Catholic Voices
Geloof in alle redelijkheid beschaafd antwoorden op brandende vragen Austen Ivereigh Kathleen Griffin
’s-Hertogenbosch
Oorspronkelijke uitgave: Catholic Voices: Putting the case for the Church in an era of 24-hour news, Austen Ivereigh and Kathleen Griffin.
© Betsaida, ’s-Hertogenbosch 2014 © Austen Ivereigh en Kathleen Griffin 2011 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. vertaling: B. Raymakers ISBN 978.94.91991.10.3
Inhoud Voorwoord Woord van dank Inleiding
7 11 13
Deel 1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.
Kerk en politiek Homoseksualiteit en anticonceptie Gelijkheid en godsdienstvrijheid Euthanasie en hulp bij zelfdoding Seksueel misbruik door geestelijken Katholieke scholen Bescherming van het ongeboren leven Katholieken en Aids Anglicanen, het priesterschap en het Ordinariaat
27 55 81 103 123 155 175 195 217
Deel 2 10. Tien beginselen voor geciviliseerd communiceren 11. Het verhaal van Catholic Voices
241 253
Gebed van Catholic Voices
277
5
Voorwoord
I
n september 2010 landde Benedictus XVI op het vliegveld van Edinburgh, de eerste paus die ooit het Verenigd Koninkrijk heeft bezocht in het kader van een staatsbezoek. Hij werd begroet door enthousiaste menigten en een kleine maar zeer mediagenieke campagnegroep van Protest the Pope1 (‘Protesteer tegen de paus’). Toen de eerste dag van het bezoek ten einde liep, verscheen één van hun woordvoerders live op Sky News om hun zaak te verdedigen. Het was mijn taak om daarop te reageren, maar ik bevond mij niet in dezelfde studio als mijn tegenstander en moest er dus via een oormicrofoon naar luisteren. Op precies het verkeerde moment liet de technologie ons in de steek en hoorde ik niets meer. Toen de interviewer mij vroeg om te reageren, legde ik het probleem uit, maar antwoordde dat Protest the Pope altijd hetzelfde zei, dus dat ik toch wel kon antwoorden. Op hoop van zegen antwoordde ik dat wat betreft misbruik plegende priesters, het Vaticaan alleen maar archieven in bezit had van de gevallen die door lokale kerken daar naartoe worden gestuurd, en dat deze dus niet geheim waren; er was geen politie die het Vaticaan ooit had benaderd met de vraag om geheime archieven te openen. In plaats van een onderdeel te zijn van het probleem, zo ging ik verder, was het juist kardinaal Ratzinger nu paus Benedictus - die erop had aangedrongen te garanderen dat de daders stevig zouden worden aangepakt. Ten slotte merkte ik op dat de paus in zijn toespraak bij zijn aankomst in Schotland had gewezen op de grote tradities van Groot-Brittannië, die voortvloeiden uit ons christelijk erfgoed. 1
Een campagne van The National Secular Society voorafgaand aan en tijdens het bezoek van paus Benedictus XVI aan het Verenigd Koninkrijk in september 2010, met bijeenkomsten, manifestaties en zeer veel media-aandacht. 7
Geloof in alle redelijkheid
Het bleek dat ik alle argumenten die de woordvoerder van Protest the Pope had aangevoerd, had weerlegd, hoewel ik geen woord had gehoord van wat hij had gezegd. Dit boek is het resultaat van goed luisteren naar de critici van de Kerk en ons realiseren dat zij gewoonlijk steeds weer dezelfde argumenten aanvoeren. Er zijn samenhangende antwoorden mogelijk op deze kritiek en dit boek geeft die antwoorden. Belangrijker is dat dit boek laat zien hoe je deze kritiek op een positieve manier kunt benaderen, door tot het hart door te dringen van wat de kritische vraagsteller werkelijk dwarszit, en niet alleen maar negatief te reageren. Deze kunst van het herkaderen wordt op een prachtige manier door het hele boek heen getoond. De katholieke Kerk heeft een blijde boodschap om door te geven en moet niet toelaten dat critici de katholieken ertoe verleiden om het Evangelie te laten klinken als een slechte boodschap. De katholieke gemeenschap in Groot-Brittannië heeft een speciale plaats zowel in de geschiedenis van het land als in de geschiedenis van de Kerk. De katholieke Kerk vertegenwoordigt een minderheid in Groot-Brittannië en dat is al meer dan 400 jaar het geval. Slechts 7% van de Britse bevolking behoort tot de katholieke Kerk. Maar toch, omdat zij een onderdeel is van de grootste godsdienstige gemeenschap, bestaande uit ongeveer 1, 1 miljard mensen, kan de katholieke Kerk in Groot-Brittannië het geloof uitleggen aan dit land dat een bevolking heeft die bijna een zesde van de wereldbevolking uitmaakt. Als minderheid hebben de Britse katholieken geleerd hoe zij zichzelf moeten uitleggen aan hun landgenoten en in Catholic Voices kreeg deze vaardigheid een nieuwe impuls: jonge leken die klaar stonden en bereid waren zich te bekwamen in de supersnelle media van het non-stop nieuws. Deze vaardigheid is niet alleen van nut voor de Kerk maar ook voor de bredere samen8
voorwoord
leving, omdat geloofsgemeenschappen een wezenlijk en duurzaam onderdeel zijn van onze samenleving overal ter wereld. In staat zijn om religie te begrijpen is een capaciteit die van cruciale waarde is voor het moderne leven. Er is een wijdverspreide theorie geweest dat als de moderniteit tot de hele wereld zou zijn doorgedrongen, de godsdienst geleidelijk zou verdwijnen. De eenentwintigste eeuw heeft al laten zien dat dit niet waar is. Wij leven in een godsdienstige eeuw, waarin het meest moderne land, de Verenigde Staten van Amerika, sterk godsdienstig blijft. Daarnaast is het verschrikkelijke misbruik van de godsdienst in de plaats gekomen van de atheïstische filosofieën van de twintigste eeuw, als inspiratie voor een aantal van de meest wrede politieke bewegingen in de wereld. De moderniteit zal zich moeten verzoenen met de duurzaamheid van het religieuze geloof en met de behoefte om goede godsdienst te kunnen onderscheiden van slechte godsdienst. Dus gelovigen hebben de plicht om zichzelf in eenvoudige, samenhangende woorden uit te leggen aan hun vaak geestelijk verwarde tijdgenoten. Dit boek is daarom niet alleen een boek voor katholieken, maar voor al diegenen die willen begrijpen hoe de grootste geloofsgemeenschap in de wereld zichzelf uitlegt in woorden van deze tijd. Of katholieken in staat zijn om de Kerk op een relevante manier kunnen overbrengen, hangt in de eerste plaats ervan af of zij kunnen luisteren naar de eigentijdse kritiek en er dan naar behoren op kunnen antwoorden. Tegelijkertijd moet men, om de katholieke Kerk te begrijpen, wel met evenveel aandacht naar de uitleg luisteren. Dus dit boek is een oefening in luisteren zowel als in spreken. Als er aan alle kanten goed wordt geluisterd, kan onze eeuw een unieke mijlpaal bereiken in het wederzijdse begrip tussen de geloofsge9
Geloof in alle redelijkheid
meenschappen in de hele wereld. Dit boek is een belangrijke bijdrage aan de uitvoering van die taak. Mogen allen die het lezen een pinkstermoment beleven, het moment dat de Heilige Geest de apostelen in staat stelde te worden begrepen door degenen die hun taal niet spraken. Christopher Jamison osb beschermheer Catholic Voices
10
