Amsterdam - Paramaribo, 24 Juli 2003 Uiteindelijk werd het toch nog een lange reisdag vandaag!! We worden vandaag rond de klok van kwart voor twee 's-middags verwacht op vliegveld Schiphol, en vanwege de 'tweeen-half uur' regel wordt dat dus uiterlijk kwart over elf. Genoeg tijd dus om uit te slapen, een lekker ontbijtje en een laatste kop hollandse koffie. Eénmaal op Schiphol aangekomen, is de Djoser medewerker snel gelokaliseerd en mogen we meteen door naar de KLM incheck-balie. Een lange rij bij de douane, maar al met al zullen we nu toch nog zo'n twee uurtjes moeten overbruggen. En dan is ook Schiphol snel klein en begint het wachten...Op voorhand kunnen we al redelijk goed inschatten wie er allemaal in de Djoser-groep zullen zitten, het zijn volgens ons de enige blanken in dit vliegtuig. Als we rond half zeven 's-avonds plaatselijke tijd op vliegveld Zanderij arriveren is het al bijna donker en krijgen we ook nog eens een stevige regenbui over ons heen. Half Zanderij airport staat blank. We spurten naar de aankomsthal, op naar de visum-afhandeling. Weer ellenlange wachtrijen... En dan, wachten op onze koffers!!! Transportband 1 heeft er duidelijk moeite mee (of de werknemers), want bekende koffers zien we niet!! Sommige koffers/paketten zien we wel twintig keer rond gaan, maar er verschijnt niets nieuws op de band. Er heerst in elk geval wel een ontspannen sfeer, het is de meeste Surinamers niet vreemd lang te moeten wachten op hun bagage en we worden gerustgesteld met opmerkingen in de trend van 'over twee uurtjes is alles binnen'. Een geruststellende gedachte... En inderdaad, na zo'n 30 à 45 minuten druppelen onze koffers langzaam binnen, sommige letterlijk, want door de regen is menig pakket nat geworden. In stromende regen arriveert de hele groep langzaam bij onze reisleider Kenneth. De koffers gaan in een aparte bus en de hele groep sprint tussen de grote druppels door naar het passagiersbusje. In het pikkedonker rijden we van Zanderij naar Paramaribo, op naar hotel 'ECO Resort'. Wie weet welke bezienswaardigheden we nu allemaal missen... Reisleider Kenneth heeft er duidelijk zin in en stelt meteen voor één en ander onder het genot van een drankje te bespreken. Maar mijn lichaam ervaart de plaatselijke negen uur 's-avonds in Paramaribo toch nog echt als twee uur 'snachts in Amsterdam. Ineke haakt af en ik verzamel de laatste energie om te luisteren wat Kenneth allemaal te vertellen heeft...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-1-
Paramaribo, 25 Juli 2003 Lekker geslapen vannacht, en het was maar goed dat ik vanmorgen rond de klok van half drie even wakker werd, want ik was vergeten onze wekker op locale tijd te zetten. Rond kwart voor zeven staan we op, op naar de ontbijtzaal van ECO resort. Het wordt een heerlijk ontbijtje, met gecurryde eitjes, aardbeiensapje, allerlei verschillende broodjes en cakejes, en een alleszins drinkbare (nescafé) koffie. Echt goed gevuld vertrekken we rond half negen met de hele groep richting vreemdelingen-politie, voor ons vereiste stempeltje. Helaas zijn de regels sinds Maart dit jaar weer aangepast, en moeten nu zowel paspoort als ticket overhandigd kunnen worden. En dat laatste hebben sommigen van ons al veilig in de kluis van het hotel opgeborgen. Kenneth moet dus straks weer terug... We wisselen nog wat cash geld (drive thru cambio, GEEN traveller cheques hier), en daarna touren we onder leiding van Kenneth door de stad, zodat we de belangrijkste highlights in elk geval gezien hebben. Er is enorm veel houtbouw hier, en een schilder zou hier stinkend rijk kunnen worden, want de meeste gebouwen hebben dringend een nieuw likje verf nodig. Helaas staat de Surinaamse portemonnee dit in veel gevallen niet toe, want er is hier een chronisch gebrek aan geld en fondsen. Echt jammer... Annette en ik liggen aanschouwen van schilder, hij schildert (lees langzaam!!) om Vooral niet meer noodzakelijk...
in een deuk bij het de plaatselijke uiterst behoedzaam alle obstakels heen. doen dan strikt
We zien het touristen-centrum, Fort Zeelandia, het Presidentiele paleis, en brengen een bezoekje aan de plaatselijke kunst-academie. Meteen in het begin spot ik al een internet-café, dus dat wordt straks een eerste berichtje richting Nederland. Na de tour worden zet de bus ons weer netjes af bij ons hotel en met het kaartje van Paramaribo, verkrijgbaar aan de balie van het hotel, duiken we snel de stad weer in. Al vlug vinden we ons internet-café weer en voor SF1500,- (ongeveer 50 Eurocent) hebben we een halfuurtje om het thuisfront op de hoogte te brengen van een veilige landing in het warme Suriname. Ons volgende doel is de RBTT bank, er staat een enorme rij, maar uiteindelijk valt het mee en lukt het hier wel onze traveller-checks gewisseld te krijgen. Het vereist wel het nodige papierwerk... We bezoeken de houten kathedraal nog (erg apart), helaas zijn we net te laat voor een rondleiding. Na wat boodschapjes is de 'speed' er inmiddels wel uit en gaan we terug. Lekker douchen en genieten van de dagelijkse regenbui.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-2-
Een flinke hagedis laat zich even zien (40 cm), maar het richten van m'n camera is genoeg om 'm het hazepad te doen kiezen. Jammer... 's-Avonds eten we met Wilma en Annette bij de plaatselijke Chinees, en dat smaakt werkelijk voortreffelijk!!!
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-3-
Paramaribo - Domburg - Redi Doti, 26 Juli 2003 Vandaag begint onze tocht naar het jungle-gebied, en dat begint met wachten. De boot is nog niet gearriveerd, Kenneth is druk bellend om één en ander zo spoedig mogelijk geregeld te krijgen. Een kleiner bootje zal onze bagage voor de komende tien dagen vervoeren, het was gisteren nog een hele klus om de juiste spullen te selekteren. Het besluit tot een extra bootje is trouwens pas vanmorgen genomen, nadat Kenneth zich het apelazerus was geschrokken van de enorme hoeveelheid bagage die mee moet. Drie kwartiertjes worden al gauw een uur en wederom moet Kenneth ons een 'vervelende mededeling' doen: Het bootje is 'gecanceled', er moet weer iets anders geregeld worden. De sfeer wordt er in elk geval niet minder door... Na anderhalf uur zijn beide bootjes er al, er wordt zeer snel geladen en dan kunnen we uiteindelijk vertrekken!!! Onze kokkinnen voor de komende tien dagen, Norma en Rachel, stellen zich nog even voor en dan kan ons avontuur nu echt beginnen... We staan met z'n allen te popelen om de regenwouden van Suriname te ontdekken!! Via de Suriname-rivier varen we langs het vergane duitse wrak 'Goslar', onder de 'Suriname-brug' door, richting zuiden. We passeren de oude suikerfabriek en de marine-basis, en langzaam maar zeker komt het plaatsje 'Domburg', onze eerste tussenstop, in zicht. Een dorpje van niks, hooguit honderd inwoners, en naar onze maatstaven valt er niks te beleven. Erg primitief allemaal, maar het belangrijkste, een (publiek) toilet, is er in elk geval wel, helaas voorzien van een groot slot... Kitty wordt tot sleutelhouder gebombardeerd, en allemaal moeten we plassen... zal wel van het gedobber komen?!?? Eénmaal op het water vaart onze volgboot, met Norma en Rachel, langszij, en wordt ons eerste maaltje van de éne naar de andere boot gedirigeerd. Een goedvullend 'tussendoortje', met cassave, zoute vis, gebakken banaan en een eitje. De porties zijn echter veel te groot, en veel gaat dan ook weer overboord, als voer voor de vissen. In het plaatsje 'Paranam' ontmoeten we medicijnman Josef, met z'n ruim vijftig (je leest het goed!!!) kinderen, een bezig baasje dus!!! De kids zijn gewillig en dagen ons uit mooie foto's te maken. Dat lukt dan ook prima. Vanwege de opgelopen vertraging vanmorgen slaan we plantage 'Goedgedagt' over, en na het kruisen van de langste houten brug van Suriname, de 'Carolina-brug', meren we aan op eindbestemming 'Redi Doti', een klein indianendorp. Er is hier enkele dagen geleden een sterfgeval geweest, en het dorp is in rouw. Kenneth peilt de stemming even, terwijl wij gezamelijk onze bagage en proviand alvast naar een hoger plateau sjouwen. Het luie zweet komt los. Pfff...!!!
