Filosofisch Café Socrates 2014 Dienstencentrum de Roos Beekstraat 29 Weert Trefcentrum Stramproy Fr. Strouxstraat 53 Stramproy
Informatie
Het was in mei 2011 de eerste keer in Weert dat het Filosofisch café Socrates haar deuren opende. Dit filosofisch café kon door de gastvrijheid van het Dienstencentrum de Roos aan de Beekstraat 29 in Weert plaatsvinden. Na een succesvolle start in de Roos, werd deze activiteit in september 2011 ook in het Trefcentrum Stramproy opgestart. Iedere geïnteresseerde kan deelnemen, maar in het bijzonder zijn de bezoekers van het Dienstencentrum De Roos en het Trefcentrum Stramproy hiervoor uitgenodigd.
3
De Socratische Methode 1. Het Socratisch groepsgesprek Socrates, een van de antieke Griekse filosofen, heeft in zijn filosofische benadering, altijd de dialoog voorop gesteld. Door het socratisch doorvragen op een probleem werd de waarheid steeds meer bevraagd en benaderd en het probleem steeds meer verduidelijkt. De ervaringen met het socratische groepsgesprek zijn evident onthullend voor de deelnemers. Ook voor de bezoekers van het Filosofisch Café Socrates ( de Roos of Trefcentrum) zal een dergelijke ervaring kunnen bijdragen aan het beter op de toekomst te worden voorbereid. Het kan een preventieve werking hebben om op een andere wijze naar je eigen problemen te kijken en er ook op een andere wijze mee om te gaan. Bij het groepsgesprek wordt uitgegaan van de probleemstelling, die de deelnemers zelf hebben aangedragen. Onder leiding van de filosoof wordt dieper ingegaan op het probleem en via doorvragen wordt de fundamentele c.q. wezenlijkste stelling als discussie onderwerp gebruikt.
4
2. Over de waarde van het Socratisch gesprek Het Socratisch Gesprek is een poging door systematisch overleg een gemeenschappelijk antwoord op een fundamentele vraag te vinden. Deze vraag staat centraal in het gesprek. Het gaat daarbij niet om louter theoretische vragen, maar om vragen die voortkomen uit concrete, voor iedere deelnemer toegankelijke ervaringen. Het gesprek bestaat in feite uit een systematische reflectie op ervaring. Het is mogelijk tot een gemeenschappelijk antwoord op zulke vragen te komen, maar het is niet eenvoudig. Het vergt inspanning en volharding. Het vereist bij voorbeeld dat de deelnemers elkaar nauwkeurig begrijpen. Dat zij hun gedachten zodanig verhelderen dat zij ook voor anderen inzichtelijk worden Dat argumenten zorgvuldig worden geanalyseerd en tegen elkaar afgewogen. Dat er methodisch gewerkt wordt, zodat iedereen het overzicht houdt. In het Socratisch Gesprek proberen we voortdurend aan zulke strenge eisen te voldoen. 3. Filosofische teksten Soms is het noodzakelijk om dieper op bepaalde probleemstellingen in te gaan en hiervoor een specifieke filosofische tekst of fragment te gebruiken. Dit ter reflectie en hulp voor de deelnemers. Belangrijke filosofen hebben over levensvraagstukken b.v. het ouder worden belangrijke uitspraken gedaan en dan is dit voor de deelnemers een hulpmiddel. Het zijn vaak korte tekstfragmenten, die het denken stimuleren en aanleiding bij de deelnemers kunnen zijn voor reflectie.
5
Voorbeeld van de eerste activiteiten, In het Dienstencentrum de Roos is op 19 mei 2011 het eerste filosofische café in Weert van start gegaan. In het Filosofisch café krijgen de deelnemers de kans om filosofisch bezig te zijn, filosofische vragen te stellen en te luisteren naar filosoof Bert van Wijk, die hen helpt om het filosofisch denken op gang te brengen. Bij de start waren een 27-tal mensen uit verschillende plaatsen in en rondom Weert aanwezig en gaven blijk van hun grote interesse voor de filosofie. Een kernvraag van deze avond was, “Waarom zou je moeten uitgaan van het Schone, het Goede en het Ware”. Deze vraag, die door een van de deelnemers was ingebracht, riep diverse reacties op en leidde tot een uitgebreide discussie, die een groot deel van de avond duurde.
6
Ook op de avond van 6 juni 2011 was weer een filosofisch geïnteresseerd publiek aanwezig. De kunst van het ouder worden was het belangrijkste thema op de laatste avond voor de zomerstop. Gekozen werd voor de inbreng van filosofische teksten van de Romeinse filosoof Seneca. Uitgebreid werd gediscussieerd over de teksten van de filosoof Seneca, die de kunst van het ouder worden probeert te begrijpen maar ook te volgen in zijn eigen leven. Via eigen ervaringen proberen de deelnemers grip te krijgen op deze kunst van het ouder worden.
7
Filosofische vragen, die aan bod kunnen komen in het Filosofisch Café: In de afgelopen periode zijn door deelnemers aan het Filosofisch café al belangrijke thema’s aan de orde gesteld. o.a. - Wat is eigenlijk jezelf zijn? - Is geluk de afwezigheid van angst? - De kunst van het ouder worden.
Meerdere kernvragen kunnen ook zijn: 1. Waarom ben ik hier (op aarde)? 2. Welke filosofie is gewenst m.b.t. de mens in relatie tot het dier en het milieu? 3. Waarom kun je jezelf nooit echt leren kennen? 4. Waarom een filosofisch café Socrates? 5. Bestaat er een God? 6. Is de mens een schepping of een “schimmel” in relatie tot de Big Bang theorie? 7. Waarom begrijp ik de jeugd niet meer? 8. Wie ben ik in relatie tot de anderen? 9. Waarom moeten we uitgaan van het Goede, het Schone en het Ware? 10 Wat heeft de mens aan filosofie?
8
Data in 2014 • 10 maart (Weert) • 10 maart (Stramproy)(‘s middags) • 7 april (Weert ) • 5 mei (Weert) • 12 mei (Stramproy) • 9 juni (Weert en Stramproy) • 1 september (Weert) • 8 september (Stramproy), • 6 oktober (Weert) • 13 oktober (Stramproy) • 3 november (Weert) • 10 november (Stramproy) • 1 december (Weert) • 8 december (Stramproy) Aanvangstijd Weert 19.00 uur Aanvangstijd Stramproy 14.00 uur Deelnameprijs: € 5,Opgave bij de balie van de Roos Tel. 0495-688190 Nadere informatie bij: Ilse De Pauw van het Dienstencentrum de Roos. Tel. 0495-688190
9
Drs. Bert van Wijk is als filosoof afgestudeerd aan de UVT Faculteit Geesteswetenschappen dep. Wijsbegeerte. Naast werkzaamheden als docent kunstfilosofie en columnist heeft hij een eigen filosofische praktijk Archèconsult. Zijn interesse gaat mede uit naar onderwerpen uit de filosofie van de kunst maar ook naar politiek-filosofische vraagstukken en levensvraagstukken.
(versie jan. 2014)
10
11
