Geldwijze STUDENT. nieuwste regels! met de STUDIEFINANCIERING LENING OP KAMERS BIJBAANTJE ETC

Geldwijze r

met de

nieuwste regels!

STUDENT EN

STUDIEFINANCIERING • LENING • OP KAMERS • BIJBAANTJE • ETC.

Geldwijzer Studenten

Colofon Aan deze uitgave hebben meegewerkt: Irene Blanken Annemarie Koop Anna van der Schors Minou van der Werf Ab Wit 1e elektronische uitgave, mei 2016 © Nibud, Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, Utrecht Tekstwerk: Paula van Gemen, tekstmodel.nl Vormgeving, fotografie & opmaak: PUUR Publishers, puurpublishers.nl Deze Geldwijzer hebben we zeer zorgvuldig samengesteld. Toch kunnen er eventuele fouten of onvolledigheden in voorkomen. Hiervoor neemt het Nibud geen aansprakelijkheid. Niets uit deze uitgave mag u reproduceren zonder schriftelijke toestemming van het Nibud. Het gaat hierbij om druk, film, fotokopie of op andere manieren.

Geldwijze r

met de

nieuwste regels!

STUDENT EN

Voor mbo, hbo en wo Deze gratis digitale Geldwijzer Studenten is voor het studiejaar 2016-2017 mede mogelijk gemaakt door het ministerie van Onderwijs, Cultuur & Wetenschap.

Inhoud

Deze inhoudsopgave is clickable

Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Onder welk studiefinancieringsstelsel val jij? .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Hoofdstuk 1 Studiefinanciering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.1 Studiefinanciering in het kort

................................................................................

12

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13

1.2

Recht op studiefinanciering

1.3

Basisbeurs, aanvullende beurs en studenten-OV-chipkaart

1.4

Aanvragen van studiefinanciering

1.5

Overige regelingen

.....................................

15

..........................................................................

21

...............................................................................................

23

Hoofdstuk 2 Lenen tijdens je studietijd .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 2.1 Lenen: doen of niet doen?

.....................................................................................

26

...............................................................................................

27

2.2

Een lening bij DUO

2.3

Terugbetalen van je DUO-lening

2.4

Hypotheek en studieschuld

2.5

Andere leningen

............................................................................

32

...................................................................................

37

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

37

Hoofdstuk 3 Uitgaven tijdens je studie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 3.1 Vergelijk jouw uitgaven

.........................................................................................

44 47

3.2

Uitgaven voor alle studenten

3.3

Uitgaven specifiek voor thuis- of uitwonenden

3.4

Een kamer vinden

................................................................................................

52

3.5

Een woning kopen

................................................................................................

53

3.6

De verhuizing

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

54

3.7

Je woonruimte inrichten

4

................................................................................. ........................................................

.......................................................................................

GELDWIJZER STUDENTEN ©2016

50

55

Hoofdstuk 4 Bijdrage ouders .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

4.1

Bijdrage van jouw ouders

4.2

Belastingvrij schenken

4.3 Kinderalimentatie

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

58

.........................................................................................

58

................................................................................................

60

Hoofdstuk 5 Bijbaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

5.1

Eigen inkomsten naast je studiefinanciering

5.2

Je arbeidscontract

5.3

Je loonstrook en je jaaropgave

5.4 De belastingdienst

5.5 Pensioenopbouw

5.6

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

62

...............................................................................................

63

..............................................................................

65

...............................................................................................

66

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

67

Andere inkomsten

................................................................................................

68

Hoofdstuk 6 Buitenland, bestuursjaar of een tweede studie . . . . . 69

6.1

Naar het buitenland

6.2 Bestuursjaar

6.3

.............................................................................................

70

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

72

Een tweede hbo- of wo-studie

...............................................................................

73

Begrippenlijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Je eigen begroting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 Kasboek .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Ook van het Nibud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Inhoud

5

Inleiding

Alsjeblieft, een geldwijzer voor jou! ‘Studeren … de mooiste tijd van je leven!’ Dat zeggen veel mensen als ze terugblikken op hun studententijd.

Die tijd wordt nog mooier als je grip hebt op je geldzaken. Want als je gaat studeren, krijg je met veel nieuwe inkomsten en uitgaven te maken: geld van DUO, lesgeld of collegegeld, studieboeken, verenigingen, reiskosten, vrije tijd. En als je op kamers gaat, ook de kosten van een kamer en de boodschappen. Hoeveel kost het studentenleven je eigenlijk per maand? Welke inkomsten verwacht je? Wat houdt het studiefinancieringsstelsel sinds 2015-2016 in voor hbo- en wo-studenten? Waar moet je op letten als je er voor kiest om bij DUO te lenen om een deel van je studiekosten te betalen? En hoe zorg je dat je een leuk studentenleven kunt betalen en betaalbaar houdt?

De Geldwijzer Studenten helpt jou om inzicht te krijgen In dit e-book vind je antwoorden op al dit soort vragen. Alle financiële aspecten waar je tijdens je studietijd mee te maken krijgt, komen hier aan bod.

6

NAAR INHOUDSOPGAVE


Voor wie is dit e-book bedoeld? De inhoud van dit e-book is bedoeld voor (ouders van): • (aankomende) mbo-studenten die een beroepsopleidende leerweg (bol) volgen • (aankomende) hbo-studenten • (aankomende) wo-studenten En het is voor studenten in zowel het oude als het nieuwe studiefinancieringsstelsel.

Wat vind je waar? We hebben het e-book opgebouwd per thema. Zo is het een handig naslagwerk en kun je snel iets opzoeken. Kijk maar: • In hoofdstuk 1 lees je alles over studiefinanciering. • In hoofdstuk 2 beschrijven we de mogelijkheden om geld te lenen. • In hoofdstuk 3 zie je welke uitgaven je hebt tijdens je studie. • In hoofdstuk 4 laten we zien hoe jouw ouders financieel kunnen bijdragen. • In hoofdstuk 5 omschrijven we de regels als je naast je studie gaat werken. • In hoofdstuk 6 lees je wat de regels zijn als je naar het buitenland gaat, een bestuursjaar doet of voor een tweede studie kiest. • Achterin vind je een begrippenlijst en een overzicht waar je je inkomsten en uitgaven kunt invullen. Voordat je verder gaat lezen, raden we je aan de volgende bladzijde te lezen. Hier staat belangrijke informatie die elke student moet weten!

Nibud, mei 2016

Inhoud

NAAR INHOUDSOPGAVE

7

Onder welk studiefinancieringsstelsel val jij? Per 1 augustus 2015 is het studiefinancieringsstelsel voor hbo-

Belangrijke informatie voordat je verder leest!

en wo-studenten veranderd. Dit nieuwe studiefinancieringsstelsel wordt ook wel het sociaal leenstelsel of Studievoorschot genoemd. In dit e-book hebben we het over het oude en het nieuwe studiefinancieringsstelsel. De regels van zowel het oude als het nieuwe stelsel worden besproken. En natuurlijk de afspraken die voor mbo-studenten gelden. We geven met een icoontje duidelijk aan voor wie de informatie geldt.

Hbo- en wo-studenten die in of na studiejaar 2015-2016 zijn begonnen Wanneer val je onder het nieuwe studiefinancieringsstelsel? • Je start in of na 2015-2016 met je hbo- of wo-opleiding. • Je hebt een bachelor afgerond (hbo of wo) en start in of na augustus 2015 met een master. • Je hebt je mbo-opleiding afgerond en start in of na augustus 2015 met een hbo-opleiding.

Mbo-studenten (bol) Volg je een studie via de beroepsopleidende leerweg (bol), dan val je onder de regels voor het mbo.

Hbo- en wo-studenten die vóór studiejaar 2015-2016 zijn begonnen Wanneer val je onder het oude studiefinancieringsstelsel? • Je bent vóór het studiejaar 2015-2016 begonnen aan een hbo- of wo-opleiding. • Je bent vóór het studiejaar 2015-2016 begonnen aan een hbo- of wo-opleiding en bent tussentijds gestopt. Als je daarna je studie weer oppakt (en voldoet nog steeds aan de geldende voorwaarden), val je onder het oude stelsel. • Je bent vóór het studiejaar 2015-2016 begonnen aan een hbo- of wo-opleiding en start in het studiejaar 2015-2016 aan een andere bacheloropleiding (en voldoet nog steeds aan de geldende voorwaarden).

8

NAAR INHOUDSOPGAVE


Ga je studeren? Maak meteen je eigen DigiD aan! Wat is DigiD? Een DigiD is je elektronische handtekening. Elke student heeft een DigiD met sms-alert nodig. Want met een DigiD kun je:

1

zien hoeveel pensioen je hebt opgebouwd via mijnpensioenoverzicht.nl

je inschrijven voor je opleiding

6

studiefinanciering aanvragen en wijzigen via mijnduo.nl

2

belastingaangifte doen 3

5

overzicht houden over je financiële situatie en (eventuele) opgebouwde schulden via mijnduo.nl

toeslagen, zoals zorgtoeslag en huurtoeslag, aanvragen 4

Vraag je DigiD op tijd aan! Als je je DigiD hebt aangemaakt, kun je die nog niet meteen gebruiken. Hij moet eerst geactiveerd worden. De codes die je daarvoor nodig hebt, krijg je per post thuisgestuurd. Dit duurt ongeveer 5 werkdagen. Zorg dus dat je je DigiD op tijd aanvraagt, zodat je je op tijd kunt inschrijven voor je opleiding of je op tijd je belastingaangifte kunt doen.

Ga naar DigiD.nl

10

NAAR INHOUDSOPGAVE


Studiefinanciering Als je gaat studeren heb je recht op studiefinanciering, of ‘stufi’. Ook in het nieuwe stelsel van studiefinanciering blijft het recht op studiefinanciering bestaan. Maar wanneer heb je er recht op? Welke regels gelden voor jou? Hoe vraag je het aan? En zijn er nog andere financiële regelingen als je gaat studeren? In dit hoofdstuk lees je hier alles over.

NAAR INHOUDSOPGAVE

1.1 Studiefinanciering in het kort Wat is studiefinanciering? Studiefinanciering is een regeling van de overheid voor studenten. Studenten krijgen of lenen geld van de overheid zodat zij kunnen studeren. De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) regelt dit. Studiefinanciering wordt vaak gezien als het bedrag dat je iedere maand als basisbeurs van DUO ontvangt. Maar studiefinanciering bestaat - naast de basisbeurs - uit nog vier onderdelen. In het nieuwe stelsel van studiefinanciering is de basisbeurs afgeschaft. De andere onderdelen niet.

Uit welke onderdelen bestaat het? In dit schema zie je uit welke onderdelen studiefinanciering is opgebouwd. Ook zie je wie recht heeft of kan hebben op welk onderdeel. STUDIEFINANCIERING:

HBO & WO NA 2015-2016

MBO (BOL)

MBO (BBL)

HBO & WO VÓÓR 2015-2016

Basisbeurs

X

√

X

√

Aanvullende beurs

√

√

X

√

Studenten-OV-chipkaart

√

√

X

√

DUO-lening

√

√

X

√

Collegegeldkrediet

√

X

X

√

Wat zijn de bedragen? In de volgende tabellen zie je op hoeveel studiefinanciering je recht kunt hebben. Bedragen studiefinanciering nieuwe studiefinancieringsstelsel (per maand)

Let op!

BEDRAGEN VAN SEPTEMBER T/M DECEMBER 2016 UITWONEND & THUISWONEND

Heb je geen of niet het maximale recht op de

Maximale DUO-lening

€ 478,73

aanvullende beurs? Dan

Maximale aanvullende beurs

€ 383,77

kun je dit bedrag lenen

Maximaal collegegeldkrediet

€ 165,33

tot aan het geldende maximale bedrag. Je kunt dan maximaal € 862,50 bij DUO lenen.

12

NAAR INHOUDSOPGAVE


Bedragen studiefinanciering mbo (per maand)

BEDRAGEN VAN JANUARI T/M JULI 2016

BEDRAGEN VAN AUGUSTUS T/M DECEMBER 2016 UITWONEND THUISWONEND

UITWONEND THUISWONEND Basisbeurs

€ 266,99

€ 81,81

Basisbeurs

€ 266,99

€ 81,81

€ 357,83

€ 336,23

€ 178,22

€ 178,22

Maximale aanvullende beurs*

€ 357,33

€ 335,73

Maximale aanvullende beurs**

Maximale DUO-lening

€ 178,22

€ 178,22

Maximale DUO-lening

* Als je nog geen lesgeld hoeft te betalen, is de maximale aanvullende beurs € 94,25 lager. ** Als je nog geen lesgeld hoeft te betalen, is de maximale aanvullende beurs € 94,75 lager.

Bedragen studiefinanciering oude

studiefinancieringsstelsel (per maand)

BEDRAGEN VAN SEPTEMBER T/M DECEMBER 2016 UITWONEND

THUISWONEND

Basisbeurs

€ 288,95

€ 103,78

Aanvullende beurs

€ 273,03

€ 251,40

DUO-lening

€ 300,52

€ 300,52

Collegegeldkrediet

€ 165,33

€ 165,33

Bron: Dienst Uitvoering Onderwijs, 2016

Hoe werkt studiefinanciering precies? Studiefinanciering bestaat dus uit 5 onderdelen. In paragraaf 1.3 lees je alles over de basisbeurs, de aanvullende beurs en de studenten-OV-chipkaart. In hoofdstuk 2 lees je alles over lenen in je studietijd. Je leest daar wat lenen bij DUO betekent, hoe het collegegeldkrediet werkt en welke andere mogelijkheden er zijn om geld te lenen.

1.2 Recht op studiefinanciering Wie heeft recht op studiefinanciering? Je hebt recht op studiefinanciering als je in Nederland woont en studeert. En als je jonger bent dan 30 jaar. Je moet bovendien de Nederlandse nationaliteit hebben of een verblijfsvergunning type II, III of IV. Heb je een andere verblijfsvergunning of kom je uit een EU-land? Kijk dan voor de specifieke regels op duo.nl.

Studiefinanciering

NAAR INHOUDSOPGAVE

13

Vanaf wanneer heb je recht op studiefinanciering? Dat hangt af van de opleiding die je volgt en je leeftijd:

Let op!

HBO of WO Ben je 18 jaar of ouder, dan heb je recht op studie-

Zodra je recht hebt

financiering zodra je aan je studie begint.

op studiefinanciering,

Ben je jonger dan 18 jaar? Dan heb je er recht op vanaf de

krijgen je ouders geen

eerste maand van het eerste volledige kwartaal van je studie.

kinderbijslag meer.

Als je in september begint, heb je dus vanaf oktober recht op studiefinanciering. Vanaf 1 september 2017 verandert deze regeling en heb je meteen, net als 18-plussers, als je met je

Let op!

studie begint recht op studiefinanciering. MBO (bol) Ben je 18 jaar of ouder, dan heb je recht op studiefinanciering zodra je aan je studie begint. Ben je jonger dan 18 jaar? Dan heb je recht op studiefinanciering

Je hebt op het mbo alleen recht op studiefinanciering als je een studie via de beroepsopleidende leerweg (bol) volgt.

vanaf het eerste kwartaal nadat je 18 jaar bent geworden. Dus als je in april jarig bent, heb je vanaf juli recht op studiefinanciering. Je krijgt het geld elke maand, rond de 24ste, op je rekening gestort.

Hoelang heb je recht op studiefinanciering? Dat hangt af van de studie die je volgt. Voor elke studie wordt een nominale studieduur bepaald. In de volgende paragraaf, lees je hoelang je recht hebt op de verschillende onderdelen van de studiefinanciering.

Nominale studieduur: zo bereken je het De nominale studieduur is de tijd die je over je studie doet als je geen studievertraging oploopt. De nominale studieduur bepaalt hoelang jij recht hebt op studiefinanciering. Voor de meeste mbo-opleidingen op niveau 3 en 4 is dat 4 jaar. Voor een bachelor is dat meestal 3 of 4 jaar, voor een master 1 of 2 jaar. Bij hbo- en wo-opleidingen bereken je de nominale studieduur: NOMINALE STUDIEDUUR

=

ECTS1 (STUDIEPUNTEN) 60

Dus: heeft jouw bachelor 180 ECTS? Dan is de nominale studieduur 3 jaar. Tip: Wil je weten wat de nominale studieduur van jouw studie is? Informeer dan bij je instelling. : European Credit Transfer System

1

14

NAAR INHOUDSOPGAVE


1.3 Basisbeurs, aanvullende beurs en studenten-OV-chipkaart De basisbeurs Wat is de basisbeurs? Dit is een maandelijkse bijdrage van de overheid om de kosten van je studie te compenseren. Voor wie is de basisbeurs? De basisbeurs is voor mbo-studenten die een beroepsopleidende leerweg (bol) doen en 18 jaar of ouder zijn. Én voor hbo- en wostudenten die onder het oude studiefinancieringsstelsel vallen. Hoe hoog is de basisbeurs? In paragraaf 1.1 zie je hoe hoog de basisbeurs in jouw geval is. Het bedrag dat je krijgt, hangt af van je opleiding en je woonsituatie. Als je niet meer bij je ouders woont, krijg je meer geld.

