Financieel Forum Antwerpen Colloquium 23 april 2013 "De uitdagingen van Basel III"
Uiteenzettingen avondprogramma
prof. JAN ANNAERT
p. 2
dhr. FREDDY VAN DEN SPIEGEL
p. 13
dhr. GEERT JANSSENS
p. 32
Financieel Forum Antwerpen
Basel III: redenen, overzicht & mogelijke gevolgen Jan Annaert Universiteit Antwerpen
[email protected]
7 december 2012
Inleiding en overzicht • Waarom nieuwe regulering? • Waarom kapitaal? • Vorige regulering: Bazel I en II. - RWA. - Wat is kapitaal?
• Wat is nieuw in Bazel III? • Mogelijke gevolgen.
© Jan Annaert
2
1
Waarom reglementering? Waarom is de banksector zo sterk gereglementeerd? • Centrale rol in het betaalsysteem. • Het belang van vertrouwen vertrouwenscrisis kan een massale opvraging van deposito’s impliceren. • Een bankcrisis kan kredietbeperking tot gevolg hebben. • Expliciete en/of impliciete depositogarantie.
© Jan Annaert
3
Wat kwam boven drijven? • Inadequate kapitaalvereisten en standaarden. • Ontbreken van liquiditeitsregels. • Noodzaak aan toezicht op systeemrisico. • Noodzaak aan gedisciplineerde ontbindingsprocedure. • Inadequaat risicobeheer. • Problematische beloningssystemen. • Inadequate consumentenbescherming. © Jan Annaert
4
2
Patronen voor de financiële crisis
IMF (2010)
© Jan Annaert
5
Rol leverage Bank A
100 @ 6%
Bank B
95 @ 4% Kap: 5
NII = 6 – 3.8 = 2.2 ROA = 2.2/100 = 2.2% ROE = 2.2/5 = 44% Leverage = 100/5 =20 Leverage ratio = 5/100 = 5%
100 @ 6%
90 @ 4% Kap: 10
NII = 6 – 3.6 = 2.4 ROA = 2.4/100 = 2.4% ROE = 2.4/10 = 24% Leverage = 100/10 = 10 Leverage ratio = 10/100 = 10%
© Jan Annaert
6
3
Rol kapitaal • Kapitaal is een buffer tegen verliezen. • Stel afboeking van 3% kredieten. Bank A
Bank B
95
97
97
90 Kap: 7
Kap: 2
© Jan Annaert
7
Afnemende solvabiliteit
NBA (1863)
FDIC (1933)
Basel (1990)
Fed (1914)
Hanson, S.G., A.K. Kashyap, & J.C. Stein, 2011, “A macroprudential approach to financial regulation,” Journal of Economic Perspectives 25(1), 3-28. Berger, A.N., R.J. Herring, & G.P. Szegö, 1995, The role of capital in financial institutions, Journal of Banking and Finance 19(3-4), 393-430. © Jan Annaert
8
4
Evolutie in België
NBB, Financial Stability Review 2010
© Jan Annaert
9
Bazel I 1988 stabiliteit en level playing field: • Minimale ratio risico’s/kapitaal (Cooke ratio): 8%. • Definitie van risico’s. - Risicogewichten. - RWA, incl. buitenbalansactiviteiten.
• Definitie van kapitaal. - Tier 1. - Tier 2. - (Tier 3.)
• Krediet- en later (1996) marktrisico. © Jan Annaert
10
5
Bazel II 1999-2004: • Krediet-, markt- en operationeel risico. • Drie pijlers: - Kapitaalvereisten. - Prudentieel toezicht en nazicht. - Marktdiscipline.
• Kapitaalvereisten = f(ratings). - Standaard. - Intern model.
© Jan Annaert
11
Wat is nieuw in Bazel III? • • • • •
Verhoging kapitaalvereisten. Definitie kapitaal. Leverage ratio: 3%. Maatregelen om procyclicaliteit tegen te gaan. Systeemrisico’s. • Systeeminstellingen. • OTC markten.
• Liquiditeitsratio’s.
