Retouradres: Planetenlaan 5, 2024 EN Haarlem
Samenwerkingsorgaan Holland Rijnland Mevr. l. van Breda Postbus 558 2300 AN Leiden
Datum
Haarlem, 21 december 2012
Geachte mevrouw Van Breda,
Hierbij ontvangt u het inhoudelijk jaarverslag over het schooljaar 2011-2012 van de unit vavo van het ROC Nova College. Laatstgenoemde publiceert vanzelfsprekend eveneens een jaarverslag dat u op aanvraag kunt verkrijgen.
Vavo Correspondentieadres
Het verslag geeft inzicht in de activiteiten van het vavo en de resultaten die deze hebben opgeleverd. Voorts wordt een overzicht gegeven van de onderwijsinhoudelijke en organisatorische ontwikkelingen van het vavo en treft u een doorkijk aan naar ontwikkelingen in het schooljaar 2012-2013.
Planetenlaan 5 2024 EN Haarlem Bezoekadres Planetenlaan 5
Het vavo van het ROC Nova College levert als partner in de regio van Castricum tot Leiden en van Zandvoort tot De Ronde Venen een belangrijke bijdrage aan onder andere het kans- en weg onderwijs, de beperking van het voortijdig schoolverlaten en een Leven Lang Leren.
ze
ze
2024 EN Haarlem T (023) 530 2s oo
www.novacollege.nl
[email protected]
Met ingang van 1 januari 2013 worden de middelen die het vavo tot die datum van de gemeenten ontving, rechtstreeks door het ministerie van OCW aan het vavo uitgekeerd. Voor een goede uitvoering van de maatschappelijke rol die het vavo heeft, vind ik het van belang de beleidsmatige relatie met de gemeenten te continueren.
Behandeld door
Henk Kruijer
Met dank voor het door u in ons gestelde vertrouwen, wens ik u een leerzaam 2013.
[email protected] T (023) 530 26 09
Metvri~ndelijke groet,
Mr. V'1'onne B. Walviseh-Stokvis Directeur Vavo
Inhoudsopgave
Inleiding
1.
Het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs 1.1. De onderwijsvraag en het onderwijsaanbod 1.2. Het vavo in het onderwijsveld
Blz. 2
3 3 5
2.
De cursist centraal 2.1. Aanmelding en intake 2.2. Gratis schoolboeken 2.3. Uit de lespraktijk 2.4. De begeleiding 2.5. Het examen
7 7 8 8 9 11
3.
Het resultaat
13
4.
De toekomst. ..
15
jaarverslagvavo 2011-2012
1
Inleiding Graag bied ik u hierbij aan hetjaarverslag 2011-2012 van het vavo van het ROC Nova College. Een jaar waarin weer vele jongeren en ook ouderen hun opleiding hebben opgepakt, voortgezeten/of afgerond. De besluitvorming over de toekomstige financiering vanuit gemeenten is in dit jaar tot een einde gebracht. Vanaf 2013 wordt het onderwijs voor meerderjarige leerlingen vanuit het ministerie van OC&W rechtstreeks betaald aan ROC's, waarbij de gelden aan het vavo onderwijs dienen te worden besteed. Ondanks de nieuwe slaag-/zakregeling zijn er meer geslaagden dan in het vorig examenjaar; een prestatie die ik graag wil vasthouden in volgende jaren. Ook in 2012-2013 en 2013-2014 zullen er nieuwe eisen worden gesteld bij de examinering. Het vavo bereidt zich voortdurend voor op de veranderingen. Zo is er in 2011-2012 al voor het tweede jaar extra taal- en rekenonderwijs aangeboden. Hoewel dit nog niet nodig was voor diplomering, achtten wij dit noodzakelijk om onze leerlingen goed voor te bereiden op hun vervolgopleiding of voor werk. Naast dit jaarverslag vindt tevens verantwoording plaats per kwartaal aan de gemeenten en na de Schoolexamens en het Centraal Examen aan de scholen voor voortgezet onderwijs. In dit inhoudelijk jaarverslag leest u informatie over de actualiteiten op het vavo van het ROG Nova College en er wordt ingegaan op relevante ontwikkelingen, waaronder de toekomstige systematiek van financiering voor wat betreft de leerlingen die momenteel door de gemeenten gesubsidieerd onderwijs genieten op grond van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB). Het eerste hoofdstuk van dit verslag gaat in op de positie van het onderwijs op het vavo als partner in de regio en snijdt beleidsmatige thema's aan. Het tweede hoofdstuk geeft informatie over hoe wij de cursist centraal stellen bij het Nova College. Naast wetenswaardigheden en resultaten van het schooljaar 20112012 in hoofdstuk drie, treft u in het laatste hoofdstuk een doorkijk naar het schooljaar 2012-2013. Het ROG Nova College heeft het jaarverslag over 2011 inmiddels gepubliceerd. Vanzelfsprekend kunt u dit opvragen. Met het in stand houden van een voorziening voor kwalitatief goed en kwalificerend volwassenenonderwijs leveren de gemeenten in de regio's Zuid- en Midden-Kennemerland, Amstelland en Meerlanden, de samenwerkende gemeenten binnen het Rijnstreekberaad en de gemeente De Ronde Venen een belangrijke bijdrage aan beleidsthema's als 'preventie voortijdig schoolverlaten', 'iedereen een startkwalificatie', 'de Lissabon-doelstelling', 'arbeidsparticipatie' en 'ontplooiing en integratie van burgers'. De scholen voor voortgezet onderwijs dank ik voor het vertrouwen dat u in ons stelt uw leerlingen bij ons uit te besteden. Een dankwoord aan bestuurders en medewerkers van alle gemeenten in de genoemde regio's in de afgelopen jaren is op zijn plaats. U heeft het mogelijk gemaakt voor vele burgers een stap verder te komen in hun ontwikkeling. iets waar we in gezamenlijkheid trots op kunnen zijn. Hoewel de financiering nu anders gaat verlopen, zien wij u als belangrijke partners bij onze werkzaamheden, ten minste op het terrein van voortijdig schoolverlaten, ook in de toekomst. Natuurlijk een bijzonder woord van dank aan alle docenten en medewerkers van het ROG Nova College die zich inspannen om de cursisten een stap verder te brengen en hun schoolopleiding bij het vavo te hervatten en af te ronden. Vanzelfsprekend ben ik altijd bereid een toelichting te geven op dit jaarverslag. Voor nu wens ik u veel leesplezier. Mr. Yvonne B. Walviseh-Stokvis Directeur vavo ROG Nova College
jaarverslag vavo 2011·2012
2
1.