Heb je een (bij)baan? Houd dan rekening met de bijverdiengrens. Als je meer verdient dan € 13.989,13 (2016) per kalenderjaar, dan moet je het bedrag dat je meer hebt verdiend terugbetalen aan DUO. Ook voor je studenten-OV-chipkaart moet je een bedrag per maand terugbetalen. Meer over bijverdienen tijdens je studie, lees je in hoofdstuk 5. Let op! Val je onder het nieuwe studiefinancieringsstelsel dan geldt deze bijverdiengrens niet voor jou. Je mag dan zoveel verdienen als je wilt.

Hoelang heb je recht op een basisbeurs? Hoeveel maanden basisbeurs je nog krijgt, hangt af van het aantal maanden dat je al eerder basisbeurs hebt gekregen. Je hebt recht op het maximale aantal maanden basisbeurs (bij een hbo-bachelor is dat 48 maanden en bij een universiteitsbachelor 36 maanden) min het aantal maanden dat je al eerder de basisbeurs hebt gekregen. Houd je maanden over omdat je je studie eerder afrondt dan de nominale duur van je studie? Dan vervallen die op het moment dat je aan een vervolgstudie begint. Je valt dan namelijk automatisch in het nieuwe studiefinancieringsstelsel en hebt daardoor geen recht meer op de basisbeurs.

Studiefinanciering

NAAR INHOUDSOPGAVE

15

Wat gebeurt er als je je diploma niet haalt? De basisbeurs is een prestatiebeurs. Je krijgt vanaf de start van je studie 10 jaar de tijd om je diploma te halen. Dit wordt de diplomatermijn genoemd. Haal je je diploma niet binnen die periode, dan heb je een studieschuld en moet je het

Let op!

Volg je een mbo-opleiding op niveau 1 of 2? Dan is de basisbeurs altijd een gift. Je hoeft dit geld nooit terug te betalen, ook niet als je je diploma niet haalt.

volgende terugbetalen: basisbeurs + aanvullende beurs + studenten-OV-chipkaart + rente Heb je daarnaast nog een DUO-lening of krijg je collegegeldkrediet, dan komt dit er natuurlijk ook nog bij. In paragraaf 2.3 lees je alles over het terugbetalen van een studieschuld.

De aanvullende beurs Wat is de aanvullende beurs? Dit is een bedrag dat je elke maand van de overheid krijgt om de kosten van studeren te kunnen betalen. Niet alle studenten krijgen het. Of jij het krijgt, en hoeveel je krijgt, hangt af van het inkomen van je ouders. Hoe hoog is de aanvullende beurs? Je kunt dit online berekenen met de ‘Rekenhulp Nieuw stelsel studiefinanciering’ op duo.nl. De Rekenhulp laat zien hoeveel jouw ouders in theorie kunnen bijdragen. Dit bedrag trekken ze af van de maximale aanvullende beurs die in jouw situatie geldt. Het bedrag dat overblijft, is het bedrag dat je aan aanvullende beurs krijgt. Kunnen jouw ouders het maximale bedrag of meer aan jou betalen? Dan krijg je dus geen aanvullende beurs. Je krijgt dat bedrag dan in principe van je ouders. Jouw aanvullende beurs = maximale aanvullende beurs - bijdrage ouders volgens DUO Bij de berekening houdt DUO rekening met: • de inkomsten van jouw ouders 2 jaar geleden (ook als jouw ouders gescheiden zijn, worden de 2 inkomens bij elkaar opgeteld); • hoeveel van jouw broers en zussen ook studiefinanciering krijgen; • of je broers en zussen hebt die naar het middelbaar onderwijs gaan; • of je ouders zelf nog een studieschuld aan het terugbetalen zijn.

16

NAAR INHOUDSOPGAVE


Voorbeeld Je woont thuis. Het verzamelinkomen van je vader was 2 jaar geleden € 35.000 en dat van je moeder € 10.000. • Als je een mbo-opleiding volgt, krijg je in deze situatie als aanvullende beurs € 100 per maand. Heb je ook een broer of zus die recht heeft op studiefinanciering? Dan krijg je € 218 per maand. • Als je een hbo- of wo-opleiding volgt, heb je in deze situatie recht op € 135 per maand als aanvullende beurs in studiejaar 2015-2016 en € 50 per maand in studiejaar 2016-2017. Heb je ook een broer of zus die studeert, dan krijg je € 256 per maand in studiejaar 2015-2106 en € 210 per maand in studiejaar 2016-2017. Bron: duo.nl

Let op!

Is het inkomen van jouw ouders nu veel lager dan 2 jaar geleden? Misschien heb je dan op basis van het lagere inkomen wel recht op (een hogere) aanvullende beurs. Je kunt DUO dan vragen om het peiljaar te verleggen. DUO kijkt dan naar het huidige inkomen. Je kunt dit regelen via mijnduo.nl of via het formulier ‘Verzoek verlegging peiljaar’ op duo.nl. Op duo.nl lees je in welke situaties je het peiljaar mag verleggen.

Hoe vraag je de aanvullende beurs aan? Je kunt de aanvullende beurs aanvragen op mijnduo.nl. Je hoeft daarvoor niet zelf het inkomen van je ouders op te geven. DUO vraagt de adresgegevens van je ouders op bij de gemeente en het inkomen van je ouders op bij de Belastingdienst. De aanvullende beurs wordt daarna automatisch berekend. Het duurt ongeveer 2 maanden voordat DUO heeft vastgesteld of je recht hebt op de aanvullende beurs. Vraag het dus op tijd aan. Mag je bijverdienen als je een aanvullende beurs hebt? Hbo- en wo-studenten die in onder het nieuwe studiefinancieringsstelsel vallen, mogen zoveel bijverdienen als ze willen. Voor mbo-studenten en voor hbo- en wo-studenten die onder het oude stelsel vallen, geldt een bijverdiengrens. Het verzamelinkomen mag niet hoger zijn dan € 13.989,13 per jaar (2016). Verdien je meer? Zet dan je studiefinanciering en je studenten-OV-chipkaart stop. Anders moet je de basisbeurs, eventueel de aanvullende beurs en je studentenreisproduct terugbetalen.

Studiefinanciering

NAAR INHOUDSOPGAVE

17

Moet je de aanvullende beurs terugbetalen? Volg je een mbo-opleiding op niveau 1 of 2? Dan hoef je de aanvullende beurs, net als de basisbeurs, nooit terug te betalen. Voor andere opleidingen is het alleen in de eerste periode een gift: • Voor hbo- en wo-studenten zijn de eerste 5 maanden een gift. • Voor mbo-studenten op niveau 3 en 4 zijn de eerste 12 maanden een gift. Daarna valt de aanvullende beurs onder de prestatiebeurs. Dat betekent dat het alleen een gift is als je je diploma binnen 10 jaar haalt. Lukt dit niet, dan moet je het ontvangen bedrag terugbetalen. Hoelang heb je recht op de aanvullende beurs? Je hebt recht op de aanvullende beurs zolang het inkomen van je ouders niet te hoog is. DUO controleert dit elk jaar. Zij vragen hiervoor het inkomen van je ouders op bij de Belastingdienst. Je hoeft de beurs dus niet elk jaar opnieuw aan te vragen. Je beurs wordt automatisch stopgezet als je ouders te veel verdienen. In alle andere gevallen moet je zelf goed opletten. Zet de beurs altijd stop in de volgende gevallen: • Je hebt studievertraging opgelopen waardoor je langer over je studie doet dan de nominale duur die ervoor staat. • Je hebt je studie sneller afgerond dan de nominale duur van de studie. Stopzetten doe je via mijnduo.nl. Zet je de aanvullende beurs niet stop, dan moet je het geld waar je geen recht op had, terugbetalen.

De studenten-OV-chipkaart Wat is de studenten-OV-chipkaart? Tijdens je studie krijg je reisrecht in de vorm van een studentenreisproduct: de studenten-OVchipkaart. Je kunt kiezen uit twee soorten: • Een weekabonnement: je reist door de week gratis en in het weekend met korting. • Een weekendabonnement: je reist in het weekend gratis en door de week, buiten de spits, met korting.

Volg je een mbo-opleiding en ben je jonger dan 18 jaar? Dan krijg je tot 1 januari 2017 geen studenten-OV-chipkaart. Je krijgt deze namelijk alleen als je al recht hebt op studiefinanciering. Vanaf 1 januari 2017 verandert deze regel. Je krijgt dan meteen vanaf het begin van je studie het studentenreisproduct (de studenten-OV-chipkaart).

18

NAAR INHOUDSOPGAVE


Hoelang heb je recht op een studenten-OV-chipkaart? Je hebt recht op een studenten-OV-chipkaart tijdens de nominale studieduur plus 1 jaar. Dus als je een jaar langer over je studie doet, kun je gebruik blijven maken van je studenten-OV-chipkaart. Hoe vraag je de studenten-OV-chipkaart aan? Als je studiefinanciering hebt aangevraagd via mijnduo.nl, krijg je automatisch het formulier ‘Aanvraagformulier koppeling studentenreisproduct’ thuisgestuurd. Doe dan het volgende: • Koop een persoonlijke OV-chipkaart via ov-chipkaart.nl of gebruik de kaart die je al hebt. • Vul je OV-chipkaartnummer in op het aanvraagformulier en stuur het op. • Zet het studentenreisproduct op jouw OV-chipkaart bij een ophaalautomaat van de NS of een ander vervoersbedrijf. Dit kan vanaf de 15de van de maand voordat jouw studiefinanciering ingaat. Ontvang je al studiefinanciering? Dan krijg je bericht van DUO over de ophaaldatum. Vanaf wanneer kun je de studenten-OV-chipkaart ophalen en gebruiken? Je mag de OV-kaart gebruiken vanaf het moment dat je studiefinanciering ingaat. Je kunt het reisproduct wel 2 weken voordat je studiefinanciering ingaat op je OV-kaart laden bij een ophaalautomaat. Gaat jouw studiefinanciering op 1 september in? Dan kun je je reisproduct dus vanaf 15 augustus op je OV-chipkaart laden, maar je kunt er pas vanaf 1 september mee reizen.

Let op!

Je moet studiefinanciering op tijd aanvragen (zie paragraaf 1.4 over de inschrijving voor je studie). Ontvang je al studiefinanciering? Dan krijg je bericht van DUO over de ophaaldatum.

Wanneer moet je je studenten-OV-chipkaart stopzetten? Je moet zelf je studenten-OV-chipkaart stopzetten in een van de volgende gevallen: • Je hebt je studie afgerond. • Je hebt je studie nog niet afgerond, maar je studeert al langer dan de nominale studieduur plus 1 jaar. • Je stopt met studeren. • Je gaat voor je studie tijdelijk naar het buitenland, voor een stage of om daar te studeren. • Als je boven de bijverdiengrens verdient van € 13.989,13 (2016). Dit geldt voor studenten op het mbo en in het oude studiefinancieringsstelsel. Lees daarover meer in hoofdstuk 5.

Let op!

Als je voor je studie tijdelijk naar het buitenland gaat, kun je een vergoeding krijgen voor de reiskosten die je daar maakt. Ook als je geen reiskosten hebt, kun je recht hebben op deze vergoeding. In paragraaf 6.1 lees je hier meer over.

Studiefinanciering

NAAR INHOUDSOPGAVE

19

Hoe kun je de studenten-OV-chipkaart stopzetten? Stopzetten doe je bij een automaat van de NS of een ander vervoersbedrijf. Hoe regel je dat: • Ga daarvoor naar ov-chipkaart.nl en kies voor ‘stopzetten studentenreisproduct’. Hier kun je vinden bij welke automaten bij jou in de buurt je het studentenreisproduct kunt stopzetten. • Kies bij de automaat voor ‘stopzetten producten’, nadat je je OV-chipkaart voor de lezer hebt gehouden. • Volg de instructies op het scherm. • Wacht een week en log in op mijnduo.nl. Binnen een week staat op mijnduo.nl jouw definitieve stopzetdatum. Als je je studentenreisproduct hebt stopgezet, kun je daarna de OV-chipkaart blijven gebruiken.

Tip!

Controleer op mijnduo.nl of het stopzetten is gelukt.

Voorkom hoge kosten, zet je studenten-OV-chipkaart op tijd stop! Zet je studentenreisproduct stop vóór of uiterlijk op de 5e werkdag van de eerste maand waarin je geen recht meer hebt op het studentenreisproduct. Op duo.nl vind je

Let op!

Zet je je studentenreisproduct niet of te laat stop, dan moet je € 97 per halve maand betalen aan DUO. Die kosten kunnen dus snel oplopen.

de exacte data voor het lopende jaar.

20

NAAR INHOUDSOPGAVE


1.4 Aanvragen van studiefinanciering Hoe vraag je de studiefinanciering aan? 1. Schrijf je op tijd in voor je opleiding Je kunt alleen studiefinanciering krijgen als je staat ingeschreven voor een opleiding. • Voor mbo: meld je vóór 1 maart van het jaar waarin je gaat studeren aan bij jouw opleiding (online via de website van de opleiding of via een inschrijfformulier). • Voor hbo en wo: schrijf je vóór 1 mei van het jaar waarin je gaat studeren in via studielink.nl. Je hebt hiervoor een DigiD nodig. Hoor je later dan 1 mei dat je voor je gewenste studie bent uitgeloot? Dan kun je je later via studielink.nl alsnog voor een andere opleiding aanmelden. Geef dit ook door aan DUO via mijnduo.nl. 2. Vraag de studiefinanciering aan 3 maanden voordat je begint Dat doe je via mijnduo.nl. Doe dit uiterlijk 3 maanden voordat je studie begint. Dus start je per 1 september 2016? Vraag dan je studiefinanciering uiterlijk 1 juni 2016 aan. Doe je het later, dan ontvang je je eerste studiefinanciering ook later.

Heb jij al een DigiD? Je hebt een DigiD nodig om je in te schrijven voor je opleiding. Zorg dat je deze op tijd aanvraagt. Want het kost ongeveer 5 werkdagen voordat je je DigiD kunt gebruiken. Aanvragen doe je via digid.nl.

Tip!

Wat gebeurt er als je de studiefinanciering te laat aanvraagt? Vanaf 1 januari 2016: je kunt met terugwerkende kracht studiefinanciering aanvragen. Dat kan alleen voor het lopende studiejaar. Dit geldt alleen voor de basisbeurs, de aanvullende beurs en de DUO-lening. Je studenten-OV-chipkaart kun je niet met terugwerkende kracht aanvragen. Let op: je kunt geen studiefinanciering terugvragen van de periode vóór 1 januari 2016.

Studiefinanciering

NAAR INHOUDSOPGAVE

21

Gevolgen van te laat studiefinanciering aanvragen: twee voorbeelden.

Voorbeeld 1

Voorbeeld 2

Studeer je al vanaf 1 augustus 2015

Studeer je al vanaf 1 september 2016

en vraag je de studiefinanciering

en vraag je de studiefinanciering

pas op 1 april 2016 aan, dan krijg

op 1 februari 2017 aan, dan krijg

je deze met terugwerkende kracht

je deze met terugwerkende kracht

uitbetaald vanaf 1 januari 2016.

uitbetaald vanaf 1 september 2016.

Je reisrecht gaat pas in op 1 april

Je reisrecht gaat pas in op 1 februari

2016.

2017.

Wat moet je doen als je van studie verandert? Als je een opleiding volgt op hetzelfde niveau, hoef je niet opnieuw studiefinanciering aan te vragen. Je kunt gewoon jouw studiegegevens wijzigen in mijnduo.nl. Heb je eerst een mbo-opleiding gevolgd en ga je nu een hbo- of wo-opleiding volgen? Dan moet je opnieuw studiefinanciering aanvragen via mijnduo.nl.

22

NAAR INHOUDSOPGAVE


1.5 Overige regelingen Er zijn nog extra regelingen waardoor je meer geld kunt krijgen. Bijvoorbeeld als je een kind hebt, of als je ziek of gehandicapt bent. Hieronder lees je de verschillende regelingen.

Extra studiefinanciering als je een kind hebt Heb je een kind en woon je zonder partner? Dan heb je misschien recht op de Toeslag Eenoudergezin. Het maakt niet uit of je een mbo-, hbo-, of wo-opleiding volgt. Je ontvangt gedurende de nominale duur van je studie € 249,54 per maand (2016) bovenop je eventuele aanvullende beurs.

Let op!

De Toeslag Eenoudergezin valt onder de prestatiebeurs. Als je binnen 10 jaar je studie met diploma afrondt, wordt het een gift. Zo niet, dan moet je de toeslag terugbetalen aan DUO.

Hoe vraag je de toeslag aan? Dat doe je via duo.nl. Download daar het formulier voor de Toeslag Eenoudergezin, vul het in en stuur het op naar het adres dat op het formulier staat.

