness of human rights in Africa and improve the effectiveness of the African Human Rights system. IHRDA envisions an African continent where all have access to justice via national, African and international human rights mechanisms. Their work can be summarized in three words: defend, educate, inform. IHRDA was founded by two human rights lawyers, Julia Harrington and the late Alpha Fall, who formerly worked for the Secretariat of the African Commission on Human and Peoples’ Rights. The Institute was established in 1998 in Banjul, The Gambia. IHRDA’s determination in defending the human rights of Africans has been its motivating force ever since. 13 The African Centre for Democracy and Human Rights Studies (ACDHRS) is an independent, non-profit regional human rights NGO based in Banjul, The Gambia. It was set up in 1989 by an Act of Parliament of the Republic of The Gambia. However, 1995, the African Centre was re-launched, thereby repealing the Act, and thus making the Centre a truly independent, autonomous and pan-African NGO. The African Centre seeks to promote the awareness and adherence of human rights and democratic principles throughout the African continent. It further seeks to uphold and promote Article 25 of the African Charter on Human and Peoples’ Rights which states that: “State Parties have the duty to promote and ensure, through teaching, education and publication, respect of the rights and freedoms contained in the present Charter and to see to it that these freedoms and rights as well as corresponding obligations and duties are understood.”14 Children’s Rights The Gambia has made impressive strides in the promotion and protection of children’s rights. The 12
Deforestation Gambian Information site: http://www.accessgambia.com/information/forestry.html The Pan African Institute for Human Rights and Development in Africa (IHRDA) is a non-governmental organization http:// www.ihrda.org 14 African Centre for Democracy and Human Rights Studies http://www.acdhrs.org 13
19
harmonization of Gambia’s laws dealing with children are reasonably compliant with the Convention on the Rights of the Child (CRC) and the African Charter on the Rights and Welfare of the Child (ACRWC). The Children’s Act of 2005 has been quite successful in bringing together almost all formerly scattered laws dealing with children. Subsequent laws on issues concerning children have been enacted in compliance with the standards in the CRC and the ACRWC, for example, subsequent enactments have complied with the definition of the child as provided in the CRC and the ACRWC. 15 The main difference between the UNCRC 16 and ACRWC17 is that the former did not include the responsibilities of the children in the pursuit of their rights. It talked about mainly what governments and other institutions must do to ensure the rights of children and left out what role children themselves must play to enjoy their rights. The responsibility of the child is what the African Member Countries saw as an important pre-requisite in the fulfillment of children's rights. 18 Section 29 of the 1997 Constitution of the Republic of the Gambia provides for the rights of children, specifically the rights to a name and nationality, protection from economic exploitation and for juvenile offenders to be kept separately from adults. In compliance with one of the recommendations on the initial state party report of the Gambia made by the United Nations committee on the Rights of the Child (UN Committee) a review of all existing laws applicable to children was carried out resulting in the enactment of the Children’s Act of 2005. The Act repealed a number of separate laws dealing with children, such as the Children and Young Persons Act, the Adoption Act of 1992, and the Maintenance of Children’s Act 1988. It also amended some provisions in some existing laws such as the Criminal Code, the Criminal Procedure Code and the Wills Act, among others. Child Protection was introduced into UNICEF Gambia’s programs in the third Country Program of Cooperation with the government therefore, child protection programming is a new phenomenon in the country. 19 Decent work The Labour Act of 1990, the 2007 amendments to the act, and its regulations, provide the legal framework for labour relations in the Gambia. It covers most conditions of employment, including dismissals, recruitment and hiring, registration and training, protection of wages, registration of trade unions and employees’ organisations, and industrial relations in general. As there is huge unemployment in The Gambia for salaried jobs, it is important to introduce here the efforts that are programmed by the Gambian government to reduce unemployment. This trough a document “the national employment policy and strategies 2010 – 2014” of the Ministry of Trade, Regional Integration and Employment 20 Gender equality Appreciable progress has been made in the Gambia towards achieving MDG 3 (promoting gender equality and empowerment of women). With primary-school enrolment standing at 100 girls per 110 boys in 15
Harmonisation of children’s right in The Gambia. African Child Policy Forum Convention on the Rights of the Child http://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/crc.aspx 17 ACRC African Charter on the Rights and welfare of the Child http://www.au.int/en/sites/default/files/Charter_En_African_Charter_on_the_Rights_and_Wlefare_of_the_Child_AddisAbaba_Jul y1990.pdf 18 Mr Muhammed Jallow Director Peace Ambassadors The Gambia 19 Unicef The Gambia http://www.unicef.org/gambia/activities_8342.html 20 Ministry of Trade, Regional Integration and EmploymMinistry of Trade, Regional Integration and Employment http://www.gcc.gm/downloads/STRATEGIES2010-2014.pdf 16
20
primary schools in 2014, the Gambia is expected to achieve parity by 2015. In secondary school, enrolment had reached 96 girls per 100 boys in 2014. In relation to political participation, although women are represented at the highest level in the government through the country’s female Vice President Isatou NjieSaidy, only 9.4% of parliamentary seats are held by women, far from the 2015 MDG 33% target. Gender equality is also yet to be achieved in employment.Women continue to be disproportionately overrepresented in vulnerable employment or unpaid work. The majority of women (70%) are engaged in rural subsistence agriculture, particularly in rice production and horticulture. However, women operate at low levels of productivity due to limited access to agricultural inputs, credit and technology, and lack of markets. Women do not traditionally control land or have titles to it in the Gambia even though they are provided with use right by communities. In addition, they mostly have a limited role in the decision-making process that affects their lives. 21 The Gambia ranks relatively well between its West African peers on the World Economic Forum 2011 Global Gender Gap Index, at 77 (out of 135), ahead of neighboring Senegal (rank 92) and Mauritania (rank 114).
