Fonds Sluyterman van Loo Ouderenprojecten bevordert het welbevinden van ouderen in Nederland en in het Caribisch deel van het Koninkrijk

JAARVERSLAG

Fonds Sluyterman van Loo – Ouderenprojecten bevordert het welbevinden van ouderen in Nederland en in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Het fonds ondersteunt initiatieven en projecten die zich richten op waardigheid, zingeving, autonomie en welbevinden van ouderen. Het fonds draagt bij aan sociaalwetenschappelijk onderzoek, onder meer door middel van de Sluyterman van Loo Leerstoel aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Het fonds houdt het buitengoed Akerendam in Beverwijk in stand.

2 -

JAARVERSLAG 2011 - 3

INHOUD

VOORWOORD

7

BIJ DE AFBEELDING OP HET OMSLAG

8

BIJ DE FOTO’S IN DIT JAARVERSLAG

10

JAARVERSLAG NU DEELS OP WEBSITE

12

GERICHTER BELEID VOOR MEER MAATSCHAPPELIJK EFFECT

14

WIE VORMEN ONZE DOELGROEPEN?

16

EEN ‘KWADE OUDE DAG’ VOORKOMEN

19

WAT IS NODIG VOOR EEN GOEDE OUDE DAG?

24

WIJ HEBBEN DE PLICHT OM VROLIJK TE ZIJN

28

HOE KAN ONS FONDS EFFECTIEVER OPEREREN?

35

VERMOGENSBEHEER IN

4 -

2011

44


VOORWOORD

Vreemd: mijn eerste daad als nieuwe voorzitter van Fonds Sluyterman van Loo is het schrijven van dit voorwoord. Een wat ongemakkelijke opgave, want ik ben me nog aan het inwerken. Aan wat in dit verslag staat over het in 2011 gevoerde beleid, kan en wil ik derhalve inhoudelijk niets toevoegen. Mijn voorganger, Gérard van Engelen, die negen jaar de voorzittershamer heeft gehanteerd, wenst het fonds toe een ‘bedrijf’ te blijven dat steeds weer met succes weet te balanceren tussen idealisme en vernieuwingsdrang enerzijds, en realisme en zakelijkheid aan de andere kant. Ook ik zal mij daarvoor graag inzetten. Bestuur, directie en medewerkers zijn Gérard van Engelen er zeer erkentelijk voor dat zij onder zijn leiding hebben mogen werken. Zij zullen zijn beroepsmatige deskundigheid, veelzijdige levenservaring, enthousiaste energie en collegiale vriendschap missen. Wij zijn ook dit jaar weer veel dank verschuldigd aan al die personen en organisaties die, met hun uiteenlopende ideeën en initiatieven, de weg naar ons fonds hebben weten te vinden. Stuk voor stuk zijn zij gedreven om het leven van de ouderen onder ons, voor wie zoveel niet meer vanzelfsprekend is, te veraangenamen, te verlichten, zin te geven.

Namens het College van Regenten, Mr Els H. Swaab voorzitter

6 -


Bij de afbeelding op het omslag Tentoonstelling ‘Vijf Eeuwen Bloemperken op Akerendam’

Van 26 mei t/m 16 september 2012 is in het park van Akerendam een bijzondere, eenmalige zomerexpositie te zien: ‘Vijf Eeuwen Bloemperken op Akerendam’. Deze wordt georganiseerd in het kader van het Jaar van de Historische Buitenplaats 2012 (zie www.buitenplaatsen2012.nl). Centraal staan de opeenvolgende stijlen in de aanleg van kleurrijke bloemperken door de eeuwen heen. Voor zover bekend is deze ontwikkeling nooit eerder aan de hand van speciaal ontworpen bloemperken getoond. Enkele uitgelezen experts werken mee aan deze expositie. Willem Zieleman, hoofd van de tuindienst van Paleis Het Loo, tekende de 17de-eeuwse perken. Korneel Aschman is verantwoordelijk voor de perken uit de 18de, 19de en 20ste eeuw. Hij is werkzaam als adviseur groen erfgoedbeheer bij de Stichting In Arcadië. Hans Otten, tuinbaas van Akerendam en maker van de omslagfoto, combineert in de moestuin oude groentesoorten met eenjarige bloemen. Het bloemperk van de 21ste eeuw is van de hand van de bekende tuinontwerpster Jacqueline van der Kloet. Verder zijn er twee veertig meter lange borders van Piet Oudolf te zien alsmede een rijke collectie oranjerie- of kuipplanten. In de oranjerie wordt een kleine expositie over de getoonde ontwerpen gehouden. Zie voor meer informatie www.vijfeeuwenbloemperken.nl.

8 -


Bij de foto’s in dit jaarverslag De foto’s in dit jaarverslag zijn gemaakt tijdens het project ‘Door groene tuinen eenzaamheid ouderen in Betondorp doorbreken’, dat Fonds Sluyterman van Loo in 2011 ondersteunde. In de Amsterdamse wijk Betondorp wonen veel ouderen die vereenzamen én die hun tuin zelf niet meer goed kunnen onderhouden. Stichting Present Amsterdam en de Nederlandse Tuinenstichting bedachten een plan om hierin verbetering te brengen: ze wierven vrijwilligers om de verwaarloosde tuintjes aan te pakken en van nieuw groen te voorzien. Daarmee sloegen ze twee vliegen in één klap: de tuintjes staan er nu weer mooi bij en het isolement van de ouderen werd doorbroken door hun contacten met de vrijwilligers. Ook nu nog worden de ouderen regelmatig bezocht door een vrijwilliger die de tuin blijft onderhouden. Zo worden ze op een bijna onopgemerkte, laagdrempelige manier uit hun isolement gehaald. Het mooiste is dat door dit sociale groenproject ook nieuwe contacten tussen buren onderling zijn ontstaan. Op de foto’s zijn o.a. de vrijwilligers te zien, bezig met het opknappen van de tuintjes. Het project wordt in 2012 voortgezet en tevens uitgebreid naar andere wijken in Amsterdam.

