FINANCIAL CONSULT UW EIGEN FINANCIEEL EXPERT
gegarandeerd onafhankelijk | deskundig | betaalbaar
Informatieblad Zorgplicht Dit informatieblad neemt u mee in de wereld van de zorgplicht in de financiële dienstverlening. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de algemene zorgplicht (publiekrechtelijk) en de zorgplicht op basis van de Wft (civielrechtelijk). De algemene zorgplicht dient als ‘vangnet’ voor situaties welke nog niet zijn vastgelegd in de Wft.
Algemene zorgplicht (BW 7:401) Volgens de algemene zorgplicht moet ‘een opdrachtnemer bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed opdrachtnemer in acht nemen’. Samen met de bepalingen inzake redelijkheid en billijkheid (BW 6:248 ev) vormt dit artikel de algemene zorgplicht.
(Bijzondere) zorgplicht op basis van de Wft In de Wft (Wet Financieel Toezicht) is de zorgplicht van een financieel dienstverlener (FD) vastgelegd. De FD moet aan een aantal vereisten voldoen. Daarnaast worden aan het adviestraject eisen gesteld en dient de FD de consument juist, begrijpelijk en niet misleidend te informeren. Ook dient de FD de consument te waarschuwen voor risico’s. Dit geldt voor zowel productspecifieke risico’s als meer algemene risico’s. Al deze punten gelden voor financiële producten anders dan financiële instrumenten. Voor impactvolle financiële producten geldt een verscherpt beleid. Daarbij dient de FD een klantprofiel op te stellen en het advies op basis daarvan op te maken. Zo ontstaat een passend advies. De FD moet dit ook kunnen reproduceren en moet zijn advies motiveren. Wanneer een consument het advies van een FD niet opvolgt, moet de FD dit vastleggen in het dossier. Ook moet hij aan kunnen tonen dat de consument zelf de keuze gemaakt heeft voor dat andere product. Dat hoeft alleen niet als dit buiten het medeweten van de FD door de consument is aangeschaft.
Vereisten financieel dienstverlener -
Voldoen aan de eisen van het adviestraject Beschikken over klachtenprocedure en aangesloten bij geschillencommissie Bij uitbesteding aan derden blijft de verantwoordelijkheid bij de financieel dienstverlener Overkreditering dient voorkomen te worden en het acceptatiebeleid dient vast te liggen
Eisen aan het adviestraject 1. Op zorgvuldige wijze de belangen van de consument in acht nemen 2. Handelen in het belang van de consument 3. Onthouden van handelen of nalaten dat kennelijk nadelige gevolgen voor de consument veroorzaakt of kan veroorzaken
Waarschuwen voor risico’s Dit geldt voor productspecifieke risico’s en algemene risico’s (risicotolerantie en risicobeleving, rendement en rente, situationele risico’s). Verder moet de FD de consument in staat stellen om te beoordelen of het financieel product in de behoeften voorziet.
Informatieplicht De financieel dienstverlener verstrekt de consument voorafgaand aan de totstandkoming van de overeenkomst de informatie die redelijkerwijs relevant is voor een adequate beoordeling van het aangeboden product. De door de financieel dienstverlener aan de consument verstrekte informatie dient juist te zijn, alsmede begrijpelijk en niet misleidend.
Financial Consult Nederland | Uw eigen financieel expert| pagina 1
Impactvolle producten Bovenstaande geldt voor alle handelingen en alle financiële producten. Voor impactvolle producten gelden verscherpte normen zoals een adviestrajectnorm. Impactvolle producten zijn: - Complexe producten 1. Combinatie van twee financiële producten waarbij de resultaten afhankelijk zijn van ontwikkelingen op financiële markten of andere markten 2. Recht van deelneming in een beleggingsinstelling (fondsen) dat niet beursgenoteerd is 3. Levensverzekering anders dan een zuivere overlijdensrisicoverzekering 4. Combinatie van een hypotheek et een levensverzekering of een spaarrekening 5. Beleggingsobjecten 6. SEW of BEW 7. Lijfrentespaarrekening of lijfrentebeleggingsrecht 8. Combinatie van een financieel product met een of meer producten onder 2 t/m 7 - Spaarrekeningen waarvan de rentevergoeding is gekoppeld aan koersontwikkeling - Effecten - Kredieten met een kredietsom vanaf € 1.000 - Hypothecaire kredieten - Inkomenvervangende verzekeringen - Combinaties van twee of meer financiële producten Voor impactvolle producten dient de adviseur (ook bij relevante wijzigingen): 1. een klantprofiel op te stellen. Hierin komen de volgende onderwerpen aan bod: a. financiële positie (inkomsten, vermogen en verplichtingen) b. kennis en ervaring (soort, aard, volume en frequentie van transacties, periode waarin, opleiding, beroep en vorige beroepen; www.weetwatjeweet.nl) c. doelstellingen (levensfasen, prioriteit) d. risicobereidheid (risicotolerantie en risicobeleving, rendement en rente, situationele risico’s => financieel en emotioneel; AO, overlijden, ouderdom, werkloosheid en echtscheiden). Deze risico’s moeten cijfermatig worden onderbouwd 2. het advies moet gebaseerd zijn op de uitkomsten van het klantprofiel (passend) 3. het advies moet onderbouwd zijn (motivatie) 4. het klantprofiel, de opgevraagde gegevens, het advies en de motivatie moeten 5 jaar bewaard worden
4 fasen van het advies 1. 2. 3. 4.
