GAMES STRIPS EXPO THEATER
LITERATUUR
Kendell Geers
Willis Earl Beol Aleksandr Sokoerov
Emiliana Torrini Jimmy P.
GAAT DE FILTINDUSTRIE TEN OilDER?
T
T
!
T
[{I ll LL
il tI
S
EEN KUNSTENA AR !t
tnrl,lrrn\a
.
L]U
V
L.
_ \ gL DEAFGRO]III IIT UTII'TIT' N \UL \ I
,
k, n,l, llt ;, , r': nrir;rl.t litrrr.l rr,,[ -1,,.-,:lli',:r,,,,. ]j. , . '..:tttttttril,rtul'p,'1.,'11((l),','r'nr({rlr';r:rt1.1,,11,,! I,u,. ;; ;;,Ji ;;';!i;,;,,i... pii,r,,,1-l.iJ"i TSen, en erin!'$".1i cn bekrompenheid.Op AlphabOte. zi jn nieuu,e expo,&. in Ii'r:sscl, b:rlancccrl dc l3clgischc Zuid ..\liikaan ; l: '. I1--r'tllllr t:'.1 1r,,''-1.',lil, ('1 ,1r,r,,-.,i[1 i, ',1,'rlt,,,,l ll,,l ,r( \illr'\,n
1,.n.
et is begin augustus, de temperatuuris i point en op wat Japanse toerister Da Brussel leeg. we zirren in een brrerjedar \lurmerr ihdenamiddagzoD. rijd zar dus, nar nog voor onze ijsbrokjes beginnen te nelien gaat het al over de bomkraters van het kunsten&rschap. Na een carriare dl< diehld. onceptuali'r beslurt (endell ceeB he, roer om te g@ien en schilderijen te nalren.
likt
van
enadnvankelijl ook mer s.heermesdrurd.
het materiaal dat hij ook voor sculpturen en in5rallal ie5 gebr uikr Binnenkofl der Ger\rjn nieuwe
,,Ji:
tli
:.
gepenseelde scheppihgeb uit de doeken in de Brusselse galerieRodolphe Janssen.'Een sprong in het diepe, maar ik wilgeen slaafzijn van gewoonte en verwachtingen.' Begin dit jaar had hii at een rehospecneve in het Mnhchense Haus der Kunst; op hetzelfde moment was hij te gast bij La Maison Parriculere in Brussel; zijn werk was te zien bij Palais de Tokyo en in het Centre Pompidou in Parijs, in het SMAK, op Do@u drc i I en op de laatste Manifesta in Genk, to nane ,,, a Fo. De naar Brussel uitgeweken Zuid Afnkan locust op conflict en g€vaa!,
koelbloedig uitgewerkt iD beeldhouwwerk en installaties
a
l I
\ I
T
I
I
h
d,e a1g'uantagerd cn !erlerdeliJk zijn. D,r le\ en op he, herp van de.neelevcrde rJrrr brtvaiook een d(presre
\ op
waaroververdermeer.
je sculpluren eh instau.ties gebruik je gevaarL,ik spulals gebroken gl.s, spieg€lE en prikkeldraad met sch€ermessen. Ookih je s.hilderi,en komtdal materia.t ui!gehr€id in beeld. V.hw..r at di€ scheermesdraad? De cultuur waaruir ik voortkom. is die van apartheid- Ik stam uit een ultrarechts zuid-Afrikaans a bcidehgp/,n. AIle\ wa, ik seieerd heb van mitn vrder mUn Idmilieen miJn hoolr5 rolkomen onsellir. Doo. ln
\
mijn alkonst kleeft een schuld aan me die onuitwisb&r h. ook al w,s i-k brj de anrirp/flherdsbehegins en woon rk hu dljaren in Belg,e. ik ben en btit' eeh blanke zuid Ah[aan. Iaren geleden probeerde ik me \ an die \-huld te zuiveren door me re wasser ner mijn eigen bl@d. Mad
hGhee! rk me wrsre. des re vuilerik werd Al\jonge kb(renaa! wa. ik wabhopigopzoek nrrrwie,k ron ziin. Fn d"nkrikunsrvohd ikmezeitopnreuw un M,jn nieuwe rdeDrireir begon
b!
