FYSIOTHERAPIE
Fysiotherapie vóór uw hartoperatie
BEHANDELING
Fysiotherapie vóór uw hartoperatie Binnenkort ondergaat u een hartoperatie. Na een operatie aan het hart is er door de beademing, pijn na de operatie en mogelijk al bestaande longproblematiek een kans op een longcomplicatie (bijvoorbeeld een longontsteking). Om u zo goed mogelijk op de operatie voor te bereiden, bieden wij u een trainingsprogramma aan voor uw ademspieren. Dit trainingsprogramma volgt u dus tot de operatie. Door deel te nemen aan deze preoperatieve training worden uw ademspieren sterker. De kans op een longcomplicatie wordt daarmee kleiner. In deze folder leest u er meer over. Naam fysiotherapeut: __________________________________________________________________
Telefoonnummers Secretariaat Fysiotherapie: 088 - 320 77 50
1
Datum
Tijdstip
Poli/afdeling
Preoperatieve poli Poli-afspraak Telefonische evaluatie Telefonische evaluatie Telefonische evaluatie Telefonische evaluatie Telefonische evaluatie
Het programma
Het ademspierapparaat (de Threshold)
Bij uw bezoek op de preoperatieve poli, krijgt u uw eerste consult bij de fysiotherapeut. De fysiotherapeut test dan uw ademspieren. Aan de hand van deze test stelt hij/ zij het ademspierapparaat (de Threshold) in. U gaat thuis met dit apparaat trainen. Om een optimaal resultaat te bereiken, is het belangrijk dat u elke dag traint. Als het mogelijk is, komt u na 1 week terug naar het ziekenhuis om samen met de fysiotherapeut naar de voortgang van de training te kijken. Als dat nodig is, stelt de fysiotherapeut het apparaat bij. In de volgende weken tot de operatie bespreekt u regelmatig met uw fysiotherapeut hoe het gaat met de ademspiertraining. Dit gebeurt telefonisch. Tijdens uw eerste bezoek bij de fysiotherapeut maakt u samen alvast deze afspraken.
De Threshold bestaat uit een mondstuk en een huls met een veer en een klepje (zie de afbeelding op de volgende pagina). Bij de threshold hoort een neusklem. Die voorkomt dat u tijdens het oefenen door uw neus ademt. U kunt de Threshold schoonmaken met een sopje van afwasmiddel. De Threshold mag niet in de vaatwasser.
2
De training Koppel het mondstuk aan de Threshold. Ga rechtop zitten op een stoel. Zet de neusklem op uw neus, zodat u alleen nog door uw mond ademhaalt. Nu begint de training: adem met voldoende kracht in om het ventiel te openen. Wanneer u lucht door het apparaat hoort stromen, hebt u genoeg kracht om het ventiel te openen. Adem weer uit door het mondstuk. Blijf nu door het mondstuk kort en krachtig inademen, en rustig (iets langer) uitademen.
Tips voor het oefenen Probeer het aantal minuten dat u traint met de Treshold op te bouwen. In overleg met de fysiotherapeut wordt de training geleidelijk opgevoerd tot minimaal 20 minuten per dag. Probeer dagelijks te oefenen, bij voorkeur 1 á 2 keer per dag. Om te zien welke vooruitgang u boekt, kunt u uw metingen in het dagboek opschrijven.
Het ademspierapparaat (Threshold)
Belangrijke punten Probeer elke dag met de Treshold te oefenen. Met de regelknop onderaan de Threshold kan de rode rand van de drukwijzer worden bijgesteld. Het apparaat kan op deze manier zwaarder of lichter worden ingesteld. Instellingen van de Threshold mogen uitsluitend in overleg met de fysiotherapeut worden gewijzigd. Krijgt u tijdens de training last van bijvoorbeeld duizeligheid of pijn op de borst, stop dan met de training en neem contact op met de fysiotherapeut.