‘We ondersteunen ouderenprojecten op verschillende niveaus, waaronder heel concrete kleinschalige projecten die rechtstreeks ten goede komen aan de ouderen zelf. Ik vind dat je als ouderenfonds altijd die concrete ondersteuning moet blijven geven, onder voorwaarde dat men er zelf ook iets aan bijdraagt. Met relatief weinig geld heb je dan veel effect. De “gewone ouderen” moeten niet op de achtergrond komen, want om hen gaat het juist. Je moet dus laagdrempelig blijven.’ Gérard van Engelen, scheidend voorzitter Fonds Sluyterman van Loo

10 -


JAARVERSLAG NU DEELS OP WEBSITE

PAPIEREN JAARVERSLAG Het jaarverslag dat u in handen houdt, is beknopter dan u van ons gewend bent. Het is beschouwelijk van aard, toont de nieuwe wegen die in 2011 zijn ingeslagen en gaat in op de overwegingen die daaraan ten grondslag liggen. Ook biedt het inzage in onze plannen voor het lopende jaar. Verder is er een column in opgenomen van auteur Marian Berk. Ze geeft ons hierin haar inspirerende visie op het ouder worden, onder het motto: ‘Wij hebben de plicht om vrolijk te zijn!’ DIGITAAL JAARVERSLAG Op onze website, www.stsvl.nl, vindt u onze complete jaarverslaglegging, inclusief onze verkorte jaarrekening, en verder uitgebreide informatie over • Subsidieverstrekking: een impressie van de met onze bijdragen gerealiseerde projecten. Ook gaan we hier nader in op onze vernieuwde aanvraagprocedure. • Premieplan: 65-plussers worden gestimuleerd iets te ondernemen met of voor ‘oudere’ ouderen in hun eigen omgeving. • Gouden Dagen: ouderen die, in meer of mindere mate, afhankelijk zijn geworden van zorg, krijgen gepaste persoonlijke aandacht, één op één of in groepsverband (zie ook www.goudendagen.nl). • Sluyterman van Loo Leerstoel: bijzondere leerstoel Toegepaste Sociale Gerontologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam. • Akerendam: de buitenplaats in Beverwijk waar onze stichting sinds 1916 is gevestigd. • Bestuur en bureau

12 -


GERICHTER BELEID VOOR MEER MAATSCHAPPELIJK EFFECT

Fonds Sluyterman van Loo heeft als doel de levenskwaliteit van ouderen te bevorderen. Wij doen dat door ieder jaar honderden projecten die zich hierop richten financieel te ondersteunen. Kernwaarden die we hierbij hanteren, zijn: welbevinden, autonomie, zingeving en waardigheid.

In het verslagjaar 2011 hebben wij ons intensief beziggehouden met het

Beleidsdiscussies en -onderzoek in het kader van nieuw beleid

vernieuwen van ons beleid. De centrale vraag daarbij was: hoe kunnen we ons fonds nog effectiever maken, zodat we een nog grotere bijdrage kunnen

• 2010:

leveren aan de levenskwaliteit van ouderen?

Onderzoek van Bureau Scholten&Franssen naar de doelen en resultaten van de, door Fonds Sluyterman van Loo gefinancierde, projecten en naar de interne bedrijfsvoering

Op grond van diverse onderzoeken en discussies hebben we een aantal kernvragen geformuleerd:

van het fonds • februari 2011: Beleidsdiscussie over het fonds met prof. Paul Schnabel en

• WIE willen we ondersteunen? Voor welke groepen zijn we er? • WAT is nodig om tot op hoge leeftijd een zinvol, betekenisvol leven te

prof. Frits de Lange • zomer 2011:

kunnen leiden? • HOE kunnen we hieraan optimaal bijdragen?

Expertmeeting met prof. Pearl Dykstra rond het themaprogramma ‘Vitaliteit ontmoet kwetsbaarheid’

• 2011-2012:

Onderzoek van LESI naar ouderen en kunstbeoefening; eerste opzet van een stimulerings- en faciliteringsprogramma

In dit jaarverslag gaan we hier nader op in en kunt u lezen op welke pun-

Onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen naar

ten wij ons beleid en onze werkwijze hebben bijgesteld. Sommige van die

de voortgang van de themaprogramma’s ‘Ouderen en

wijzigingen waren al merkbaar in 2011, andere zullen pas in 2012 effect

Levenskunst’ en ‘Kracht van Ouderen’

sorteren.

14 -

• 2011:

• januari 2012: Conferentie ‘Ouderen en Kunstbeoefening’ te Amsterdam


WIE VORMEN ONZE DOELGROEPEN?

de kinderwagen, de andere dag achter een rolstoel. Deze zestigers vormen bij uitstek de groep die veel bijdraagt aan de levenskwaliteit van onze kwetsbaarste ouderen. De 65-plussers (de ‘babyboomers’) zijn gemiddeld genomen behoorlijk

In februari 2011 voerde het bestuur van Fonds Sluyterman van Loo een fundamentele beleidsdiscussie, met Paul Schnabel _ directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau _ en Frits de Lange, hoogleraar Ethiek aan

welvarend. Ze hebben vermogen opgebouwd en hebben niet veel lasten meer. Dit geeft hun enerzijds de ruimte om van het leven te genieten en anderzijds om zich in te zetten voor de maatschappij.

de Protestantse Theologische Universiteit. Schnabel heeft veel kennis van maatschappelijke trends die te maken hebben met ouderen en De Lange is gespecialiseerd in levensbeschouwelijke kwesties rondom het ouder worden.

Kwetsbare ouderen Gezamenlijk kwamen we tijdens deze discussie tot het formuleren van drie

Vanaf 75 jaar wordt de kans op afhankelijkheid groter. Allerlei problemen

mogelijke doelgroepen voor ons fonds:

kunnen dan gaan samenvallen. Echt oude, kwetsbare mensen lijken

• degenen die nog niet oud zijn (ca. 50-60 jaar)

er tegenwoordig vaak niet meer bij te horen en worden gezien als

• fitte senioren (ca. 60-75 jaar)

langzaam, lastig, een kostenpost. Te vaak wordt met ongehoord

• kwetsbare ouderen (vanaf ca. 75 jaar)

disrespect over hen gesproken en gedacht. Deze ‘bloemetjesjurkgeneratie’ is opgegroeid met weinig middelen, is bescheiden en met weinig tevreden. Ze zullen dan ook niet snel

16 -

Nog niet oud, wel fit: achter de kinderwagen én achter de rolstoel

klagen en zijn snel bang te veel te vragen. Als gevolg daarvan ontbreekt

Met de eerste twee groepen gaat het, aldus Paul Schnabel, gemiddeld

persoonlijke aandacht en bezigheden die aansluiten op hun interesses

genomen goed. Ouderen tot 75 jaar zijn doorgaans actief en hebben

en levensvragen. Dit geldt zowel voor ouderen die in een verzorgings- of

het drukker dan ooit. Ze zien zichzelf niet als oud en willen niet op hun

verpleeghuis wonen als voor zelfstandig wonende ouderen. Hier valt dus

‘ouder zijn’ worden aangesproken, laat staan betutteld worden.

nog een wereld te winnen.