drngen die ner zo loul eh Een scheemes is zoiers. Tij dens de Tweede Boerenoorlog was er een bevelhebbe!, lord
onwettigvaren
als
ikzell
^tt,tt",,.r.23
AtS JE NIET MEEDOET, JAl{ iIOET, VERTET IX OVERAL }IOE I{ET ECIIT ZIT' KendettGeers is alkomsug ull Johannesbu.g, Zuid-Afrlka, ee1leLg Ji. ee1,eLrrLs ALihdne,geril vd1Jehovd's geuisen. 0p zijn vljftiende tep hijvan huis weg om zich aan te sluilen b j de .ntla padheidsbeweging. Vlerjaar tater werd h jopqepakt en veroordeetd voorhooqveraad netats
meer dan honderd andere jonseren weiserde hlj dienst in de SouthAlrican Defence Force. H jverli€t het tand en ontsnaPte zo aan eeniaren' Lange celstral. Na Mandeta s
vnjlatinq kon hijterug. Het is in deze periode dat hij onde. meer Bloody t/ell maakte, waarin hil 2ichzetl wasle met z jn eigen bloed. Ats deelvan een kunslwerkverandert hii ook zlin geboortedatum in me
lacobus Geers, zljn ge boortenaam. wordt Kendetl 6eers. Uiteindetijk witde hil niet btijven in een tand waar moorden,verkrachiingen en 68 en
verregaande corruptie dageljkse kost werden, en irmiddeL<woonrGeersalrwaall aa-Telzijngezin n Brussel.
Korl na die emigratie nam hijin Arnhem deelaan de beetdentriEnnate Sonsbeek. Cur6torJan Hoet stuurde hlj toen naar een dominatrix.'Hoei had aLle kunslenaars ge adgd eer 1reLw, gepastwe'\ ie fakeh voor de rfler nale, tegt Geers uit.'Elk€ bijdrage moest over conf lid gaan en de ptaatselijke bevotking moestworden aangesproken. De dominatrixwoonde in Arnhem en conlticlwas er in de retale man-vrouw.omdal Hoets opvalungen nlet attrjd even modern rijn,wilde ik de rotlen omdraalen en hem in een ondergesch kte positie ptaatsen. Maar hij voeldezich niet geroepen om mee te doen. Hetkostie me een hatfiaar om hem op andere gedachlen re brengen. Tlssendoordreigde kwat. "l6n Hoet', zeiik, "iedereen kenl je als een curator met lef. Ats je niet meedoet, ga ik overalvertetlen hoe hetecht2lr. U teindetijk ichtie hli. De dominatrix deed haarwerk grond g. Ze beutde hem af, ketetde hem, vernederde hem en gal hem slaag meteen &eep. Het gekerm en gekreun nam ikop en tiel ikaan hel
0p de dag van de opening moest Geers ziek het bed houden.ln zjn hooldveranderde eriets, dat een nieuwe podlischer periode inluiddeln zijnwerk.'lk tas dredagen n e€n zlekenhuls. zonder dat iemand me kon vertelt€n wat eraan de hand was.lk kwam tol het besel dai kte veelvan me2etf vergde. lk had Hoel naareen dominatrix gestuurd, had bommen tatenafgaan in musea.lk had zetfs
een priv6deteciive ingeschakeld om de NederLandse curalorRudiFuchs tevotgen. Hei klopte niet. Nog even, dachtik, en k begin in musea met skont te goolen. lk bleel rnaar denken dat kunst meer moesl zijn. lk bestoot het
voorbekekentehoudeneneenvotjaarnielstedoen een
oaJzede,[ove,,9ensatlekunsieraa'sla1.anr.der.'