© Jan Annaert
12
6
Kapitaalvereisten Meer en beter 14% 12% 10% anticyclische buffer
8%
kapitaalinstandhoudingsbuffer Tier 2
6%
Tier 1 Aandelen
4% 2% 0% Nu
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Basel Committee on Banking Supervision, 2011, Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and banking systems - post BCBS meeting, 189.
© Jan Annaert
13
Liquiditeitsvereisten • Liquidity coverage ratio: - Liquiditeit op korte termijn. - Voldoende liquide activa om tegemoet te komen aan grote opvragingen?
• Net stable funding ratio: - Liquiditeit op langere termijn. - Voldoende stabiele financiering?
© Jan Annaert
14
7
Aandachtspunten • Hoe solvabiliteit verbeteren? • Waar komt het kapitaal vandaan? - Intern. - Extern.
• Moeilijkere kredietverlening. • Verlagen van de bankrendabiliteit. • Verplaatsing van activiteiten buiten de banksector. - Kan dit beheerst blijven?
© Jan Annaert
15
Aandachtspunten/2 Strengere liquiditeitsvereisten. • Passiva. - Is er voldoende LT financiering? - Quid kostprijs?
• Activa. - KT papier rendement? - LT papier risico’s? - Verschuiving naar KT leningen?
Is de nieuwe reglementering voldoende robuust? © Jan Annaert
16
8
Deleveraging of herkapitaliseren? Bank B
70
63 Kap: 7
97
90 Kap: 7
100
90 Kap: 10
• Probleem van ‘credit crunch’. • Probleem van ‘debt overhang’. • Probleem van systeemrisico. © Jan Annaert
17
© Jan Annaert
18
IMF, Global Financial Stability Report, October 2012
9
Koers-boekwaarde ratio
IMF, European Union Financial System Stability Assessment Feb 22, 2013.
© Jan Annaert
19
© Jan Annaert
20
10
Coördinaten Jan Annaert Departement Accounting & Financiering Universiteit Antwerpen & Antwerp Management School Prinsstraat 13 2000 Antwerpen
[email protected]
© Jan Annaert
21
11
Macro-economische impact van Bazel III
Antwerpen, 23 April 2013 Financieel Forum
Freddy Van den Spiegel Prof VUB and Vlerick Business school Economic advisor BNP Paribas Fortis 1
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. Globalisering en innovatie, een droom - Sterke groei - Laag risico - Dalende inflatie/rentevoeten
2
1
EUROPE : Nominal Interest Rates 10,0
10,0
9,5
9,5
9,0
9,0
8,5 8,0
8,5 8,0
7,5
7,5
7,0
7,0
6,5
6,5
6,0 5,5
6,0 5,5
5,0
5,0
4,5 4,0
4,5 4,0
3,5
3,5
3,0
3,0
2,5 2,0
2,5 2,0
1,5
1,5
1,0
1,0
Short Term Interest Rate
0,5 0,0
Long Term Interest Rate
0,5 0,0
-0,5 jan/12
jan/11
jan/10
jan/09
jan/08
jan/07
jan/06
jan/05
jan/04
jan/03
jan/02
jan/01
jan/00
jan/99
jan/98
jan/97
jan/96
jan/95
jan/94
jan/93
jan/92
jan/91
jan/90
-0,5
Source : Thomson Financial Datastream
3
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. Globalisering en innovatie, een droom -
Sterke groei Laag risico Dalende inflatie/rentevoeten De Aziatische “savings glutt”
GREAT MODERATION OF MOEDER VAN ALLE BUBBLES? Maar in elk geval groot feest in de financiële sector
4
2
Total Bank Assets to GDP (% ) 450 400 350
EMU
300
US
250 200 150 100 50 0 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
5
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. Globalisering en innovatie, een droom Met een opwaartse spiraal tot gevolg
6
3
The virtuous circle
GROWTH
RISK PREMIUM
LEVERAGE & BUBBLES
