Cursus: Practicum Video Groep: Documentaire B2 Studentnummer: 0231118 Docent: Sanne Sprenger Datum: 25 april 2006
Filmanalyse Opdracht……………………………………………………………………………………………………………………………..3 Structuur/opbouw.....................................................................................................................................3 Stijl……………………………………………………………………………………………………………………………………………….3 Invalshoek………………………………………………………………………………………………………………………………….4 Camerawerk………………………………………………………………………………………………………………………………4 Geluid…………………………………………………………………………………………………………………………………………..5 Montage……………………………………………………………………………………………………………………………………...6 Voorbereiding Documentaire Opdracht…………………………………………………………………………………………………6 Montageplan Documentaire Dromen……………………………………………………………………………………6 Documentary Project Proposal……………………………………………………………………………………………………………….8 Hypothese & Interpretatie………………………………………………………………………………………………………8 Onderwerp………………………………………………………………………………………………………………………………….8 Actie Sequenties…………………………………………………………………………………………………………………………9 Hoofdpersonen………………………………………………………………………………………………………………………….10 Conflict……………………………………………………………………………………………………………………………………….10 Structuur…………………………………………………………………………………………………………………………………….10 Verwachtingen Publiek……………………………………………………………………………………………………………11 Vorm en Stijl……………………………………………………………………………………………………………………………….12 Uitkomst……………………………………………………………………………………………………………………………………..13 Budget…………………………………………………………………………………………………………………………………………14 Logistiek……………………………………………………………………………………………………………………………………..14 Synopsis…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..16 Premise………………………………………………………………………………………………………………………………………..16 Karakteromschrijving……………………………………………………………………………………………………………….16 Het Verhaal…………………………………………………………………………………………………………………………………16 Portret………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..19 Opening………………………………………………………………………………………………………………………………………..19 De Weg………………………………………………………………………………………………………………………………………..20 Toen & Nu…………………………………………………………………………………………………………………………………….21 Slotwoord……………………………………………………………………………………………………………………………………..22 Bijlage………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..23 2
Filmanalyse Filmanalyse opdacht “Être et avoir” Dagelijkse beslommeringen/bezigheden kunnen soms in hun macht der herhaling de spuigaten uitlopen. Tot het moment dat deze gewoonten ten einde (dreigen te) geraken. Die altijd zo vanzelfsprekende bezigheden zijn dan opeens niet meer zo vanzelfsprekend en kunnen diverse emoties met zich meebrengen… Dag in dag uit gaat Georges Lopez naar zijn school op het Franse platteland, waar het leraarschap zijn lust en zijn leven is. Hij houdt hier in zijn eentje een basisschool draaiende als leraar van een klas met dertien kinderen in de leeftijd van vier tot twaalf jaar. Nicolas Philibert (zie fig. 1) heeft de laatste maanden van Lopez’ loopbaan op de basisschool in beeld gebracht in de documentaire “Être et avoir”. Na zijn laatste werkdag treedt voor Lopez zijn vervroegde pensioen in.
Figuur 1
In het onderstaande stuk volgt een analyse van de documentaire “Être et avoir”, waarin onder andere de structuur, stijl en het camerawerk aan bod zullen komen.
Structuur/opbouw De bovengenoemde film is in chronologische volgorde opgenomen, waarbij de documentaire respectievelijk begint in de winter en eindigt in de zomer bij de laatste werkdag van Georges Lopez. De documentaire begint met een shot in de school, gevolgd door de kinderen die opgehaald worden met de schoolbus en hiermee naar school gebracht worden. Vervolgens worden de klas gevuld met leerlingen en de leraar (Lopez) weergegeven; de belangrijkste locatie van de film. Het grootste gedeelte van de documentaire bestaat uit shots van de leerlingen en de leraar in en rondom de school. Deze shots worden af en toe afgewisseld met beelden waarin de thuissituaties van de kinderen weergegeven worden en beelden van de omgeven natuur (in diverse jaargetijden). De documentaire bevat tevens een interview met Georges Lopez, waarin hij verteld over zijn verleden.
Stijl De documentaire bevat een observerende stijl; de weergegeven personages zijn zich niet bewust van de camera. Het enige moment waarop de camera bewust aanwezig is, is het moment dat Lopez geïnterviewd wordt. Lopez wordt op een non-directieve wijze geïnterviewd, waardoor de nadruk op het verhaal van Lopez ligt en de interviewer slechts helpende/stimulerende vragen stelt. Door deze observerende stijl ligt de nadruk op de gefilmde personages en wordt de kijker als het ware meegevoerd in hun wereld.
3
Invalshoek Als uitgangspunt van de documentaire “Être et avoir” heeft Philibert een leraar van een basisschool in het Franse platteland genomen, die op het punt staat om met vervroegd pensioen te gaan en dus zijn laatste periode als werkende leraar doormaakt. Deze periode wordt voornamelijk weergegeven middels het vertonen van shots/scènes die in de klas genomen zijn en zodoende het dagelijkse leven als leraar van de heer Lopez representeren. Lopez is al jaren degene die een basisschool op het platteland in Frankrijk leidt. De toeschouwer wordt meegevoerd in deze emotionele afscheidsperiode van de leraar. Omdat de maker van de documentaire voor een observerende stijl gekozen heeft, komen de beelden objectief over als representatie van de werkelijkheid. Verder bevat de documentaire een interview met de heer Lopez, waardoor de protagonist niet langer een “flat character” is. Doordat de toeschouwer voorzien wordt van diepgaandere informatie omtrent het leven van de heer Lopez, ontstaat er ook een intensere connectie met deze man. Hierdoor gaat de toeschouwer zich mogelijk meer inleven in de weergegeven levenssituatie van de heer Lopez. De documentaire bevat tevens beelden van diverse leerlingen van de basisschool in hun thuissituatie, terwijl ze huiswerk (opgegeven door de heer Lopez) aan het maken zijn. Dergelijke beelden plaatsen het verhaal van de heer Lopez in een breder perspectief.