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-4-
Verkeerd gegokt, want alle spullen moeten weer naar beneden, waar een kleine pick-up de spullen naar de dorp zal brengen. Gelukkig, na de nodige onderhandelingen kan de pick-up ook naar ons plateau, dat scheelt weer een hoop sjouwwerk. We volgen de truck, en dan ineens, een regenbui. Komen er eerst nog sporadisch wat parapluutjes en een regenjasje tevoorschijn, al snel is iedereen in rep en roer om z'n handbagage zo goed mogelijk droog te houden, de regen komt nu met bakken naar beneden. Jan Tiemon, Marlinde, Wilma (V), Willy, Jos, Frans en Ineke en ik vinden een tijdelijke schuilplaats in de vorm van een oude hut. De camera-tas van Frans in helemaal doorweekt, Marlinde vindt het allemaal best en doet zelfs een regendansje. Het duurt zeker een half uur, dan spurten we naar het huis van het dorpshoofd. 's-Avonds krijgen we een spoed-cursus 'Hoe hang ik een hangmat met klamboe op', en ik heb 'm akelig snel door. De knopen verzin ik zelf maar, en binnen een half uurtje hangen er twee hangmatten. Maar helaas, te vroeg gejuicht, wat Ineke's klamboe vertoont een aantal gaten, en er is geen andere meer voorhanden. Kenneth zal de gaten dichtnaaien, en de goeierd hangt 'm daarna ook weer voor ons op.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-5-
Redi Doti (Cassipora-kreek), 27 Juli 2003 Het was een speciale nacht, hangend in een hangmatje, en de meesten hebben maar matig geslapen. Zoemende muggen rond de klamboe (een enkeling heeft ze zelfs in de klamboe gehad) hebben diverse mensen wakker gehouden. En tjonge jonge, wat zoemen ze hard hier!!! We hebben vandaag een tocht naar Cassipora op het programma staan, waar we lekker kunnen zwemmen in de kreek. De tocht met de bus duurt slechts vijf minuten, maar de weg in onverhard en vooral de mensen op de achterbank moeten het ontberen. De kreek is geweldig, cola-kleurig en met diverse stroom-versnellinkjes. Langzaam verdwijnt de kreek de donkere jungle in, en Gerard, Danny, Monica, ikzelf en nog wat anderen zwemmen deze donkerte tegemoet. Spannend... Langzaam laten we ons weer meevoeren met de stroom, om uiteindelijk weer bij de rest aan te komen. Een slangetje, gespot door Gerard, brengt de hele groep in rep en roer. Van alle kanten verschijnen foto- en video-camera's. Het is een klein ringslangetje, en gelukkig niet giftig. Prachtige kleurtjes... Later wandelen we met het dorpshoofd en Kenneth naar een vakantiehuisjes-project. De bouw van zo'n huisje kost ongeveer dertienduizend dollar, en duurt twee a drie maanden. Leuk initiatief... 's-Middags, zo rond de klok van vier uur, begint onze wandeltocht naar de Jodensavanne, dwars door de jungle. Een indrukwekkende tocht, met veel informatie van Kenneth met betrekking tot geneeskrachtige kruiden en een cursusje overleven in de jungle. Het pad is erg modderig, en soms moeten we over een smalle en vooral glibberige boomstam die over een kreekje ligt. Een helpende hand wordt door sommigen erg gewaardeerd!!! Verder demonstreert Kenneth hoe je water kan halen uit een bepaald soort liaan en laat het geluid van een 'lawaai-boom' horen (door er hard tegen aan te slaan met z'n kapmes). Dat geeft inderdaad een pokkeherrie.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-6-
De Jodensavanne heeft iets mystieks, er heerst een bepaalde stilte die herinnert aan vervlogen tijden. Op een verlaten plekje ligt een roestige 'kappa', herinnerend aan een zwarte bladzijde in de Surinaamse geschiedenis die 'slavernij' heet. Sommige grafstenen behoren toe aan de slaven van weleer, en Kenneth vertelt de verhalen achter deze mensen. Tot slot maken we kort kennis met Willemien uit de Baobab-groep, en die moet vooral 'haastmaken', zo wordt er luid geroepen vanaf de waterkant, want hun bootje staat te wachten!!! Het wordt de yell van Kenneth tijdens de rest van deze reis, prachtig!!! Tijdens de verdere wandeling zien we nog meer jungle-grafstenen en luisteren weer aandachtig naar de achterliggende verhalen. 's-Avonds ontstaat er spontaan een liedjes-festijn, begeleidt door Kenneth op gitaar. Erg veel gelachen...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-7-
Redi Doti - Tukanari eiland, 28 Juli 2003 Iedereen klaagt deze morgen, en het heeft allemaal te maken met de hangmatten!! Ineke heeft Kenneth vannacht op z'n buik in de hangmat zien liggen, en we vragen ons allemaal af hoe dat nou in hemelsnaam mogelijk is??? Kenneth is bereid het trucje met ons te delen, en geeft een geweldige demonstratie. Hij gaat op z'n rug in de hangmat liggen, slaat beide zijflappen om 'm heen, en draait zich daarna met hangmat en al om!!! Daar hangt-ie, met alleen z'n koppie nog een beetje buitenboord... Een ontzettend maf gezicht, en ik vraag me toch echt af of dit comfortabel ligt de hele nacht. Het is vandaag tijd om Redi Doti te verlaten en via het Brokopondo-meer naar Tukanari eiland te varen. Allereerst worden we met ons busje naar de lange houten Carolina-brug gebracht. Vanaf hier steken we even met een bootje over, en gaan dan aan de overkant met een andere bus verder. Tenminste, dat is het plan. Want éénmaal aan de overkant aangekomen, blijkt er nog geen bus op ons te wachten. Dat wordt dus weer wachten... Geeft ons in elk geval de gelegenheid deze brug eens wat beter te bekijken. En dat is even schrikken, want zo goed als-ie leek vanaf het water, zo slecht is-ie van dichtbij. Eigenlijk is het onverantwoord om over dit krakkemikkige geval te lopen, overal zitten gaten en het hout is bijna door en door verrot, maar het uitzicht is dusdanig mooi dat ik het er toch maar op waag... Heel voorzichtig loop ik tot het einde, daar waar de brug is ingestort, en geniet van het magnifieke uitzicht. Hier moet ik een foto van maken!!! Eénmaal terug is er nog steeds geen bus te bekennen, maar uiteindelijk doemt er in de verte iets op. Alles wordt pijlsnel ingeladen (we staan weer allemaal op scherp) en ons jonge chauffeurtje houdt ook van opschieten, want hij scheurt als een bezetene over de Surinaamse dirt-roads. Het blijkt nog een heel end naar de Brokopondo stuwdam, met een tussenstop bij een piepklein supermarktje. Eigenlijk gesloten, maar speciaal voor ons wordt één en ander snel geopend. Het vrouwtje heeft de dag van haar leven, in één keer evenveel klanten als anders in een hele week!!! Bij aankomst bij de dam is het inmiddels weer hard gaan plenzen, maar we besluiten toch snel even een kijkje te nemen in het bezoekersgedeelte van de dam. Dat hebben we dus erg snel bekeken... Nog een fotostop op de stalen brug vlakbij de dam, en dan gaan we op zoek naar ons bootje voor de oversteek naar Tukanari eiland. Norma en Rachel hebben al weer een maaltje voor ons klaar, dus eerst nog even een hapje eten, samen met een paar 'vervelende' honden. De oversteek is spannend, met twee korjaal-bootjes, speciaal voor Ineke, die niets van wiebelen op water moet hebben. En wiebelen doet-ie, dus wordt er menige
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-8-
angstkreet geslaakt. Gelukkig ebt de spanning bij Ineke langzaam weg als de vaart éénmaal in het bootje zit en één en ander gestabiliseerd is. De bagage ligt in een ander bootje, onder een zeiltje, maar onze tas is nog te zien, als dat maar goed gaat... Het uitzicht is prachtig, en heeft iets spookachtigs, met al die dode boomstammen uitstekend boven de waterspiegel. Een rare gedachte dat hier jaren geleden gewoon dorpjes waren... Zo'n korjaal-bootje ligt trouwens aardig diep in het water, en heeft er flink de vaart in. Af en toe raakt de bodem een boomstam, en dan is het elke keer weer akelig stil in de boot. Kunnen we verder of wordt het verplicht ontruimen? We horen dat zo'n stronk af en toe wel eens een korjaal doormidden heeft geklieft... Omdat onze boot veel sneller is dan die van de andere groep, besluit de bootsman even te wachten. En net als we weer willen vertrekken, breekt er een gigantische plensbui los!!! Ik kan me nog net achter m'n regenjas verschuilen, terwijl ik pet en zonnebril angstvallig op houd. Moet een mooi gezicht zijn!!! Om de koffers zo droog mogelijk op Tukanari eiland te krijgen, maken we bij aankomst een lange ketting tussen de boot en het eerste huisje. Maar helaas, er is toch wel het een en ander nat geworden... De rieten huisjes worden verdeeld en iedereen verdwijnt langzaam in zijn of haar hut. En gelukkig, we hebben weer een gewoon bed, wat zullen we vanavond lekker slapen. Even het klamboetje ophangen, en daarna een wasje in het meer... 's-Avonds staat er weer een heerlijke pot op tafel en vertelt Kenneth nog kort iets over de 'Brokopondo'-bewoners. Helaas moeten we deze nacht nog even aan de slag, want het regent inmiddels weer pijpestelen en we hebben een lekkend dak. En laat het lek nou precies boven Ineke's kussen zitten. Dus in het pikkedonker (er is geen licht om deze tijd) bedden verschuiven en de klamboe weer verhangen. En natuurlijk gaat dat niet vlekkeloos...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
