Uitgave van het Koninklijk Nederlands Geleidehonden Fonds 2e jaargang, nummer 3 februari 2015
HONDEN MET EEN MISSIE
WINNAAR GOUDEN LOEKI!
Chaos & geluk bij het fokgastgezin
Geleidewerk toen en nu Blindengeleidehonden | Assistentiehonden | Buddyhonden | Autismegeleidehonden
NIEUWS Inhoud Vraag voor Ellen
3
Hun vrijheid
4
Uitgelicht
7
Trots!
8
Terugblik
10
Aan het werk
12
Lever snel in: mobiel of cartridge Heeft u nog speciale antwoordenveloppen voor oude mobiele telefoons of lege inktcartridges in huis? Stuur deze dan, gevuld met uw oude telefoon of lege cartridge, snel op. Voor elke exemplaar krijgt KNGF Geleidehonden een vergoeding van Eeko, de organisatie die deze materialen recyclet. Dat kan nog tot 1 april 2015. Daarna is het helaas niet meer mogelijk om deze materialen per envelop te verzenden. Meer informatie: www.geleidehond.nl/inzamelactie.
‘BUDDYHOND’ WINT RECLAMEPRIJS GOUDEN LOEKI 2014 Na een spannende live-uitzending op 14 januari 2015 hebben we de Gouden Loeki gewonnen voor onze tv-reclame ‘Buddyhond’! De publieksprijs voor de beste tv-reclame van 2014 is een prachtige kroon op ons werk. Ook betekent deze prijs mooie aandacht voor het belangrijke werk van onze buddyhonden. Een beter begin van ons 80-jarig jubileum hadden we niet kunnen wensen. De reacties die we na afloop van de finale hebben ontvangen, waren hartverwarmend. Uit de hele wereld kwamen steunbetuigingen en felicitaties binnen. We willen dan ook iedereen heel hartelijk bedanken voor de steun tijdens deze verkiezing. Dankzij alle stemmen heeft de Gouden Loeki een mooi plekje gekregen bij onze honden!
www.geleidehond.nl/buddyhonden VOOR MEER INFORMATIE www.geleidehond.nl
2
MAIL ONS
[email protected]
VOLG ONS @KNGFGeleidehond facebook.com/KNGFGeleidehonden pinterest.com/KNGFGeleidehond
COLOFON Uitgelaten is een uitgave van KNGF Geleidehonden| postbus 544 1180AM Amstelveen| www.geleidehond.nl | 020 – 496 93 33 | NL81INGB0000275400 Redactie afdeling Communicatie,
[email protected] Vormgeving Gabriëlle de Vries Fotografie BLINKfotografie | Inge van Veen | Druk Rijser Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gepubliceerd zonder toestemming van KNGF Geleidehonden.
VRAAG VOOR ELLEN Iedere week ontvangt KNGF Geleidehonden allerlei vragen over het werk van haar honden en de organisatie. Directeur Ellen Greve licht er steeds één uit. Ook een vraag voor Ellen? Stuur deze in via
[email protected]
Er komen steeds meer technische hulpmiddelen. Hoe ziet de toekomst eruit voor de geleidehond? Ellen: ‘Als Nationale Zorghonden Autoriteit streven wij ernaar onze kennis en kwaliteit voortdurend te verbeteren. Dat betekent dat wij alle ontwikkelingen op het gebied van hond en handicap nauwlettend volgen. Ook onderzoeken wij de technologische hulpmiddelen die het leven van een geleidehondenbaas makkelijker kunnen maken. Wij delen daarbij graag onze kennis met iedereen die het leven wil verbeteren van mensen met een professioneel werkende hond. Dankzij nieuwe technologieën is er steeds meer mogelijk op het gebied van navigatie. Samen met de makers testen wij de I-Cane Mobilo, een roodwitte taststok voor blinde mensen die is uitgerust met sensortechnologie om obstakels op straat via trillingen aan te geven. Ook bevat deze slimme taststok navigatie. Hierdoor kunnen blindengeleidehondenbazen de omgeving mogelijk nauwkeuriger en zelfstandiger verkennen. Het omgekeerde onderzoeken we ook, namelijk: kunnen onze honden een aanvulling zijn op bestaande technieken? Onze medische
