Functionele onderbouwing centrumvisie Zoutleeuw. Technum Tractebel Engineering Definitief

Functionele onderbouwing centrumvisie Zoutleeuw Technum Tractebel Engineering Definitief

Functionele onderbouwing centrumvisie Zoutleeuw Technum Tractebel Engineering Definitief

Rapportnummer:

305x00011

Datum:

11 mei 2010

Contactpersoon opdrachtgever: Mevr. Inge Gorissen Projectteam BRO:

Jan Boots, Valerie Thijs

Trefwoorden: Bron foto kaft:

Hollandse Hoogte 13

Beknopte inhoud:

BRO België Bochtlaan 22 3600 Genk T +32 (0)89 621 172 F +32 (0)89 856 407 e-mail: [email protected]

Inhoudsopgave

pagina

1. INLEIDING 1.1 Aanleiding 1.2 Leeswijzer

3 3 3

2. ZOUTLEEUW IN BEELD 2.1 Geografische ligging 2.2 Bereikbaarheid 2.3 Bevolkingsomvang en -samenstelling

5 5 5 6

3. DETAILHANDEL IN ZOUTLEEUW 3.1 Het totaal winkelaanbod van de gemeente

9 9

3.1.1 Zoutleeuw in vergelijking met gelijksoortige gemeenten 3.2 Horeca, diensten en andere voorzieningen in Zoutleeuw

12 16

3.2.1 Horeca en dienstverlening 3.2.2 Functie wonen 3.3 Centrum Zoutleeuw ruimtelijk/functioneel bekeken

16 16 17

4. GESPREKKEN MET SLEUTELFIGUREN

19

5. CONCURRENTIE IN DE REGIO

21

6. VRAAGANALYSE 6.1 De koopkrachtbinding en –vlucht 6.2 De omzettoevloeiing 6.3 Benchmark koopbinding

23 23 23 23

7. ECONOMISCH FUNCTIONEREN 7.1 Economisch functioneren van de detailhandel in Zoutleeuw 7.2 Omzet uit toerisme

25 25 26

8. SWOT-ANALYSE

29

Inhoudsopgave

1

8.1 SWOT-analyse voor de stad Zoutleeuw 8.2 SWOT-analyse voor het centrum van Zoutleeuw

9. VISIE 9.1 Uitgangspunten voor de vaststelling van het ambitieniveau 9.2 Vaststelling ambitieniveau 9.3 Kwantitatieve uitbreidingsmogelijkheden 9.4 Ruimtelijke en functionele aanbevelingen 9.4.1 Verdichting van centrumfuncties en maximale synergie dankzij een duidelijke afbakening 9.4.2 Accent op dagelijkse voorzieningen 9.4.3 Gebruik maken van geografische en cultuurhistorische kwaliteiten 9.4.4 Parkeervoorzieningen voor ieder motief 9.4.5 Functievermenging op de site Rijksschool 9.5 Vervolgstappen 9.6 Eindconclusie

BIJLAGEN Bijlage 1: detailhandelsaanbod per centrumtypologie, branchering, koopmotieven, filialisering per van Zoutleeuw Bijlage 1.1: naar deelgemeenten Bijlage 1.2: naar geconcentreerde versus verspreide winkelgebieden Bijlage 2: schaalgroottes van (Centrum) Zoutleeuw Bijlage 3: horeca- en dienstenaanbod van de profielgemeenten Bijlage 4: uitgaven door de verblijfstoeristen per sector Bijlage 5: deelnemerslijst van de workshop op 22 februari 2010 Bijlage 6: berekening van de marktruimte van Zoutleeuw

29 30

31 31 33 34 35 35 36 36 37 37 38 39

41 42 42 43 46 47 47 47 48

1.

INLEIDING

1.1 Aanleiding Zoutleeuw maakt momenteel werk van een stedenbouwkundig masterplan van het centrum. Hier voor heeft de stad een mandaat gegeven aan Technum om de stedenbouwkundige en ruimtelijke lijnen uit te zetten met het oog op een duidelijke afbakening van het centrum en van centrumvoorzieningen in relatie tot de open ruimtes die het pittoreske stadje op de grens van het Hageland en Haspengouw zo typeren. Uitgangspunt bij de ruimtelijke afbakening zijn dan ook de vesten of verdedigingsde muur die vanaf de 12 eeuw rond de stad werden opgetrokken. De vraag is in welke mate deze vesten ook vandaag nog als afbakening kunnen gelden ten behoeve van een concentratie en verdichting van centrumfuncties die op schaal van Zoutleeuw mogen verwacht worden. Binnen deze vestengordel zijn er vervolgens nog enkele locaties met een bijzondere ontwikkelingspotentie voor eén of meerdere van deze functies. Alvorens de centrumfuncties af te bakenen of ergens toe te wijzen, is het echter wenselijk om inzicht te verschaffen in het huidig en vooral toekomstig voorzieningenniveau van Zoutleeuw en meer bepaald het centrumgebied. Technum heeft dan ook aan BRO België gevraagd om een marktstudie uit te voeren met betrekking tot een haalbaar ambitieniveau van de meest voor de hand liggende functies zoals handel en dienstverlening, uiteraard in relatie tot het bijzonder toeristisch profiel van de stad dankzij haar cultuurhistorisch erfgoed en landschapstoerisme. Voorliggend rapport omvat dan ook een analyse van het dagelijks en niet-dagelijks voorzieningenaanbod van de hele gemeente zowel naar vraag als naar aanbod, een vergelijking met gemeenten met gelijkaardig profiel, de conclusies die opgetekend zijn na individuele gesprekken en na een workshop met vertegenwoordigers van het beleid, administratie en handelsorganisaties en uiteindelijk de aanbevelingen ten behoeve van de koepelopdracht die Technum verder dient uit te voeren.

1.2 Leeswijzer Hoofdstuk 2 schetst Zoutleeuw geografisch en socio-demografisch, in hoofdstuk 3 wordt de detailhandelsstructuur van Zoutleeuw geanalyseerd aan de hand van recente aanbodgegevens. Dit aanbod wordt tevens afgezet tegen het aanbod van vergelijkbare steden en gemeenten naar omvang en profiel, tevens wordt de ruimtelijk-functionele structuur van het centrum nader onder de loep genomen. In hoofdstuk 4 vindt u de voornaamste conclusies en opmerkingen die genoteerd zijn tijdens gesprekken met sleutelfiguren uit middenstandskringen en in hoofdstuk 6 en 7 worden respectievelijk de koopgerichtheid op Zoutleeuw en het economisch func-

Hoofdstuk 1

3

tioneren van het bestaand aanbod nader onderzocht. In hoofdstuk 9 wordt de visie verder uitgewerkt met betrekking tot het toekomstig commercieel voorzieningenniveau voor de stad Zoutleeuw en haar centrum. Deze visie is gebaseerd op een realistisch ambitieniveau voor een landelijke stad met een bijzonder verblijfspotentieel in en rond het historisch stadscentrum en een aantrekkelijk woonklimaat in de verschillende deelkernen.

4

Hoofdstuk 1

2.

ZOUTLEEUW IN BEELD

2.1 Geografische ligging Zoutleeuw is een pittoreske stad oostelijk gelegen in de provincie Vlaams-Brabant op de grens met de provincie Limburg. De stad bestaat uit de volgende kernen: het noordelijk gelegen Budingen, het zuidelijk gelegen Halle-Booienhoven, het zuidoostelijk gelegen Helen-Bos en het centraal gelegen Zoutleeuw. Deze laatste fungeert als hoofdkern. De provinciale hoofdsteden Leuven en Hasselt bevinden zich ca. 40 km westelijk en ca. 26 km oostelijk van Zoutleeuw. Daarbij is Zoutleeuw gelegen tussen de grotere steden Tienen en Sint-Truiden. De gemeente wordt omringd door Geebets in het noorden, Sint-Truiden in het oosten, Landen in het zuiden en Linter in het westen. Kaart 2.1: Geografische positionering van Zoutleeuw

2.2 Bereikbaarheid De Grote Steenweg tussen Tienen en Sint-Truiden doorkruist het zuidelijke gelegen Zoutleeuw. Vanuit de omliggende gemeenten van Vlaams-Brabant en Limburg is Zoutleeuw bereikbaar via de secundaire wegen. De gemeente Zoutleeuw wordt niet ontsloten door een autosnelweg. Wel ligt Zoutleeuw te midden ingesloten in een driehoek van autosnelwegen, met name de E314 Leuven-Lummen, E313 LummenLuik en E40 Brussel-Luik. Ze liggen elk resp. 19, 23, en 19 km verwijderd van de ge-

Hoofdstuk 2

5

meente Zoutleeuw. Het huidige bussencomplex verbindt Zoutleeuw vanuit Tienen en Sint-Truiden. In de gemeente Zoutleeuw bevinden er zich geen spoorwegverbindingen. De dichtstbijzijnde stations zijn gelegen in Sint-Truiden en Landen.

