GAS: meer dan alleen maar straf voor een wilde plas

Nr 8 | Lokaal is het maandblad van de lokale besturen en verschijnt 11 x per jaar | VVSG vzw, Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel | Afgiftekantoor Gent X | P2A9746

Lokaal

GAS: meer dan alleen maar straf voor een wilde plas

Een nieuw OCMW op komst

Verdwijnt het gemeentelijk strafregister?

Vrijetijdsbeleid meer dan management

special GAS

GAS: veel meer dan alleen maar boetes uitschrijven De voorbije jaren stonden gemeenten steevast in een slecht daglicht wanneer de gemeentelijke administratieve sancties ter sprake kwamen. Excessieve gevallen, persiflages en cartoons in de media, bedenkelijke uitspraken van rechters en vermeende schendingen van de grondrechten: redenen genoeg om het instrument naar de prullenbak te verwijzen? Ook in het werkveld zelf werd verbaasd gereageerd op sommige gevallen, maar vooral op het gebrek aan nuance en kennis van de wetgeving bij velen. GAS is veel meer dan alleen maar boetes uitschrijven. tekst tom de schepper beeld layla aerts en gf

V

eel mensen zien gemeentelijke administratieve sancties als een puur repressief instrument, zonder ruimte voor preventief of bemiddelend optreden. Al meer dan tien jaar strookt dit beeld niet met de realiteit. Ook in de wetgeving die tot eind 2013 gold, bestond een bemiddelingsprocedure die zelfs verplicht was voor minderjarigen, aansprakelijkheid voor ouders

en bijzondere rechtsbescherming voor minderjarige overtreders zoals een lagere boetegrens, beroep bij de jeugdrechter en gratis rechtspleging of bijstand door een advocaat. De nieuwe wet die sinds begin dit jaar van toepassing is, breidt deze waarborgen sterk uit, in de eerste plaats voor de minderjarige overtreder, maar ook voor de meerderjarige overtreder. Alleen genieten de minderjarige

1

overtreders deze bescherming meestal van rechtswege, terwijl de gemeenteraad dezelfde bijkomende rechtswaarborgen voor meerderjarige overtreders uitdrukkelijk in de politieverordening moet opnemen. Op basis van de specifieke procedure ouderlijke betrokkenheid kan de sanctionerend ambtenaar eerst een gesprek hebben met de minderjarige overtreder

Onduidelijke omschrijving openbare overlast? In de nieuwe rondzendbrief stelt de minister dat open‑ bare overlast betrekking heeft op ‘voornamelijk individu‑ ele, materiële gedragingen die het harmonieuze verloop van de menselijke activiteiten kunnen verstoren en de levenskwaliteit van de inwoners van een gemeente, een wijk, een straat, kunnen beperken op een manier die de normale druk van het sociale leven overschrijdt’. De rondzendbrief somt zelfs een aantal voorbeelden op die de voorbije maanden nog ter discussie stonden zoals het bezit van lachgas, het beschadigen van planten in parken, het la‑ ten baden van huisdieren in parken, het hinderen van het verkeer, het bedekken van huisnummers en het voeren van wilde dieren. Critici kunnen hun pijlen dus evengoed op de minister richten als op een individuele gemeente. 30 september 2014 Lokaal

en zijn ouders om te kijken of een pedagogische maatregel vanwege de ouders volstaat. Als dat niet het geval is, opent de ambtenaar de procedure en krijgt de minderjarige zowel de kans op een mondeling verhoor als het aanbod om deel te nemen aan een bemiddelingsprocedure met een onafhankelijke en bijzonder gekwalificeerde bemiddelaar. Het resultaat van dat bemiddelingsgesprek met het slachtoffer kan een schadevergoeding of een tegenprestatie zijn. Als de minderjarige hier niet op ingaat, kan hij nog altijd een gemeenschapsdienst vervullen. Dat is de laatste mogelijkheid om een boete te vermijden en het is eigenlijk ook een zinvoller alternatief. De gemeenschapsdienst kan bestaan uit een opleiding of een onbetaalde prestatie. Als de jongere die niet uitvoert, krijgt hij een boete. Toch kan hij dan nog met een gratis verzoekschrift beroep aantekenen bij de jeugdrechter, die deze boete kan vervangen door een maatregel van bewaring, behoeding of opvoeding. Als minder- of meerderjarige overtreder moet je dus al veel kansen aan je laten voorbijgaan voordat je de boete