-9-
Tukanari eiland, 29 Juli 2003 We beginnen vandaag met een bezoekje aan het dorpje Leti Doti, even verderop een naburig eilandje. Met een lekkende boot gaan we in twee groepen over, en er moet flink gehoosd worden om één en ander droog te houden. We worden voorgesteld aan het dorpshoofd, die vanwege zijn naam al snel 'Meneer van Dahle' wordt genoemd, en daarna gaan we door naar OBS Leti Doti. Prachtig, vooral het enthousiasme van de jonge kinderen, die net hun speelkwartiertje hebben. Allemaal willen ze op de foto, en er zijn echte 'brutaaltjes' bij!!! Wat een mooie koppies... Als ze éénmaal door de zoeker van de camera hebben mogen kijken, is het hek helemaal van de dam. Ik besluit maar vlug de camera uit te zetten, want er is nu geen enkel knopje meer veilig. Overal drukken vingertjes op al die interessante knopjes... We worden voorgesteld aan de directeur van deze school, en daarna mogen we zelf even een kijkje in de verschillende klassen nemen. Ineke kiest natuurlijk voor de vijfjarigen, helaas hebben de kleuters vandaag een dagje vrij. Na vijf minuten is het al een echte puinhoop in de klas!!! Alle kinderen schreeuwen om aandacht, Kitty loopt al met drie kleuters om haar nek... Alhoewel het moeilijk is weg te komen (we worden gewoon weer terug de klas in gesleurd), moeten we toch echt verder, want meneer van Dahle wil ons de rest van het dorp ook nog laten zien. We lopen langs de poli-kliniek, en komen langzaam in de echte dorpskern, waar alles nog erg primitief is. De vrouwen zijn bezig met het schillen van de cassaves. Foto's van huizen zijn toegestaan, mits er geen offerplaatsen aanwezig zijn, mensen moeten toestemming geven. Dat wordt natuurlijk gerespecteerd. We stoppen nog even bij een plaatselijke 'supermarkt' en sommigen zijn nog een hele tijd bezig de mooiste calebasschaal uit te zoeken. 's-Avonds is er gelegenheid tot vissen, op piranha's wel te verstaan. We gaan in twee shifts, vanwege de enorme belangstelling. Ineke en ik zitten in de eerste groep, samen met Gerard en Mieke, Danny en Danique, Karel, Monica, Irene en Kenneth. Nadat we eerst nog wat mensen naar het eilandje van vanmorgen hebben gebracht, varen we in sneltreintempo naar het allerbeste piranha-plekje, maar dan gooit de regen even roet in het eten. Vanwege het slechte weer (met onweer) mogen we van de bootsman niet op open water blijven, en dus wordt het vissen vanaf de waterkant. Na wat instrukties van Kenneth werpt iedereen z'n hengeltje uit!!! Een mooi gezicht, iedereen tot z'n knieen in het water, en dat terwijl het water met bakken naar beneden komt... En omdat het nu rap afkoelt, staan sommigen van ons al snel helemaal onder water, want daar is het nu warmer dan erboven. Vooral Gerard is een kei in deze speciale techniek.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 10 -
Monica heeft elke keer beet, maar tot nog toe wordt er geen piranha naar boven gehaald. En aan het aas kan het toch niet liggen, want dat zijn vers afgehakte kippenpoten en ander slijmerig kippenafval. Heeerliiijjjk... Karel haalt de eerste vis voor de groep binnen, geen piranha, wel een flinke (en mooie) Tukanari-vis. Monica wordt hierdoor echt fanatiek, ze lijkt op 'Thierry de Slingeraar', zo bedreven is ze inmiddels met het inwerpen van haar lijntje. Het is inmiddels opgehouden met regenen, en dus gaan we even met de wiebelige en lekke bootje naar open water. Geen vingers buiten boord hier, de vissen mogen niet extra gevoerd worden!!! Helaas, er wordt verder niets meer gevangen, maar we hebben pret voor tien. Ik heb het trouwens al lang opgegeven, er is in dertig jaar tijd nog steeds niets veranderd. Net zoals vroeger heb ik het na zo'n tien minuten wel gezien, geef mij maar een computertje... De tweede groep staat al te trappelen van ongeduld als we weer bij ons eilandje aankomen, we zijn ruim overtijd. En natuurlijk, zij vangen wel enkele piranha's!!! Wel wordt er een beetje geheimzinnig gedaan over wie 'm nou gevangen heeft, er wordt steeds maar in termen van 'de groep' en 'wij' gesproken. Het blijkt dus de bootsman te zijn geweest... Gelukkig zien we de piranha's nog even, wat een tandjes.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 11 -
Tukanari eiland, 30 Juli 2003 Om negen uur vertrekken we wederom met de boot naar een dorpje, zo'n uurtje varen vanaf ons eiland, waar onze jungletocht naar de goudmijnen vandaag begint. Het blijft een belevenis om met de lage korjaalboten over het meer te varen, we raken maar niet uitgekeken in deze speciale omgeving. De laatste inkopen worden hier gedaan (SF5000,- of €1,67 voor een blikje cola), en dan begint onze wandeltocht. Het pad is redelijk vlak, met zo hier en daar een klein klimmetje. Maar wel erg drassig, we zakken menigmaal tot onze enkels in de blubber!!! Djoser-gevoel op en top... En soms zijn de plassen wel erg groot, er is bijna geen ontwijken meer aan. Kenneth loopt er op z'n 'nieuwe' schoenen elke keer dwars doorheen, terwijl wij de moeilijke route erlangs steeds maar weer zoeken. Want je zal toch natte voeten krijgen... In één van de plassen zwemt zelfs een vis, die zich via kreekjes tot deze einbestemming heeft laten meevoeren. Maar helaas zwemt-ie niet lang, want een ferme klap van een van de begeleiders in het water doet 'm een snelle dood sterven. Het is een roofvis, met hele scherpe tanden. Kenneth noemt 'm de 'piranha van de jungle'. Hij wordt aan een takje aan de kant van het pad opgehangen. De klim naar boven verloopt goed, totdat Danique uitglijdt en vrij pijnlijk in een plas belandt. De kneuzingen worden meteen door een begeleider met behulp van wat 'jungle-medicijnen' behandeld. Na twee uur zijn we eindelijk boven, op de top van de goudmijn. Eerst even drinken en ons lunch-pakketje nuttigen. Het flesje cola is hier zelfs twee keer zo duur, maar ach, we hebben een vreselijke dorst, en verder kunnen we ons geld toch niet kwijt in de jungle!!! De goudzoekers hebben niet veel bezittingen hier, een slaapplaats en een rugzakje met al hun belangrijke spulletjes. Gelukkig wordt er wel goed voor ze gezorgd, er is een satellietTV en zelfs de meisjes van plezier worden hier via quads uit het dorpje beneden gehaald!!! Iedere arbeider wordt geacht zijn vondsten in te leveren, aan het eind van de maand krijgt iedereen een percentage van de bruto maandvondst. En waag het niet iets stiekem mee te nemen... De zon staat inmiddels op haar hoogste punt, dit maakt de tocht terug er niet gemakkelijker op. Kenneth speelt 'mental coach' voor de laatste kilometers van Ineke, en éénmaal beneden is de Cola erg hard nodig om het benodigde vocht- en suikergehalte weer op peil te brengen. Terug op Tukanari-eiland nemen de meesten van ons meteen een duik in het grootste privé-zwembad van Suriname, het Brokopondo-meer. Lekker badderen met de shampoo van Annette, we proberen met z'n allen een eenheidsgeur in de groep te kweken. We lachen heel wat af met een discussie over wie er vanavond geofferd moet worden tijdens de kaaimannentocht.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 12 -