2.3 Bevolkingsomvang en -samenstelling Momenteel circa 8.000 Inwoners 1 In februari 2010 telde de gemeente Zoutleeuw circa 8.200 inwoners. Van dit aantal wonen er: • Ca. 2.700 in Zoutleeuw • Ca. 2.400 in Budingen; • ca. 2.600 in Halle-Booienhoven; • ca. 500 in Helen-Bos; In Zoutleeuw wonen ongeveer evenveel vrouwen als mannen. De gemeente heeft een oppervlakte van circa 47 km², dit komt overeen met een bevolkingsdichtheid van circa 174 inwoners per km². De gemiddelde bevolkingsdichtheid in het Vlaamse Gewest bedraagt circa 450 inwoners per km². Men kan dus besluiten dat Zoutleeuw sterk benedengemiddeld scoort in vergelijking tot de gemeenten van het Vlaamse 2 Gewest. In vergelijking tot Belgische plattelandsgemeenten m.n. 222 inwoners per km² scoort Zoutleeuw eveneens beneden dit niveau. Volgens de lokale statistieken van het Vlaamse Gewest zal de bevolking in Zout3 leeuw stagneren tot circa 8.100 inwoners in 2025. Leeftijdsopbouw Ongeveer 18% van de bevolking in Zoutleeuw is jonger dan 17 jaar en circa 18% is 4 ouder dan 65 jaar . In 2000 was dit respectievelijk 18% en 18%. De bevolking in Zoutleeuw blijft dezelfde leeftijdstructuur aanhouden. In België is ongeveer 21% jonger dan 17 jaar en 17% ouder dan 65 jaar, voor de provincie Limburg is dit respectievelijk 22% en 16%. De bevolking in Zoutleeuw is bijgevolg iets ouder als die van België en de provincie Limburg. Dit wijst dus enigszins op een verouderingsproces in Zoutleeuw. Huishoudenssamenstelling In 2008 telde de gemeente Zoutleeuw circa 3.300 private huishoudens. Een gemiddeld huishouden in Zoutleeuw telt gemiddeld circa 2,4 leden. Een gemiddeld huishouden in België telt circa 2,38 leden; voor Vlaanderen bedraagt dit 2,40. In Zoutleeuw is een huishouden gemiddeld lichtjes groter dan een gemiddeld huishouden

1

Bron: Stadsbestuur Zoutleeuw Dienst Bevolking. Bron: Lokale Statistieken Vlaanderen, Gemeentelijke profielschets van Zoutleeuw. Bron: Lokale Statistieken Vlaanderen, Gemeentelijke profielschets van Zoutleeuw. 4 Bron: Lokale Statistieken Vlaanderen, absolute cijfers van Zoutleeuw. 2 3

6

Hoofdstuk 2

in België en Vlaanderen. Deels kan het feit dat gezinsverdunning zich sterker voordoet in stedelijke dan in landelijke gebieden hieraan worden toegeschreven Aantal niet-Belgen Zoutleeuw telde in januari 2009 circa 2% inwoners met een niet-Belgische nationali5 teit . Voor de provincie Limburg is dit circa 7% en voor Vlaanderen circa 6%. Gemiddeld inkomen In 2007 (aanslagjaar 2008) bedroeg het netto belastbaar inkomen per inwoner in 6 Zoutleeuw € 15.506,- . Voor de provincies Vlaams-Brabant en Limburg was dit € 17.344,-, resp. € 14.335,- en voor Vlaanderen € 15.607,-. Voor geheel België was dat € 14.691,-. Het gemiddeld inkomen in Zoutleeuw is lager dan het provinciale gemiddelde van Vlaams-Brabant, maar hoger dan het Limburgse of Vlaamse gemiddelde. Dit komt ook tot uiting in de welvaartsindex (de vergelijking van het gemiddeld inkomen per inwoner van een bepaalde regio met het gemiddeld inkomen per inwoner in België), deze bedraagt voor Zoutleeuw 106, voor Vlaams-Brabant 118, Limburg (98) en voor Vlaanderen 106 (België 100). De gemiddelde inkomens in Zoutleeuw liggen gemiddeld lager dan die van Vlaams-Brabant, doch hoger dan die van Limburg. Vergeleken met de Vlaamse en Belgische gemiddelden zijn de inkomens in Zoutleeuw enigszins vergelijkbaar. Werkgelegenheid 7 In Zoutleeuw bedroeg in januari 2010 de werkloosheidsgraad 6,04% en de werk8 zaamheidsgraad 71% . Voor het Vlaamse Gewest bedroeg dit respectievelijk 7,1% en 65,7%. Kennelijk is de werkloosheid in Zoutleeuw relatief lager dan in het Vlaamse Gewest.

5

Bron: Provincie Limburg, Welzijnsmonitor Limburg , Zoutleeuw, Editie 2008 Bron: Lokale Statistieken Vlaanderen, absolute cijfers van Zoutleeuw. Bron: VDAB Werkloosheidscijfers, januari 2010. 8 Bron: Gemeentelijke profielschets Zoutleeuw 6 7

Hoofdstuk 2

7

3.

DETAILHANDEL IN ZOUTLEEUW

3.1 Het totaal winkelaanbod van de gemeente In de bijlagen 1 en 2 zijn complete overzichten opgenomen van het winkelaanbod in de gemeente Zoutleeuw, uitgesplitst naar deelgemeente, centrumtypologie, branchering, filialisering koopmotieven en winkelgroottes. Aan de hand van deze over9 zichten, is de analyse van detailhandelsaanbod hieronder uitgewerkt. Een totale winkelvloeroppervlakte van 15.000 m² Het detailhandelsaanbod in Zoutleeuw omvat ca. 15.000 m² wvo, verdeeld over ca. 50 vestigingen. Op het gebied van dagelijkse goederen is in de gemeente Zoutleeuw ca. 2.200 m² wvo aanwezig. Dat is zo’n 15% van het totale aanbod. Gemiddeld is dat ca. 281 m² wvo per 1.000 inwoners. In vergelijking met het Vlaamse gemiddelde van ca. 415 m² wvo per 1.000 inwoners is hier het aanbod in de dagelijkse artikelensector ondervertegenwoordigd. Met ca. 13.000 m² wvo neemt de niet-dagelijkse artikelensector ca. 85 % van het aanbod in Zoutleeuw in. Gemiddeld is in Zoutleeuw per 1.000 inwoners ca. 1.585 m² wvo aan niet-dagelijkse artikelen beschikbaar. Dit ligt boven het Vlaams gemiddelde dat ca. 1.240 m² wvo per 1.000 inwoners bedraagt. Deels is dit toe te schrijven aan het feit dat er enkele grote spelers vertegenwoordigd zijn in Zoutleeuw met name in branches wonen, plant & dier en auto & fiets.

9

Bron: Locatus 2010, inclusief de toekomstige Aldi-Markt.

Hoofdstuk 3

9

Meeste aanbod op de Grote Steenweg N3 Qua aanbod naar volume is het grootste deel van de Zoutleeuwse detailhandel gelegen op de Grote Steenweg. Het betreft een eerder uitgewaaierd en versnipperd handelsaanbod met lichte mate van concentratie tussen de Zoutleeuwse Steenweg en de Houtstraat. Qua verspreiding t.o.v. concentratie is de meerderheid van het detailhandelsaanbod van Zoutleeuw doorgaans verspreid gelegen. De onderstaande tabel toont de verdeling van het aanbod per deelgemeente in Zoutleeuw. Tabel 3.1: verdeling van het aanbod per deelgemeente en centrumtypologie in Zoutleeuw Detailhandel: •

Betreft deelgemeente: Aantal In % aantal

m² wvo In % wvo

Geconcentreerd

Centrum Zoutleeuw N3

- Zoutleeuw

11

22%

1.735

11%

- Dormaal

13

25%

3.205

21%

24

47%

4.940

32%

5

10%

5.500

36%

- Halle-Booienhoven Totaal geconcentreerd •

Verspreid gelegen

N3

- Dormaal

Overig Zoutleeuw

- Zoutleeuw

7

14%

1.990

13%

Overig Budingen

- Budingen

7

14%

375

2%

Overig Dormaal

- Dormaal

- Halle-Booienhoven

Overig Halle-Booienhoven - Halle-Booienhoven Overig Helen-bos

- Helen-Bos

3

6%

630

4%

3

6%

160

1%

2

4%

1.650

11%

Totaal verspreid

27

53%

10.305

68%

Totaal

51

100%

15.245

100%

Bijkomend schetst de onderstaande kaart bonding de detailhandelstructuur van Zoutleeuw.

10

Hoofdstuk 3

Kaart 3.1: detailhandelstructuur van de stad Zoutleeuw

Hoofdstuk 3

11

3.1.1 Zoutleeuw in vergelijking met gelijksoortige gemeenten Naar inwoneraantal In onderstaande figuur 3.1 wordt het detailhandelsaanbod in de gemeente Zoutleeuw vergeleken met het gemiddelde dagelijks en niet-dagelijks detailhandelsaanbod in gemeenten met meer dan 8.000 en minder dan 10.000 inwoners in de Vlaamse provincies. Uit deze vergelijking blijkt dat het aanbod van Zoutleeuw in de dagelijkse artikelensector benedengemiddeld is. Op vlak van het aanbod in nietdagelijkse artikelen heeft Zoutleeuw wel een ruimer aanbod. Figuur 3.1: Benchmark detailhandelsaanbod gemeente Zoutleeuw en provinciaal gemiddeld dagelijks en niet-dagelijks detailhandelsaanbod van gemeenten met meer dan 8.000 en minder dan 10.000 inwoners (uitgedrukt in het aantal m² wvo per 1.000 inwoners)

12

Hoofdstuk 3

Naar profilering Wanneer dezelfde cijfers per 1.000 inwoners van Zoutleeuw vergeleken worden met gelijksoortige Vlaamse gemeenten qua toeristisch profiel (zie figuur 3.2), dan blijkt dat Zoutleeuw relatief meer detailhandel heeft m.n. in niet-dagelijkse artikelen. Op het gebied van dagelijkse artikelen scoort Zoutleeuw gemiddeld. Figuur 3.2: Benchmark detailhandelsaanbod gemeente Zoutleeuw en gemiddeld dagelijks en niet-dagelijks detailhandelsaanbod van gelijksoortige gemeenten naar profiel (uitgedrukt in 10

het aantal m² wvo per 1.000 inwoners)

Wanneer naar de afzonderlijke branches gekeken wordt blijkt de ondervertegenwoordiging ten opzichte van andere gemeenten vooral op te treden bij de branches kleding en mode en doe het zelf. Bepaalde branches hebben zelfs nauwelijks of geen aanbod.

10

Bron: Locatus 2009, DPO en visie kleinhandel povincie Limburg, DPO en visie kleinhandel provincie Vlaams-Brabant.