krijgt. Bovendien bestaan er voor de start van de procedure dikwijls nog andere opties: een onderhandelde oplossing voor overlast in de buurt, een verwittiging van de politiediensten, en dan hebben we het nog niet over de sensibiliseringsacties tegen wildplassen of sluikstorten. Dat gemeenten met boetes gooien naar al wie ook maar minieme openbare overlast veroorzaakt, is dus zwaar overdreven. Gent heeft een bijzondere omgang met minderjarige overtreders uitgewerkt. ‘Naast de geldboete heb je met GAS ook de kans op elk niveau ongepast gedrag te sanctioneren,’ zegt sanctionerend ambtenaar Carlo Boelaert. ‘We hebben een bemiddelingsaanbod voor minderjarigen vanaf zestien jaar die een gewone inbreuk begaan. Als de bemiddeling faalt, stellen we gemeenschapsdienst voor. Voor minderjarige overtreders jonger dan zestien jaar die een gewone inbreuk begaan, hebben we een alternatief: de minderjarige en de ouders ontvangen een vermanende brief van de burgemeester. Bij recidive legt de jeugdinspecteur van politie een huis-

bezoek af. Het parket volgt nog wel de gemengde inbreuken op, ook als ze begaan worden door minderjarige overtreders. Maar als een jongere voor de eerste maal zwaardere inbreuken pleegt zoals winkelen gewone diefstal, slagen en verwondingen en gebruik van blanke wapens, hebben we het project “First Offenders” in petto. Met deze samenwerking tussen de jeugdpolitie en het jeugdparket proberen we recidive te voorkomen en aangepaste hulp aan te bieden wanneer dit gedrag van de minderjarige een signaal is van achterliggende problemen. Gent heeft in het verleden maximaal ingezet op alternatieve sanctionering en zal ook in de toekomst de bijkomende alternatieven uit de nieuwe GAS-wet optimaal benutten. Zeker wat betreft minderjarige overtreders leert de ervaring dat het geen enkel nut heeft boetes op te leggen die uiteindelijk toch door de ouders worden betaald. De overtreder moet leren dat hij verantwoordelijkheid moet opnemen voor zijn ongepast gedrag. Dit wordt eerder bereikt door een herstelprestatie uit te voeren dan door een geldboete te betalen.’

Dat gemeenten met boetes gooien naar al wie ook maar minieme openbare overlast veroorzaakt, is zwaar overdreven.

2

Nietigverklaring door Grondwettelijk Hof op komst? In totaal werden vier verzoekschriften tot nietigverklaring van de nieuwe wet op de gemeentelijke administratieve sancties ingediend bij het Grondwettelijk Hof. De verzoekschriften van de Liga voor de Mensenrechten, van de Kinderrechtencoalitie Vlaanderen, van een particulier en van de vakverbonden werden on‑ dertussen samengevoegd. Het Hof zal zich vermoedelijk nog dit na‑ jaar uitspreken over de verenigbaarheid van de regeling betreffende minderjarigen, de verhoging van de boetegrens en de verlaging van de leeftijdsgrens, de procedure tot plaatsverbod en de omschrijving van het begrip overlast met de grondrechten uit de Grondwet, het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en het Internati‑ onaal Verdrag voor de Rechten van het Kind. De kans bestaat dat bepaalde onderdelen uit de nieuwe wet vernietigd worden, maar tot

een volledige nietigverklaring zal het wellicht niet komen. Daarvoor werden immers te veel rechtswaarborgen in de wet ingeschreven, waarover het Grondwettelijk Hof zich al meermaals positief heeft uitgesproken. De VVSG heeft in februari 2014 beslist tussenbeide te komen in de procedure en samen met de federale Ministerraad de belangen van de gemeenten te vrijwaren. Ze kent de tegenar‑ gumenten. De Raad van State liet zich recent nog positief uit over de inhoud van gemeentelijke politieverordeningen op de openbare overlast en stelde dat niet iedere persoon of organisatie over ‘een voldoende precies belang’ beschikt om de vernietiging van de inhoud ervan te vragen. Dat staat in twee arresten van 18 maart 2014, be‑ treffende de politieverordening op hinderlijk bedelen van de stad Gent en de politieverordening op alcoholgebruik in de uitgaansbuurt van de stad Brugge.

Lokaal september 2014

31

special GAS

GAS, sleutel tot integraal veiligheidsbeleid Volgens Tessa Allewaert, die samen met een collega sanctionerend ambtenaar is voor de politiezones VLAS en Grensleie (regio Kortrijk), wordt de functie van GAS binnen een ruimer beleid sterk onderschat. Volgens haar opent het net de mogelijkheid een ruimer integraal veiligheidsbeleid te voeren: ‘We kunnen verbanden leggen tussen informatie die we krijgen door de start van een GAS-procedure, en informatie die vergaard is in het kader van de bestuurlijke handhaving. Die verbanden maken de informatie vollediger en de eindbeslissingen in dossiers draagkrachtiger. Zo’n verband komt soms aan de oppervlakte bij de aanvraag van een vergunning voor de uitbating van een bepaalde handelsactiviteit, zoals een nachtwinkel, belwinkel, theehuis, sjisjabar of massagesalon. Als regisseur van het lokaal bestuurlijk handhavingsbeleid kan de burgemeester geen preventieve rechtsgrond vinden om de expansie van sommige activiteiten tegen te gaan. Door via de gemeentelijke politieverordening een uitbatingsver-