's-Avonds is het nog even genieten van een prachtige sterrenhemel, met heel wat vallende sterren...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 13 -
Tukanari eiland - Brownsberg, 31 Juli 2003 Vandaag gaan we richting Brownsberg, en we moeten eerst weer met de bootjes naar Affobakka, waar we twee dagen geleden het Brokopondo-meer zijn opgegaan. Het is wat onstuimiger op het water deze keer, misschien komt dat door een dreigend onweer even verderop. Vooral de voorste personen in de boot hebben last van de hogere golven, ze worden echt zeiknat. Maar ook onze spullen houden we niet droog, gelukkig hebben we niet veel in onze rugzak zitten en éénmaal in de wind gehouden droogt-ie weer erg snel. Even ligt het bootje nog stil op het water, als de bootsman met Kenneth overlegt wat te doen in verband met de dreigende regen. We horen dat het erg kan spoken op het Brokopondo-meer, maar de bootsman gaat het er op wagen en besluit niet om de bui heen te varen. Gelukkig valt het allemaal mee en trekt de bui ongemerkt over ons heen. De bus blijkt aan de verkeerde kant van de dam te staan, en dus wordt het eventjes wachten. Monica trotseert de erbarmelijke WC omstandigheden hier, en wordt aangesproken dat hier ook nog voor betaald moet worden. Maar dan kent men Monica nog niet... Er wordt dus NIET betaald (pfff, wat denken ze wel)!!! De rit naar Browsberg is vooral hobbelig, maar de lokatie aldaar is werkelijk te gek. We hebben een prachtig uitzicht op het Brokopondo-meer, dat valt gewoon niet te beschrijven. Samen met Danny, Danique, Willy, Karel en Gerard en Mieke hebben we een apart huisje, met ieder twee WC's en douchehokjes. Er is zelfs een keukentje beneden.Veel meer dan een korte wandeling met Danny, Danique en Mieke ondernemen we niet vandaag. We ontmoeten tijdens de wandeling nog een Hindoestaanse familie in één van de andere huisjes, en we worden overvoerd met duizend en één tips en een zelfgemaakte videopresentatie. En ondanks het lekkere zonnetje wil ons wasje maar niet drogen...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 14 -
Brownsberg - Jaw Jaw, 1 Augustus 2003 Na een lekker ontbijtje beginnen we vandaag met een wandeling naar de Leo(water)vallen.Een leuke tocht waarbij we een eekhoorntje, prachtig blauwe vlinders (groter dan je hand) en een enkel kikkertje(kleiner dan de nagel van je pink) zien. Ineke redt nog twee kikkervisjes van een gewisse dood, ze liggen net buiten een plasje op het droge te spartelen. De tocht naar beneden is alleen op het allerlaatste stukje erg steil en glibberig, het scheelde weinig of ik was akelig snel beneden geweest.
Beneden zit een leuke kikker met een mooie tekening op z'n rug. Het watervalletje zelf is niet echt spectaculair, maar een foto is het natuurlijk wel waard. Al was het alleen maar omdat ik dan in elk geval het gevoel heb die zware fototas niet voor niets te hebben meegenomen. Eénmaal terug bij ons huisje is het weer inpakken geblazen, we moeten uiterlijk elf uur uitchecken. Natuurlijk duurt dit weer langer, maar dat zijn we inmiddels gewend. De twee uur lange busrit is weinig enerverend, we zien een grote hagedis in sneltreinvaart de weg oversteken en een kapucijner-aapje. Af en toe moet ik even de oogjes sluiten. Voordat we op de boot richting dorpje Jaw-jaw gaan, nemen we eerst afscheid van onze kokkinnen Norma en Rachel. We hebben gisteren het één en ander aan geld voor ze opgehaald. De boottocht duurt een uurtje, met het inmiddels vertrouwde regenbuitje tussendoor. Iedereen is er inmiddels aan gewend en we nemen dan ook niet meer de moeite ons weer helemaal in regenkleding te hijsen. Alles wordt vanzelf weer droog... Nadat we zijn gearriveerd, inspecteren we eerst onze vijf-persoons accomodaties voor de komende nacht. We worden ingedeeld met Gerard, Mieke en Irene. Daarna wassen in de rivier. Er wordt weer heel wat door ons allen afgesopt met allerlei soorten zeep en geurtjes, terwijl de locals het op de oude vertrouwde manier doen (groene zeep en veel schrobben). En nu blijkt pas hoe stoffig de weg was!!! Daarna krijgen we, na te zijn voorgesteld aan het dorpshoofd, een flinke rondleiding door het driehonderd personen tellende dorp. Dat had je vanaf de rivier niet kunnen zien, het leken maar twee huisjes. Een geweldige ervaring!! Na verloop van tijd loopt iedereen met een kleuter aan zijn hand, en ze zoeken allemaal naar cadeautjes (bloemetjes, zelf gemaakte armbandjes e.d.) om aan ons te geven. We zien de bakker, offerplaatsen, de cassavemachine enz. enz.. Ook het schooltje wordt wederom bezocht, en daar zien we voor het eerst enkele grote vogelspinnen, harig zwart met oranje pootjes. De lokale kids haten ze, en er wordt met stenen en takken gegooid om de beestjes te verjagen. Ineke
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 15 -
en de andere juffen zingen liedjes met de kinderen, en er wordt zelfs bij gedanst. We zien ook nog allerlei vogels (agopornis-achtigen) en zelfs een gevangen kapucijner-aapje. Na het eten gaat iedereen vroeg naar bed. Natuurlijk slaap ik ook vannacht niet voordat ik een verbouwing achter de rug heb. Dit keer is het m'n bed, dat door het verschuiven spontaan in elkaar stort. Erg leuk, vooral die lattenbodem, die ik plankje voor plankje weer terug moet leggen, en natuurlijk in het donker.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 16 -
Jaw Jaw - Tan Paati, 2 Augustus 2003 Het is een onrustige nacht geweest vannacht. In elk geval weten we nu waarom het zo slecht gaat met het (Surinaamse) regenwoud. Vannacht zijn er minimaal honderd woudreuzen omgezaagd door Irene!! Vooral Mieke had daar last van. Alhoewel ook Ineke en ik geen oog meer dicht deden. En hoe we ook tegen het bed van Irene stampten, ze ging gewoon door. Vreselijk!!! Na het douchekwartiertje in de rivier (we beginnen ons al echt als "locals" te gedragen) en een lekker ontbijtje (haring in tomatensaus) begint het lange wachten op het bootje. Er is waarschijnlijk iets gebeurd met een andere groep die van dezelfde boot gebruik maakt, waardoor wij fikse vertraging oplopen. Iedereen ondergaat op zijn eigen manier de lange wachttijd. Karel doet een tukkie op een bankje, Gerard gaat weer op ontdekkingsreis, Wilma baadt pootje en schiet nog wat sfeerplaatjes, en er wordt door diverse mensen nog even gezwommen. Zouden we oorspronkelijk om negen uur vertrekken, het wordt uiteindelijk half drie. Een erg lange zit dus, door Kenneth enigzins verzacht met een broodje pindakaas. Maar uiteindelijk, als alles gepakt is in een door Kenneth geregelde boot uit het dorp, komen de bootjes van Tan Paati dan toch aanvaren, waardoor eerst weer alle spullen moeten worden overgeladen. En jawel hoor, 'Willemien' van de Baobab groep heeft zich weer eens niet gehaast, want zij is ook één van de personen die uitgerust uit de boot stappen. De tocht naar Tan Paati duurt zo'n twee uur, waarschijnlijk iets langer omdat we deze keer stroomopwaarts moeten. De eerste stroomversnelling is het voor ons allen even wennen in het wiebelige korjaal-bootje, maar het valt gelukkig allemaal wel mee. Kenneth zorgt voor drankjes, koekjes en cassave-chips en we hebben het allemaal weer reuze naar ons zin op de boot!!! Na een tijdje naderen we een gevaarlijk stuk, en stopt de boot even, zodat wij de reddingsvesten aan kunnen doen. De buitenboordmotor ronkt op volle kracht en zet de aanval in. Hevig deinend, de golven net niet over de rand, komt onze korjaal met al zijn bagage door de stroomversnelling heen. Terwijl een eenzame boot getuigt dat het lang niet altijd goed gaat!! Een paar kleine obstakels en dan is de Suriname-rivier weer rustig. De zwemvesten mogen weer uit. Menige fototas wordt weer uit het plastic gehaald zodat men weer verder kan met zijn of haar sfeer-impressie. Ook ik schiet nog enkele foto's, maar ik besluit 'm op te bergen omdat er anders te veel van hetzelfde vastgelegd gaat worden. En dat is maar goed ook, want net als alles weer in mijn waterdichte zak zit, schudt een volgende stroomversnelling iedereen weer goed wakker. De golven rollen langs de rand van onze korjaal, steeds hoger en hoger.. Als dat maar goed gaat?!?!?