Camerawerk De scènes waarin de situatie van de leraar in de klas weergegeven worden bevatten vooral shots die vanuit de hoogte van de leerlingen genomen zijn (laag oogpunt). Hierdoor wordt de toeschouwer meegevoerd in de belevingswereld van de kinderen ten opzichte van de heer Lopez (zie fig. 2). Diverse “Close-Up” (CU) shots dragen er ook toe bij dat de Figuur 2
toeschouwer emotioneel betrokken raakt bij de personages. Ook bevat de documentaire diverse “establishing shots”, die de toeschouwer informatie verschaffen over de locatie van de erop volgende shots. De documentaire bevat tevens “Point Of View” (POV) shots, die genomen zijn vanuit het personage van de heer Lopez, waardoor de toeschouwer tevens betrokken raakt bij de heer Lopez (zie fig. 3). Ook hier dragen de CU shots ertoe bij dat de toeschouwer emotioneel betrokken kan raken bij de protagonist. Vooral het CU shot in de scène aan het einde van de film, waarin de heer Lopez Figuur 3
geëmotioneerd raakt bij het afscheid nemen van zijn klas en tevens een
belangrijke fase in zijn leven, is hierdoor erg emotioneel. De shots zijn vanuit een statief gefilmd, hetgeen het bewustzijn van de camera voor de toeschouwer reduceert, waardoor de nadruk op de
4
vertoonde personages komt te liggen. De meeste shots zijn vanuit een “Medium Close-Up” gefilmd, hetgeen enige emotionele reacties bij de toeschouwer teweeg kan brengen. De nadruk komt hierdoor voornamelijk te liggen op het weergeven van een ‘objectieve’ observerende werkelijkheid.
Geluid De documentaire bevat voornamelijk diëgetisch geluid. De waarneembaarheid van de geluidsbronnen heeft een objectiverende waarde voor de toeschouwer. Tijdens het interview zijn de vragen non-diëgetisch te horen. Het niet waarneembaar zijn van de interviewer heeft als effect dat de nadruk op de geïnterviewde (heer Lopez) komt te liggen. Tevens is er af en toe instrumentale achtergrond muziek te horen van Philippe Hersant (in non-diegetische vorm) ter versterking van een afgezonderde (plattelands)sfeer.
Montage De documentaire bevat geen speciale effecten, waardoor het weergeven van een objectief beeld benadrukt wordt. De documentaire is verder ook chronologisch gemonteerd, hetgeen ook een representatie van de werkelijkheid tot stand houdt. Verder bevat de documentaire een afwisseling tussen de weergave van de belevingswereld van de diverse personages. Door deze afwisseling krijgt de toeschouwer een veelzijdiger beeld van de weergegeven werkelijkheid.
Door de diverse POV shots vanuit diverse personages kan de toeschouwer zich met diverse personages identificeren, hetgeen de documentaire afwisselend en interessant maakt. Zo kun je het schoolleven vanuit verschillende perspectieven beleven; hetgeen ook wisselende emoties bij de toeschouwer los kan maken.
5
Voorbereiding Documentaire Documentaire Opdracht Regie Naar aanleiding van het onderstaande krantenartikel in de “Spits” van 15 maart 2006 is het plan ontstaan om onze documentaire te wijden aan het onderwerp slapen (respectievelijk slaaptekort). Slaaptekort blijkt een actueel onderwerp te zijn en is breed uitgemeten in de media. Zo hebben onder andere “Editie NL” op RTL4 en “Goedemorgen Nederland” op Nederland 1 er een item aan gewijd. Middels onze documentaire willen we extra aandacht besteden aan het belang van genoeg slaap. Na een brainstorm omtrent dit onderwerp zijn aanvankelijk ongeveer de volgende ideeën ontstaan: ●
We wilden beginnen met sessie van Ad Visser als “Voice over” ondersteund door visualiserende beelden.
●
Daarna wilden we het onderwerp slapen introduceren door shot iemand ‘s avonds op bed kijkend naar het item over slaap tekort bij “Editie NL”.
●
Gevolgd door een interview met een specialist op het gebied van lichamelijk slapen (o.a. kwaliteit van het bed en houding tijdens het slapen) en een interview met een specialist op het gebied van geestelijk slapen (o.a. dromen en hersenactiviteiten tijdens het slapen).
●
Tussendoor zullen we gebruik maken van ondersteunende visuele beelden
●
en tot slot afsluiten met een gedicht over dromen ondersteund door een rustgevend beeld
Het doel van onze documentaire zal zijn om de toeschouwers bewust te maken van zijn/haar slaapgedrag en de mogelijke gevolgen hiervan. Het voorgenomen plan hebben wij uiteindelijk niet geheel kunnen verwezenlijken; onder andere door tegenwerking van bepaalde bedrijven omtrent slapen. Ook bleek na enige reflectie op ons plan dat de voorgenomen tweedeling mogelijk te vaag en onduidelijk over zal komen. Uiteindelijk het ik het volgende montageplan opgesteld:
MONTAGEPLAN Documentaire Dromen -
Intro o
Gedicht; ondersteund door versnelde beelden (bouwvakkers, Erasmusbrug & kruispunt Luxor) en muziek uit de film “The Majestic” (rustige en sobere muziek).
o
Introduceren onderwerp; tekenfilmbeelden van schaapjes tellen, met een inleidende
Voice-over
–>
overgang
naar
de
krantenartikelen
met
6
wolkjesachtergrond. (misschien leuke Quote van Spoormaker als inleiding op het onderwerp slapen (wat slapen precies is) en daarna over het slaap tekort/gedrag van Nederlanders?)