3

De overtreder moet leren dat hij verantwoordelijkheid moet opnemen voor zijn ongepast gedrag. Dit wordt eerder bereikt door een herstelprestatie uit te voeren dan door een geldboete te betalen.

gunning in te voeren kan de gemeente wel een en ander op voorhand controleren, bijvoorbeeld in het kader van stedenbouw, brandveiligheid, financiën en, last but not least, politionele informatie.’ Dat is dan informatie die verkregen is in het kader van een controle van de moraliteit van de mogelijke uitbater. Die controle is ruimer dan de inhoud van een uittreksel uit het strafregister. Als er ernstige aanwijzingen bestaan dat een individu of een rechtspersoon de openbare orde of openbare veiligheid kan verstoren, kan de aanvraag van de uitbatingsvergunning op basis daarvan worden afgewezen. Tessa Allewaert vertelt hoe dit in Kortrijk verloopt: ‘Als er een uitbatingsreglement bestaat en iemand begint plots een handelsactiviteit zonder

Geen cijfers over het GAS-beleid ter beschikking? Tegenstanders van GAS beweren dat minderjarigen en kansengroepen geviseerd worden door GAS-boetes of dat gemeenten kwistig boetes uitschrijven zonder re‑ kening te houden met bijzondere omstandigheden of tegenargumenten. Om na te gaan of dat klopt lanceerde de VVSG afgelopen voorjaar een grootschalig onderzoek naar de invoe‑ ring en uitvoering van de nieuwe wetgeving op de gemeentelijke administratieve sancties bij Vlaamse gemeenten. Eerst kregen de gemeentesecretarissen een vragenlijst over de in‑ voering van de nieuwe wet en de beslissingen van de gemeenteraad in 2014. In een tweede enquête, specifiek gericht tot de sanctionerend ambtenaren (die zijn soms ook werkzaam op intergemeentelijk niveau), peilden we naar de toepassing van de nieuwe wet. We hebben ook een overzicht samengesteld van de GAS-berichtgeving in de media. Het resultaat van dit alles wordt in primeur voorgesteld op de VVSG-Trefdag op donderdag 16 oktober in Gent. 32 september 2014 Lokaal

uitbatingsvergunning, dan kan er een GAS-pv worden opgemaakt door de lokale politie. In Kortrijk sturen wij dan een afschrift van het proces-verbaal en een uittreksel van de bepaling uit de politieverordening, waarbij wij de betrokken persoon vragen binnen twee weken zijn aanvraag bij het ondernemersloket in te dienen. Pas bij een tweede overtreding en wanneer er geen gevolg werd gegeven aan de vraag om zich in orde te stellen, wordt de normale GAS-procedure opgestart.’ Die GAS-procedure kan leiden tot een geldboete (de meest bekende vorm), maar evengoed tot een tijdelijke of definitieve sluiting van een inrichting of een schorsing of intrekking van de vergunning. Dat er bij dit alles een goede wisselwerking moet zijn tussen de bestuurlijke en de gerechtelijke overheden is volgens Allewaert de evidentie zelve: ‘Meestal wordt het parket pas achteraf over een sluitingsmaatregel geïnformeerd. De procureur vroeg me eens welke boete ik een bepaald café wegens nachtlawaai had opgelegd. Hij had deze informatie nodig omdat de uitbaters van het café voor de correctionele rechtbank gedagvaard waren wegens geluidsoverlast. Omdat ik wist dat de burgemeester dit café had gesloten, vond ik het mijn plicht het parket over deze maatregel te informeren. Uiteindelijk werden de uitbaters van het café veroordeeld. Voor het parket speelden zowel het GAS-dossier als

Zes stappen voordat een minderjarige een boete krijgt In de meeste gemeenten krijgen minderjarigen en hun ouders zes kansen om een boete te vermijden. In de oude GAS-wetgeving waren er minder rechtswaarborgen opgenomen. 1. Na de vaststelling van een inbreuk op de politieverordening door een gekwali‑ ficeerde vaststeller gaat de vaststelling naar de sanctionerend ambtenaar die aangewezen werd door de gemeente. Die voert al een eerste kwaliteitscontrole uit en kan zelf geen vaststeller zijn. 2. De sanctionerend ambtenaar kan (1) een procedure van ouderlijke betrokkenheid ten aanzien van de minderjarige openen. 3. Vervolgens kan de minderjarige (2) een verweerschrift indienen en krijgt hij of zij (3) lokale bemiddeling aangeboden. 4. Wanneer iemand de lokale bemiddeling weigert of wanneer die faalt, kan (4) een gemeenschapsdienst aangeboden worden. Dat kan een onbetaalde prestatie of een opleiding zijn. 5. Wie de gemeenschapsdienst weigert of niet uitvoert, kan wel nog (5) een over‑ lastboete krijgen. Het bedrag ervan ligt in praktijk meestal lager dan 60 euro, maar kan hoger zijn bij ernstige feiten of bij herhaling. 6. Tegen de opgelegde overlastboete kan met (6) een kosteloos verzoekschrift be‑ roep worden aangetekend bij de jeugdrechtbank. 7. De jeugdrechter kan deze boete vervolgens nog vervangen door (7) een maatregel van behoeding, bewaring of opvoeding. Een verplichte lokale bemiddeling kan bepalen of het gedrag van een minderjarige als normaal te beschouwen valt of uit de hand dreigt te lopen. In het eerste geval zal er steeds een bemiddelingsgesprek plaatsvinden tussen het slachtoffer en de minderjarige. Soms maakt dit duidelijk dat doorverwijzing naar gespecialiseerde instanties nodig is.