Het voortgezet algemeen volwassenenonderwijs
1.1
De onderwijsvraag en het onderwijsaanbod
Het aanbod van het vavo bestaat uit op examendeelname gerichte opleidingen vmbo-t, havo en vwo. Dit is vastgelegd in de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB) die in oktober 1995 werd ingevoerd. Die wet beperkte het aanbod tot cursisten van 18 jaar en ouder. Met ingang van 1 januari 2006 werd deelname aan het vavo ook mogelijk voor cursisten van 16 jaar en ouder door invoering van de Regeling ruimte voor samenwerking vo-bve (Rutte-regeling) als zij aan het vavo worden uitbesteed door een reguliere school voor voortgezet onderwijs. In onderstaande tabel een overzicht met aantallen cursisten. Tussen haakjes de gemiddelde leeftijden. De schrijfwijze 24-9 betekent 24 jaar en 9 maanden. Aantallen cursisten WEB Rutte-re!lelin!l Totaal
2008-2009
2009-2011
2010-2011
2011-2012
757 24-9) 490 17-5) 1.247 21-10)
699 (24-3) 564 (17-7) 1.263 (21-3)
709 (22-11) 617 (17-7) 1.326 (20-5)
653 (21-4) 739 (17-7) 1.392 (19-4)
Het aantal cursisten vertoonde in de afgelopen jaren een stijgende trend. Deze stijging werd met name veroorzaakt door het toenemend aantal door het vo uitbestede cursisten. Sinds het cursusjaar 2009-2010 wordt de vavo-cursist gemiddeld één jaar jonger. Voornaamste oorzaak hiervan is het toenemend percentage va-cursisten, maar ook de daling van de gemiddelde leeftijd bij de WEB-cursisten. In het cursusjaar 2011-2012 werden 704 mannen en 688 vrouwen ingeschreven bij het vavo. VMBO-t, HAVO en VWO
V avo-cursisten volgen een traject in een van de schooltypen vmbo-t, havo- of vwo. Deze worden aangeboden op een viertallocaties in Amstelveen, Hoofddorp, Haarlem en Beverwijk. In onderstaand overzicht wordt aangegeven hoe het aanbod van deze drie schooltypen en de daarbij behorende sectoren en profielen verdeeld is over de vier locaties. VMBO-t
HAVO
VWO
Amstelveen
Alle sectoren •)
Alle profielen
Alle profielen
Hoofddorp
Alle sectoren
Alle profielen
Alle profielen
Haarlem
Alle sectoren •)
Alle profielen
Alle profielen
Beverwijk
Zorg & Welzijn Economie
Economie & Maatschappij ..) Cultuur & Maatschappij
Geen aanbod
•) ..)
Op de locaties Amstelveen en Haarlem is instroom mogelijk in een voorexamenjaar. Cursisten van de locatie Beverwijk kunnen door het vak natuurkunde in Haarlem te volgen een diploma behalen in de sector Natuur & Milieu en de sector Techniek.
Allochtonen, zowel van de 1' als van de 2' generatie, vormen een bijzondere doelgroep binnen het vavo. In het cursusjaar 2011-2012 bedroeg het percentage allochtone deelnemers 17,6%, een stijging van 5,6 procentpunt ten opzichte van 2010-2011. In totaal betreft het 60 landen van herkomst. De meest voorkomende daarvan zijn: Afghanistan (13 cursisten), Suriname (9 cursisten), Irak (7 cursisten), Iran en Turkije (ieder 6 cursisten), Nederlands Antillen en Thailand (ieder 5 cursisten). Door onderwijs-en/of taalachterstanden hebben allochtone cursisten vaak een langere leerweg nodig in het voortgezet onderwijs
jaarverslag vavo 2011-2012
3
alvorens zij een diploma halen dat recht doet aan hun leermogelijkheden. Het reguliere voortgezet onderwijs is voor velen daardoor geen optie; het vavo een uitgelezen kans. Door invoering van de kwalificatieplicht geldt voor jongeren tot hun achttiende verjaardag de verplichting volledig dagonderwijs te volgen zolang zij nog geen startkwalificatie (tenminste een diploma op mbo2- of havo-niveau) hebben. Het vavo biedt hun, vaak als tweede kans, de mogelijkheid die kwalificatie te halen door middel van een havo- of vwo-traject. In het kader van de aanval op schooluitval krijgt het vavo een toenemende rol van betekenis en levert, vooral door opname van, door va-scholen, uitbestede leerlingen een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van voortijdig schoolverlaten zonder startkwalificatie. LOCATIES
In het cursusjaar 2011-2012 werden er 1.413 cursisten ingeschreven bij het vavo. Dit aantal was als volgt verdeeld over de locaties: Haarlem: 554 cursisten, Amstelveen 446 cursisten, Hoofddorp 282 cursisten en Beverwijk 131 cursisten.
Haarlem, Planetenlaan 5
Amstelveen, Notenlaan 4
Hoofddorp, Steve Bikastraat 75
Beverwijk, Laurens Baecklaan 25
WET EDUCATIE EN BEROEPSONDERWIJS
Het vavo valt onder de werkingssfeer van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs (WEB). Tot en met 2012 stelt het ministerie van OC&W aan de gemeenten middelen ter beschikking voor de uitvoering van het Educatiedeel van de WEB. De WEB wordt met ingang van 1 januari 2013 gewijzigd. De voor het vavo bestemde middelen zullen met ingang van 2013 rechtstreeks door het ministerie van OC&W aan de ROC's ter beschikking worden gesteld. In de praktijk betekent dit dat het vavo geen overeenkomsten meer zal sluiten met de gemeenten, maar ook dat de gemeenten beperkter invloed zullen hebben op het door het vavo te voeren beleid. Gezien haar maatschappelijke functie, vindt het vavo van het ROC Nova College het echter van belang hierover contact met de gemeenten te blijven onderhouden. Voor de jaren 2013 en 2014 zullen de vavo's vanuit OC&W globaal dezelfde budgetten ter beschikking
jaarverslag vavo 2011-2012
4
krijgen als zij in de jaren 2010 en 2011 kregen van de gemeenten. Daarmee is vooralsnog behoud van volume gegarandeerd. Het vavo van het ROG Nova College prijst zich dan ook gelukkig dat de gemeenten in de afgelopen jaren het vavo-budget in stand hebben gehouden in weerwil van de bezuinigingen op de WEB-middelen in die jaren. Voor 2015 en latere jaren zal het vavo gebudgetteerd worden op basis van aantallen cursisten en behaalde resultaten. Dit zal gebeuren op basis van een (t-2)-systematiek. De resultaten die het vavo met haar cursisten bereikt in 2013 zullen bijvoorbeeld mede bepalend zijn voor het te ontvangen budget in 2015. In 2011-2012 werd 51,2% van de op examendeelname gerichte trajecten in het vmbo-t, havo en vwo door gemeenten vanuit de WEB gefinancierd.
