Fourth Party Logistics Service Provider (4PL) T.M. Verduijn Begripsomschrijving Een Fourth Party Logistics Service Provider biedt aan verladers een complete supply chain oplossing door het bijelkaar brengen, integreren en managen van middelen, competenties en technologien van verschillende dienstverlenende organisaties. Een belangrijke taak voor de 4PL service provider is het namens de verlader ontwerpen, inrichten, optimaliseren en aansturen van de supply chain in een snel veranderende omgeving. Toelichting Eisen aan logistieke in veranderende markten Onder invloed van steeds sneller veranderende consumentenwensen en de toenemende mogelijkheden van informatie technologie keren aanbodgestuurde ketens om tot vraag-gestuurde ketens, waarbij consumentenvraag sturend is voor productie en distributie. In toenemende mate bepaalt de consument wat, hoeveel en wanneer er geproduceerd en afgeleverd moet worden. Voor ondernemingen betekent dit dat bestaande productieprocessen, organisatiestructuren en vaste samenwerkingsverbanden in ketens niet meer voldoende flexibel zijn. In plaats van in vaste ketens zal steeds meer gewerkt worden met wisselende partners. Ketens of supply chains worden momentaan samengesteld binnen een groter netwerk van producerende en distribuerende organisaties op basis van een specifieke klantvraag. Deze trend wordt ook wel aangeduid als mass-customization. In responsieve en flexibele keten- en netwerkstructuren speelt logistiek een cruciale rol. Afstemming van logistieke processen in een netwerk van organisaties met productstromen tussen steeds wisselende partijen is een vraagstuk dat complexer is dan het aansturen en uitvoeren van steeds terugkerende productstromen. Er zijn dus kansen voor ondernemingen die voor een geheel netwerk van ondernemingen de logistieke aansturing kunnen verzorgen in alle aspecten, dus naast fysieke stromen ook informatie, financiele en juridische stromen. Fourth Party Logistics services providers zijn in staat om deze diensten te bieden. De kern van het 4PL concept is het bij elkaar brengen van de beste en meeste geschikte logistieke diensten en partijen voor het ondersteunen van een bepaalde supply chain en deze diensten te integreren tot een totaal oplossing. Ontwikkeling in logistieke dienstverlening In de evolutie naar supply chain netwerken zijn bedrijven in de uitvoering van de logistiek overgaan van ‘inbesteding’ naar uitbesteding en nu naar 4PL dienstverlening. Deze ontwikkeling is weergegeven in figuur 1.
client client client 4PL 1990-2000
Outsourcing 1980s-1990’s Insourcing 1970s-1980s
Greater Functional Integration Broader Operational Autonomy Business Process Management 4PL
3PL providers IT service providers
client
3PL providers client
Internal logistics operations
Figuur 1: Evolutie van uitbesteding in de supply chain (Gattorna, 1998) De rol van 4PL kan van andere rollen van logistiek dienstverleners worden onderscheiden aan de hand van figuur 2. Hierin worden verschillende soorten logistieke dienstverlening onderscheiden (KPMG, 2000). Een ‘asset based provider’ bezit transportmiddelen die worden aangewend voor het vervoer van verladers. De asset based provider beschikt niet over een eigen netwerk. Het vervoer is volledig vraagafhankelijk. Een ‘network operator’ biedt een verlader een aantal standaard diensten aan, gebruik makend van eigen middelen. Voor het transport wordt gebruik gemaakt van een eigen netwerk. Een network operator heeft dus meerdere vestigingen. De ‘dedicated logistics service provider’ biedt meedere semi-klant specifieke diensten aan, waarbij hoge service- en kwaliteitsniveaus gehaald worden. De dedicated logistics service provider voert logistieke activiteiten uit als een intergraal onderdeel van de operatie van de verlader. Een ‘logistics solution provider’ biedt standaard of klantspecifieke oplossingen aan voor specifieke sectoren en ontwerpt en implementeert specifieke oplossingen die voor meedere verladers worden ingezet. De 4PL biedt supply chain oplossingen en management van alle door de verlader gebruikte logistieke dienstverleners. Deze logistiek dienstverlener optimaliseert de supply chain door voor elke logistieke activiteit de meeste geschikte dienstverlener te vinden.