Veel zestigers ondersteunen hun kinderen en kleinkinderen (opvang).

Ouderen waren vroeger in financieel opzicht een risicogroep, maar

Daarnaast zijn ze vaak belast met de zorg voor hun ouders of andere

hun welvaart is in het laatste decennium gestegen. In 2008 bedroeg

hoogbejaarde naasten: de ene dag lopen ze bij wijze van spreken achter

het aandeel lage inkomens bij ouderen (3,8%) minder dan de helft van

het hun vaak aan zaken waar ze werkelijk behoefte aan hebben, zoals


Een ‘kwade oude dag’ voorkomen Bij het beleid van ons fonds staan _ ze werden al eerder genoemd _ vier kernwaarden centraal: welbevinden, autonomie, zingeving en waardigheid. Frits de Lange bracht deze vier begrippen onder in twee ‘waardenhiërarchieën’ (zie het diagram hieronder). Waardenhiërarchie

Waardenhiërarchie

Welbevinden

Waardigheid

Welbevinden

Waardigheid

steeds veel ouderen heel moeilijk kunnen rondkomen. Dat geldt met

Aut onomie

Zingeving

name voor de oudste ouderen, en die zijn hierdoor extra kwetsbaar.

Aut onomie

Zingeving

Zingeving

Aut onomie

Zingeving

Aut onomie

de oudste ouderen. Dat betekent dat ‘degenen die nog niet oud zijn’ (tot ca.

Waardigheid

Welbevinden

60 jaar) niet langer een directe doelgroep van ons fonds vormen. Voor de

Waardigheid

Welbevinden

groep vitale senioren (ca. 60-75 jaar) zien we daarentegen een grote rol weg-

‘Een pret t ige oude dag’

‘Van bet ekenis zijn en blijven’

gelegd bij de zorg en aandacht voor de kwetsbare ouderen. In die rol willen

( charit ief ) dag’ ‘Een pret t igeatoude

emancipat ‘Van bet(ekenis zijnoir en) blijven’

( charit at ief )

( emancipat oir )

dat van de totale bevolking (8%). Die tendens heeft de laatste jaren doorgezet. Dit neemt natuurlijk niet weg dat in absolute getallen nog

Ons fonds wil zich primair gaan richten op de groep kwetsbaarste ouderen:

we deze actieve senioren stimuleren en, vooral, faciliteren.

18 -

Bij de jongere oudere, de ‘fitte senior’, staat autonomie centraal. Dat komt

Bij de ene benadering staat welbevinden bovenaan en worden de andere

tot uiting in verantwoord burgerschap en in de behoefte een bijdrage aan

waarden daaraan ondergeschikt gemaakt. Hierbij gaat het voornamelijk om

de maatschappij te willen leveren, aansluitend bij het dominante waardepa-

ouderen een prettige oude dag te bezorgen. De Lange noemt dit een ‘chari-

troon van de babyboomgeneratie. Zelfsturing is daarbij het grootste goed.

tatieve’ manier om naar ouderdom te kijken. De tweede benadering, die hij

Uiteraard speelt het idee van zingeving hierbij ook een belangrijke rol: door

‘emancipatoir’ noemt, gaat uit van waardigheid en zingeving. Daar worden

je in te zetten voor de maatschappij, voor je naasten, ben je zinvol bezig,

vervolgens de andere waarden van afgeleid.

word je een rijker mens.

Hoe doe je dat, ‘zo goed mogelijk’ oud worden? Met andere woorden: hoe


Als je een duidelijke visie hebt over de rol van ouderen in de samenleving en je dignitas bovenaan stelt, dan heb je een emancipatoire visie op ouderen. voorkom je een ‘kwade oude dag’? Door ernaar te streven je zo lang mogelijk lekker en jong te blijven voelen, leuke dingen te doen, te genieten? En een houding aan te nemen van: als dat niet meer lukt, dan zie ik wel weer? Of door het proces van ouder worden bewust door te maken, het aan te grijpen voor geestelijke verdieping en verrijking?

ze nog bogen op hun verdiensten. Als je een duidelijke visie hebt over de rol van ouderen in de samenleving en je dignitas bovenaan stelt, dan heb je een

Het zijn twee totaal verschillende zienswijzen, die overigens in het dagelijks

emancipatoire visie op ouderen; ze zijn en blijven van betekenis.’

leven door elkaar lopen.

Frits de Lange, hoogleraar Ethiek aan de Protestantse Theologische

De eerste benadering, die uitgaat van ‘een prettige oude dag’, is die van orga-

Universiteit

nisaties die programma’s ontwikkelen en activiteiten ontplooien om ouderen actief te houden en/of dagbesteding te bieden. Deze benadering is primair aanbodgericht en overwegend consumptief. Het welbevinden van de oudere

Waartoe voelen wij ons als fonds het meeste aangetrokken? Tot die benade-

staat hierbij centraal.

ring die de beste mogelijkheden biedt om een ‘kwade oude dag’ te voorkó-

Initiatieven die uitgaan van de tweede benadering, het vermijden van een

men of te verzachten. Het is dan ook de emancipatoire benadering die ons

‘kwade oude dag’, hebben een ander karakter. Deze zijn erop gericht ouderen

fonds met ingang van 2011 in zijn beleid centraal stelt. Hoe? Door meer

te helpen een positief zelfbeeld te behouden of te ontwikkelen, het ouder

initiatieven te financieren en in gang te helpen zetten waarbij zingeving en

worden te accepteren en te appreciëren, van betekenis te zijn en te blijven.

waardigheid centraal staan.

Hierbij staan vooral de kernwaarden zingeving en waardigheid centraal.