RUTTE-REGELING De regeling Ruimte voor samenwerking vo-bve ('Rutte'-regeling), ingevoerd op 1 januari 2006 en daarna twee keer uitgebreid, heeft geleid tot een toenemende stroom van door het voortgezet onderwijs aan het vavo uitbestede leerlingen. In het cursusjaar 2011-2012 werd 53,1% van de vavo-cursisten uitbesteed door het voortgezet onderwijs. Het aantal door het voortgezet onderwijs aan het vavo uitbestede cursisten steeg niet alleen als percentage van het totaal aantal cursisten, maar ook in absolute aantallen: van 490 in het cursusjaar 2008-2009 naar 739 in 2011-2012. Het gaat daarbij om leerlingen die naar het oordeel van de va-school een grotere kans hebben hun schoolcarrière succesvol af te ronden door uitbesteding naar het vavo. Een langer verblijf in het reguliere voortgezet onderwijs zou naar verwachting tot voortijdige schooluitval leiden. De rol die het vavo hierin speelt is evident. Gezien de problematiek die deze cursisten vaak met zich meedragen, is het vavo hierin beslist succesvol te noemen. Cursisten jonger dan 18 jaar hebben slechts toegang tot het vavo als zij uitbesteed worden door een school voor voortgezet onderwijs. Hebben deze cursisten geen binding meer met een va-school dan is de pas naar . het vavo afgesneden. Het gaat hier echter om een groeiende groep met een, om diverse redenen minder succesvolle schoolhistorie. Trajecten in het mbo zijn vaak al mislukt of geen optie. Een groep waarvoor voortijdige schooluitval dreigt. Het vavo rekent deze groep vanuit haar maatschappelijke verantwoordelijkheid beslist tot haar doelgroep. Sinds 2009 gaat het jaarlijks om 50 à 60 cursisten. Het vavo van het ROG Nova College vraagt landelijk regelmatig aandacht voor deze groep cursisten.
1.2
Het vavo in het onderwijsveld
Het vavo is van origine volwassenenonderwijs. Hierboven werd reeds aangegeven dat het vavo een steeds jonger publiek bedient en dat het aandeel door het va uitbestede cursisten toeneemt. Deze ontwikkeling dwingt het vavo tot een verandering in de cultuur. Voorheen was deze gebaseerd op het uitgangspunt dat de cursist in de eerste plaats zelf verantwoordelijk is voor zijn leerproces. Dit uitgangspunt sluit steeds minder aan bij de doelgroep die het vavo tegenwoordig bezoekt. Het vavo van het ROG Nova College doet dan ook onderzoek naar de mogelijkheden van een andere cultuur en aanpak waarbinnen de cursist enerzijds op zijn verantwoordelijkheid wordt gewezen en anderzijds de begeleiding en structuur aangeboden krijgt die hij nodig heeft. DE VERSCHILLEN TUSSEN HET VAVO EN HET REGULIERE VO Er is een aantal wezenlijke verschillen tussen het vavo en het regulier vo. Sommige daarvan hebben te maken met verschillen in de regelgeving voor het vavo en het vo. Andere komen voort uit de interne organisatie van vavo van het ROG Nova College. Het vavo: biedt de mogelijkheid om afzonderlijke certificaten te behalen en daarmee een diploma bij elkaar te sprokkelen; door het toekennen van vrijstellingen op basis van eerder behaalde resultaten, gecombineerd met
jaarverslag vavo 2011-2012
5
de mogelijkheid een aantal vakken 's avonds te volgen, kunnen cursisten bij het vavo een voor hen passend programma volgen; biedt de mogelijkheid om tussentijds, vóór 1 september, te diplomeren; stelt de cursisten in staat dag- en avondopleidingen te combineren; biedt de mogelijkheid om vakken op verschillende opleidingsniveaus binnen één cursusjaar te volgen. Hiermee kunnen deficiënties die op onderdelen bestaan worden weggewerkt, maar kan ook een begin worden gemaakt met een traject op een hoger niveau. heeft geen trajecten waarbinnen Lichamelijke Opvoeding en Culturele Kunstzinnige Vorming (CKV) verplicht zijn;
DE RELATIE TUSSEN HET VAVO EN HET REGULIERE VO
Genoemd werd hierboven het toenemende aantal cursisten dat door het vo wordt uitbesteed aan het vavo. In het cursusjaar 2011-2012 werd 53,1% van de vavo-cursisten uitbesteed door een school voor vo. Het ging daarbij om bijna 739 cursisten. De uitbestede cursisten blijven formeel ingeschreven bij de uitbestedende vo-school. Deze school draagt de uitvoering van het onderwijs en de examinaring over aan het vavo. De middelen die de vo-school per leerling ontvangt worden daarbij, op een klein gedeelte na, overgedragen aan het vavo. De uitbesteding van cursisten is praktisch geregeld in een werkwijzer. Daarin zijn opgenomen een doorstroomformulier, een overzicht van toelatingseisen, een voorbeeld van een door de cursist te schrijven motivatiebrief alsmede een tijdschema. De decanen van de vo-scholen kunnen deze documenten vinden op de decanensite van het vavo. In het voorjaar worden de decanen uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst hierover. Met ingang van schooljaar 2012-2013 is begonnen met de invoering van een digitaal aanmeldingssysteem waarin vo-scholen cursisten bij het vavo kunnen aanmelden voor uitbesteding. Het voornemen is de uitwisseling van gegevens tussen vo en vavo verder te digitaliseren en te optimaliseren. Er wordt naar gestreefd om gedurende het cursusjaar met iedere vo-school, hetzij individueel hetzij per regio, overleg te hebben op directieniveau. Daarnaast is er regelmatig contact op middenmanagementniveau tussen de locaties van het vavo en de vo-scholen. Binnen de groep uitbestede cursisten is een relatief groot aantal cursisten in een bijzondere persoonlijke situatie die belemmerend heeft gewerkt op hun schoolcarrière. De 'warme overdracht' is voor deze cursisten een blijvend punt van aandacht. Op dit punt zijn echter wettelijke belemmeringen. Eerdergenoemde 16- en 17-jarige cursisten die geen binding meer hebben met een vo-school blijven een punt van zorg. Zij kunnen niet gefinancierd worden vanuit de WEB waardoor zij om deel te kunnen nemen aan het vavo een uitbestedende vo-school nodig hebben. Alhoewel deze groep cursisten primair tot de doelgroep van het vo behoort, neemt het vavo actie om voor deze cursisten, ter voorkoming van voortijdig schoolverlaten, 'poort-scholen' te vinden. DE RELATIE TUSSEN HET VAVO EN HET MBO