4.Beschrijving van de lokale civiele maatschappij, de gedecentraliseerde autoriteiten en de overheidsinstellingen en van hun voornaamste financiële partners 4.1.Beschrijving van de lokale civiele maatschappij en van hun voornaamste financiële partners De NGA’s maken een ruime invulling van het begrip civiele maatschappij : ‘Alles wat niet ‘staat’ en wat ‘niet winstgevend’ is maar de bedoeling heeft de belangen te verdedigen van mensen met gelijkaardige waarden. Het kan gaan om vakbonden, beroepsverenigingen, geloofsgroepen, NGO’s, netwerken of platformen, buurtcomités, vrijetijdsverenigingen, individuen, enz... Civiele maatschappij is actief rond : Sensibilisatie, mobilisatie en belangenverdediging van en voor individuen en groepen - Ruimte creëren voor het uiten en uitoefenen van socio-economische, religieuze, culturele en artistieke activiteiten - Het beperken van de neiging van regeringen om eenzijdig de controle te verhogen - Democratisering, het verder uitbouwen en ondersteunen ervan In Gambia komt dat neer op alle ‘grass-root’ organisaties (basisorganisaties), die in de dorpen en in de steden aanwezig zijn en daar hun actieterrein hebben. Het betreft dan : Community Based Organizations (CBO’s) De 1500 ‘charitable organizations’ in Gambia behoren tot deze CBO’s. Ze zijn zowel in dorpen als in steden aanwezig. Niet-Gouvernementale Organisaties (NGO’s) Er zijn zo’n 120 lokale (Gambiaanse) en internationale NGO’s aanwezig in Gambia. De thema’s zijn veelzijdig en verschillende NGO’s zijn rond meerdere thema’s acties in een bepaalde interventiezone. De Gambiaanse NGO’s zijn verenigd in de een federatie, onder de naam TANGO. Deze koepelorganisatie organiseert thematische werkgroepen, waardoor netwerking ontstaat tussen lokale en internationale NGO’s rond de thema’s : - Gender en armoede - Klimaat, landbouw en milieu - Educatie - Jongeren, Kinderen, Bevolking, Gezondheidszorg 21
UNDP, The Gambia 2015
21
Vanuit gedetailleerde informatie over ADWAC and NATC, lokale NGO’s en partners van Solidagro, wordt vastgesteld dat : - er een sterke samenwerking is tussen lokale actoren van de civiele maatschappij en de gedecentraliseerde en gedeconcentreerde structuren (onder die laatste vallen de regionale technische diensten) - dat lokale NGO’s een zekere operationele vrijheid hebben - dat de interventies in ruraal gebied verlopen volgens de wettelijke structuren van de VDC - dat de financiering van lokale NGO’s vooral afkomstig is van Europese NGO’s Voor de locale NGO’s zijn Europese NGO’s, samen met programma’s van de structuren van de Verenigde Naties, de belangrijkste financiële bronnen. Charitable organizations hebben het een stuk moeilijker om financiering te vinden.
4.2.Beschrijving van de gedecentraliseerde autoriteiten en de overheidsinstellingen en van de voornaamste financiële partners The field work for this Joint Context Analysis was focussed on one area (North Bank Region) and one city (Banjul City). The local partnership of Solidagro in the North Bank Region and the partnership of VVSG with Banjul City, allowed to collect the relevant information. CENTRAL GOVERNMENT The President Head of State and Head of Government The Gambia has 5 regions : Lower River, Upper River, North Bank, Central River, West Coast and the capital region of Banjul. The Gambia has 8 local government areas : Banjul City, Kanifing Municipality, Brikama Area, Mansakonko Area, Kerewan Area, Kuntaur Area, Janjanbureh Area (Georgetown) and Basse Area The Areas are divided in 44 Districts The Ministry of Local Government and Lands oversees local government affairs
Constitutional provisions for local government The Gambia adopted a policy on the decentralization of the local government system in response to sections 193 and 194 of the constitution of the Republic of the Gambia (1997). The constitution provides for local government spheres, running along side the central government. Section 193 (1) says: Local Government Administration in the Gambia shall be based on a system of democratically elected councils with a high degree of local autonomy. Section 194 (2) empowers the National Assembly to define functions, powers and duties of local government authorities. The constitution prescribes organic roles and functions for local government authorities in accordance with the rule of law, and it provides directives for the identification, devolution and implementation of competences from central to local government territories. Further more section 214 (3) dealing with the directive of principles of state policy: The state shall be guided by the principle of decentralisation and devolution of government functions and powers to the
22
people at appropriate levels of control to facilitate democratic governance.22
LOCAL GOVERNMENT 8 local government areas 8 Area councils The five regions are headed by regional governors appointed by the president and the city and municipality are headed by mayors elected by universal adult suffrage Area councils are the highest tier of local government covering a large area of land with numerous ward development committees within its jurisdiction. The members are made up of the ward chairpersons. The council directs the area development plan and reviews all ward plans before passing them on to the Department of Planning and Development for approval and budget support. The Local Government Act 2002 makes provision for a Seyfo (chief) representative on the council. They have great influence and a juridical status.