Actieve kunstbeoefening, gecombineerd met een respectvolle, menselijke

Waardigheid wil zeggen: Je bént iemand, je wordt gewaardeerd om wie je

benadering, is een van de bezigheden die sterk kan bijdragen aan het gevoel

bent en wie je was, je bent nog steeds van betekenis, al zal dat een andere

dat het leven ook op hogere leeftijd betekenis heeft. Gérard van Engelen,

betekenis zijn dan toen je nog in de kracht van je leven was.

scheidend voorzitter, zegt hierover:

En zingeving, wat wordt daaronder verstaan? Het antwoord zou kunnen luiden: dat waarvoor ik vandaag mijn bed uitkom. Maar zingeving is ook terug-

‘Er zijn goede ervaringen opgedaan met het schrijven van levensverhalen,

kijken op je leven: ik ben oud geworden, heb ik het in mijn lange leven goed

bijvoorbeeld als iemand in een verzorgingshuis komt wonen. Zo leren de ver-

gedaan? Zich afvragen: ik heb geen contact meer met mijn kinderen, kan ik

zorgenden iemand echt kennen en blijft de identiteit van de oudere, ook in

dat nog rechtzetten?

die laatste levensfase, behouden. Als je mensen op een creatieve manier blijft prikkelen, kun je met hen blijven communiceren. Dat zou in instellingen

20 -

‘Een alternatieve term voor waardigheid is dignitas. Dignitas is verbonden

gestimuleerd moeten worden. Door middel van kunst en het vertellen van

met status en sociale verdienste. Als ouderen hun eigen dignitas hebben, zijn

levensverhalen kun je mensen langer een zinvol leven bieden, en niet alleen

ze iemand en wordt er nog gekeken naar wie ze vroeger waren en kunnen

maar laten bestaan.’


Bijgesteld beleid Fonds Sluyterman van Loo • richt zich per 2012 met zijn beleid primair op kwetsbare ouderen, • ondersteunt vooral initiatieven om een ‘kwade oude dag’ te voorkomen en • hanteert een emancipatoire benadering die uitgaat van waardigheid (dignitas) en zingeving.

22 -


Projecten kunnen als thema hebben elkaar leren kennen, iets voor elkaar betekenen, WAT IS NODIG VOOR EEN GOEDE OUDE DAG?

de ander bijstaan of helpen, de ander vergezellen.

Wat heb je als kwetsbare oudere nodig om een hoge kwaliteit van leven te

VITALITEIT ONTMOET KWETSBAARHEID

behouden?

Om een brug te slaan tussen de behoeften van kwetsbare ouderen en degenen die hierin kunnen voorzien, heeft Fonds Sluyterman van Loo

Bij de projecten die wij financieren, spelen zaken als menselijk contact,

samen met Stichting RCOAK het thematisch subsidieprogramma ‘Vitaliteit

gezien worden, het gevoel ertoe te doen en iets te kunnen bijdragen, alsook

ontmoet kwetsbaarheid’ ontwikkeld, dat van 2012 tot 2014 zal lopen

zelfexpressie en zingeving, meestal een belangrijke rol. Die factoren maken

(zie www.vitaliteitontmoetkwetsbaarheid.nl). Het stimuleren en faciliteren

het leven de moeite waard, niet alleen voor (nog) vitale mensen maar ook

van concrete ontmoetingen tussen vitale senioren en kwetsbare ouderen

voor kwetsbare ouderen.

vormt de kern van dit programma. Projecten die in dat kader georganiseerd

Maar juist de persoonlijke aandacht die daar onlosmakelijk aan verbon-

worden, kunnen als thema hebben elkaar leren kennen, iets voor elkaar

den is, staat onder druk. Betaalde medewerkers van zorgaanbieders heb-

betekenen, de ander bijstaan of helpen, de ander vergezellen. Binnen de

ben er nauwelijks nog ruimte voor. Aandacht wordt niet beschouwd als een

ontmoetingen moet sprake van wederkerigheid zijn.

‘product’ en wordt derhalve niet vergoed. Het gevolg is dat hierdoor steeds vaker een beroep moet worden gedaan op vrijwilligers.

Met ‘Vitaliteit ontmoet kwetsbaarheid’ wil ons fonds bereiken dat er • veel en uiteenlopende initiatieven ontstaan die bijdragen aan interactie

Uit allerlei onderzoeken en projecten is gebleken dat juist vitale senioren zeer geschikt zijn om ondersteuning te geven aan kwetsbare ouderen, waardoor de laatsten het leven weer als zinvol gaan ervaren. Op hun beurt

tussen kwetsbare ouderen en actieve senioren, en • nieuwe, succesvolle methodieken worden ontwikkeld, die door anderen kunnen worden overgenomen.

hebben de vitale ouderen hier baat bij, want zorgen voor een ander verrijkt hun leven (zingeving). ‘De groep hoogbejaarde kwetsbare ouderen heeft ons het meest nodig en krijgt de komende jaren een centrale plaats in ons subsidiebeleid. We laten daarbij

24 -

‘Nederland scoort heel hoog wat betreft vrijwilligerswerk door 50-plussers.

de boodschap van onze vorige thema’s niet los: dat met name de jongere en

Je hoeft vitale senioren niet te motiveren om iets voor kwetsbare ouderen te

vitale ouderen nog een geweldige maatschappelijke bijdrage kunnen en wil-

doen. Je moet ze faciliteren!’

len leveren.’

Prof. Pearl Dykstra tijdens een expertmeeting, zomer 2011

Gérard van Engelen


Gemiddeld 50 procent van de Nederlanders houdt zich (als amateur) actief bezig met de beoefening van kunst. Onder ouderen is dat percentage 35. Daar ligt dus een groot potentieel.

RCOAK en Kunstfactor, een stimulerings- en faciliteringsprogramma ontwikkelen dat het amateur-kunstaanbod voor ouderen uitbreidt, optimaliseert en verankert. Het is de bedoeling hierbij centra voor de kunsten, andere kunstinstellingen, zorgen welzijnsinstellingen, kunstenaars, de overheid en het bedrijfsleven te betrekken.

Thematische subsidieprogramma’s van Fonds Sluyterman van Loo

Waarom themaprogramma’s?

• 2001: Voorkómen en verminderen van eenzaamheid onder ouderen

Binnen themaprogramma’s voeren diverse organisaties meerjarige

• 2005: Ouderen en levenskunst

projecten uit rond een maatschappelijk relevant en actueel onderwerp.

• 2007: Kracht van ouderen

Werken met thema’s maakt de kans op blijvende maatschappelijke

• 2012: Vitaliteit ontmoet kwetsbaarheid

veranderingen groter, want • themaprogramma’s geven een gerichte impuls aan de ontwikkeling van vernieuwende concepten. Ze kunnen bijvoorbeeld bijdragen aan een positieve cultuuromslag,

OUDEREN EN KUNSTBEOEFENING Uit onderzoek is gebleken dat kunstbeoefening de fysieke en psychische gezondheid van ouderen bevordert. Kunst kan ouderen een zinvolle tijdbesteding bieden, en bovendien kan men door kunstbeoefening betekenisvolle sociale contacten opdoen. De levenskwaliteit kan er enorm door verhoogd

26 -

• de deelnemende organisaties leren elkaar kennen en kunnen zodoende ervaringen uitwisselen, • door aandacht te vragen voor één thema stimuleren we de ouderensector tot discussie en reflectie, • de resultaten en ervaringen die tijdens de themaprogramma’s worden

worden, ook in de laatste levensfase.

opgedaan, worden breder verspreid dan wanneer het om een op

Daarom wil Fonds Sluyterman van Loo, in samenwerking met Stichting

zichzelf staand project zou zijn gegaan.