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 17 -
Willy ligt overdwars in de boot, benen en hoofd over de zijkant. Een volgende golf rolt naar ons toe, dwars op de boot. Een volle lading voor Wil, hij proest het uit, verslikt zich bijna in het water en spuit als een walvis het overtollige naar buiten. Ook wij komen er niet droog vanaf, beide rugzakken en handdoeken zijn drijf, en ikzelf hou er ook nog een natte broek en T-shirt aan over. Na de schrik wel veel gelachen. Tan Paati verrast ons met de prachtige hutten, inclusief douche, toilet en wastafeltje. En twee goede bedden!! Wat een luxe... 's-Avonds moeten we nog wel even op spinnenjacht (geen kleintjes hoor, eentje is zo groot als m'n hand). Het glas in de douche heeft ongeveer de zelfde maat als de behaarde spin, dus heb ik de eer de stoere man uit te hangen. Helaas is het gewraakte beestje erg snel en springt net op tijd weg. En ik ook!!! Ook bedwelmen met Ineke's beste deospray werkt niet en zelfs de bezem overleeft ie. Hij verdwijnt uiteindelijk op mysterieuze wijze. Ineke doucht in elk geval niet meer op haar gemak en houdt angstvallig elke verdachte beweging in de gaten. Annette weet eenzelfde spin later op de avond met onze bezem wel te verdrijven.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 18 -
Tan Paati, 3 Augustus 2003 Tot vier uur is het vandaag heerlijk nietsdoen, alleen maar lekker relaxen, vogels spotten, fotograferen en pootje baden. Life can be beautiful... Daarna volgt de boswandeling, waarvoor we eerst een korte oversteek naar het vasteland moeten maken. Onderweg laat de gids zien hoe men vlechtwerk maakt. Dit wordt gebruikt voor de muur en dakbedekking. Een hele simpele constructie, puur natuur. We mogen nog een heel bitter stukje hout proeven, speciaal gebruikt om maagproblemen tegen te gaan (gatver, echt vies!!!). Eénmaal in het dorpje, delen Annette en Ineke weer de nodige ballonnen uit, prachtig hoe blij kinderen hier nog zijn met zoiets eenvoudigs. En gehaaid dat ze zijn om er stiekum twee te bemachtigen... We eindigen op een kostgrondje, een opengehakt stukje jungle (echt mannenwerk) waar het één en ander aan voedsel verbouwd wordt. Er staat onder andere cassave, bananen, mais en rijst. De rijst moet op dit moment geoogst worden, en we mogen allemaal meehelpen!!! Halmpje voor halmpje moet de rijst verwijderd worden, een flinke klus, die hier door één vrouw in een maand wordt gedaan. Daar zouden wij al lang een machine voor hebben gekocht... Op de terugweg worden we gevolgd door een hele horde kinderen, de meesten met een ballon. Karel's fluitgeluiden worden vol overgave geïmiteerd en als ook de koeien en varkens van stal gehaald worden, heeft iedereen pret voor tien. Onderweg proeven we nog wat specifieke houtsoorten, eentje met een sterke knoflook/ui smaak, een andere heeft veel weg van speculaas/amandel. We passeren de plaatselijke wasserette nog, een plek die Danique en Ineke niet snel zullen vergeten. Want hoewel er door een vrouw toestemming wordt gegeven voor het maken van foto's, schreeuwt opeens de rest van de vrouwen moord en brand!!! Danique en Ineke schrikken zich het apelazerus, en bergen vliegensvlug de camera's op. Daarna valt zowat het hele dorp over de vrouw die zojuist toestemming heeft gegeven voor het maken van een fotootje. Die gaat een zware avond tegemoet... De plaatselijke houtsnijwerker doet goede zaken door een krukje aan Irene te verkopen, mooi authentiek houtsnijwerk. En volgens mij een heel schappelijk prijsje. 's-Avonds is er een dansdemonstratie, waarvan er enkele 'erotisch' getind zijn. Ze worden gezongen met schuine teksten, en Kenneth verontschuldigd zich voor het ontbreken van de ondertiteling!!! Wij Nederlanders zijn anders toch wel wat gewend...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 19 -
Tan Paati - Paramaribo, 4 Augustus 2003 Vandaag zetten we de terugtocht naar Paramaribo in, en het zal een aardige zit worden. In totaal zo'n drie uur op de boot en vier à vijf uurtjes in de bus!!! Na een laatste blik naar onze mooie huisjes in Tan Paati stappen we met tegenzin in het bootje, waar onze bagage al onder het zeiltje opgestapeld ligt. Er zijn geen plankjes als ruggesteuntje aanwezig, maar wel liggen er kussentjes, en dat lijkt ons een goed idee met de vele zit-uurtjes die we vandaag voor de boeg hebben. We zwaaien de bewoners van Tan Paati uitbundig uit voor de geweldig relaxte dagen die we hier hebben gehad, en laten ons langzaam met de stroom meevoeren, terug naar de hoofdstad. Omdat we stroomafwaarts gaan, is het manouvreren nu een stuk eenvoudiger en hebben we een aardig tempo. De sterkste stroomversnelling geeft even wat probleempjes, we komen ietwat overdwars op de golven te liggen en de draai om de grote rotsen in het water wil maar niet echt lukken. Opeens, een raar geluid, de motor heeft geen power meer en stuurloos dobberen we nu op de rivier. De motor wordt door de bootsman uit het water getild, en wat blijkt, de schroef is zojuist tegen het rotsblok geslagen, en nu missen we een stuk. Verder is de schroef ook losgeslagen van zijn as. Dat is even spannend... Maar dit is natuurlijk al veel vaker gebeurd, en binnen enkele minuten zit de schroef weer vast en komt de motor weer langzaam op gang. Helemaal lekker loopt-ie echter niet, er blijft een pruttelend geluid aanwezig. Langzaam maar zeker 'herstelt' het motortje zich weer... De chauffeur van de bus heeft zich een dagje vergist, hij was er namelijk gisteren al, en bij gebrek aan een Djoser-groep is-ie maar weer vertrokken. En nu is er natuurlijk in geen velden of wegen een chauffeur te bekennen. Kenneth gaat op zoek en vindt uiteindelijk ons verloren buschauffeurtje... De rit naar Paramaribo is erg hobbelig en stoffig, met weinig spectaculaire highlights. Alhoewel, onze voetbal-fans vergapen zich nog even in het Clarence Seedorf stadion. En het veldje ligt er prima bij, dankzij de sprinklers en een uitgekiend drainage-systeem. Dat hebben we nog niet eerder gezien... Eénmaal aangekomen in Parbo, ligt al onze bagage al in het ABC hotel, en na een heerlijke douche heeft de plaatselijke Chinees weer een goede klant aan de nagenoeg complete Djoser-groep.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 20 -
Paramaribo, 5 Augustus 2003 Een vrije dag Paramaribo, die we voor een groot gedeelte vullen met slenteren door de weinige winkelstraatjes, op zoek naar een leuk souvenirtje voor thuis. Tevergeefs... Suriname is duidelijk nog niet ingesteld op toeristen en souvenirs. Door al dat gebanjer hebben we in elk geval wel honger gekregen, en door de bakkende zon raken we ook aardig uitgedroogd. Hoogste tijd dus voor een bezoekje aan de enige McDonalds van Suriname!!! En dat is smullen, na al die dagen rijst met kip!!!! 's-Avonds gaan we, samen met Danny, Danique, Gerard en Mieke naar een Javaans restaurant in de wijk Blauwgrond. Danique kent dit restaurantje en het is inderdaad geweldig smullen!!!