Belang communicatie en informatie
Belang logistiek
Asset Based Provider
Network Operator
Dedicated Logistics Service Provider
Logsitics Solutions Provider
+ innovativiteit
flexibel netwerk keten
+ flexibiliteit
stand alone geïntegreerd,
stand alone
4PL Provider
+ kwaliteit
efficiëntie
Uitvoeren
Verantwoordelijkheid Diversiteit activiteiten
Eigen transportmiddelen
Geen eigen transportmiddelen
Figuur 2: Veranderende kenmerken van logistiek dienstverleners (KPMG, 2000) Figuur 2 geeft aan dat in de ontwikkeling van logistieke dienstverlening in de evolutie naar flexiblele netwerken de nadruk verschuift van efficiency en kwaliteit naar meer flexibiliteit en innovativiteit. Waar een asset based provider de nadruk legt op het zo efficient uitvoeren van transport voor een opdrachtgever, zal een 4PL de nadruk leggen op het vinden van de meeste geschikte combinatie transporteurs die een responsieve supply chain kunnen ondersteunen. Wie kan 4PL diensten aanbieden ? Logistiek dienstverleners die nu aangeduid worden als 3PL hebben de mogelijkheid om door te groeien tot een 4PL. Het feit dat de operationele activiteiten weer uitbesteed worden en de 4PL alleen maar de aansturing van de partijen doet, biedt de mogelijkheid voor partijen buiten de logistieke sector om deze rol te vervullen. Te denken valt hierbij o.a. aan ICT bedrijven en magement consultants. ICT bedrijven die betrokken zijn zijn geweest bij de ontwikkeling van software op het logistieke gebied hebben het proces goed moeten analyseren en kunnen na het bouwen van de software tot de conclusie komen dat zij de opgedane kennis op meerdere wijze kunnen aanwenden. Op soortgelijke wijze kan het ook gebeuren dat consultant- en adviesbureaus de rol gaan vervullen van een 4PL. Ook financiele instellingen (banken en verzekeringsmaatschappijen) kunnen deze rol gaan spelen. Immers, de netwerkeconomie is steeds meer een feit en de vraag wordt steeds groter wanneer, waar en hoe tussen welke partijen de verrekening van de geleverde goederen/diensten plaats vindt. (Kajim, 1999) De term ‘Fourth Party Logistics Service Provider’ (4PL) is een trade mark van Andersen Consulting. Door andere consultancy bedrijven worden voor deze trend of nieuwe vorm van logistieke dienstverlening andere namen gebruikt zoals Extended Logistics bij PriceWaterhouseCoopers.
Aandachtspunten Integratie van consultancy en logistieke dienstverlening Management consultants richten zich traditioneel op de strategische vraagstukken van de suppy chain: her-ontwikkeling en verandering. Deze oplossingen gaan steeds meer uit van optimaal gebruik van technologie en richten zich vooral op de missie en strategie van de organisatie. Logistiek dienstverleners richten zich op operationele vraagstukken: implementatie en uitvoering. Het onderscheid in deze traditionele taakverdeling vervaagt in 4PL omdat management consultants zich ook zijn gaan richten op implementatie en zelfs aansturing van processen, terwijl logistiek dienstverleners hun dienstenpakket uitbreiden met de traditionele consultancy vraagstukken en het adviseren over de mogelijkheden van nieuwe technologie voor het logistieke proces om klanten aan te trekken. In figuur 3 wordt aangegeven dat een 4PL oplossingen biedt die een combinatie zijn van de diensten van zowel management consultants als van logistiek dienstverleners. 4P Ls up
reinvention
ply
Management Consulting
ch ain s ion lut so
transformation implementation Third Party Logistics
execution