Marjan Berk (79):

Wij hebben de plicht om vrolijk te zijn (García Lorca)

Ik ben een fulltime werkend mens, schrijver, columnist en scenarioschrijver, 79 jaar oud. Toch beschouw ik mijzelf nog steeds als een homo ludens, een spelende mens. Daarom is mijn dagelijks leven, ondanks de druk van het halen van twee deadlines per week plus twee deadlines per vier weken, gevuld met vitaal plezier, muziek en nachtelijk dansen. Dat dansen heeft niet meer om het lijf dan, bij het veelvuldig nachtelijk wakker zijn _ wat bij mijn leeftijd hoort _, huppelen op de muziek van de cd’s die ik opzet, of de jazz van Radio 6. Ik zie mijn huppel, mijn lyrisch armzwaaien en exotisch voetenwerk weerspiegeld in de dubbele ramen van het balkon. Soms zorgt de volle maan voor een sprookjesachtige belichting en zing ik zachtjes mee. Deze nachtelijke uitingen van artistieke bewegingsdrift maken mij heel gelukkig. Af en toe pluk ik de vruchten van de zes jaar pianoles die ik als kind kreeg. Ik heb dat spelen jaren verwaarloosd, maar ik heb het weer opgepakt en oefen met mijn stroeve artrosevingers de makkelijkste walsen van Chopin en de Mouvements Perpetuel van Poulenc. Het klinkt voor geen meter, maar ik word er buitengewoon tevreden van. Ik herinner me nog dat ik direct na de oorlog met mijn grootmoeder naar een concert van Alfred Cortot ging. Hij was vóór de oorlog een groot Chopin-vertolker, was in de oorlog berooid geraakt en moest nu op hoge leeftijd nog concerten geven om in zijn onderhoud te voorzien. Zijn virtuositeit had behoorlijk geleden, af en toe sloeg hij er flink Foto: Hester-Doove

naast. Maar zijn touché was zo prachtig, vooral in de langzame passages,

28 -

dat ik heel erg geïnspireerd werd (14 jaar oud) en mij de volgende dag weer vol goede moed op de pianoles stortte. Zo koester ik nog steeds een wens, een beetje een geheime wens: ik wil zo graag nog eens de tango heel goed


onder de knie krijgen. Of die wens ooit nog wordt vervuld... Tussen droom

begrensd! Moedig mensen aan en ze barsten los. Ook op de lezingen voor

en daad... Dan denk ik liever aan de opdracht van de Spaanse dichter García

laaggeletterden liet ik de cursisten schrijven. En hoewel de gemiddelde leer-

Lorca ‘WIJ HEBBEN DE PLICHT OM VROLIJK TE ZIJN!’

ling daar best moeite mee had, kwamen er op heel eenvoudig niveau fantastische verhalen los. Chinezen gaven loempiarecepten, Irakezen en Iraniërs

Lust om vorm te geven

uitten zich in hun eigen taal in poëzie, die ze dan braaf in hun hulpeloos

Wat ik met dit persoonlijk verslag van mijn artistieke erupties wil zeggen,

Nederlands vertaalden. Ik heb avonden meegemaakt waar grote samenhang

is dat mensen, oud en jong, lust kunnen voelen, lust om vorm te geven aan

ontstond door de inspanning van eenieder iets te schrijven over wat hen

wat er aan creativiteit in hun hoofd leeft. En wanneer na het pensioen de

bezighield. Een avond was er een vrouwtje uit de Congo dat nog nooit een

vrijheid zich aandient, kunnen veel sluimerende wensen de ontstane ruimte

pen had vastgehouden. De docente zei: ‘Ik laat haar wel de bibliotheek zien’,

te gebruiken om die lust tot schrijven, dichten, schilderen, zingen, dansen,

waarop ik haar vriendelijk vroeg de tijd te benutten om de vrouw te leren hoe

musiceren, videofilms maken, vaardigheden op culinair gebied, kortom de

ze een ballpoint moest vasthouden en desnoods een boom te laten tekenen.

rudimentaire creativiteit alsnog te ontwikkelen, eindelijk aan bod komen. Als ik kijk naar de mogelijkheden die er zijn om aan te meren bij scholing en

‘Denken jullie dat er nog wel eens iets leuks met mij gebeurt?’

bij kennis, toegesneden op de oprechte amateur, dan zijn wij een rijk land.

Kunst in al zijn verschijningsvormen en op alle niveaus maakt gelukkig.

Zeker nu de babyboomer zich in de arena van de kunstbeoefening meldt, moet de drempel laag zijn en de inspirerende factoren ruim aanwezig. Ik

Leren kijken, leren luisteren, leren lezen, leren doen: er is veel te halen. Het aanbod blijkt groot te zijn, wanneer ik zie wat Kunstfactor _ het sectorin-

weet dat er bij uitgeverijen enorme hoeveelheden manuscripten op de mat

stituut amateurkunst _ te bieden heeft. Maar hoe vind de kunstbehoeftige,

vallen. De behoefte van mensen om op schrift hun wederwaardigheden met

de dorstige en hongerige verlangende de plek waar hij kan leren en geïn-

de wereld te delen, is gigantisch.

spireerd wordt? Hoe leert hij zijn eventuele onzekerheid overwinnen? Hoe wordt hij de oprechte amateur, de werkelijke liefhebber?

30 -

Moedig mensen aan en ze barsten los

Tot besluit: in de jaren dat ik mijn brood op het toneel verdiende, was ik

Marjan Berk (1932) is

Met grote regelmaat worden mij boeken toegestuurd, boeken die er door de

afhankelijk van het aanbod aan werkgelegenheid. Als bruikbare kracht had

schrijfster van romans,

mogelijkheid van printing on demand prachtig uitzien. De schrijvers hopen

ik altijd werk, maar de kwaliteit die ik had leren kennen bij Wim Kan, Jaap

korte verhalen, literaire

ontdekt te worden. Zoals de oude vrouw uit de Weerribben, waar ik woon.

van der Merwe en de cabaretgroep Lurelei was niet altijd vanzelfsprekend.

non-fictie en columns.