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 21 -
Paramaribo (fietstocht), 6 Augustus 2003 Het wordt een sportieve dag vandaag, want we gaan met z'n allen op de fiets!!! Allereerst moeten we onze fietsen ophalen tegenover het 'Eco Resort', en het duurt wel even voor iedereen een 'passende' fiets heeft gevonden. Helaas zijn er ook een aantal zonder versnellingen, Ineke is één van de gelukkigen. Maar ze heeft in elk geval wel een modelletje terugtraprem. We beginnen onze tocht ietwat onwennig aan de linkerkant van de weg (er wordt hier links gereden), en gaan in een lang lint naar de inmiddels bekende steiger, waar een boot ons zal overzetten naar de andere kant. Eén voor één worden de fietsen op het smalle bootje gezet. Een mooi gezicht... In Meerzorg begint onze tocht richting Peperpot, en al snel vormt er zich een kopgroepje. Op Peperpot is weinig te zien, alles is in een erbarmelijk slechte staat, maar dat is niet ongewoon in Suriname. Toch krijg ik wel enigzins een beeld van het vroegere bestaan hier. We moeten weer een stukje van de zojuist gereden route terug (tot ergernis van Ineke, die dit verspilde moeite vindt), en komen uiteindelijk op de hoofdweg uit, waar we even rusten bij een klein supermarktje. Volgens Kenneth liggen we al achter op schema, en de eerste zadelpijn is reeds geconstateerd. En het is nog een heel end volgens onze tour-leader. Ineke ziet dit echt niet zitten (de fiets is nou ook niet echt ideaal, veel te laag), maar gelukkig is er ook een kortere route. Het is een lange rechte weg langs de Suriname-rivier, en volgens Kenneth snijden we hiermee zo'n 12 kilometer af!!! In totaal moeten we dan nog 8 kilometer fietsen. Dat lijkt ons wel wat, en ook Mieke, Danique en Irene gaan voor deze route. De zon staat op z'n hoogste punt en er is geen greintje schaduw te bekennen!!! Ploeterend fietsen we richting 'Nieuw Amsterdam', nauwelijks oog voor de schitterende natuur. Iedereen is met zichzelf in gesprek... Een dode slang (Boa type) aan de kant van de weg breekt het tempo, en we houden even halt om het vochtgehalte weer enigzins op peil te brengen. Uiteindelijk komen we dodelijk vermoeid aan bij een bushalte, waar de heer Hagemeijer van plantage Frederiksdorp ons opwacht. We zijn de eersten (zoals verwacht, we hebben immers de kortste route genomen), en hebben zodoende alle tijd voor een kennismakingsgesprekje met de heer Hagemeijer. Uiteindelijk moeten we nog bijna een uur wachten tot de andere groep arriveert, en Kenneth ligt al lang niet meer op kop!!! De bezemwagen is ook voor hem niet langer een onbekend begrip...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 22 -
We parkeren onze fietsen bij het plaatselijke politie-bureau (op eigen risico!!!), en zien enkele koppies achter een tralieraampje vandaan komen. Kenneth kent één van deze gasten vaag, en knoopt een klein gesprekje met 'm aan. Blijkt-ie te zitten wegens fietsendiefstal... Met de boot gaan we de Commewijne-rivier op richting plantage Frederiksdorp. En het moet gezegd worden, hier wordt hard gewerkt om er weer iets moois van te maken!!! Er is een hele renovatie op touw gezet, met als einddoel een guesthouse voor de toe-komstige toeristen, die op zoek zijn naar een oase van rust. Dat gaat zeker lukken!!! Het contrast tussen een gerenoveerd en niet gerenoveerd huis is groot, maar het laat ook heel goed zien dat er met de nodige inzet nog best iets moois van al die oude gebouwen te maken is. Chappoo... En dan de lunch, verzorgd door de oude mevrouw Hagemeijer, wat een verwennerij!!! We maken nog een korte wandeling op één van de plantages (Leliendaal??) en uiteindelijk arriveren we weer bij onze fietsen, die er gelukkig nog allemaal staan. De migraine van Danique is dusdanig erg geworden dat besloten wordt haar even met een auto terug te brengen, een verstandige keuze. De meesten nemen nog even een sprintje naar Marienburg, Ineke en ik wachten even tot de groep weer terugkomt. Als ze in zicht komen, springen we op de fiets en gaan alvast richting 'Nieuw Amsterdam', zodat we even een klein voorsprongetje kunnen opbouwen. We stoppen bij een plaatselijke supermarkt om iets te drinken, en langzaam haalt de achterliggende groep ons weer in. Een groepje met Kitty en Wilma ziet ons, waarop Kitty remt en nog net de draai richting supermarkt kan maken. Helaas, het remmen wordt Wilma fataal, en met een nare val smakt ze met haar gezicht op het asfalt. Oh oh... Gelukkig valt het mee, maar Wilma's fiets is niet meer te gebruiken vanwege een lekke band, die ook niet meer te repareren is. En zeker niet met een incompleet plaksetje (geen bandenlichters)!!! Kenneth regelt een busje voor Wilma en dan is er ineens lichte paniek als er een slang tussen onze fietsen kronkelt. Een giftige, volgens Kenneth, en meteen deinen we allemaal achteruit!!! De slang heeft moeite tussen onze fietsen weg te komen, maar uiteindelijk verdwijnt-ie in de berm. Jammer, geen foto... Met een pontje worden we naar de overkant gebracht en moeten we in het donker richting Paramaribo. We zijn inmiddels in kleine groepjes verdeeld, en vanwege de invallende duisternis besluit ik even op Ineke te wachten. En dat vindt ze niet erg... We eten na het inleveren van onze fietsen bij de Pizzahut, deze ligt op de wandelroute naar het ABC hotel. We moeten lang wachten, maar dat is het uiteindelijk waard!!!