144 ward development committees A ward is a cluster of different villages Ward development committees direct the preparation of ward plans, in consultation with ward stakeholders and assistance from Multi-disciplinary Facilitation Teams (MDFTs) for transmission to the area council for support and or approval
VILLAGE LEVEL 1.500 village development committees Comprise representatives elected by universal suffrage, along with a directly elected chairperson who also acts a representative on the ward and area councils. The VDC directs the preparation of the village plan in consultation with village stakeholders and with the technical assistance of MDFTs. The plans are approved by the ward development committee which also coordinates their implementation.
Women’s representation : Whenever more than 2/3 of the elected council members are male, a woman must be nominated to represent women’s groups in the area. In the Gambia, each area is subdivided into wards. The Councilor as politically elected person is the Chairperson. Each ward comprises around thirty villages. A transversal body called Technical Advisory Committees (TAC) give support to all levels. Wards represent the administrative unit which work with government departments and NGO’s. Each village should be represented at ward level by two Village Representatives, preferably one man and one woman. Representatives should be selected from village meetings focused on the development needs in each village. This is not always achieved, but the general principal is clear: villagers discuss their development needs, select representatives to communicate these to the ward committee, who then take these needs to the NGO for funding.23 The Village Development Committee (VDC) 22 23
Source: PLA Notes (1998), Issue 31, pp.13–17, IIED LondonPLA Notes CD-ROM 1988–2001 Source: PLA Notes (1998), Issue 31, pp.13–17, IIED LondonPLA Notes CD-ROM 1988–2001
23
VDC ‘s are by law in all villages and they have a special status. Unfortunately, the law on VDC is not well diffused and known. The consultant found the information by Mr. Lamin A.K. Touray, Registerer of Companies Attorney General’s Chambers at the Ministry if Justice. A village Development Committee shall be responsible for all development planning at village level and shall serve as the local entry point for all development assistance to the village. It is an instrument to avoid arbitrary interventions in the villages. In all societies laws and regulations are part of a process of change. Consequently this process needs training of the local population to realize a harmonious village development. Support of TAC and NGO’s can work hand in hand to assure the best functioning of a VDC. A Ward Development committee shall be responsible for coordinating and priorizing all development planning at Ward level, for preparing Ward development plans for approval by the Council and coordinating development assistance to the Ward.24 Description of the Government institutions The Ministries have their regional based (deconcentrated) government institutions. The list presents the regional institutions (in North Bank Region) and gives examples of the common field work with partners of the Belgian NGA’s. Government Institutions Women’s Bureau National Nutritional Agency Department of Agriculture
Department of livestock
Department of Community Development
Department of Education
Department of Health
Department of Water Resources
Department of Forestry
National Disaster Management Agency
24
Their regional (and national) work Women empowerment programs (advocacy and campaigns) Child health Mandated for the provision of agricultural services and coordination of all agricultural programmes in the region Mandated for the provision of all livestock services and programmes in the region. This includes National campaigns and vaccinations for disease control Provides livelihood strategies as part of the community and ward action plans. They facilitate the legal registration of community based organizations within the region and their capacity building. Responsible of the operations of tertiary, lower and upper basic and Arabic institutions and early child hood development within the Region Over sees the entire health aspects in the region and participates to the National vaccination campaigns such as polio, tuberculosis/HIV, sexually transmissible infections, eye infections, training of traditional birth attendance and nutritional surveillance. Mandated for overseeing save and clean drinking water of communities, institute and train water committees at village level for sustainability, hydro metrology and chlorination of open and closed water sources Responsible for the protection of the forest cover and its resources, organized forest rangers, issue out licenses for the use of all forest resources Have a Regional representative who coordinates all disaster related incidences and give relief services to disaster victims. Train stakeholders in early warning systems and mitigating strategies. Established disaster management committees in all villages in the Region and coordinates their
Ministry of Justice, Local Government Act – law on VDC-Wards-TAC
24
National Environment Agency
functions. Protects people from environmental pollutants, e.g. gas emission, cleanliness of the environment, pass anti littering policies and prosecutes anyone found doing anything contrary to the law.
Major financial partners The funding sources of all the above mention government institutions comes from the central government annual budget and expenditure, bi-lateral and multi-lateral funding and donor agencies as well as approved appropriate expenditure bill to be authorized by the house of representatives through a request by the Ministry of Finance and Economic Affairs. Other funding source comes from revenues generated by the National Revenue Authority Customs and Exercise. At regional level other community development projects are funded through government projects funded by its development partners while the local government area council support the community based development initiatives such expansion of the markets, car parks, and abattoirs they also support scholarship to the needy children`s. The local government at the regional level collects it revenue from the weekly markets, compound rates and taxes, royalties and registration of local contractors.