'
Xitchener, die systehatis.h alle akkers platbrandde. van deene kant van zuid-Afrika tot de andere werd iederen uitgehongerd. vrouwen en kinderen werden opg€pakt eDin concentratiekampen ondergebracht. En rond die kepen kwm prikkeldraad. voor het eersi in de geschiedenis werden con.enrratiekampen gebouwd en werd prikl<eldraad iDgczet als militairwapen. Tijdehs het ,prrlh(id5r
r
als ayahuasca te
Sebruiken, een brouwsl dat gemaakt
wordt in het AmazonMoud. Het smal
spel, ie dct het om spiituele, sjmnistische redenen. De dingen die il< ten heb gezien, waren onbeschrijflijk dgstanjagend, het goedje br€n8t e€n fundamebtele verandering teweg in je p€rceptie van de wereld. ls angsl ookzinvolvoor mensenzonderartistieke aspiraties?Zou je het ookadvise.en.Ls remedielegen sleur? (;rLns zonder angst zijn onze levens vel te comforrabel. zodraje je in je omgeving terugtrekt, stopje met denken en \ oelen zonderungsr\luren we onsat worden ue\nar en zeggen we bii v@rb&t ne tegen wat we niet kennen. Angst is buttig on bij te leren. Als je we€t waarje grenzen liggen en waar je angst vandaan komt, kun je verder met
je leven. Een tiidje geteden, naeenatg€bl.zen retrospedieve inje lhuisLind Zuid-Af rika, zaE ie het pikzw.rt in. Wat was er geheurd? r,r,rihs Er stond een retrospectieve op het programna in de NaoonrJCallery ir Karp(ad Dezel,de lenloon.l elling 7ou
Ma de organisatie vaD het mus€um hield er bizde opvattingen op tu:men*n die nrel\ ran merfwirlen. wilden niin werk 'vrij interpreteren' - wat voor een tentoonstelling neerkomt op de doodsteek. Ik rekende op het overzicht om te tonen waar mijn werk e.ht over gaat. Ma het tegendeel blek waar. In het heetst van de strijd venelde d€ zuidAfrikaanse curator me lelterlijk dat iI in geen enkel opzicht bekokken zou worden bij de tent@nstelling en dat ik alleen zou worden geconsulteerd als het echt niet anders l,ier na, hei H.us der Kunst in Mnn.hen reizen.
kon. Dar w^ voor mjjzo'n dreudat ik er een depiesie aan overhield. uiteindelijk bakten ze er niets van en wsd de tent@nstelliDg geannuleerd. De retrospectieve vo ebkel plaats in Mlinche!.
Je bent at meer dan
twiniigjaar bezig
aLs
loen begon je, ats diehardbeetdhouwer en -inslatlaliekunslenaar, pLols s.heermesschitderajen l€ maken? , rs Na de afgelaste reuospe.tieve en de intcllectuele
kunstenaar.
En
Hebje dit soortexcessenwel meer meegemaakt?
. . Hc, i. cenhoudingd'e\reed\valerupouikr I curatoren en iDstellingen hebben de neiging zich boven fraude bij Pompidou annuleerde ik al mjjn tentoonde kunstenaar te plaatsen. Ze houden de touwtjes liefst zo stellingen. lk mest afstand Demen van een kunsrwereld veel mogeUjk in handen, en gooien indien nodig de hele dic nie-r maalr om inregrirerr ot eerhikheid. om iets om kunstenaar ove.boord. Je lol wordt ingeperkt tot d ie va n handen re hebben, girg rk elke d,g naar mijn atelier. Na leverancier. Je jntentie wordt gemakshalve gewist. een jaar r€aliseerde ik me dar ik conrinu geichilderd had. Raakte je er ha de opdoffer van K.ap6tad we.r bovenop? D€ ruimte srond vol met doeken die ik quasi gedachteloos I r, rs: Integendeel, het werd erger. Rond de tijd van de uirgewerkt had, als een soort doorgange! nad andere afgeblazen retrospe.tieve bezocbt ik al beh@r\k aanwerelden. Ik kon hast niei geloven dat ner ik, ,
:
gedageD hei centrePompidou in Parijs.