Hoofdstuk 3

13

Figuur 3.3: Benchmark detailhandelsaanbod gemeente Zoutleeuw en gemiddeld detailhandelsaanbod naar branche van gelijksoortige gemeenten naar profiel (uitgedrukt in het aantal m² wvo per 1.000 inwoners)

14

Hoofdstuk 3

Een schaars supermarkt- en levensmiddelenaanbod De branche levensmiddelen vertegenwoordigt met ca. 2.200 m² wvo ca 10% van het detailhandelsaanbod in Zoutleeuw. Tot op heden is er enkel 1 supermarkt gelegen in Zoutleeuw, met name AD Delhaize in het centrum van Zoutleeuw. Kortelings zal er zich een Aldi-Markt vestigen. Het overige levensmiddelaanbod van Zoutleeuw bestaat uit enkel lokale zaken, slagers en bakkers. Vergeleken met het supermarktenaanbod van soortgelijke gemeenten tussen 8.000 11 en 10.000 inwoners scoort Zoutleeuw benedengemiddeld met ca. 150 m² wvo per 1.000 inwoners. t.o.v van het Vlaamse gemiddelde van 185 m² wvo per 1.000 inwoners van de betreffende inwonersklasse. Als Zoutleeuw in vergelijking staat tot de gelijksoortige profielgemeenten (ca. 168 m² wvo per 1.000 inwoners) scoort zij eveneens benedengemiddeld. Sterke nadruk op doelgericht winkelen Wanneer de aanwezige branches worden ingedeeld naar bezoekmotief (koopge12 drag ) blijkt dat Zoutleeuw een sterk doelgericht karakter vertoont. Van het aanbod bevindt ruim 75% van de winkelvloeroppervlakte zich in de doelgerichte aankopen. Het aanbod dat zich richt op recreatief winkelen vormt circa 4% van het totale aanbod. Boodschappen doen betreft circa 20% van het aanbod. Reden van deze cijfers is het feit dat het merendeel van het Zoutleeuwse aanbod bestaat uit grotere winkels in de branches wonen, auto & fiets, en plant & dier gelegen langs de N3 met dagelijkse drukke autopassage. Filialisering Van het totaal aantal winkels in Zoutleeuw zijn er 3 gefilialiseerd (AD Delhaize, Aldi Markt en Aveve) en uitgedrukt in m² wvo bedraagt dit circa 12%. Het aantal ketenbedrijven in Zoutleeuw zit op gelijke hoogte dan die van de vergelijkbare profielgemeenten. Voornamelijk kleinere handelszaken In bijlage 2 is aangegeven hoe groot de in Zoutleeuw aanwezige winkels zijn. Uit deze tabel blijkt duidelijk dat er nochtans enkele grotere handelszaken in Zoutleeuw zijn gevestigd. Van alle winkels zijn er 9 (ofwel circa 18%) groter dan 400 m² wvo, voornamelijk buiten het centrumgebied gelegen. Binnen het centrumgebied zijn slechts 2 winkels (ofwel 18%) groter dan 400 m² wvo. De overgrote meerderheid van handelspanden is kleiner dan 100 m² wvo (67%). En ca. 80% is kleiner dan 200 m² wvo.

11

Inclusief Aldi-Markt. Boodschappen: voedings- en genotmiddelen, artikelen op het gebied van persoonlijke verzorging, en aanvullende dagelijkse artikelen zoals dierenbenodigdheden, bloemen, tijdschriften. Aanschaf gebeurt in hoge frequentie. Zoutleeuw heeft een boodschappenratio van 20 %. Winkelen: modische en luxe artikelen, hobby- en vrijetijdsartikelen en overig (computers, telecomartikelen, lijsten/posters, woondecoratie). Aanschaf gebeurt in gevarieerde frequenties, afhankelijk van individuele voorkeur. Zoutleeuw heeft een winkelratio van 4%. Doelgericht kopen: gerichte aanschaf van (vaak) dure artikelen die men relatief lang gebruikt (zoals meubelen, gereedschappen, grote huishoudelijke apparatuur, rijwielen). Aanschaf gebeurt in een lage frequentie. Zoutleeuw heeft een ratio van 76% op gebied van doelgerichte aankopen.

12

Hoofdstuk 3

15

3.2 Horeca, diensten en andere voorzieningen in Zoutleeuw 3.2.1 Horeca en dienstverlening In Zoutleeuw zijn naast detailhandel ook verschillende horecazaken, dienstverlenende bedrijven en cultuur aanwezig. Er zijn in het totaal 34 horecazaken gelegen, waarvan 12 in het centrum van Zoutleeuw. De dienstverlenende sector omvat financiële instellingen (waaronder de post en banken), ambachten (kapperszaken en schoonheidsspecialisten) en particuliere dienstverlening. Tot slot is in het centrum van Zoutleeuw de gemeentelijke bibliotheek gelegen. Bovendien wordt in het centrum van Zoutleeuw volop gewoond. Tabel 3.2: Centrum-Zoutleeuw: overige voorzieningen naar type Zoutleeuw Centrum Activiteiten

Overig

Aantal

Aantal

•

Cultuur

1

•

Horeca

12

22

Dienstverlening •

Ambacht

8

10

•

Financiële instelling

6

12

•

Particuliere dienstverlening

4

4

Bron: Locatus 2010, bewerking BRO

In vergelijking tot het totale horeca- en dienstenaanbod per 1.000 inwoners van de eerder in het onderzoek aangehaalde profielgemeenten (ca. 8 verkooppunten) ligt Zoutleeuw met ca. 12 verkooppunten nagenoeg boven het gemiddelde niveau. Zowel op centrumniveau (ca. 4 per 1.000 inwoners) als het betreffende aanbod in de overige gebieden (met ca. 8 per 1.000 inwoners) van Zoutleeuw neemt Zoutleeuw het voortouw op vlak van het horeca- en dienstenaanbod. Bijlage 3 toont de berekening ervan. Niettemin dient te worden aangegeven dat de aanwezige horeca onlosmakelijk verbonden is aan het toeristische karakter van Zoutleeuw, meer bepaald met het wereld- en bouwkundig erfgoed dat de stad herbergt. 3.2.2 Functie wonen In de eerste plaats is Zoutleeuw een woongemeente. Die behoefte is blijkbaar ook kenbaar gemaakt in het Ruimtelijk Structuurplan van de Stad Zoutleeuw wat ook een woonbehoeftestudie inhield. In het kader hiervan heeft de stad een woonbeleidsplan op korte en middellange termijn gesteld waaruit kan worden afgeleid dat het aanbod de vraag overstijgt. Naast de kwantitatieve mogelijkheden kampt Zoutleeuw toch met een nood aan specifieke huisvesting voor bepaalde doelgroepen zijnde, jonge gezinnen met een beperkter inkomen en seniorenwoningen.

16

Hoofdstuk 3

3.3

Centrum Zoutleeuw ruimtelijk/functioneel bekeken

Functioneel Op vlak van detailhandel in kerngebieden staat het centrum van Zoutleeuw op de de 2 plaats na de gelegen detailhandel op de N3. In het centrum zijn 11 winkels gevestigd met een gezamenlijke metrage van ca. 1.700 m² wvo. Wel telt het centrum van Zoutleeuw het meeste verkooppunten op vlak van diensten en horeca van alle winkelgebieden van Zoutleeuw. In het centrum is de dichtheid van de functies winkelen, horeca en overige functies het dichtst in het gebied rond het Grote Markt en de Sint-Truidensesteenweg. Wanneer gekeken wordt naar de aanwezigheid van winkels valt op dat deze zich voornamelijk bevinden in de Sint-Truidensesteenweg. Overigens bevinden een beperkt aantal winkels zich verspreid in het centrum van Zoutleeuw. Het gebied rond het Grote Markt heeft eerder een horeca en dienstverlenend karakter met 7 horecazaken, 6 dienstverleningpunten en 1 bakker.

Grote Markt

Woonzorgcentrum De Vesten

Ter hoogte van de Rustoordstraat bevindt zich een socioculturele zone met o.a het woonzorgcentrum De Vesten, O.C.M.W., kinderdagverblijf, buitenschoolse kinderopvang, kunstacademie, de fanfare en bijhorende parkeergelegenheid. Voorts is het in het centrum nog 2 lagere en 1 middelbare onderwijsinstellingen gelegen met name, de Vrije Basisschool, Sint-Leonardusinstituut en Sint-Tarcisiusinstituut. Ruimtelijk Van een echte aaneenschakeling van het winkelfront is geen sprake. Het merendeel van de aanwezige detailhandel bevindt zich op een handels- en voorzieningenstrip van de Sint-Truidensesteenweg vanaf de rotonde Nieuwstraat-Ossegemsestraat tot aan de Grote Markt. De toekomstige Aldi zal hier bijkomend een goede zichtrelatie doen ontstaan. Rond de Grote Markt liggen de diensten en horeca enigszins geconcentreerd naast elkaar. In enkele straten van Zoutleeuw heerst eenrichtingsverkeer met aan weerszijden voetpaden. Aan de oostzijde van het centrum stroomt de rivier de Kleine Gete wat een aangename sfeer creëert. Groenelementen en rustpunten zijn nagenoeg

Hoofdstuk 3

17

beperkt aanwezig in het centrum met uitzondering van centrumgebied aan de Kleine Gete.

Begijnhofstraat

Rustoordstraat

Inzake parkeergelegenheid zijn er parkeerplaatsen op de Grote Markt, rond de Kerk en verderop gelegen ter hoogte van de Sint-Truidensesteenweg. Voorts stroomt er dagelijks veel doorgaand verkeer door het centrum van Zoutleeuw, met name langs het Grote Markt naar Budingen toe. Meer bepaald fungeert het centrum van Zoutleeuw daarom als knooppunt in de huidige verkeersinfrastructuur tussen de deelgemeenten van Zoutleeuw. Dit heeft een nadelig effect op de verkeersveiligheid en voetgangersvriendelijkheid van het Grote Markt en het overige centrumgebied.