5.Analyse van de toestand van de lokale civiele maatschappij, de gedecentraliseerde autoriteiten en de overheidsinstellingen en overwogen pistes om de omstandigheden van hun versterking te bevorderen 5.1. Algemene analyse van de toestand van de lokale civiele maatschappij en de overwogen pistes om de omstandigheden van hun versterking te bevorderen Analyse Volgende sterktes en zwaktes worden vastgesteld bij de organisaties van de civiele maatschappij (OCM) in Gambia. STERKTES De civiele maatschappij in Gambia kent voldoende operationele vrijheid (binnen het wettelijk kader en de structuren van de decentralisatie) ; Kennis van de noden en moeilijkheden op het terrein, door de directe relatie met de lokale bevolking in hun interventiezone ; Door deze directe relatie is er een vertrouwensrelatie opgebouwd met de lokale bevolking ; Het dynamisme van de OCM zet de bevolking aan om haar lot in eigen handen te nemen ; Vrouwen organiseren zich en komen op voor hun rechten binnen de structuren van de OCM ; De OCM hebben een grote openheid voor partnerschappen ; Via de civiele maatschappij is advocacy mogelijk ; Slaagt erin veel middelen aan te trekken vanuit internationale NGO’s en stichtingen ; ZWAKTES De OCM hebben beperkte financiële middelen, vooral de ‘CBO organisations’ ; De coördinatie binnen de structuren van de gedecentraliseerde overheid verloopt niet altijd vlot ; Onvoldoende competenties bij de leden en/of het personeel van de OCM ; De interne organisatie overstijgt regelmatig de competenties van de leden ; De interventiedomeinen van de OCM worden soms geleid door externe financiering en niet door interne keuzes ; Zwakke koepelstructuren van de OCM ;
25
Gebrek aan leadership en soms gebrek aan motivatie bij de verantwoordelijken ; Bij OCM met personeel in dienst zijn er regelmatig problemen met de afbakening tussen uitvoerende en politieke bevoegdheden van de organisatie ; Een genderbeleid is vaak afwezig of er is onvoldoende methodologische kennis en ervaring om dat te implementeren ;
Overwogen pistes ter versterking van de civiele maatschappij De Gambiaanse OCM hebben nood aan structurele partnerschappen tussen Gambiaanse collegaorganisaties, met internationale (dus ook Belgische) organisaties van de OCM en met structuren van de OCM van andere West-Afrikaanse landen (in het bijzonder Senegal). De projectfinanciering leidde tot veel van de bovenstaande zwaktes. Een professionele versterking van de Gambiaanse OCM is nodig. Deze geldt voor zowel de leden als voor het eventuele personeel in dienst van de OCM. Veel domeinen kunnen hier vermeld worden, waaronder : - Het financieel beheer en de interne controle en transparantie daarvoor binnen de professionele en associatieve structuren van de organisatie ; - Functionele capaciteitsversterking met als resultaat een goede uitvoering van de verschillende etappes van de Project Cycle Management (PCM) voor projecten naar de doelgroepen en/of leden van de organisatie ; - Verhoging van de technische kennis en ervaring rond nieuwe thema’s bv. agro-ecologie, ... ; - Versterking van de beleidsaanpak en –implementatie rond gender en gelijkheid ;
5.2. Analyse van de toestand van de overheid en de gedecentraliseerde autoriteiten en de overwogen pistes om de omstandigheden van hun versterking te bevorderen Analyse Volgende sterktes en zwaktes worden vastgesteld bij de overheid en de gedecentraliseerde autoriteiten in Gambia. STERKTES In de dorpen zijn verschillende vrouwen- en mannen-organisaties actief. Zij zijn autonoom (CBO) en zij onderscheiden zich van de VDC ; De VDC zijn in rurale gebieden de basis van een bottum-up beleid van de Gambiaanse overheid. De VDC zijn het wettelijk startpunt voor elke externe terreininterventie. Vanuit de VDC komen projecten samen op hoger niveau (Ward, Area). Deze realiteit maakt deel uit van een proces waar participatie van de lokale bevolking de belangrijkste doelstelling is. Dit is een sterk resultaat van de decentralisatie in Gambia ; Kennis van de lokale context en de lokale bevolking van de zone waarvoor ze bevoegd zijn ; De regionale overheidsdiensten en hun personeel laten toe om pluridisciplinaire technische teams te vormen ; Overlegorganen bestaan op de verschillende niveaus ; De Wards actieplannen (opgesteld vauit de VDC consultaties) zijn consistent opgesteld en worden in de Regional Council besproken. ZWAKTES Er is geen regionaal actieplan. Dit plan zou in feite de actieplannen van de Wards moeten bundelen. Door de afwezigheid van een regionaal actieplan kan het nationaal beleid moeilijk aansluiten op de behoeften van de bevolking ;
26
Zwakke of onbestaande instrumenten voor administratieve en financiële opvolging ; Lage personeels- en werkingsmiddelen voor gedecentraliseerde structuren en gedeconcentreerde overheidsdiensten. Soms moeten ze beroep doen op werkingsmiddelen die lokale NGO’s hen geven ; Zwakke communicatie tussen de verschillende niveaus ; Gebrek aan informatie over de lokale situatie bij de lokale verantwoordelijken. Meestal is er meer en uitstekende informatie op het nationale niveau te vinden.