EASY LOANS
7
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. Globalisering en innovatie, een droom Met een opwaartse economische spiraal tot gevolg Maar ondertussen ook onhoudbare onevenwichten
8
4
US: CURRENT ACCOUNT BALANCE (in % of GDP) OECD figures 2,0
2,0
1,5
1,5
1,0
1,0 IMF forecast
0,5
0,5
0,0
0,0
-0,5
-0,5
-1,0
-1,0
-1,5
-1,5
-2,0
-2,0
-2,5
-2,5
-3,0
-3,0
-3,5
-3,5
-4,0
-4,0
-4,5
-4,5
-5,0
-5,0
-5,5
-5,5
-6,0
-6,0
-6,5
-6,5
-7,0
-7,0 70
72
74
76
78
80
82
84
86
88
90
92
94
96
98
00
02
04
06
08
10
12
Source: Thomson Financial Datastream
9
US: NET FOREIGN ASSET POSITION OF THE US (in mio USD)
(stock)
2.000.000
0
-2.000.000
-4.000.000
-6.000.000
-8.000.000
-10.000.000
Q 1
Q 1
19 70 19 72 Q 1 19 74 Q 1 19 76 Q 1 19 78 Q 1 19 80 Q 1 19 82 Q 1 19 84 Q 1 19 86 Q 1 19 88 Q 1 19 90 Q 1 19 92 Q 1 19 94 Q 1 19 96 Q 1 19 98 Q 1 20 00 Q 1 20 02 Q 1 20 04 Q 1 20 06 Q 1 20 08 Q 1 20 10 Q 1 20 12
-12.000.000
"-" indicates net debtor position of US w.r.t. rest of the World
Source: Federal Reserve
10
5
CHINA: GOLD AND FOREIGN RESERVES Billion USD 3600 3400 3200 3000 2800 2600 2400 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 jan/80 jan/82 jan/84 jan/86 jan/88 jan/90 jan/92 jan/94 jan/96 jan/98 jan/00 jan/02 jan/04 jan/06 jan/08 jan/10 jan/12 Source: Thomson Financial Datastream
11
Current Account Balances (Billion EUR) 400 300 Netherlands 200 Germany
100 0
France Greece Italy Portugal Spain
-100 -200 -300 -400 -500 1994
1996
1998
2000
2002
2004
2006
2008
2010
Source: Datastream 12
6
House Price Evolution (rebased Q1 2000 = 100) 260 240 220
Spain UK Ireland
200 180 160 140 120 100 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 Q1 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
13
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. Globalisering en innovatie, een droom Met een opwaartse economische spiraal tot gevolg Maar ondertussen ook onhoudbare onevenwichten Die op een breekpunt het tij keren: een neerwaartse spiraal met een ongeziene sterkte
14
7
The vicious circle
GROWTH
RISK PREMIUM
CRASHES BANCRUPTCIES
CREDIT CRUNCH
15
THE POLITICAL DILEMMA: THE DIFFICULT TRANSITION
TO DO: DIGESTING THE LEGACY OF THE CRISIS
requires growth
will lead to recession/ slow growth
TO DO: CREATE A SAFER FINANCIAL FRAMEWORK strengthen the resilience of banks (Basel III) reduce leverage
16
8
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. 2. Macro-impact van Bazel III - een zware uitdaging voor de verzwakte banksector
17
Impact assessment of new capital rules. Banks require more than 1 trillion of equity or Have to reduce their balance sheets and risk AN ECONOMICALLY DANGEROUS DILEMMA Impact on cost of funding reduces profitability Will supplementary equity be available?
18
9
Impact assessment of new liquidity rules. Banks require more than 3 trillion of longer term funding or Have to reduce long term lending A POLITICALLY DANGEROUS DILEMMA Will long term funding be available? Impact on profitability given reduced maturity transformation
19
•
The international legislative process: BCBS 12 September 2010 agreement. Capital requirements: gradual increase until 2019. … But markets lack patience.