Ze belde mij: ‘Marjan, ik heb een prachtig verhaal. Je moet een middag bij

Ik had één clichéverzuchting wanneer het waterdragerswerk dat ik deed

Deze column

me komen zitten met een schrift, dan zal ik het je vertellen! Dan kan jij het

werd door haar uit-

opschrijven!’

mij niet gelukkig maakte: ‘Denken jullie dat er nog wel eens iets leuks met mij gebeurt?’ Vanaf het ogenblik dat ik ben gaan schrijven _ ik was al bijna

Ik heb workshops korte verhalen schrijven gegeven, waarbij de opdracht was

vijftig _, heb ik dat nooit meer gezegd. Ik werd mijn eigen directeur! Auto-

conferentie ‘Ouderen en

geschiedenissen te schrijven waarin de werkelijkheid ontspoorde. Het was

nomie, ofwel zelf (kunnen) bepalen wat je wilt doen, is, ook in de amateur-

Kunstbeoefening’ op 20

werkelijk ongelofelijk hoe de cursisten ‘los’ gingen; hun fantasie was on-

kunstbeoefening, van groot belang.

januari 2012.

gesproken tijdens de


Ouderen kiezen bewust voor het beoefenen van een kunstvorm, omdat zij een oude passie nieuw leven willen inblazen. ‘Initiatieven mogen nevendoelen hebben, maar het is verstandig om de liefde voor de kunst als uitgangspunt te hanteren. Want juist dan blijken gunstige spin-off effecten op te treden voor de gezondheid en het sociale functioneren.’ Prof. dr. Roelof Hortulanus, directeur LESI ONDERZOEK OUDEREN EN KUNSTBEOEFENING In 2011 deed het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie (LESI) in opdracht van Fonds Sluyterman van Loo, Stichting RCOAK en Kunstfactor, onderzoek naar ouderen en kunstbeoefening, ter voorbereiding van een

Structureel aanbod kunstactiviteiten nodig

stimulerings- en faciliteringsprogramma. Op 20 januari 2012 vond in dit

Een andere conclusie van LESI is dat er voor ouderen weliswaar succesvol-

kader in Amsterdam de conferentie ‘Ouderen en Kunstbeoefening’ plaats,

le kunstprojecten zijn opgezet, maar dat er nog geen structureel aanbod

waaraan vierhonderd mensen deelnamen.

van kunstactiviteiten voor deze doelgroep bestaat. Hiernaar is zeker vraag: ouderen hebben er behoefte aan hun identiteit te ontwikkelen, zich creatief te uiten, hun leervermogen te vergroten en eigen initiatieven te ontplooien.

Behoefte aan kunst is intrinsiek Een van de belangrijkste conclusies uit het LESI-onderzoek is dat ouderen die zich wijden aan een kunstactiviteit, dit niet in de eerste

‘Ouderen doen niet aan kunstbeoefening om een positief beeld van zichzelf

plaats doen uit verveling of uit een behoefte aan sociale contacten,

als oudere neer te zetten. Ouderen willen niet op hun leeftijd aangesproken

maar vanwege een intrinsieke behoefte. Zij kiezen dus bewust voor het

worden. Ze hebben echter wel specifieke behoeften en belemmeringen, en dat

beoefenen van een kunstvorm, omdat zij een oude passie nieuw leven

wordt nogal eens vergeten.’

willen inblazen of daartoe al heel lang een sluimerende wens hebben.

Deelnemer conferentie ‘Ouderen en Kunstbeoefening’

In vervolg op het onderzoek van LESI en het congres in januari 2012 wordt

Kunst beoefenen? Dan wel goed gefaciliteerd

dit jaar gestreefd naar het sluiten van een deelconvenant met de ministeries

Ouderen hebben meestal een duwtje in de rug nodig om creatieve

van OCW en VWS over ouderen en kunstbeoefening. In dit deelconvenant,

activiteiten (weer) op te pakken. Daarnaast zijn er andere randvoor-

dat tot stand zal komen in het kader van het, in 2011 tussen het kabinet

waarden nodig, zoals een prikkelende sociale omgeving, ruimte om

en de filantropische sector gesloten, convenant Ruimte voor geven, zullen

invulling te geven aan eigen ambities en bevlogenheid bij de begeleiders.

Stichting RCOAK, Fonds Sluyterman van Loo, Kunstfactor en Fonds voor Cultuurparticipatie partij zijn.

32 -


HOE KAN ONS FONDS EFFECTIEVER OPEREREN?

Hoe kan ons fonds duurzaam bijdragen aan het verhogen van de levenskwaliteit van ouderen? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat goedlopende projecten ook zonder onze steun een vervolg krijgen, zodat er geen kapitaalvernietiging plaatsvindt? Hoe kunnen we onze rol als ‘partner in maatschappelijk initiatief’ zo adequaat mogelijk invullen? Ook deze vragen hebben ons in het verslagjaar beziggehouden.

Ontwikkeling in fondsenwereld: fungeren als partner De vragen die we ons stelden, staan niet op zichzelf: binnen de FIN (Vereniging van Fondsen in Nederland) wordt door de leden intensief gediscussieerd over de rol die ze in een sterk veranderende maatschappij kunnen spelen. We zien dat fondsen zich steeds meer ontwikkelen tot partners bij maatschappelijke initiatieven. Door zich langer aan een organisatie te verbinden en samen te zoeken naar andere financieringsvormen en verdienmodellen, kunnen fondsen eraan bijdragen dat succesvolle initiatieven worden bestendigd. Zo kunnen projecten worden verduurzaamd, en treden we uit de ‘projectencarroussel’ _ het verschijnsel dat eenzelfde soort project steeds weer opnieuw wordt opgezet.

34 -


VERNIEUWINGEN IN WERKWIJZE

Toekenningen en afwijzingen

Om de kans te vergroten dat onze projecten bestendigd worden, hebben wij onze werkwijze op een aantal punten bijgesteld.

1. Meer focus

We blijven een brede waaier aan projecten ondersteunen, maar leggen daar-

bij meer dan tevoren de nadruk op de doelgroep van kwetsbare ouderen en

op projecten waarin waardigheid en zingeving kernbegrippen zijn. Kleine,

eenmalige initiatieven van ouderen voor ouderen worden meer en meer

gefinancierd via Premieplan en het Gouden Dagen Fonds. Bij directe financiering zal onze focus zich de komende jaren vooral richten op initiatieven die een daadwerkelijke verandering teweeg kunnen brengen,

295

274 209

235

237

93

95

93

97 138

2007

2008

2009

2 0 10

2 0 11

initiatieven met een langere adem. A a n t a l proje c t e n t oe ge k e n d, e x c l u s i e f Pre mi e pl a n A a n t a l proje c t e n a f ge we ze n , e x c l u s i e f Pre mi e pl a n

‘Het breed financieren van een veelheid aan projecten is een belangrijke taak van vermogensfondsen, die daarmee allerlei kleinere, lokale, vaak zeer nuttige initiatieven voor ouderen mogelijk maken. De particuliere fondsen zijn de smeerolie of het kraakbeen en geven de ruimte die de overheid niet kan

‘Als je vooraf niet scherp formuleert wat een project moet opleveren, kun je

bieden.’

aan het eind niet vaststellen of het een succes is geworden.’