Straatvraag
-
o
Voice-over leidt onderwerp straatvraag in de trant van: “Wij gingen op onderzoek uit of dit wel echt zo is”.
o
Beelden straatvraag
Spoormaker
-
o
Intro gebouw Spoormaker (met Voice-over)
o
Spoormaker in beeld en aan het woord
Beddenspecialist
-
o
Voice-over leidt specialist in (overviewshot winkel erbij)
o
Beddenspecialist in beeld en aan het woord
Afwisseling
-
Afwisseling tussen Spoormaker en Beddenspecialist (oa man op straat over abneu en Spoormaker over abneu & Spoormaker over matrassen en Beddenspecialist over matrassen…misschien leuk om een split screen te doen door een persoon stil te zetten en de ander aan het woord te laten en andersom??) !! Tussendoor kunnen er “plaatje bij praatje” beelden geschoten worden!!
Afsluiting
-
Zonsondergang met conclusie door Spoormaker en/of Voice-over (beginnen met Spoormaker in beeld en dan overgaan op de zonsondergang (spoormakers stem door laten gaan))….zonsondergang als achtergrond bij aftiteling gebruiken met slaap kindje slaap muziekje op de achtergrond.
7
Documentary Project Proposal Werk titel:
“Daar buiten loopt een Schaap”
Regie:
Mariëtte Timmermans
Productie / Interviews:
Sandra van den Heuvel
Camera:
Judith Bardoel
Geluid:
David van Putten
Montage:
Mariëtte Timmermans, Sandra van den Heuvel, Judith Bardoel, David van Putten
Hypothese & Interpretatie Slaap is een handeling of geestestoestand waar we relatief weinig vanaf weten. Iedereen doet het, sterker nog, zonder deze handeling uit te voeren kan een mens niet leven. Toch lijken mensen alleen stil te staan bij dit fenomeen op het moment dat er een stoornis in het slaapgedrag plaatsvindt. Uit recent onderzoek van de Universiteit Utrecht is gebleken dat de gemiddelde Nederlander steeds korter slaapt en meestal niet uitgerust wakker wordt. Een tekort aan slaap kan niet alleen vervelende gevolgen hebben voor de betreffende persoon, maar ook voor diens omgeving, door concentratieverlies en het maken van fouten. Onze documentaire laat zien wat slaap voor mensen betekent, of kan betekenen, zowel op geestelijk als op lichamelijk niveau. Ons doel is de kijker bewust te maken van het belang van slaap, zonder een belerende toon aan te slaan. Wij hebben onder andere gebruik gemaakt van korte straatinterviews. Een diverse groep mensen komt aan het woord. De bedoeling hiervan is dat de kijker zich identificeert en een reflectieve houding aanneemt ten opzichte van onze documentaire. Hierdoor zal de kijker ook ontvankelijker zijn voor het wetenschappelijke gedeelte van de documentaire, en hopelijk gaan nadenken over zijn eigen slaapgedrag.
Onderwerp Veel –met name jonge- mensen lijken er niet zo’n moeite mee te hebben af en toe wat slaap over te slaan. Wanneer de keuze heeft tussen genoeg slaap pakken of nog even iets belangrijks of leuks doen, is men meestal geneigd het laatste te kiezen. Slapen kun je immers morgen ook nog, en tijd is geld. Maar hoe belangrijk is slaap nu eigenlijk voor ons? In de wereldgeschiedenis zijn een hoop gevallen bekend van rampen veroorzaakt door menselijk falen. Wellicht had een aantal daarvan voorkomen kunnen worden als betrokkenen geen slordigheidsfouten hadden gemaakt. Natuurlijk kan over het verband tussen slaapgedrag en het maken van fouten weinig hard bewijsmateriaal
8
aangediend worden, maar kan door logische gevolgtrekking van de kijker zelf wel aannemelijk gemaakt worden. Wetenschapper Victor Spoormakers heeft onderzoek gedaan naar slaapgedrag. Hij weet dan ook alles van de werking van slaap, dromen, slaappatronen, en de gevolgen van verstoring hiervan op zowel lichaam als geest. Daarnaast komen ook een beddenspecialist en een ervaringsdeskundige aan het woord over wat slaap voor hen betekent.
Actie Sequenties 1.
Druk kruispunt, gehaaste mensen. Versneld beeld. Dit beeld komt onder de tekst interviews of tussen de interviews door. Het dient om het gevoel van een
van de gehaaste
maatschappij te versterken. Audio: gedicht slapen. Het rustige gedicht en de gehaaste beelden contrasteren elkaar. Tevens is zacht op de achtergrond rustgevende muziek hoorbaar. 2. Tekenfilmbeelden van schaapjes die over een hek springen. Gevolgd door beelden van krantenartikelen, tegen een achtergrond van overdrijvende wolken, die gaan over het slaaponderzoek van Victor Spoormaker. De audio achter deze beelden is eerst een voice-over waarin je Victor Spoormaker zelf wat informatie hoort geven met betrekking tot zijn onderzoek. Daarna leidt een vrouwelijke voice-over de komende beelden in.
3. Beelden van verschillende mensen op straat die antwoord geven op een drietal vragen. Deze beelden zullen worden gedraaid in een reportagestijl en hebben als doel dat de kijker zich zal identificeren met het beeld. 4. Interview met Victor Spoormaker afgewisseld met beelden die zijn verhaal ondersteunen en beelden die sfeer weergeven passend bij het onderwerp. Het thema van de eerste sequentie van het interview is ‘slaap in het algemeen’. 5. Startend met beelden van de beddenspecialist. Deze sequentie van het interviewdeel van de documentaire legt zich toe op ‘de invloed van materiele zaken zoals een bed of matras op de nachtrust’. De beddenspecialist zal hierover zijn mening geven net als slaaponderzoeker Victor Spoormaker. Ook deze beelden zullen worden ondersteund door sfeerbeelden die passen bij het onderwerp. 6. In deze sequentie wordt een volgend onderwerp aangestipt met betrekking tot slapen namelijk ‘de kwaliteit van slaap en op welke manier deze verstoord kan worden door een slaapstoornis’. Afwisselend zijn beelden te zien van Victor Spoormaker en een ervaringsdeskundige die beiden vertellen wat een slaapstoornis inhoudt, wat de gevolgen zijn en wat er aan te doen is.