20
10
BCBS 12 September 2010 Capital requirements: gradual increase until 2019 11 10 2,5
9
1,875 1,25 0,625
8 7 6
2,5 4
5
2
2
2
1,5
1,5
1,5
1,5
1,5
4,5
4,5
4,5
4,5
4,5
2015
2016
2017
2018
From 2019
1 2
2 1
2
1,5
4 3
2
3,5
3,5
4
2
0 Now
2013
Minimum Common equities Tier 1
2014
Other Tier 1
Other capital
Capital conservation buffer (also common equities)
21
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. 2. Macro-impact van Bazel - een zware uitdaging voor de verzwakte banksector met gewenste negatieve effecten of kredietverlening - effecten schromelijk onderschat
22
11
Impact on the economy IIF study Cost of lending: +1% Capital requirements (core tier 1): + 1000 bn GDP: - 4.4% Employment: - 5 million BIS study Direct impact on GDP negligible. Overall impact positive because of more stability.
. Increasing evidence that BIS was too optimistic The difficulty to take into account the vulnerable environment
23
2. Macro-impact van Bazel - een zware uitdaging voor de verzwakte banksector, met gewenste negatieve effecten op kredietverlening - effecten schromelijk onderschat - de noodzaak om alle omgevingselementen in aanmerking te nemen, en hun interactie (holistische benadering) - transitie naar nieuw evenwicht overgelaten aan markten: een fundamentele fout - de Europese politieke, monetaire en economische puinhoop - de interactie tussen landen- en bankenproblemen in Europa - met als gevolg de Europese zwakke economie die banken en landen verder ondermijnt 24
12
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. 2. Macro-impact van Bazel 3. Bovendien een tsunami van andere reglementaire initiatieven die onrust en onzekerheid zaaien en met Bazel III interfereren
25
Tsunami van andere regementaire initiatieven: Systemische banken: zero risk tolerance?
26
13
27
Tsunami van andere regementaire initiatieven: -
Systemische banken: zero risk tolerance?
-
Splitsen van banken?
-
Financiële transactie taks
-
Bijkomende belastingen
-
Invloed van stabiliteitstoezicht?
-
Crisisbeheer en het lot van bankdeposito’s? 28
14
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. 2. Macro-impact van Bazel 3. Bovendien een tsunami van andere reglementaire initiatieven die onrust en onzekerheid zaaien en met Bazel III interfereren 4. Wat leidt tot een toenemend kwetsbare banksector in de knel. Geen steun voor de economie
29
-
Een banksector die enkel overleeft dankzij massale overheids- en monetaire steun
-
Een banksector onder toenemende politieke druk
-
Een banksector onder tegenstrijdige opdrachten: -
-
Kapitaal moet stijgen maar rentabiliteit moet laag zijn Aantrekken van langlopende funding, maar beleggers zijn kandidaat voor bail-in Deleverage, maar blijf leningen geven Verminder termijn transformatie maar geef langlopende leningen
Een sector die beschouwd wordt als een bedreiging voor Europa (IMF 23/4) 30
15
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. 2. Macro-impact van Bazel 3. Bovendien een tsunami van andere reglementaire initiatieven die onrust en onzekerheid zaaien en met Bazel III interfereren 4. Wat leidt tot een toenemend kwetsbare banksector in de knel. Geen steun voor de economie 5. Een paar indicatoren 31
DJ EURO STOXX 50 (09/01/2013) 120
120
110
110
100
100
90
90
80
80
70
70
60
60
50
50
40
40
30
30
20
DJ EURO STOXX 50
20
10
DJ EURO STOXX FINANCIALS
10
0 jan/07
jul/07
jan/08
jul/08
jan/09
jul/09
jan/10
jul/10
jan/11
jul/11
jan/12
jul/12
0 jan/13
Source: Datastream
32
16
33
34
17
35
1. De macro-omgeving waarin de crisis voorbereid werd: de voorspoedige periode 1990-2007. 2. Macro-impact van Bazel 3. Bovendien een tsunami van andere reglementaire initiatieven die onrust en onzekerheid zaaien en met Bazel III interfereren 4. Wat leidt tot een toenemend kwetsbare banksector in de knel. Geen steun voor de economie 5. Een paar indicatoren 6. Besluiten
36
18
Bersluiten •
Dit is geen wereldcrisis, het is een crisis van de Westerse wereld
•
Banken (en de economie) moeten terug naar de jaren 1980, hopelijk niet naar de middeleeuwen
•
De transitie naar de nieuwe omgeving is een uitdaging. Markten alleen kunnen het niet. Europa heeft een Master Marshall Plan nodig.