de bestuurlijke maatregel mee in de ernst van de zaak.’ Lokale bestuur niet onderschatten Opvallend is de toegenomen betutteling van de minister van Binnenlandse Zaken, het parlement en de parketten op de toepassing van de gemeentelijke ad-

de rondzendbrief van de minister van Binnenlandse Zaken benadrukt dat de medewerking van alle gemeenten nodig is om de toepassing van de nieuwe wet op 1 januari 2016 een eerste keer algemeen te evalueren. Nochtans merkten veel parlementsleden in 2013 op dat de federale overheid niet ‘met een zeker dedain’ naar

Nadat een beperkt aantal confronterende gevallen de voorbije jaren de pers haalden en het hele instrument op losse schroeven dreigden te zetten, hebben gemeenten met een vergrootglas de eigen politieverordening doorgenomen. ministratieve sancties. In de rondzendbrief van het College van ProcureursGeneraal vragen de nieuwe procureurs dat gemeenten hun een afschrift van hun politieverordening bezorgen. Ook

de gemeenten mag kijken. Nadat een beperkt aantal confronterende gevallen de voorbije jaren de pers haalden en het hele instrument op losse schroeven dreigden te zetten, hebben de gemeenten in kwes-

tie en ook andere gemeenten zich herpakt en met een vergrootglas de eigen politieverordening doorgenomen. Het voorbije jaar vonden workshops, debatavonden, protestmarsen en adviesraden plaats over de politieverordening. De betrokkenheid van de burger en het middenveld bij de redactie ervan is versterkt en de klemtoon op een aantal meer of minder belangrijke bepalingen werd herzien. Gemeenten mogen toch een beetje vertrouwen in de dagelijkse werking verwachten, zowel van de burger als vanuit Brussel. De nieuwe wet verplicht de gemeenten overigens om twee jaar na de inwerkingtreding van de nieuwe wet een kwantitatief rapport te bezorgen aan de minister van Binnenlandse Zaken, die dat zal voorleggen aan de parlementsleden, ter evaluatie van de uitvoering van de nieuwe wet. De VVSG wil hierbij betrokken worden. Tom De Schepper is VVSG-stafmedewerker politie en veiligheid


33

special GAS

MECHELEN – Met de nieuwe GAS-wet kunnen gemeenten inbreuken op de beperking van doorgaand verkeer in de autoluwe binnenstad of in voetgangersgebied zelf bestraffen met een geldboete, ten minste als een automatisch werkend toestel, zeg maar de ANPR-camera, deze inbreuken registreert.

Autoluwe binnenstad garanderen

M

DANIEL GEERAERTS

echelen voerde in 2011 het principe van de autoluwe binnenstad in om te streven naar een gezonde, leefbare stad voor inwoners, handelaars en bezoe‑ kers. Ondertussen is ze de eerste gemeente in Vlaanderen die de handhaving van deze autoluwe binnenstad met automatische nummerplaatcamera’s, samen met een aantal nieuwe inbreuken op stilstaan en parkeren, vol‑ ledig autonoom regelt. Door een wijziging van de politieverorde‑ ning staan er sinds 1 juli 2014 op inbreuken gemeentelijke adminis‑ tratieve sancties. Volgens sanc‑ tionerend ambtenaar Bart Passemiers geeft dit het stadsbestuur de historische kans het handhavingsluik in eigen handen en beheer te nemen: ‘Dit is een belangrijk sluitstuk van een effectief en efficiënt parkeer- en mobiliteits‑ beleid dat de doorstroming van het verkeer en de veiligheid en de leefbaarheid van iedereen ten goede moet komen. Onmiskenbaar zullen ook de nieuwe inkomsten rechtstreeks of on‑ rechtstreeks kunnen bijdragen tot structurele investeringen in mobiliteits-, veiligheids- of algemeen beleid.’ De voorbereiding gebeurde grondig. ‘Ten be‑ hoeve van de kortere behandelingstermijnen hebben we het administratieve proces, zoals het bezorgen en verwerken van processenverbaal, de opmaak van facturen en brieven en de opvolging van de betaling, zo veel mogelijk geautomatiseerd. Hiervoor hebben we het softwarepakket Ariadne van Cipal uitgebreid. Omdat we pioniers zijn, kwam er een pak ontwikkelwerk bij kijken. Daarnaast moesten