9
7. In het laatste gedeelte van de documentaire is het de bedoeling dat Victor Spoormaker een laatste tip mee geeft met betrekking tot het nemen van voldoende nachtrust. Ook deze beelden worden weer ondersteund door bij het onderwerp passende sfeerbeelden. Op de achtergrond zal er een nader te bepalen rustgevend (piano)muziekstuk te horen zijn. 8. Ondergaande zon / titel “Daar buiten loopt een schaap”. Audio: Kinderliedje “Slaap kindje, slaap”. De ondergaande zon en het liedje dienen als afsluiting van het onderwerp slapen. Op het moment dat het donker is, draait het beeld weg. De zwarte nacht en rust als het einde van deze documentaire.
Hoofdpersonen 1.
Victor Spoormaker, wetenschapper. Belicht de wetenschappelijke zijde van slapen als proces. Is de laatste tijd regelmatig in de media verschenen vanwege een recent onderzoek van hem naar slaap. Uit dit onderzoek bleek onder andere dat Nederlanders een uur minder slapen dan 40 jaar geleden, dat zij meestal niet uitgerust opstaan en dat te weinig slaap dik maakt.
2. De eigenaar van beddenspeciaalzaak “Nachtleven” belicht de praktische, lichamelijke kan van slapen. Naast rust en herstel betekent slaap voor hem ook zijn brood. 3. Een ervaringsdeskundige op het gebied van slaapstoornissen. Die kan vertellen wat de gevolgen zijn van te weinig slapen. Dit om vanuit een niet-wetenschappelijke benadering mensen bewust te maken van wat de gevolgen kunnen zijn. Iemand die er ervaring mee heeft kan dat waarschijnlijk ook het beste overbrengen, zonder daarbij ‘belerend’ te zijn.
Conflict De documentaire bevat geen uitgesproken conflictsituaties. Wel is er het conflict van het niet erkennen van het belang van slaap en de gevolgen daarvan. Ook het innerlijke conflict van mensen komt aan bod. Mensen zeggen bijvoorbeeld tijdens de straat interviews dat slaap erg belangrijk is voor hen. Ondertussen geven zij echter wel toe consequent te weinig te slapen.
Structuur De documentaire zal 10 minuten gaan duren en voornamelijk bestaan uit interviews. De belangrijkste persoon die aan het woord komt is wetenschapper Victor Spoormaker, de andere interviews ondersteunen zijn standpunten of spreken ze juist tegen, of ze dienen als voorbeeld. Om het geheel levendiger te maken worden statische shots van geïnterviewden
afgewisseld met
10
sfeerbeelden van drukke taferelen en –overdag– slapende mensen. Ook zullen de diepte interviews afgewisseld worden met korte series straatinterviews over wat slaap voor mensen persoonlijk betekent. Na een korte introductie van het onderwerp door middel van een gedicht zal direct de eigenaar van de beddenspeciaalzaak aan het woord komen. Hij zal vooral ingaan op het lichamelijke belang van slapen. Hierna komt dr. Victor Spoormaker aan het woord. Hij zal uitleg geven over wat slaap nu eigenlijk is, waarom we slaap nodig hebben en iets vertellen over verschillende slaapstoornissen. Een deel van zijn interview zullen we in de montage proberen te combineren met het interview met de ervaringsdeskundige die daardoor de wetenschappelijke beschrijving van een slaapstoornis kan inkleuren met zijn eigen verhaal over de stoornis waar hij aan lijdt. Op het einde zal een zonsondergang te zien zijn met daarover de conclusie door Spoormaker en/of een voice-over. Het concept nu is om te beginnen met Spoormaker in beeld en dan overgaan op de zonsondergang terwijl Spoormakers stem door gaat. Verder zal de zonsondergang als achtergrond bij aftiteling gebruikt worden met het “Slaap kindje, slaap” muziekje op de achtergrond.
Verwachtingen publiek De gedachtegang van het publiek omtrent slapen zal vooral zijn dat 8 uur slapen op een dag genoeg is.
Dit is echter een misconceptie, het kan namelijk verschillen per persoon. Mensen
denken ook dat ze dat in het weekend wel kunnen bijslapen als doordeweeks wordt nagelaten om genoeg te slapen. Dit is wel gedeeltelijk mogelijk, maar heeft wel degelijk een effect op het dagelijkse, wakkere leven omdat je minder productief, sneller moe en minder geconcentreerd bent. Het publiek dat deze documentaire zal kijken, moet ook het idee hebben dat we in een gehaaste maatschappij leven. Onze verwachting is dat dit bij meeste mensen ook wel het geval zal zijn, omdat de huidige media vol staat met artikelen en onderwerpen over ‘de gehaaste maatschappij van nu’. Die laatste verwachting willen we met deze film niet veranderen maar juist gebruiken om de boodschap −dat mensen te weinig slapen− kracht bij te zetten. Het feit dat 8 uur slaap voldoende is, willen we juist wel ontkrachten. Door de documentaire moet duidelijk worden dat mensen meer naar hun lichaam moeten luisteren en voldoende gaan slapen, elke dag. Het ‘bewijs’ hiervoor is het volgende: 1) Bij de straatinterviews stellen we de vraag “hoeveel uur heeft u vannacht geslapen?”. Alle mensen die “te weinig” of weinig aantallen uur antwoorden, zullen achter elkaar gemonteerd worden. Dit maakt mensen van het slaaptekort van de ‘Nederlandse mens’ duidelijk bij de kijker en zal de kijker zelf ook mogelijk aan het denken zetten. Ook zullen we de mensen de vraag of ze vinden dat ze genoeg slapen voorleggen. 2) Uit de interviews met de beddenspecialist en de wetenschapper Spoormaker zal duidelijk naar voren moeten komen wat het probleem is en wat mensen er aan kunnen doen.