•
Maar vergeet Keynes niet… 37
Return to Keynes
“If we consistently act on the optimistic hypothesis, this hypothesis will tend to be realised; whilst by acting on the pessimistic hypothesis we can keep ourselves for ever in the pit of want.” 8 November 1931
38
19
24/04/2013
Bazel III door een bedrijfsbril Geert Janssens Hoofdeconoom VKW Metena
Inhoudstafel 1. Bazel II en III : een vicieuze cirkel en een black box 2. Voelen bedrijven de impact reeds? 3. Welke alternatieven? 3.1. Nieuwe relatie bank/bedrijf 3.2. Bevriende bedrijven en groepen 3.3 Private equity 3.4 Leveranciers en/of klanten 3.5 Kapitaalmarkt
4. Uitdieping marktfinanciering 5. Rol voor de overheid 6. Lange onzekere periode = innoverend aftasten
1
24/04/2013
1. Bazel II en III: een vicieuze cirkel en een black box • De spreekwoordelijke paraplu • Hoe kijkt de bank naar een bedrijf?
Onzekere omgeving
Structurele hervormingen? • Risico-cultuur • Too big to fail • Stabiliteit?
2
24/04/2013
Kapitaalbehoefte banken in % BBP in functie van buffer van 5% kernkapitaal 9,0
8,0
7,8
7,4
7,0
6,0
6,0 5,5
5,4
5,2
5,0
4,2 4,0
3,3
3,0
2,0
1,0
1,8 0,6 0,1
0,0
0,0
Source: OECD
2. Voelen bedrijven de impact reeds? Type 1: bedrijven in slechte papieren Type 2: bedrijven in de verkeerde niche
3
24/04/2013
Kredietschaarste? Er wordt verwacht dat de balansen van de Europese banken onder druk van Bazel III regelgeving tegen eind 2013 zullen inkrimpen met 2000 miljard euro. Geraken bedrijven hierdoor moeilijker aan krediet? Neen
Ja
• De officiële cijfers laten zien dat de banken sinds het uitbreken van de kredietcrisis in 2008 hun volume uitstaande kredieten aan bedrijven fors hebben opgetrokken (tot een recordbedrag van 118 miljard euro)
• De Nationale Bank tekende een daling op van het aantal aangevraagde kredieten • Onze VKW-enquête in verband met bedrijfsfinanciering toont aan dat er wel degelijk sprake is van kredietverstrakking
Kredietverstrakking is een feit AKKOORD
In welke mate is er sprake van een kredietverstrakking?
2011
2012
Banken zijn kariger geworden bij het verstrekken van krediet Banken zijn veeleisender geworden en stellen meer formele voorwaarden Er worden door de banken meer waarborgen gevraagd Banken dringen steeds meer aan op het afsluiten van convenanten Het is moeilijker geworden om een bestaand krediet te verlengen
58,7 78,0 68,0 56,1 41,3
70,0 86,2 78,2 64,6 52,9
Bron: VKW Metena
4
24/04/2013
Bron: VKW Metena
Bron: VKW Metena
5
24/04/2013
Bron: VKW Metena
Bron: VKW Metena
6
24/04/2013
Vraag: in welke mate worden bedrijven reeds door hun eigen bank gewaarschuwd?
Bron: VKW Metena
7
24/04/2013
Bron: VKW Metena
Nog een vraag: is er een verschil in onzekerheid naar type financiering?
8
24/04/2013
Bron: VKW Metena
3. Welke alternatieven?
9
24/04/2013
Gaat men reeds op zoek naar alternatieven? Resultaten VKW enquête: • Reeds meer dan de helft van de bedrijven heeft vandaag effectief uitgekeken naar nieuwe financieringsbronnen • Die zoektocht is onafhankelijk van bedrijfsgrootte. Zowel groot als klein zijn naarstig op zoek naar andere financieringsbronnen
Bron: VKW Metena
10
24/04/2013
Bron: VKW Metena
Welke alternatieven worden overwogen?