[email protected] T 015-29 83 82

34 september 2014 Lokaal

de stad, de politie en het parket afspraken maken. We hadden ook meer personeel nodig om de talrijke dossiers af te handelen. We evalueren dagelijks nauwgezet de nieuwe werking en sturen ze waar nodig is, om tot een perfect draaiend proces te komen,’ zegt Bart Passemiers. De Wet van 9 maart 2014 bracht een belang‑ rijke wijziging aan artikel 62, zesde lid, van de verkeerswet mee. Sinds 1 juli 2014 hoeven de automatisch werkende toestellen die toezicht houden op de naleving van de verkeerswet, niet meer goedgekeurd of gehomologeerd te worden indien ze geen metingen uitvoe‑ ren. Dat betekent dat de registratie van een voertuig door een ANPR-camera, die enkel vaststelt of een voertuig wel of niet verzekerd of gekeurd is, niet aan een zware procedure tot goedkeuring of homologatie onderworpen hoeft te worden. Doordat de wetgever nu duidelijk aangeeft dat de camera onder het toepassingsgebied van de verkeerswetgeving valt, staat nu ook vast dat het bewijs dat verzameld wordt op basis van de vaststellin‑ gen met deze camera voor de vervolging van bepaalde verkeersinbreuken een waarde krijgt tot bewijs van het tegendeel. Een bijzonder pluspunt van de wetswijziging voor de praktijk blijkt al meteen in het licht van de nieuwe wetgeving op de gemeentelijke administra‑ tieve sancties. Gemeenten en politiediensten kunnen sinds 1 juli 2014 met een vaste ANPRcamera vaststellen welke bestuurders zonder machtiging een voetgangerszone binnen‑ rijden, daarvan een bewijskrachtig procesverbaal opstellen en vervolgens ook zelf tot de inning van de boete overgaan. tom de schepper is vvsg-stafmedewerker politie en veiligheid

special GAS – uitbreiding

Gemeenten kunnen nu ook zware parkeerinbreuken bestraffen Wie tot voor kort op de stoep geparkeerd stond of stilstond op een busstrook, had minder kans op een verkeersboete dan iemand die reglementair geparkeerd stond maar een parkeerticket achter de voorruit vergat te leggen. Dat leidde tot veel frustratie bij de vaststellers, bij de gemeenten en natuurlijk ook bij de buurtbewoners. Daarom kunnen gemeenten nu wel een aantal inbreuken op het stilstaan en parkeren bestraffen met een gemeentelijke administratieve sanctie. tekst tom de schepper beeld layla aerts

T

ot voor kort bevatte de verkeerswet een procedure van verval van schuldvordering tegen betaling van geldboete (VSBG) voor veel voorkomende inbreuken die met vrij lage bedragen bestraft werden. Dat voorkwam lange en ingewikkelde procedures. Wie zo’n overtreding beging, kreeg van de politie een afschrift van het proces-verbaal, samen met een overschrijvingsformulier en een antwoordformulier voor eventueel verweer. De meeste mensen betaalden de boete, maar toch dienden twee op de tien overtreders een verweer in. Maar ook wie niet betaalde, kreeg dikwijls geen strafvervolging want het parket ging bij zulke lage bedragen niet over tot vervolging. Er was dus dringend een ander sanctioneringsinstrument nodig. Op vraag van een aantal gemeenten uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest besliste de minister van Binnenlandse Zaken in 2012 deze inbreuken uit de verkeerswet te halen en ze door de gemeenten zelfstandig te laten bestraffen met een gemeentelijke administratieve

sanctie. De parlementsleden volgden de minister daarin. Gemeenteraad beslist De nieuwe inbreuken blijven in de regel in de verkeerswetgeving staan, maar de gemeenteraad kan beslissen ze ook in de politieverordening over te nemen. Vooraf moet het college van burgemeester en schepenen met de procureur des Konings over de vervolging een akkoord bereiken. Pas daarna kan de sanctionerend ambtenaar zelf tot de sanctionering overgaan. Daarvoor geldt dan een specifieke procedure met kortere verweer- en beslissingstermijnen. De boetebedragen zijn overgenomen uit de verkeerswetgeving, zodat er geen verschil kan bestaan tussen gemeenten die deze overtredingen zelf willen bestraffen en gemeenten die de bestraffing net als vandaag overlaten aan de politierechter. De bedragen staan in een Koninklijk Besluit dat op 20 juni 2014 in het Belgisch Staatsblad verscheen: 55 euro voor inbreuken van de eerste categorie, zoals parkeren in een voetgangers-

