Fiscale procedure Frank Vanbiervliet 22 februari 2014
© 2012 Laga
Wat is een ‘fiscale procedure’ ? een stappenplan: uiteindelijke doel ?
een correcte taxatie
Fiscale procedure
© 2014 Laga
2
Wat is een ‘fiscale procedure’ ? • Twee alternatieven om de belastbare basis te bepalen: − Voorzet door administratie − Aangifte door belastingplichtige
cadeau: aangifte wordt geacht “juist” te zijn
Fiscale procedure
© 2014 Laga
3
Stappenplan fiscale procedure
Fiscale procedure
© 2014 Laga
4
1. Aangifte • Aangiftetermijn voor natuurlijke personen (art. 308 WIB):
Fiscale procedure
–
termijn vermeld op het aangifteformulier
–
wel minimumtermijn van 1 maand vanaf verzending ervan
•
Speciale gevallen (art. 309 WIB):
–
overleden belastingplichtigen: 5 maanden vanaf datum van overlijden (indien normale aangiftetermijn nog niet is verstreken)
–
uitgeweken belastingplichtigen: 3 maanden vanaf datum van verhuis naar buitenland © 2014 Laga
5
1. Aangifte • Aangiftetermijn voor vennootschappen (art. 310 WIB/92): –
minimumtermijn: 1 maand vanaf datum goedkeuring jaarrekening of rekening van ontvangsten en uitgaven
ontbonden vennootschappen: vanaf de goedkeuring resultaten vereffening –
Maximumtermijn: 6 maanden vanaf datum afsluiting boekjaar
ontbonden vennootschappen: vanaf laatste dag van het tijdperk waarop de resultaten betrekking hebben
Fiscale procedure
© 2014 Laga
6
1. Aangifte • Uitstel indiening mogelijk (art. 311 WIB/92): –
Individueel uitstel
–
Collectief uitstel geen overtreding in laatste 2 aanslagjaren die aanleiding hebben gegeven tot belangrijke sancties (fraude) minimum voorafbetaling van 75% van de belasting van vorig aanslagjaar
–
Fiscale procedure
Collectief uitstel verleend door de administratie
© 2014 Laga
7
1. Aangifte • Tijdige en regelmatige aangifte (art. 307 WIB/92): – –
–
behoorlijk ingevuld, ondertekend en gedagtekend P.B.: vermelding van buitenlandse rekeningen + buitenlandse individuele levensverzekeringen + structuren Venn.Bel.: jaarrekening, verslagen A.V., opgave 204.3 (waardevermindering), opgave 328 K (degressieve afschrijvingen), 275U (investeringsaftrek)
gevolg: aangifte wordt geacht “juist” te zijn.
Fiscale procedure
© 2014 Laga
8
1. Aangifte • Sancties bij geen of niet tijdige aangifte – – – – – –
ambtshalve aanslag – art. 351 WIB/92 forfaitair belastbaar minimum (ondernemingen en vrije beroepers) – art. 342 § 3 WIB/92 verlengde aanslagtermijn – art. 354 W.I.B./92 belastingverhoging – art. 444 WIB/92 (10% - 200%) boeten – art. 445 WIB/92 strafsancties - art. 449 W.I.B./92
• Indien enkel formele fout: administratie moet eerst melden aan belastingplichtige voor rechtzetting fout
Fiscale procedure
© 2014 Laga
9
Stappenplan fiscale procedure
Fiscale procedure
© 2014 Laga
10
A. Onderzoeksbevoegdheden
Fiscale procedure
© 2014 Laga
11
Onderzoeksbevoegdheden > Bij de belastingplichtige • vraag om inlichtingen (art. 316 WIB/92) – – –
alleen om details uit te klaren; alleen i.v.m. de fiscale toestand van de belastingplichtige; te beantwoorden binnen de maand.
• onderzoek van de boekhouding (art. 315 WIB/92) – – – –
Fiscale procedure
kan onaangekondigd; in principe ter plaatse; te bewaren gedurende 7 jaar volgend op het belastbare tijdperk; is niet beperkt tot de pure boekhoudkundige stukken (huurovereenkomsten, arbeidsovereenkomsten, agenda, aandelenregister,…); © 2014 Laga
12
Onderzoeksbevoegdheden > Bij de belastingplichtige • toegang tot de bedrijfslokalen (art. 319 WIB/92) – – –
Fiscale procedure
fabrieken, werkplaatsen, magazijnen, bergplaatsen, garages, … particuliere woningen zijn alleen toegankelijk tussen 5 en 21 uur en mits toestemming van de politierechter toegangsrecht is geen huiszoekingsrecht.