11
24/04/2013
Bron: VKW Metena
3.1. Nieuwe relatie bank/bedrijf • Proactieve houding van bedrijven gevraagd – Durf te vragen naar de rating – Hoe kan die rating worden verbeterd? Ga voor een positieve benadering
• Initiatieven Febelfin en overheid – Transparantie – Funding loss, rating,… – Steunmaatregelen beter bekend maken
12
24/04/2013
3.2. “Bevriende” bedrijven en groepen Elk bedrijf moet voor zichzelf uitmaken tot wiens kransje ‘bedrijven en groepen’ men zou kunnen behoren: Behoren tot groepsstructuur • Voordeel: Moederhuizen, holdings of financiële coördinatiecentra fungeren dikwijls als interne bank • Nadeel: Mogelijk verlies van autonomie (fusie of overname)
Zoektocht naar andere kapitaalverschaffers • Talloze bedrijven hebben overtollige cashreserves kunnen opbouwen en zijn op zoek naar een goede belegging of aanwending van hun middelen • Probleem: matchen van vraag en aanbod
Beste kansen: besloten netwerken met vertrouwde partijen
Oplossing: kredietunies (bijv. Nederland) • Overgewaaid uit de VS : vanuit markt voor microkredieten gegroeid • DNB gaf fiat maar coöperatieve idee moet primeren (geen bank) = funding door uitgifte eeuwigdurende ledencertificaten + coaching tegen betaling • KU Nederland zal fungeren als soort lender of last resort (opkopen certificaten tegen nominale waarde) • Toegevoegde waarde? Gemiddelde kostprijs dossier = 4.000 euro. Grote banken willen af van die kleine dure dossiers • Nederlandse overheid voorziet een waarborgregeling
13
24/04/2013
3.3. Risicokapitaal Bedrijven kunnen zich wenden tot risicokapitaalverschaffers: – Deze zijn vooral geïnteresseerd in startende alsook groeibedrijven met potentieel – Strikt genomen: risicokapitaal geen substituut voor bankfinanciering omdat investeerders bij voorkeur in het aandelenkapitaal stappen – Risicokapitaal verhoogt wel de kans op toekomstige bankfinanciering aangezien het de balans van een bedrijf versterkt – De inbreng van het risicokapitaal gaat gepaard met professionalisering van het management en de organisatiestructuur wat dus leidt tot een betere rating bij de bank
Crowdfunding Crowdfunding is een vorm van risicokapitaal waarbij men letterlijk op zoek gaat naar financiering bij de grote massa of het brede publiek
Fase 1
Fase 2
• Ondernemer legt rechtstreeks contact met investeerders (meestal d.m.v. het internet als platform) • Wie gelooft in het project kan investeren en krijgt daarvoor een certificaat dat recht geeft op een meerwaarde bij verkoop
• Nadat ondernemer of starter voldoende publieke steun heeft gevonden, kan men aankloppen bij professionele investeerders
14
24/04/2013
3.4. Klanten en leveranciers Klanten- en leverancierskrediet zijn afkomstig van de onderlinge transacties tussen klanten en leveranciers: • Leverancierskrediet: wie zijn leveranciers na levering niet onmiddellijk betaald, krijgt leverancierskrediet • Klantenkrediet: wie zijn klanten uitstel van betaling gunt, geeft een klantenkrediet Drie technieken: 1. Gemeenschappelijke rekening 2. Factuurtoewijzing 3. Renting
Bron: NBB
15
24/04/2013
Drie technieken: •
Techniek 1: Gemeenschappelijke rekening
Bij deze techniek spreekt het bedrijf met leverancier af dat deze laatste het geld voorschiet (dat bijvoorbeeld nodig is voor het uitvoeren van een groot order). De eindklant betaalt vervolgens de factuur op een gemeenschappelijke rekening.