Langer studiefinanciering in bijzondere gevallen Wanneer heb je langer recht op studiefinanciering? Er zijn drie situaties waarin je recht hebt op 1 jaar langer studiefinanciering: 1. Je kunt je studie niet binnen de nominale studieduur afronden door een chronische ziekte. 2. Je kunt je studie niet binnen de nominale studieduur afronden door een handicap. 3. Je volgt na jouw hbo- of wo-opleiding een lerarenopleiding die daarbij aansluit. Dit heet een ‘kopopleiding leraar’ of een universitaire lerarenopleiding. Wat houdt het in? Een jaar langer recht op studiefinanciering, houdt in dat je een jaar langer recht hebt op de basisbeurs, de aanvullende beurs (als je daar al recht op had), de studenten-OV-chipkaart en de leenmogelijkheden bij DUO. Hierbij blijven dezelfde regels gelden. Dus: als je je studie niet binnen 10 jaar haalt, moet je het extra jaar aan studiefinanciering helemaal terugbetalen. Ben je chronisch ziek of heb je een handicap en val je binnen het nieuwe studiefinancieringsstelsel? Dan krijg je net als tijdens de rest van je studie ook in het extra jaar geen basisbeurs. Wel heb je dan recht op de studenten-OV-chipkaart, de leenmogelijkheden en eventueel de aanvullende beurs. Doordat je langer studeert, is de kans

Studiefinanciering

NAAR INHOUDSOPGAVE

23

groot dat je meer moet lenen. Daarom heb je recht op kwijtschelding van dat deel van je lening. In 2016 gaat het om kwijtschelding van maximaal € 1.230. Heb je minder geleend, dan wordt er ook minder kwijtgescholden. Voorwaarde hiervoor is wel dat je je diploma hebt gehaald. Hoe vraag je dit aan? Wil je een lerarenopleiding gaan doen? Vraag deze dan aan via duo.nl. Download daar het formulier ‘Aanvraag Extra prestatiebeurs voor lerarenopleiding in het hoger onderwijs’, vul het in en stuur het op naar het adres dat op het formulier staat. Heb je een chronische ziekte of handicap? Neem contact op met de studentendecaan van je opleiding. Die beoordeelt of je in aanmerking komt voor een jaar extra studiefinanciering. Die regelt dit vervolgens met jou.

Financiële ondersteuning bij bijzondere omstandigheden Bij bijzondere omstandigheden kan jouw opleiding jou financiële ondersteuning geven. Dit zijn voorbeelden van bijzondere omstandigheden: • Je hebt een bestuursfunctie bij een studentenorganisatie, universiteits- of faculteitsraad, een medezeggenschaps- of studentenraad. • Je bent ziek, hebt een handicap of bent zwanger. • Er zijn bijzondere familieomstandigheden. • Je doet aan topsport. De financiële ondersteuning komt uit het profileringsfonds. Elke school of universiteit heeft hiervoor een eigen regeling. Denk je dat jij hier recht op kunt hebben? Kijk dan op de website van jouw school of universiteit. Of vraag het na bij de studentendecaan van jouw opleiding.

Tegoed voor bij- en nascholing na je studie Als je in of na het studiejaar 2015-2016 bent begonnen, krijg je na het behalen van je diploma een tegoedbon voor bij- en nascholing. Dit geldt alleen als je een hbo- of wo-opleiding volgt. De tegoedbon heeft een waarde van ongeveer € 2.000. Je kunt deze tegoedbon pas een periode na afronding van je opleiding inzetten, minimaal 5 jaar na afronding en maximaal 10 jaar na afronding van je opleiding. Je ontvangt hier na je studie meer informatie over van de Rijksoverheid.

24

NAAR INHOUDSOPGAVE


Lenen tijdens je studietijd Dat studeren geld kost, is wel duidelijk. Maar wat moet je doen als je die kosten niet kunt betalen? Ga je geld lenen of niet? En als je geld leent: leen je dan bij DUO of op een andere manier? En hoe zit het daarna met je studieschuld? In dit hoofdstuk lees je alles over lenen.

NAAR INHOUDSOPGAVE

2.1 Lenen: doen of niet doen? Is lenen echt nodig? Bedenk en bereken voordat je gaat lenen of het echt nodig is. Lenen kost je namelijk geld, omdat je het geleende bedrag plus rente moet terugbetalen. Breng daarom in kaart wat jouw inkomsten zijn en hoeveel je uitgeeft. Zo zie je of je ruimte hebt voor maandelijkse aflossing. Op basis daarvan kun je een goede afweging maken.

Wel of niet lenen in 3 stappen

Stap 1 Breng jouw inkomsten in kaart • basisbeurs • aanvullende beurs • bijdrage van je ouders • kinderalimentatie die je rechtstreeks van je ouders krijgt uitbetaald • inkomsten uit een bijbaantje, een eigen bedrijf, of andere bijverdiensten • toeslagen (zorgtoeslag, huurtoeslag) of een uitkering • spaargeld dat je maandelijks van je spaarrekening haalt Stap 2 Breng jouw uitgaven in kaart Zet je uitgaven op een rijtje. Dan weet je hoeveel geld je elke maand nodig hebt om rond te komen.

Op bladzijde 76-77 vind je een lege begroting. Hier kun je je

Tip!

inkomsten en uitgaven invullen. Weet je je inkomsten en uitgaven niet goed uit je hoofd? Neem je bankoverzicht dan eens door om je vaste inkomsten en uitgaven te zien en gebruik eventueel een kasboek of schriftje om je dagelijkse uitgaven bij te houden. Begin er direct mee op bladzijde 78-79!

Stap 3 Maak een afweging Zijn jouw inkomsten en uitgaven goed in evenwicht, dan is lenen niet nodig. Kun je niet rondkomen? Dan heb je drie opties: • Kijk of je jouw inkomsten kunt verhogen. Ga bijvoorbeeld meer werken of vraag toeslagen aan die je nog niet ontvangt. • Kijk of je jouw uitgaven kunt verlagen. Kijk naar je abonnementen en ‘nietnoodzakelijke uitgaven’. Je kunt er ook voor kiezen om van je dagelijkse boodschappen goedkopere varianten te kopen. • Kies ervoor om (tijdelijk) geld te lenen.

26

NAAR INHOUDSOPGAVE


Zet extra geld op je spaarrekening Er zijn momenten dat je extra geld krijgt, bijvoorbeeld: • als je vakantiegeld krijgt; • als je extra werkt (bijvoorbeeld in vakanties); • als je op je verjaardag geld krijgt; • als je geld terugkrijgt van de belasting.

Tip!

Heb je zulke momenten? Probeer dan dat geld meteen op een spaarrekening te zetten. Dat voorkomt dat je het direct allemaal uitgeeft. Bovendien heb je dan geld achter de hand als je je collegegeld of lesgeld moet betalen of als je studieboeken nodig hebt. Het kan ook een mooie manier zijn om te sparen voor als je op kamers gaat of als je tijdens je studie naar het buitenland wilt.

Op welke manieren kun je geld lenen? Je kunt een lening afsluiten bij DUO. Andere opties zijn een lening bij een bank, kopen op afbetaling, rood staan of een creditcard gebruiken. Een lening bij DUO is speciaal voor studenten tijdens hun studie met als doel studiekosten te kunnen financieren. Een DUO-lening heeft voordelen ten opzichte van de andere genoemde soorten leningen: • De rente is lager dan bij een gewone lening. • Je kunt over een langere periode terugbetalen. • Bij de terugbetaling wordt er rekening gehouden met je inkomsten. • Er is een kwijtscheldingsmogelijkheid. In de volgende paragraaf lees je alles over een DUO-lening. In paragraaf 2.5 lees je meer over lenen bij een bank, kopen op afbetaling, rood staan en het gebruik van een creditcard. Naast deze formele leningen kun je ook bij vrienden of familie lenen. Let er dan wel op dat je hierover goede afspraken maakt en deze ook vastlegt. Over lenen van je ouders voor een hypotheek lees je in paragraaf 3.5.

2.2 Een lening bij DUO DUO heeft drie soorten rentedragende leningen: 1. Een basislening 2. Een aanvullende lening 3. Het collegegeldkrediet (voor hbo- en wo-studenten)

Lenen tijdens je studietijd

NAAR INHOUDSOPGAVE

27

Basislening en aanvullende lening Wat is een DUO-lening? Een DUO-lening is is de lening die je van DUO kunt krijgen als vervanging van of aanvulling op de basisbeurs en aanvullende beurs. Je leent een bepaald bedrag en betaalt dit na je studie weer terug. Voor wie is een DUO-lening? Alle studenten die recht hebben op studiefinanciering kunnen een lening afsluiten bij DUO. Hoelang kun je lenen? Je mag lenen bij DUO zolang je recht hebt op de prestatiebeurs plus nog 3 jaar. De periode dat je recht hebt op een prestatiebeurs is vaak hetzelfde als de nominale duur van je studie.

Voorbeeld De meeste mbo- en hbo-opleidingen duren 4 jaar. Je mag dan in totaal 7 jaar lenen. Ga je op de universiteit een 3-jarige bachelor en een 1-jarige master doen? Dan mag je ook in totaal 7 jaar lenen. Volg je een 2-jarige master na een 3-jarige bachelor? Dan kun je maximaal 8 jaar lenen.

Hoeveel kun je lenen? Hoeveel je bij DUO kunt lenen, hangt af van jouw persoonlijke situatie: • Volg je een mbo-opleiding of een hbo-of wo-opleiding? • Woon je bij je ouders of op jezelf? • Krijg je een aanvullende beurs of niet? Op bladzijde 29 vind je de maximale leenbedragen per maand.

Voorbeeld: invloed van de aanvullende beurs op je mogelijke lening Val je onder het nieuwe studiefinancieringsstelsel? En krijg je geen aanvullende beurs? Dan mag je het maximale bedrag aan aanvullende beurs, € 383,77, lenen. Daarnaast heb je nog recht op de basislening van DUO. Krijg je wel een aanvullende beurs, maar niet het maximale bedrag? Dan mag je het verschil nog extra lenen. Stel: je krijgt een aanvullende beurs van € 100. Dan mag je in totaal € 283,77 extra lenen (maximaal aanvullende beurs min € 100).

28

NAAR INHOUDSOPGAVE


Hoeveel kun je maximaal lenen bij DUO? Maximale leenbedragen in nieuwe studiefinancieringsstelsel (bedragen per maand) BEDRAGEN VAN SEPTEMBER T/M DECEMBER 2016 Tijdens de nominale duur van de studie

3 jaar lang na de nominale duur van de studie

Maximale DUO-lening

€ 862,50*

Maximale DUO-lening

€ 925,95


€ 165,33


€ 165,33

€ 1027,83

TOTAAL

€ 1091,28

TOTAAL

Maximale leenbedragen mbo (bedragen per maand) BEDRAGEN VAN JANUARI T/M JULI 2016 UITWONEND

BEDRAGEN VAN AUGUSTUS T/M DECEMBER 2016

THUISWONEND

Tijdens de nominale duur van de studie Maximale DUO-lening

THUISWONEND

€536,05

€ 514,45*

€ 925,95

€ 925,95

Tijdens de nominale duur van de studie € 513,95*

€ 535,55

Na de nominale duur van de studie Maximale DUO-lening

UITWONEND

Maximale DUO-lening Na de nominale duur van de studie

€ 925,95

€ 925,95

Maximale DUO-lening

Maximale leenbedragen in oude studiefinancieringsstelsel hbo/wo (bedragen per maand) BEDRAGEN VAN SEPTEMBER T/M DECEMBER 2016 UITWONEND

THUISWONEND

Tijdens de nominale duur van de studie

*Let op! Heb je (gedeeltelijk)

Maximale DUO-lening

€ 573,55*

€ 551,92*

recht op aanvullende


€ 165,33

€ 165,33

beurs? Dan moet je dit

€ 738,88

€ 717,25

TOTAAL

maximale bedrag dat je bij DUO kunt lenen.

3 jaar lang na de nominale duur van de studie Maximale DUO-lening

€ 925,95

€ 925,95


€ 165,33

€ 165,33

€ 1091,28

€ 1091,28

TOTAAL

bedrag aftrekken van het

Bron: Dienst Uitvoering Onderwijs, 2016


NAAR INHOUDSOPGAVE

29

Wat is een verstandig leenbedrag voor jou? Hoeveel je leent, hangt allereerst af van hoeveel je nodig hebt. Maak daarom een overzicht waarin je ziet wat jouw totale inkomsten zijn en welke uitgaven je elke maand hebt. Het verschil kun je dan lenen. Op bladzijde 26 staat een handig stappenplan. Dit helpt je om te zien of je een lening nodig hebt en zo ja, hoeveel je dan zou moeten lenen.

Leen niet meer dan nodig is! Elke euro die je leent, moet je straks terugbetalen. Mét rente. Daardoor heb je na je studie minder geld te besteden. Leen daarom alleen wat je echt nodig hebt. Want als je nu rondkomt van iets minder, profiteer je daar later van.

1

4

2

Leuke dingen doen hoeft niet veel geld

tips!

Samen eten

te kosten. Wees

kan veel geld

creatief.

schelen.

4 Heb je minder geld nodig of ga je meer verdienen? Zet de lening omlaag.

Heb je de lening niet meer nodig? Zet deze dan

3

stop.

Wil je een tijdje minder lenen of je lening stopzetten? Dat kan eenvoudig via mijnduo.nl.

Hoe hoog is je studieschuld straks? Op duo.nl staat de ´Rekenhulp Nieuw stelsel studiefinanciering´ waarmee je direct kunt zien wat de gevolgen zijn van jouw lening op jouw totale studieschuld. Verander het bedrag dat je kunt lenen, en je ziet meteen hoe je totale schuld aan het einde van je studietijd verandert. Gebruik deze tool af en toe zodat je je bewust blijft van je totale studieschuld. Hiermee kun je je ook voorbereiden op de gevolgen hiervan aan het eind van je studie. Vanaf wanneer berekent DUO de rente over je lening? De rente wordt direct berekend, vanaf de eerste maand dat je geld leent. DUO rekent dus niet pas rente als je klaar bent met studeren.

30

NAAR INHOUDSOPGAVE


Voorbeelden Stel, je leent 4 jaar lang € 250 per maand. Dan heb je in totaal € 12.000 geleend na 4 jaar. Met de rente erbij die je vanaf de eerste dag opbouwt, heb je na 4 jaar een totale studieschuld van € 12.177. Leen je 4 jaar lang € 750 per maand, dan heb je na 4 jaar € 36.000 geleend. Inclusief de rente die je hebt opgebouwd, heb je dan een studieschuld van € 36.532. In beide voorbeelden gaan we uit van een rentepercentage van 0,75% over deze 4 jaar. Hoe berekent DUO de rente? Tijdens je studietijd stelt DUO elk kalenderjaar het rentepercentage opnieuw vast. Na je studietijd staat het rentepercentage steeds voor 5 jaar vast. Je betaalt 5 jaar lang hetzelfde bedrag aan rente en aflossing. Na 5 jaar wordt het rentepercentage lager of hoger. Hierdoor verandert het bedrag dat je aan rente en aflossing betaalt ook elke 5 jaar. Hoe kan ik een DUO-lening aanvragen, veranderen of stopzetten? Dat regel je via mijnduo.nl. Je kunt daar zelf aangeven wanneer de verandering in moet gaan.

Collegegeldkrediet Wat is het collegegeldkrediet? Dit is een lening van DUO waarmee je het collegegeld kunt betalen. Je hebt er recht op in dezelfde periode als waarin je recht hebt op de andere DUO-leningen. Ook betaal je dezelfde rente als over de andere DUO-leningen en gelden dezelfde voorwaarden voor lenen en afbetalen. Voor wie is het collegegeldkrediet? Je kunt het collegegeldkrediet alleen afsluiten als je een hbo- of wo-opleiding volgt. Als je een mbo-opleiding volgt, kun je geen collegegeldkrediet krijgen. Hoe hoog is het collegegeldkrediet? Voor het studiejaar 2015-2016 is dit € 162,58 per maand. Dat is 1/12de van het collegegeld. Moet je geen collegegeld, maar instellingscollegegeld betalen omdat je een tweede studie volgt (zie paragraaf 6.3)? Dan mag je een hoger bedrag lenen. Er geldt wel een maximum: je kunt per maand maximaal 5 keer het wettelijke bedrag aan collegegeldkrediet aanvragen. Dat is in 2015-2016 dus maximaal € 812,90 per maand. Hoe vraag je het collegegeldkrediet aan? Op mijnduo.nl kun je aanvinken dat je een collegegeldkrediet wil. Het wordt per maand uitbetaald.


NAAR INHOUDSOPGAVE

31

2.3 Terugbetalen van je DUO-lening Het proces van het terugbetalen van je studieschuld begint zodra je geen recht meer hebt op studiefinanciering. Dit kan het jaar zijn dat je je studie succesvol hebt afgerond of omdat je stopt met studeren zonder dat je je studie hebt afgemaakt. Het proces van terugbetalen bestaat uit twee fases: de aanloopfase en de aflosfase.