11
3) Uit het interview met de ervaringsdeskundige zal naar voren moeten komen wat de gevolgen voor de persoon zijn (op lichamelijk, geestelijk en sociaal vlak). Dit is om de kijker er bewust van te maken waar het probleem toe kan leiden. 4) Het gedicht dat waarschijnlijk gebruikt wordt, zal moeten inspelen op het probleem van slapen. Dit is een gedicht dat aan die eisen voldoet:
Slapen Een moment van rust Om bij te komen Tijd voor jezelf Om in weg te dromen Een fase van verlangen Gevuld met diepe wensen De wereld in jouw ogen Flitst als een film voorbij Langzaam zak je weg Ontsnap je aan de werkelijkheid Een eeuwigheid van rust Ik draai me nog eens om Welterusten
Vorm en Stijl Er zijn een aantal shots die al vast staan: - filmversnelling van plaatsen waar iets gebeurd - filmversnelling van een ondergaande zon - straatinterviews - interview met slaapdeskundige (dr. Victor Spoormaker) - interview met beddenspecialist - interview ervaringsdeskundige Al het materiaal voor de versnellingen zullen worden opgenomen op statief en zonder geluid. De versnellingen in de film dienen het doel om een onrustig gevoel te geven, om een link te maken naar het onrustige gevoel van de gehaaste maatschappij waarin we nu leven. Die gehaaste maatschappij ligt ten grondslag aan het probleem wat we aankaarten: te weinig slaap.
12
De straatinterviews zullen ‘hand-held’ worden opgenomen. Alleen camera en geluid zullen worden gebruikt. Dit levert een stuk mobiliteit op en daarnaast zal het een reportageachtige gevoel aan de beelden geven. Alle interviews zullen −indien mogelijk− met belichting, geluid en statief worden opgenomen in een nader te bepalen locatie. De locatie voor het interview van Victor Spoormaker zal nader te bepalen zijn, er zal wel geprobeerd zo dicht mogelijk bij zijn werkplek te blijven (de universiteit). Mogelijk dat dat alleen middels een ‘establishing’ shot duidelijk zal worden gemaakt, maar dat is afhankelijk van de situatie ter plekke. De locatie van het interview met de beddenspecialist zal in de winkel zelf zijn, met een ruim kader waarin de bedden van de winkel duidelijk naar voren komen. Het interview met de ervaringsdeskundige moet los komen te staan van die van de wetenschappers. Dit kan op een filmische manier worden bereikt door in een minder statisch kader te filmen. De overweging is er om niet op statief te draaien en de ervaringsdeskundige iets te laten doen of in ieder geval te laten staan. Zijn verhaal en filmische kader sluit daardoor meer aan op hoe ‘de mensen van de straat’ gefilmd zijn en daardoor op hun verhaal. De bedoeling is dat de kijker zich identificeert met de ‘mensen op straat’; de kijker had voor het zelfde geld de geïnterviewde op straat kunnen zijn. Dit is belangrijk voor het bewustzijn van de kijker dat we proberen aan te spreken. Bij de montage zal er op gelet worden of de haast en de rust terug komt in de documentaire, vooral in de manier waarop de beelden achter elkaar gemonteerd worden. De versnellingen zullen de haast moeten weergeven. De straatinterviews geven die onrust ook een beetje weer door de korte manier waarop ze achter elkaar zullen worden gemonteerd (steeds korte antwoorden op eenzelfde vraag). De interviews met Spoormaker en de beddenspecialist brengen wat meer rust in de montage, omdat die de wat langere antwoorden zullen geven (door de juiste vragen te stellen en ze die tijd ook te geven). De echte rust wordt vooral ingebracht door het gedicht en de ondergaande zon met het “slaap kindje, slaap” liedje.
Uitkomst De film zal rustig eindigen, om te benadrukken dat de beste oplossing is voor het probleem wat geprobeerd is aan te kaarten; dat mensen rust nemen. Het probleem is dat er een slaapschuld wordt opgebouwd tegenwoordig. In deze documentaire wordt een probleem aangekaart dat iedereen eigenlijk wel herkend, maar niemand echt erkend. Het einde van film zal zich daarom richten op het benadrukken van iets dat mensen eigenlijk al weten, maar niet doen; mensen moeten meer nachtrust gaan nemen en beter luisteren naar hun lichaam als dat aangeeft moe te zijn. Middels het interview met dr. Spoormaker proberen we dat vooral naar voren te halen, door juist aan hem te vragen wat er beter kan en zou moeten. Het beeld van de ondergaande zon zou
13
zijn laatste woorden −onze en zijn conclusie− benadrukken. Er moet in ieder geval een ‘filmische’ rust zijn aan het einde van de documentaire, om de kijker bij zichzelf te kunnen laten nagaan of zij zich hierin herkennen en of ze er iets aan zouden moeten doen.
Budget Locaties:
Gratis
Camera:
Bruikleen. Borg = €50,- + eigen camera's
Geluid:
idem
Licht:
idem
DV tapes:
€20,-
Crew:
Gratis
Oftewel, dit is een zeer lowbudget film waar bijna geen budgetbeschrijving voor noodzakelijk is, omdat de enige gemaakte kosten die van de DV-tapes zijn geweest.