© 2014 Laga
13
Onderzoeksbevoegdheden > Bij derden • Spontaan informatie van derden: fiches … • Administratie kan mondelinge of schriftelijke inlichtingen en attesten vragen betreffende een met naam genoemde belastingplichtige (art. 322 WIB/92) • Doch wel beperkt door het bankgeheim (art. 318 WIB/92) en beroepsgeheim (art. 334 WIB/92)
Fiscale procedure
© 2014 Laga
14
Onderzoeksbevoegdheden Bankgeheim? – geen bankgeheim in geval van bestaan of voorbereiding van mechanisme van belastingontduiking (art. 318, 2e Lid WIB/92) – verplichting om feiten inzake witwassen van geld mee te delen aan de Cel voor financiële informatieverwerking; – beperking van bankgeheim sedert 1 juli 2011 (art. 322 WIB/92) • één of meer aanwijzingen van fraude; • wanneer indiciaire taxatie wordt gepland
Fiscale procedure
© 2014 Laga
15
Onderzoeksbevoegdheden Procedure van art. 322 §2 WIB/92 – opheffing bankgeheim 1.eerst informatie opvragen bij de belastingplichtige zelf met duidelijke vermelding van opheffing van bankgeheim bij niet medewerking; 2.bij niet antwoord binnen de maand – directeur moet nagaan of aan de voorwaarden is voldaan; 3.ambtenaar (inspecteur) wordt toelating geven om bij de financiële instelling de inlichtingen op te vragen om het bedrag van de belastbare inkomsten te bepalen; 4.samen met de vraag naar de bank (cfr. centraal aanspreekpunt) wordt de belastingplichtige per aangetekend schrijven op de hoogte gebracht van aanwijzingen van fraude of van de gegevens op grond waarvan men een indiciair tekort vermoedt;
Fiscale procedure
© 2014 Laga
16
Onderzoeksbevoegdheden > Bij openbare diensten en instellingen (art. 327 §1 WIB/92) > Bij rechtbanken (art. 327 WIB/92) > Bij buitenlandse overheden (spontaan/opgevraagd)
Fiscale procedure
© 2014 Laga
17
Onderzoeksbevoegdheden > Sancties • Bij onwillige belastingplichtigen: - aanslag van ambtswege (art. 351 WIB/92) - boete (art. 445 WIB/92) - strafsanctie (art. 449 WIB/92)
• Voor de administratie: - nietigheid van de aanslag
Fiscale Actualiaprocedure personenbelasting
© 2014 Laga
18
B. Onderzoekstermijnen
Fiscale procedure
© 2014 Laga
19
Onderzoekstermijnen • Gewone termijn (art. 333, 2e lid WIB/92) -
Drie jaar (vijf jaar voor O.V. Vlaanderen) vanaf 1 januari van het aanslagjaar Boekjaren te paard : verlenging met tijdspanne tussen 1/1/aj. en afsluitdatum boekjaar in hetzelfde kalenderjaar (W. 24 december 2002).
• In geval van fraude (art. 333, 3e lid WIB/92): -
Fiscale procedure
Zeven jaar(negen jaar voor O.V.Vlaanderen) vanaf 1 januari van het aanslagjaar voorafgaande kennisgeving van aanwijzingen van fraude is noodzakelijk; Boekjaren te paard : idem als hoger
© 2014 Laga
20
Stappenplan fiscale procedure
Fiscale procedure
© 2014 Laga
21
3. Bewijsmiddelen van de administratie • Aangifte geacht “juist”
administratie moet bewijzen
• Bewijsmiddelen (art. 340 WIB/92):
Fiscale procedure
−
geschriften
−
bekentenissen
−
getuigen
−
vermoedens
© 2014 Laga
22
3. Bewijsmiddelen van de administratie • Feitelijke vermoedens:
Fiscale procedure
–
wat ? afgeleid van zekere en vaststaande feiten
–
hoe hierop te reageren?