Het vavo maakt onderdeel uit van het ROG Nova College waarbinnen een groot aantal mbo-trajecten wordt aangeboden. Het ligt voor de hand dat cursisten die opteren voor een (vervolg-)opleiding in het mbo die aangeboden wordt door het Nova College, worden doorverwezen naar die opleidingen. Met name bij cursisten die aangeven hun vavo-traject voortijdig te willen beëindigen en nog leer- of kwalificatieplichtig zijn, vormt deze mogelijkheid tot doorverwijzing een sterk wapen in de strijd tegen het voortijdig schoolverlaten. In samenwerking met het mbo van het ROG Nova College worden trajecten Alvast Studeren vavo-mbo aangeboden. Deze trajecten maken het mogelijk voor cursisten die gezakt zijn voor één of twee vakken bij het vo, deze vakken via een uitbesteding bij het vavo alsnog te behalen en tegelijkertijd al te starten met een deeltijd bol-opleiding bij het beroepsonderwijs. Verlies van een cursusjaar wordt daarmee voorkomen. Daarbij is het van belang dat jongeren zonder startkwalificatie zoveel mogelijk uren onderwijs volgen.
jaarverslag vavo 2011-2012
6
2.
De cursist centraal
Het vavo is onderwijs. Zoals verwacht mag worden van onderwijs in het algemeen, staat ook bij het vavo in het bijzonder de cursist centraaL Dit is in lijn met de missie die voor het ROG Nova College als basis dient voor het strategisch beleid: "Bij het Nova College groei je als mens. Het Nova College biedt een plek waar iedereen zich thuis voelt, waar het veilig is, waar je aandacht krijgt en waar duidelijke regels gelden." In dit hoofdstuk volgen we daarom de cursist bij zijn traject van intake tot uitstroom.
2.1
Aanmelding en intake
Aspirant-cursisten kunnen zich over het vavo op een aantal manieren laten informeren. De website van het Nova College (www.novacollege.nl) biedt uitgebreide informatie. Er kunnen diverse brochures en gidsen gedownload worden. In het afgelopen jaar is de informatie op de website gestroomlijnd. Jaarlijks worden er diverse algemene informatieavonden voor belangstellenden georganiseerd waarin informatie wordt gegeven over de opleidingen van het vavo. Door de digitale informatie wordt hiervan nu minder gebruik gemaakt. Cursisten melden zich vervolgens aan via de website van het Nova College. Door middel van een aanmeldpagina kan de cursist zijn belangstelling voor een vavo-traject aangeven.
Vrijwel alle aangemelde cursisten worden uitgenodigd voor een intakegesprek. Aanmelders waarvan op voorhand duidelijk is dat plaatsing bij het vavo niet mogelijk is, om welke reden dan ook, krijgen daarvan bericht en worden, zo mogelijk, doorverwezen naar een andere opleiding. Het intakegesprek vindt plaats tussen de cursist en een intaker. Intakers zijn daarin gespecialiseerde docenten of trajectbegeleiders. Er komt een aantal vragen aan de orde: • • • • •
Wat is de leervraag van de cursist en is die leervraag reëel? Passen de door de cursist gewenste opleiding en vakken bij zijn mogelijkheden? Welke kwalificatie, voorkennis en eventueel diploma's zijn reeds aanwezig? Heeft de cursist recht op vrijstellingen op grond van eerder behaalde resultaten? (maatwerk) Zijn er belemmerende factoren (dyslexie, faalangst, ziekte, beschikbaarheid etc.)
Verder wordt bekeken hoe het traject van de cursist gefinancierd kan worden: • • •
Behoort de cursist tot de doelgroep zoals beschreven in het contract dat het vavo heeft met de woongemeente van de cursist? (WEB) Is er sprake van een uitbesteding door een reguliere va-school? (Rutte-regeling) Wil de cursist het traject zelf financieren?
Wordt aan alle factoren voor plaatsing voldaan, dan wordt er een onderwijsovereenkomst gesloten tussen de cursist en het vavo. In deze onderwijsovereenkomst zijn onder andere de inspanningsverplichtingen opgenomen die de cursist en het vavo met elkaar aangaan. Een aanwezigheidsverplichting van de deelnemer maakt daarvan onderdeel uit. Daarnaast zijn er het deelnemersstatuut en de klachtenregeling die voor het Nova College als geheel van kracht zijn. Verder worden de betalingsverplichtingen van de cursist vastgelegd. Dit geldt niet voor uitbestede cursisten. Hun traject wordt volledig vergoed door de uitbestedende schooL
jaarverslag vavo 2011-2012
7
2.2
Gratis schoolboeken
De door het vo uitbestede cursisten zijn formeel leerling in het voortgezet onderwijs. Daardoor hebben zij recht op gratis schoolboeken. Deze verplichting is door het vavo overgenomen van de va-scholen. Het vavo verzorgt aflevering van de boeken en leermiddelen die onder de regeling vallen op het huisadres van de cursist. Voor de overige cursisten heeft het vavo een overeenkomst met Van Dijk Educatie waardoor een aantrekkelijke mogelijkheid wordt geboden om de boeken te huren. Uit oogpunt van coulance heeft het vavo ook in 2011-2012 gratis schoolboeken verstrekt aan 16- en 17jarige cursisten die niet uitbesteed werden door een va-school. In een aantal gevallen werden deze boeken gefinancieerd door de woongemeente van de cursist. In de overige gevallen kwamen zij voor rekening van het vavo.