Overwogen pistes ter versterking van de overheid en de gedecentraliseerde autoriteiten Opdat de overheid en haar gedecentraliseerde structuren hun rol kunnen opnemen dienen hun capaciteiten versterkt te worden op verschillende vlakken. In rurale gebieden dienen de VDC versterkt te worden op het vlak van interne organisatie, democratie en transparantie. De informatie dient vanuit de VDC op het niveau van de ward en de area councils gesynthetiseerd te worden, waardoor de opmaak van regionale plannen mogelijk wordt. In de verstedelijkte gebieden dienen de lokale besturen eveneens op nog veel domeinen versterkt te worden. Deze versterking is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de Gambiaanse staat zelf. Belgische actoren als VVSG kunnen daaraan een bijdrage leveren, zoals : De uitwisseling van kennis en ervaring tussen parallelle stadsdiensten van zustersteden in Gambia en België (ICT-dienst, dienst afvalophaling, ...) ; Bijdragen van kennis en middelen voor studies, als basis voor beleidsbeslissingen ; Overlegorganen opzetten voor een betere participatie van de bevolking en van de civiele maatschappij.
D. Actoren en partners 6.Identificatie van de relevante actoren inzake ontwikkeling Voor de thema’s van de Belgische NGA’s - (1) recht op voedsel, voedselzekerheid, (2) water&sanitatie, met inbegrip van afvalverwerking, (3) goed bestuur - zijn onderstaande actoren belangrijk. Dat zijn ze eveneens voor de transversale thema’s gender en milieu. Het transversaal thema milieu betekent voor Solidagro in de praktijk om zich toe te leggen op de promotie van agro-ecologie. De civiele maatschappij wereldwijd stelt dit nieuwe paradigma voorop in de transitie van een energieverslindende conventionele landbouw naar een landbouw binnen de regenaratiegrenzen van de ecosystemen. Actor Belang ivm ontwikkeling Civiele maatschappij Lokale NGO’s Lokale NGO’s zijn organisaties, zonder winstoogmerk, met als doelstelling hun bijdrage te leveren aan het nationale beleid op socioeconomisch vlak. Ze spelen een voorname rol wat betreft ontwikkeling. Landbouwvormings Lokale NGO’s kunnen erkend worden als centra landbouwvormingscentrum. Ze zijn geënt op de lokale situatie van boeren. Community Based De CBO zijn de ledenorganisaties van de lokale
27
Relatie met ANG’s Lokale NGO’s zijn de directe partners van Solidagro
Solidagro werkt met een dergelijke partner Deze CBO’s (naast de VDC) zijn de
Organisations
Lagere en middelbare scholen
Internationale NGO’s (INGO’s)
Overheden Gedecentraliseerde structuren van de area’s Municipalities
Overheidsinstelling op nationaal (ministeries) en op regionaal niveau (regionale overheidsdiensten)
bevolking en aldus de stem van deze mensen, alsmede de dragers van hun advocacy voor betere levensvoorwaarden naar hun politici. Op dorpsniveau zijn de CBO in de VDC ingebed. Speciaal te vermelden hierbij zijn de vrouwenorganisaties en de jongerenorganisaties. Voor de ontwikkeling van de Gambiaanse jeugd vormen de scholen de basis, temeer omdat de MDG’s op het vlak van scholing gehaald worden en dus de meeste kinderen bereikt worden. Landbouwvorming kan via lagere scholen aangebracht worden. Ze richten zich naar lokale structuren die dicht bij de basis staan, waardoor hun middelen de doelgroepen goed bereiken. Er is echter een probleem van coördinatie tussen de internationale NGO’s, zelfs wanneer zij via dezelfde lokale partner hun programma’s uitvoeren. Dergelijke situatie kunnen zelfs een bedreiging zijn voor de lokale structuren, met name NGO’s.
structuren waarlangs de lokale partnerNGO’s van Solidagro werken en waarlangs het werk van Solidagro een groter bereik kent.
De VDC is de overheidspijler voor elke interventie in Gambiaanse dorpen. Vanuit de VDC worden de hogere niveau’s betrokken : ward, area council Gezien de groeiende verstedelijkingsgraad van de bevolking, is stadsontwikkeling een enorme uitdaging in Gambia (en bij uitbreiding in gans West-Afrika). Vanuit de regionale overheidsdiensten is het mogelijk om multidiscipliaire teams te vormen om tot een efficiëntere interventie te komen. Lokale NGO’s werken samen met deze diensten. Voor wat betreft de thema’s van de Belgische NGA’s zijn de volgende diensten alvast relevant : Agriculture, Education, Health, Forestry, Water resources hydrology and metrology, Community Development, Livestock, Disaster Risk Reduction and Mitigation, Women’s Bureau, Security, National Environment Agency. Op het niveau van de Local Government Council wordt alles samengebracht op regionaal niveau.
De VDC zijn het wettelijk kader voor elke interventie in ruraal gebied.
Een secundaire school ‘The Swallow’ werd door Solidagro gesteund in vorige programma’s. Deze school wordt momenteel door de Gambiaanse overheid als een modelschool erkend. Solidagro is een internationale NGO.
Banjul is de directe partner van Oostende (stedenband binnen VVSG) Deze diensten zijn partners van de lokale NGO’s.