De aanloopfase Wat is de aanloopfase? Dat is een periode van 2 jaar waarin je nog niet verplicht bent om je studieschuld af te lossen, maar waarin je wel al mag beginnen met aflossen. Wil je in deze fase al starten met aflossen? Kijk dan op duo.nl hoe je dit kunt doen. Wanneer begint de aanloopfase? De aanloopfase begint in januari na het kalenderjaar dat je je studie hebt afgerond; of dat je gestopt bent met je studie zonder deze af te ronden.

Voorbeeld Stel, je rondt in augustus 2016 je studie af. Vanaf 1 september 2016 heb je geen recht meer op studiefinanciering. Je aanloopfase begint dan op 1 januari 2017. Na 2 kalenderjaren, dus op 1 januari 2019, begint dan de verplichte aflosfase.

Waarom is het handig om in de aanloopfase al af te lossen? De aanloopfase is er niet voor niets: als je weinig inkomen hebt, hoef je niet af te lossen. Maar, het heeft twee grote voordelen om al in deze fase te starten met aflossen: 1. Je betaalt in totaal minder rente In de aanloopfase loopt de rente op jouw studieschuld gewoon door. Met andere woorden: los je in de aanloopfase niets af, dan is je totale studieschuld aan het einde van die 2 kalenderjaren hoger dan aan het begin. 2. Je krijgt na 2 jaar niet opeens met een nieuwe, verplichte kostenpost te maken Als je in de aanloopfase start met aflossen, ben je al gewend aan de vaste uitgave per maand. Doe je dit niet, dan moet je opeens zodra de aflosfase begint je uitgavenpatroon aanpassen. Dat kan best tegenvallen, zeker als je net kunt rondkomen. Hoeveel kun je aflossen in de aanloopfase? In de aanloopfase hoef je nog niet af te lossen. Maar je mag zoveel aflossen als je wil. Is de rente

32

NAAR INHOUDSOPGAVE


op jouw studieschuld heel laag, dan is sneller aflossen niet per se nodig om jezelf kosten te besparen. Bij een hoge rente heeft dat meer effect. Ook kun je ervoor kiezen om een financiële meevaller (een schenking of vakantiegeld) te gebruiken om in één keer een bedrag af te lossen.

De aflosfase Wat is de aflosfase? Dat is de periode waarin je verplicht bent om je studieschuld af te lossen.

In hoeveel jaar moet je je studieschuld aflossen? De aflosfase duurt maximaal 15 of maximaal 35 jaar. In hoeveel jaar jij je studieschuld maximaal moet aflossen, hangt af van je opleidingsniveau en het moment waarop je met je studie bent begonnen. Hieronder zie je wat voor jou geldt. Hierbij wordt er wel rekening mee gehouden dat je je studie binnen de diplomatermijn afrondt. Wanneer los je in maximaal 15 jaar af? • Als je een mbo-opleiding hebt gevolgd. • Als je vóór het studiejaar 2015-2016 aan een hbo-opleiding bent begonnen. • Als je vóór het studiejaar 2015-2016 aan een bachelor op de universiteit bent begonnen en geen master meer gaat volgen. Wanneer los je in maximaal 35 jaar af? • Als je een hbo- of wo-opleiding begint in of na het studiejaar 2015-2016. • Als je na jouw mbo-opleiding in of na het studiejaar 2015-2016 een hbo-opleiding gaat volgen. Ook de studieschuld die je tijdens je mboopleiding hebt opgebouwd, los je dan in (maximaal) 35 jaar af. Wanneer mag je kiezen of je in 15 of 35 jaar aflost? Als je vóór studiejaar 2015-2016 bent begonnen met een bachelor op de universiteit en in of na studiejaar 2015-2016 begint aan een master.

Hoe werkt het? In het jaar voordat de aflosfase begint, krijg je een bericht van DUO waarin staat hoeveel je elke maand moet gaan terugbetalen. Hoeveel dit maandbedrag is, hangt af van: • het maximaal aantal jaren dat je mag aflossen; • hoe hoog jouw schuld is op dat moment; • hoe hoog het rentepercentage is op dat moment; • hoe hoog jouw verzamelinkomen is.


NAAR INHOUDSOPGAVE

33

Hoe hoog is jouw studieschuld? De actuele hoogte van je totale studieschuld kun je altijd terugvinden op mijnduo.nl. Los je in de aanloopfase al een deel af, of los je extra af tijdens de aflosfase, dan wordt dat ook verwerkt bij het bedrag aan studieschuld dat je op mijnduo.nl ziet staan.

Kwijtschelding bij studievertraging door handicap of ziekte Heb je door een handicap of chronische ziekte studievertraging opgelopen? En heeft DUO om die reden jouw recht op studiefinanciering met een jaar verlengd? Dan wordt zo’n € 1200 van jouw studieschuld kwijtgescholden. Je moet dan wel binnen 10 jaar je diploma hebben gehaald. Kijk op duo.nl voor de meest recente bedragen.

Hoe hoog is de rente voor jou? Op 1 januari van het jaar waarin de aanloopfase begint, stelt het DUO het rentepercentage op jouw schuld vast voor 5 jaar. Je hebt dan 5 jaar dezelfde rente op je studieschuld. Na die periode verandert de rente weer. Op duo.nl kun je zien welk rentepercentage voor jou geldt. Hoeveel los je af per maand? DUO berekent op basis van de rente hoeveel jij per maand moet aflossen om in 15 of 35 jaar je studieschuld helemaal afgelost te hebben. Vervolgens wordt dat bedrag vergeleken met hoeveel jij maximaal kunt terugbetalen op basis van jouw verzamelinkomen. DUO kijkt naar het inkomen van jou en je eventuele partner van 2 jaar geleden. Op basis van jouw draagkracht bepaalt DUO hoeveel je per maand moet aflossen. Je mag uiteraard altijd meer aflossen als je dat wilt en kunt. Heb je geen partner meer en is je draagkracht daardoor lager? Dan kun je een verlaging van het maandbedrag aanvragen via mijnduo.nl. Hoe wordt de draagkracht berekend? DUO houdt rekening met jouw inkomen en dat van jouw partner. Ze kijken hoeveel jij maximaal kunt terugbetalen op basis van jullie verzamelinkomen. Dat heet draagkracht. Als het verzamelinkomen lager is dan een bepaald bedrag, dan hoef je in dat jaar niets terug te betalen. Hoe geef je jouw inkomen door? Je moet zelf één keer jouw inkomen en dat van je eventuele partner doorgeven. DUO vraagt hiernaar in oktober. Doorgeven kan dan op twee manieren: • Via mijnduo.nl. • Met een formulier ‘Inkomensgegevens en rekeningnummer’ dat je op duo.nl kunt downloaden. DUO vraagt om het verzamelinkomen van 2 jaar geleden. Is jouw verzamelinkomen van 2 jaar

34

NAAR INHOUDSOPGAVE


geleden veel hoger dan jouw huidige inkomen? Vraag dan via mijnduo.nl een verlaging van het maandbedrag aan. Dat doe je door het peiljaar te verleggen. DUO vraagt vervolgens jouw huidige inkomen op via de Belastingdienst. Als de verlaging van het maandbedrag wordt goedgekeurd, geldt dat voor 1 kalenderjaar. Na dat jaar vraagt DUO automatisch jouw inkomen op bij de Belastingdienst. Wat als je volgens de draagkrachtregels meer of minder kunt aflossen dan je zou moeten? Het kan zijn dat het bedrag dat je volgens jouw draagkracht kunt aflossen, lager of hoger is dan wat je zou moeten terugbetalen om in 15 of 35 jaar jouw studieschuld af te lossen. We geven twee voorbeelden:

Je kunt minder betalen dan zou moeten Stel, je moet € 150 per maand terugbetalen om in 35 jaar de studieschuld volledig te hebben afgelost. Maar uit de draagkrachtberekening blijkt dat je maximaal € 102 per maand kunt betalen. Dan betaal je dus een lager bedrag per maand. Maar let op: het bedrag wordt niet kwijtgescholden. Het schuift op tot er een moment is dat je het wel kunt terugbetalen. Ondertussen neemt de totale schuld toe, omdat de rente over de schuld doorloopt. Je kunt meer betalen dan zou moeten Stel, je moet € 56 per maand terugbetalen om in 35 jaar de studieschuld volledig te hebben afgelost. Maar uit de draagkrachtberekening blijkt dat je volgens jouw inkomen € 150 per maand kunt aflossen. Dan betaal je gewoon € 56. Je mag uiteraard meer aflossen.


NAAR INHOUDSOPGAVE

35

Wil je meer aflossen? Als je dat wilt, kun je extra bedragen aflossen of kun je een hoger bedrag per maand aflossen. Dan kun je in totaal minder geld kwijt zijn. Want de studieschuld waar de rente over wordt berekend, wordt sneller kleiner. Je kunt dan sneller van je schuld af zijn. Is je schuld zo groot dat je die in 15 of 35 jaar niet af kunt lossen, dan kost extra aflossen je juist meer geld. TOTAAL BETAALD BEDRAG AAN RENTE EN AFLOSSING (BIJ AFLOSSING IN 15 EN 35 JAAR, IN BEDRAGEN VAN NU) 15 jaar

35 jaar

verschil

SCHULD: € 21.000 (2,5% RENTE; 1,5% INFLATIE)

€ 22.719

€ 24.993

€ 2.274

SCHULD: € 21.000 (4% RENTE; 1,5% INFLATIE)

€ 25.441

€ 31.756

€ 6.315

Hoe regel je de extra aflossingen? Je kunt de extra bedragen overmaken naar DUO. Kijk op duo.nl hoe je dit kunt doen.

Tip!

Wil je elke maand meer aflossen? Stel dan via jouw internetbankieren in dat er automatisch elke maand van jouw rekening een bedrag naar de rekening van DUO wordt overgemaakt.

Kun je ook tijdelijk niet aflossen? Je kunt het terugbetalen van je studieschuld maximaal 5 jaar stopzetten. Dit worden de ‘jokerjaren’ of de aflosvrije periode genoemd. De reden maakt niet uit: een wereldreis, een huwelijk, de aanschaf van een auto, een nieuw huis. Of gewoon omdat het even niet goed uitkomt om af te lossen. Dit zijn de regels: • Je moet de aflosvrije periode aanvragen vóór de 1ste van de maand waarin de jokerjaren moeten ingaan. • Je kunt het terugbetalen van je studieschuld minimaal 3 maanden en maximaal 5 jaar stopzetten. • De rente over je schuld blijft doorlopen. • De maximale terugbetalingstermijn van 15 of 35 jaar wordt verlengd met het aantal aflosvrije maanden dat je inzet. Wanneer wordt de studieschuld kwijtgescholden? Als de aflosfase is afgelopen, wordt een eventuele restschuld kwijtgescholden. Dit gaat automatisch, je hoeft hiervoor geen actie te ondernemen.

Let op!

Als je achterloopt met je maandelijkse betalingen, dan wordt het bedrag wat je nog aan schuld hebt openstaan niet kwijtgescholden.

36

NAAR INHOUDSOPGAVE


2.4 Hypotheek en studieschuld Welke invloed heeft een studieschuld op een hypotheek? Als je een hypotheek wilt afsluiten, vraagt de hypotheekverstrekker of je een studieschuld hebt en hoe hoog die is. De studieschuld heeft namelijk invloed op hoeveel je maximaal kunt lenen. Want als je een studieschuld hebt, ben je verplicht elke maand een bedrag af te lossen. Daardoor blijft er minder geld per maand over voor – bijvoorbeeld – hypotheeklasten.

Hoe wordt de studieschuld meegenomen in de berekeningen?

Let op!

Hypotheekverstrekkers hebben op dit moment met

Het is belangrijk dat je hypotheekverstrekker weet

elkaar afgesproken dat 0,75% van de totale studieschuld als maandelijkse financiële verplichting kan worden

dat je een studieschuld

gezien. Dit wordt meegenomen / verrekend bij hoeveel

hebt. Zo voorkom je dat je

je dan maximaal aan hypotheek kunt krijgen. Kun je je

hogere maandelijkse lasten

studieschuld in 35 jaar aflossen? Dan wordt er 0,45%

krijgt dan je kunt betalen.

van de totale studieschuld meegenomen als financiële last per maand. Kijk voor meer informatie op nvb.nl.

2.5 Andere leningen Er zijn nog meer manieren om te lenen. Zo kun je een persoonlijke lening of een doorlopend krediet nemen bij een bank. Je kunt kopen op afbetaling, rood staan of een creditcard gebruiken. We lichten ze één voor één toe. Maar let op: geld lenen kost geld. Maak dus altijd goede overwegingen. Stel jezelf de volgende vragen als je voor iets wil lenen:

Heb ik het product echt nodig?

Kan ik zorgen voor meer inkomsten?

Heb ik het nu nodig of kan ik ervoor sparen?

Lukt het me om de lening straks af te lossen?


NAAR INHOUDSOPGAVE

37

Goed om te weten: leningen worden geregistreerd Als je een bedrag leent vanaf minimaal € 500 moet de bank of de geldverstrekker dit melden bij het Bureau Krediet Registratie (BKR). Ook moet de bank het aan BKR laten weten als je meer dan 2 maanden betalingsachterstand hebt. Je kunt dan een negatieve codering krijgen. Hierdoor is het in de toekomst moeilijker om een lening te krijgen. Wat is het doel? Het doel van de registratie is dat banken jouw betaalgedrag kunnen zien voordat ze besluiten om jou geld te lenen. Vinden ze het niet verstandig? Dan krijg je geen lening, of kun je minder lenen dan je wilt. Het doel hiervan is om te voorkomen dat je meer leent dan dat je kunt terugbetalen. Wat wordt geregistreerd? BKR registreert persoonlijke leningen, doorlopende kredieten en de limieten die je hebt voor roodstand, een creditcard en een klantenpas. Ook als je nooit gebruikmaakt van je creditcard of nooit rood staat. Zolang je geen achterstanden hebt, worden deze ‘leningen’ positief geregistreerd. Wat wordt niet geregistreerd? BKR registreert geen huurachterstanden, betalingsachterstanden bij telefoonmaatschappijen en energieleveranciers. Ook studieschulden worden niet bij BKR geregistreerd.

38

NAAR INHOUDSOPGAVE


Persoonlijke lening en doorlopend krediet Hoe werkt een doorlopend krediet? • Je krijgt een kredietlimiet, bijvoorbeeld maximaal € 5.000. • Je kunt een deel van dit bedrag ‘opnemen’ of het hele bedrag ineens. • Zodra je geld hebt opgenomen, begin je met aflossen. • Je betaalt een vast bedrag per maand. • De rente is variabel en staat dus niet de hele looptijd vast. • Je spreekt geen einddatum af. Hoe werkt een persoonlijke lening? • Je leent een vast bedrag. • Je krijgt dit bedrag in één keer op je rekening. • Je betaalt een vast bedrag per maand aan aflossing en rente. • De rente staat vast. Hierdoor is de rente vaak hoger dan op een doorlopend krediet. • Bij het afsluiten weet je ook wanneer de einddatum is. Sommige banken hebben speciale leningen voor studenten. Zo zijn er doorlopende kredieten waarbij je pas hoeft te beginnen met aflossen aan het einde van de studie. Je betaalt wel de hele tijd rente over het bedrag dat je hebt geleend. Wanneer kun je een lening bij een bank overwegen? Kom je tijdens je studie echt elke maand geld te kort? Kun je niet méér lenen bij DUO? En zie je echt geen kans om je uitgaven te verlagen of je inkomsten te verhogen? Overweeg dan een doorlopend krediet of persoonlijke lening bij de bank. De rente is hoger dan bij een DUO-lening maar lager dan wanneer je altijd rood staat.

Ga je lenen? Leen verantwoord! • Maak eerst een begroting. Dan weet je of je de lening echt nodig hebt of misschien iets kunt aanpassen aan je inkomsten of uitgaven. Je kunt daarvoor het schema gebruiken op bladzijde 76-77. • Vergelijk rentepercentages. Zo voorkom je dat je meer rente betaalt dan nodig is. • Lees de algemene voorwaarden goed. Dan weet je waar je ‘ja’ tegen zegt. • Pas de looptijd van de lening aan aan de levensduur van de aankoop. Dus sluit je een lening af voor een laptop die 4 jaar meegaat? Zorg dan dat de looptijd niet langer is dan die 4 jaar. Anders ben je nog aan het afbetalen voor iets wat je niet meer hebt.