18

Hoofdstuk 3

4.

GESPREKKEN MET SLEUTELFIGUREN

Binnen het kader van de onderzoeksactiviteiten hebben in de maand februari 2010 ook enkele gesprekken plaats gevonden met belangrijke sleutelfiguren van Zoutleeuw. In totaal hebben 3 gesprekken plaats gevonden: • Een gesprek met de Middenstandsraad (handel en horeca). • Een gesprek met leden van Gecoro. • Een gesprek met de notaris van Zoutleeuw. • Een gepland gesprek met Toerisme Vlaams-Brabant is afgemeld. Uit deze gesprekken zijn de volgende punten naar voren gekomen: -

-

-

-

De detailhandelsstructuur omvat 3 economische assen: de N3 Grote Steenweg in Halle-Booienhoven/Dormaal, de Sint-Truidense steenweg in Zoutleeuw en de Linterse Weg in Budingen. Toch heeft Zoutleeuw een schriel detailhandelsaanbod. Bovendien heeft ze een differentieel publek. Zo zijn de inwoners van HalleBooienhoven resp Budingen eerder aangewezen op aankopen te verrichten in Sint-Truiden en Tienen. Een sterkte van Zoutleeuw is haar dagelijkse doorstroom van passanten deels door haar ruim onderwijsaanbod en deels door de Grote Steenweg N3 tussen Sint-Truiden en Tienen. Naar zwaktes toe heeft Zoutleeuw: - te veel doorgaand verkeer door het centrum van Zoutleeuw. Daarbij zijn er te veel langparkeerders op de Grote Markt. - buiten haar historisch erfgoed en landschappelijke waarde heeft Zoutleeuw heeft weinig aantrekkingskracht. - naar toerisme toe zijn er geen dagvullende activiteiten, ze zijn te kortstondig en seizoensgebonden. De verblijfsduur is te kort en de horeca profiteert er amper van mee. Een visie voor Zoutleeuw bestaat uit volgende pijlers: - Functie wonen: Wonen is een belangrijk speerpunt in de positionering van Zoutleeuw. Heel wat pendelaars richting hoofdstad en Leuven zakken af naar Zoutleeuw: goede prijs/kwaliteitsverhouding van de aanwezige bouwgronden, redelijke bereikbaarheid, ruim onderwijsaanbod en overige socio-culturele voorzienignen. Daarbij moet wel de kwaliteit van het openbaar domein verbeterd worden. Zoutleeuw moet dus in de eerste plaats nieuwe bewoners aantrekken. - Functie detailhandel en horeca: Nieuwe handel wordt haalbaar en wenselijk geacht. De SintTruidensesteenweg leent zich het best voor verdichting en versterking van commerciële functies. Ook de invulling van het project Aen den Hoorn moet in dit licht gezien worden. Een functionele relatie met een nieuwe commer-

Hoofdstuk 4

19

-

ciële cluster ter hoogte van de Rijksschool (“Diesterpoort”) wordt op enig voorbehoud onthaald. Wel leent de Bogaerdenstraat vertrekkend vanaf de Grote Markt zich voor een zekere uitbreiding van commerciële of andere voorzieningen en kan in die zin een interessante relatie ontstaan met de herbestemming van de site Rijksschool. Op vlak van horeca is er nood aan meer diversificatie. Toerisme Er is duidelijke vraag naar verblijfstoerisme. De troeven van de streek, de natuur en de cultuur van Zoutleeuw moeten hierbij worden uitgespeeld. Zo ligt het landelijke Zouteeuw tussen een aantal stedelijke toeristische trekpleisters (o.a. Sint-Truiden, Hasselt, Leuven). Daarom dient er meer geïnvesteerd te worden in toeristische initiatieven die de combinatie met andere bezoeken aantrekkelijk maken en dient ook de infrastructuur en openbaar domein hier beter op te worden afgestemd.

20

Hoofdstuk 4

5.

CONCURRENTIE IN DE REGIO

In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de concurrentie van het detailhandelsaanbod in Zoutleeuw. Hierbij wordt vooral het aanwezige supermarktenaanbod in de buurgemeenten van Zoutleeuw in kaart gebracht. Kaart 5.1: geografisch overzicht van het supermarktenaanbod in de regio rond Zoutleeuw

Uit het bovenstaande kan worden afgeleid dat Zoutleeuw een reeds uitgebreid supermarktaanbod rondom haar heen heeft. De supermarkten richten zich qua prijs en service op verschillende marktsegmenten. Zowel het discount-segment (Aldi, Lidl, Colruyt), het middensegment (Super GB, Contact GB) en het full-service segment (AD

Hoofdstuk 5

21

Delhaize) zijn er aanwezig. Zo zijn alle deelgemeenten van Zoutleeuw op haalbare afstand gelegen van de aangrenzende supermarkten in deze regio. Voor de aanschaf van niet-dagelijkse artikelen zijn inwoners van Zoutleeuw eerder aangewezen op in Sint-Truiden, Tienen en verder daarbuiten, met name op Hasselt, Leuven en Diest.

22

Hoofdstuk 5

6.

VRAAGANALYSE

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de koopstromen in Zoutleeuw. Onderscheid wordt gemaakt in de koopkrachtbinding, koopvlucht en de koopkrachttoevloeiing. Voorts zal aangegeven worden hoe de koopbinding in Zoutleeuw zich verhoudt tot andere vergelijkbare gemeenten in Vlaanderen.

6.1

De koopkrachtbinding en –vlucht

De detailhandel in Zoutleeuw heeft een matige aantrekkingskracht, zowel op haar eigen bevolking als op de bevolking in de regio. Zo blijkt uit het Distributieplanologisch Onderzoek voor de provincie Vlaams Brabant dat in 2006 door Idea Consult en Ecorys is uitgevoerd dat circa 41% van het in de stad Zoutleeuw aanwezige bestedingspotentieel op het gebied van dagelijkse goederen ook daadwerkelijk in Zoutleeuw tot besteding komt. Dat wijst erop dat Zoutleeuw een sterke koopvlucht heeft met ca. 60% van haar aanwezige bestedingspotentieel. Op het gebied van niet-dagelijkse artikelen komt ongeveer 15% van het in Zoutleeuw aanwezige bestedingspotentieel tot besteding in Zoutleeuw. Dit betekent een koopvlucht van ruim 85% op het gebied van niet-dagelijkse artikelen. Waar deze koopvlucht naar toe gaat is niet bekend, doch verwacht mag worden dat het hierbij vooral zal gaan om Sint-Truiden, Tienen en Hasselt.

6.2 De omzettoevloeiing De omzettoevloeiing in Zoutleeuw, eveneens afgeleid uit het Distributieplanologisch Onderzoek van 2006, bedraagt ca. 17% voor de dagelijkse artikelensector. Aansluitend wordt de omzettoevloeiing voor niet-dagelijkse artikelen geraamd op ca. 38%.

6.3 Benchmark koopbinding In de volgende grafieken wordt de koopkrachtbinding in Zoutleeuw vergeleken met de koopkrachtbinding zoals die elders, in andere gemeenten met een vergelijkbare bevolkingsomvang en profilering in Vlaanderen worden aangetroffen. Uit deze grafieken blijkt dat op het gebied van dagelijkse artikelen de koopkrachtbinding in Zoutleeuw met circa 40% zich benedengemiddeld verhoudt t.o.v. deze in de andere gemeenten. Ook op het gebied van niet-dagelijkse artikelen ligt de koopkrachtbinding in Zoutleeuw enigszins onder het gemiddelde van de andere vergelijkbare gemeenten.

Hoofdstuk 6

23

Figuur 6.1: de koopbinding voor dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen van Zoutleeuw en vergelijkbare profielgemeenten met aanduiding van de gemiddelde koopbinding.

24

Hoofdstuk 6

7.

ECONOMISCH FUNCTIONEREN

7.1 Economisch functioneren van de detailhandel in Zoutleeuw Door de confrontatie van aanbod en vraag ontstaat inzicht in het huidig economisch functioneren van de detailhandel in de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelensector in Zoutleeuw. Uit deze benadering kan de vloerproductiviteit ofwel de gemiddelde omzet per m² wvo in Zoutleeuw worden afgeleid, hetgeen wijst op een al dan niet gezond functioneren van de aanwezige winkels. Bekeken zal worden in hoeverre deze afwijkt van het gemiddelde in het Gewest Vlaanderen. Gehanteerde uitgangspunten Voor de benadering van het huidig economisch functioneren van de detailhandel in de dagelijkse en in de niet-dagelijkse artikelensector zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: • Bevolkingsaantallen per gemeente en gemiddeld inkomen per aangifte zoals gepubliceerd door de gemeentelijke website van Zoutleeuw en de Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie. Hierbij is wel verondersteld dat het gemiddeld inkomen in Zoutleeuw hoger zal zijn dan het gemiddelde van geheel België. Als gevolg hiervan liggen de bestedingen per hoofd van de bevolking 13 ook enigszins hoger ; • Het aanbod in boodschappen in Zoutleeuw beslaat ca. 3.000 m² wvo en kent een koopbinding van ca. 40%; • Het recreatief en doelgericht aanbod in Zoutleeuw is ca. 600 m² resp. ca. 11.700 m² wvo en kent een koopbinding van circa 13% resp. 19%; • Vanuit de omringende gemeenten is een omzettoevloeiing verondersteld met elk het betreffende toevloeiingspercentage zoals berekend in het Distributieplanologisch Onderzoek provincie Vlaams Brabant van 2006. Tabel 7.1

Economisch functioneren detailhandel in Zoutleeuw.