7.Identificatie van de mogelijke type partners van de NGA’s De Belgische NGA’s zien volgende type partners mogelijk voor toekomstige programma’s met betrekking tot hun thema’s.
28
Actor Civiele maatschappij Lokale NGO’s Landbouwvormingscentra Community Based Organisations Lagere en middelbare scholen Internationale NGO’s Overheidsinstellingen Gedecentraliseerde structuren van de area’s
Voor Belgische actor
Lokaal bestuur Banjul Institutionele actoren (bv. hospitalen) Overheidsinstelling op nationaal (ministeries) en op regionaal niveau (regionale overheidsdiensten)
VVSG VVSG Solidagro (indirect)
Solidagro Solidagro Solidagro, VVSG Solidagro, VVSG Solidagro, VVSG Solidagro (indirect)
E. Toekomstige interventiedomeinen 8.Identificatie van de toekomstige interventiedomeinen van elke NGA’s rekening houdend met de relevante actoren Overzicht van de interventiedomeinen en relevante actoren per NGA’s Belgische NGA Solidagro
Domeinen Recht op voedsel, voedselzekerheid Water en sanitatie Gender Milieu
VVSG
Goed bestuur Gender Milieu
Relevante actoren Lokale NGO’s Landbouwvormingscentra Community Based Organisations Lagere en middelbare scholen Gedecentraliseerde structuren van de area’s Regionale technische diensten van de overheid Banjul City Council
Model van verandering voor Belgische NGA’s Algemeen De Belgische NGA’s willen bijdragen aan de realisatie van een democratische samenleving in Gambia, die het milieu respecteert en waar de rechten van iedereen op het vlak van gezondheidszorg, scholing, voedsel en het recht van vrije meningsuiting worden gegarandeerd. Deze verandering wenst een participatie van alle burgers, met daarin begrepen de vrouwen, de jongeren, kwetsbare bevolkingsgroepen en alle actoren die zich ten dienste stellen van de ontwikkeling van het land. Recht op voedsel, voedselzekerheid rurale ontwikkeling De NGA’s wensen dat het recht op voedsel voor iedereen gerespecteerd wordt en ondersteunen daarom het recht van het Gambiaanse volk om autonoom hun eigen voedsel- en landbouwbeleid te bepalen. De
29
basisbewegingen en de boerenorganisaties in Gambia worden beschouwd als de motor van verandering in de samenleving. Gambia dient de voedselzekerheid van haar bevolking te realiseren via een familiale landbouw, gebaseerd op de principes van de agro-ecologie. Dit leidt tot een duurzame landbouw die op economisch vlak resulteert in faire prijzen en een fair inkomen voor de boeren. Voor de vermarkting van producten kunnen kleine, familiale boeren zich in coöperaties verenigen (sociaal aspect). Op ecologisch vlak ligt de toekomst in de keuze en de realisatie van agro-ecologie. De natuurlijke en de landbouwecosystemen staan onder grote druk en een transitie is dringend, wereldwijd en in Gambia. Rechtszekerheid over de landbouwgrond (toegang tot grond, eigendom of langdurig gebruiksrecht ) voor de landbouwers is de basis voor deze transitie. Vooral vrouwen hebben onvoldoende toegang tot grond, waar door de autoriteiten in Gambia erkend wordt dat zij tot 70% bijdragen aan de voedselzekerheid van de gezinnen. Het gebruik van agro-ecologische landbouwtechnieken houdt o.a. in : (1) verhoging van het organisch materiaal in de bodem, (2) het verhogen van de agrodiversiteit (soorten aan de basis van de voedselproductie zoals micro-organismen in de bodem, natuurlijke vijanden van soorten die ziekten en plagen veroorzaken, insecten die bevruchten, …), het gebruik van natuurlijke bestrijdingsmiddelen i.p.v. pesticiden, (4) zaaigoed in boerenhanden en niet de hybriden en GMO’s waarmee multi-nationale ondernemingen de landbouw wereldwijd overspoelen, de agrobiodiversiteit verengen en boeren afhankelijk maken (5) een duurzaam waterbeheer en (6) een integratie van veeteelt en landbouw, met korte cycli van mineralen in het landbouw-ecosysteem en van de landbouwproducten zelf (lokale productie, lokale consumptie). De landbouwecosystemen zijn verweven met natuurlijke ecosystemen, die samen een voedselsysteem vormen en een bron van andere producten. In Gambia en veel andere delen van de Sahel is een herstel van het natuurlijke ecosysteem (eco-restauration) een voorwaarde opdat boeren agro-ecologie kunnen toepassen : de landbouw- en natuurlijke ecosystemen dienen één geheel te vormen. Dit alles moet leiden tot een koolstofarme ontwikkeling van de landbouwsector en van het platteland in het algemeen. Voor gezinnen dient deze ontwikkeling een meer gediversifieerde voeding te leveren. De concrete acties zijn gericht op het verhogen en verduurzamen van de voedselproductie met het oog op economische verzelfstandiging. Een integrale leefbaarheidsproblematiek is nodig om de rurale gebieden aantrekkelijk te houden voor jongeren. Hiervoor is coördinatie, synergie en samenwerking nodig tussen verschillende actoren en sectoren om naast voedselzekerheid ook werk te maken van vorming, gezondheidszorg, economische ontwikkeling, milieubehoud, … Een gemeenschapsaanpak die via de VDC is de standaard aanpak in ruraal gebied. Een bijzondere aandacht gaat naar een gelijkwaardigheid tussen geslachten. Positieve acties zijn daarvoor nodig om steun te bieden aan o.m. toegang tot grond voor vrouwen, inspraak in strategische beslissingen in het dorp en de boerenorganisatie, gelijkwaardige verdeling van de activiteiten binnen dorp en gezin … De NGA’s willen deze beweging ondersteunen door capaciteitsversterking en het faciliteren van uitwisseling, samenwerking, door beleidsbeïnvloeding en door financiering van infrastructuur- en vormingsprojecten. De concrete acties zijn gericht op het verhogen en verduurzamen van de voedselproductie met het oog op economische verzelfstandiging. Voor deze verandering heeft Gambia nood aan een goede samenwerking met buurland Senegal, waardoor het geografisch volledig omsloten wordt en waarmee het deel uitmaakt van het handelsgebied “le bassin ouest”, dat de landbouweconomieën van Gambia, Guinee-Bissau, Senegal, Mauritanië en (het westen van) Mali met elkaar verbindt.