NAAR INHOUDSOPGAVE

39

Rood staan Wat is rood staan? Rood staan is de mogelijkheid om een negatief saldo op je bankrekening te hebben. Rood staan kost geld. Je betaalt rente over het bedrag dat je rood staat. Die rente is behoorlijk hoog, die kan zo de maximale rente zijn die banken mogen vragen. In 2016 is dat 14 procent. Hoe kun je voorkomen dat je rood staat? 1. Op de eerste plaats is het verstandig om je saldo regelmatig te checken. Bijvoorbeeld via je mobielbankieren app. Dan zie je hoeveel geld er nog op je rekening staat. 2. Ook kun je bij je bank aangeven dat je niet rood wilt kunnen staan. Als je dan geen geld op je rekening hebt staan, kun je gewoon niet meer pinnen of geld van je rekening afhalen. Zo kun je niet in de verleiding komen om geld uit te geven dat je niet hebt. 3. Heb je geld op je spaarrekening staan? Maak dan geld van deze rekening over naar je lopende rekening zodat je niet meer rood staat. Sta jij elke maand rood? Als je maandelijks rood staat, geef je meer geld uit dan je eigenlijk hebt. Kijk hoe je dat kunt voorkomen. Bijvoorbeeld door minder uit te geven of meer te gaan verdienen. Als je echt geld tekortkomt om je maandelijkse uitgaven te betalen, dan kun je beter (meer) gaan lenen bij DUO, dan rood staan. De rente die je betaalt voor rood staan is namelijk hoger dan de rente op een lening bij DUO.

Creditcard Wat is een creditcard? Een creditcard is een betaalmiddel waarbij de aankopen die je doet niet direct van je rekening worden afgeschreven. Tot welk bedrag kan ik aankopen doen met de creditcard? Je spreekt met de creditcardmaatschappij af tot welk bedrag je geld kunt uitgeven. Het maximumbedrag hangt onder andere af van je inkomen. Voor studenten is dit vaak maximaal € 1.000. Hoe betaal je het terug? Alle betalingen die je met de creditcard hebt gedaan, worden aan het eind van elke maand van jouw bankrekening afgeschreven. Soms kiezen mensen ervoor om een vast bedrag per maand te betalen in plaats van het totale bedrag van de aankopen die maand. Als dat vaste bedrag minder is dan het totale bedrag aan aankopen, ontstaat er een betalingsachterstand op je creditcard. Je betaalt hiervoor vaak een hoge rente. In dat geval is je creditcard een soort lening. De uitgaven die je dan met je creditcard doet, doe je met ‘geleend geld’.

40

NAAR INHOUDSOPGAVE


Let op!

Je kunt makkelijk in de verleiding komen om met je creditcard iets te kopen wat je niet echt nodig hebt of niet kunt betalen.

Wanneer is een creditcard handig? Een creditcard is handig voor als je naar het buitenland gaat en daar spullen moet betalen. Of bij het huren van een auto. Ook voor aankopen op internet heb je vaak een creditcard nodig.

Kopen op afbetaling Wat is kopen op afbetaling? Kopen of afbetaling is ook een soort lening. Je krijgt bijvoorbeeld een klantenkaart bij een (online thuis)winkel. Je hoeft je aankoop dan niet direct te betalen, maar betaalt over een paar maanden of je betaalt elke maand een deel. Je betaalt altijd rente over het bedrag dat je nog moet betalen. De rente is vaak hoger dan de rente op een doorlopend krediet of een persoonlijke lening bij een bank. Waar moet je op letten bij kopen op afbetaling? Er zijn winkels of bedrijven die adverteren dat je nu de helft betaalt en de andere helft over een jaar, zonder tussentijds rente te betalen. Dat klinkt mooier dan het is. Want over een jaar moet je het bedrag alsnog betalen. Mét rente. En dan heb je het geld misschien ook niet. Bovendien is het risico groot dat je een duurdere variant koopt dan je van tevoren van plan was. Stel, je hebt € 250 voor een nieuwe telefoon. De winkel biedt jou een telefoon van € 500 aan. Waarbij je de helft nu betaalt en de andere helft over een jaar. Dan ben je uiteindelijk meer geld kwijt dan je wilde uitgeven.


NAAR INHOUDSOPGAVE

41

Betaal je jouw rekeningen vaak te laat? Voorkom dat de problemen zich opstapelen Heb je je lesgeld of collegegeld nog niet betaald? Of ben je te laat met je huur? Eén keer een rekening te laat betalen is geen ramp. Als het vaak gebeurt, dan is er wel iets aan de hand. Je hebt dan te weinig

Tip!

geld om je verplichtingen na te komen. Regel daar snel iets voor! Bel sowieso het bedrijf waar je de betalingsachterstand hebt en spreek af hoe je de achterstand gaat terugbetalen. Vraag hulp! Lukt het je niet om je geldproblemen zelf op te lossen? Vraag dan hulp! Praat erover met je ouders of ga naar de gemeente. Ook kun je naar zelfjeschuldenregelen.nl gaan voor tips en informatie.

42

NAAR INHOUDSOPGAVE


Uitgaven tijdens je studie Als je gaat studeren, heb je heel andere uitgaven dan je gewend was tijdens je middelbare schooltijd. Je moet lesgeld of collegegeld betalen, je moet studieboeken kopen en je moet jezelf verzekeren. Als je op kamers gaat, komen er nog meer kosten bij. In dit hoofdstuk krijg je een indruk van de uitgaven die je tijdens je studie hebt.

NAAR INHOUDSOPGAVE

3.1 Vergelijk jouw uitgaven Hoeveel geven anderen uit? Je wilt waarschijnlijk weten wat ‘normaal’ is om aan je uitgaven te besteden. Om je goed voor te bereiden op je studietijd of om te weten of je eigen uitgaven hoog, laag, of gemiddeld zijn. Om te zien of je aan een bepaalde uitgavenpost relatief veel of weinig uitgeeft, kun je je eigen uitgaven vergelijken met de gemiddelde uitgaven van vergelijkbare andere studenten. De volgende tabellen laten zien welke uitgavenposten thuis- en uitwonende studenten hebben en wat zij hier gemiddeld per maand aan uitgeven. De uitgaven mogen niet allemaal bij elkaar opgeteld worden voor een gemiddeld kostenplaatje per maand. Dit komt doordat niet iedere student aan iedere uitgavenpost geld besteedt. UITGAVEN MBO (BOL) UITGAVEN

THUISWONEND

Huur (inclusief energie, water, televisie en internet)

UITWONEND

GEMIDDELD

€ 413

€ 413

Kostgeld

€ 131

Zorgverzekering

€ 101

€ 107

€ 103

Overige verzekeringen (bijv. aansprakelijkheidsverzekering, inboedelverzekering, reisverzekering)

€ 23

€ 19

€ 21

Telefoon

€ 26

€ 34

€ 27

Contributies en abonnementen (bijv. voor studieof studentenvereniging, sport, krant/tijdschrift, muziek)

€ 31

€ 48

€ 35

€ 93,20

€ 93,20

€ 93,20

Studiekosten (bijv. studieboeken en benodigheden voor de studie)

€ 114

€ 154

€ 127

Vervoer (fiets, scooter, auto, ov)

€ 123

€ 144

€ 127

€ 57

€ 58

€ 58

€ 110

€ 122

€ 112

Voeding

€ 27

€ 156

€ 56

Persoonlijke verzorging (bijv. kapper, tandpasta, shampoo, make-up, gel, aftershave)

€ 31

€ 39

€ 33

Diversen (bijv. cadeaus, accessoires, sigaretten, goede doelen etc)

€ 47

€ 77

€ 52

Lesgeld

Kleding en schoenen Vrijetijdsuitgaven (uitgaan, uiteten, hobby’s, dagje weg, vakantie)

€ 131

Bron: Nibud (Mbo’ers in geldzaken, 2015)

44

NAAR INHOUDSOPGAVE


UITGAVEN HBO EN WO UITGAVEN

THUISWONEND

Huur (inclusief energie, water, televisie en internet) Kostgeld

UITWONEND

GEMIDDELD

€ 366 € 132

€ 366 € 132

Zorgverzekering

€ 99

€ 97

€ 98


€ 14

€ 12

€ 13

Telefoon

€ 25

€ 26

€ 26

Contributies en abonnementen (bijv. voor studieof studentenvereniging, sport, krant/tijdschrift, muziek)

€ 26

€ 26

€ 26

€ 163

€ 163

€ 163


€ 79

€ 57

€ 63


€ 75

€ 55

€ 62

Kleding en schoenen

€ 53

€ 47

€ 49

€ 144

€ 144

€ 144

Grote aankopen (bijv. laptop, apparaten, meubels)

€ 87

€ 74

€ 78

Voeding

€ 35

€ 161

€ 123


€ 28

€ 27

€ 27


€ 38

€ € 41

€ 40

Collegegeld

Vrijetijdsuitgaven (uitgaan, uiteten, hobby’s, dagje weg, vakantie)

Bron: Nibud (Studentenonderzoek, 2015)

Uitgaven tijdens je studie

NAAR INHOUDSOPGAVE

45

Uitgaven bijhouden Door een tijdje je uitgaven heel nauwkeurig bij te houden, gaat het je opvallen dat je soms ongemerkt geld uitgeeft. Bijvoorbeeld ‘even’ een koffie in de kantine of ‘even’ iets lekkers op het station. Alleen al door al je aankopen telkens te noteren (1-2 maanden), krijg je in korte tijd een goed beeld van je uitgavenpatroon. Je kunt hier een schriftje of Excel-blad voor gebruiken of het Nibud-kasboek. Je kunt meteen al een begin maken op bladzijde 78-79, met een blad uit het Nibud-kasboek!

Tip!

Wil je je geldzaken grondig aanpakken? Dan kun je aan de slag met de Nibud-tabbladenset en het Nibud-kasboek. Beide te bestellen via winkel.nibud.nl.

Bespaartip: besparen zonder dat je er last van hebt Niet alle uitgaven zijn even noodzakelijk. Een dak boven je hoofd, kleding, eten en drinken: je kunt niet zonder, dus hier besteed je als eerste je geld aan. Blijft er daarna nog geld over, dan kun je dit besteden aan de extra’s zoals uitgaan, een vakantie, de sportclub of een weekendje weg met de vereniging. Stel prioriteiten Wil je meer geld overhouden? Zet je uitgaven op jouw persoonlijke volgorde van belangrijkheid. Geef vooral minder uit aan de dingen die onder aan je lijstje staan, zodat je in ieder geval of juist meer geld overhoudt voor de uitgaven bovenaan het lijstje. Zo kies je voor de dingen die het meest belangrijk voor je zijn.

1

Maak keuzes

Geef ergens niets meer aan uit. Zeg bijvoorbeeld een abonnement op.

3 keer.

46

NAAR INHOUDSOPGAVE

variant. Koop een een A-merk. En ga naar

bijvoorbeeld 1 keer het station en niet

Kies de goedkopere B-merk in plaats van

Koop minder. Haal per week koffie op

2

een goedkoper eetcafé

3

in plaats van een chique restaurant.


3.2 Uitgaven voor alle studenten Lesgeld en collegegeld Het lesgeld voor een mbo-opleiding is € 1.131 voor het studiejaar 2015-2016 en € 1.137 voor het studiejaar 2016-2017. Je betaalt lesgeld als je op 1 augustus voordat het studiejaar begint, 18 jaar of ouder bent. Ben je jonger dan 18? Dan betaal je geen lesgeld. Het wettelijk collegegeld voor hbo- en wo-studenten is € 1.951 voor het studiejaar 2015-2016 en € 1.984 voor het studiejaar 2016-2017. Je leeftijd speelt hierbij geen rol.

Studieboeken en readers Dit is een belangrijke kostenpost. Een nieuw studieboek kost ongeveer tussen de € 30 en € 80. Als je uitgaat van 1 studieboek per vak en 10 vakken per jaar lopen deze kosten algauw in de honderden euro’s per jaar. De kosten voor boeken of readers verschillen erg per vak, studie en onderwijsinstelling.

Bespaartip: koop je boeken tweedehands! Je kunt veel geld besparen door je studieboeken tweedehands te kopen. Via websites voor tweedehands boeken of via je studievereniging. Het kan ook handig zijn om in contact te komen met iemand die verder is in dezelfde studie. Je kunt dan in één keer meerdere boeken overnemen. Let er wel op dat je een actuele en bruikbare editie van het boek krijgt.


NAAR INHOUDSOPGAVE

47

Zorgverzekering Als je 18 jaar wordt, moet je je eigen zorgverzekering afsluiten. De basisverzekering is verplicht en bij alle zorgverzekeraars hetzelfde. De basisverzekering vergoedt onder andere de huisarts, zorg en verblijf in een ziekenhuis en medicijnen. Daarnaast kun je er voor kiezen om een aanvullende verzekering af te sluiten. Zo’n aanvullende verzekering vergoedt bepaalde specifieke kosten die je niet vergoed krijgt, bijvoorbeeld de kosten aan fysiotherapie of de tandarts. Welke kosten en hoeveel kosten je vergoed krijgt, verschilt per aanvullende verzekering.

Let op!

Je hebt een verplicht eigen risico van € 385 (2016) per jaar. Dat betekent dat je de eerste € 385 zelf moet betalen als je uitgaven hebt aan zorg. Voor een aantal kosten, zoals de huisarts, betaal je geen eigen risico.

Hoe kies je de juiste zorgverzekering? De zorgverzekering die je ouders hebben, hoeft niet de beste keuze te zijn voor jou. Welk zorgverzekeringspakket het beste bij jou past, hangt af van jouw persoonlijke (gezondsheids)situatie. Vergelijk verschillende zorgverzekeraars en zorgverzekeringspakketten met elkaar. Let hierbij op: • de prijs • welke zorg er wel en niet wordt vergoed (let daarbij vooral op de zorg die jij denkt nodig te hebben) • naar welke zorgverleners je wel en niet mag gaan • de eigen bijdragen die je moet betalen en het eigen risico dat je hebt

Vraag zorgtoeslag aan Voor een basisverzekering betaal je tussen de € 80 en € 100 per

Tip!

maand. Als tegemoetkoming in de kosten van de zorgverzekering, kun je zorgtoeslag aanvragen via Mijn Toeslagen via belastingdienst.nl. Dat kan ook als je ouders jouw zorgverzekering betalen en ook als zij zelf geen recht hebben op zorgtoeslag. De zorgtoeslag is maximaal € 83 per maand (2016).

48

NAAR INHOUDSOPGAVE


Aansprakelijkheidsverzekering Een aansprakelijkheidsverzekering particulieren vergoedt de kosten die jij per ongeluk veroorzaakt aan spullen van iemand anders. Het is belangrijk die te hebben, of je nu bij je ouders woont of op kamers. De kans dat je de verzekering nodig hebt, is klein. Maar de kosten kunnen wel hoog zijn als er iets gebeurt. Zo’n verzekering kost gemiddeld € 2,65 per maand voor een alleenstaande.

Ben je ouder dan 18 jaar en/of woon je niet meer bij je ouders? Dan kun je misschien nog wel via je ouders verzekerd zijn. Dat verschilt per verzekeringsmaatschappij. Vraag dit na voordat je zelf zo’n verzekering wilt gaan afsluiten.

Tip!

Bespaartip: hoe bespaar je op vaste lasten? Voor de vaste lasten heb je een contract afgesloten. Aan die uitgaven kun je niet zo gemakkelijk direct minder uitgeven. Je hebt weinig invloed op de hoogte van het collegegeld of lesgeld. En ook aan de hoogte van de huur kun je niet zoveel doen als je moeilijk een kamer kunt krijgen. Maar je kunt wel kiezen of je niet een goedkoper telefoonabonnement kunt krijgen. En of een abonnement op Spotify of de sportschool nog wel nodig is. Een contract loopt vaak maximaal een jaar. Na dat jaar kun je het maandelijks opzeggen. Dan kun je beslissen: • Heb ik het nog nodig? • Kan ik het ook goedkoper krijgen?


NAAR INHOUDSOPGAVE

49

3.3 Uitgaven specifiek voor thuis- of uitwonenden Kosten als je bij je ouders woont Als je thuis woont, betalen je ouders waarschijnlijk (grotendeels) jouw kosten van levensonderhoud. Denk daarbij aan de kosten voor eten, verwarming, douche en de was. Eventueel kun je hieraan bijdragen in de vorm van kostgeld. Hoe jij en je ouders kostgeld kunnen berekenen, staat op nibud.nl.

Op kamers: zelf je boodschappen doen Als je op jezelf woont, ben je niet alleen geld kwijt aan eten en drinken. Ook aan schoonmaakmiddelen, persoonlijke verzorgingsartikelen (zoals shampoo en tandpasta) en andere losse spullen voor in huis, moet je geld uitgeven.

Wil je minder uitgeven aan boodschappen voor eten? Kook samen! Met huisgenoten of vrienden eten, is goedkoper dan alleen voor jezelf koken. Voor 3 personen geef je ongeveer 30 procent per persoon minder uit dan voor 1 persoon. Voor 4 personen zijn de kosten per persoon zelfs 40 procent lager. In het kookboek ‘Lekker voor weinig’ vind je 52 recepten voor maximaal 2 euro per keer. Je kunt het bestellen via winkel.nibud.nl.