detectiehonden zijn hier een mooi voorbeeld van. Met dit experiment hopen we antwoord te krijgen op de vraag of honden in staat zijn om de geur van kankercellen in ontlasting op te sporen. Hierdoor zou darmkanker in een vroegtijdig stadium kunnen worden gesignaleerd, iets wat met bestaande apparatuur nog onvoldoende mogelijk is. We denken dat nieuwe technieken de geleidehond prima kunnen aanvullen en vice versa. Met de nadruk op aanvullen, want geen enkel hulpmiddel kan het werk van onze geleidehonden, assistentiehonden of buddyhonden evenaren of vervangen. Dat durf ik met onze 80 jaar ervaring met zekerheid te stellen. Onze honden staan altijd klaar voor hun baas, blij en kwispelend. Het zijn trouwe kameraden die vriendschap, steun en liefde geven en eenzaamheid bestrijden. De magie van de unieke band tussen mens en hond is zo bijzonder en sterk, dat kan techniek nooit bieden!’ Ellen Greve Directeur
3
Hugo en autismegeleidehond Eefke
4
HUN VRIJHEID
‘Eefke voelt onze zoons perfect aan’
Twee van de drie zoons van Erik en Mirjam Averesch hebben een vorm van autisme. Dat maakt het leven vaak ingewikkeld, maar autismegeleidehond Eefke heeft het gezin veel goeds gebracht. ‘We kunnen dankzij haar meer ondernemen met minder stress.’ Om 19.00 uur is het bedtijd voor Hugo (7). Labrador Eefke komt gezellig op zijn bed liggen en zo gaat Hugo rustig slapen. Anderhalf uur later is het bedtijd voor zijn broer Lucas (11). Dan verkast Eefke naar zijn kamer en gaat ook Lucas zonder problemen slapen. ‘Vroeger rende ik van bed naar bed, omdat de jongens onrustig en angstig waren en was ik om 22.30 uur eindelijk klaar’, vertelt moeder Mirjam. Zij is zeer gelukkig met deze verandering, die ze geheel toeschrijft aan autismegeleidehond Eefke. ‘Ik durf het bijna niet hardop te zeggen, maar ik ben heel positief over het effect van
Eefke op onze jongens.’ Mirjam schetst een beeld van haar twee oudste zoons: ‘Hugo is erg bewegelijk, druk en impulsief. Op school ging het goed, thuis niet. Bij ons liet hij zijn boosheid zien. Hij bleef lang hangen in een boze bui. Hulpverleners konden wel wat rust in hem brengen, maar alleen tijdelijk’. ‘Lucas had vooral last van angsten. Dat werd nog veel erger toen zijn neefje in 2013 plotseling overleed aan een stofwisselingsziekte. Ze waren beste vrienden, dus dit onverwachte verlies hakte er enorm in bij Lucas. Hij raakte erg in zichzelf gekeerd.’
SCHREEUWEN EN WEGLOPEN Bijna wanhopig zochten Mirjam en haar man naar iets dat Lucas en Hugo zou kunnen helpen. Toen lazen ze over de autismegeleidehond van KNGF Geleidehonden. ‘Lucas en Hugo houden veel van dieren en we hadden zelf een labrador gehad, dus dit klonk ideaal. Het wachten op een geschikte hond viel me zwaar, maar in september 2014 kwam Eefke. Na een paar dagen dacht ik: het is net of ze hier al jaren woont, zo goed past ze bij ons gezin. Ze is erg lief en dol op kinderen.’ Voor Eefkes komst was het ‘een drama’ om met Hugo naar een winkel te gaan, vertelt
5
< Hugo, Eefke en moeder Mirjam
Lucas, Eefke en Hugo
‘Als Lucas Eefke knuffelt, neemt zijn angst af’ Mirjam. ‘Hij raakte daarvan gestrest, schreeuwde of ging ervandoor. Nu koppel ik hem met een speciale riem aan Eefke, waardoor hij niet kan wegrennen en hij loopt vrolijk mee! Een verademing. Toen Eefke net bij ons was, had Hugo nieuwe schoenen nodig. Normaal een rampzalige onderneming, maar dit keer bleef hij netjes stilstaan tijdens het passen. Hij is zo gefocust op de hond dat andere prikkels niet zo hard bij hem binnenkomen.’ Hugo blijft ook minder lang boos als Eefke bij hem is. Voor broer Lucas is Eefke een geweldig maatje. Met haar kan hij spelen en ontspannen. Als hij haar knuffelt, nemen zijn angsten af.