Omzet Aanbod in m² wvo Vloerproductiviteit Vergelijkbare omzet in Vlaanderen

Boodschappen

Recreatief

Doelgericht

doen

winkelen

winkelen

€ 10.278.924 € 2.313.689 2.920 590 3.520 € /m² 3.922 € /m² 6.209 € /m² 2.274 € /m²

€ 2.795.479 11.735 238 € /m² 1.466 € /m²

13

In distributie-planologische berekeningen wordt doorgaans een inkomenselasticiteit verondersteld van circa 0,25 voor dagelijkse goederen en van circa 0,50 voor niet-dagelijkse goederen. In Zoutleeuw ligt het gemiddeld inkomen per inwoner circa 9% boven het Nationale gemiddelde. Voor dagelijkse goederen wordt dus een bestedingsverhoging verondersteld van 2%; voor niet-dagelijkse goederen van circa 4%.

Hoofdstuk 7

25

Boodschappenaanbod in Zoutleeuw realiseert gemiddeld een lage omzet per m² wvo De omzet per m² wvo in het aanbod ‘boodschappen’ bedraagt in de gehele gemeente Zoutleeuw ca € 3.500 per m² wvo en ligt daarmee beduidend onder het Vlaamse 14 gemiddelde van ca. € 6.200,- per m² wvo . Dit laatste gemiddelde wordt echter mede bepaald door winkelvloeroppervlaktes van stedelijke gebieden en grotere steden die doorgaand een hogere gemiddelde vaste kostenstructuur hebben met hogere koopkrachtbinding en –toevloeiing. Het Vlaams gemiddelde verdient dus enige nuance, in landelijke gebieden ligt dit doorgaans lager. De omzet per m² wvo in het recreatief aanbod bedraagt voor Zoutleeuw ca. € 3.900 15 per m² wvo. In geheel Vlaanderen ligt dit kengetal op circa € 2.300 per m² wvo . In het doelgericht aanbod functioneren de winkels kennelijk onder het gemiddelde van geheel Vlaanderen. Deze zijn in Zoutleeuw flink vertegenwoordigd, met name >75% van het detailhandelsaanbod in Zoutleeuw. Bovendien zijn deze betreffende branches vaak perifeer of verspreid gelegen met grootschalige handelszaken die een overwegend lage vloerproductiviteit hebben. Toch mag geconcludeerd worden dat de winkels in Zoutleeuw op het gebied van boodschappen doen en doelgericht winkelen duidelijk onder het Vlaams gemiddelde functioneren. De enkele winkels in de recreatieve sfeer functioneren kennelijk wel goed. Enige vraag om versterkingkan hieruit worden afgeleid.

7.2 Omzet uit toerisme Zoutleeuw verwelkomt jaarlijks grote aantallen toeristen dankzij haar bouwkundig erfgoed en landschappelijke waarde. Hoeveel dagtoeristen Zoutleeuw jaarlijks verwelkomt, is moeilijk te bepalen. Wel gaf het Toeristisch Beleidsplan Hageland 20082013 van de Provincie Vlaams-Brabant aan dat het Stadhuis van Zoutleeuw als toeristische attractie in het jaar 2006 ca. 13.400 bezoekers over de vloer kreeg. Ook op vlak van fietstoerisme vervult Zoutleeuw een scharnierfunctie tussen Limburg en Vlaams-Brabant. Het fietsknooppuntennetwerk van Limburg zorgt hierbij voor een natuurlijke instroom van toeristen. Exacte cijfers van het aantal fietsers in Zoutleeuw zijn helaas nog niet beschikbaar. Wat bezoekers nu precies uitgeven, publiceerde het STER in 2005 een onderzoeksrapport over de betekenis en economische, ruimtelijke en sociale impact van attracties in Vlaanderen. Zo werd er aangegeven dat de gemiddelde besteding van een 14

Inschatting BRO België. In Vlaanderen wonen anno 2008 circa 6.161.600 mensen. De meest recente bestedingen in de dagelijkse artikelensector (Huishoudbudgetonderzoek 2006) liggen op circa € 2.352,9 per persoon. Met andere woorden, het bestedingspotentieel is in Vlaanderen ca. € 14.497 mln. In Vlaanderen is momenteel ca. 2.614.627m² wvo aan dagelijkse artikelen aanwezig. Dat resulteert in een vloerproductiviteit van ca. 5.550 € per m² wvo. 15 Inschatting BRO België. In Vlaanderen wonen anno 2008 ca. 6.161.600 mensen. De meest recente bestedingen in de niet-dagelijkse artikelensector in Vlaanderen liggen op ca. € 2.400,- per hoofd van de bevolking. Met andere woorden, het bestedingspotentieel in Vlaanderen bedraagt ca. € 14.788 mln. voor nietdagelijkse artikelen. In Vlaanderen is 8.443.056 m² wvo aan niet-dagelijkse artikelen aanwezig. Dat resulteert in een vloerproductiviteit van ca. € 1.750,- per m² wvo voor de niet-dagelijkse artikelensector in Vlaanderen

26

Hoofdstuk 7

attractiebezoeker 28.35 EUR bedraagt. Een ander referentiegegeven kan gehaald worden bij het Steunpunt van Toerisme en recreatie. Hier besteedt een een bezoeker aan een museum, park, monument, sightseeingattractie enzovoort gemiddeld € 18,46 buiten de inkom voor de bezoekattractie zelf. Gemiddeld wordt 66% hiervan gespendeerd aan eten en drinken en circa 21% aan vervoer. De overige uitgaven 16 circa 13% situeren zich dus onder meer in de detailhandel . Gezien de nabijheid van Limburg kunnen ook Limburgse cijfers geraadpleegd worden. Volgens de recente studie “de impact van het verblijfstoerisme op de Limburgse detailhandel” uitgevoerd in 2008 in opdracht van het kennislabo van Toerisme Limburg spendeert een toerist die verblijft in de regio Haspengouw overdag gemiddeld ca. € 25,00. In bijlage 4 is een opsplitsing van deze totale uitgaven weergegeven. Rekening houdend met het grote aantal dagtoeristen en de gemiddelde bestedingen, mogen we veronderstellen dat van de commerciële voorzieningen met name eerder horeca in de stad Zoutleeuw een positieve invloed ervaart van de aanwezigheid van deze dagtoeristen in de stad, ook al wordt dit enigszins tegengesproken door de sector zelf.

16

Bron: Steunpunt Buitenlands Beleid, Toerisme en Recreatie - Spoor Toerisme en Recreatie:

Toerisme Research Papers

Hoofdstuk 7

27

8.

SWOT-ANALYSE

8.1 SWOT-analyse voor de stad Zoutleeuw Sterkten •

Zwakten

Enkele sterke lokale zaken (Pannenhuis, •

Aanbod levensmiddelen onder niveau

Loncin, …)

•

Te lage koopbinding dagelijkse artikelen

•

Horeca-aanbod centrum algemeen

•

Weinig trekkers

•

Werelderfgoed

•

Doorgaand verkeer centrumhart

•

Patrimonium Markt en waterkant

•

Te weinig synergie toeristische bezoeken

•

Betaalbaar wonen

•

Landschappelijke waarde

•

Natuurdomein De Vinne

ovv detailhandel en horeca •

Verschraling buurtvoorzieningen in deelgemeenten

•

Te lang gerekt perifeer gelegen aanbod op de N3

Kansen

Bedreigingen •

•

Omleidingsweg rond centrum Zoutleeuw

•

Versterken van het toeristisch profiel van • •

Zoutleeuw, DNA van Zoutleeuw •

Woonvraag

tbv

pendelverkeer

Omleidingsweg Geprangd tussen Sint-Truiden en Tienen Veroudering in de leeftijdsopbouw

Brus-

sel/Leuven •

Passage ter hoogte van de N3

•

Opkomst meerdaagse ‘kortbij’vakanties

•

Hang naar natuurbeleving en authenticiteit

•

Opkomst

‘buurtwinkelconcepten’

met

publieke en maatschappelijke voorzieningen (o.a. postpunt, OV, wasserij, koffiehoek…)

Hoofdstuk 8

29

8.2 SWOT-analyse voor het centrum van Zoutleeuw Sterkten

Zwakten

•

2 supermarkttrekkers (1 in aanbouw)

•

horeca en diensten

•

weinig aantrekkelijk

•

passage door scholen, ouderenzorg, kin- •

Sint-Truidensesteenweg als commerciële

derzorg

strip onvoldoende uitgebouwd •

Te veel doorgaand verkeer

•

Geen langdurige verblijfsduur toeristen

Kansen

Bedreigingen

•

Diesterpoort (verdichting centrumfunctie) •

•

Aen den Hoorn

•

Omleidingsweg

30

Openbaar domein rond kerk en stadhuis

•

Omleidingsweg Regionale versterking Sint-Truiden

Hoofdstuk 8

9.