•
Techniek 2: Factuurtoewijzing
Hierbij wordt de betaling van de factuur door de eindgebruiker toegewezen aan de leverancier. Deze techniek is vooral interessant in een situatie waar de leverancier weet dat de eindklant solvabel is maar de eigen klant niet bij machte is om in de markt de nodige financiering bij elkaar te sprokkelen.
•
Techniek 3: Renting
Dit is een variant op leasing. Bij deze techniek gaat de eindklant wederom rechtstreeks betalen aan de leverancier. De goederen worden in feite in leasing gegeven aan de eindklant tot de leverancier effectief wordt betaald.
3.5. Kapitaalmarkt De trend die zich de laatste jaren zeer nadrukkelijk aftekent, is dat bedrijven zelf naar de kapitaalmarkten trekken. Men kan zeggen dat het rendement voor bedrijfsobligaties zich ergens bevindt tussen de rente voor een klassieke banklening en de rente die spaarders krijgen op spaarboekjes. Het individueel rendement is uiteraard afhankelijk van de risicograad. Verschillende mogelijkheden: 1. Publieke uitgiften 2. Private plaatsingen
3. Mini-obligaties 4. Achtergestelde obligaties
16
24/04/2013
Verschillende mogelijkheden: Publieke uitgiften (retailobligaties) - Grote uitgiften (vanaf 100 miljoen euro), aangeboden aan grote publiek - Bedrijven moeten eerst een prospectus uitgeven en laten goedkeuren door de toezichthouder
Private plaatsingen - Men richt zich rechtstreeks tot professionele investeerders en/of vermogende partijen - Er moet geen prospectus worden goedgekeurd door de toezichthouder
Kapitaalmarkt Mini-obligaties - In wezen een vorm van publieke plaatsingen, maar met kleinere bedragen - Ze zijn vaak niet verhandelbaar waardoor de toezichthouder geen prospectus moet goedkeuren
Achtergestelde obligaties - Wanneer de obligatiehouder achtergesteld is ten opzichte van andere schuldeisers Een vorm van mezzaninefinanciering - Het eigen vermogen wordt versterkt
Andere • • • • • •
Interne financiering Kapitaalinbreng vennoten (bestaande of nieuwe) Financiële of operationele leasing Factoring Beurs …
17
24/04/2013
4. Uitdieping marktfinanciering
Naar een Angelsaksisch model? • Heel wat investeerders zijn bereid om in nieuwe investerings- of kapitaalfondsen te stappen. • Voorstel: creëren van nieuwe financieringsvehikels (schaduwbanken, coöperatieve structuren,…). • Bijvoorbeeld, in een vehikel met hefboom kan de financiering verder aangevuld worden met de uitgifte van obligaties bij institutionele partijen, eventueel aangevuld met plaatsingen bij banken. • Dit vehikel is een win-win-win voor banken, bedrijven en investeerders
18
24/04/2013
Voorstel Structuur
Kredietvoorziening aan KMO’s
L
F K
Financieringsmiddelen Opgehaald bij Institutionelen (Obligaties) Banken (Leningen)
Kapitaalbuffer Te voorzien door Overheid, Institutionelen, Coöperatieve leden …
5. Rol van de overheid
19
24/04/2013
Vertrouwen helpen herstellen • Rechtszeker en transparant fiscaal kader uitwerken: – notionele intrestaftrek in functie van gelijke behandeling EV en VV
• Niet zelf bank willen spelen maar flankeren – Waarborgen voor nieuwe initiatieven: enkel onder vorm van second loss (first loss is voor de investeerders) – Instrumentarium vereenvoudigen en focussen op financieringsprobleem (kmo-ondersteuning)
Toezicht op realistische leest geschoeid • Moral hazard en TBTF onder ogen zien • Alsook de vele beperkingen van het toezicht – Het is beter om een structuur te creëren die aanspoort tot het juiste gedrag dan te proberen het verkeerde gedrag in toom te houden in een structuur die daartoe aanzet (Independent Banking Commission)
• De beste manier om veilige banken in het zonnetje te zetten, is ervoor te zorgen dat de slechte failliet kunnen gaan : small enough to fall
20
24/04/2013
6. Lange onzekere periode = innoverend aftasten
21