kennismaken beeldvorming (inventarisatie en analyse) oplossing (advies) nazorg
Kennismaken - klantprofiel (grote lijnen) - informeren over inhoud dienstverlening, kosten en financiering van de kosten Beeldvorming - inventariseren => informatie opvragen en controleren, in kaart brengen welke voorzieningen er al zijn; klantprofiel fijn (incl. controlevragen), wensen - analyseren => klantspecifieke berekeningen, scenario’s, toekomstige financiële positie betrekken! Oplossing - Past bij de uitkomsten van de analyses, de situatie en de wensen - Fiscale aspecten - Toelichting/motivatie van het advies Nazorg - Monitoren - Reviseren advies - Wijzigingen van doelstellingen, risicobereidheid, financiële positie verwerken
Financial Consult Nederland | Uw eigen financieel expert| pagina 2
Afwijking van advies De FD dient aan te kunnen tonen dat – als een consument een ander product aankoopt dan dat hem is geadviseerd – de consument er zelf voor heeft gekozen dat andere (niet aanbevolen product) te kopen (bewaartermijn 1 jaar). De FD moet hiervan wel op de hoogte zijn (niet buiten zijn medeweten om aangeschaft).
Schending van de zorgplicht Zorgplicht is een breed begrip. Of een financieel dienstverlener zijn/haar zorgplicht geschonden heeft, is niet generiek vast te stellen, maar zal altijd op basis van de gegeven feiten en omstandigheden moeten worden beoordeeld. Wel bieden bovenstaande onderwerpen een goede basis om tot een afgewogen oordeel te komen. De wet- en regelgeving zoals wij die nu kennen is gebaseerd op een lang (juridisch) traject van uitspraken, jurisprudentie en opvattingen. Ook dient een in het verleden aangekocht financieel product getoetst te worden aan de destijds geldende regelgeving. Dat maakt het beoordelen van een zorgplichtschending lastig. Vaak spelen de volgende onderwerpen een belangrijke rol bij de vraag in hoeverre de financieel dienstverlener de zorgplicht heeft geschonden: Bent u juist, volledig en helder voorgelicht? Is uw volledige financiële situatie in kaart gebracht? Bent u gewaarschuwd voor de gevolgen bij arbeidsongeschiktheid, werkloosheid, echtscheiden, pensioneren en overlijden? Is dit ook cijfermatig onderbouwd of heeft de financieel dienstverlener u alleen in het algemeen gewaarschuwd? Is er sprake van een impactvol product? Is het advies passend bij de geïnventariseerde gegevens? Wist of had de financieel dienstverlener kunnen weten dat een bepaalde gebeurtenis zich voor zou doen waardoor u in financiële problemen zou komen? Is er bij een belangrijke wijziging in uw persoonlijke situatie opnieuw een klantprofiel opgesteld? Zijn uw financiële producten vervolgens daaraan getoetst? Heeft u zelf schuld aan de ontstane situatie (bijvoorbeeld doordat u de financieel dienstverlener bepaalde informatie heeft onthouden of dat u wist of had kunnen weten dat u in financiële problemen zou kunnen geraken?
Overkreditering Overkreditering is een vorm van schending van de zorgplicht. De FD heeft u daarbij – al dan niet – bewust teveel krediet verstrekt. Hij wist of had kunnen weten dat u in financiële problemen zou komen in bepaalde situaties en heeft u daarvoor niet gewaarschuwd. Om vast te stellen of er sprake is van overkreditering wordt veelal gebruik gemaakt van de Gedragscode Hypothecaire Financieringen of de gedragscode van de VFN (Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland). Blijkt dat er in uw geval sprake is van overkreditering en heeft u hiervan schade ondervonden, dan is de FD aansprakelijk te stellen als er een oorzakelijk verband is vast te stellen tussen de schade en de schending van de zorgplicht door de FD.