Prof. Paul Schnabel tijdens de beleidsdiscussie in 2011

Gérard van Engelen

2. Verbeterde aanvraagprocedure

3. Verbeterde aanpak van nieuwe themaprogramma’s

We hebben vorig jaar onze beoordelingsprocedure en ons monitoringsys-

Bij de ontwikkeling van ons nieuwe themaprogramma ‘Vitaliteit ontmoet

teem zodanig aangepast, dat we aan het eind van een project beter kunnen

Kwetsbaarheid’ hebben we een aantal verbeterpunten doorgevoerd. Hier-

nagaan of de doelen zijn bereikt en het project is geslaagd. Dit houdt onder

voor hebben we gebruikgemaakt van de aanbevelingen uit een in 2011

meer in dat we indringender navraag doen naar de doelgroepen die men wil

uitgevoerd onderzoek naar onze vorige themaprogramma’s ‘Ouderen en

bereiken en de resultaten die de aanvrager voor ogen staan.

Levenskunst’ en ‘Kracht van Ouderen’. De verbeterpunten zijn gericht op de kwaliteit, effectiviteit en verduurzaming van de projecten:

36 -


• Projecten in het themaprogramma moeten aantoonbaar aansluiten bij

Toekenningen

concrete, individuele behoeftes van kwetsbare ouderen. • We ondersteunen niet alleen projecten van organisaties, maar ook burgerinitiatieven (bijvoorbeeld van buurtgenoten). • We kunnen ervoor zorgen dat mensen die een goed idee voor een project aandragen, gecoacht en getraind worden.

2.199.356

2.058. 114

1.708.720 252.255

11

402.407

80

287. 160

44

2 21.133

47

324

Onderzoek thematische subsidieprogramma’s In 2011 deed de Radboud Universiteit Nijmegen onderzoek naar onze vorige twee thematische subsidieprogramma’s.1 Deze programma’s bleken op de korte termijn een aantoonbaar positief effect te hebben

59

relaties en het doorbreken van sociaal isolement. Maar na vier resp. twee

149.500

Laury Achten, Albert Felling

en Jeannette Heldens, Kracht

103.543

21

292.721

34

263

40.755 432.478

8 50

van Ouderen. Een systematische verkenning van de voortgang van de projecten gesubsidieerd via het subsidieprogramma ‘Kracht van Ouderen’ van Stichting Sluyterman van Loo.

38 -

Toe ge k e n d s u bs i di e be dra g voor: Caribisch deel Koninkrijk

en overgenomen. Deze aandachtspunten hebben hun weerslag gehad in

Cultuur en recreatie

doelen/resultaten. • We willen van de initiatiefnemers weten waarom hun aanpak, in hun

72

488.427

56

167.045

342

62.480 352.928

15 42

eraan kunnen bijdragen dat succesvolle initiatieven worden verankerd

• We stellen hogere eisen aan de omschrijving van de beoogde

342.003

De onderzoekers hebben een aantal aandachtspunten benoemd, die

onze nieuwe aanvraagprocedure:

94

67

131. 16 5

2009

1

596.275

zoals we hadden gehoopt.

349.957

589.3 61

deelnemers, een gevoel van nuttigheid, het aangaan van (vriendschaps)

aantal van de projecten niet was uitgebreid, voortgezet of overgenomen,

11 79

16

gehad. Zo zorgden de projecten voor meer zelfwaardering bij de

jaar na afloop van de themaprogramma’s bleek toch dat een substantieel

93.643 420.755

190. 199

2010

2 0 11

Inrichting Voorlichting en deskundigheidsbevordering Premieplan Vervoer Diversen / meervoudige doelstelling 00 aantal projecten

ogen, werkt. • De indiener moet aangeven wat zijn project toevoegt aan het bestaande aanbod van ouderenprojecten.


Verdeling Premieplantoekenningen over de provincies in 2011

Nationaal Ouderen Fonds [ 129x ] De Zonnebloem [ 208x ] PCOB [ 3x ] Johanniter Hulpverlening [ 2x ]

• Ook moet in de aanvraag worden uiteengezet hoe men denkt de doelgroepen (deelnemers, vrijwilligers) te bereiken. • Ons fonds wil graag weten of en, zo ja, hoe het voorgestelde project binnen het beleid van de betreffende organisatie past en hoe breed het daar wordt gedragen. • Als sprake is van de inzet van vrijwilligers is de vraag: is er een goed functionerend vrijwilligersbeleid binnen de organisatie? • Tot slot dienen de initiatiefnemers toe te lichten hoe ze zich voorstellen dat hun activiteiten worden voortgezet nadat onze financiering is afgerond.

Premieplan

263

1 3 1 .165

167.044

324

14 9 .5 0 0

242

2009

2010

2 0 11

Toegekend bedrag Aantal toekenni ngen

4. Intensievere samenwerking met partners We leven in een tijd van forse bezuinigingen en stelselwijzigingen, die een grote negatieve invloed hebben op de zorg en het welzijnswerk voor ouderen. Dat is voor ons een reden temeer om opnieuw na te denken over de rol die we in de maatschappij kunnen spelen. Dat die rol niet moet bestaan uit het financieren van wat wegvalt door overheidsbezuinigingen is voor ons

Via Premieplan verdubbelen Fonds Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK de opbrengst van geldinzamelacties voor kleinschalige

duidelijk. Wel zien we het als onze taak om intelligent samen te werken

projecten gericht op het welzijn van kwetsbare ouderen. In 2011 deden het Nationaal Ouderen Fonds, De Zonnebloem, PCOB en de

met andere fondsen en partners in het veld, meer bekendheid te geven aan

Johanniter Hulpverlening aan Premieplan mee.

effectieve werkwijzen en ons beleid goed af te stemmen op dat van andere

Sinds 2010 wordt Premieplan ook uitgevoerd door KBO Brabant. Aangezien de financiering hiervan niet wordt gedaan door ons maar

partijen, opdat onze doelgroep optimaal wordt ondersteund.

door Stichting Dijkverzwaring, blijft dit hier verder buiten beschouwing.