Figuur 3: 4PL supply chain solutions (Bade & Mueller, 1999) Het hoogste niveau van de 4PL oplossing is ‘reinvention’. Een belangrijke bron voor verbeteringen van prestaties zijn de synchronisatie van supply chain planning en uitvoering van activiteiten van verschillende supply chain partijen en het tot stand brengen van nauwe samenwerking tussen onafhankelijke ketenpartijen. Reinvention maakt gebruik van tranditionele vaardigheden voor supply chain advisering en stemt de missie en strategie van een organisatie af op de supply chain strategie om de supply chain van partners aan te passen en te integreren. Het tweede niveau van de 4PL oplossing is de verandering (‘transformation’) in de wijze waarop de verschillende supply chain functions trachten verbeteringen te realiseren en hun eigen proces optimaliseren. Alle functies dienen nu gericht te worden op de geintegreerde supply chain oplossing. Het gaat hierbij om de functies verkoop en productie, planning, expeditie, inkoop, customer-support en IT ondersteuning en automatisering. Transformation maakt gebruik van stragische overwegingen, data analyses, process redesign, veranderingsmanagement en (informatie-) technologie om deze activiteiten te verbeteren en te integreren. Het derde niveau is implementatie (‘implementation’). Een 4PL implementeert de gegeven aanbevelingen emn adviezen voor verbetering van de supply chain. Daarbij stemt het processen op elkaar af, integreert het de verschillende IT systemen die al aanwezig zijn bij de veschillende supply chain partners en verzorgt het de overgang van het operationele proces van de 4PL-oplossing. Het is belangrijk om zorgvuldig om te gaan met organisatieveranderingen. De factor ‘mens’ is een belangrijke succesfactor in het overgangsproces naar het 4PL arrangement.
Het vierde niveau is uitvoering. Een 4PL neemt de verantwoordelijkheid voor de operationele aansturing van de verschillende supply chain functies en processen. De scope van deze verantwoordelijkheden is breder dan de traditionele diensten als transportmanagement en warehouse management. Een 4PL is instaat om ook in de uitvoering en planning de veschillende functies en processen op elkaar af te stemmen. Rol van informatie technologie Een belangrijke voorwaarde voor de 4PL om optimaal te kunnen functioneren is een goede (electronische) informatie uitwisseling met de partijen in het netwerk. De integratie van computersystemen of informatiestromen is een belangrijke vereiste die veel inspanning vergt. Een 4PL-samenwerkingsverband zal de beschikking moeten hebben over een IT architectuur waarin zijn geintegreerd onder meer de ERPsystemen van toeleveranciers, producenten en afnemers. Zijn er geen ERP systemen dan moeten IT-systemen worden ingeintegreerd die de business processes anderzijds ondersteunen. De transportmanagementsystemen (TMS) van transport- en logistiekebedrijven alsmede hun warehouse management systemen (WMS) moeten in de architectuur worden opgenomen en zullen moeten samenwerken met onder meer de IT-systemen die processen in de keten moeten gaat optimaliseren zoals routeplanningsystemen. Voor het optimaliseren van de keten zal een 4PL gebruik kunnen maken van een Advanced Planning Systeem (APS) dat bovenop de genoemde systemen als ERP, TMS en WMS kunnen gaan draaien. (Koever, 2000). Nieuwe ontwikkelingen zijn e-marketplaces en data-hubs. Dit zijn platformen waar logistieke capaciteit worden aangeboden en verhandeld en waar operationele logistieke data die voor meerdere ketenpartijen relevant kan worden uitgewisseld door samenwerkende 4PL’s en logistieke dienstverleners (TNO, 2000). In het programma Intelligentie Logistieke Concepten (Connekt/KLICT) worden tools ontwikkeld voor data-sharing en planning die dienstverleners in staat stellen om logistieke processen in netwerkverband verder te optimaliseren. Instant probleemoplosser Probleem Een verlader heeft de afgelopen 15 jaar de supply chain geoptimaliseerd en aangepast aan gewijzigde omstandigheden door het het gehele logistieke proces uit te besteden aan dienstverleners. In deze periode is achtereenvolgens samengewerkt met drie verschillende logistiek