1)
feiten zijn niet zeker en vaststaand
2)
causaal verband tussen feiten en conclusie betwisten
3)
conclusie stemt niet overeen met werkelijkheid
© 2014 Laga
23
3. Bewijsmiddelen van de administratie • Wettelijke vermoedens:
Fiscale procedure
–
geregeld bij wet
–
weerlegbaar
1)
feiten zijn niet zeker en vaststaand
2)
conclusie stemt niet overeen met werkelijkheid
–
onweerlegbaar
1)
feiten zijn niet zeker en vaststaand
© 2014 Laga
24
3. Bewijsmiddelen van de administratie • Indiciaire afrekening (art. 341 W.I.B./92) • Vergelijking met soortgelijke belastingplichtigen / toepassing forfait (art. 342 W.I.B./92)
Fiscale procedure
© 2014 Laga
25
Stappenplan fiscale procedure
Fiscale procedure
© 2014 Laga
26
4. Communicatie > Afhankelijk van type aanslag • Aanslag op basis van de aangifte: geen communicatie • Aanslag op basis van een gewijzigde aangifte
Fiscale procedure
–
gemotiveerd bericht van wijziging (art. 346 WIB/92) of kennisgeving van aanslag van ambtswege (art. 351 WIB/92)
–
akkoord / niet akkoord binnen één maand
–
Indien geen antwoord op bericht van wijziging : mogelijkheid tot aanslag van ambtswege
© 2014 Laga
27
4. Communicatie > In geval van blijvend niet akkoord • kennisgeving van beslissing tot taxatie (art. 352 bis WIB/92)
Fiscale procedure
–
vóór de vestiging van de aanslag
–
geen antwoord mogelijk (wettelijk)
© 2014 Laga
28
Stappenplan fiscale procedure
Fiscale procedure
© 2014 Laga
29
5. Aanslag > Aanslagtermijnen •
Gewone termijn: aanslag op basis van de aangifte –
•
uiterlijke datum van inkohiering: 30 juni van het jaar volgend op het aanslagjaar (art. 353 en 359 WIB/92) met minimum van zes maanden vanaf datum waarop de aangifte bij aanslagdienst is toegekomen
Buitengewone termijn – –
Fiscale procedure
3 jaar (art. 354, 1e lid WIB/92) : bij geen, laattijdige of onvolledige aangifte (voor O.V. in Vlaanderen: 5 jaar) 7 jaar (art. 354, 2e lid WIB/92) : in geval van fraude (voor O.V. in Vlaanderen: 9 jaar)
© 2014 Laga
30
5. Aanslag Aanslagtermijnen (art. 358 W.I.B./92) • Speciale termijnen van 12/24 maanden
01
-
RV of BV
-
Inlichtingen uit het buitenland
-
Rechtsvordering
-
Bewijskrachtige gegevens
02
03
04
05
Herzienbare inkomstenjaren Fiscale procedure
06
07 08 09
rechtsvordering
10
11
gerechtelijke uitspraak
12
13
uiterlijke inkohiering © 2014 Laga
31
5. Aanslag > Aanslagtermijnen •
•
12 maand na: -
vaststelling inbreuk RV of BV
-
beslissing over rechtsvordering definitief is geworden
-
kennisname bewijskrachtige gegevens
24 maand na: -
Fiscale procedure
kennisname inlichtingen uit het buitenland (DBV)
© 2014 Laga
32
Stappenplan fiscale procedure
Fiscale procedure
© 2014 Laga
33
6. Bezwaarprocedure > Algemeen (art. 366 WIB/92) • Uitputting administratief bezwaar noodzaak voor rechtsgang • Voorwerp van het bezwaar: – –
Fiscale procedure
De belastbare grondslag Het bedrag van de belastingverhoging/boeten
© 2014 Laga
34
6. Bezwaarprocedure > Formele vereisten • Schriftelijk • Gemotiveerd
Fiscale procedure
–
vermelding van feiten en rechtsgronden waarop de betwisting steunt
–
1 grief volstaat (men kan grieven bijvoegen gedurende volledige bezwaarprocedure)
–
sanctie = onontvankelijkheid
© 2014 Laga
35
6. Bezwaarprocedure > Formele vereisten • Ondertekend • De juiste taal –principe : keuze tussen de 3 landstalen. Vlaanderen: Nederlands verplicht –sanctie : geen onontvankelijkheid enkel
verplicht
gebruik Nederlands
• Afgifte of verzending (voornamelijk een bewijsvereiste)
Fiscale procedure
© 2014 Laga
36
6. Bezwaarprocedure > Bij wie moet bezwaar worden ingediend? • bevoegde directeur • maar onbevoegde directeur die het bezwaarschrift toegestuurd krijgt, stuurt het bezwaarschrift wel door naar de bevoegde gewestelijke directeur.