Eenjongekerel
een
overtuigde conceptualist en antischilderkunst-
veel kunstenaar, was begiDnen re schilderen. Maar het was dar beeld of niets. Ik hield op met mezelf zielig te vinden en bestoor kunsrwereld me onverdeeld op het schilderen te;ichten. Als een Adel sprong in her diepe - ik wil geen slaaf zijn van gewoontes nog en verwa.htingen. De schilderijen zij. teconcipieerd mes in her harr. als poorren naar een ander soora bewustijn. rersin her
had er een tentoonstelling het werk dat wel erg, 6rg op dat van mij leek. lk heb jden gesleuteld aan eeD taal die ik met bloed, zwet en tranen in de heb geibtroducecrd. Dat iemnd nders (knstenadr Abdesse,,Ed Ndr. ) zich er zomd van bedient en er
waardering voor k.ijgt @k, trofmealseen Maar julti€ kennen etkaar. Conlronleerje h€m daard.n niel m€e?
,;rrrs, Het zou weinig zoden aan de dijk brengen. Degeschied€nis wist het onre.ht wel uit. daar heb ik alle vetrouwen ir. De kerh van het probleemligt trouwens niet bij de kunstenaars ruar bij de kunstwereld, die geconstrueerd
isrondgeld. Het doel van het systeem is winst, en als het even ka. erg veel winst. In kunstenaars wordt geinvesteerd, en dat gaat met zulke grote bedragen gepaard dat de kunstenaars, haast
obgeacht hun werk, niet h€er
...
IIxII]il I trIJflI
.DE
CULTUUR
canvas openbaart zich, neemr bezit van me en leidtme nan het beeld. Jezouzweren dat deay.huasca nog een h€eL kLein beelje n.werkt. Maar af gezien daEryan' je schreet je standpunlEn op ineerweltuidend P o lit i e a I - E r ot i c a I W st i c a I M a n ites t. Behoorl schitde.eh tot de mystieke
WMRUIT
J6ll00BI[0Ur IS DIE VAN APARTHEID.
DANKZIJ KUNST VOND IK MEZELF OPNIET'W UIT, MET DINGEN DIE NETZO FOUTWAREN ALS IKZELF. EEN SCHEERMES
r,r.r
N' Inderd,ad Neehwilli,m
Blake. De Brits schilde!-dichter zocht in zijn tijd nar andere slaten van bewustzijn. Hij had er een lern voor, s"cmd sq,,rr, waarmee hij bedoelde dat alsje naar iets
kijktje verbeelding meekijkt. En meer ziet dan wal eris. Het is de taak van een kunstenaar on dat bceld ie vatten en naar de fysieke we.eld over te brengen. Ook in het manifest van Sol Ifwitt, Senler.er on Co%eptual Art uit t969, uordt dat toegelicht. In de eerste zin staat dat conceptuele kunstenaars veel eer mystici dan ratjonalisienzijn. GetooI je dal verbeetding iels
myslieksis? rs v€rbeelding kan dagdromen zijn, haar het kan ook
L. rl €
,
ri
lood in goud willen veranderen, is hu verbelding eeD vrrarlorderdeel\an dar pro.es. Voor \ elmen*n i\ ver beelding iets inwendjgs, iets dat niet verbonden is met de buitenweteld. Maar wat nch binDen injezerafspeelt, heeft een effect op de buitenkant. verb€elding geeft leven ad dingen. Je gedachten veranderen de w€rkelijklleid.
,
r r,
vom van scheppen zijn. Doden tot leven wekken of water veranderen in wtn heeft neer net verbeelding dan met wat dan @k te maken. Als alchemisten de meest intense
Galerie Rodolohe laissen, Brussel
van6/9loi26/10 gatererodolphalanssa^..0m
^,,'
l
t",, " b" 25