zone of met reclamevoertuigen, 110  euro voor inbreuken van de tweede categorie, zoals hinderlijk parkeren op stoepen of fietspaden, en 330 euro inbreuken van de derde categorie, zoals stilstaan en parkeren op overwegen. De lijst met inbreuken van de eerste categorie is het uitgebreidst en zal in de praktijk dan ook het vaakst voorkomen. Inbreuken op het rijden in een voetgangerszone of autoluwe zone, vastgesteld met een automatisch werkend toestel, kunnen ook strafbaar gesteld worden met een geldboete van 55 euro. Gemeenten die al GAS of een belasting of retributie oplegden voor parkeerinbreuken in de blauwe zone, betalend parkeren of bewonersparkeren, kunnen daar ook gewoon mee doorgaan. Ze hoeven er geen protocol met de procureur voor af te sluiten want deze inbreuken waren al gedepenaliseerd. Politiediensten, personeel van autonome gemeentebedrijven en gemeentelijke ambtenaren zijn bevoegd om deze inbreuken vast te stellen. Ze moeten daarvoor een opleiding van acht uren volgen aan een politieschool. De provinciale politiescholen werken een aanbod uit. Tom De Schepper is VVSG-stafmedewerker politie en veiligheid KB van 9 maart 2014 betreffende de gemeente‑ lijke administratieve sancties voor de overtredin‑ gen betreffende het stilstaan en het parkeren en voor de overtredingen betreffende de verkeers‑ borden C3 en F 103, vastgesteld met automa‑ tisch werkende toestellen, BS 20 juni 2014, Info‑ rumnummer 284695. Voor een overzichtelijke weergave van de inhoud van dit KB en een toelichtende nota over GAS voor inbreuken op stilstaan en parkeren: www.vvsg.be/veiligheid, rubriek ‘GAS en hand‑ having’.


35

special GAS – wettelijke basis

ANPR nu ook bewijswaarde Politiediensten mogen nu ook vanuit een rijdend politievoertuig het kenteken van een voertuig op de openbare weg scannen. Dat mocht tot nu toe alleen vanuit een stilstaand politievoertuig of van een vaste of verplaatsbare installatie. tekst tom de schepper beeld jimmy ruysseveldt politie amow f

M

et deze wetswijzigingen wilden enkele parlementsleden in 2013 het gebruik van mobiele ANPRcamera’s door politiediensten verankeren in artikel 7/1 en 7/2 van de camerawet. Volgens het eerste artikel kunnen gemeenten mobiele bewakingscamera’s gebruiken bij grote volkstoelopen. Dat kan voortaan ook voor automatische nummerplaatherkenning. Het betreft steeds ‘niet-permanente opdrachten’ die beperkt zijn in uitvoeringstijd. In de praktijk blijft het dus voor politiediensten moeilijk voortdurend van mobiele ANPR-camera’s gebruik te maken. Ook het volgende artikel werd gewijzigd. Wanneer de officier van bestuurlijke politie beslist over te gaan tot het gebruik van mobiele automatische nummerplaatherkenning, zoals een ANPRcamera op het dak van een interventievoertuig, geeft hij er de Commissie voor de Bescherming van de Persoonlijke Levenssfeer kennis van. De termijn van kennisgeving werd niet bepaald. Maar de afspraak is dat de officier elk trimester een omstandig verslag naar de Commissie stuurt over het aantal keren dat de camera’s zijn gebruikt en waar dat is gebeurd. Daarvoor komt er een standaardformulier.


Meer bewijskracht Daarnaast kregen de vaststellingen van verkeersinbreuken met bepaalde ANPRcamera’s sinds 1 juli 2014 een bijzondere bewijskracht en is de goedkeuring of homologatie niet meer in alle gevallen verplicht. Daarvoor werd een wijziging aan artikel 62, zesde lid, van de Verkeerswet goedgekeurd. Het is niet meer nodig dat de automatisch werkende toestellen die toezicht houden op de naleving van de verkeerswet vooraf goedgekeurd of gehomologeerd worden als ze geen metingen uitvoeren. Dat betekent dat een ANPRcamera die vaststelt of een voertuig is opgenomen in een algemene of bijzondere databank (en dus niet-verzekerd of niet-gekeurd is), niet volgens een zware procedure moet goedgekeurd of gehomologeerd worden. Maar als dezelfde camera gebruikt wordt voor trajectcontrole, waarbij de snelheid wordt bepaald op basis van de tijd die een voertuig over een welbepaalde afstand doet, dan is die zware procedure nog wel nodig. Hierdoor wordt een van de laatste belangrijke struikelblokken voor een volledig wettig gebruik van de ANPR-camera weggewerkt. Als nu zo’n camera bewijs voorlegt voor de vervolging van bepaalde verkeersinbreuken, heeft dit een waar-