VISIE

9.1 Uitgangspunten voor de vaststelling van het ambitieniveau In het nu voorliggende hoofdstuk zal vooral ingegaan worden op de gewenste ontwikkeling van de detailhandel in de Stad Zoutleeuw en in haar centrum in het bijzonder. Hoe zal de detailhandel in Zoutleeuw en in het bijzonder in haar centrumgebied er in 2020 uitzien, welke rol vervult het centrum van Zoutleeuw in de regio en wat is haar onderscheidend vermogen ten opzichte van de baanwinkels aan de N3 en ten opzichte van de winkelvoorzieningen in de buurgemeenten? En wat is de relatie tussen de Vestengordel en de detailhandelsstructuur in het centrum van Zoutleeuw en hoe kunnen zij beiden beter op elkaar worden afgestemd? Welke impact kan het project Aen den Hoorn hebben op het voorzieningenweefsel van het centrum? Allemaal vragen die van invloed zijn op het functioneren van het centrum van Zoutleeuw, de perifeer gelegen voorzieningen, en de overige kernen in de deelgemeenten van Zoutleeuw. De uitgangspunten Naast de bepalingen in de studie van de de vestengordel, als uitvoering van onder meer een eerder ontwikkeld masterplan in 2007 en van het gemeentelijk structuurplan zijn ook de resultaten uit de analysefase van het voorliggende onderzoek van groot belang voor de bepaling van het ambitieniveau. De belangrijkste conclusies uit deze onderzoeksfase worden hieronder nog eens kort aangegeven: • Zoutleeuw is een landelijke gemeente en grenst tegen de provincie Limburg; • Zoutleeuw is bereikbaar via de secundaire wegen; • De verkeersdrukte door en in het centrum van Zoutleeuw zal in de toekomst aanzienlijk verbeterd zijn door de nieuwe omleidingsweg naar Budingen; • Zoutleeuw telt circa 8.200 inwoners. Dit aantal zal stagneren tot circa 8.100 in het jaar 2025. Toch heeft de stad Zoutleeuw de ambitie en plannen om nieuwe inwoners voor Zoutleeuw aan te trekken; • Zoutleeuw beschikt over een detailhandelsaanbod van ca. 50 winkels met een gezamenlijke vloeroppervlakte van circa 15.000 m² wvo. De detailhandelsstructuur omvat 3 assen met name N3 in Halle-Booienhoven, Sint-Truidensestraat in Zoutleeuw en de Linterseweg in Budingen. Doorgaand is de detailhandel van Zoutleeuw verspreid gelegen. • Vergeleken met andere Vlaamse gemeenten van gelijke omvang heeft Zoutleeuw op het gebied van dagelijkse artikelen een benedengemiddeld aanbod en op vlak van niet-dagelijkse artikelen een gemiddeld aanbod; • In vergelijking tot gelijksoortige profielgemeenten heeft Zoutleeuw meer aanbod op vlak van niet-dagelijkse artikelen. In het aanbod van de dagelijkse artikelen scoort Zoutleeuw gemiddeld;

Hoofdstuk 9

31

• •

•

•

•

De koopkrachtbinding op het gebied van dagelijkse artikelen is met 41% laag te noemen. Er is vooral veel koopvlucht naar Sint-Truiden. Op het gebied van niet-dagelijkse artikelen is de koopbinding eveneens beperkt. Momenteel bindt het aanbod in Zoutleeuw circa 54% van de lokale bestedingen. De koopvlucht gaat vooral naar Sint-Truiden, Tienen en Hasselt. In de gesprekken met de sleutelfiguren is vooral naar voren gekomen dat de functie wonen de primerende troef moet zijn. Ter ondersteuning van het lokaal en bovenlokaal voorzieningenniveau worden bijkomende handel en horeca wenselijk geacht mits voldoende parkeergelegenheid. Ook is naar voren gekomen dat Zoutleeuw meer moet investeren in toeristische initiatieven en dat daarbij combinatiebezoeken dienen te worden gestimuleerd; Berekeningen tonen aan dat winkels in Zoutleeuw op het gebied van dagelijkse goederen enigszins onder het Vlaams gemiddelde functioneren. Op het gebied van recreatief winkelen liggen de gemiddelde omzetten enigszins boven het Vlaams gemiddelde.

De workshop Naast de genoemde onderzoeksresultaten zijn ook de uitkomsten en conclusies van de op 11 maart gehouden workshop van groot belang bij het bepalen van het ambitieniveau van de detailhandel en voorzieningen in de gemeente Zoutleeuw. Tij17 dens deze workshop werd met diverse betrokkenen van Zoutleeuw gediscussieerd over de toekomst van de detailhandel en voorzieningen in de gemeente. In deze workshop zijn een aantal belangrijke zaken naar voren gekomen: • De ambitie van Zoutleeuw als woongemeente met voldoende dagelijks aanbod is een fundament maar tot op heden voldoet ze hier niet aan. Het ambitieniveau moet hoger liggen gezien haar aantrekking door scholenaanbod, ouderenzorg en haar profiel als pendelgemeente. De gemeente moet hier op inspelen en voorzien in de dagelijkse behoeften van haar inwoners. • De kwaliteiten van Zoutleeuw zijn: - Woonklimaat, scholenaanbod, ouderenzorg, dienstverlenende voorzieningen, de wekelijkse donderdagsmarkt, groen, terrassen. - Zoutleeuw moet zich profileren als kern voor fijne verpozing. Daarbij moet natuurdomein Het Vinne meer in de kijker komen. - Er is investeringsvrees onder de handelaars, dixit enkele actoren. Het stadsbestuur kan enkel zorgen voor een goede exploitatieklimaat, o.a. stimuli, vlotte administratie, procedureafhandeling, bereikbaarheid en parking. • Voor de economische as N3 is door de provinciale overheid een uitdoofbeleid bepaald. Hierdoor kan er geen bijkomende detailhandel op de N3 worden toegelaten.

17

De deelnemerslijst van deze workshop is in bijlage 5 opgenomen.

32

Hoofdstuk 9

•

In het centrum van Zoutleeuw is een verdere verdichting van de Grote Markt mogelijk. Een denkbare piste is het doortrekken van de handelsstrip van de SintTruidensestraat tot de Oude Markt met breed voetpad en eenrichtingsverkeer. Daarbij moet de Oude Markt attractiever worden met de nodige stimuli en inrichting van het openbaar domein. Op vlak van nieuwe detailhandel is er vraag maar heeft enkel slaagkans mits complementariteit met bestaande voorzieningen aan de Sint-Truidensestraat en rekeninghoudend met de gereserveerde ruimte Aen den Hoorn. Evenzeer dient het centrum van Zoutleeuw te voorzien in randparking voor lang parkeren en in een gediversifieerd parkeerbeleid. Ook heeft de westkant van Zoutleeuw te weinig parkeervoorzieningen. De Diesterpoort (locatie Rijksschool) kan synergie halen in de combinatie van wonen, enige mate van detailhandel en dienstverlening. Daarom zullen de pro’s en contra’s. van elke scenario in een later stadium nader bekeken moeten worden. Met name op vlak van financiële haalbaarheid, programma en ontwikkelingsbereidheid.

9.2 Vaststelling ambitieniveau Het centrum van Zoutleeuw is in 2025 verkeersveilig In 2025 zal de nieuwe omleidingsweg naar de deelgemeente Budingen volop worden gebruikt en zal het centrum van Zoutleeuw bijgevolg worden ontlast van doorgaand verkeer. Hierbij blijft de bereikbaarheid van het centrum optimaal en is het snel toegankelijk voor bewoners, toeristen en bezoekers. Zoutleeuw heeft in 2025 vooral een aanbod dat voorziet in de dagelijkse behoefte en een beperkt aanbod in de niet-dagelijkse behoefte De gemeente Zoutleeuw heeft niet de ambitie om op winkelgebied de concurrentie aan te gaan met gemeenten/steden als Tienen en Sint-Truiden. Daar is het draagvlak eenvoudig weg te klein voor en de concurrentie te groot. Wel wil zij met name voor haar eigen inwoners en in de flanken van enkele buurgemeenten, en dan met name voor de dagdagelijkse artikelen en in beperkte mate voor de niet-dagelijkse artikelen (vooral doelgerichte aankopen) een verzorgende functie kunnen vervullen. Zoutleeuw heeft derhalve niet de ambitie om ook op het gebied van funshoppen een belangrijke rol te kunnen spelen. Gunstige exploitatiemogelijkheden voor de lokale kleinhandel en aanverwante functies Door een juiste afstemming van het voorzieningenaanbod op het lokaal draagvlak en de potenties van de strategische zones ‘Rijksschool’ en Sint-Truidensestraat hebben de kleinhandelaars in 2025 voldoende mogelijkheden voor een gezonde bedrijfsexploitatie. Om dat te kunnen realiseren is echter wel een aantal maatregelen noodzakelijk. Zowel functioneel als ruimtelijk dienen de nodige aanpassingen plaats te vinden.

Hoofdstuk 9

33

Een aantrekkelijk centrumgebied in deelgemeente Zoutleeuw Desondanks zal het centrumgebied van de deelgemeente Zoutleeuw in 2025 zowel functioneel als ruimtelijk een versterking ondergaan hebben. Het centrumgebied zal meer afgestemd zijn op de noden van de lokale consument, bezoekers en toeristenen zal mede door een sterke opwaardering van het openbaar gebied aan aantrekkingskracht winnen. De markt wordt hierbij een concentratie voor horeca en specifieke handel van voedingsspeciaalzaken, opvallende boetieks of (kunstgalerijen en streekproducten). Een groter deel van de bevolking in Zoutleeuw zal voor hun boodschappen of voor een beperkt deel van hun niet-dagelijkse aankopen georiënteerd zijn op het centrum van de deelgemeente Zoutleeuw dan in het verleden. De supermarkten Aldi, en AD Delhaize in combinatie met evenueel toe te voegen andere winkels – zorgen voor enige lokale toevloeiing, echter is deze – zeker op het gebied van nietdagelijkse artikelen - niet bijzonder groot. Daarnaast zal het centrumgebied van Zoutleeuw ook meer bezocht worden door toeristen en bezoekers. De overige deelgemeenten blijven vooral lokaal verzorgend Mede vanwege het uitdoofbeleid van de commerciële as N3 in Halle-Booienhoven en de prioriteitsstelling van het gemeentebestuur om vooral de winkelvoorzieningen in het centrum van Zoutleeuw te versterken, zullen de winkelvoorzieningen in Budingen en Halle-Booienhoven ook in 2025 nog vooral lokaalverzorgend zijn. Hierbij dient het voorzieningenniveau van de deelgemeente Budingen voornamelijk versterkt te worden.