50

NAAR INHOUDSOPGAVE


Bespaartip: deel de kosten! Woon je met een aantal studenten in één huis? Dan bespaar je geld als je kosten deelt, zoals maaltijden, schoonmaakspullen, kleine reparaties, abonnementen, internet en tv. Op wiebetaaltwat.nl kun je de uitgaven online met elkaar verrekenen. Je kunt ook een lijst ophangen in de keuken. Wie kookt, schrijft erop hoeveel geld hij kwijt was aan de boodschappen. En wie mee-eet, schrijft zijn naam op dezelfde lijst. Aan het eind van de week of maand reken je uit hoeveel iedereen moet betalen. Je kunt ook de gezamenlijke kosten voor was- en schoonmaakmiddelen, kleine reparaties, abonnementen en huishoudelijke apparaten meenemen op deze lijst.

Inboedelverzekering Een inboedelverzekering dekt de schade aan meubels en spullen in je studentenkamer of huis. De verzekeringsmaatschappij vergoedt dan de schade of het verlies van je spullen door brand, storm of inbraak. Als je nog bij je ouders woont, heb je geen eigen inboedelverzekering nodig. Jouw kamer valt dan onder de inboedelverzekering van je ouders. Woon je op kamers? Dan is het niet verplicht, maar wel verstandig, om zelf een inboedelverzekering af te sluiten. Als je op jezelf woont, kun je geen gebruik meer maken van de inboedelverzekering van je ouders.

Een televisie- en internetabonnement Soms zit het abonnement op televisie en internet bij de huur in als je op kamers woont. Het kan ook zijn dat je deze abonnementen zelf moet afsluiten. Aan welke kosten moet je hierbij denken? Een televisie-abonnement kost meestal zo’n € 18 per maand. De kosten voor internet zijn sterk afhankelijk van de snelheid van het internet en van het aantal personen waarmee je het internet kunt delen. Gemiddeld kost een basisabonnement € 25 per maand en een abonnement met de hoogste internetsnelheid € 39 per maand.

Lokale lasten Lokale lasten zijn de kosten die de gemeente bij iedere inwoner in rekening brengt. Van de opbrengst betalen zij onder andere de kosten om het afval op te halen, de riolering en het zuiveren van rioolwater. Meestal betalen kamerbewoners de lokale lasten via de huur. Informeer bij je verhuurder hoe dat in jouw geval geregeld is. Betaal je de lokale lasten zelf, dan krijg je hiervoor een rekening van de gemeente en van het waterschap.


NAAR INHOUDSOPGAVE

51

3.4 Een kamer vinden Hoe vind je een kamer? Je kunt op verschillende manieren een kamer zoeken: via makelaars, advertenties in de krant, via niet-commerciële en commerciële bemiddelaars en via internet. Je kunt je inschrijven bij sites zoals kamernet.nl of studentenkamers.nl, bij de studentenhuisvesting en bij de woningcorporaties. De meeste mensen zoeken een kamer in augustus en september. Als je in juni of juli al begint met zoeken heb je meer kans op succes. Kijk voor meer tips om woonruimte te vinden op huurders.info.

Hoeveel kost een kamer? Houd rekening met een bedrag tussen de € 250 en € 400 voor een kamer van 15 m2. Op studiekeuze123.nl zie je wat een kamer gemiddeld kost per stad. Kijk bij het kopje ‘Studiesteden’.

Met welke kosten moet je nog meer rekenen? De verhuurder kan een borg vragen. Meestal is dat 1 maand huur. Dit geld krijg je terug als je weer verhuist, tenzij je iets hebt beschadigd in het huis of je kamer. Soms heb je overnamekosten als je spullen overneemt van de vorige bewoner, zoals vloerbedekking, gordijnen of huishoudelijke apparatuur. Bedenk wel dat je sommige spullen ergens anders misschien goedkoper kunt krijgen. De verhuurder of de vorige bewoner kan jou ook om sleutelgeld vragen. Dit is overnamegeld waar je niets voor terug krijgt. Sleutelgeld vragen is verboden, maar het komt nog heel vaak voor.

Samen een woning huren? Hier moet je op letten! Je kunt ook proberen om met meerdere studenten een woning te huren. Vanwege de eisen van de gemeente voor een huisvestingsvergunning, kan dit vaak alleen in de vrije sector. Spreek voordat je het huurcontract tekent een aantal zaken goed af. Wie is bijvoorbeeld aansprakelijk als een huisgenoot de huur niet betaalt of iets kapot maakt? Wie bepaalt welke nieuwe bewoner erbij komt als er iemand vertrekt? En wie mag eventueel over enkele jaren alleen in de woning blijven wonen?

Wat staat er in het huurcontract? In een huurcontract staan de afspraken die je met de verhuurder hebt gemaakt. Hoeveel huur betaal je? Moet je servicekosten betalen? Waar mag je allemaal gebruik van maken? Wat is de opzegtermijn en per wanneer gaat de huur omhoog? Het is belangrijk dat je een huurcontract hebt. Want dan kun je je laten inschrijven bij je nieuwe gemeente. De Nederlandse Woonbond

52

NAAR INHOUDSOPGAVE


heeft voorbeelden van een huurcontract. Ook kun je hier informatie krijgen waarmee je kunt berekenen of je niet te veel huur betaalt. Kijk op woonbond.nl of op huurders.info.

Welke rechten en plichten heb je als huurder? Huurbescherming geeft jou als huurder een zekere bescherming. De verhuurder mag jou bijvoorbeeld niet zomaar op straat zetten. Ook moet de verhuurder de woning of kamer onderhouden. Als er problemen ontstaan, moet hij deze oplossen. Belangrijke plichten voor jou als huurder zijn dat je de huur op tijd betaalt en dat je geen overlast bezorgt.

Wanneer heb je recht op huurtoeslag? Woon je op jezelf en heeft je woning een eigen voordeur, toilet en keuken? Dan kun je huurtoeslag aanvragen. De huurtoeslag hangt af van je inkomen, de hoogte van de huur en je spaargeld. Kijk op Mijn Toeslagen via belastingdienst.nl voor meer informatie.

3.5 Een woning kopen Een eigen woning is voor studenten vrijwel alleen haalbaar met financiële steun van hun ouders. Dat kan op verschillende manieren. Fiscaal gezien zitten aan de ene vorm wat meer voor- en nadelen dan aan de andere. Hieronder bespreken we de vijf verschillende mogelijkheden.

1. Belastingvrije schenking Je ouders mogen jou een belastingvrije schenking doen om je te helpen bij het kopen van een woning. In paragraaf 4.2 lees je daar meer over.

2. Geld lenen van je ouders Je ouders kunnen jou geld lenen voor de aankoop van een woning. Ze spelen dan als het ware als ‘bank’. Een voorwaarde is dat jij aan jouw ouders rente betaalt over de lening. Je maakt zelf afspraken met je ouders over de looptijd en het rentepercentage. Jij kunt de rente die je betaalt aftrekken van de belasting. Dat heet de hypotheekrenteaftrek. Tegelijkertijd kunnen je ouders jouw een (belastingvrije) schenking doen. Dat kun je weer gebruiken om de rente aan je ouders te kunnen betalen.

3. Mede-eigenaarschap Je ouders kunnen de woning samen met jou kopen. Je bent dan ieder voor de helft eigenaar van de woning. Hier zit wel een aantal fiscale haken en ogen aan. Jij mag de hypotheekrente voor jouw deel van de woning aftrekken van de belasting. Je ouders mogen dat niet. De waarde van hun deel van het huis wordt gezien als vermogen.


NAAR INHOUDSOPGAVE

53

4. Huren van je ouders Je ouders kunnen een woning kopen die jij vervolgens van hen huurt. Je ouders hebben geen recht op hypotheekrenteaftrek voor deze woning, omdat zij hier zelf niet wonen. De waarde van de woning wordt gezien als vermogen. Afhankelijk van de waarde van de woning en de hoogte van de hypotheek op de woning, moeten je ouders belasting in box 3 betalen over de waarde van de woning. Jij kunt huurtoeslag krijgen, omdat jij de huurder bent, die huurt van zijn ouders. De huurinkomsten die je ouders door jou hebben, zijn niet belast.

5. Borg staan Borg is een soort garantie voor de bank, waardoor jij vaak net iets meer kunt lenen voor de aankoop van een woning. Je betaalt de hypotheeklasten in principe zelf, maar je ouders staan borg voor je. Bedenk dat de bank bij je ouders aan kan kloppen als jij de hypotheek niet betaalt. Borg staan kan ook gevolgen hebben voor je ouders als zij een (nieuwe) hypotheek willen afsluiten. Het kan bijvoorbeeld zijn dat ze minder mogen lenen voor hun eigen huis omdat ze borg staan voor jou.

Tip!

Meer informatie over een huis kopen en de financieringsmogelijkheden vind je op eigenhuis.nl.

3.6 De verhuizing Als je verhuist, moet je heel wat regelen. Hieronder lees je de belangrijkste dingen.

Schrijf je in bij de gemeente Verhuis je naar een andere gemeente, dan moet je je daar laten inschrijven. Je nieuwe gemeente schrijft je dan uit bij je oude gemeente. Verhuis je binnen dezelfde gemeente? Geef dan je nieuwe adres door.

Geef je nieuwe adres door Geef je nieuwe adres door aan DUO, je onderwijsinstelling, je bank en aan andere instanties, zodat zij de post op het juiste adres bezorgen.

Regel de aansluiting op energie en water Als je op kamers gaat, betaal je energie en water meestal via de huur. Vraag je verhuurder hiernaar. Voor een kamer van ongeveer 15 m2 kun je uitgaan dat je tussen de € 50 en € 80 per maand aan energie en water kwijt bent.

54

NAAR INHOUDSOPGAVE


3.7 Je woonruimte inrichten Hoe pak je het aan? Een bank, een tv, kasten en een bed: je kamer moet natuurlijk ook ingericht worden. Hoe pak je dat aan? • Maak een lijst van de spullen die je nodig hebt. • Zoek prijzen op van de spullen die je wilt kopen. • Bereken hoeveel geld je nodig hebt om je kamer in te richten. • Bedenk hoeveel geld je hieraan wilt uitgeven. • Zoek op hoeveel spaargeld je hebt. • Stel vast of je budget hebt voor tweedehands of voor nieuwe spullen. • Bedenk of je wilt lenen voor nieuwe spullen.

Hoeveel geef je uit aan een nieuwe inrichting? Hoeveel geld je besteedt aan de inrichting van je kamer, hangt helemaal af van je smaak en je wensen. Misschien doe je jaren met de oude tafel van je oma. Of je gebruikt juist je spaargeld om alles nieuw te kopen. Bedenk voordat je iets gaat kopen, wat je absoluut nodig hebt en wat nog wel even kan wachten. Maak een lijst van de spullen die je echt nodig hebt.


NAAR INHOUDSOPGAVE

55

WAT KOST EEN … 2-ZITSBANK nieuwe tweedehands

KOELKAST

TELEVISIE

€ 482

€ 200

€ 200

€ 60

€ 50

€ 75

Bedragen uit Nibud-Prijzengids 2015-2016

Spaar voor nieuwe spullen De meeste spullen gaan ongeveer 10 jaar mee. Tweedehands spullen natuurlijk iets korter. Zeker een nieuwe laptop of bank zijn vrij kostbaar. Zet daarom regelmatig geld opzij. Reken uit hoeveel je iedere maand kunt sparen, en laat dat bedrag iedere maand automatisch overboeken naar je spaarrekening.

56

NAAR INHOUDSOPGAVE


Bijdrage ouders Studeren kost geld. Je kunt je studiekosten betalen met een beurs of lening van DUO. En je kunt natuurlijk een bijbaan nemen. Maar misschien willen en kunnen je ouders ook bijdragen. Welke mogelijkheden hebben jouw ouders dan? Je leest het in dit hoofdstuk.

NAAR INHOUDSOPGAVE

4.1 Bijdrage van jouw ouders Hoe kunnen jouw ouders meebetalen aan jouw studiekosten? Jouw ouders kunnen op verschillende manieren bijdragen aan jouw studiekosten. Als je bij je ouders thuis woont, betalen zij waarschijnlijk het grootste gedeelte van jouw levensonderhoud. Je ouders kunnen er ook voor kiezen om een deel van jouw (studie)kosten te betalen. Denk aan je collegegeld, je zorgverzekering of, als je op kamers woont, de huur van je kamer. Zij kunnen de rekeningen voor je betalen. Of elke maand een vast bedrag naar je overmaken. Jij moet dan zelf alle uitgaven betalen.

Hoe kunnen jouw ouders sparen voor jouw studie? Veel ouders sparen voor de studie van hun kinderen. Ze kunnen de rekening op jouw naam of op hun eigen naam zetten. • Staat de rekening op jouw naam, dan is het geld vanaf je 18e van jou. Het spaargeld hoort fiscaal tot je 18e tot het vermogen van je ouders. Vanaf je 18e behoort het tot jouw eigen vermogen. • Staat de rekening op naam van jouw ouders, houd er dan rekening mee dat zij niet onbeperkt belastingvrij mogen schenken. Meer hierover lees je in paragraaf 4.2.

4.2 Belastingvrij schenken Hoeveel mogen ouders belastingvrij schenken? Ouders mogen hun (pleeg)kinderen jaarlijks € 5.304 (2016) belastingvrij schenken. Dit bedrag geldt per kind. Deze vrijstelling geldt voor beide ouders samen. Dus ook als je ouders gescheiden zijn, worden schenkingen die elke ouder afzonderlijk doet bij elkaar opgeteld. Bij de belastingaangifte moeten ze dan melden dat ze gebruikmaken van deze vrijstelling.

Hoe werkt de eenmalige verhoogde vrijstelling? Ben je tussen de 18 en 40 jaar? Dan mogen je ouders eenmalig een veel hoger bedrag belastingvrij aan jou schenken. Het basisbedrag is € 25.449 (2016). Je ouders mogen ook een hoger bedrag belastingvrij schenken van maximaal € 53.016 (2016). Dit moet dan wel besteed worden aan een studie of een eigen woning. In het kader op bladzijde 59 lees je welke richtlijnen hiervoor gelden.

1 x voor studie of woning

jaarlijks

1x

58

NAAR INHOUDSOPGAVE

incl. 1x


Schenking voor je studie? Dit zijn de regels: • De studie of opleiding kost ten minste € 20.000 per jaar, exclusief levensonderhoud. • De schenking is vastgelegd in een notariële akte. Daarin staat: -- voor welke studie of opleiding de schenking is bedoeld; -- het bedrag van de verwachte kosten van de studie of opleiding; -- een ontbindende voorwaarde dat de schenking vervalt als het bedrag niet binnen 2 jaar na het jaar van de schenking is besteed aan de studie of opleiding. • Je ouders en jij kunnen schriftelijk aantonen dat de schenking daadwerkelijk door je ouder(s) is betaald. En dat jij deze hebt gebruikt voor je studie of opleiding.

Schenking voor jouw eigen woning? Dit zijn de regels: • De schenking is vastgelegd in een overeenkomst. In die overeenkomst staat dat jij de schenking hebt gebruikt voor één van de volgende doelen: -- Je hebt een eigen woning gekocht. -- Je hebt voor jouw eigen woning een recht van erfpacht, opstal of beklemming afgekocht. -- Je hebt (een deel van) een eigenwoningschuld afgelost. • Je ouders en jij kunnen schriftelijk aantonen dat de schenking daadwerkelijk door je ouder(s) is betaald. En dat jij deze hebt gebruikt voor één van de doelen hierboven.

Bijdrage ouders

NAAR INHOUDSOPGAVE

59

Mag de eenmalig verhoogde vrijstelling ook in delen betaald worden? Ja, je ouders hebben de mogelijkheid om het bedrag te splitsen. Dat geldt alleen als zij gebruikmaken van de eenmalige verhoogde vrijstelling van € 52.752. Twee voorbeelden:

Voorbeeld 1

Voorbeeld 2

Jouw ouders schenken jou in 1 jaar

Als jouw ouders jou in een eerder

€ 25.322 als gewone vrijstelling en

jaar € 25.322 belastingvrij hebben

€ 27.430 vrijstelling voor de eigen

geschonken, mogen ze jou tot jouw

woning.

40ste alsnog € 27.430 schenken voor de eigen woning.

In paragraaf 3.5 lees je meer over het kopen van een woning en hoe je ouders daaraan kunnen bijdragen.

Waar moet je op letten bij de belastingaangifte? Let erop dat een spaartegoed op jouw naam of een schenking van je ouders gevolgen kan hebben voor jouw belastingaangifte. Over de waarde van je spaartegoed of beleggingen betaal je namelijk belasting in box 3. Je betaalt niet over je gehele vermogen belasting. Voor iedereen geldt een heffingsvrij vermogen van € 24.347 (2016). Heb je meer spaargeld dan dit bedrag, dan betaal je 1,2% vermogensbelasting.

4.3 Kinderalimentatie Zijn je ouders gescheiden, dan heb je tot je 21ste recht op kinderalimentatie als je niet financieel zelfstandig bent. Vanaf je 18de is het mogelijk dat de alimentatie rechtstreeks aan jou uitbetaald wordt, tenzij jij anders besluit. De hoogte van de alimentatie verandert niet na je 18de.