de tot bewijs van het tegendeel. Omdat de databanken van niet-verzekerde en niet-gekeurde voertuigen niet altijd upto-date zijn, is niet iedereen onverdeeld gelukkig met deze wijziging. De vraag die nog overblijft, is of de situering van ANPR-camera’s binnen het kader van de verkeerswet voortaan gezien moet worden als een uitzondering op de regels uit de camerawet. In de toelichting bij de nieuwe regelgeving lezen we dat de parlementsleden de nieuwe regeling wel degelijk als een uitzondering zien op de camerawet, voor zover de beginselen uit de wet op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer daarbij ook toegepast worden. Toch pleiten de parlementsleden ervoor dat er snel een bijzonder uitvoeringsbesluit bij de camerawet komt voor het gebruik van de ANPR-camera’s. Praktijkmensen verwachten vandaag evenwel een fundamenteler ommezwaai van de regelgever. Er gaan immers steeds meer stemmen op voor een alomvattend kader voor het gebruik van camera’s en technologie bij de politiediensten. Dat is een belangrijke voorwaarde opdat de politiediensten in de toekomst meer van een vaak marktgerichte werkwijze naar een meer netwerkgerichte werkwijze kunnen evolueren. Daarover kunt u meer lezen in het recent verschenen werkdocument Een politie in verbinding. Een visie voor de politie in 2025 op de website van de Vaste Commissie voor de Lokale Politie. Tom De Schepper is VVSG-stafmedewerker politie en veiligheid Wet van 4 april tot wijziging van de wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s, BS 25 april 2014, Inforumnummer 282863. Wet van 9 maart 2014 tot wijziging van artikel 62 van de wet van 16 maart 1968 betreffende de politie over het wegverkeer, BS 30 april 2014.

niEuWE EdiTiE

GEMEENTELIJKE ADMINISTRATIEVE SANCTIES DE BESTUURLIJKE AANPAK VAN OVERLAST

De nieuwe wet op de gemeentelijke administratieve sancties is

Kortom, Gemeentelijke administratieve sancties blijft het

sinds 1 januari 2014 van kracht. Deze wet voorziet in een ruimere

onmisbare naslagwerk voor de toepassing van de (nieuwe)

autonomie voor de lokale besturen, bijvoorbeeld door de moge-

gemeentelijke administratieve sancties in uw gemeente.

lijkheid te bieden om de leeftijdsgrens voor administratieve sancties te verlagen tot 14 jaar. Anderzijds heeft de wetgever ook meer waarborgen ingebouwd, door meer betrokkenheid van de ouders en alternatieve maatregelen voor minderjarigen te voorzien. In praktijk gebeuren de meeste vaststellingen nog steeds door de politiediensten, maar de wet voorziet ook andere

Dankzij de losbladige formule is het mogelijk om de actuele ontwikkelingen op de voet te volgen, zodanig dat wijzigingen en correcties in de wetgeving u zo snel mogelijk bereiken. Bovendien gaat het handboek voortaan vergezeld van een praktische website die, telkens er nieuwe omwentelingen zijn,

categorieën van vaststellers.

meteen wordt geüpdatet. Op deze manier bent u steeds op de

De volledig vernieuwde editie van het handboek Gemeentelijke

van bruikbare documenten aangaande de gemeentelijke admi-

administratieve sancties biedt u een antwoord op tal van

nistratieve sancties.

hoogte van alle nieuwe weten regelgeving, modelbrieven en tal

vragen inzake het toepassingsgebied van de wet, de positie van de ambtenaar, de aansluiting bij het politiebeleid en de capaciteit van de politiediensten. Aan de hand van tabellen en stroomschema’s krijgt u snel inzicht in de nieuwe wet.

Bezoek onze website voor meer info: www.politeia.be

✁

BESTELKAART

Ja, ik bestel

....... ex. van de Gemeentelijke administratieve sancties aan € 79 VVSG-leden, € 89* niet-leden (incl. website) Lid VVSG ❏ Ja ❏ Nee

Naam: ...............................................................................................

uitgeverij Politeia Ravensteingalerij 28 1000 Brussel

Functie: ............................................................................................ Bestuur/Organisatie: ......................................................................... Tel.: .................................................................................................. E-mail: ..............................................................................................

Fax: 02 289 26 19 Tel.: 02 289 26 10 Of bestel via website: www.politeia.be e-mail: [email protected]

Adres: ............................................................................................... BTW: ................................................................................................. * Het betreft hier een losbladige publicatie met abonnementsformule. De bijwerkingen worden u automatisch toegezonden tegen 0,55 euro/blz. en dit tot schriftelijke wederopzegging van het abonnement. Prijzen btw inclusief en exclusief verzendingskosten. Prijzen geldig tot 31.12.2014. Uw gegevens worden door ons in een bestand bijgehouden en niet aan derden doorgegeven. Overeenkomstig de wet op de privacy heeft u inzage- en correctierecht.