Logistiek De problemen die we bij het maken van de documentaire verwachten zijn vooral gericht op het vinden van een locatie en op de haalbaarheid van de interviews. Voor de interviews zijn we namelijk gebonden aan de dagen dat we camera, licht en geluid kunnen lenen van bij Studio T (onderdeel van het Centrum voor Informatie en Media van de universiteit Utrecht). Er zijn daardoor een beperkt aantal draaidagen waarin al het noodzakelijk gefilmd moet worden. Victor Spoormaker is door de recente media-aandacht een drukbezet persoon en de verwachting is dat het moeilijk zal zijn om hem te kunnen interviewen op een dag dat we de camera kunnen lenen. Daarnaast zullen we een aantal straatinterviews gaan doen. Daarvan denken we wel genoeg mensen voor de camera te kunnen krijgen, mits de mensen niet te lang hoeven te wachten op ons en dat we ze bijna meteen kunnen filmen. We kiezen er daarom bij voorbaat al voor om ‘handheld’ te draaien met alleen geluid. Dat zal onze reactietijd aanzienlijk verkorten om zo snel mogelijk iemand te kunnen interviewen. Er is wel meer kans op fouten, waardoor we materiaal uiteindelijk niet zouden kunnen gebruiken, maar dat hopen we te compenseren door veel mensen te interviewen. Het grootste probleem ligt in het visueel maken van het probleem wat wij hebben aangekaart. We hebben besloten om veel met interviews te werken en door de film druk te maken op sommige momenten (de versnellingen van situaties) en rustig op andere momenten (interviews en beelden van slapende mensen). Die beelden van die versnellingen die we moeten maken zullen wel veel tijd kosten om te maken: per locatie kan dat al snel een halfuur kosten voor minder dan een halve minuut aan materiaal.
14
Dat moet goed ingepland worden. Maar daarvoor zullen ook de eigen DV camera's gebruikt worden, wat ook weer wat speling geeft in de planning (de geleende camera kunnen we dan wat flexibeler inzetten).
15
Synopsis
(W)eet Lengte: ± 15 min Documentairemaker: Mariëtte Timmermans
Premise Van energieloos, bewegingsarm en ongelukkig naar energiek, vitaal en gelukkig door een flinke afname van de zwaartekracht in het lichaam; Jacqueline presenteert aan de hand van haar eigen ervaringen een nieuwe (w)eetfase voor mensen die lijden aan overgewicht.
Karakteromschrijving Jacqueline Timmermans (45 jaar) had een jaar geleden te kampen met overgewicht en is toen de strijd tegen de overtollige pondjes aangegaan. In het dagelijks leven runt Jacqueline het huishouden en zorgt ervoor dat alles er “spic en span” uitziet. Daarnaast heeft zij als office manager gewerkt en gaat ze binnenkort aan de slag als promotiemedewerkster. Jacqueline is 25 jaar getrouwd met Frits en heeft twee kinderen, Mariette (24 jaar) en Martijn (20 jaar), die beiden het huis uit zijn.
Het verhaal (W)eet omschrijft het verhaal van een vrouw, genaamd Jacqueline Timmermans, die op een kritisch punt in haar leven besloot om de strijd tegen overgewicht aan te gaan. Vanuit haar nieuwe (slanke) levensfase kijkt ze terug op haar ongelukkige vette tijd en omschrijft de stappen die zij heeft genomen om tot een nieuw en energiek leven te komen. Het doel van de documentaire is om een realistische manier van afvallen in beeld te brengen en te benadrukken hoe belangrijk een gezond gewicht is voor je welzijn. De documentaire is met name gericht op mensen die te kampen hebben met overgewicht en/of een ongezond eetpatroon hebben.
16
De duur van de documentaire zal kort zijn, om zodoende een korte, maar krachtige boodschap achter te laten om mensen aan te sporen om hun strijd tegen overgewicht aan te gaan. De documentaire zal dus niet al te persoonlijk van aard zijn, zodat de film voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk en/of identificeerbaar is. Ook zal doorgaans op de achtergrond van de documentaire energieke, inspirerende en aansporende muziek te horen zijn, zoals “Suddenly I see” van KT Tunstall, “Bring Sally Up” van Gone in Sixty Seconds en “Weak as I am” van Skunk Anensie. De documentaire begint met het introduceren van de protagonist van het verhaal; Jacqueline Timmermans in haar huidige levensfase en het benoemen van het onderwerp (namelijk een effectieve strijd tegen overgewicht) van de film. Dit zal geschieden middels een voice-over, ondersteund door beelden waarin Jacqueline tijdens haar dagelijkse bezigheden te zien is, zoals in en om haar huis in Rotterdam. Op het moment dat de voiceover haar vroegere leven omschrijft, zal het beeld contrasterend zijn met de genoemde woorden, waardoor de positieve verandering in Jacquelines leven extra sterk naar voren komt. Tevens zullen in de introductie een aantal mensen met overgewicht vertoond worden, waarbij ze antwoord zullen geven op de vragen of ze tevreden zijn met hun lichaam en of (en zo ja, wat) ze weleens wat aan hun overgewicht gedaan hebben en hoe dat bevallen is. Deze mensen zullen divers zijn (een uitgebreide doorsnede van de samenleving), zodat zo veel mogelijk toeschouwers zich kunnen identificeren met hetgeen ze zien. Na de introductie van de protagonist en het onderwerp van de documentaire, verschijnt Jacqueline in beeld op de bank, waar ze diverse antwoorden geeft op vragen die door de interviewer gesteld worden. De interviewer zit naast de camera, waardoor Jacqueline in de richting van de camera kijkt. De vragen van de interviewer worden zo gesteld dat de geïnterviewde het antwoord kan formuleren, zodat de stem van de interviewer zon min mogelijk in de film verwerkt hoeft te worden. Hierdoor is Jacqueline zo veel mogelijk aan het woord, waardoor de nadruk op haar en hetgeen zij zegt komt te liggen. Tijdens het interview zal Jacqueline beschrijven wat haar dieet precies inhoudt en wat haar ertoe heeft doen besluiten om af te gaan vallen. Ook zal ze beschrijven hoe ze zich voelde toen ze dik was en hoe ze zich nu voelt (nu ze bijna op haar streefgewicht zit) om zodoende (h)erkenning op te roepen met het publiek dat met overgewicht te kampen heeft. De beelden van het interview zullen tussendoor ook nog afgewisseld worden met beelden van een bezoek aan de kliniek “New Figure” die Jacqueline begeleidt in haar afvalproces. Het interview zal tevens ondersteund en afgewisseld worden door diverse
17
beelden van/omtrent Jacquelines gewicht, zoals de confrontatie met een foto van een jaar geleden (toen ze nog dik was) en het aantrekken van haar oude (veel te grote) kleding. De korte documentaire zal afgesloten worden met een pakkende en confronterende quote van Jacqueline, waarbij zij eerst ook te zien en te horen is. Later gaat haar stem door in de vorm van een voice-over, die ondersteund wordt door shots van de mensen op straat uit de introductie die te kampen hebben met overgewicht. Zodoende wordt de persoonlijke boodschap van Jacqueline vatbaar voor iedereen.