2.3
Uit de lespraktijk
Het vavo biedt de mogelijkheid om in een traject van twee jaar een diploma te behalen. De meeste cursisten behalen het diploma zelfs in één jaar. Er is, in vergelijking tot het vo, sprake van versnelde trajecten. De beschikbare lesuren moeten derhalve efficiënt worden benut. Dat stelt eisen aan de cursist en aan de docent. Cursist en vavo hebben daarom beide behoefte aan goede docenten. De wettelijke eisen die gesteld worden aan de bevoegdheden van docenten in het vmbo-t, havo en vwo worden daarom als minimum ervaren. Er wordt uiteraard voortdurend naar gestreefd om aan die eisen te voldoen. Lessen worden verplicht gegeven aan de hand van een studiewijzer. Die is bij aanvang van het schooljaar beschikbaar op het Portal van het Nova College waar alle cursisten toegang toe hebben. In het geval van lesuitval, bijvoorbeeld door ziekte van de docent, kunnen de cursisten zelf verder werken. Uiteraard worden de lessen van zieke docenten zo snel mogelijk waargenomen door anderen. Het vavo maakt gebruik van moderne onderwijskundige inzichten en leermiddelen: samenwerkend leren, multimedia, ICT, Open Leer Centra, zelfwerkzaamheid, Active Boards, etc.
STAMKLASSEN HAVO Het vavo kent een relatief grote instroom vmbo-t cursisten in het havo. Het profiel van deze cursisten varieert sterk. Bijvoorbeeld: "Ik weet nog niet goed naar welke vervolgopleiding ik wil."; "Ik wil beslist niet naar het mbo."; "Ik heb gemiddeld geen 7 op mijn vmbo-t cijferlijst."; "Ik heb goede cijfers maar ben gezien mijn leeftijd (de ouderen) meer geschikt voor het vavo dan voor het mbo." Deze cursisten hebben gemeen dat zij het tempo en het niveau waarop de lesstof van het havo wordt aangeboden behoorlijk hoog vinden. Hier ontstaat een risico op voortijdig schoolverlaten. Om deze vmbo-t cursisten een betere kans op succes in het havo te geven en te behouden voor het onderwijs is in 2009-2010 begonnen met de vorming van een stamklas. De stamklas was in 2011-2012 bestemd voor jonge cursisten afkomstig van het vmbo-t en voor cursisten die hoogstens één jaar in het mbo hadden doorgebracht. De cursisten in de stamklas volgen allen de vakken: Nederlands, Engels, maatschappijleer, wiskunde (indien nodig in het profiel),twee profielvakken, studievaadigheden, een schakelklas wiskunde vmbo/havo en geschiedenis oriëntatiekennis. Daarnaast volgen deze cursisten lessen taal en rekenen. Met ingang van het cursusjaar 2012-2013 vormen taal en rekenen verplichte onderdelen voor het behalen van een diploma. Aangezien de stamklassers in een tweejarig traject zitten vallen zij onder de nieuwe, verscherpte zak-slaag-regeling. Op alle locaties wordt de groep zodanig ingeroosterd dat zij hun lessen gezamenlijk, als groep, volgen. Het groepsgevoel wordt daarmee versterk1 en de begeleiding kan beter worden gericht op de behoeften van deze groep. Ter toelichting: in het vavo is normaal gesproken geen sprake van les in groepen. ledere cursist heeft zijn eigen vakkenpakket en volgt daarmee een individueel pad door de school.
]aarverslagvavo 2011-2012
8
TEXBO Texbo staat voor: Toelating naar het EXamenjaar of een BeroepsOpleiding. Cursisten tot en met 18 jaar die zijn toegelaten tot het eerste jaar van een tweejarig traject vmbo-t doen mee aan "texbo". Dat wil zeggen dat zij naast hun gewone vakkenpakket verplicht deelnemen aan een module rekenen en aan lessen studievaardigheid en beroepenoriëntatie. Bovendien krijgen deze cursisten rond de kerstvakantie een voorlopig studieadvies dat aan het eind van het schooljaar gevolgd wordt door een bindend studieadvies. Dat kan betekenen dat een cursist zijn studie aan het vmbo-t na het lopende cursusjaar niet zal kunnen vervolgen en een verwijzing krijgt naar het mbo. De lexba-cursisten krijgen oriëntatie op het beroepsonderwijs en keuzebegeleiding, waarbij samen met hen gezocht wordt naar een passende beroepsopleiding. In 2011-2012 zijn er op de twee locaties waartexbo wordt aangeboden bij elkaar ca. 25 cursisten bediend waarvan een groot deel doorstroomt naar het examenjaar vmbo-t. Tevens zijn op de locatie Haarlem de "talenten", cursisten waar bij de eerste rapporten al blijkt dat zij het examenjaar aan zouden kunnen, deels of geheel doorgestroomd. In 2011-2012 betrof dit 3 cursisten
ALVAST STUDEREN V AVO-MBO In paragraaf 1.3 werd het aanbod Alvast Studeren vavo-mbo al genoemd. Het gaat daarbij om een beperkt aantal vmbo-opleidingen in niveau 4. Cursisten die voor hooguit twee vakken gezakt zijn voor het examen vmbo-t wordt de mogelijkheid geboden om, terwijl zij reeds beginnen aan hun mbo-opleiding, de ontbrekende vmbo-vakken alsnog te behalen. Er is sprake van een duaal traject binnen het ROG Nova College. Omdat het vavo zowel overdag als 's avonds lessen aanbiedt, is het in staat om, in samenwerking met het mbo, deze trajecten zodanig in te richten dat er zo min mogelijk roosterproblemen ontstaan voor de cursist. Met deze duale trajecten wordt verlies van een jaar studietijd voorkomen. In het cursusjaar 20112012 waren er 20 cursisten die gebruik hebben gemaakt van deze mogelijkheid.