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 23 -
Paramaribo - Nieuw Nickerie, 7 Augustus 2003 Onze tocht met eindbestemming Nieuw Nickerie (spreek uit Nieuw Niegeerie) begint vandaag met een bezoekje aan het dorpje Groningen. De Oost-West verbinding is redelijk goed begaanbaar, maar daar komt een end aan als we afslag Groningen verder volgen. We passeren een klein zwembad, het pad wordt zanderig, en de begroeiing een stuk dichter. Opvallend veel waarschuwingsborden hier, allemaal voorzien van een tekst die erg duidelijk maakt dat men je als wild beschouwd op het moment dat je hier een voet op het verkeerde pad zet!!! En rijkelijk voorzien van tekeningen met een geweer... Al snel wordt duidelijk waarom, want het zojuist gepasseerde zwembad is geschonken door een local met de bijnaam 'Pablo Escobar', rara, waar die z'n geld mee verdiend?? En inderdaad, je kunt in dit gebied heel goed het één en ander verborgen houden... Groningen is een leuk dorp, en we worden even rondgeleid door een alleraardigst dametje. Natuurlijk 'shoppen' we nog even in de lokale supermarkt, en we worden nog bijna op de bon geslingerd door Oom agent, die vindt dat we hier niet met onze bus mogen staan. We rijden door naar het plaatsje Jenny, en nemen de brug in plaats van het oude pontje. De weg blijft interessant, het landschap is vrij vlak en je ziet de rijstvelden steeds groter worden. We nemen afslag Wageningen en zien de oude SML-fabrieken, die indertijd samen met de Landbouw-universiteit Wageningen zijn gebouwd. Doel was het opzetten van een goeddraaiende rijstindustrie, iets wat met veredelde rijstplantjes erg succesvol werd. Men was nu in staat meerdere malen per jaar rijst te oogsten, en Suriname verwierf hiermee wereldfaam. Helaas ging het vanaf 1975 bergafwaarts, het inmiddels Surinaamse staatsbedrijf SML bleek niet meer flexibel genoeg om te concurreren met andere kleinschalige rijstverbouwers, en dit was het begin van de ondergang. De enorme silo's staan er nu verlaten bij. Na een korte stop is het nog een klein stukje tot Nieuw Nickerie, en er wacht ons een onaangename verrassing bij aankomst van hotel 'De Vesting'. Er is namelijk gisteren een kortsluiting geweest en het hotel heeft fikse brandschade opgelopen en is niet in staat om ons op een fatsoenlijke manier te ontvangen. We moeten dus elders ondergebracht worden, en belanden uiteindelijk bij hotel 'Park', ver buiten het centrum. De eigenaresse is erg nerveus en nog niet klaar met alle kamers als een bus uitgelaten Djoser-reizigers het pand inspecteert en op zoek gaat naar WC's voor een nodige stop. Uiteindelijk heeft iedereen een kamer en kunnen we ons even verfrissen, alvorens met de bus weer naar het centrum te worden gebracht. De meesten belanden bij restaurant 'Chien-Chien', min of meer gedwongen vanwege het feit dat er nog niets anders open is. Maar het moet gezegd, het eten is er voortreffelijk.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 24 -
's-Avonds naar de Zeedijk, waar veel gesmokkeld wordt, en dat is vooral merkbaar door de vele snelle boten die hier regelmatig aan en af varen. Ter hoogte van een Hindoestaanse crematieplaats wachten we op de zonsondergang. Ik schiet enkele foto's, maar niemand gelooft dat het iets wordt...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 25 -
Nieuw Nickerie - Paramaribo, 8 Augustus 2003 Een snelle douche en ontbijtje, want we moeten vandaag vroeg weg in verband met de facultatieve boottocht. De wetlands van Nieuw Nickerie zijn een ideale plaats voor veel vogels, en we hopen er tijdens de komende tocht dan ook enkele te kunnen spotten. Eénmaal gearriveerd blijken het erg instabiele platbodembootjes, en er staat een aardige plas water in, volgens ons zijn ze zo lek als een mandje!!! De steiger is spekglad en Ineke maakt een aardige schuiver, gelukkig houdt ze het droog. In de boot moeten we akelig stil zitten, een kleine beweging en het bootje reageert er meteen op... Gelukkig duurt het niet lang voor de overkant bereikt is, en leggen we aan bij een krakkemikkige steiger, die vanwege het lage tij ook wel erg hoog boven de waterspiegel ligt. Dat wordt even klimmen!!! De steiger leidt ons meteen een dicht struikgewas in, en het stikt hier werkelijk van de muggen en muskieten. Niet één, tien, maar werkelijk honderden zoemen er om ons heen, en kleding biedt nu echt geen bescherming. Overal wordt dwars doorheen geprikt!!!
En het struikgewas is zo dicht, dat we ook niet verder kunnen, Kenneth moet eerst een pad kappen, en dan spurten we zo snel als kan naar het volgende waterplasje. Reden voor dit intermezzo is het lage tij, de volle bootjes kunnen niet meteen het gewenste kreekje op omdat het water gewoon te laag staat. Maar ook zonder ons blijkt het nog een hele klus de bootjes door de modder te trekken!!! Met man en macht lukt het uiteindelijk om een bootje door de 'mud' te krijgen, een tweede boot ligt reeds klaar in het waterplasje. De enthousiaste bootsman vaart voorzichtig door de kreekjes, en is bereid om vaak te stoppen als we iets menen te zien. Dat is bij de andere groep niet het geval, want die zijn binnen 'no time' uit zicht verdwenen. Hoog in de boom zien we een arend met een slang tussen zijn poten, prachtig!!! Even later wordt een wasbeertje (crab dahoe) gespot, zijn grote ronde oogjes houden ons nauwlettend in de gaten. We wagen het erop en schieten een foto... Het is een schitterende tocht over de smalle kreekjes en we zien diverse vogels, en uiteindelijk komen we uit op het grote meer. We leggen aan bij één van de vissershutjes en wisselen onze ervaringen uit met de andere groep, die dus veel minder gezien hebben. De tocht terug levert ons nog een dode kaaiman op, hij mist een poot en is enorm opgeblazen. Natuurlijk wordt-ie aan ons getoond, maar de stank in ondraagbaar. Die is zeker al enkele weken dood!!! Even verderop wordt een volgende kaaiman gespot, in levende lijve deze keer. Het is erg moeilijk 'm in het water te vinden, hij ligt verscholen tussen enkele takjes en komt nauwelijks boven het water uit. Maar na vijf minuten turen zie ik 'm ook...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 26 -
Er wordt een poging gedaan het beestje te vangen, daartoe neemt men een lat en knoopt daar een lus aan. Voorzichtig wordt geprobeerd de lus om de nek van de kaaiman te leggen, onze 'kaaiman-jager' staat tot z'n knieen in het water. Hij liever dan ik... Maar helaas, de kaaiman ziet het gevaar en de poging mislukt!!! We zien nog enkele vogels en vlinders, en arriveren even later weer aan het begin van de kreek. De boot wordt weer met veréénde krachten door de modder getrokken, wij spurten ons weer door de horde mosquitos heen, en arriveren tien minuten later weer bij de bus. Het was een prachtige tocht!!! Nog even vlug douchen in het 'Park' hotel, en dan gaan we met z'n allen terug naar Paramaribo. Maar niet voordat we wat hebben gegeten, we houden halt bij een klein Javaans restaurant. Hier geldt nog duidelijk de persoonlijke aanpak. Iedere klant gaat eerst op een stoel aan de bestelbalie zitten, geeft dan in alle rust zijn bestelling op, mag vervolgens een tafeltje uitzoeken en wordt dan geacht goed te luisteren tot zijn bestelling vanuit de keuken wordt afgeroepen. Erg leuk bedacht... Ineke is eigenlijk te laat voor een tweede bestelling (het smaakt erg lekker), maar ook dat is geen probleem. Ze krijgt de bestelling keurig verpakt mee en even later zit ze lekker in de bus te smullen (en negentien kwijlende mensen achter zich, sssslurp...). Onderweg maken we nog wat foto's, onder andere van de oude ANWB handwijzer. In Paramaribo wordt er 's-avonds nog even gepind (jawel, sinds kort is dit ook hier mogelijk), en daarna eten we snel een hapje. Er is nauwelijks iets te doen op straat, en dat terwijl het toch koopavond is in Parbo centrum... Voor vertier moet je echt aan de waterkant zijn!!! We gaan maar vroeg naar bed!!!
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 27 -
Paramaribo - Albina - Galibi, 9 Augustus 2003 We reizen vandaag via Albina naar Galibi, en we besluiten weer eens een keer de achterbank-ervaring aan te gaan. We zitten strak tussen alle bagage in, het busje is eigenlijk niet berekend op deze groep, maar ach, dat mag de pret niet drukken. De weg naar Albina is slecht, Ineke en ik komen regelmatig van de bank los, en daarbij haal ik m'n arm open aan de bekleding van de bank voor me. Slechts een schaafwondje, dus dat zullen we wel overleven... De eerste stop houden we na het oversteken van de Commowijne rivier, bij het plaatsje Stolkertsijver. Een historische plaats, zo blijkt, want hier heeft Ronnie Brunswijk destijds z'n eerste aanval gepleegd, het is namelijk een belangrijke verbindingsweg tussen West en Oost-Suriname. Na het nuttigen van een broodje pindakaas en een bakkie koffie is de inwendige mens weer genoeg 'verwent' en kunnen we verder richting Albina. Een witte Jeep met zeker tien kids achterin zoeft ons voorbij, en volgens Kenneth is de bestuurder 'mister Ronnie himself', op weg naar z'n optrekje in Moengo. De Oost-verbinding is superslecht, en we zijn dan ook blij uiteindelijk in Albina te arriveren. We worden geinstrueerd dicht bij elkaar te blijven en goed op onze spullen te letten, Albina is namelijk erg crimineel geaard. En inderdaad, het valt op zeker moment op hoe de waarde van onze spullen op een afstandje worden ingeschat!!! Ik trek alle gespen en riempjes nog maar eens extra aan... Het wachten is nu op Wilma (V), Jos en Frans, die terugkomen van hun trip naar Frans Guyana. Uiteindelijk zien we enkele bekende gezichten, en wordt het tijd ons op te maken voor de bootreis richting Galibi. Er staat een vreemde snoeshaan bij onze boot, met een grote ketting om, die de bewegingen van onze groep aandachtig volgt. Kenneth waarschuwt ons deze snuiter zeer goed in de gaten te houden. En dan opeens is-ie weg... De boottocht begint rustig, het is lekker weer (lekkuh sonnetje man), en hoewel de Marowijne golven langzaam hoger worden naarmate we dichter richting zee komen, is het geen enkel probleem voor Ineke. We genieten met volle teugen!!! Na aankomst in Galibi (eigenlijk Christiaansdorp) spelen Marlinde, Ineke, Kenneth, Jos, Frans, Wilma (V), Karel, Gerard en ik een spelletje 'lummelen' in het heerlijk warme water. Daarna is het lekker douchen, en rustig wachten voordat vannacht de tocht naar de zeeschildpadden wordt ingezet. Iedereen heeft hoge verwachtingen... Tussen negen en half een doen we een dutje.