Die intensieve samenwerking hebben we jaren geleden al ingezet met

40 -


Stichting RCOAK, wat resulteerde in gezamenlijk ontwikkelde programma’s, zoals Premieplan en Gouden Dagen. Met het samen organiseren van het themaprogramma ‘Vitaliteit ontmoet kwetsbaarheid’ zetten we een spannende en inspirerende stap.

‘We vormen als fonds een stuk van het maatschappelijk middenveld. Ik noem dat graag ‘het hart van onze samenleving’. Daarin zit voor mij de duurzame kracht van ons land. Als ouderenfonds moeten we van daaruit blijven werken.’ Gérard van Engelen

‘De Ouderen’ zijn niet zielig, maar kunnen nog veel. Dat was in de jaren dat ik voorzitter ben geweest van Fonds Sluyterman van Loo de boodschap waarmee we de vaak negatieve beeldvorming rond ouderen wilden bijstellen. Wij wilden met onze themaprogramma’s ‘Levenskunst’ en ‘Kracht van Ouderen’ laten zien dat je, door hen op een goede manier te helpen, ouderen kunt stimuleren om mooie dingen tot stand te brengen. Het accent lag sterk op krachtige, vitale ouderen; we wilden niet de nadruk leggen op wat ouderen niet kunnen, maar op wat ze wél kunnen en hoe ze nuttig kunnen zijn en blijven in de maatschappij. Door onze thema’s hebben we positieve accenten weten te leggen. Het is nog niet zo dat oud zijn ‘cool’ en hip is, maar we hebben toch binnen onze mogelijkheden veel gedaan om het beeld dat we maar al te vaak tegenkomen van ‘ouderen,

42 -

Het College van Regenten in 2011. V.l.n.r.: staand René Mazel, Koeno Sluyterman van Loo, Peter Blumenthal,

teveel en te duur’ in positieve zin bij te stellen.’

Arthur Modderkolk; zittend Pearl Dykstra, Gérard van Engelen, Sophia de Rooij.

Gérard van Engelen


Totaal rendement belegd vermogen

2004

VERMOGENSBEHEER IN 2011

2005

2007

2006

2008

2009

2010

Om ons werk te kunnen (blijven) doen, moet ons vermogen goed beheerd

worden. Dit is een verantwoordelijkheid van het gehele College van Regen-

ten. Onze penningmeester, Peter Blumenthal, speelt hierbij de hoofdrol. Aan hem in dit hoofdstuk het woord.

2011

De financiële marken werden in 2011 gedreven door heftige ontwikke-

lingen op het wereldtoneel, zoals de ‘Arabische lente’, de kernramp van

Fukushima, de eurozone schuldencrisis en de Occupy-bewegingen. In het

licht hiervan is het dan ook verrassend dat het resultaat van de beleggings-

portefeuille van Fonds Sluyterman van Loo per saldo over het gehele jaar

gezien buitengewoon vlak was: een vooruitgang van 0,2%, iets beter dan

onze benchmark, die 0,2% moest inleveren. Dit stemt slechts tot relatieve tevredenheid, omdat wij in absolute zin een resultaat van ten minste 6% nodig hadden om onze rendementsdoelstelling voor de lange termijn waar

F on ds S l u yt e rma n va n L oo B e n c h ma rk ( 50% MSCI World, 50% JPMorgan EMU Government Bond )

te maken. TOTAAL RENDEMENT 2004-2011

hebben we onze risico’s beperkt. Dit ging uiteraard ten koste van het ren-

In de spreiding over de beleggingscategorieën vonden geen grote veran-

dement.

deringen plaats. Wij hebben de obligatieallocatie laag gehouden, waarbij

In de aandelenallocatie werd onze aanpak van brede geografische spreiding

wij ons hebben beperkt tot Duitse en Nederlandse staatsleningen, BNG-

en brede spreiding van bedrijfstakken gehandhaafd met behulp van de

leningen en een investering in een actief beheerd, breed gespreid invest-

indexfondsen die de MSCI Wereldindex repliceren.

ment grade obligatiefonds.

Er heerste betrekkelijke transactierust in de portefeuille: de vlucht naar veiligheid in de obligatieallocatie ging gepaard met verkopen ter waarde van

44 -

ASSET ALLOCATIE 2004-2011

€ 7,4 mln en aankopen ter waarde van € 6,4 mln, terwijl in de aandelen-

Door ons wat de obligatieallocatie betreft op kwaliteit te concentreren,

allocatie voor € 1,5 mln werd verkocht en voor € 1 mln werd gekocht.


VERANTWOORD BELEGGEN 55. 196. 000

57. 623.000

53. 738. 000

63.035.000

6 3.035.000

47. 594. 000

61.890.000

54. 958. 000

Belegd vermogen

Samen met onze adviseur, Providence Capital, hebben wij een beleggingsbeleid geformuleerd dat rekening houdt met ESG-criteria (Environment, Social, Governance). Dit beleid is opgenomen in het document ‘Verantwoord beleggen’, dat eind 2011 door het College van Regenten is vastge-

steld. Het omvat een plan van aanpak, de doorlooptijd en de uitwerking.

De principes zoals vastgelegd in de UN Global Compact zullen leidend

zijn. Onze adviseur heeft de Principles for Responsible Investment van de

Verenigde Naties ondertekend.

KOSTEN VAN VERMOGENSBEHEER

De directe kosten van het vermogensbeheer kwamen in 2011 uit op

€ 74.500: dat is 0,14% van het gemiddeld belegde vermogen (in 2010 en

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2009 was dit resp. 0,23% en 0,18%).

Aandel enal l ocati e O l i gati eal l ocati e Li qui de mi ddel en

De resultaten van het belegd vermogen in 2011 hebben nauwelijks effect gehad op het begrote uitgavenbudget voor 2012. Onze spending rule draagt voor een bedrag van € 2.323.000 bij aan onze financiële ruimte voor uitgaven in 2012 (in 2011 was dat € 2.339.000). Onze investeringen in het service-appartementengebouw Nieuw Akerendam (bouw 1977, uitbreiding 1988 en renovatie 2002) rekenen we niet tot de beleggingsportefeuille, maar kunnen gezien worden als maatschappelijke investeringen waarbij een bescheiden financieel rendement hand in hand gaat met een maatschappelijk rendement: tevreden huurders in een aangename en veilige woonomgeving.

46 -


48 -

Fonds Sluyterman van Loo Ouderenprojecten bevordert het welbevinden van ouderen in Nederland en in het Caribisch deel van het Koninkrijk

Recommend Documents