dienstverleners. De verlader merkt echter dat het steeds moeilijker wordt om op deze manier de supply chjain aan te passen en te optimaliseren. Enerzijds zijn de eisen die aan de logistiek gesteld worden moelijker bij één logistiek dienstverlener te halen zijn en anderzijds is de overgang van de ene dienstverlener naar de andere telkens weer een enorme klus omdat organisatie als IT moet worden aangepast. Daarom is zijn vraag: Hoe kan ik als verlader bepalen of een 4PL arrangement een verbetering (flexibilisering, klanttevredenheid en efficiency) voor mijn supply chain is ? Antwoord Om te bepalen of uw organisatie zou moeten investeren in een 4PL arrangement voor uw organisatie dienen de volgende vragen te worden beantwoord: • Beschouwt u uw supply chain als belangrijke succesfactor voor het succes van uw gehele organisatie, maar niet elk logistiek proces een kern-competentie? Een 4PL biedt niet alleen de toegang tot expertise van logistiek dienstverleners, maar zorgt er ook voor dat de supply chain goed geconfigeerd en geoptimaliseerd blijft zodat het kan blijven bijdragen aan het succes van de organisatie. Als de supply
•
•
•
chain geen doorslaggevende succesfactor is kan de supply chain ook door een 3rd party logistiek dienstverlener worden ondersteund. Heeft uw organisatie steeds meer moeite om met de toenemende complexiteit van de supply chain om te gaan ? Dreigen de eisen die aan uw supply chain worden gesteld uw competenties te overvleugelen ? Steeds wisselende eisen aan logistiek, korte doorlooptijden en toename in gebruik van IT in de supply chain betekent fequentere, snellere en meer ingrijpende veranderingen in de supply chain. Als de organisatie hier steeds meer tijd en moeite voor moet doen zonder dat het een kerncompetentie van de organisatie is dan kan een 4PL het ontwerp, implementatie en aansturing van de supply chain overnemen. Is uw suuly chain redelijk stabiel dan kan u het geheel nog goed overzien dan is uitbesteding van logistieke processen voldoende. Beschikt u over de technologie en kennis om verschillende delen van de supply chain te integreren of processen van verschillende logistiek dienstverleners te integreren ? Wanneer verdere intergratie van de supply chain concurrentie- of kostenvoordelen kan opleveren en u beschikt niet over de technologie en kennis om deze integratie tot stand te brengen dan kan een 4PL uw daarin assisteren. Beschikt u over betere inzet van uw kapitaal dat nu is geinvesteerd ten behoeve van logsitieke middelen en activiteiten ? Een 4PL biedt niet aleen de klassieke oplossing voor het vrijmaken van kapitaal in magazijnen en wagenpark door uitbesteding van deze diensten, maar ook op het gebied van automatisering kan een 4PL activiteiten en investeringen van een verlader overnemen, waarmee het beslag van kapitaal verder afneemt.
Verwijzingen Virtuele Organisaties 3rd Party Logistics Provider Supply Chain Management E-marketplaces ERP Mass-customization Literatuur Bade, D.J., Mueller, J.K. (1999), New for the millenium: 4PL, Transport & Distribution, february, p. 78-80. Koever, L. (2000), Fourth Party Logistics neemt tactische activiteiten over, Tijschrift voor Inkoop en Logistiek, maart, nr 3. , p. 43-45. Kajim, F.A.A. (1999), 4th Party Logistics: nieuwe ketenconcepten in opmars, KLICT. Gattorna, J.L. (1998), Strategic Supply Chain Alignment,. John Gower, Aldershot. Vermunt, J., Binnekade, F. (2000), Nederland Distributieland, Den Haag. TNO Inro, et al. (1999), TRILOG-Europe, Delft, in opdracht van de Europese Commissie, DG Transport en Energie TNO Inro (2000), Intelligente Logistieke Concepten: voorstudie, Delft, in opdracht van Connekt, KLICT en Nederland Distributieland. KPMG (2000), ICT in logistiek en transport, Rotterdam, in opdracht van Ministerie van Verkeer en Waterstaat, DGTP.