6
Het gaat nu beter met hem dan vorig jaar.
UNIEK UITSTAPJE Mirjam: ‘Laatst heb ik een uitstapje gemaakt samen met mijn zus en de kinderen. Eefke ging mee, mijn man voor het eerst niet. Voorheen was dat ondenkbaar, maar het ging prima! Eefke speelt een belangrijke rol in ons sociale leven. We kunnen dankzij haar meer ondernemen, met minder stress. Ze voelt de jongens perfect aan en zoekt ze uit zichzelf op als ze onrustig zijn. Zo bijzonder. Ook onze jongste zoon Ralf (5) beleeft veel plezier aan haar.’ Mirjam besluit: ‘Eefke heeft niet alles veranderd, maar wel veel.’
Autismegeleidehond aan het werk Een autismegeleidehond begeleidt kinderen met autisme binnen- en buitenshuis. Doordat deze kinderen vaak wegrennen op straat of bang zijn in nieuwe situaties, komen sommige gezinnen de deur amper uit. Door het kind met een tuigje aan de hond te koppelen, is wegrennen onmogelijk. Bovendien heeft de hond vaak een gunstige invloed op het gedrag. Dankzij de hond krijgt het hele gezin meer bewegingsvrijheid. KNGF Geleidehonden heeft al vijftig gezinnen kunnen helpen met een speciaal opgeleide autismegeleidehond.
Meer weten? Kijk op www.geleidehond.nl/autisme
Iedere bijdrage aan ons werk heeft een eigen verhaal. Wij lichten er hier een paar uit. Aan deze en andere gulle gevers: bedankt!
UITGELICHT DE HEER D. DEN BRAVEN
Werd 60 jaar en vroeg zijn gasten om een donatie voor ons werk.
€ 1280,-
QUILTSHOP ‘LEUR’
Een grote quilt, samengesteld uit lapjes van 240 mensen, bracht een mooi bedrag op!
€ 2435,80 ALBERT HEIJN SCHIPLUIDEN
In het testament Wie De tweeling Marijke en Marjan Hamakers Waar Van Nepal tot Limburg Wat Vaste donateur en steun via testament
‘Wij houden erg van reizen en van lange wandeltochten maken in landen als Marokko, Portugal en vooral Nepal. Gelukkig zijn we met onze 72 jaar nog heel vitaal. Na onze pensionering zijn we gezellig samen in een huis gaan wonen. Toen hebben we twee pups voor jullie opgevoed, Katja en Una. Dat was mooi om te doen, al was het afscheid moeilijk. Katja bleek ongeschikt als geleidehond en wij mochten haar adopteren. Jammer voor jullie, maar wij waren er zielsgelukkig mee! Later kregen we een andere hond, maar het lijntje met KNGF Geleidehonden is gebleven. We hebben jullie in ons
Mvr. J. VermeulenRodenburg droeg KNGF Geleidehonden op voor de statiegeldopbrengst.
€ 296,45
testament gezet als enige erfgenaam, omdat we beseffen wat een bijzonder werk jullie doen. De uitbreiding naar meer soorten zorghonden juichen we toe, want zo kan KNGF Geleidehonden nog meer mensen helpen. We hebben jullie nu ook benoemd tot executeur. Dat betekent dat jullie alles regelen bij ons overlijden, dan hoeven wij onze neef daar niet mee op te zadelen. Het is zo’n opluchting voor ons dat dit goed geregeld is! Nu kunnen we met een gerust hart onze volgende reis plannen.’
Meer weten over nalaten aan KNGF Geleidehonden? Bel dan met Patricia Elings of vraag de folder over nalaten aan via 020-496 93 33.