9.3 Kwantitatieve uitbreidingsmogelijkheden Voordat begonnen wordt met het aangeven van de functionele en ruimtelijke verbeteringsvoorstellen voor de centrumgebieden in de gemeente Zoutleeuw, zal eerst een globale verkenning plaats vinden van de netto kwantitatieve uitbreidingsmogelijkheden van de kleinhandel in Zoutleeuw. In bijlage 6 is de marktruimteberekening weergegeven. Het huidig aanbod in dagelijkse artikelen functioneert theoretisch benedengemiddeld, dit wil zeggen dat het aanbod de vraag ruimschoots beantwoordt. Toch mag er gesteld worden dat er wel degelijk marktruimte is voor buurtvoorzieningen en dus vooral in de kernen van de deelgemeenten van Zoutleeuw. Voor wat het centrum van Zoutleeuw betreft is er in het centrumgebied ruimte voor dagelijks artikelenaanbod voor zover complementair is naar segmentatie. Binnen de groep ‘niet-dagelijkse artikelen’ vertoont met name het recreatief of shoppingaanbod enige toekomstige marktruimte. Een netto-uitbreiding van ca. 500 m² wvo binnen dit segment wordt als haalbaar beschouwd. Deze uitbreiding wordt het best ingepast in het centrum van Zoutleeuw bijvoorbeeld Project Aen den Hoorn. Voorts

34

Hoofdstuk 9

is vandaag bijna 8.700 m² aanbod op de N3 geconstateerd, voornamelijk in de doelgerichte sfeer. Daarvan nemen een viertal grotere zaken een behoorlijk deel voor hun rekening. Het huidig aanbod in doelgerichte artikelen functioneert theoretisch benedengemiddeld, wat betekent dat het aanbod de vraag overtreft. Door het uitdoofbeleid van de N3 is geen verdere uitbreiding van de detailhandel mogelijk. Bijgevolg is vervangingsruimte van deze detailhandel wel haalbaar van 3.000 à 4.000 m² wvo elders in de gemeente. Het is dus niet verkeerd om deze ruimte te reserveren voor het centrum van Zoutleeuw om hier te streven naar maximale concentratie en commerciële herkenbaarheid/identiteit.

9.4 Ruimtelijke en functionele aanbevelingen 9.4.1 Verdichting van centrumfuncties en maximale synergie dankzij een duidelijke afbakening Het functioneel gewicht van het centrum bevindt zich best aan de SintTruidensestraat, vanaf rotonde Ossegemsestraat met directe aansluiting op het gebied rond en op de Grote Markt. Deze functionele afbakening kan ook ruimtelijk verankerd worden. Dit voorkomt verdere verspreiding en versnippering en stimuleert de synergie tussen winkel- en andere functies. In concreto bedoelen we hier een concentratie van handel, commerciële en publieke dienstverlening en horeca. De uitbreidings- of vervangingsruimte kan grotendeels ingevuld worden door de plint voorzien in het project Aen den Hoorn, enige panden aan de Grote Markt in afwisseling met horeca en de overige panden/percelen die voor herontwikkeling in aanmerking komen op de middellange en lange termijn. Het nadeel van de SintTruidensestraat is dat slechts één kant over een aangesloten front van diensten en handel kan beschikken, de andere kant ondervindt enige stedenbouwkundige beperkingen. Zo dient er een doorsteek voorzien te worden naar het park en belemmert de directiewoning van de kapstokkenfabriek een integrale gebiedsontwikkeling. In ieder geval dienen nieuwe ontwikkelingen in te spelen op de trend naar schaalvergroting. Gezien de bescheiden omvang van de handel kleven we geen maximaal volume aan bijkomende handel zolang dit op organische wijze op de vernoemde strip tot stand kan komen. BRO België hecht wel veel waarde aan het verblijfsgebied van de Grote Markt waar ook enige mate van handel in de vorm van voedings- of andere speciaalzaken in de vorm van boetieks, snuisterijwinkels en kunstgalerijen bijdragen tot de kwaliteit van dit gebied. Dit verblijfsgebied omvat uiteraard de Grote Markt en het eerste deel van de Vleesstraat en de Kapelstraat en wordt verder geflankeerd door Bogaerdenstraat en de Groenplaats. Over de Groenplaats kan wel enige discussie ontstaan. De strip aan de kant van het voormalige stadhuis leent zich voor meer horeca en speciaalzaken. De vraag kan gesteld worden of hier geen verplichting voor handel en horeca dient opgelegd te worden binnen een weloverwogen zone om dit fla-

Hoofdstuk 9

35

neer- en verblijfsgebied extra kracht bij te zetten. We hebben het hier over een erg beperkte doch strategische zone voor de klant, bezoeker en toerist. 9.4.2 Accent op dagelijkse voorzieningen Zoutleeuw heeft dringende behoefte om de koopbinding ten aanzien van eigen inwoners op vlak van dagelijkse artikelen te versterken. Hiervoor dient dit aanbod in relatie te staan tot de dichtheden van de verschillende woonkernen en deelgemeenten van Zoutleeuw. In het centrum van Zoutleeuw zal dit aanbod alvast versterkt worden met de komst van een Aldi. Naast het full-service segment van de Delhaize is ook het discountsegment nu vertegenwoordigd. Er blijft nog ruimte voor complementaire buurtwinkelconcepten genre Contact GB. De deelgemeente Halle-Booienhoven beschikt over een beperkt aanbod aan dagelijkse artikelen. Omwonenden zijn te makkelijk aangewezen op onder meer de Colruyt in Sint-Truiden. In de deelgemeente Budingen is er amper enige buurtvoorziening en leent het centrumgebied rond de kerk zich ongetwijfeld voor versterking. Er is heel wat passage langsheen de Terweindenstraat richting Linter en Geetbets. BRO België beveelt dan ook ten stelligste aan om hier een ontwikkeling met een buurtwinkelconcept mogelijk te maken. De enige voorzieningen in de buurt zijn een Spar in Linter en een Delhaize in Geetbets. Enig doelgericht aanbod bevindt zich vandaag langsheen de N3. Vraag is of het voorziene uitdoofbeleid geen discussie kan vormen bij de herziening van het provinciaal structuurplan in navolging van het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen. De autobereikbaarheid, de passage en de inbreidingsmogelijkheden ter hoogte van de strip links en rechts van de Zoutleeuwse steenweg (tussen de Broekstraat en de Dorpsstraat) bieden toch bijzondere vestigingsmogelijkheden voor een bepaald type van grootschalige kleinhandel. We denken hierbij met name aan een bijkomende buurtwinkel, een doe-het-zelfzaak of andere branches die doorgaans gericht zijn op gemakswinkelen. 9.4.3 Gebruik maken van geografische en cultuurhistorische kwaliteiten Deze stelling is op maat van Zoutleeuw geschreven. De geografische kwaliteiten en het bouwkundig erfgoed zorgen voor een bijzondere attractiviteit die niet enkel de toeristen inspireert maar waar ook de inwoners van het centrum hun voordeel mee doen. Getuige hiervan de reeds fraaie woonstraten en flaneergebied langsheen de Gete. De kwaliteit die we hier aantreffen dient verder doorgetrokken te worden naar het gebied rond de markt: fraaie terrassen, een minimum aan doorgaand verkeer, groenelementen, verlichting die de beeldkwaliteit van het historische centrum recht aandoen. Vandaag profiteert de handel te weinig van de toeristische troeven die Zoutleeuw kenmerken. Een hogere verblijfskwaliteit en een breder aanbod aan handel en horeca op alle momenten van de week zullen ook de toerist inspireren tot langere verblijfstijden. Een hogere verblijfskwaliteit speelt in op de hang van de

36

Hoofdstuk 9

consument naar meer kwaliteit en uitstraling. De consument is immers mobiel, kan snel zijn keuze verleggen en is dus kritsich. 9.4.4 Parkeervoorzieningen voor ieder motief Het centrum van Zoutleeuw trekt vooral inwoners en omwonenden aan gezien de concentratie van dienstverlenende, handelsverstrekkende, socio-culturele, pedagogische en publieke voorzieningen. Uiteraard zorgen ook de toeristische voorzieningen voor extra aantrekking. Iedere voorziening impliceert een andere verblijfsduur en vraagt dus om een aangepast beleid: langparkeerders voor werknemers, onderwijzend personeel, middellang parkeren voor toeristen en genieters van de horeca en overige centrumvoorzieningen, kortparkeren voor de ‘ boodschappers’, ouders die kinderen afzetten…. Aan de kant van de Sint-Truidensestraat zijn er parkeervoorzieningen, de ontwikkeling Aen den Hoorn consolideert dit aanbod. De Grote Markt kent vandaag een belangrijke parkeerfunctie maar deze wordt best afgebouwd. Nogal wat leerkrachten en andere werknemers maken vandaag gebruik van parkeerplaatsen die best voor bezoekers of voor een andere inrichting in aanmerking komen. Zoutleeuw heeft dringend nood aan langparkeerplaatsen en aan parkeerplaatsen die het gebied ten Westen van de Grote Markt bedienen. Een versterking van het handelsaanbod zal echter ook extra kortparkeerplaatsen opeisen. Deze dienen in de onmiddellijke buurt van de voorzieningen te worden aangebracht. 9.4.5 Functievermenging op de site Rijksschool De vroegere Rijksschool ter hoogte van de Bogaerdenstraat komt in aanmerking voor herontwikkeling en herbestemming. De site wordt middels een groene spie met residentiële en recreatieve functies gescheiden van de ‘ harde’ functies aan de Sint-Truidensestraat met een buffer ter hoogte van het gemeentehuis. Een commerciële relatie tussen de site en de Sint-Truidensestraat en bij uitbreiding de Grote Markt is bijgevolg niet eenvoudig. De vraag is of de site in aanmerking komt voor een stand alone-concentratie van handelszaken. Strikt genomen heeft Zoutleeuw voldoende aanbod en kunnen er vraagtekens gezet worden bij het aansnijden van nieuwe handelszones. Naar onze mening kan de site beter aangesneden worden voor een variatie van wooneenheden, gezien de toenemende vraag om een gedifferentieerd woningaanbod. Gezien de nabijheid van sportinfrastructuur kunnen ook andere ‘ zachte’ functies in de zorg, onderwijs of recreatie hier een toegevoegde waarde bieden. De enige kans voor handel op deze locatie is het uitdoofbeleid voorzien voor de N3. Indien er daadwerkelijk geen perspectief geboden wordt voor grotere units en een welbepaalde branchemix op de lange termijn, dan dient Zoutleeuw elders aanspraak te maken op dit soort handelsbedrijvigheid. Het invalspunt vanuit Budingen, de omvang van het gebied, voldoende mogelijkheden voor een uitgebreid parkeerterrein, en de aanvaardbare afstand ten opzichte van andere voorzieningen - zonder even-

Hoofdstuk 9

37

wel uit te gaan van een spontane synergie – zijn toch troeven voor deze locatie. Andere locaties zijn er niet of lenen zich hier niet toe. De totale winkelvloeroppervlakte kan dan voornamelijk bestaan uit een complementair supermarktaanbod, een aanbod voor de doe-het-zelver, electro, artikelen voor huis- en tuin. Schoenen en textiel zijn niet de eerste keuze tenzij er randvoorwaarden worden opgelegd zoals een minimale oppervlakte per unit en een band18 breedte ten opzichte van de totale oppervlakte. Dit gebeurt in overleg met de ontwikkelaar omdat dit stedenbouwkundig niet sluitend kan gemaakt worden, tenzij er een initieel draagvlak kan gevonden worden. Deze randvoorwaarden zijn dan vooral interessant voor bekende enseignes, terwijl we voor het centrumgebied toch meer heil zien in speciaalzaken en enige coleur locale.