18
Portet Diepte-interview met Jacqueline In het onderstaande stuk is mijn portret te vinden naar aanleiding van mijn eerder omschreven synopsis over afvallen. Het portret bestaat uit beelden en tekst die tijdens het afnemen van het diepte-interview tot stand gekomen zijn. In de bijlage zijn de gestelde vragen van het diepte-interview te vinden, met de gegeven antwoorden.
VOICE-OVER VERTELT: Jacqueline Timmermans (45 jaar) had een jaar geleden te kampen met overgewicht en is toen de strijd tegen de overtollige pondjes aangegaan. In het dagelijks leven runt Jacqueline het huishouden en zorgt ervoor dat alles er “spic en span” uitziet. Daarnaast heeft zij als office manager gewerkt en gaat ze binnenkort aan de slag als promotiemedewerkster. Jacqueline is 25 jaar getrouwd met Frits en heeft twee kinderen, Mariëtte (24 jaar) en Martijn (20 jaar), die beiden het huis uit zijn. In deze documentaire zal Jacqueline haar weg van een vet en futloos naar een vitaal en energiek leven omschrijven…
19
JACQUELINE AAN HET WOORD: “Ik voelde me dik, moe en lusteloos.” “Ik dacht dat het aan mijn schildklier lag, maar daar heb ik nog steeds last van en er is toch zoveel kilo af.” “Het zat me ineens heel erg in de weg dat ik dacht nu moet het eraf. Het precieze moment was in de zomer op een verjaardag toen het heel erg warm was en alles in de weg zat.” “Ik woog een jaar geleden 93 kilo.” “Je beweegt veel moeilijker.” “Mensen waren anders en je voelt je ongemakkelijk.” Wat houdt jouw dieet precies in? “Vezelrijk, geen vetten en geen suikers. New Figure helpt je bij het afvallen. Eerst heb je een intakegesprek en dan wegen ze. Ook meten ze je vetgehalte en je bloeddruk. Je krijgt begeleiding; eens in de twee weken ga je daar langs om je te laten wegen. Na elke meting krijg je een uitdraai met je gegevens, waarop te zien is hoe je afvalproces verloopt. Je betaalt hiervoor 20 Euro per week inclusief pillen. Twintig minuten voor de maaltijd moet je twee capsules innemen met een glas water en ´s ochtends een Multi vitaminen pilletje. Elke week heb je een appeltjes dag waarbij je minimaal 4 en maximaal 6 appels mag. ´s Avonds kun je dan wel normaal eten. Geen aardappels, maar wel volkoren pasta of zilvervliesrijst. Je mag geen groenten waar suikers in zitten, zoals worteltjes en doperwtjes. Ook mag je geen meelproducten en zo min mogelijk koolhydraten. Ook moet je veel water drinken.
20
“Na een week was ik al 3 kilo kwijt.” “Ik was vroeger verslaafd aan chocola, nu niet meer. Na een ongeveer een maand miste ik het niet meer.” Hoe voelde je je toen op die foto?
“Begon iets beter te gaan, het begin was er, maar nog niet optimaal.” Hoe voel je je NU in vergelijking met een jaar geleden? “Helemaal goed, lekker.” Wat doe je nu, wat je een jaar geleden niet deed? “Ik fiets!” Bepaald een goed gewicht de kwaliteit van je leven? Functioneer je minder als je dikker bent?
“Ja, dat je lekker in je vel zit, dat je leukere kleren kunt kopen en je makkelijker kunt bewegen. Vroeger moest ik een Zara of H&M voorbij lopen en nu zijn het mijn lievelingszaken & je kan er goedkoper shoppen!” “ik ben veel energieker en
voel me lekkerder.”
21
“Zonder kleren weeg ik nu 63 kilo.”“Ik eet nu vezelrijk eten en ´s ochtends magere yoghurt. ´s Middags eet ik 3 vezelrijke crackers met mager beleg en ´s avonds eet ik volkoren pasta of zilvervliesrijst met groente en mager rundvlees of vis. Ook vind ik sla met tonijn erg lekker. Ik eet nu ook regelmatiger dan vroeger. Vroeger snoepte ik meer, veel chocola en at ik meer vette dingen.” “Ik loop meer en fiets nu. Vroeger pakte ik veel eerder de auto.” Heb je nog een tip voor mensen met overgewicht? “Ja, ga naar New Figure en je voelt je gelijk beter en het helpt echt! Ze helpen je goed en zijn aardig.”