2.4
De begeleiding
De geboden begeleiding is er in de eerste plaats op gericht de cursist uit te laten stromen met het beoogde diploma of, als dit niet lukt, te behouden voor onderwijs en toe te leiden naar een mbo-opleiding. Het vavo heeft de laatste jaren te maken met een veranderende cursistenpopulatie. De gemiddelde leeftijd daalt per cursusjaar met een half jaar. De eisen die aan de begeleiding worden gesteld wijzigen navenant. Het vavo heeft een organisatorisch begeleidingsmodel ontwikkeld waarbinnen een grote variëteit aan individuele begeleidingsvragen beantwoord kan worden.
HET BEGELEIDINGSMODEL De begeleiding van het vavo is gebaseerd op een drietal aspecten • • •
De studievoortgang Het sociaal-emotioneel functioneren De keuze voor en oriëntatie op het vervolg.
In het begeleidingsmodel wordt onderscheid gemaakt tussen basisbegeleiding en extra begeleiding.
jaarverslagvavo 2011-2012
9
De basisbege/eiding. Deze begeleiding wordt gegeven aan iedere cursist en omvat: De begeleiding door docenten De begeleiding door de mentor De begeleiding bij loopbaan- en beroepenoriëntatie door de trajectbegeleider De extra begeleiding. Deze begeleiding bestaat uit voorzieningen ten behoeve van cursisten bij specifieke problemen, wensen en vragen. Extra voorzieningen zijn bijvoorbeeld: trajectbegeleiding, de activiteiten van het Nova Cursisten Servicecentrum Pluspunt, het !mbo-traject, dyslexieonderzoek, het zorgadviesteam, studievaardigheden in de stamklas van het havo en in het vmbo-t, het schoolmaatschappelijk werk. Vaak wordt van de extra begeleiding gebruik gemaakt na overleg of op advies van de mentor of trajectbegeleider. Niet iedere cursist zal gebruik hoeven maken van deze extra voorzieningen.
DE MENTOR De mentor is de spil in de begeleiding van de cursist Naar de cursist toe levert hij 'eerstelijns begeleiding'. Samengevat voert de mentor de volgende taken uit: Hij voert in de loop van het schooljaar minimaal drie gesprekken met de cursist Hij voert zo nodig gesprekken met ouders van minderjarige cursisten en indien gewenst, ook met ouders van meerderjarige cursisten. Hij bespreekt met de cursist mogelijke extra begeleiding. Hij onderhoudt eventuele externe contacten die een cursist al ter ondersteuning heeft. Hij informeert de trajectbegeleider over problematiek bij cursisten waarop deze actie moet ondernemen.
DE TRAJECTBEGELEIDER De trajectbegeleider heeft in het begeleidingsteam de rol van primus inter pares. Een samenvatting van een deel van zijn taken: Hij bewaakt de absentie en houdt contact met de leerplichtambtenaar/RMC-functionaris en meldt veelvuldig absente leerlingen bij het landelijke verzuimloket van de Dienst Uitvoering Onderwijs. Hij geeft begeleiding aan cursisten op het gebied van zorg en verwijst cursisten indien nodig naar schoolmaatschappelijk werk of het Nova Cursisten Servicecentrum Pluspunt of draagt cursisten voor ter bespreking in het overleg van het Zorg Advies Team (ZAT). Hij onderhoudt contacten met externe zorgverleners.
DE INTAKER EN DE PLAATSINGSCOMMISSIE De intake is niet alleen het startpunt voor plaatsing op de lesgroepen van het vavo maar ook het startpunt van de begeleiding. Het vavo hecht groot belang aan de zorgvuldigheid van de intake. De beoordeling van het beoogde doel afgezet tegen de mogelijkheden van de cursist bepalen in hoge mate de kans op succes. ledere intake wordt beoordeeld door een plaatsingscommissie die bestaat uit experts binnen het vavo. Dat zijn trajectbegeleiders, opleidingsmanagers, mentoren en/of docenten. Het merendeel van de intakes kan tijdens het intakegesprek geheel afgerond worden. Voor een klein deel geeft de plaatsingscommissie een bindende 'second opinion'.
jaarverslag vavo 2011-2012
10
SCHOOLMAATSCHAPPELIJK WERK Voor cursisten die privé belemmeringen ervaren om aan leren toe te komen, biedt het vavo begeleiding door een schoolmaatschappelijk werker. Gezien de steeds jonger wordende populatie van het vavo en de toenemende problematiek, blijkt dat daarmee een behoefte wordt voorzien. Al tijdens de intake wordt geïnventariseerd welke cursisten in aanmerking komen voor een oriënterend gesprek met een schoolmaatschappelijk werker. De schoolmaatschappelijk werkers hebben drie hoofdtaken: Het verlenen van kortdurende hulpverlening aan cursisten en/of hun ouders/verzorgers. Ondersteuning en consultatie voor opleidingen, mentoren en trajectbegeleiders. Samenwerking met of verwijzing naar externe partijen, hulpverlening zoals Jeugdzorg/Jeugd Riagg, verslavingszorg, schuldhulpverlening. De focus ligt op het sociale aspect van de problematiek bij de vavo-cursisten, zoals financiële problemen, gedragsproblemen, problemen op school, conflicten, gescheiden ouders, rouwverwerking en verslaving. De zorg is schoolgerelateerd en kortdurend. Heeft de cursist langdurige zorg of hulpverlening nodig of is het functioneren op school op zichzelf goed, dan volgt verwijzing naar andere hulpverleners. De schoolmaatschappelijk werker neemt deel aan het zorgadviesteam (ZAT) in de regio. DE ZORGADVIESTEAMS Zorgadviesteams (ZAT) zijn brede teams van deskundigen en betrokkenen. Er worden cursisten besproken die dreigen uit te vallen doordat zij kampen met meervoudige problematiek zoals: drugs, moeilijke thuissituatie, ziekte, tienerzwangerschap, schulden, criminaliteit, depressiviteit, zelfstandig wonen en in eigen levensonderhoud moeten voorzien. In hetZAT zijn de volgende functies en instellingen vertegenwoordigd: de leerplichtambtenaar, de trajectbegeleider van leerplichURMC, het schoolmaatschappelijk werk, de schoolarts van de GGD, de trajectbegeleiders van het vavo, de opleidingsmanager van het vavo en een medewerker van Bureau Jeugdzorg. Op uitnodiging zijn aanwezig: de politie en de casemanager van het vavo.