9.5 -

-

-

-

Vervolgstappen BRO België beveelt aan om de nodige commerciële randvoorwaarden en exploitatiemogelijkheden te voorzien voor het project Aen den Hoorn. Er wordt best werk gemaakt van een zorgvuldige screening van kleinschalige ontwikkelingsmogelijkheden aan de Sint-Truidensestraat en op en rond de Markt.. Het in kaart brengen van eigendomsstructuren, stedenbouwkundige volumeschetsen en een planeconomische onderbouwing kunnen het gemeentebestuur in staat stellen om pro-actief bepaalde ontwikkelingen aan te zwengelen. Dezelfde aanpak wordt aanbevolen voor een adequate invulling en versterking in het centrum van Budingen. Er wordt best werk gemaakt van een beeldkwaliteitsplan voor het gebied rond de markt met extra aandacht voor rustpunten, verlichting en een kwalitatieve uitstraling van terrassen. Een parkeerplan wordt momenteel opgemaakt en dient de verschillende bezoek- en koopmotieven te flankeren. Er is een beperkte organisatiegraad van handelaars in het centrum. Best kan de gemeente mede initiatieven nemen om de werking met en van handelaars te verbeteren en zodoende de promotionele uitstraling van het centrum te versterken. Eén en ander moet leiden tot een vernieuwde huisstijl voor het handelscentrum met aandacht voor een actie- en promotieplan. Hier kunnen in een volgend stadium voorstellen voor worden uitgewerkt. De gemeente moet zich niet schromen om zelf de regie te nemen in bepaalde ontwikkelingen en in deze ook ketenzaken te prikkelen met de juiste vestigingstroeven.

18

De mogelijkheid bestaat om een bepaalde verhouding textiel en schoeisel vast te leggen ten opzichte van de totale winkelvloeroppervlakte van de ontwikkeling of zelfs per unit een verhoudingsgewijs een maximaal aanbod aan textiel of mode-artikelen te voorzien. Dit is evenwel best af te spreken met de kandidaat-ontwikkelaar.

38

Hoofdstuk 9

-

Handelaars van het centrum en de horeca moeten de handen in elkaar slaan om behalve de lokale en bovenlokale consument ook de toerist met een uitgedokterd plan te verleiden.

9.6 Eindconclusie De potenties voor Zoutleeuw als woonstad zijn voldoende onder de aandacht gebracht. Kerntaak voor het beleid zal inderdaad zijn om deze troeven van Zoutleeuw consequent en doordacht uit te spelen. Wonen in een landelijke omgeving maar op doenbare afstand ten opzichte van werkgebieden zoals Leuven, Brussel en Hasselt en tevens niet ver verwijderd van belangrijke maatschappelijke, commerciële, recreatieve en andere voorzieningen in onder meer Sint-Truiden, Tienen en de reeds vernoemde steden. Echter, een ideaal woonklimaat kan niet zonder eigen voorzieningen voor dagelijks en deels periodiek of uitzonderlijk gebruik. Vooral de eerste groep is wezenlijk in tijden dat mensen als maar ouder worden, gebaat zijn met enig sociale context, de mobiliteit ook haar grenzen heeft bereikt en grote hypermarkten niet langer zaligmakend zijn. Buurtwinkels en speciaalzaken spelen hier op in. Maatschappelijke of gemeentelijke voorzieningen worden meer en meer geïntegreerd in commerciële uitbatingen, hetgeen de sociale factor voor winkels enkel versterkt. Uiteraard kan het aanbod van Zoutleeuw niet enkel uit boodschappenwinkjels bestaan. Daarvoor is de ligging langs de N3 te interessant en heeft het centrum een te grote aantrekkingskracht, niet enkel voor de eigen inwoners maar ook voor toeristen, zowel de liefhebbers van cultuurhistorisch patrimonium als van het prachtige hinterland. Zoutleeuw moet deze troeven uitspelen om met name in het centrum het aanbod op te krikken met een gevarieerd aanbod in de recreatieve of specialistische sfeer. Bovendien herbergt Zoutleeuw een bijzondere concentratie van zachte functies, zoals onderwijs, zorg, rusthuizen, laagdrempelige natuurrecreatie. Deze unieke mix van voorzieningen die het welbehagen en de innerlijke prikkeling bij inwoners en bezoekers stimuleren is misschien wel de grootste unique selling proposition van Zoutleeuw. En ook voor detailhandel geldt, dat ook het onderscheidend karakter van winkels vooral bepaald wordt door de relatie met andere voorzieningen en troeven en niet door het aanbod op zich zelf. Elementaire voorzieningen voor de verschillende gebruikers van het centrum zijn noodzakelijk en dienen herkenbaar aanwezig te zijn, de kers op de taart zijn die zaken die aansluiten op dat bijzondere profiel van de stad. En het historisch stadscentrum met uitbreiding van de nieuwe ontwikkelingen aan de Rijksschool biedt hier tal van potenties.

Hoofdstuk 9

39

BIJLAGEN

Hoofdstuk 9

41

Bijlage 1: detailhandelsaanbod per centrumtypologie, branchering, koopmotieven, filialisering per van Zoutleeuw Bijlage 1.1: naar deelgemeenten

42

Hoofdstuk 9

Bijlage 1.2: naar geconcentreerde versus verspreide winkelgebieden

Hoofdstuk 9

43

44

Hoofdstuk 9

Hoofdstuk 9

45

Bijlage 2: schaalgroottes van (Centrum) Zoutleeuw

46

Hoofdstuk 9

19

Bijlage 3: horeca- en dienstenaanbod van de profielgemeenten

Per 1000 inwoners: Zoutleeuw Borgloon Zutendaal Opglabbeek Hoeselt Halen Gingelom Oud-Turnhout Oudenburg Hoegaarden Rekenkundige gemiddelden

Verkooppunten horeca en diensten in 2008 Inwoners 2008: Centrum Overig Totaal 8.048 4 8 12 10.339 2 9 11 6.985 2 7 10 9.807 3 5 8 9.412 3 5 8 8.812 2 6 8 7.966 2 5 7 12.677 3 3 6 8.955 4 4 8 6.356 5 2 7 3 5 8

Bijlage 4: uitgaven door de verblijfstoeristen per sector Tabel 4.1: bestedingen per persoon per nacht Regio Haspengouw Provincie Limburg Restaurants en cafés € 14,25 € 5,40 Aangekochte dranken en voeding € 4,15 € 2,79 Souvenirs, geschenken, attracties € 1,70 € 0,73 Shopping € 4,32 € 1,56 Overige uitgaven € 0,51 € 0,11 Totaal uitgaven € 24,93 € 10,58 Totaal (incl. logies e.d.) € 66,28 € 27,35 Bron: Kennislabo Toerisme Limburg, onderzoek “impact verblijfstoerisme op Limburgse detailhandel” uitgevoerd door MAS 2008

Bijlage 5: deelnemerslijst van de workshop op 22 februari 2010 • • • • • • • • • • 19

Burgemeester Dr. Jos Ceyssens., Thomas Johan (Stedenbouwkundig Ambtenaar/ waarnemend secretaris), Roger Mertens (gemeenteraadslid), Schepen Willy Minschart, Schepen Boudewijn Herbots, Schepen Marleen Goossens, Jos Dubois, directeur Boflex, Crabbe Tony, Degol Luc, Aveve, Naralken Filip, Fruitpaleis Bron: Locatus 2008

Hoofdstuk 9

47

• •

Inge Gorissen namens Technum Tractebel Engineering Jan Boots en Valerie Thijs wegens BRO België

Bijlage 6: berekening van de marktruimte van Zoutleeuw 2025 Inwoners Bestedingen per inwoner Bestedingspotentieel Binding

Boodschappen

Recreatief

Doelgericht

doen

winkelen

winkelen

8.200

8.200

8.200

€ 2.579

€ 1.477

€ 1.056

€ 21.147.800 € 12.113.614

€ 8.661.332

0,4

0,13

0,19

€ 8.459.120

€ 1.574.770

€ 1.645.653

17%

38%

38%

€ 10.191.711

€ 2.539.951

€ 2.654.279

gemiddelde vloerproductiviteit

6.200

2.274

1.466

Benodigde meters

1.644

1.117

1.811

aanwezige aanbod

2.920

590

11.735

-1.276

527

-9.924

Omzet uit Zoutleeuw Toevloeiing Omzet

Marktruimte

48

Hoofdstuk 9

BRO heeft vestigingen in Boxtel | Amsterdam | Tegelen | Genk www.BRO.nl