Datum en handtekening

beweging van sanctionerend GAS-ambtenaren

Netwerk wordt hechte vriendengroep Sinds 2006 dijde het netwerk van de sanctionerend ambtenaren GAS almaar verder uit, terwijl de ervaringsuitwisseling en belangenbehartiging almaar intenser werd. Omdat de groep de voorbije jaren zo sterk is uitgebreid, met al gauw veertig aanwezigen uit alle windstreken en uit grote en kleine gemeenten, komt een beperkte groep sinds dit jaar regelmatiger samen om de agenda voor te bereiden en dringende punten te bespreken. Ondertussen zijn ze vrienden geworden, dat komt door al wat er de laatste tijd rond GAS is gebeurd. tekst marlies van bouwel beeld stefan dewickere


Heleen Diependaele, Gent: ‘Niet alleen de momenten waarop we samenkomen zijn interessant, maar we kunnen altijd terecht bij Tom Deschepper voor een goed antwoord terwijl de VVSG bij een wetswijziging onze rechtstreekse spreekbuis met het kabinet van de minister is. Via de VVSG konden we onze stem laten horen en zeggen wat er zeker in de nieuwe wet moest staan. Daarnaast is de ervaringsuitwisseling zeer nuttig, zo weet je welke contacten anderen hebben gehad of hoe zij het doen.’

Carlo Boelaert, Gent: ‘Zonder de VVSG hadden we elkaar niet op deze manier leren kennen. Dit netwerk maakt ons werk makkelijker, we mailen onderling, wisselen informatie uit, horen hoever ze elders staan en met welke problemen de anderen te kampen hebben. Zo bracht een GASartikel over het sneeuwvrij houden van trottoirs veel discussie in Gent teweeg, ik heb dan aan de anderen gevraagd welke regels zij hadden, welke discussiepunten en welke oplossingen.’ Bart Passemiers, interlokale vereniging GASAM (Mechelen): ‘De informatieuitwisseling is belangrijk maar toch ook dat we samenkomen in de schoot van de VVSG, hier zitten alle politieke beleidsdomeinen. Toen we vragen hadden over GAS en milieu kon Tom tijdens de volgende vergadering de specialist milieu uitnodigen. Zo komt alles hier handig samen.’ Tessa Allewaert, regio Kortrijk: ‘Voor mij is deze collega-groep ondertussen veel meer dan een netwerk, het zijn vrienden van mij. Bart Passemiers was vroeger mijn stagementor, ik liep bij hem twee dagen stage toen we in Kortrijk met GAS begonnen, terwijl Ann en andere collega’s me enorm hebben gesteund toen ik eerder dit jaar een burn-out had. Dankzij hen zit ik hier weer.’ Ellen Vanbecelaere, Antwerpen: ‘Ik werkte al langer bij de stad toen ik vorig jaar sanctionerend ambtenaar werd. Hier kan ik gebruik maken van de ervaring die er sinds het begin verzameld is. Dat perspectief helpt enorm, zo weet je hoe het is begonnen, hoe het ondertussen is gelopen en hoe het verder moet. Op onze dienst

zijn we met vier sanctionerend ambtenaren, om beurten mogen we naar het netwerk komen. Als ik hier ben, wil ik zo veel mogelijk profiteren van de gedachteuitwisselingen. We geven ook goed feedback op kantoor, zo weten ze dat we hier niet alleen voor de broodjes komen.’ Ann Heylen, vier politiezones in de Kempen: ‘Ik ben er al van in het begin, van 2006, bij. Maar ik werk helemaal alleen in veertien gemeenten. Het is telkens een opkikker naar hier te komen. Het is fijn om hier collega’s te vinden die je niet enkel belt voor sjablonen en modellen maar ook voor heel moeilijke, concrete dossiers. Bovendien bezit de groep een fantastische juridische expertise zodat we hier elk onderdeel van ons werk juridisch kunnen finetunen.’ Tom De Schepper, VVSG-stafmedewerker: ‘Sanctionerend ambtenaren weten perfect waarover ze praten en elk dossier, hoe onbenullig het ook mag lijken, behandelen ze met de nodige zorg. Als de wetgeving lacunes vertoont of een politierechter een markante uitspraak doet, trekken ze meteen aan de bel en kunnen wij vanuit de VVSG meehelpen om juridische oplossingen te vinden of het netwerk in te schakelen. Anderzijds kan ik hen snel contacteren om te weten waar de problemen zitten of wanneer ik feedback nodig heb om een nota voor het kabinet of het parlement op te stellen. Ik krijg dan niet alleen snel antwoord maar ook zeer to-the-point reacties waarmee ik echt voort kan. Zij vormen een fantastisch klankbord. Ik sta steeds weer versteld van hun energie en gezonde en open blik.’ Marlies van Bouwel is hoofdredacteur van Lokaal

v.l.n.r.: Ellen Vanbecelaere (Antwerpen), Marie Engels (Antwerpen), Tessa Allewaert (regio Kortrijk, PZ VLAS en PZ Grensleie), Tom De Schepper (stafmedewerker VVSG), Bart Passemiers (regio Mechelen, GASAM), Heleen Diependaele (Gent), Carlo Boelaert (Gent) en Ann Heylen (regio Geel, PZ Geel/Laakdal/Meerhout, PZ Neteland, PZ Zuiderkempen en PZ Balen/Dessel/Mol).


61

GAS: meer dan alleen maar straf voor een wilde plas

Recommend Documents