60

NAAR INHOUDSOPGAVE


Bijbaan Veel studenten werken naast hun studie. Met de komst van het nieuwe studiefinancieringsstelsel voor hbo- en wo-studenten, zullen studenten wellicht meer gaan werken. Want als je (meer) werkt, hoef je minder te lenen en heb je straks een minder hoge studieschuld. Maar wat zijn de regels rondom werken? Mag je onbeperkt bijverdienen? Wat moet je weten over arbeidscontracten? In dit hoofdstuk vind je praktische informatie.

NAAR INHOUDSOPGAVE

5.1 Eigen inkomsten naast je studiefinanciering Hoeveel mag je bijverdienen? Je mag onbeperkt bijverdienen als je in of na het studiejaar 2015-2016 aan een bachelor of master bent begonnen. Volg je een mbo-opleiding of ben je vóór het studiejaar 2015-2016 aan je bachelor of master begonnen? Dan krijg je een basisbeurs. Je mag per kalenderjaar maximaal € 13.989,13 (2016) bijverdienen. Het maakt hiervoor niet uit hoeveel maanden in dat jaar je de basisbeurs hebt gekregen.

Wat gebeurt er als je te veel hebt verdiend? Ben je mbo-student of val je onder het oude studiefinancieringsstelsel en heb je te veel verdiend? Dan moet je het bedrag dat je te veel hebt verdiend plus de rente terugbetalen aan DUO. Ook voor je studenten-OV-chipkaart moet je een bedrag per maand terugbetalen. Houd dit dus in de gaten en zet op tijd je studiefinanciering stop. Kijk op duo.nl om te zien welke eigen inkomsten meetellen.

Let op!

DUO controleert jouw inkomsten bij de Belastingdienst 2 jaar ná het kalenderjaar waar het over gaat.

Woon je bij je ouders? Let op de huurtoeslag! Als jouw ouders huurtoeslag krijgen en jij nog bij jouw ouders woont, dan kan jouw inkomen invloed hebben op de hoogte van de toeslag. Degene die de huurtoeslag ontvangt moet daarom ook jouw inkomsten opgeven bij Mijn Toeslagen via belastingdienst.nl. Zo voorkom je dat er later huurtoeslag terugbetaald moet worden. Jouw inkomen heeft geen invloed op de zorgtoeslag van je ouders.

62

NAAR INHOUDSOPGAVE


5.2 Je arbeidscontract Wat staat er in je contract? In je contract staan de afspraken met je werkgever over: • het werk dat je doet • of je een vast of een tijdelijk contract hebt • het aantal uur dat je werkt • je loon • het aantal vakantiedagen • overige arbeidsvoorwaarden (zoals een telefoon, reiskostenvergoeding en pensioenopbouw)

Wat zijn de regels als je ziek bent? Als je één dag of een paar dagen ziek bent, krijg je bij de meeste werkgevers je loon die dagen gewoon doorbetaald. Bij sommige werkgevers krijg je de eerste of eerste twee dagen van je ziekte niet doorbetaald of gaan die dagen van je vakantiedagen af. Kijk in jouw arbeidsovereenkomst hoe dat bij jouw werk is geregeld. Ben je langere tijd ziek, dan krijg je de eerste 2 jaar minimaal 70 procent van je laatstverdiende loon. Als je een vast of een tijdelijk contract hebt, krijg je doorbetaald voor de uren die je volgens jouw contract wekelijks werkt. Voor bepaalde contracten gelden andere regels: • Bij een oproepcontract krijg je de uren waarop je ingeroosterd bent, maar ziek bent, in principe uitbetaald. Hierbij kan ook gelden dat in je arbeidsovereenkomst staat dat je de eerste of eerste twee dagen van je ziekte niet krijgt uitbetaald. • Bij een nul-urencontract zijn je werktijden van tevoren niet bepaald. Als je dan wordt opgeroepen voor werk en je bent ziek, dan krijgt je geen loon. • Werk je als uitzendkracht via een uitzendbureau? Dan staat in de cao voor uitzendkrachten of en hoeveel jij wel doorbetaald krijgt als je ziek bent. Dat hangt bijvoorbeeld af van hoelang je al voor het uitzendbureau werkt.

Hoe vaak mag een tijdelijk contract verlengd worden? Er zijn wettelijke regels voor het aantal keer dat een tijdelijk contract verlengd mag worden. Deze regels gelden ook voor een (tijdelijk) nul-urencontract. • Vanaf juli 2015 mag eenzelfde werkgever jou maximaal 3 tijdelijke contracten binnen maximaal 2 jaar geven. Het maakt niet uit als je verschillende functies hebt gehad. Als je na deze 3 contracten een nieuw contract krijgt, dan moet dit een vast contract zijn. Tenzij er 6 maanden tijd zit tussen het 3de tijdelijke contract en je nieuwe contract. Dan mag je wel weer een tijdelijk contract krijgen en begint de telling opnieuw. • Is jouw tijdelijke contract voor 1 juli 2015 afgesloten? Dan mag je maximaal 3 tijdelijke contracten in 3 jaar krijgen.

Bijbaan

NAAR INHOUDSOPGAVE

63

Hoe zit het met vakantie-uren en vakantiegeld? Het aantal vakantie-uren per jaar is minimaal 4 keer het aantal uren dat je per week werkt. Het vakantiegeld is 8 procent van je bruto jaarloon. De meeste bedrijven betalen het vakantiegeld één keer per jaar uit, vaak in de maand mei. Er zijn ook bedrijven die het iedere maand uitbetalen, direct met je loon.

Wat zijn de regels voor de proeftijd? In je arbeidscontract kan een proeftijd staan. Tijdens de proeftijd mogen jij en jouw werkgever allebei het contract opzeggen. Hoelang de proeftijd mag zijn, staat in de wet. Dit zijn de regels: • Heb je een contract van 6 maanden of korter? Dan mag er geen proeftijd worden afgesproken. • Bij een contract voor 2 jaar of korter, is de maximale proeftijd 1 maand. • Bij een contract voor langer dan 2 jaar of bij een vast contract is de maximale proeftijd 2 maanden. • Had je al eerder dezelfde functie bij het bedrijf, dan is een proeftijd niet toegestaan. Dit geldt ook als je deze functie als uitzendkracht had.

Wanneer kan je contract ontbonden worden? Een arbeidscontract kan in sommige gevallen ontbonden worden. Dit zijn een paar voorbeelden: • bij een verstoorde relatie tussen jou en je werkgever • uit economische noodzaak (je werkgever kan jou niet meer betalen) • als je vaak te laat op je werk verschijnt ondanks waarschuwingen • als je je ziek meldt zonder ziek te zijn • als je je werk opzettelijk slecht doet

Tip!

64

Wil je meer weten over arbeidscontracten? Kijk op rijksoverheid.nl of fnvjong.nl.

NAAR INHOUDSOPGAVE


Stage-overeenkomst Ook als je stage loopt is het belangrijk dat je een contract hebt met de instelling waar je stage loopt. Dit is een stage-overeenkomst. De instelling waar je stage loopt is niet verplicht een vergoeding te betalen. De volgende zaken moeten wel in het contract staan: • begin- en einddatum van je stage • het aantal uren per week dat je stage loopt • hoe je begeleid wordt • de hoogte van een eventuele vergoeding • hoe je verlof aan kunt vragen • regeling en aansprakelijkheid bij ziekte of ongelukken op het werk • het aantal vrije dagen De inhoudelijke taken en leerdoelen staan niet in je stage-overeenkomst. Zorg ervoor dat deze wel duidelijk zijn. Zeker als je stage onderdeel is van je onderwijsprogramma.

5.3 Je loonstrook en je jaaropgave Hoe zit het met bruto en netto? Op je bruto loon worden verschillende premies en belastingen ingehouden. Voorbeelden zijn de pensioenpremie en loonbelasting en sociale premies die je betaalt. Het netto loon is het bedrag dat je op je bankrekening krijgt.

Wat betekent de premie Zorgverzekeringswet? Iedereen in Nederland is verplicht zich te verzekeren voor ziektekosten. Dit staat in de Zorgverzekeringswet. Je betaalt een deel hiervoor aan je zorgverzekeraar via je zorgverzekering. Ook houdt jouw werkgever een premie in op je brutoloon. De hoogte is afhankelijk van jouw inkomen. Dit staat los van je zorgverzekering.

Wat is een jaaropgave? Aan het begin van het nieuwe jaar krijg je een jaaropgave van je werkgever. Hierop staan veel gegevens die je nodig hebt voor je belastingaangifte. Onthoud waar je het afgelopen jaar hebt gewerkt en controleer rond februari of je van je werkgever(s) een jaaropgave hebt gekregen. Vaak krijg je die automatisch, maar soms moet je erom vragen. Ben je verhuisd? Geef dan altijd je nieuwe adres door aan je oude werkgever(s). Zo zorg je ervoor dat je de jaaropgave(s) op het juiste adres krijgt.

Bijbaan

Let op!

Het is verstandig je jaaropgave 5 jaar te bewaren in verband met je aangifte inkomstenbelasting bij de Belastingdienst.

NAAR INHOUDSOPGAVE

65

5.4 De belastingdienst Wanneer heb je te maken met de belastingdienst? Ook als student heb je vaak met de belastingdienst te maken. Als je een bijbaantje hebt en je doet aangifte inkomstenbelasting, krijg je vaak geld terug van de belasting en kun je soms studiekosten aftrekken.

Hoe doe je de aangifte inkomstenbelasting? Je moet vóór 1 mei de aangifte inkomstenbelasting doen over het jaar ervoor. Je kunt de aangifte online doen via de website van de belastingdienst en via de aangifte-app. Ook kun je het programma ‘Aangifte inkomstenbelasting’ downloaden. Kijk hiervoor op belastingdienst.nl/jongeren. De meeste gegevens die je nodig hebt voor je aangifte staan op de jaaropgave die je van je werkgever(s) krijgt. Doe je je aangifte na 1 maart, dan zijn de meeste gegevens al voor je ingevuld. Controleer deze gegevens wel altijd zorgvuldig!

Tip!

Heb jij al een DigiD? Je hebt een DigiD nodig voor je belastingaangifte. Zorg dat je deze op tijd aanvraagt. Want het kost ongeveer 5 werkdagen voordat je je DigiD kunt gebruiken. Aanvragen doe je via digid.nl.

Wanneer krijg je geld terug van de belasting? Als je een tijdelijk baantje hebt, betaal je vaak te veel belasting. Is het bedrag dat je te veel hebt betaald hoger dan € 14, dan krijg je het terug van de belasting. Heb je verschillende tijdelijke baantjes in een jaar gehad? Noem alle werkgevers in je aangifte. Je kunt geld mislopen als je er één vergeet. Geef ook je stagevergoeding op. Er wordt vaak te veel belasting ingehouden op je stagevergoeding. Als je hiervan aangifte doet, krijg je het te veel betaalde bedrag terug.

Werk je onregelmatig naast je studie? Dan betaal je waarschijnlijk de ene maand te weinig belasting en de volgende maand te veel. Maak dan gebruik van de Studenten- en Scholierenregeling. Je betaalt dan minder belasting en houdt netto meer over van je loon. Samen met je werkgever moet je hiervoor het formulier ‘Model Opgaaf gegevens voor de loonheffingen (Studenten- en Scholierenregeling) invullen. Dat formulier kun je downloaden op belastingdienst.nl.

66

NAAR INHOUDSOPGAVE


Mag je je studiekosten aftrekken van de belasting? Studiekosten zoals lesgeld en studieboeken, kun je tot en met augustus 2015 in sommige gevallen aftrekken van de belasting. De Belastingdienst heeft als voorwaarden dat: • jij (of je fiscale partner) kosten voor een studie hebt gemaakt; • de studie was gericht op je (toekomstige) beroep; • de kosten min eventuele vergoedingen hoger waren dan de drempel van € 250. Je mag tot maximaal € 15.000 aftrekken. Meer informatie vind je op belastingdienst.nl.

Mag je de prestatiebeurs aftrekken van de belasting? Wordt je prestatiebeurs niet omgezet in een gift, dan mag je een vast bedrag (normbedrag) als studiekosten opvoeren. Je moet als bewijs een beschikking van DUO hebben waarin staat dat je de beurs moet terugbetalen. Je mag het normbedrag opvoeren in het jaar waarin je de beschikking ontvangt, en voor de eerdere jaren dat je de prestatiebeurs ontving. De vaste aftrekbedragen (per maand) vind je op belastingdienst.nl.

Hoe zit het met zwart werken? Bij zwart werken betaal je geen belasting en geen premies. Je krijgt meer geld in handen, maar je hebt geen recht op een uitkering als je werkloos of arbeidsongeschikt raakt. Zwart werken is verboden.

5.5 Pensioenopbouw Wanneer bouw je pensioen op? Heb je een bijbaantje tijdens je studietijd? Dan bouw je via het pensioenfonds of de pensioenverzekeraar waar jouw werkgever bij is aangesloten al aanvullend pensioen op. De meeste werkgevers in Nederland hebben een pensioenregeling, waaraan je dan verplicht meedoet.

Wat gebeurt er met jouw opgebouwde pensioen? De kans is groot dat je na je studie bij een andere werkgever of in een andere sector werkt. Het pensioen dat je hebt opgebouwd, gaat dan niet verloren. Er zijn dan twee mogelijkheden: • Het blijft bij het pensioenfonds of de pensioenverzekeraar staan tot je met pensioen gaat. • Je kunt het opgebouwde pensioen ‘overdragen’ aan jouw nieuwe pensioenfonds of -verzekeraar. Al jouw opgebouwde pensioen bij verschillende pensioenfondsen en -verzekeraars tijdens je hele werkcarrière kun je terugvinden op mijnpensioenoverzicht.nl.

Word je zelfstandig ondernemer na je studie? Dan wordt er niet automatisch pensioen voor je opgebouwd. Je hebt dan alleen recht hebben op AOW. Verder moet je zelf iets regelen. Hoe eerder je daarmee begint, hoe langer het ingelegde geld de tijd heeft om te gaan ‘renderen’ en hoe meer je er dus uiteindelijk voor terugkrijgt als je met pensioen gaat.

Bijbaan

NAAR INHOUDSOPGAVE

67

5.6 Andere inkomsten Welke andere inkomsten kun je hebben? Andere inkomsten die je tijdens je studie kunt hebben, zijn: • een stagevergoeding (zie fnvjong.nl) • inkomsten uit overige activiteiten, bijvoorbeeld door bijles te geven aan andere studenten of scholieren • winst uit een eigen bedrijf of freelancewerk (zie ondernemersplein.nl) • profileringsfonds (zie paragraaf 1.5) • een studiebeurs voor het buitenland (zie paragraaf 6.1) • giften uit een particulier studiefonds (zie verenigingvanfondsen.nl) • alimentatie die je van je ouders ontvangt (zie paragraaf 4.3) • speciale regelingen voor vluchtelingen (zie uaf.nl)

Tip!

Inzicht in inkomsten en uitgaven van andere studenten Het Financieel Studieplan geeft je inzicht in je lening en hoeveel je terug moet betalen. Ook kun je jouw inkomsten en uitgaven vergelijken met andere studenten. Ga naar financieelstudieplan.nl.

68

NAAR INHOUDSOPGAVE


Buitenland, bestuursjaar of een tweede studie Ga je een jaar naar het buitenland? Besluit je om een jaar in een bestuur te zitten? Of ga je een tweede studie doen? Deze beslissingen hebben onder andere invloed op jouw studiefinanciering. In dit hoofdstuk lees je de belangrijkste aandachtspunten.

NAAR INHOUDSOPGAVE

6.1 Naar het buitenland Tijdelijk naar het buitenland Ga je tijdelijk studeren of stage lopen in het buitenland? Dan blijf je studiefinanciering ontvangen, als: • je als voltijdstudent blijft ingeschreven bij je opleiding in Nederland; • je studie of stage onderdeel is van de opleiding die je in Nederland volgt. Je hoeft niet opnieuw studiefinanciering aan te gaan vragen als je naar het buitenland gaat.

Wat doe je met je studenten-OV-chipkaart als je je studie deels in het buitenland volgt? Als je in Nederland recht hebt op het studentenreisproduct, kun je een OV-vergoeding krijgen van € 99,66 per maand. Je moet de (OV-vergoeding buitenland) 2 maanden voordat je naar het buitenland gaat aanvragen. Dat doe je zo: 1. Vraag aan jouw school of universiteit een verklaring waarin zij aangeven dat de stage of studie meetelt voor jouw studie in Nederland. 2. Ga naar duo.nl en download het formulier ‘OV-vergoeding buitenland’. 3. Vul het formulier in en stuur het samen met de verklaring van jouw school of universiteit op naar het adres dat op het formulier staat. 4. Zet je studenten-OV-chipkaart stop vóór de eerste van de maand waarin de OV-vergoeding buitenland ingaat. Je moet dit zelf regelen. Gaat je stage of studie in het buitenland toch niet door? Ga dan naar mijnduo.nl. Je kunt hier online jouw studenten-OV-chipkaart veranderen of het formulier ‘Wijzigen studentenreisproduct’ invullen.