2.5
Het examen
De vavo-cursisten nemen deel aan dezelfde examens als de cursisten in het voortgezet onderwijs. De examinering staat bij het vavo onder hetzelfde inspectietoezicht Met ingang van 2012 beschikt het vavo over haar eigen inspecteur en een eigen waarderingskader. Het vavo heeft de mogelijkheid om per vak een certificaat uit te reiken, mits wordt voldaan aan de zak-Islaagregeling geformuleerd in het examenbesluit Die mogelijkheid heeft het voortgezet onderwijs niet. Examenzaal Het cursusjaar 2011-2012 was voor het vavo een intensief jaar in verband met de aanscherping van de exameneisen. In 2011-2012 werd voor het eerst een 5,5 gemiddeld vereist bij het centraal schriftelijk examen. In 2012-2013 wordt dit gevolgd door de eis dat voor de vakken Nederlands, Engels en wiskunde op havo en vwo niet meer dan één onvoldoende behaald mag worden. In 2013-2014 wordt voor het vmbo de eis ingevoerd dat voor beide vakken Nederlands en rekenen minimaal een 5 behaald moet worden. Verder wordt in dat jaar een rekentoets ingevoerd voor vmbo, havo en vwo. Hiervoor moet minimaal een 5 behaald worden. Deze successievelijke verzwaring van exameneisen stelt eisen aan de organisatie van het vavo.
De in het cursusjaar 2009-2010 aangevangen digitale examinering van de kunstvakken is ook in 2011-2012 gecontinueerd. In verband met de problemen bij het CitolevE wordt dit traject niet verder voortgezet.
jaarverslag vavo 2011-2012
11
Het vavo houdt vast aan de voorgeschreven digitale examens. Op facilitair gebied ligt er nog een uitdaging met betrekking tot de digitale afname van de verplichte rekentoets in het kader van de aanscherping.
Wethouder Jan Nisuwenburg reikt diploma's mavo, havo en vwo uit op ROG Nova College vavo in Haarlem.
Vanaf Hnks: wethouders A. V. BaeNeldt (Velsen). H. Eraf (Beverwijk), C.M Beentjes (Heemskerk) bij de
diploma-uitreiking mavo, havo en vwo ROG Nova College vavo in Beverwijk.
Bij de tussentijdse diplomering in het najaar van 2012 zijn 11 cursisten alsnog geslaagd voor hun diploma. Het betrof 1 cursist van het vmbo-t, 9 cursisten van het havo en 1 cursist van het vwo. Door deze tussentijdse diplomering is verlies van een cursusjaar voor deze cursisten voorkomen.
Jaarverslagvavo 2011-2012
12
3.
Het resultaat
Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal inschrijvingen in het cursusjaar 2011-2012
Financiering WEB VO-scholen Subtotaal Eigen rekening TOTAAL
Inschrijvingen in 2011-2012 (1)
Uitstroom tijdens cursusjaar 2011-2012 (2)
(Nog) geen examendeelname in 2012 (3)
Deelnemers aan examen in 2012 (4)
653 739
184 46
37 11
432 682
1392
230
48
1114
21
-
21
-
1413
230
69
1114
Ter toelichting het volgende. In kolom (1) het aantal inschrijvingen in het cursusjaar 2011-2012. In totaal zijn er 1 A 13 cursisten ingeschreven. Een groei van 49 ten opzichte van 2010-2011 _ Er schreven zich 21 cursisten in voor eigen rekening. Zij namen deel aan cursussen die niet leidden tot examendeel name. Er werden 653 cursisten ingeschreven ten laste van de gemeentelijke WEB-budgetten en 739 cursisten uitbesteed door een school voor voortgezet onderwijs. Samen 1.392 cursisten die allen het doel hadden om deel te nemen aan een examen: 1344 in 2012 en 48 in een later jaar. In kolom (2) zien we dat van genoemde 1.392 cursisten 230 hun traject bij het vavo in de loop van het cursusjaar 2011-2012 beëindigden. Ca. 56% hiervan heeft te maken met persoonsgebonden factoren waarop het vavo geen invloed heeft. 17% heeft zijn studie elders voortgezet en 8% is gaan werken. Van de resterende 19% is de reden van vertrek onbekend gebleven. Per saldo bereikten 1 _162 van de 1.344 cursisten het eind van het cursusjaar 2011-2012. In kolom (3) zien we dat 48 van deze 1 _162 cursisten deelname beoogden aan het examen in een volgend jaar. Het betreft hier cursisten die lessen volgen in het voorexamenjaar van het vmbo-t In kolom (4) de 1 _114 cursisten die daadwerkelijk hebben deelgenomen aan het examen in 2012. Hetzij voor het behalen van één of meer certificaten, hetzij voor het behalen van een volledig diploma.
EXAMENRESULTATEN Aan het eind van het cursusjaar 2011-2012 waren er U 14 cursisten die aan het begin van 2011-2012 als einddoel examendeelname voor ogen hadden. In onderstaande tabel zijn de aantallen cursisten per schooltype weergegeven. Daarin komen 57 cursisten voor die als doel hadden in twee schooltypen deel te nemen aan het examen, waardoor het totaal uitkomt op 1 _171 _
WEB-cursisten VO-cursisten Totaal
jaarverslag vavo 2011-2012
VMBO-t 94 112 206
HAVO 286 418 704
vwo 84 177 261
Totaal 464 707 1171
13
De examenresultaten van de cursisten die daadwerkelijk deelnamen aan het examen worden weergegeven in de onderstaande tabellen. VMBO-t (aantallen cursisten) Diploma tDoei/Resultaat-> Diploma 85 Certific(a)at(en) Totaal 85
Certific( a)at( en) 33 58 91
Afgewezen 3 27 30
Totaal 121 85 206
Hieruit blijkt dat 69,4% van de deelnemers aan het examen het beoogd resultaat geheel heeft behaald en dat 16,0% het beoogde resultaat gedeeltelijk heeft behaald. De 206 kandidaten gingen gezamenlijk op voor 761 certificaten, waarvan er 463 werden behaald, d.w.z. 60,8%.