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 28 -
Nadat we rond twaalven gewekt zijn, en de positieven weer op een rijtje staan, stappen we met slechts een regenjasje en een zaklampje in het pikkedonker in de boot, op naar het strand van Frans Guyana. Officieel zijn we nu dus illegalen!!! De opgerolde broek heeft geen effect, tijdens mijn sprong uit de boot zakt het hele zaakje naar beneden en zijn m'n pijpen dus zeiknat... @*#%$$*+~#@$%@~!!! Ook de gympen houden het niet droog, maar alles is meteen vergeten na het zien van ons eerste baby-schildpadje!!! Schitterend... De grote 'leatherback' laat nog even op zich wachten, we dolen nog geruime tijd over het strand, maar uiteindelijk zien we een ruim anderhalve meter grote zeeschildpad. Ademloos staat de hele groep om het beest heen, die druk bezig is een nest te graven. Als de leg van de vele eieren (het lijken wel pingpong balletjes) begint, mogen de zaklampjes aan, de schildpad is nu in trance en stoort zich niet aan het aanwezige licht. Daarna wordt het nest weer keurig afgedekt, waarbij er uiteindelijk (na zeker twee uur ademloos kijken) geholpen wordt met het verwijderen van een grote tak, waar onze schildpad in verstrikt is geraakt. Langzaam schuift onze schildpad weer richting zee, en laat zich weer meevoeren in de golven. De tocht terug levert nog enkele kleintjes op, die via het licht van de zaklamp begeleidt worden naar de zee. Het is een prachtige nacht, met als extraatje vele vallende sterren, die we allebei voor geen goud hadden willen missen. Moe maar voldaan duiken we rond half zes 's-morgens ons bed weer in...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 29 -
Galibi, 10 Augustus 2003 Lekker uitgeslapen, tot zeker twaalf uur. Ver uit de kust zien we dolfijnen, jammer dat we er niet dichter bij kunnen komen. Onder het genot van een klein buitje werk ik m'n verslag maar weer eens bij, terwijl Ineke een bedje heeft gehuurd en lekker ligt te genieten in de zon. Iedereen relaxt op z'n eigen manier, zelfs Kenneth hangt lekker in een hangmatje te luieren na ons avontuur van vanmorgen. De dorpswandeling, zoals vandaag op het programma staat, slaan we even over, net zoals vele anderen trouwens. Samen met Danny, Jos en Gerard wordt er nog een 'potje getoept', Danny is uiterst fanatiek (en een hele goede bluffer!!!). Vanavond is er een optreden van een Surinaamse band. En inderdaad, rond zessen 's-avonds arriveert er een bootje met luid zingende bandleden, ze hebben een enorme lol met elkaar. Het is onze band, licht aangeschoten na hun optreden in Paramaribo, en volgens Kenneth niet in staat nog zo'n geweldig optreden te geven... We maken een kampvuur, en zittend in de rook hebben we in elk geval geen last van de vervelende muggen hier. Langzaam zoekt iedereen z'n stekkie weer op...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 30 -
Galibi - Paramaribo, 11 Augustus 2003 Het wordt weer tijd om naar Paramaribo te gaan, waar we de laatste dagen van deze speciale vakantie zullen verblijven in hotel 'ECO resort'. Het wordt een lange rit, wederom over de hobbelige OostWest verbinding, de enige 'highway' in dit land. We stoppen in het dorpje Moengo, en ontmoeten de familie van Ronnie Brunswijk tijdens ons bezoek aan zijn sportcomplex. Ronnie is er helaas niet, maar mevrouw Brunswijk tovert snel wat foto's onder de bar vandaan en binnen 'no time' staan we met z'n allen foto's te bekijken van familie Brunswijk!!! Moengo is een erg ontwikkeld gebied, een beetje het LA van Suriname, met vele mooie huizen, grote lappen grond en zelfs zwembaden en een golfterrein zijn hier aanwezig. De chauffeur van vandaag brengt de rondleiding vol humor, en al vlug heeft-ie de hele bus aan het lachen. Het duurt dan ook niet lang voor de eerste moppen ten gehore worden gebracht, inclusief uitleg (wat nog het allergrappigste is). De microfoon gaat door de hele bus en we hebben pret voor tien. We kunnen onze Surinaamse vrienden (Kenneth, chauffeur en kok) zelfs overhalen het Surinaamse volkslied te zingen, en daarna kunen wij natuurlijk niet achterblijven. Het 'Wilhelmus' schalt luid door de bus, wat een keet!!! Na de oversteek via de Suriname-brug komen we al snel weer op bekend terrein en in de verte doemt het 'ECO resort' al weer op. Wederom een lekkere kamer met prima douche en airco, toppie!!! 's-Avonds worden we rond de klok van acht opgehaald en vertrekken we naar een Javaans restaurantje, 'Jawa' genaamd. Het etentje is aangeboden door tour operator 'Mena Eng', en eigenaar Boyke en echtgenote Karin zijn natuurlijk aanwezig om onze reacties te peilen. Het wordt een hele gezellige en smaakvolle avond!!! Honderduit vertellen we over de prachtige tijd in Suriname en alle insektenbeten die we hebben doorstaan (muggen, bedvlooien, grasluizen, en Ineke's zandvlo). Wilma (V) heeft een prachtige speech voor Kenneth in elkaar gedraaid, vol lof, en terecht, want het is een beregoede reisbegeleider!!!
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 31 -
Paramaribo - Amsterdam, 12 Augustus 2003 Een laatste ontbijtje, en daarna gaan we op pad om de laatste Surinaamse guldens weer terug te wisselen in de 'vertrouwde' Euro. Het is erg moeilijk om in dit land veel geld uit te geven, in de jungle lukte het al helemaal niet. Dat blijkt ook wel, want we hebben ondanks dat we maar twee keer gepind hebben, toch nog zo'n negentig Euro over!!! Afijn, de vakantie is in elk geval prachtig geweest en we sluiten het geheel af met een bezoekje aan het zwembad van hotel 'Torarica', wat inbegrepen is. Prachtig hotel trouwens!!! Heerlijk relaxend rond het zwembad gaan we rond twee uur terug naar het 'ECO resort', nog éénmaal douchen, verkleden en koffers verzamelen, op naar vliegveld Zanderij. En hoewel we er erg vroeg zijn, staat er al een enorme rij voor de incheckbalies. Al vrij snel horen we dat ons vliegtuig overboekt is, en of we interresse hebben in een extra dagje Zanderij en omgeving. Niemand van de groep maakt aanstalte op het aanbod in te gaan, iedereen gaat, ondanks de geweldige tijd hier, weer graag naar ons (warme!!) kikkerlandje. Gelukkig staat de hele groep redelijk bij elkaar, en mogen we uiteindelijk als groep inchecken. Net op tijd, want we zitten bijna allemaal achterin het bomvolle vliegtuig, er kan echt niemand meer bij. Wachtend op het moment van opstijgen denk ik met weemoed terug aan deze prachtige vakantie, die mede door de gezellige groep en prima reisbegeleider een daverend succes is geworden. Suriname is, ondanks zijn armoede, een prachtig land met heel veel natuurschoon en vriendelijke mensen. En zo ver van huis gewoon Nederlands kunnen spreken, dat blijft ook wel heel apart...
FvdM Design Studios All rights reserved, © 2001 – 2008.
- 32 -