Wat als je je hele opleiding in het buitenland volgt? Ga je je hele opleiding in het buitenland volgen, dan kun je ook studiefinanciering vanuit Nederland krijgen voor die opleiding. Hierbij moet je wel voldoen aan deze voorwaarden: • Je opleiding in het buitenland is van dezelfde kwaliteit als een vergelijkbare studie in Nederland. In Nederland zou je voor een vergelijkbare opleiding ook studiefinanciering moeten krijgen. DUO toetst de kwaliteit aan de hand van een lijst van criteria. Deze vind je op duo.nl. Zo kun je zelf al nagaan of jouw buitenlandse opleiding aan de criteria voldoet. • Je krijgt geen studietoelage van een buitenlandse overheid. • In de 6 jaar voordat je naar het buitenland gaat, heb je in ieder geval 3 jaar in Nederland gewoond. Ga naar duo.nl om te zien welke uitzonderingen er zijn op deze regel. Als je je opleiding volledig in het buitenland doet, kun je studiefinanciering inclusief OVvergoeding aanvragen op duo.nl via het formulier ‘Studiefinanciering hoger onderwijs voor opleidingen in het buitenland’.

70

NAAR INHOUDSOPGAVE


Kun je een extra studiebeurs krijgen? Voor hbo- en wo-studenten die in het buitenland studeren of stagelopen bestaan verschillende studiebeurzen. Deze beurzen bestaan voor allerlei specifieke sectoren en landen. Een uitgebreid overzicht van alle beurzen is te vinden op beursopener.nl. Veel hogescholen en universiteiten hebben een buitenlandbureau of international office. Daar kunnen ze je meer vertellen over de mogelijkheden.

De Erasmusbeurs De bekendste algemene studiebeurs voor hbo- en wo-studenten is de Erasmusbeurs. De Erasmusbeurs is € 200 per maand. Dit geld is bedoeld als tegemoetkoming voor reis- en verblijfkosten die je in het buitenland hebt. De precieze hoogte kan afhangen van wat je gaat doen in het buitenland (studeren of stagelopen) en de bestemming. Houd er rekening mee dat je een aanvraag voor een Erasmusbeurs ruim van tevoren moet indienen. Kijk voor een uitgebreide lijst met voorwaarden op erasmusbeurs.nl en informeer bij je studieadviseur of decaan.

Hoe zit het met je zorgverzekering? Als je gaat studeren in het buitenland en je bent jonger dan 30 jaar, blijft je Nederlandse zorgverzekering ook daar geldig. Het kan zijn dat je zorgverzekering niet alle kosten in het buitenland volledig dekt, dit is afhankelijk van je verzekering. Informeer goed bij je zorgverzekeraar wat vergoed wordt. Je kunt eventueel een extra aanvullende verzekering voor in het buitenland afsluiten. Let op! Ga je niet alleen studeren maar ook werken of heb je een betaalde stage? Dan gelden andere voorwaarden. Deze zijn afhankelijk van bijvoorbeeld het land waar je naartoe gaat en voor wie je werkt. De voorwaarden kunnen verschillen per individueel geval. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) kan je meer vertellen over je verzekeringsstatus. Kijk op svb.nl.

Wat doe je met je kamer? Je kunt je kamer onderverhuren, maar dit mag alleen als de verhuurder daar ook mee akkoord gaat. Bij onderhuur maak je – samen met jouw verhuurder – een aparte huurovereenkomst tussen jou en degene die in onderhuur zit.

Let op!

Jij bent de hoofdhuurder en blijft er verantwoordelijk voor dat de huur op tijd betaald wordt en dat de kamer in goede staat blijft.

Buitenland, bestuursjaar of een tweede studie

NAAR INHOUDSOPGAVE

71

6.2 Bestuursjaar Wat houdt een bestuursbeurs in? Als je tijdens je studie een bestuursfunctie vervult, heb je mogelijk recht op een bestuursbeurs. Een bestuursbeurs is een bijdrage uit het profileringsfonds van je onderwijsinstelling. Zie paragraaf 1.5 voor meer informatie over het profileringsfonds.

Wanneer kun je een bestuursbeurs aanvragen? Er zijn verschillende soorten bestuursfuncties waarbij je mogelijk recht hebt op een bestuursbeurs. Bijvoorbeeld bij een bestuursfunctie in de medezeggenschapsraad of opleidingscommissie van je opleiding of een bestuursfunctie in de universiteitsraad of faculteitsraad. Ook kun je een bestuursbeurs krijgen als je bestuurswerk doet voor een algemene studentenvereniging, een studievereniging, studentensportvereniging of culturele studentenvereniging. Vraag de bestuursbeurs aan voordat je bestuursfunctie begint. Afhankelijk van het soort bestuursfunctie, vraag je de bestuursbeurs aan bij je opleiding of faculteit, de Raad van Bestuur van je onderwijsinstelling of via de vereniging. Vraag hoe dit is geregeld op de plek waar jij de bestuursfunctie gaat vervullen.

Hoe hoog is de bestuursbeurs? De hoogte van de beurs verschilt per soort bestuursfunctie en per onderwijsinstelling. Ook hangt het af van de tijd die er voor het besturen staat. Hoe meer uren er voor staan, hoe hoger de vergoeding die je er voor krijgt.

Let op!

Je kunt alleen een bestuursbeurs krijgen als je staat ingeschreven bij een school of aan een universiteit. Ook als je een fulltime bestuursjaar hebt. Dat betekent dus dat je collegegeld moet betalen. Houd hier rekening mee!

Wat doe je met je studiefinanciering? Als je studiefinanciering krijgt, blijft die gewoon doorlopen. Als je dit niet wilt, dan moet je zelf de studiefinanciering stopzetten. Houd er dan wel rekening mee dat je dan ook geen gebruik kunt maken van je studenten-OV-chipkaart.

72

NAAR INHOUDSOPGAVE


6.3 Een tweede hbo- of wo-studie Hoeveel kost een tweede studie? Als je een tweede hbo- of wo-studie of een tweede master doet, betaal je óf het wettelijk collegegeld of het instellingscollegegeld. Kijk hieronder wat voor jou geldt: 1. Je start tijdens je eerste studie met je tweede studie. Je betaalt alleen het wettelijk collegegeld dat je al moet betalen voor je eerste bachelor of master. Het wettelijk collegegeld is in 2015-2016 € 1.951. In 2016-2017 is dit € 1.984. 2. Je start met je tweede studie nadat je je eerste studie hebt afgerond. Je betaalt het instellingscollegegeld. Het bedrag verschilt per instelling en per opleiding, maar houd rekening met minimaal € 10.000 per jaar. Uitzondering Als je met een tweede bachelor of master in de zorg of het onderwijs begint nadat je een eerste studie hebt afgerond, betaal je gewoon het wettelijk collegegeld. Op duo.nl zie je voor welke studies dit precies geldt en wat de voorwaarden zijn.

Buitenland, bestuursjaar of een tweede studie

NAAR INHOUDSOPGAVE

73

Begrippenlijst Aanloopfase Dat is een periode van 2 jaar waarin je nog niet verplicht bent om je studieschuld af te lossen. Deze periode begint in januari na het kalenderjaar dat je je studie hebt afgerond of dat je stopt met studeren. Aflosfase In deze periode ben je verplicht om je studieschuld af te lossen. Je lost af in maximaal 15 of 35 jaar. Dat hangt af van je opleidingsniveau en het moment waarop je met je studie bent begonnen. Bijverdiengrens Je mag niet onbeperkt bijverdienen als je een mbo-opleiding volgt of onder het oude studiefinancieringsstelsel valt. Er geldt dan een bijverdiengrens. Als jouw inkomen boven de bijverdiengrens ligt, dan moet je (een deel van) de basisbeurs, eventueel de aanvullende beurs en je studentenreisproduct terugbetalen. Je betaalt het bedrag dat je meer verdient dan de bijverdiengrens. Dit is nooit meer dan het totale bedrag dat je aan basisbeurs, aanvullende beurs en je studentenreisproduct hebt gekregen in een jaar. Collegegeldkrediet Dit is een lening van DUO waarmee je het collegegeld kunt betalen. Je kunt alleen een collegegeldkrediet afsluiten als je een hbo- of wo-opleiding volgt. Diplomatermijn Diplomatermijn is de tijd die je hebt om je diploma te halen. Dit is 10 jaar vanaf het 1e moment dat je recht hebt op studiefinanciering. Haal je je diploma niet binnen de diplomatermijn, dan moet je de ontvangen bedragen van de studiefinanciering terugbetalen aan DUO. Draagkracht Draagkracht betekent hoeveel geld jij kunt bijdragen. DUO berekent op twee momenten de draagkracht. Als je een aanvullende beurs aanvraagt, kijkt DUO naar de draagkracht van jouw ouders. In de aflosfase kijkt DUO naar jouw draagkracht. Huurtoeslag Dat is een tegemoetkoming in de kosten van jouw huur. Als jouw inkomen niet heel hoog is, kun je van de overheid (via de Belastingdienst) deze huurtoeslag krijgen. De hoogte hangt af van je inkomen, de hoogte van de huur en je hoeveelheid spaargeld. Hypotheekrenteaftrek De rente die je betaalt over je hypotheek, kun je vaak aftrekken van je bruto inkomen. Hierdoor betaal je geen belasting over dat bedrag. Waarschijnlijk krijg je dan geld terug van de belasting.

74

NAAR INHOUDSOPGAVE


Instellingscollegegeld Dit is het collegegeld dat een hogeschool of universiteit mag vragen als je je inschrijft voor een tweede master. Het instellingscollegegeld is vaak veel hoger dan het wettelijk collegegeld. Nominale studieduur De nominale studieduur is de tijd die je over je studie doet als je geen studievertraging oploopt. De nominale studieduur bepaalt hoelang jij recht hebt op studiefinanciering. Voor een bachelor is dat meestal 3 of 4 jaar, voor een master 1 of 2 jaar. Prestatiebeurs Als je beurs een prestatiebeurs is, krijg je vanaf de start van je studie 10 jaar de tijd om je diploma te halen. Lukt dit, dan is de beurs een gift. Lukt dit niet, dan moet je alles terugbetalen. De basisbeurs, de aanvullende beurs en de studenten-OV-chipkaart vallen onder de prestatiebeurs. Profileringsfonds Bij bijzondere omstandigheden kan jouw opleiding je financieel ondersteunen geven. Deze ondersteuning komt uit het profileringsfonds. Elke school of universiteit heeft hiervoor een eigen regeling. Peiljaar Een peiljaar is het jaar waarnaar gekeken wordt bij het maken van een berekening. Bij een aanvullende beurs bijvoorbeeld kijkt DUO naar het inkomen van je ouders van 2 jaar geleden. Je kunt een verzoek indienen om het peiljaar te verleggen. Reisrecht Je hebt recht op een studentenreisproduct tijdens de nominale studieduur van je opleiding en het eerste jaar daarna. Voor de meeste opleidingen is dit in totaal 5 jaar. Verzamelinkomen Het verzamelinkomen is het inkomen van box 1 en box 2 en het belastbaar inkomen van box 3 samen. Wettelijk collegegeld Dit is het collegegeld dat een hogeschool of universiteit wettelijk mag vragen aan studenten. Dit is voor alle onderwijsinstellingen hetzelfde bedrag. Zorgtoeslag Dat is een tegemoetkoming in de kosten van de zorgverzekering. Als jouw inkomen niet heel hoog is, kun je van de overheid (via de Belastingdienst) deze zorgtoeslag krijgen.

Begrippenlijst

NAAR INHOUDSOPGAVE

75

Je eigen begroting INKOMSTEN

BEDRAG PER MAAND

Basisbeurs + aanvullende beurs

€

Bijdrage ouders

€

Bijbaan/eigen bedrijf

€

Zorgtoeslag

€

Huurtoeslag

€

Overige inkomsten (bijv. alimentatie, extra studiebeurs, belastingteruggave)

€ TOTAAL

€

Geld van je spaarrekening

€

DUO-lening

€

Andere leningen

€ TOTAAL

Tip!

76

€

Vergelijk jouw inkomsten en uitgaven met die van een andere student op financieelstudieplan.nl.

NAAR INHOUDSOPGAVE


UITGAVEN

BEDRAG PER MAAND

Huur (inclusief energie, water, televisie en internet)

€

Zorgverzekering

€


€

Telefoon

€

Abonnementen en contributies (bijv. voor studieof studentenvereniging, sport, krant/tijdschrift, muziek)

€

Collegegeld

€


€


€

Kleding en schoenen

€

Vrijetijdsuitgaven (uitgaan, uiteten, hobby's, dagje weg, vakantie)

€

Grote uitgaven (bijv. laptop, apparaten, meubels)

€

Boodschappen

€


€


€ TOTAAL

RESULTAAT

€

BEDRAG PER MAAND

Inkomsten

€

Uitgaven

€ VERSCHIL

€

Heb je te weinig inkomsten om je uitgaven van te betalen? Probeer je uitgaven dan te verlagen of je inkomsten te verhogen. Lukt dat niet? Vul dan je inkomsten aan met je spaargeld, een DUO-lening of een andere lening.

Je eigen begroting

NAAR INHOUDSOPGAVE

77

Kasboek

DATUM

Schrijf je dagelijkse uitgaven in een kasboek

23-Apr

Nieuwe badmintonschoenen

25-Apr

Kapper

26-Apr

Weekboodschappen

OMSCHRIJVING VAN DE UITGAVE

VOEDING

OVERIGE HUISHOUDELIJKE UITGAVEN

KLEDING EN SCHOENEN

VERVOER

WEEKNR.: 17

Als je niet weet hoeveel je in een week of maand nou precies

hier zie je een

uitgeeft, dan kan het slim zijn een poosje een kasboek bij te

voorbeeld van een

houden. Met onderstaand blad uit het Nibud-Kasboek kun je

ingevuld kasboek

€ 79,99 € 18,00 € 48,50

een goed begin maken! Wil je ermee verder? Bestel dan het Nibud-Kasboek via winkel.nibud.nl.

DATUM

OMSCHRIJVING VAN DE UITGAVE

TOTAAL ALLE CATEGORIËN (WEEKNR.: 17) = €

VOEDING

OVERIGE HUISHOUDELIJKE UITGAVEN

KLEDING EN SCHOENEN

VERVOER

€ 48,50

VRIJE TIJD

€ 39,85

ONDERHOUD HUIS & TUIN

€ 79,99

OVERIGE

Weeknr.:

TOTAAL ALLE CATEGORIËN (WEEKNR. …) = €

78


Kasboek

NAAR INHOUDSOPGAVE

79

Geldwijzer Studenten

Klik hier om online te bestellen

Ook verkrijgbaar als boekje Deze Geldwijzer Studenten is ook verkrijgbaar als gedrukt boekje. Hierin staan de meest actuele cijfers en regelingen. Het is een handig naslagwerkje waar je makkelijk aantekeningen in kunt maken. Verkrijgbaar via winkel.nibud.nl.

Ook van het Nibud Nibud Tabbladenset Een handige tabbladenset om je financiële administratie op orde te houden. Op elk tabblad staat welke correspondentie je erachter kunt bewaren. Op de achterkant van de tabbladen staan handige tips en ook een invulveld om op te schrijven waar je je digitale administratie bewaart. Een must-have voor iedere student!

Nibud Kasboek Wil je weten waar al je geld nou blijft? Gebruik dan eens een tijdje een kasboek. Het klinkt saai en stoffig, maar het geeft je hartstikke veel inzicht! Doordat je ziet waar je geld naartoe gaat, kun je ook beter keuzes maken over je bestedingen. Meer grip op je geld dus!

Kookboek Lekker voor weinig Minder uitgeven aan je avondeten, maar wel lekker en gevarieerd eten? Met de 54 recepten uit het kookboek van het Voedingscentrum en het Nibud zet je een heerlijke maaltijd op tafel zonder dat je een gat in je maandbudget slaat. De menu’s kosten gemiddeld 2,- per persoon. Je eet dus lekker, voordelig en gezond!

Lees meer over de producten van het Nibud op winkel.nibud.nl

Geldwijzer STUDENTEN SLIMME ZET! Als je gaat studeren, krijgt je met nieuwe inkomsten en uitgaven te maken. Je krijgt geld van DUO, hebt misschien een bijbaan. En je betaalt lesgeld of collegegeld en gaat misschien op kamers. Slimme zet dat je deze Geldwijzer Studenten gaat lezen! VRAGEN ÉN ANTWOORDEN Deze Geldwijzer maakten wij voor alle studenten die aan het mbo, hbo of wo studeren. Je vindt hier heel veel vragen én heldere antwoorden. Zo weet je precies waar je aan toe bent. Wij wensen je een geweldige studietijd! Met grip op je geldzaken.

NIBUD.NL

Geldwijze STUDENT. nieuwste regels! met de STUDIEFINANCIERING LENING OP KAMERS BIJBAANTJE ETC

Recommend Documents