30
Goed bestuur Als bestuursniveau dat het dichtst bij de burgers staat, zijn lokale besturen verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de steden. Dit kan echter niet alleen worden gerealiseerd. Verbondenheid, solidariteit en samenwerking over de gemeente- en landsgrenzen heen, is cruciaal om lokale ontwikkeling en goed bestuur te realiseren. Een stedenband is dan ook een ideaal hulpmiddel om de rol te versterken van het lokaal democratisch bestuur als katalysator van lokale ontwikkeling. De Belgische NGA’s zien volgende belangrijke elementen om tot goed bestuur te komen : 1. Een stad dient democratisch en zelf besturend te zijn: een stad kan niet van bovenaf bestuurd worden. Het vereist een democratisch samengesteld en dus representatief bestuur en een leiderschap dat aansprakelijk is en rekenschap kan afleggen aan haar bevolking. Dit vereist een decentralisatieproces dat de lokale besturen de juiste middelen en bevoegdheden overdraagt. Partnerschappen en synergie met het middenveld, de civiele maatschappij en andere overheden (lokaal, regionaal, nationaal, ..) zijn noodzakelijk om tot een goed bestuur te komen. Efficiënt beheer en aandacht voor leefbaarheid en veiligheid zijn hierbij cruciaal. 2. Een stad dient inclusief en participatief te zijn : het is noodzakelijk om de bevolking te betrekken bij het beleid. Het is een uitdaging om te luisteren naar alle lagen van de bevolking en dus ook de meest kwetsbare groepen te laten deelnemen. Dit kan via allerlei inspraak- en participatiemechanismen. 3. Een stad dient een goed werkende publieke dienstverlening aan te bieden aan haar bevolking, waarbij kwaliteit en transparantie sleutelwoorden zijn. 4. Een stad dient te werken aan mondiale uitdagingen zoals klimaatverandering, migratie, verstedelijking, armoedebestrijding, gendergelijkheid, ..
9.Analyse van risico’s en opportuniteiten per interventiedomein 9.1.Recht op voedsel, voedselzekerheid ; Water en sanitatie Opportuniteiten Belgische NGA’s hebben een lange ervaring in Gambia en hebben ervaring met het samenbrengen van lokale partners in consortia (werken in synergie) Voldoende operationele bewegingsvrijheid op het terrein
Samenwerking Gambia/Senegal via Belgische, Senegalese en multi-laterale actoren Lokale kennis en ervaring bij de boer(inn)en rond groenteteelt en rond rijstteelt Een veelheid aan georganiseerde producentengroepen op dorpsniveau
Risico’s De ecologische problematiek neemt verder toe en leidt tot situaties die boeren doet stoppen en jeugd uit rurale zones doet wegtrekken De Gambiaanse overheid ondersteunt de agroindustriële en bekommert zich weinig om de familiale landbouw op basis van ecologische principes De marketing van lokale landbouwproductie is onvoldoende georganiseerd, waardoor verliezen na oogst, lage prijzen voor de producent Snelgroeiende lokale NGO’s hebben nood aan versterking op het vlak van financieel management Agro-ecologische landbouwtechnieken overtuigen de boeren niet direct. Er zijn niet veel goeie voorbeelden van agro-ecologische praktijken. Boeren kunnen het onderscheid niet maken tussen traditionele landbouw zonder pesticiden en agroecologie.