Het oefenen mag wel vermoeiend zijn, maar niet uitputtend!
Bewegingsadviezen In voorbereiding op uw hartoperatie is het belangrijk dat u zo veel mogelijk blijft bewegen. Als u zich goed genoeg voelt, probeert u dan door te gaan met uw dagelijkse activiteiten, zoals wandelen, fietsen en traplopen. 3
Als u twijfelt of u een bepaalde activiteit mag doen, neem dan contact op met uw arts of met uw fysiotherapeut.
Trainingsdagboek Week 1 Datum
Aantal minu- ten geoefend
Opmerkingen
Borg
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Weerstand ademapparaat: _________________________________________________________________________________________________
Week 2 Datum
Aantal minu- ten geoefend
Opmerkingen
Borg
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
Weerstand ademapparaat: _________________________________________________________________________________________________
4
Week 3 Datum
Aantal minu- ten geoefend
Opmerkingen
Borg
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Weerstand ademapparaat: _________________________________________________________________________________________________
Week 4 Datum
Aantal minu- ten geoefend
Opmerkingen
Borg
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Weerstand ademapparaat: _________________________________________________________________________________________________
5
Week 5 Datum
Aantal minu- ten geoefend
Opmerkingen
Borg
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Weerstand ademapparaat: _________________________________________________________________________________________________
Week 6 Datum
Aantal minu- ten geoefend
Opmerkingen
Borg
Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag
Weerstand ademapparaat: _________________________________________________________________________________________________
6
Instructie Borgschaal
Probeer uw gevoelens zo eerlijk mogelijk te beschrijven zonder na te denken over hoe zwaar de belasting werkelijk is. Over- of onderschat uzelf niet.
Om goed in te kunnen schatten hoe zwaar de ademspiertraining voor u is, vragen we u om steeds de Borgschaal in te vullen (zie afbeelding hieronder).
Alleen uw eigen gevoel is belangrijk, niet wat andere mensen aangeven. Kijk naar de schaal en beschrijvingen en kies een getal.
De Borgschaal Hoe zwaar is de inspanning? 0 niet 0,5 heel erg licht 1 erg licht 2 licht 3 matig 4 matig zwaar 5 zwaar 6 7 erg zwaar 8 9 10 heel erg zwaar - maximaal
Ademhalingsoefeningen na de operatie Na de operatie is het belangrijk om de longen goed schoon te houden en benauwdheid zo veel mogelijk te voorkomen. De fysiotherapeut oefent daarom al voor de operatie samen met u de technieken om goed diep in te ademen en eventueel aanwezig slijm op te hoesten. Hieronder vindt u een samenvatting van de oefeningen. • Ga rechtop in een stoel zitten. • Adem diep in, houd de adem even vast en blaas door de lippen uit alsof u een kaars uitblaast. Herhaal dit 3 tot 5 keer. • Oefen nu het “huffen”: adem een aantal keer krachtig uit met open mond alsof u een raam wilt laten beslaan. • Hoest vervolgens krachtig (op).
Naar: Borg (1982)
Dit gaat als volgt: Geef na het trainen door middel van een cijfer aan, hoe zwaar u de ademspiertraining hebt gevonden. Bekijk de scores op de schaal. Geef een score van 0 tot 10. • 0 betekent dat u geen enkele belasting ervaart. • 10 betekent dat u maximale belasting ervaart.
Als u slijm ophoest, kunt u dit uitspugen of doorslikken; het is belangrijk dat de longen schoon worden. Slijm kan in de maag geen kwaad. Na de operatie krijgt u een kussentje om de borstkas te ondersteunen en te hoesten met zo weinig mogelijk pijn.
7
Hebt u vragen? Wilt u graag meer weten of hebt u een vraag? Neem dan gerust contact op met de fysiotherapeut.
8
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Fysiotherapie 088 - 320 77 50
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
9
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
FYS 29/06-’13
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