22
Bijlage Diepte-interview
1) Voelt het alsof je nu in een nieuwe fase in je leven beland bent in vergelijking met een jaar geleden? Ja. 2) Omschrijf eens hoe je een jaar geleden was? Ik voelde me dik, moe en lusteloos. 3) Hoe voelde je jezelf een jaar geleden? (zie vraag 2). 4) Hoeveel woog je een jaar geleden? Ik woog een jaar geleden 93 kg. 5) Wat was de oorzaak van je overgewicht? Had je gewicht een bepaalde (medische/psychische) oorzaak? Ik dacht dat het aan mijn schildklier lag, maar daar heb ik nog steeds last van en er is toch zoveel kilo af. 6) Vond je dat je niet optimaal kon functioneren door je overgewicht? Ja, je beweegt veel moeilijker. 7) Zat je ermee dat je overgewicht had? Ja, ik zat ermee dat ik geen leuke kleding meer kon kopen, dat niks meer paste. 8) Merkte je aan je omgeving dat ze je beoordeelde op je overgewicht? Ja, mensen waren anders en je voelt je ongemakkelijk. 9) Wat heeft jou doen besluiten om af te gaan vallen? Wat was het precieze moment waarop je besloot om af te gaan vallen? Het zat me ineens heel erg in de weg dat ik dacht nu moet het eraf. Het precieze moment was in de zomer op een verjaardag toen het heel erg warm was en alles in de weg zat. 10) Welke stappen heb je daartoe ondernomen? Ik ben naar “New Figure” gegaan. 11) Hoe ben je bij “New Figure” terechtgekomen? Via een vriendin van mijn zus. 12) Wat voor doel had je voor ogen toen je daarheen ging? Is dat doel nog hetzelfde als toen? Om af te vallen. Ja. 13) Wat houdt jouw dieet precies in? Wat doet “New Figure” precies? Vezelrijk, geen vetten en geen suikers. New Figure helpt je bij het afvallen. Eerst heb je een intakegesprek en dan wegen ze. Ook meten ze je vetgehalte en je 23
bloeddruk. Je krijgt begeleiding; eens in de twee weken ga je daar langs om je te laten wegen. Na elke meting krijg je een uitdraai met je gegevens, waarop te zien is hoe je afvalproces verloopt. Je betaalt hiervoor 20 Euro per week inclusief pillen. Twintig minuten voor de maaltijd moet je twee capsules innemen met een glas water en ´s ochtends een Multi vitaminen pilletje. Elke week heb je een appeltjes dag waarbij je minimaal 4 en maximaal 6 appels mag. ´s Avonds kun je dan wel normaal eten. Geen aardappels, maar wel volkoren pasta of zilvervliesrijst. Je mag geen groenten waar suikers in zitten, zoals worteltjes en doperwtjes. Ook mag je geen meelproducten en zo min mogelijk koolhydraten. Ook moet je veel water drinken. 14) Voelde het meteen als een verandering in je leven? Ja. 15) Merkte je meteen al resultaat? Ja, na een week was ik al 3 kilo kwijt. 16) Had je het ook zelf gekund (zonder de hulp van “New Figure”)? Nee dat denk ik niet, omdat ze je toch stimuleren. 17) Heb je moeilijke perioden doorgemaakt? Zo ja, wat was je moeilijkste moment? Nee, ik vond het heel makkelijk gaan. 18) Wat was je lievelingseten/ snoep? Mis je dat? Ik was vroeger verslaafd aan chocola, nu niet meer. Na een ongeveer een maand miste ik het niet meer. 19) Wat is jouw houvast, dat je vol blijft houden? Dat er toch steeds wat af blijft gaan en ik voel me veel beter. 20) Kun je een foto laten zien van hoe je er een jaar geleden uitzag? (LAAT FOTO ZIEN) 21) Hoe voelde je je toen op die foto? Begon iets beter te gaan, het begin was er, maar nog niet optimaal. 22) Hoe voel je je NU in vergelijking met een jaar geleden? Helemaal goed, lekker. 23) Wat doe je nu, wat je een jaar geleden niet deed? Ik fiets! 24) Bepaald een goed gewicht de kwaliteit van je leven? Functioneer je minder als je dikker bent? Ja, dat je lekker in je vel zit, dat je leukere kleren kunt kopen en je makkelijker kunt bewegen. Vroeger moest ik een Zara of H&M voorbij lopen en nu zijn het mijn lievelingszaken & je kan er goedkoper shoppen! 25) Wat is nu je lievelingseten/snoep? Suikervrij kaakje bij de koffie.
24
26) Is je levensvisie veranderd in vergelijking met een jaar geleden? Ja ik ben veel energieker en voel me lekkerder. 27) Is je levenspatroon veranderd in vergelijking met een jaar geleden? Ja, ik loop meer en fiets nu. Vroeger pakte ik veel eerder de auto. 28) Wat is er veranderd aan je eetpatroon? Ik eet nu vezelrijk eten en ´s ochtends magere yoghurt. ´s Middags eet ik 3 vezelrijke crackers met mager beleg en ´s avonds eet ik volkoren pasta of zilvervliesrijst met groente en mager rundvlees of vis. Ook vind ik sla met tonijn erg lekker. Ik eet nu ook regelmatiger dan vroeger. Vroeger snoepte ik meer, veel chocola en at ik meer vette dingen. 29) Hoeveel weeg je nu? Zonder kleren weeg ik nu 63 kilo. 30) Wat is je streefgewicht? 60 zonder kleren, dus ongeveer 62 met kleren. Nu gaat het afvallen wel heel langzaam, soms maar een ons per week. Ik denk dat ik ongeveer over 3 maanden op mijn gewicht zit. 31) Heb je nog een tip voor mensen met overgewicht? Ja, ga naar New Figure en je voelt je gelijk beter en het helpt echt! Ze helpen je goed en zijn aardig.
25