31
Aanwezigheid van vormingscentra voor boeren
Agro-ecologie wordt belemmerd door de toenemende en algemene teloorgang van de natuurlijke en van de landbouwecosystemen
Verschillende actoren maken de link tussen gezondheid en water (malariaprogramma van ADWAC i.s.m. Catholic Relief Service) of tussen gezondheid en voedsel (The Swallow) Advocacy voor het recht op grond voor boer(inn)en kent eerste successen in North Bank Region (programma Solidagro)
F. Mogelijkheden van synergie en complementariteit 10.Analyse van de mogelijkheden van synergie en complementariteit tussen NGA’s, met de Belgische gouvernementele samenwerking en andere organisaties en de meerwaarde ervan. De beide Belgische NGA’s zijn aanwezig op de regionale uitwisseling die VVSG organiseert in Senegal, van 3 tot 10 oktober 2015. De stedenbanden Tambacounda/Sint-Niklaas en Sokone/Zemst worden ter plaatse bezocht. Sokone ligt in de grensoverschrijdende interventiezone Gambia/Senegal van Solidagro. De VVSGstedenbanden van Gambia (Oostende/Banjul) en van Benin nemen eveneens deel en kunnen hun ervaringen zowel via het formele programma, als in veelheid aan informele contacten delen. De ambassade van Dakar heeft aangekondigd ook aanwezig te zijn op één van de werkdagen in Sokone. Solidagro zal deelnemen aan de partnerontmoeting die VVSG in 2016 in België zal organiseren ter voorbereiding van hun nieuw DGD-programma. Dergelijke samenwerking leverde in het verleden al reële synergie op en zal in de toekomst verdergezet worden. De reeds gerealiseerde en toekomstige samenwerking kan in drie categorieën onderverdeeld worden : informatief, operationeel, organisatorisch. Thema Tussen Belgische NGA’s Informatief De relatie tussen VVSG in Gambia/Senegal en Solidagro bestaat sinds 2004, bij de start van de stedenband Tambacounda/Sint-Niklaas In het forum van Belgische NGA’s (actief in Senegal) zijn zowel Solidagro als VVSG de partners die de link naar Gambia realiseren en een toegangspoort kunnen zijn voor nieuwe Belgische actoren in Gambia. Operationeel Delen van modules voor capaciteitsversterking van de Gambiaanse partners : informatie, expertise (en experten) daarvoor uitwisselen of delen. De Belgische NGA’s in Gambia zijn complementair en kunnen van elkaar op strategisch vlak leren rond de volgende thema’s : - Solidagro werkt in ruraal gebied en VVSG in verstedelijkt gebied - Solidagro werkt aan voedselzekerheid via landbouw/veeteelt op het platteland en VVSG ondersteunt de visserij (een belangrijke bron van eiwitten voor de Gambiaanse bevolking) en mogelijks stadslandbouw Organisatorisch
Gezamenlijke zendingen en deelname aan elkaars seminaries is kostenefficiënt en brengt veel nieuwe contacten aan (Belgische en Afrikaanse) die nuttig kunnen in het programma van elke NGA
32
Met internationale NGO’s, multi-laterale actoren Via de eigen lokale partners, die contacten hebben of samenwerken met internationale NGO’s, werken de Belgische NGA’s in een groter internationaal kader. De eigen lokale partners zijn het kanaal waarlangs deze samenwerking tussen Belgische NGA’s en internationale NGO’s verloopt. Het GCA-proces leert dat met de delegaties van EU en van UNDP een interessante samenwerking kan gerealiseerd worden. De uitwisseling van informatie is door dit GCA-proces gestimuleerd en kan verdergezet worden naar operationele en organisatorische samenwerking in de komende jaren.
Bibliografie (1) F.Camara, I. (2013) Mainstreaming climate change resilience into development planning in the Gambia. Geraadpleegd op http://pubs.iied.org (2) Nshimyumuremyi, A. & Workie, Y.A. (2015) Gambia 2015 Geraadpleegd op http://www.africaneconomicoutlook.org (3) Solidagro (2013) Samen voor voedsel (DGD-programma 2014-2016) (4) Wagner, A. & Hermelin, B. & Bruyeron, O. & Alby-Flores, V. & Faivre-Dupaiggre, B. & Kaboré, C. & Ficini, C. (2009) Food Security Profile, The Gambia (5) Jallow, B.P. & Craft, B Engaging effectively in climate diplomacy: policy pointers from The Gambia Geraadpleegd op http://pubs.iied.org (6) Ministry of Finance and Economic Affairs of the Republic of The Gambia (2011), Programme for Accelerated Growth and Employment (PAGE) 2012-2015 (7) UN HABITAT, Gambia : Banjul Urban Profile (8) Ministry of Justice, Local Government Act – law on VDC-Wards-TAC (9) The African Child Policy Forum, Harmonisation of children’s laws in Gambia – country brief (10) Adu-Gyamfi Jones (2013), Convergence and divergence between the UN convention in the rights of the children, and the African charter on the rights and welfare of the children (11) CAFRAD (2004), The Gambia, Public administration country profile (12) Coventry University - Center for Agroecology and Food Security (2013), Mainstreaming agroecology : Implications for Global Food and Farming Systems (13) Gambia Bureau of Statistics (2014), The Gambia Demographic and Health Survey 2013 (14) The Gambia – EU cooperation (2015), Annual report 2014
33
(15) CILSS (2009), Food Security profile, The Gambia (16) ACE International Consultants (2015), Public Expenditure and Financial Accountability (PEFA), Assessment 2014, The Gambia (17) Republic of The Gambia (2010), Gambia National Agriculture Investment Plan (GNAIP) 2011-2015
Bijlagen Bijlage 1 : brief van Lord Mayor Abdoulie Bah, City Council of Banjul Bijlage 2 : brief van M. Lamin S.I. Jammeh, Governor North Bank Region Bijlage 3 : brief van Mevr. Agnes Guillaud, Chargé d’Affaires van de EU-delegatie in Gambia
34