Schade Het hebben van schade is niet essentieel voor het slagen van een beroep op schending van de zorgplicht, maar is in praktische zin wel belangrijk om een claim te doen slagen. Immers, indien vast is komen te staan dat een FD zijn zorgplicht heeft geschonden, maar heeft u geen aantoonbare schade geleden, dan houd het op. Schade kan bijvoorbeeld ontstaan doordat u: - Minder zou hebben hoeven betalen als u voor een ander product had gekozen - Geld heeft moeten lenen om de maandlasten te voldoen (bij overkreditering) - Te veel rente heeft betaald - Kosten heeft gemaakt als gevolg van de keuze op basis van onjuiste of onvolledige informatie - Rendement heeft misgelopen als gevolg van een verkeerd advies - Een verkeerde keuze heeft gemaakt ten aanzien van uw spaar- of beleggingshypotheek (box 1 of 3) - Verkeerd bent voorgelicht en op basis daarvan een verkeerde keuze heeft gemaakt die nadelig voor u uitpakt (uitkering kapitaalverzekering, erfrechtkwesties, fiscale keuzen etc)
Financial Consult Nederland | Uw eigen financieel expert| pagina 3
Expertiserapport Of in uw geval sprake is van zorgplichtschending is vast te stellen aan de hand van een expertiserapport. Wij leveren deze dienst in de vorm van een adviesmodule of in de vorm van maatwerk (uurtarief). Dat hangt af van de vraagstelling. Deze dienstverlening is bedoeld voor advocaten, notarissen en andere juridische instanties en wordt vaak ingezet als ondersteunend materiaal in juridische procedures of als beoordeling van de redelijke kans van slagen van het beroep op rechtsbijstand. Voor meer informatie: klik hier
Meer weten? Bent u geïnteresseerd in onze dienstverlening en wilt u weten of wij voor u iets kunnen betekenen? Wilt u gewoon eens overleggen over een vraag waar u mee rondloopt of heeft u een andere reden om contact op te nemen, aarzel dan niet en maak een afspraak voor een vrijblijvende kennismaking. U kunt ons bereiken op 085 201 11 75 of via email op
[email protected]
Financial Consult Nederland
_______________________ Ron van der Steen MFP CFP® Master of Financial Planning
Financial Consult Nederland | Uw eigen financieel expert| pagina 4
Contact Financial Consult Nederland R. (Ron) van der Steen MFP CFP® Zonnehout 36 3991 MX Houten 085 201 11 75 06 16 621 052
[email protected] www.financialconsult.nl
Aansprakelijkheid informatievoorziening Deze informatie is met de meeste zorgvuldigheid tot stand gekomen. Toch kunnen wij niet garanderen dat deze informatie, op het moment dat u deze tot u neemt, nog steeds actueel is. Daarom adviseren wij u met klem niet te handelen op basis van deze informat ie zonder voorafgaand deskundig advies. Financial Consult Nederland aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de inhoud van sites van derden waarnaar verwezen wordt. Deze verwijzingen dienen slechts als additionele informatiebron, zodat u zich optimaal kunt informeren. In artikel 9 van onze algemene voorwaarden vindt u specifieke bepalingen met betrekking tot aansprakelijkheid. Aansprakelijkheid advisering Dit rapport is met de meeste zorgvuldigheid tot stand gekomen en is gebaseerd op de door u aangeleverde gegevens. Het ontbreken van informatie of gegevens kan leiden tot een andere uitkomst. Wij aanvaarden hiervoor geen aansprakelijkheid, noch voor rekenfouten, wijzigingen in het fiscale stelsel, wettelijke regelgeving of andere jurisprudentie die van invloed is of kan zijn op de uitkomsten van dit plan, anders dan grove nalatigheid. In artikel 9 van onze algemene voorwaarden vindt u specifieke bepalingen met betrekking tot aansprakelijkheid. Copyright Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd, waaronder begrepen het reproduceren door middel van druk, offset, fotokopie of microfilm of in enige digitale, elektronische, optische of andere vorm of (en dit geldt zonodig in aanvulling op het auteursrecht) het reproduceren (i) ten behoeve van een onderneming, organisatie of instelling of (ii) voor eigen oefening, studie of gebruik welk(e) niet strikt privé van aard is of (iii) voor het overnemen in enig dag-, nieuws- of weekblad of tijdschrift (al of niet in digitale vorm of online) of in een RTV-uitzending. Note bene: Let op: een financieel planner is geen jurist. Wij geven onze visie en signaleren aandachtspunten die u zelf op juridische haalbaarheid dient te toetsen. Voor eventuele onjuiste juridische gevolgtrekkingen aanvaarden wij geen enkele aansprakelijkheid.
Financial Consult Nederland | Uw eigen financieel expert| pagina 5