7
AAIBARE BUFFERS tegen stress en angst Al vijftien buddyhonden zijn opgeleid en afgeleverd bij hun nieuwe baas. Het project wordt in 2016 geëvalueerd en dan moet blijken of deze nieuwe zorghonden voor (oud-)geüniformeerden met PTSS een ‘blijvertje’ zijn. Instructeur Rijk van Kooij twijfelt er niet aan. WELKE HONDEN WORDEN BUDDY’S? ‘Veteranen en politiemensen met een posttraumatische stressstoornis (PTSS) kunnen van het ene op het andere moment angstig worden. Het is ontzettend belangrijk dat een hond goed gesocialiseerd is en nergens van opkijkt. Dat is al een hele training op zich. Daarom is het werk van onze puppypleeggezinnen en instructeurs zo enorm belangrijk. Buddyhonden hebben hun opleiding tot blindengeleidehond nét niet gehaald of hebben de juiste eigenschappen die ze een goede buddy maken. Ze worden geselecteerd op hun stabiele en sociale karakter en krijgen extra training in het omgaan met situaties die voor hun baas moeilijk zijn.’
WAT DOEN ZE PRECIES? ‘De hond heeft een ondersteunende therapeutische taak en wordt pas ingezet als iemand in de eindfase van een PTSSbehandeling zit. Bepaalde geluiden, geuren of onverwachte gebeurtenissen kunnen negatieve
8
TROTS!
herinneringen oproepen. Daarom verkeren mensen met PTSS vaak in een staat van alertheid. Dat zorgt voor zoveel angst en stress dat het moeilijk wordt om mee te doen in de maatschappij. De hond brengt rust en haalt mensen uit hun isolement doordat hij een buffer vormt tussen de baas en de omgeving. Als iemand bijvoorbeeld boodschappen uit een schap pakt, staat de hond achter hem. Een andere belangrijke taak is het ’s nachts wakker maken bij een nachtmerrie.’
‘De hond brengt rust en haalt mensen uit hun isolement’ HOE WEET DE HOND OF DE BAAS EEN NACHTMERRIE HEEFT? ‘Tijdens een voorzorgbezoek proberen we te achterhalen hoe iemand slaapt. Nachtmerries gaan veelal gepaard met hevig transpireren en dat kunnen we moeilijk nabootsen tijdens de training. Bij de plaatsing van de buddyhond zorgen we er eerst voor dat de hond en zijn baas een goede band krijgen. Na enkele weken gaan we het wekken oefenen. Mensen denken vaak dat ze de hond vooral nodig hebben tijdens die nachtmerries. Maar de andere vaardigheden
die de hond leert, zoals fungeren als buffer voor de buitenwereld, het creëren van ruimte en het samenzijn met de baas, zijn veel belangrijker. Die ondersteuning brengt zoveel rust, lucht en ruimte dat andere klachten afnemen.’
WELK VERSCHIL MAAKT DE BUDDYHOND? ‘Een veteraan kan zijn kinderen weer naar school brengen en een vader voor ze zijn dankzij de hond. Een oud-politieagente leefde op de bovenverdieping van haar huis, zo bang was ze. Met haar buddyhond komt ze weer beneden. Een oud-militair die door zijn PTSS nergens heen durfde, spreekt nu met andere hondenbezitters af om te wandelen.’
WAAROM LUKT DIT EEN BUDDYHOND WEL EN EEN PARTNER NIET? ‘Een hond stelt geen vragen, die is er gewoon altijd en blijft even onbevangen en blij. Het verrast me nog steeds als ik zie wat deze honden teweegbrengen. Dat ze zo’n wereld van verschil maken, had ik eerst niet verwacht.’
Onze tv-spot ‘Buddyhond’ heeft vorige maand de Gouden Loeki gewonnen voor beste tv-reclame van 2014. Een mooie prijs voor ons werk!
Meer weten of de reclame bekijken? www.geleidehond.nl/buddyhonden
9
Amsterdamse Hoofdweg 1933
Geleidewerk toen en nu
OVERSTEKEN IN AMSTERDAM Enkele ronkende voertuigen toen… of fietsers, trams en auto’s die vandaag aan alle kanten langs je heen zoeven: het is nogal een verschil of je de Amsterdamse Hoofdweg overstak in 1933 of die in 2015 oversteekt. Hoofdinstructeur Kees Tinga liet zich op precies dezelfde plek fotograferen en schetst de verschillen.