HAVO (aantallen cursisten) Diploma lDoei/Resultaat-> Diploma 269 Certific(a)at(en) Totaal 269
Certific(a)at(enl 55 299 354
Afgewezen 16 65 81
Totaal 340 364 704
Hieruit blijkt dat 80,7% van de deelnemers aan het examen het beoogd of een beter dan beoogd resultaat geheel heeft behaald en dat 7,8% het beoogde resultaat gedeeltelijk heeft behaald. De 704 kandidaten gingen gezamenlijk op voor 2499 certificaten, waarvan er 1447 werden behaald, d.w.z. 59,1 %.
VWO (aantallen cursisten) tDoei/Resultaat-> Diploma Diploma 140 Certific(a)at(en) Totaal 140
Certific(a)at(en) 21 84 105
Afgewezen 2 14 16
Totaal 163 98 261
Hieruit blijkt dat 85,8% van de deelnemers aan het examen het beoogd of een beter dan beoogd resultaat geheel heeft behaald en dat 8,0% het beoogde resultaat gedeeltelijk heeft behaald. De 261 kandidaten gingen gezamenlijk op voor 920 certificaten, waarvan er 627 werden behaald, d.w.z. 68,2%.
VMBO-t/HAVO/VWO- totaal (aantallen cursisten) Diploma Certific(a)at(en) tDoei/Resultaat-> Diploma 494 109 Certific( a )at( en) 441 Totaal 494 550
Afgewezen 21 106 127
Totaal 624 547 1171
Hieruit blijkt dat voor het vavo als geheel 79,8% van de deelnemers aan het examen het beoogd resultaat heeft behaald en dat 9,3% het beoogde resultaat gedeeltelijk heeft behaald. De 1171 kandidaten gingen gezamenlijk op voor 4.180 certificaten, waarvan er 2.537 werden behaald, d.w.z. 60,7%. Uit het bovenstaande blijkt dat het rendement louter gemeten in termen van certificaten lager ligt dan gemeten in termen van behaalde doelstellingen. Dat wordt veroorzaakt door het feit dat veel cursisten in meer vakken examen doen dan ze in feite nodig hebben voor het behalen van een diploma. Zij gebruiken deze extra vakken als compensatiemogelijkheid voor eventueel tegenvallende resultaten. In 2012 bedroeg het slagingspercentage van de cursisten die opgingen voor een diploma 79,2%. In 2011 was dit percentage 82,5%. Het grote negatieve effect dat verwacht werd van de zwaardere eisen in de nieuwe zak/slaagregeling is derhalve beperkt gebleven.
Jaarverslag vavo 2011-2012
14
De volgende tabellen geven afzonderlijk voor door het vo uitbestede cursisten en voor WEB-cursisten het resultaat weer getotaliseerd voor vmbo-t, havo en vwo.
VMBO-t/HAVONWO- totaal van WEB-cursisten Certific(a)at(en) Diploma lDoei/Resultaat~ Diploma 37 129 Certific(a)at(en) 226 Totaal 129 263
Afgewezen 7 65 72
Totaal 173 291 464
VMBO-t/HAVONWO- totaal van door het vo uitbestede cursisten
~
365
365
~
Tc •taal 51 5
~56
707
Vergelijken we de resultaten van de WEB-cursisten met die van door het voortgezet onderwijs uitbestede cursisten dan ontstaat het volgende beeld. Van de WEB-cursisten behaalde in 2011-2012 76,5% zijn beoogde examenresultaat geheel en 7,9% gedeeltelijk. Van de uitbestede cursisten behaalde in 2011-2012 82,0% zijn beoogde examenresultaat geheel en 10,1% gedeeltelijk. Hieruit blijkt opnieuw dat het vavo ook voor uitbestede cursisten uit het voortgezet onderwijs een kansrijk alternatief biedt. In het kader van de kwaliteitszorg wordt door de inspectie landelijk bij de va-scholen onderzoek gedaan naar de discrepantie tussen de eindcijfers van schoolexamen en de cijfers die op het centraal eindexamen worden behaald. Hier wordt een afwijking toegestaan van maximaal 0,5. Aangezien de cursisten van het vavo aan hetzelfde examen deelnemen, vindt dit onderzoek ook daar plaats. Voor ieder van de schooltypen vmbo-t, havo en vwo blijft deze discrepantie binnen de norm. Voor het vmbo-t bedroeg de discrepantie 0, 15, voor het havo -0,07 en voor het vwo 0,42.
4.
De toekomst ...
Dit is het laatste inhoudelijk jaarverslag van het vavo van het ROG Nova College in deze vorm. In de toekomst zullen wij een document maken dat zich meer richt op gegevens en resultaten en minder een beschrijving geeft. Natuurlijk ben ik altijd beschikbaar voor een toelichting op onze werkzaamheden aan alle stakeholders waarmee wij te maken hebben. Voor nu en in de toekomst hoopt het vavo de maatschappelijke rol te kunnen continueren die nu gespeeld wordt. De opvang van uitvallers, opstromers, mensen die gezakt zijn voor het diploma, jongeren zonder startkwalificatie, mensen die op oudere leeftijd alsnog een diploma willen behalen, ouders die zich willen verdiepen in wiskunde om hun kinderen bij het huiswerk te ondersteunen, herprofileerders die een diploma hebben dat niet aansluit op de gewenste vervolgopleiding, etc. Kortom, tenminste mensen zonder startkwalificatie (nu 90%) willen wij blijvend de mogelijkheid bieden een diploma te halen. Bij het ter perse gaan van dit jaarverslag is het nog onduidelijk wat de verhouding input- vs. outputfinanciering gaat worden. Het vavo is tweede kans- of wegonderwijs. Als er financieel gestuurd gaat worden op output, dan zal dat negatieve effecten hebben op de risico's die we willen en kunnen lopen bij ons intakebeleid. Daarbij moeten wij ons onderwijs telkens evalueren en verbeteren. Maar de negatieve effecten houden in dat mensen die nu een kans krijgen bij het vavo straks niet of minder zullen worden toegelaten. Graag doe ik een beroep op de beleidsmakers de maatschappelijke rol van het vavo voor nu en in de toekomst in ere te houden.
jaarverslagvavo 2011-2012
15