Fiscale procedure
© 2014 Laga
37
6. Bezwaarprocedure > Bezwaartermijn • Artikel 371 WIB ‘92 : 6 maanden (3 maanden voor O.V. Vlaanderen) en drie werkdagen vanaf datum − verzending aanslagbiljet − kennisgeving van aanslag − inning van de belasting op een andere wijze dan per kohier
• Vervaltermijn
Fiscale procedure
© 2014 Laga
38
6. Bezwaarprocedure > Verdere procedure • Hoorrecht (art. 374, al. 3 WIB ‘92): normaal binnen de 30 dagen na uitnodiging daartoe
• Inzagerecht: Wet openbaarheid bestuur Beide zaken moeten in het eerste bezwaarschrift worden gevraagd.
Fiscale procedure
© 2014 Laga
39
6. Bezwaarprocedure > Verdere procedure • De behandelende ambtenaar heeft dezelfde controlebevoegdheden als de controleur • Termijn directoriale beslissing ? − geen termijn − na 6 maanden mogelijk om naar de rechtbank te gaan
Fiscale procedure
© 2014 Laga 40
7. Ontheffing van ambtswege > Voor (art. 376 WIB/92)? • Te veel gestorte voorheffingen en voorafbetalingen • Bepaalde belastingverminderingen • Overbelastingen die voortvloeien uit: − materiële vergissingen − dubbele belastingen die blijken uit nieuwe bescheiden of feiten waarvan het laattijdig voorleggen of inroepen door de belastingplichtige wordt verantwoord door een wettige reden
Fiscale procedure
© 2014 Laga
41
7. Ontheffing van ambtswege > Overbelasting – voorwaarden • Termijn : 5 jaar vanaf 1 januari van het jaar waarin de belasting is gevestigd. • De aanslag mag niet reeds het voorwerp zijn geweest van een bezwaarschrift dat reeds aanleiding heeft gegeven tot een directoriale beslissing.
Fiscale procedure
© 2014 Laga
42
Oefenvragen
Fiscale procedure
© 2014 Laga
43
Vraag nr. 1
Een ambtenaar directe belastingen wenst in 2014 een belastingonderzoek te voeren bij een loodgieter m.b.t. zijn inkomsten over de kalenderjaren 2010, 2011 en 2012. De loodgieter dient PB aangiften in. Mag de ambtenaar daartoe zondermeer vragen stellen aan de belastingplichtige en zijn bank?
Fiscale procedure
© 2014 Laga
44
Vraag nr. 1 Loodgieter: geen probleem om aan hem vragen te stellen voor de voorbije periode van 3 jaar. Voor onderzoeksdaden met betrekking tot het jaar 2010 moet de ambtenaar wel voorafgaandelijk aanwijzingen van fraude kenbaar maken aan de belastingplichtige. Bank: met betrekking tot onderzoekstermijn geldt vooreerst zelfde opmerking als deze die gelden voor de loodgieter. Bovendien, bankgeheim kan maar doorbroken worden ingeval van fraude en voornemen indiciaire afrekening op te stellen en mits volgen van de geijkte procedure (art. 322 §2 WIB/92).
Fiscale procedure
© 2014 Laga
45
Vraag nr. 2 Een vennootschap krijgt in verband met haar inkomsten over het jaar 2011 (balans 31 december 2011) een vraag om inlichtingen gedateerd op 10 oktober 2014. Het betreft een vraag over het beroepsmatig karakter van bepaalde beroepskosten (geen fraude). Tot wanneer heeft de vennootschap de tijd om op deze vraag om inlichtingen te antwoorden? Wat raadt u de vennootschap aan als zij omtrent dit kalenderjaar 2011 een bericht van wijziging krijgt gedateerd op 3 december 2014? Fiscale procedure
© 2014 Laga
46
Laga Pres. Kennedypark 8a/0001 8500 Kortrijk Belgium Tel. + 32 56 59 43 00 Fax + 32 56 59 43 01
[email protected] Frank Vanbiervliet Advocaat-vennoot
47
© 2014 Laga
f Fiscale procedure
www.laga.be © 2014 Laga
48