10
TERUGBLIK
Amsterdamse Hoofdweg in 2015
De Nederlandse heer op de oude zwart-witfoto is net terug uit Zwitserland, waar hij bij een van ’s werelds eerste blindengeleidehondenscholen instructies heeft gekregen. De man maakt deel uit van een viertal dat hier speciaal voor is geselecteerd. Waarom in het buitenland? Kees: ‘De geleidehond was begin jaren 30 nog onbekend in Nederland. Deze “proefcliënten” werden ingezet om te onderzoeken of blindengeleidehonden zouden passen in ons straatbeeld.’ De kersverse geleidehondenbazen trekken veel bekijks, zo staat ook vermeld in een krantenartikel uit 1935 over de aanloop naar de start van KNGF Geleidehonden. Omstanders stellen zich soms opdringerig of te behulpzaam op. De pers moet burgers zelfs oproepen om de blinde baas en zijn hond met rust te laten. ‘Logisch’, vindt Kees. ‘Ze hadden toen nog nooit een geleidehond aan het werk gezien. Rechts op de foto is zelfs een man te zien die van zijn fiets is gestapt om naar het tafereel te kijken.’ Hoe is dat vandaag de dag? ‘Je krijgt nog steeds veel aandacht als je met een geleidehond loopt.
Ze pakken je bij de arm en brengen je zomaar naar de overkant. Zeker in de zomer als ik zelf met een zonnebril op aan het trainen ben, willen mensen nog wel eens ongevraagd helpen omdat ze denken dat ik blind ben’, grijnst Kees.
‘Men had toen nog nooit een geleidehond gezien’ Op de foto anno 2015 is goed te zien hoe druk het nu op straat is. Dat betekent ook dat de geleidehonden meer moeten aankunnen. Een veilige weg zoeken tussen al die mensenbenen, in een druk straatbeeld een deur of trap kunnen vinden en langs vele obstakels manoeuvreren. ‘Daar staat tegenover dat gehandicapten vroeger totaal niet in het straatbeeld waren geïntegreerd. Stoplichten hadden geen tikkers en stoeptegels geen ribbels. Dat is absoluut verbeterd’, aldus Kees. Nog andere verschillen met de oude foto? ‘Vandaag de dag zouden we nooit op deze plek oversteken, maar bij het zebrapad verderop.’
11
NESTJE PUPS: CHAOS EN GELUK Liefkozend snuffelt golden retriever Calinka aan haar negen donzige puppy’s. Ze is een van de moederhonden van KNGF Geleidehonden en woont bij fokgastgezin Van Overbeek. ‘De eerste weken sliep ik pal naast Calinka en haar pups om ze 24 uur per dag in de gaten te houden. Nu ga ik nog twee keer per nacht kijken of alles goed gaat’, vertelt Jacqueline van Overbeek gepassioneerd. Het is erg leuk, zo’n nest toekomstige geleidehondjes in huis, maar veel werk. De pups dagelijks wegen, bijvoeren, pap maken als ze overgaan op vast voedsel, ze doelbewust laten wennen aan huiselijke geluiden, de boel schoonmaken: een taak voor dag en nacht. ‘Hoe groter ze zijn, hoe meer chaos je hebt met hondenspeeltjes en kapotgescheurde en natgeplaste kranten’, zegt Jacqueline vrolijk, want ze geniet van haar vrijwilligerswerk. Als de pups 7,5 week oud zijn, brengt de familie Van Overbeek ze naar Amstelveen, waar puppypleeggezinnen vol enthousiasme klaarstaan om de pups over te nemen voor hun één jaar durende basisopvoeding. Jacqueline: ‘Ik voel me dan net Sinterklaas. Het huis is daarna wel leeg, maar ach, om dit te doen voor een goed doel is toch schitterend? Van onze vorige moederhond zijn bijna alle pups geleidehond geworden. Als ik hoor hoe gelukkig zij hun baas maken, dan heb ik dit er graag voor over.’
